Elkarrizka egin dio BERRIAko kazetari Gotzon Hermosillak Alternatibaren Koordinakunde berriko kide Josu Estarrona eta Maria del Riori.
Joan den larunbatean Nazio Batzarra egin zuen Alternatibak. Abagune politikoaz eta aurrera begirako ildoez eztabaidatzeaz gain, Nazio Koordinakundea osatuko duten bederatzi kideak ere hautatu zituzten Bilbon egindako batzarrean. Batzorde eragile hori osatuko duten erdiak baino gehiago berriak dira ardura horretan. Hori da, esaterako, Maria del Rio (Bilbo, 1982) eta Josu Estarronaren kasua (Gasteiz, 1981). Del Rio zuzendaria izan zen Gipuzkoako Aldundiko Gizarte Politiketako sailean, eta Estarrona Eusko Legebiltzarreko kidea da.
Zuzendaritza berritzeaz gain, zeintzuk izan ziren Alternatibaren Nazio Batzarreko eztabaidagai nagusiak?
MARIA DEL RIO: Batzar polita izan zen. Oso maiz egiten ditugu batzarrak, hiruzpalau urtean, gurean batzarrak hartzen dituelako erabaki estrategikoak. Oraingoan ere gai estrategikoak jorratu ditugu, baina, horre gain, Alternatibaren zortzigarren urteurrena zen, kide baten inguruan [Juan Puerto] egindako film laburra aurkeztu genuen, eta, beraz, lan egiteaz aparte, beste ukitu politago bat ere izan zuen.
JOSU ESTARRONA: Hauteskundeen emaitzen analisia egin genuen; aurrera begira Alternatiba eta EH Bildu gisa ditugun erronkak aztertu genituen, eta etorkizuneko EH Bilduri buruz koalizio osoan dagoen gogoeta estrategikoaz ere jardun genuen.
Nolako balantzea egiten duzue zortzi urteko ibilaldi honetaz?
J.E: Nik uste dut oso positiboa izan dela. Alternatiba sortu zenean, gu biok ez geunden han; berez, Ezker Batutik ateratako korronte bat izan zen, baina zortzi urteotan asko aldatu da; militante berri asko sartu da, eta, esaterako, Koordinakundea osatzen dugun gehienok ez gara inongo alderditan egon aldez aurretik, gizarte mugimenduetan baizik. Alternatibaren helburuetariko bat Euskal Herriko ezkerraren batasuna zen, eta horretan aurrerapauso handiak eman ditugu.
Ezkerreko alderdi subiranista bat zarete.
J.E: Koalizioa [EH Bildu] sortu zenean, jende askok galdetzen zuen zer egiten zuen alderdi subiranista batek alderdi independentistekin batera. Guk beti esan dugu guretzat independentismoa lanabesa izan daitekeela burujabetza lortzeko. Espainiako Estatua, edo Grezia, independenteak dira, baina burujabeak al dira? Arlo sozialean ere aurrera egin nahi badugu, burujabetza behar dugu. Uste dut Alternatibaren zereginak hori ere izan behar duela: herri honetan subiranista gehiago sortu behar ditugu, eta jendea horretaz ohartarazi, alegia, lorpen sozial gehiago nahi baditugu burujabetza ezinbestekoa dela.
Zerk desberdintzen du Alternatiba ezkerreko beste proposamen batzuetatik?
J.E: Alternatibaren gogoeta beti izan da nazio eraikuntzarako ezinbestekoa dela arlo sozialeko eraikuntza. Hori eztabaida historikoa izan da herri honetan, baina guk beti ulertu dugu horrela. Beharbada, ezkerraren beste adierazpide batzuek euren ekarpena gehiago egin dute hizkuntza, kultura edo herri ikuspegitik.
M.R: EH Bildu osatzen duten indarrak desberdinak dira, baina oso bateragarriak dira, eta gero eta proiektu indartsuagoa egin eta gero eta jende gehiagorengana heltzeko aukera dute.
EH Bilduri nolako garrantzia ematen diozue?
M.R: Une honetan proiektu estrategikoa da, eta lehentasunezkoa. Oso proiektu dinamikoa da, etengabeko bilakaeran dagoena. Garapena izan du: orain askotarikoagoa da, parte hartzaileagoa. Tradizio, logika eta lengoaia politiko desberdinak elkarrekin daude, eta hortik beti gauza onak ateratzen dira.
Eta bilakaera horretan, zuen ustez norantz jo beharko luke EH Bilduk etorkizunean?
M.R: Hasieran argi genuen EH Bildu koalizio bat zela, zenbait alderdiren batasuna, eta oraingoz hori izango da, baina agerikoa da bilakaera baten barruan hori baino gehiago ere badela, eta denborarekin areagotuko dela hori.
Zer iruditzen zaizue Ahal Dugu-ren sorrera eta hartu duen indarra?
J.E: Gizarte honen ikuspegitik, horrelako eragile bat sortu izana positiboa da, politikan gehiengo berriak egotea ahalbidetzen duelako. Politikan edo erakundeetan ez ezik, kalean edo militantzia berri bat sortzeko orduan ere garrantzitsua da.
M.R: Gure desberdintasunak ditugu, noski, eta, horregatik, proiektu desberdinak gara, baina ezkerrak gero eta leku gehiago hartzea positiboa da. Ez guretzat, gizarte osoarentzat baizik.
J.E: EH Bildu sortu zen EAJren ezkerrean dagoen esparru osoa biltzeko helburuz. Ahal Dugu-n badaude sektore batzuk subiranistak direnak baina EH Bildu erreferente gisa ikusi ez dutenak, eta uste dut hori dela-eta badugula zer hausnartu.
Abagune politikora itzulita, zertan dira EAJren eta EH Bilduren arteko elkarrizketak?
J.E: Ñabardura bat: EAJrekin ari gara elkarrizketa prozesu batean, baina Elkarrekin Podemosekin, LABekin eta ELArekin ere bai. Kanpainan esan genuen herri mailako akordio handiak egitera joko genuela, eta akordio horiek ez zirela izango alderdien zuzendaritzen artekoak, beste eragile batzuekin ere hitz egin nahi genuela. Alternatibaren moduko indar batean eztabaida pizten du EAJrekin, hots, alderdi eskuindar batekin akordioak lortzeko aukerak, baina nik uste dut EH Bilduk erakutsi duela herriaren interesak siglen gainetik jartzeko gaitasuna. Ikusiko dugu zertan amaitzen diren; badirudi EAJren hautua PSE-EErekin hitzarmena egitea dela, eta ez dakit EAJren oinarriko kideek nola hartuko luketen hori. Ikusiko dugu; astelehenean dugu hurrengo bilera.
Negoziazio horiek direla eta, «EAJren politika neoliberalak ontzat ematea» leporatu dizue ELAk.
M.R: Ezer erantsi aurretik, argi utzi behar da ELAk eskubide osoa duela horrelako iritziak emateko. Gainera, eragile garrantzitsua da, eta haien iritzia aintzat hartzekoa da. Baina gu ez gara gobernu batekin negoziatzen ari; alderdi batekin ari gara, eta beste alderdi eta eragile batzuekin ere bai.
J.E: ELArekin, esaterako, hilaren 16an dugu bilera. Aurreko agintaldian lortu genuen Udal Legea aurrera ateratzea, eta EAJrekin akordioa eginda izan zen, baina uste dut oso argi dagoela hori herri honentzat positiboa izan zela. Errespetuz hartzen dugu ELAren gogoeta, baina uste dut euskal sindikatuek ere badutela zer hausnartu, euskal politikan jokatu nahi duten rolaz, esaterako. Hor badute eztabaida estrategiko garrantzitsua.