Basurtun ez gara arrazistak

Iagoba Itxaso > Alternatibako militantea

Integrazioa sustatzea helburu duen Onda Euskadi elkarteak eta El Yakin komunitate islamikoak lokal bat alokatu zuten nire etxebizitzatik pare bat kaletara duela hilabete batzuk, Pablo Alzola kalean, hain zuzen ere. Haien asmoa, Udalak traba berririk jarri ezean, aurki meskita bat irekitzea da, 180 lagunentzako lekua eta kultur-etxe txiki bat izango dituena.

Auzokide talde handi batek, Pablo Alzola kaleko bi auzo-elkarteen buruzagitzapean, erabateko kontrako jarrera bizia adierazi du; ekimenaren sustatzaileei, Bilboko Udalari eta baita Basurtuko Auzo-elkarteari aurre eginez. Elkarrizketarako inolako asmorik ez dute agertu. Soilik Udalarekin jardun izan dute, eta hitz egiteko asmorik ez dutela argitzeko izan da; euren nahi bakarra meskita eraikiko ez dela ziurtatzea da, dagoeneko ateak irekitzeko falta zaion izapide bakarra egoitzaren edukieraren berrespena bada ere.

Auzokideek kaleak kartelez bete dituzte, manifestazioak deitu dituzte, hedabideen aurrean adierazpenak egin dituzte, eta Bilboko kale nagusietako batean trafikoa ere moztu izan dute ordu erdiz.

Haien karteletako batek zioen: “Inork aldatu ez gaitzan!”. Duela egun batzuk, Iker Alava kazetariak, auzotarrek aipatutako bi esaldi nabarmendu zituen El Correo egunkarian: “hona ez dira jatorri onenetarikoak etorriko” eta “gero etxeetan sartzen hasiko dira eta auzoaren balioa jaitsi egingo da”. Horrenbesteko zintzotasunak harritu ninduen. Inozoa ni, egunkari honetan aurkituko nituen komentario bakarrak komunitatean dauden berogailuen galdarek ebakuazio bat egotekotan sor litzaketen arazoei buruzkoak izango zirela uste nuen, hauxe izan baita tenpluaren aurka egiteko argumenturik ohikoena.

Ez dut sormen ariketa konplexurik egin behar auzokideren bat horrelako azalpenak ematen imajinatzeko, geroago etorriko denaren iragarpenarekin hasi ohi direnak: -ni ez naiz arrazista, baina…-. Baina nahiago dut beste nonbaitera joatea; zeren eta ni ez naiz arrazista, baina ez dut nire etxe alboan emakumeen aurkako indarkeria eta laidoa sustatzen dituen egoitza bat izan nahi; auzoa mairuz gainezka egongo da, eta hori ez da inoren gustuko; eta meskitaren erruz kaleak lapurrez eta bortxatzaileez betetzen badira, gureak egin du; zeren eta horrelako jendeak hemen inguruan etxeak erosten baditu, auzoa ghetto bat bihurtuko da; eta ni ez naiz arrazista, baina nahiago nuke bidean euren patera hondoratu izan balitz!

Arrazismoa eta xenofobia bete betean, bere saltsan egosia eta zerbitzatzeko prest.

Hori da nire auzoak eman duen irudia lazgarria. Eta esan beharra dago, Basurtun ez garela arrazistak ezta xenofoboak ere. Nola izango gara ba, hau etorkinez osatutako auzoa bada? Duela zenbait hamarkada, hemen denok maketo hutsak besterik ez ginen eta. Kontua da, batzuentzat zaila dela memoria egitea, edo are okerrago, memoria egitean, iraganeko jarrerarik autoritario eta zorrotzenak besterik gogoratu nahi ez dituztela gerta liteke, euren buruari traizio eginez.

Laikotasuna instituzioetan eta kultur askatasuna herritarrontzat, premisa hauetatik abiatzen da egungo legea eta, beste aldean, PP alderdia auzokide hauen alde azaltzen da argi eta garbi; gainera, EAJko Iñaki Azkuna eta Ricardo Barkalak argi adierazi dute ez dutela Bilbon beste meskitarik nahi eta euren esku dagoen guztia egingo dutela hala izan dadin. Udaleko eskuineko blokeak bat egin du meskitaren aurka egiteko, metodoei dagokionez oso ados egon ez arren, gehien bat EAJk ez duelako horren beharrik, euren gehiengo osoa dela eta. Dena den, dagoeneko edozein baimen eskaera berri gelditzea erabaki dute eta baita honen inguruko erregulazio bat sortzea ere. Euren hitzetan, honek ez luke kultu askatasunerako eskubidea urratuko, baina argi adierazten dute kultua jarduteko egoitzak ekiditeko balio izango duela. Laburbilduz, Alari otoitz egitekotan, EAJk zure etxean egin dezazun nahi du. Ezer berririk ez zerupean.

Udalean entzun daitekeen ahots bakarra Bildurena da, Ana Etxarteren bidez hain zuzen, kultu askatasuna zertan datzan gogorarazten duenak. Batzuek esango dute, zer pentsatu ematen duela “gorri horrek” erlijioak errespetatzea zer den irakastera etorri behar izatea. Eta hala da, zer pentsatu ematen du.

Ekonomiaz ari garenean, utzi demokraziak alde batera, arren

Ana Etxarte eta Asier Vega – Alternatibako bozeramaileak

Artikulu honen asmoa ez da inondik inora Greziako lehen ministroa defendatzea EBrekin hitzartutako erreskatea balioesteko erreferenduma deitu izanagatik. Aitzitik, gero eta hegemonikoagoa bihurtu den shock-aren doktrina, bere herrian bertan inongo gupidarik gabe ezarri duela uste dugu. Hala, erabat arbuiatzen dugu onartu den politika ortodoxoa; gizarteak errefusatu arren, murrizketa sozial drakoniarrak, pribatizazioak, desregulazioka eta protestak bortizki erreprimitzea babesten dituenak, hain zuzen. Milton Friedman, neoliberalismo basatiaren aitak disimulurik gabe esango lukeen bezala, “Lan bikaina, Yorgos”, erredundantea izanik ere.

Asmoa ez da ere iragarpen hau momenturik egokienean heldu den ala ez baloratzea; ezta erreferenduma murrizketak heldu aurretik egitea eraginkorragoa izango zela esatea; ezta Greziako herriak bere politika ekonomikoari buruz eta honen ondorioz sortutako egoeraren ardura nori egokitu behar zaion erabakitzeko ahalmena beti –lehen, orain eta etorkizunean- izan behar duen ere. Jakina hala dela. Izan ere, herriek erabakitzeko ahalmena izan behar dute momentu oro, edo hala beharko litzateke edozein sistema demokratikoren baitan –egungo errealitatearekin zerikusirik ez duena-.

Dena den, une honetan erreferendum bat egitearen egokitasuna eta bideragarritasuna, aditzera eman den moduan, momenturik egokiena izatearen araberakoa al da? Norentzat da egokia? Ez al dute greziarrek –atzo, gaur eta bihar – presio talde batzuk merkatuekin bat eginda aurrez erabaki duten zerbait errefusatzeko edo balioesteko eskubidea? Gure erantzuna argia da; testuingurua eta egoera edozein direla ere, herri batek beti izan behar du erabakitzeko subiranotasuna. Lehenago egin izan balitz hobe, baina oraingoan ere, ondo da.

Eta hortxe dago koska. Lerro hauetan salatu nahi duguna, egun pairatzen dugun demokrazia gabezia handia da, statu quo-ak txalotzen duen hori, hain zuzen ere. Zoritxarrez, demokrazia liberalaren noraezerako bidaian murgilduta gaude, non herritarrok gero eta ahalmen txikiagoa dugun geure egunerokotasunean eragina duten erabakietan parte hartzeko. Orokorrean hala jokatzen bada, ekonomiari dagokionez orduan, zuzenean diktaduraz ari gara. Badirudi, kasta buruzagiek hala agintzen dietela herritarrei, umeak izango balira bezala: “Ekonomiaren alorrean, hobe da nagusiek erabakitzea, geu baikara honetan adituak…”.

Horregatik, erreferenduma egiteak poztu besterik ez gaitu egiten –bere justifikazioa alde batera utzita eta lehenago egitea eraginkorragoa izango zela uste badugu ere-, eta era berean, instituzio zein alderdi politikoen izaera mehatxari, mafioso, iskanbilatsu eta diktatoriala salatu nahi dugu, bai sozial-liberalena zein eskuin-eskuinekoena ere. Ez da ezer berririk zerupean, Espainiako Erresuman gauza bera gertatu izan baitzen iraganeko udaran, defizitaren mugaren erreforma konstituzionala itzalean onartu zenean (honetarako bada zilegi konstituzioa aldatzea). Laburbilduz, sistemaren mezua argia da: ekonomia, merkatuentzat; demokrazia, lau urtean behin merkatuek agintzen dutena balioesteko.

Erabakiak hartzeko logika bertikal eta pribatizatzaile honen aurrean, demokrazia erradikalaren alde egin behar dugu, eta Grezian erreferenduma deitzearen alde agertzen gara, emaitza EZEZKOA izateko nahiarekin, onartutako aurre-hitzarmenak errefusatuko dituena. Eta erreferendumari BAI eta aurre-hitzarmenari EZ esaten diogu honako arrazoiak direla medio:

Lehenik, pedagogia politikoagatik, ekonomia herrien subiranotasunaren menpean jartzeko beharrizanarengatik, eta ez alderantziz, orain gertatzen den lez.

Bestetik, Grezian erabili izan den logika –eta aurre-hitzarmen hau kate maila berri bat besterik ez izatearena- desegokia, inkoherentea eta herriaren aurkakoa dela ulertzen dugulako. Etengabeko erreskatearen eta murrizketa sozialen dinamikak Grezia kale itsu batera bultzatzen du, eta bankuen zein finantza-eragile handien interesak besterik ez ditu babesten, bestela zorraren merkatuetan eta CDS-an izugarrizko galerak pairatzeko arriskuan egongo zirenak. Ez dira Greziaren interesak lehenesten, merkatuen irensteko nahia baizik.

Hirugarrenik, oraintxe bertan jarraitu daitekeen estrategia bideragarri bakarra Greziaren porrota dela uste dugulako. Honek, zorra bere osotasunean berriz negoziatzeko aukera eman dezake, -zilegitzat jotzen ez denaren berrikustea eta ez ordaintzea sartuta-, eraldaketa sozialari bide berria irekitzeko aukera errealari heltzeko, finantza sistemaren zamaren menpekotasun iraunkorrik gabe.

Azkenik, egungo arazoak benetan konpondu nahi baditugu, eztabaidaren erroetara jo behar dela uste dugulako: finantza-merkatua erregulatu; espekulazioa eragotzi; Alemaniaren superabit estrukturalak, hobekuntza sozialik eta politika hedakorrik gabekoak, legez deuseztatzea; aurrekontu eta fiskalizazioan politika bateratuak jarraituko dituen Europa bat eraikitzea, eskubideetan oinarrituko dena eta ez interesetan.

Demokrazia ekonomian eta edonon; merkatuei aurre eginez, herriaren boterea!

2011ko Azaroa

Genozida bat izango da Guatemalako buru

Hauteskunde prozesuaren bigarren itzulia eginda eta Otto Perez Molina Jeneralaren garaipenaren ostean, Guatemalako eskuina agintera heldu dela ez da albiste nausia. Ez baita inoiz desagertu. Datozen lau urteetan botere exekutiboa gidatuko duena genozida bat izatean datza albistea.

http://alternatiba.net/es/idazlanak/1384/un-genocida-gobernar%C3%A1-guatemala

Ekonomiaz ari garenean, utzi demokraziak alde batera, arren

Artikulu honen asmoa ez da inondik inora Greziako lehen ministroa defendatzea EBrekin hitzartutako erreskatea balioesteko erreferenduma deitu izanagatik. Aitzitik, gero eta hegemonikoagoa bihurtu den shock-aren doktrina, bere herrian bertan inongo gupidarik gabe ezarri duela uste dugu. Hala, erabat arbuiatzen dugu onartu den politika ortodoxoa; gizarteak errefusatu arren, murrizketa sozial drakoniarrak, pribatizazioak, desregulazioka eta protestak bortizki erreprimitzea babesten dituenak, hain zuzen.

http://alternatiba.net/idazlanak/1377/ekonomiaz-ari-garenean-utzi-demokraziak-alde-batera-arren

Basurtun ez gara arrazistak

Integrazioa sustatzea helburu duen Onda Euskadi elkarteak eta El Yakin komunitate islamikoak lokal bat alokatu zuten nire etxebizitzatik pare bat kaletara duela hilabete batzuk, Pablo Alzola kalean, hain zuzen ere. Haien asmoa, Udalak traba berririk jarri ezean, aurki meskita bat irekitzea da, 180 lagunentzako lekua eta kultur-etxe txiki bat izango dituena.

http://alternatiba.net/idazlanak/1383/basurtun-ez-gara-arrazistak

Isabel Otxoa, etxeko langileen Bizkaiko elkarteko kideak, langile hauen egoera zailaren berri eman digu

AlternaTB-k Isabel Otxoa elkarrizketatu du, EHUko irakasle eta Bizkaiko Etxeko Langileen elkartekokideak. Etxeko langileen errealiateaen berri ematen du bideoan, eskubide gabeziak eta azken hilabeteetan emandako lege aldaketen inguru hausnarketa egin du.

http://alternatiba.net/idazlanak/1352/isabel-otxoa-etxeko-langileen-bizkaiko-elkarteko-kideak-langile-hauen-egoera-zailaren

Kooperanteak aska ditzaten beharrezkoak diren bitartekoak jartzeko dei egin die Alternatibak Gasteizko eta Madrilgo gobernuei

Tindufeko kanpalekuetan larunbatean Enric Gonyalons eta beste bi kooperante bahitu zituztela gaitzetsi du gaur Alternatibak. Alderdi ezkertiarraren Internazionalismo Mahaiko bozeramaile Gonzalo Fernandezek elkartasuna adierazi die bahitutako lagunen familia zein erakundeei, Mundubat elkarteari bereziki, Gonyalons Bilboko auzokidea GKE horren kide delako.

http://alternatiba.net/idazlanak/1357/kooperanteak-aska-ditzaten-beharrezkoak-diren-bitartekoak-jartzeko-dei-egin-die-alter

Alternatibaren prentsaurrea bakegintzaren inguruan egin diren azken urratsen inguruan

Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek, Bizkaiko batzarkide Asier Vegak eta Amaia Agirresarobe Alternatibako Koordinakunde Nazionaleko kideak ETAren iragarpenaren ostean eragile desberdinek Euskal Herriko bakegintzarako eginiko urratsak baloratzeko agerraldia egin dute Bilbon.

http://alternatiba.net/idazlanak/1374/alternatibaren-prentsaurrea-bakegintzaren-inguruan-egin-diren-azken-urratsen-inguruan

2011ko Azaroa

Alternatibaren A25eko kanpaina: Kolonizatutako emakumeak

Azaroaren 25a emakumeen kontrako indarkeriaren aurkako nazioarteko egunaren harira Kolonizatutako emakumeak deritzon kanpaina martxan jarri du Alternatibak. Kartel honetan oinarritutako kanpaina da, Argentinako “Mujeres Publicas” talde feministak eginiko lanetik jaso duguna. Haien web orriaren bitartez halako ideiak partekatzea eskertu nahi diegu, talde feministen arteko sareak eta elkartasuna sustatzen dutelako.

http://alternatiba.net/idazlanak/1412/a25-kolonizatutako-emakumeak

Emakumeen Aurkako Indarkeria Matxista: Politika publikoen bidez harekin amaitzeko zenbait erronka

Artikulu honen helburua da hausnarketa batera hurbil gaitezen, alegia, emakumeen aurkako indarkeria matxista birkontzeptualizatzen utzi behar diguten elementu batzuei buruzko hausnarketara, hartara ikusgai jar daitezen indarkeria horren gainean ikusezin dauden beste diskurtso eta beste egia batzuk.

Emakumeen Aurkako Indarkeria Matxista: Politika publikoen bidez harekin amaitzeko zenbait erronka

Sara de Roure: “Indakeria sexistak erasotzailea eta erasotua ditu, eta hala da boterean oinarritutako harremana islatzen duelako”

Sara de Roure Brasilgo Emakumeen Mundu Martxako kidearen hitzak jaso ditugu. Emakumeen kontrako indarkeriaren aurrean zer nolako ikuspegi politiko eta ideologikoa duten galdetu diogu; lehentasunezko lan esparruak eta etorkizunean jorratu beharrekoak zeintzuk diren. Bere erantzun aberesgarriak eta gure deialdiari emandako erantzun ona eskertu nahi dizkiogu.

http://alternatiba.net/idazlanak/1424/sara-de-roure-%E2%80%9Cindakeria-sexistak-erasotzailea-eta-erasotua-ditu-eta-hala-da-boterean

Juana Aranguren: “Indarkeria gizonen nagusitasunean oinarritutako gizarte patriarkala mantentzeko ezinbesteko tresna da ere”

Juana Aranguren Plazandreok elkarteko kidearen hitzak jaso ditugu. Emakumeen kontrako indarkeriaz ari garenean ezinbestekoa dugu mugimendu feministatik, hemengoa zein kanpokoa, zer nolako hausnarketak eta proposamenak egiten dituzten jakitea, haien jarduera eta esperientziak ezagutzea.

http://alternatiba.net/idazlanak/1426/juana-aranguren-%E2%80%9Cindarkeria-gizonen-nagusitasunean-oinarritutako-gizarte-patriarkala-

“Gaur ez zaitut entzungo” Beldur Barik I. Jaialdiko saridun Olaia Aretxabaletaren kantua

Olaia Aretxabaleta (Ortuella,Bizkaia) "Gaur ez zaitut entzungo" kantuarekin Beldur Barik I. Jaialdiako sariduna izan zen.

http://alternatiba.net/idazlanak/1420/gaur-ez-zaitut-entzungo-beldur-barik-i-jaialdiko-saridun-olaia-aretxabaletaren-kantua

Alternatibak ohartarazi du alderdien legea eta espetxe politika bidegabea bertan behera uztea atzeraezina dela

Alternatibarentzat jarduera armatua uzteko ETAk hartu duen erabakia mugarri izan da euskal gatazkaren konponbiderako, dagoeneko inork zalantzan jartzerik ez duen lehenengo urratsa herri honetako pertsona guztien eskubide guztiak lehentasun izango dituen errealitate berria eraikitzeko.

Alternatibarentzat jarduera armatua uzteko ETAk hartu duen erabakia mugarri izan da euskal gatazkaren konponbiderako, dagoeneko inork zalantzan jartzerik ez duen lehenengo urratsa herri honetako pertsona guztien eskubide guztiak lehentasun izango dituen errealitate berria eraikitzeko.

Euskal herritarren protagonismoa nabarmendu nahi dugu, eragile politikoen adierazpenen gainetik eta alde bietatik inposatu nahi izan dituzten tutoretzatik haratago, norabide egokian ibiltzen asmatu duelako; kalera atera izan direnean indarkeria zein eskubide urraketa guztiak salatzeko edota bozen bidez demokratikoki hitz egin izan duten bakoitzean, ilegalizazioak eta mehatxuak etengabe eman izan diren arren.

Herri honetako gizon-emakume gehienek bakea exijitu dute, eta gaur inoiz baino gertuago dugu. Alternatibak beti salatu izan ditu herri honi inposatu nahi izan dizkioten tutoretzak. Duela astebete zabaldutako agiriak horietako bat desagerrarazi du eta, orain, eragile politiko sozialak dira, gara, gainerako tutoretzak gainditzeko lan egin behar dugunok: inork ezin die inposatu herritarrei bozka nori eman aukera politiko batzuk legez kanpo utzita eta bere buruzagiak bahituta, horixe baita Arnaldo Otegi, Rafa Diez, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodriguez eta Miren Zabaletarekin egin dutena; inork ezin du erabaki herri honen izenean bere etorkizuna nola egituratu behar duen eta inork ezin du bere gain hartu berez anitza eta plurala den gizartearen borondatearen ordezkaritza.

Alternatibak pozgarria deritzo Euskal Herriko zein Espainiako Erresumako politikarien artean emandako lengoaia aldaketari, izan ere, egun gutxiren buruan gatazkaren konponbidean parte hartzeari ezezkoa ematetik prozesuaren profeta izatera pasa dira. Emandako urrats bakoitza baloratu eta prozesuan ahal izan dugun neurrian lagundu dugunon aldean, gizarteak jokabide zentzugabeak ikustera ohitu behar izan du: bertoko eragileen zein nazioartekoen lana gutxietsi eta iraindu duten ordezkari instituzionalak; azaroaren 20ko hauteskundeetarako Alternatiba partekatzen duen koalizioa legez kanpo uzteko oraindik ere eskatzen duten alderdi atzerakoiak edota Bizkaiko Foru Aldundiko ordezkari gorena bakearen etorrera antzerki lan bilakatzea, herri honek bizi duen gatazka politikoa gainditzeko besterik egin beharko ez balitz bezala benetako konponbidea lortzeko, pankarta bat kentzeak oraindik ere bizi ditugun eskubide urraketa larriak konponduko balitu bezala, egun batetik bestera adiskidetzea eta bizikidetzaren erronkak beste barik gaindituko bailitzan.

Azkenik, berriz ere deitu egin nahi diegu Espainia eta Frantziako gobernuei, beharrezkoak diren urratsak egiteko Donostiako Konferentziaren ebazpenak ezarritako edukien arabera negoziazio prozesua ireki dezaten. Bereziki Madrilgo Gobernuari eskatzen diogu aukera historiko hau atzerapenik gabe sustatzeko, Alderdien Legea bertan behera utzita edota presoei eta haien familiei zigor bikoitza ezartzen dien espetxe politika bazter dezala; eta ez diogu eskatzen bakarrik Alternatibarentzat pauso atzeraezinak direlako euskal herritar guztien eskubideak berrezartzeko, baizik eta trabak ezarri besterik egiten ez dutenak jokoz kanpo geldituko direlako gizartearen eta historiaren aurrean, indarkeria gainditzea betirako oztopatu ezin daitekeen garaipen soziala delako.

Babesaren zama, erasotzaileei? > Maite Asensio

Ez da inoiz egin, baina ez da ezinezkoa. Adituen aburuz, genero indarkeria jasan duten andreak babesteko, biktimei bizkartzaina jarri ordez, erasotzaileei zaintza etengabea ezartzeko aukera egingarria da, juridikoki behintzat. Ideia hori, dena den, ez da inoiz planteatu, eta, beraz, egun ez dago halakorik egiteko modurik, baina segurtasunaren «zama» erasotzaileen gain jartzeko ideia hipotesi bat baino gehiago izan liteke. Errealitate bihurtzeko, ordea, bide luzea geratzen zaio, bai teknikoki, bai sozialki.

Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, bikotekide edo bikotekide ohien aldetik tratu txarrak jasandako 52 emakumek daramate bizkartzaina egun. Eusko Jaurlaritza 2006an hasi zen indarkeria matxistaren biktimei babes neurri hori eskaintzen, baina aurten sendotu du apustua, ETA erakundearen jarduera armatua urritzearekin batera. Abuztu amaieran jakinarazi zuen Herrizaingo Sailak 150 ertzain jarriko dituztela arriskuan dauden andreak zaintzen, bai eskolta gisa, bai kontrazaintza egiten.

Mugimendu feministak eta emakume elkarteek ez diote guztiz harrera ona egin neurriari, andreen askatasuna baldintzatzeaz gain, haien biktima izaera sakontzen duelako. «Oso zama astuna da», onartu du Juana Balmaseda abokatuak. «Genero indarkeriaren arloan, ia lan guztia emakumeen inguruan egin da: salaketak, azterketa psikologikoak, babes neurriak… Erasotzailea bigarren mailan geratu da, esku hartzeari dagokionez».

Hartara, zama hori lekualdatzeaz jardun dira emakume taldeak: tratu txarrak jasaten dituztenen bizkarretik tratu txarrok ematen dituztenenera. Zehazki, erasotzaileak kontrolatzea proposatu dute. Haien kezkak laburtu ditu Euskal Herriko Bilgune Feministako kide Miren Arangurenek: «Zergatik ez da inoiz hitz egin erasotzaileari zaintzailea jartzeaz? Zergatik da beti errazagoa emakumearen askatasuna baldintzatzea? Zergatik erori behar dute instituzioek biktimaren salbatzaile rolean?».

«Egia da bizkarzaina eramatea ez dela inoren gustukoa, baina emakumeek segurtasuna behar badute, guk bizkartzaina eskainiko diegu», erantzun du Mariola Serranok, Jaurlaritzako Genero Indarkeriaren Biktimen Laguntzarako zuzendariak. Emakume elkarteen eta feministen kezka ulertzen du, baina, dioenez, tratu txarrak jasandako andreek ontzat jo dute bizkartzaina izateko aukera: «Seguru sentitzen dira, eta neurria eskatzen digute. Ezin gara emakumeen ahotsaz ahaztu».

Emakumeen estigma

Hain justu, Emakundeko zuzendari Maria Silvestrek nabarmendu du emakumeen jabekuntza sustatu behar dela babes neurrien bidez: «Babesteaz gain, andreak jabetu behar dugu, eta birgizartera daitezen erraztu. Neurrien bitartez, haien estigmatizazioa gutxitzen saiatu beharko genuke». Hartara, Serranoren ustez, emakumeen babes sistema hobetu behar da, baina haien biktimizazioa ahal den neurrian saihestuz. Eta horretara bideratu behar da gogoeta: «Eztabaida ez da bizkartzainak bai ala ez, baizik eta nola babestuko ditugun andreak. Galdetu al diegu babestuta egoteari utzi nahi dioten?».

Izan ere, Ertzaintzak zuzenean emakumeekin egiten du lan. Berez, babes neurriak martxan jartzeko, ez du agindu judizialik behar. «Arriskuan daudela uste badugu, babesten ditugu, epailearen erabakia edozein dela ere», azaldu du Serranok. Beraz, gerta daiteke epaiketaren zain dagoen kasu batean ustezko erasotzailearen aurkako urruntze agindurik ez egotea baina Ertzaintzak babes neurriren bat abian jartzea, beharrezkotzat jotzen badu. «Emakumeekin hori egin dezakegu, haiek onartzen baldin badute», zehaztu du Serranok.

Gizonekin lan egitea konplexuagoa da. Esku hartzearen oinarria bera aldatzen da: biktimarekin dagoenean, zaintzailearen helburua babesa da; erasotzaileekin dagoenean, aldiz, kontrola. «Pertsona baten eskubideak bere gogoz kontra murrizteko epailearen ebazpen bat behar da», zehaztu du Nekane San Miguelek, Bizkaiko Probintzia Auzitegiko zigor arloko magistratuak. Ildo horretan, administrazioetako ordezkariek ez dute argi non dagoen muga juridikoa. «Azterketa sakona» eskatu du Serranok, «ea noraino hel daitekeen». Silvestrek erantsi du «zentzuzkoa» litzatekeela gizonen gaineko kontrola areagotzea, «baina kosta egiten zait imajinatzea hori nola gauza daitekeen».

Hain zuzen, errugabetasun presuntzioa urratzeko arriskua ikusten du Silvestrek erasotzaileei zaintza etengabea ezartzeko aukeran. Nekane San Miguelek azaldu du epaileek halakorik agintzeko ahalmenik badutela, baita behin-behineko neurri gisa ere. «Kautelazko neurrien artean zailena eta larriena behin-behineko kartzelatzea da: pertsona bati askatasuna kentzen diozu, oraindik epaitu gabe dagoela, errugabetasun presuntzioa edukita».

Hortaz, erruduna den ala ez jakin gabe, epaileek pertsona baten askatasunaren gainean erabaki badezakete, askatasun hori erabat kentzeraino, hori baino neurri arinagoak ere ezar ditzakete, San Miguelek argudiatu duenez. Ildo horretan, gogora ekarri du garai batean urruntze aginduak ez zirela ohikoak, eta zenbaitek zalantzan jartzen zituztela: «Nik 1996an agindu nion lehen aldiz aldentzea gizon bati, eta orduan ez zegoen aurreikusita halako neurririk. Baina argudiatu nuen: nik pertsona hau kartzelara bidal badezaket, zergatik ezin dut kartzelatik atera emakumearengana hurbiltzeko debekua jarrita? Askatasunaz gabetzeko gai baldin banaiz, askatasun hori murrizteko gai ere banaiz». Arau horri jarraiki, beraz, ustezko erasotzaileei zaintza jartzea posible ikusten du epaileak: «Pertsona bat kartzelara badezaket, zergatik ezingo diot zaintzaile bat jarri? Arazoa beste ildo batetik doa».

Juana Balmasedarentzat «ia pentsaezina» da horrelako behin- behineko neurririk hartzea, baina beste aukera bat zabaldu du, zigorrarekin lotuta: «Erasotzaile gehienak ez daudenez espetxean, haien gaineko kontrola areagotu beharko litzateke». Abokatuak azaldu duenez, ohiko tratu txar kasu gutxi frogatzen dira: «Gutxitan salatzen dira urte askoan zehar pairatutako tratu txarrak. Eta salatu izan direnean, emakumeek ez dute frogatzerik lortu».

Baieztapen horrek agerian uzten ditu prozesu judizialen ezaugarriak. «Ez da gauza bera sozialki edo judizialki biktima izatea», adierazi du Balmasedak. Epaitegian arau zehatzak daudela erantsi du: «Epailea ezin da biktimaren alde jarri. Akusazioak dauka frogaren zama, eta zantzu argirik eraman ezean, beste aldea aterako da garaile. Akusatuari eskubideak murriztuko bazaizkio, kausa justifikatu bat egon behar da». San Miguelek ere argi hitz egin du: «Frogarik ez badago, ez dago deliturik». Halere, bere ustez, auzien instrukzioan dago arazoaren parte handi bat: «Ohiko tratu txarrak ez dira behar bezala ikertzen, eta berehalako erantzun penalekin konformatzen gara».

Indarkeria molde hori frogatzea zaila den abagunean, «entitate txikiko delituak» epaitu ohi dira, Balmasedaren arabera. Beraz, zigor eskaerak txikiak izaten dira, eta erasotzaile asko ez dira espetxera joaten, errudun jota ere, bi urtera arteko kondena ezarri bazaie eta aurrekaririk ez badute. Halakoetan biktimarekiko urruntze agindua ezarri ohi zaie, kartzela zigorraren luzera bikoitzekoa. Aldentze hori betetzen dela egiaztatzeko zaintza etengabea jar lekioke erasotzaileari, Balmasedaren ustez: «Bai, zigorra irmoa bada, aukera egongo litzateke».

Baina halakorik gauzatzea konplexua iruditzen zaio abokatuari. «Egun ez dago horretarako formularik, eta aztertu beharko litzateke nola egin: zenbat erasotzaile dauden eta zenbati jarri zaintzailea, zein kostu edukiko lukeen, zaintza bera eraginkorra izango litzatekeen…».

Nekane San Miguelek ere onartu du halakorik ez dela «inoiz planteatu» epaileen artean, baina etorkizunera begira, ez du uste ezinezkoa litzatekeenik. Dudak, ordea, beste leku batetik heldu zaizkio epaileari, ez baitaki neurria eraginkorra izango litzatekeen, emakumearen askatasunari dagokionez. Proportzionaltasunaren printzipioaz mintzatu da: «Hartu behar den neurri murriztailearen eta neurri horren bidez lortu nahi den helburuaren artean oreka lortu behar da».

Hori dela eta, eztabaida, juridikoa bainoago, «filosofikoa» iruditzen zaio epaileari: «Kontzeptualki, poliziak erasotzaileak zaintzeko daude? Zaintza horrek ez luke eskatuko emakumea ere kontrolatuta egotea? Emakumeari bizkartzaina jartzeak berak askatasuna eta intimitatea murrizten die; baina gizonari zaintzailea jartzeak hori ekidin dezake? Emakumea askeago egingo du?».

Egiturazko aldaketen beharra

Bilgune Feministarentzat ere erasotzaileei zaintza jartzeak ez luke arazoa konponduko, «segurtasuna ez baitator kontroletik, baizik eta eskubide guztien bermetik». Miren Arangurenek gogora ekarri du indarkeria sexista egiturazko arazoa dela, eta dimentsio hori oinarri hartuta jardun behar dela: «Segurtasuna kontrol polizialarekin erlazionatzen dugu; neurri errepresiboak soilik planteatzen dira egiturazko zapalkuntzei aurre egiteko, eta horiei egiturak aldatzen egiten zaie aurre».

Emakumeak jabetzeko, autodefentsaren bidea aipatu du Arangurenek; Juana Balmasedak, berriz, beste lan ildo bat proposatu du: «Nire ustez, erasotzaileekin lan egitea funtsezkoa da». Tratamendu serioak behar direla erantsi du, «gizonak eta emakumeak berdinak garela aitortu eta barneratu behar dutelako».

Epe luzera lan egitearekin bat dator Mariola Serrano, baina epe laburrera begira lan egiten jarraitzea ere ezinbestekotzat du: «Eta epe laburrekoa da babes neurriak hobetzen jarraitzea, gizartean genero indarkeria dagoen bitartean».

Kooperanteak aska ditzaten beharrezkoak diren bitartekoak jartzeko dei egin die Alternatibak Gasteizko eta Madrilgo gobernuei

Tindufeko kanpalekuetan larunbatean Enric Gonyalons eta beste bi kooperante bahitu zituztela gaitzetsi du gaur Alternatibak. Alderdi ezkertiarraren Internazionalismo Mahaiko bozeramaile Gonzalo Fernandezek elkartasuna adierazi die bahitutako lagunen familia zein erakundeei, Mundubat elkarteari bereziki, Gonyalons Bilboko auzokidea GKE horren kide delako. Era berean, hiru kooperanteak aska ditzaten beharrezkoak diren bitarteko guztiak jartzeko eskatu die Gasteizko eta Madrilgo gobernuei.

Gizon-emakume hauek inguru hartan egiten duten “funtsezko lana” azpimarratu du Fernandezek eta bahiketak, hain zuzen ere, “Europako Batasuneko herriek Sahararekin duten elkartasunaren aurkako erasoa” dela salatu du, “saharauien egoera larriaren aurrean EBko gobernuek agertzen duten geldotasunaren aurrean”. Nortzuk diren argitzeke egon arren, eraso honekin “herri honen eta Tindufeko errefusiatuen egoera zein nazioarteko erakundeen utzikeria behin eta berriro gogorarazten diguten milaka eta milaka solidarioen arteko loturak” hautsi nahi izatea leporatu die Alternatibak bahitzaileei.

X