2011 Abuztua

Kutxan gordetako gezurrak

Inork ez dezala bere burua engainatzen utzi, diru publikoa eskuratzeko lapurreta da hau, banka pribatuaren emaitzak eta egoera are gehiago hobetzeko. Hondamendia eragin zuten berberak arbitro bilakatu ditu klase politikoak, haien gehiegikeriak herritarrek ordain ditzatela ebatzi duten epaileak dira

http://alternatiba.net/idazlanak/1253/kutxan-gordetako-gezurrak-alternatiba

Patronala beti da nagusi

Negoziazio kolektiboa arautuko duen Lege Dekretua onartu izanak, lan merkatuaren eta pentsioen erreformekin batera,  enpresaburu eta kapitalaren eskubideak gehiengo sozialen gainetik jartzen dituen infernuko zirkulua itxi du. Finantzen krisiak mahai gainean jarri du, argi eta garbi, kapitalismoak ez duela inolako mugarik eta gutizia dela azpian duen oinarri etiko bakarra.

http://alternatiba.net/idazlanak/1220/patronala-beti-da-nagusi-ana-etxarte-y-asier-vega-alternatiba

Nork hartzen du bere gain bizitzaren jasangarritasunaren erantzukizuna?

Hainbat eragile izan dira, emakumeen rolean gertatutako aldaketa funtsezkoa izanik, biztanleen erantzukizunen banaketan aurrez ezarritako eredua ezegonkortu dutenak eta lanaren berrantolaketaren beharrizana eragin dutenak. Nola banatzen da orain zaintzaren erantzukizuna? Nork edo nortzuk ari dira bere gain hartzen bizitzaren jasangarritasunaren erantzukizuna?

http://alternatiba.net/idazlanak/1226/nork-hartzen-du-bere-gain-bizitzaren-jasangarritasunaren-erantzukizuna

Bideo-elkarrizketa: Negoziazio kolektiboaren erreforma

Alternatibak Garbiñe Aranburu LABeko zuzendaritzako kidea elkarrizketatu du Espainiako Gobernuak abiatutako negoziazio kolektiboaren erreformaren inguruan. Erreforma honen nondik norakoak azaldu dizkigu, ultraeraginkortasuna eta negoziazio esparruak, besteak beste.

http://alternatiba.net/idazlanak/1262/bideo-elkarrizketa-negoziazio-kolektiboaren-erreforma-garbiñe-aranburu-lab

“Pasatzen ari haiz” > Maite Asensio (Berria)

Maite Asensio > Berria

Aitzakiak bilatu ohi dira emakumeen aurkako indarkeria ezkutatzeko: emaztea hil duen gizona zorrek itota dago, bikotekidea kalean jo duena zeloek itsututa, eta laguna bortxatu duena burua galduta. Jai giroan, berriz, alkohola izaten da aitzakia, erasoak mozorrotzeraino, «txantxa inozente» bihurtzeraino, eta erabateko zigorgabetasuna hedatzeraino: egoera antzeratsuan daudenen begien aurrean, erasotzaileak ondo pasatu nahian dabiltzan errugabeak dira, eta erasoa salatzen dutenak, aldiz, festa zapuztu nahi duten «histerikoak».

Baina, funtsean, adierazle batek ezaugarritzen ditu erasotzaile eta eraso guztiak: emakumeekiko begirunerik eza. Horrelako jokabideak ez dira egun batetik bestera agertzen, luzaroan egosten baizik. Eta aztarnak uzten dituzte: familia bazkarian emazteari isiltzeko agintzen dion gizonari jarrera matxista antzematen diogun bezala, zergatik ez ondoan duen emakumea haren gogoz kontra gerritik heltzen tematu denari? Zergatik ez ditugu horrelakoak gaitzesten? Are gehiago, zergatik kudeatzen ditugu halako egoerak konplizitatetik?

Indarkeria sexistari aurre egiteko, emakumeen jabekuntza ezinbestekoa da: jabetzea eskubideez, aukerez, berdintasunaz, erabakiez, autonomiaz. Jai giroan gertatzen diren erasoei aurre egiteko batik bat, autodefentsarako deia egin ohi du mugimendu feministak. Baina batzuetan, hori ez da nahikoa, eta, gainera, bidegabea ere izan liteke: non dago gizonen ardura? Non dago balizko erasotzaileekiko prebentzioa? Matxismoaren aurrean, euren burua neutraltzat daukate gizon gehienek, baina zenbatek esaten diote ozen albokoari lankidearen gonari buruzko iruzkin sexista erabat desegokia izan dela? Zenbatek diote, halere, ezin dutela ia ezer egin matxismoaren aurka?

Indarkeria maila bortitzenean gertatu aurretik egin behar da prebentzioa. Kuadrillako lagun hori, ustez ligatu nahian, emakumearen urruntze keinuei muzin eginda, gerritik heltzen ari zaionean, behin eta berriro. Lagunarengana joan, eta esan: «Pasatzen ari haiz». Moztu egoera, erasoa larriagotu aurretik. Eta adiskidetasunak ematen duen konfiantzatik, erreferente izaeratik, gaineratu: «Pasatzen ari haiz; neskak ezetz esan dik, eta hik hori errespetatu behar duk».

Argazkia: Gaizka Iroz / Berria

Kutxan gordetako gezurrak (Alternatiba)

Kutxen bat-egite prozesua geldiezina dirudi prentsan eta albistegietan hainbeste titular eta aipamen eman ostean. Halaxe saldu izan dizkigute Europan eginiko lan erreformarik atzerakoienak, pentsio sistema publikoen kontrako erasoa edo zerbitzu sozialetan emandako atzerapauso nabarmenak. Jakin badakigu krisia sortu zutenak direla bere onuradun nagusiak baina, hala ere, edozer egiteko aitzakia bilakatu da, baita finantza merkatuetan ere.

Berriz ere, errealitatea ezkutatzen digute, orain arte eta gureak ei ziren aurrezki kutxen fusiorako benetako arrazoiak argudio ilunekin estaltzen dituzte. Ez dago inolako kaudimen arazorik BBK, Kutxa eta Vitalen, inongo ikuspuntutik begiratuta ere, Europako finantza sistemaren zati baten gainean egin berri diren azterketek agerian utzi dutenez.

Benetako helburua, beraz, diru publikoa ebatsi eta merkatu pribatuetan txertatzea besterik ez da, finantza sistemaren erreskatearekin edota, are modu lotsagabeagoan, pentsioen erreformarekin. Inork ez dezala bere burua engainatzen utzi, diru publikoa eskuratzeko lapurreta da hau, banka pribatuaren emaitzak eta egoera are gehiago hobetzeko. Hondamendia eragin zuten berberak arbitro bilakatu ditu klase politikoak, haien gehiegikeriak herritarrek ordain ditzatela ebatzi duten epaileak dira.

Errealitatearekin zerikusirik ez duen egoera irudikatu digute non kutxak kutsu politiko handiegia duten erakundeak diren, kudeatzaile treberik gabekoak. Era berean, amildegi amaigabea ere deskribatu digute zeinetan nazioarteko merkatuek bankuak nahiago dituzten eraginkorragoak direlakoan. Espainiako kutxa jakin batzuen egoera txar baina puntualetik abiatuta, kutxen gaineko baldintzak gogortu dituzte eta, Kutxen Lege berriarekin, kapital pribatua bilatzera behartzen dituzte.

EAEn are gezur gehiago azaltzen zaizkigu, izan ere, kutxen aurkako eta bankarizazioaren aldeko giroan murgilduta, Akzio Sozietate (Kutxa Bank) berriaren gaineko kontrol publikoa izango dutela ziurtatu dute, baita gizarte ekintzaren gainekoa ere, betidanik gaizki ulertutako gizarte ekintza, finantza erakundeentzat zergak ordaintzeari uzteko eta, era berean, estatuak eskaini beharko lituzkeen hainbat zerbitzu ez emateko aitzakia dena.

Baina guzti hau, eta eskuzabalak izanik, erdizkako egia besterik ez da, honekin Italian 90ko hamarkadan emandakoaren antzeko bankarizazio prozesua ezkutatu nahi baitute. Hala laburtu daiteke: gizarte ekintza bere jardueratik banatzen duen finantza erakundea, gizarte ekintza fundazio bilakatuta eta, hasieran bakarrik, bankua kontrolatuko duena. Ondoren kapital pribatuaren sarrera gertatzen da eta, pixkanaka, fundazioak erabakiak hartzeko orduan duen gaitasuna murriztuz doa. Azkenean bankuaren eta fundazioaren arteko erabateko banaketa ematen da, fundazioa organo erabakitzailetik atera eta gizarte ekintza likidatzen dute.

Kontraesan handiak dituen eta dagoeneko oso mugatuta dauden finantza publikoen aurkako azken erasoaren larritasunaren aurrean, Alternatibak finantza sistema publikoa, gardena eta demokratikoa babesten du. EAEko hiru lurraldeetarako Aurrezki Kutxaren aldeko apustua da gurea, gure herriaren tamainara, enpresa egiturari eta gizartearen beharrei egokitutakoa. Bere zeregin soziala zehaztuko duen Aurrezki Kutxa berria, banka komertzialaren zereginak gaindituko dituena inbertsio produktiboak sustatuko dituen erakundea izateko, irizpide ekologiko eta sozialak jarraituta.

Finantza espekulatiboetatik at jokatuko duen kutxa nahi dugu, inbertsio militarrak, megaproiektuak eta erregai fosilak errefusatuko dituenak. Zeregin sozial jakin batzuk beteko dituen kutxa behar dugu, zaintzaren ekonomia baten lehentasunei egokitutako maileguak eta inbertsioak baimenduko dituena, kalitatezko enplegua sortzea eta aldaketa klimatikoaren aurkako borroka sustatuko dituena, elikadura subiranotasuna eta sektore ahulenen kontsumoa bultzatuko dituena. Lehentasun nagusi, azken batean, justizia soziala izango duena.

Eta erakunde honi forma emateko ordezkaritza portzentaje batzuk ezarri beharko lirateke , ezarleak, sindikatuak, langileak, instituzioak eta bazterketaren zein pobreziaren aurkako mugimendu sozialak aintzat hartuko lituzkeenak.

Baina makineria sasi utopiko honen ezinbesteko atala gardentasuna da, hiritarrei zabaldutako informazioan eta kontrol sozialean oinarritzen dena. Legebiltzarrak eta Diputazioek onartutako informazio sistema zeinetan, aldiro, emandako kredituen eta eginiko inbertsioen berri emango litzake eta ez bakarrik Kutxaren bilakaera orokorraren gainekoa.

Tamalez, euskal kutxen errautsetatik eraiki nahi duten bankuak ez du zerikusirik Alternatibak babestutako Euskal Kutxarekin. Eta horrela izaera nazionaleko banka publikoa izateko aukera galduko dugu, planifikatutako ekonomia nazionalerako lanabesa izango litzatekeena, atzerakoienek gaitzetsiko duen kontzeptua izanik ere, ezker kutsurik gabeko dokumentuetan ageri zaigu, Espainiako konstituzioan kasu.

Oskar Matute eta Ana Etxarte – Alternatibako bozeramaile nazionalak

Azkunari erantzuteko Kukutzaren alde manifestatzeko deia egin du Alternatibak

Alternatibako bozeramaile eta Bilboko zinegotzi Ana Etxartek Kukutzaren inguruan Iñaki Azkunak adierazitako mespretxua salatu du “kultura, bizikidetza eta sormenaren gotorleku den proiektu baten kontra”. Horrexegatik, “eraikuntza enpresen adiskideari kalean erantzuteko” deia egin die herritarrei, Ez dira pasako lemapean larunbat honetan, 18:00etatik aurrera, udaletxetik abiatu eta Errekaldeko gaztetxeraino Bilboko kaleak zeharkatuko dituen manifestazioan parte hartuz. Alternatibaren izenean Ana Etxarte bera izango da elkarretaratzean, Asier Vega Bizkaiko batzarkidearekin batera, besteak beste.

Etxartek Kukutzaren proiektuari eusteko konponbideak daudela berretsi eta Azkunak “arazo pribatuaz” hitz egitea gaitzetsi du, izan ere, Kukutzaren erabilera erabat publikoa dela ikus dezaten gaztetxera bertaratzera gonbidatu ditu bilbotarrak: “Seguruenik, udal gobernuak kudeatutako edozein eraikin baino publikoagoa da”. Era berean, eta udal administrazioak eraikina erosteko aukeraren inguruan jarritako aitzakiari dagokionez, zinegotziak interes orokorreko balizko inbertsioak gogorarazi ditu, besteak beste, Alondegia eraikitzeak izan zuen 30 milioi euroko gainkostua hasierako aurrekontuarekiko  edota World Series Bilbao Urban Circuit lasterketaren porrota, “alkateari ez zitzaion hain larria iruditu sei milioi euroko galera Bilbo Scalextrix batean eraldatzea otu zitzaionean”.

Azkunari erantzuteko Kukutzaren alde manifestatzeko deia egin du Alternatibak

Alternatibako bozeramaile eta Bilboko zinegotzi Ana Etxartek Kukutzaren inguruan Iñaki Azkunak adierazitako mespretxua salatu du “kultura, bizikidetza eta sormenaren gotorleku den proiektu baten kontra”. Horrexegatik, “eraikuntza enpresen adiskideari kalean erantzuteko” deia egin die herritarrei, Ez dira pasako lemapean larunbat honetan, 18:00etatik aurrera, udaletxetik abiatu eta Errekaldeko gaztetxeraino Bilboko kaleak zeharkatuko dituen manifestazioan parte hartuz. Alternatibaren izenean Ana Etxarte bera izango da elkarretaratzean, Asier Vega Bizkaiko batzarkidearekin batera, besteak beste.

Etxartek Kukutzaren proiektuari eusteko konponbideak daudela berretsi eta Azkunak “arazo pribatuaz” hitz egitea gaitzetsi du, izan ere, Kukutzaren erabilera erabat publikoa dela ikus dezaten gaztetxera bertaratzera gonbidatu ditu bilbotarrak: “Seguruenik, udal gobernuak kudeatutako edozein eraikin baino publikoagoa da”. Era berean, eta udal administrazioak eraikina erosteko aukeraren inguruan jarritako aitzakiari dagokionez, zinegotziak interes orokorreko balizko inbertsioak gogorarazi ditu, besteak beste, Alondegia eraikitzeak izan zuen 30 milioi euroko gainkostua hasierako aurrekontuarekiko  edota World Series Bilbao Urban Circuit lasterketaren porrota, “alkateari ez zitzaion hain larria iruditu sei milioi euroko galera Bilbo Scalextrix batean eraldatzea otu zitzaionean”.

Kukutza: benetako eraikuntzaren adibidea

Sonia Gonzalez (Idazlea) > Gara

Bilboko Udalak dio Kukutza jabego pribatua dela, bere jabea enpresa bat dela. Hortaz, Bilboko Udalak dio ezin dutela ezer egin, hori «errespetatu» behar dutela. Behin baino gehiagotan galdetu diote Udalari ea zer gailendu behar den: enpresaren interesa edo herritarren interesa. Erantzunik ez.

Hala ere, egia esan, Espainiako Konstituzio sakrosantuari errespetua zor zaiola esan, eta jabego pribatua beste ezeren gainetik dagoela eta lurraren jabeei beste inoren aurretik belauniko egin behar zaiela men erabaki zuten, eta praktikan men egiten dute marko hori defendatzen dutenek. Baina tira, beste kontu bat da hori, eta beste baterako utziko dugu.

Udalak ez dira enpresenak edo edozelako jabeenak, ezta aulkietan jesartzen diren jauntxoenak ere, nahiz eta baten bati arrotz suertatu gehiengo absolutua eta botere absolutua ezberdintzen dituen marra. Udalak herritarronak beharko lirateke izan. Herritarrok herritarrontzat erabakitzen duguna martxan ipintzeko eta aplikatzeko tresnak. Baina bueno, benetako demokraziaren afera beste kontu bat da eta hori ere beste baterako utziko dugu.

Beste baterako utziko ez duguna da Errekalde auzoa bereziki gaztigatua izan dela hamarkadatik hamarkadara. Errekaldeko auzokideek euren kabuz hainbat borroka egin behar izan dituztela eta euren kabuz hainbat konponbide bilatu, eta hainbat neurri hartu behar izan dituztela pairatu izan duten bazterkeriaren aurrean. Ez dugu beste baterako utziko Kukutzak hamarkada luze batean lortu duela benetan erreferente kultural eta sozial bihurtzea, auzokideentzako hasiera batean, Bilbo osorako segidan eta Euskal Herri osoarentzat momentu honetan. Ez dugu ahaztuko Udalaren utzikeriari espekulazioa ere gehitu zaiola eta Kukutza arrisku bizian ipini dutela egunotan.

Cavisa enpresak lurrak erosi eta birkalifikatzea lortu, besterik ez du egin 17 urtean. Bere altxorra Errekalde erdi-erdian gorde, edozein egoeratan eduki, negozioa egiteko momentuaren zain. Ze babes merezi du horrek? Ze errespetu kultura, kirol eta aisia proiektua botatzeko erabakiak, behar ez diren etxe gehiago eraikitzeko asmoz?

Udalak aspaldi berreskuratu behar izan zituen Kukutza kokatzen den lurzorua, Errekaldeko auzokideek hain aberasgarri suertatu den proiektua garatzeko eraikina eskuratu zuten bezala. Hala ere, urte hauetan guztietan Udalak ez du bere zeregina bete, Errekalde auzoari dagokionez beste hainbat zentzutan bete ez duen bezala. Ez da berandu, hala ere, eta, Udaletik bertatik Bilduk plazaratu bezala, aukerak badaude momentu honetan ere Kukutzak, elkarlan eta autogestio bidetik, zutik iraun dezan. Ez bada horietako bat ere jorratzen, arrazoi bakarra borondate politiko falta izango da: borondate politiko falta, azken batean Kukutza bezalako proiektu emankor eta aske batek batzuei kalte baino ez dielako ekartzen.

Benetako eraikuntza ez da egiten zementuz eta azpikontrataz, are gutxiago morrontza eta menpekotasunetik. Hori posible dela erakustea mingarria da zenbaitentzat.

Matute: “M22k argi utzi du euskal gizarteak ez duela inoren gidaritzarik behar bere etorkizuna eraikitzeko”

Oskar Matute baikor azaldu da ETAk, GARA eta BERRIA egunkarietara bidalitako adierazpenaren bitartez, “bake eta askatasun agertoki bat eraikitzeko bidean sakontzeko prestutasuna” agertu duelako. Agiria bere osotasunean aztertu ahal izateko bihar arte itxaron behar den arren, Matutek eragile guztiei eginiko deialdia azpimarratu du “konponbidearen alde eta guztien artean elkarrizketarako eta negoziaziorako guneak irekitzen”, eta “taldeak berak deialdia bere egin dezala” espero du.

Alderdi ezkertiarraren bozeramaileak bat dator maiatzeko hauteskundeek eszenario berria, “erabat desberdina” irudikatu dutela baieztatzeko orduan eta, horrexegatik, Espainiako Gobernuari zein ETAri “prozesuaren protagonismoa herritarrengan” utz dezatela eskatu die, “M22ko emaitzek argi eta garbi utzi dute euskal gizarteak ez duela inoren gidaritzarik behar bere etorkizuna eraikitzeko, bakean eta ezkerra zein subiranotasunaren bidetik”.

Alternatibatik duela urte erdi baino gehiago, ETAk su eten iraunkorra, orokorra era egiaztagarria aldarrikatu zuenetik, adierazitakoa berretsi du, “orduan amaieraren hasiera izan zedin espero genuen eta hau norabide zuzenean eginiko urrats berria da”. Edonola ere, Matutek eskaera bat plazaratu die gainerako eragile politiko eta judizialei: “Ez dezatela besteen pausorik espero herri honi zor dioten normalizazioa eta eskubide politiko zein zibilen berrezarkuntza gauzatzen hasteko”.

EBk eta EAJk Araban erakutsitako jokaera lotsagarria deitoratu du Alternatibak

Josu Estarronak, Alternatibaren Arabako bozeramaileak, lurralde honetako Batzar Nagusietan “egunotan bizi izan dugun ikuskizun lazgarria” salatu du, Ezker Batua eta Eusko Alderdi Jeltzalea protagonista izan dituen ikuskizuna, hain zuzen ere. Batzar etxean ikusitako “egoera kafkiarrak”, Estarronaren esanetan, “politikan aritzeko eredu berrien beharra berrestera dator”.

Alternatibatik Ezker Batuak eta EAJk eskainitako “jokaera lotsagarria” deitoratu du eta, herenegun esandakoa guztia egia dela frogatuko balitz, “ardura politiko guztiak argitu eta halako joko zikinak Arabako politikagintzatik desagerrarazteko” eskatu zaie bi alderdi horiei.

Orain arte ikusitakoa, alabaina, ikuskizun honen amaiera benetan ote den galdegin du Estarronak, “datozen egunetan BBNNetako beste talderen bat ere tartean egon daitekeela ikusi beharko dugu”. Izan ere, “salerosketa” honetan, bere helburuak bete dituenak “zer azaldu” izango du.

Susmoak baieztatuz gero, Arabako BBNNetan emandako “eskandalurik handienetako baten aurrean” egongo ginatekeela salatu du alderdi ezkertiarreko bozeramaileak. Horrexegatik, Alternatibak “gertatutakoa argitzeko exijitu” die jokoan parte hartu duten alderdi guztiei, “utz diezagutela gainerako alderdiei herritarrek eskatutakoa egiten, alegia, arabarrentzat eta arabarrekin politika egitea”.

Nork hartzen du bere gain bizitzaren jasangarritasunaren erantzukizuna?

Hainbat eragile izan dira, emakumeen rolean gertatutako aldaketa funtsezkoa izanik, biztanleen erantzukizunen banaketan aurrez ezarritako eredua ezegonkortu dutenak eta lanaren berrantolaketaren beharrizana eragin dutenak. Nola banatzen da orain zaintzaren erantzukizuna? Nork edo nortzuk ari dira bere gain hartzen bizitzaren jasangarritasunaren erantzukizuna? Beharrizan hau nola asetzen den geure buruari galdetzeak, bizitzako beharrizanak bermatzeko ardura nork eta nola hartuko duen aztertzea eskatzen du. Galdera hauen erantzunek, lehengo ereduak aurkezten zituen ardatz berdinetan oinarritutako eredu berri bat azaleratzen dute; gizarte desberdintasuna eta lanen ikusezintasuna, hain zuzen ere. 

Emakumeak eremu publikoan (politikoan zein lan arloan) sartu badira ere, haurrak eta menpekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzeko ardura nagusia familien baitako ordaindu gabeko lanean oinarritzen da oraindik ere. Haurtzaroari dagokionez, 3 urtetik beherakoen eta gorakoen artean ezberdindu behar da. Lehenengoentzat, zerbitzu publikoen eskaintza oso murritza da, eta ondorioz, bestelako estrategiak garatu behar izaten dira. Besteak beste, soldatapeko lana murriztea edo alde batera uztea, ia gehienetan emakumeak izanik uko egin behar dutenek. Emakumearen Institutuaren datuen arabera, 2005. urtean adin txikikoak zaintzeko eszedentzien ehuneko 95,2a emakumeek eskatu zituzten. Bestalde, pertsonak kontratatzea edo diru-sarrerak izatekotan, haurtzaindegi pribatuetara jotzea, edota senideen laguntzara jotzea dira estrategiak. 3 urtetik gorakoei dagokionez, hezkuntza sistemaren eta familien beharrizanen – ordutegiak edo oporraldiak – arteko koordinazio falta izugarria dagoela antzematen da eta horregatik bestelako estrategiak jarraitu behar izaten dira. Amak lan egiten badu, senideen laguntza – batez ere amonena – bereziki azpimarragarria da. Bere zeregina gutxitzen doa maila sozioekonomikoa hazten doan heinean, non etxeko lanetan aritzeko kontrataturiko pertsona batek garrantzi gehiago hartzen duen.

Etxe guztietan, guraso bakarrekoetan ezik, menpekotasun egoeran dauden pertsonak laguntzeko ardura ere, ordaindu gabeko lanean oinarritzen da. 65 urtetik gorakoak diren eta menpekotasun egoeran dauden pertsonen zainketari dagokionez, azpimarratzekoa da zaharren egoitza, ospitale edo geriatrikoetarako sarbidean oinarritzen den instituzionalizaziorik ez dagoenean, arreta etxean eman ohi dela, eta etxetik kanpoko laguntzak unean-unean ematen direla edo ordezkatze asmoa izaten dutela. Menpekotasun egoeran dauden pertsonak etxean zaintzen direnean, arreta laguntzaile sare bat duen zaintzaile nagusi baten inguruan antolatu ohi da. Zaintzaile nagusiak oso profil zehatza dauka: emakumea izan ohi da, ikasketa maila txikikoa, ezkondua, 45 eta 65 urte bitartekoa, eta ordaindu gabeko zainketa lanetan soilik jarduten duena, hau da, etxeko-andre lanetan. Generoa elementu erabakigarri gisa mantentzen da, non zainketa lanak emakumeei esleitu zaizkiela argi eta garbi ikusten den.

Zerbitzu publiko zein pribatuek beharrezkoa den zainketaren ehuneko 12 inguru besterik ez dute egiten, gainontzekoa ordaindu gabeko lanek betetzen dutelarik. Hala, egun onartzen diren eskubideak – lan merkatutik kanpo egotea, arreta soziosanitarioa, diru-laguntzak, gizarte segurantza edo ogasunaren bidezkoak – ez dira nahikoa menpekotasun egoeran izanez gero, zaindua izateko giza eskubidea badagoela baieztatzeko. Zainketa hau, hor nonbait modu eskasean betetzen da famili sarea dagoen heinean eta nahikoa emakume badago. Beraz, Estatuaren eta erakunde publikoen eginkizuna subsidiarioa da, hau da, famili-sarea ordezkatzen du berau ez dagoenean, baina badagoenean ere, ez dira elkarren osagarriak eta ez da behar bezain lagungarria, are gehiago, familiei zainketa inposatzen diete.

Horrela, gizonek etxean egiten duten lanari dagokionez zein zerbitzu publikoen zainketa beharrizanei dagokionez (Ongizate estatuaren baitako murrizketak), emakumeek jasotako erantzuna eskasa den heinean, lan merkatuan sartu behar izateak ondorio ezberdinak izaten ditu familia bakoitzaren gizarte klasearen arabera. Errenta handiak dituztenen artean, etxeko espazioaren merkantilizazioa gertatzen ari da, mota guztietako kanpo-zerbitzuak direla medio (etxerako langileak, etxeetako zerbitzuak, haurtzaindegi pribatuak, etab.); Aitzitik, baliabide eskasak dituzten eta merkatura jotzeko erosketa ahalmen nahikorik ez duten familiek etxeko lana areagotu behar izaten dute eta ondorioz, menpekotasun egoeran dagoen familia-kidearenganako arreta gutxitzen da edota familiaren estresa handitu egiten da. Horrela, zaintzaren ardura familiena izaten jarraitzen bada ere, egia da etxebizitza bakoitzaren baitan zaintzaren berrantolaketa gertatzen ari dela,  merkatuan zerbitzuak erosteko ahalmenari lotutako klase osagai argi bat duena. Prozesu hau ez da kalterik gabekoa, aitzitik, desberdintasunen areagotzea ekartzen du sarritan, merkatuek soilik dirudunen eskaera beharrizanak asetzen dituztelako.  

Nolanahi ere, pribatizazioa ez da merkatuek populazioaren zainketa beharrizanen asetzearen arduraren elkarbanatze prozesu baten adierazgarri. Aitzitik, enpresek etekinak lortzeko duten interesa asetzen du eta oso harreman iluna dauka emakumezkoekin zein lan baldintza eskasekin. Hala, zaintza profesionalaz dihardugunean, lan prekarioan oinarritutako emakume sektore batekin egiten dugu topo; etxeko langileak prekarietate honen adibide nagusia direlarik eta etorkinen populazioaren orderkaritza handituz doalarik.

Laburbilduz, eta Amaia Orozco ekonomilari eta feministaren hitzetan, esan genezake “herritarren beharrizanen asetzea emakume sareen inguruan antolatzen dela, zainketa batetik bestera joanarazten dutelarik, botere ardatzetan oinarrituta, merkatuaren eta nazioaren mugak gainditzen dituen kate luze batean, gizonezkoak sistematikoki kanpoan uzten dituen katea, hain zuzen ere. 

Emakumeek zainketan duten arduren inguruko gogoetak indarrean dagoen egitura sozioekonomikoa eta honek bizirauteko behar dituen gizarte gatazka eta desberdintasunak zalantzan jartzera eraman gaitzake. Baina hau egitea ez da erraza, hamaika arrazoien artean, sare honetan emakumeok zein nolako funtzioa betetzen dugun eta gizartean zein leku dagokigun hausnartzea suposatzen duelako, eta azken buruan, beharbada ez litzateke erraza erantzuna onartzea.

X