Egunkaria auzia behin betiko ixteagatik poza azaldu du EH Bilduk

EH Bilduk bere poza agertu nahi du Egunkaria auzia bezala ezagututakoa behin betiko itxi delako, Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak kontu ekonomikoen epaiketa artxibatzeko erabakia hartu ostean. Era horretara, Egunkariaren kontrako prozesuan zehar auzipetuta izen diren kide guztiak zein euskarazko egunkariaren proiektua bultzatu zuten herritar eta eragileak zoriondu ditu.

Egunkariaren aurkako auzia ondo amaitu bada ere, EH Bilduk gogora ekarri du euskarazko egunkariaren proiektuaren kontra Espainiako estatuko sektore atzerakoienek egindako bidegabekeria eta krudelkeria. Beste zenbait kasutan gertatu bezala, interes politiko hutsean eta mendeku gosean oinarritutakoa izan zen Euskaldunon Egunkariaren aurkako prozesua.

2003ko otsailean Egunkariaren aurkako prozesua abian jarri zenetik, baina, biktima batzuk ere bidean gelditu direla gogoratu beharra dago: inolako arrazoirik gabe espetxean hilabeteak eta urteak egin dituztenak; torturak pairatu, salatu eta ikertu ez dituztenak; banketxeetako diru kontuak blokeatuta izan zituztenak; oinarri juridikorik gabe auzipetuak izandakoak… Euskaldunon Egunkaria proiektua bera ere amaitutzat eta itxitzat eman behar izan zuten, eta soilik euskal gizartearen babes eta ekimenarengatik jarri ahal izan zen abian euskarazko egunkariaren lekua beteko zuen proiektu berri bat: Berria.

Egunkariaren kontrako auzia albiste onarekin amaitu bada ere, EH Bilduk gogora ekarri nahi du interes soilik politikoetan oinarritutako beste operazio anker baten ondorioz Euskal Herriko beste komunikabide batek, Eginek, itxita jarraitzen duela eta bere arduradunak espetxean jarraitzen dutela oraindik. Beste behin, gure elkartasunik beroena agertu nahi diegu Egin auziagatik espetxean dauden kideei eta haien hurbilekoei.

Ugariak izan dira, halaber, azken urteetan beste hainbat euskal komunikabideek pairatutako erasoak, helburu politiko zital berdinekin. Hor dira, besteak beste, Gaztesarea, Ateak Ireki eta, berriki, Topatu atariaren berriemaileen kontrako mehatxu judizialak.

Euskaldunon Egunkariarekin –eta baita Eginekin- egindako bidegabekeriaren tamaina neurtzea zaila dela egiaztatu ahal izan da azkenean epaitegietan, baina horrelako egoerak eta prozesuak Euskal Herrian berriro ez errepikatzeko neurriak hartu beharra dagoela uste du EH Bilduk. Euskal instituzioei, eragileei eta herritar guztiei dagokigu herri-babes egokia eraikitzea.

EHBildu

Alternatibak Antoni Benaiges errepublikar errepresaliatuaren historia dakar Gipuzkoara, itsasoa promestu zuen maisuarena

Alternatibak hiru ekitaldi antolatu ditu ostegunetik larunbatera memoria historikoa berreskuratzeko  helburuarekin, etorkizuna bakean eta justizian eraikitzeko ezinbesteko urratsa delako. Bihar, ekainak 12, Donostiako (Gros) Korta kaleko Tedone jatetxean aurkeztuko da “Desenterrando el silencio. Antoni Benaiges, el maestro que prometió el mar” proiektua. Bertan izango dira Sergi Bernal argazkilaria eta Paco Etxeberria auzi mediku antropologo ezaguna.

Horrez gain, ostiralean arratsaldeko 19:00etan Irungo Kabigorri ateneoan (Peña kalea 1) eta larunbatean Eibarko Kultu-n 12:30ean, “El retratista” dokumentala emango da. Antoni Benaigesen lana, izena eta izana liburu, dokumental eta argazki erakusketa banarekin berreskuratzeko saiakeran oinarrituta daude ekitaldiok.

Antoni Benaigesen omenez egindako proiektua Sergi Bernal argazkilariaren eskutik sortu zen. Pirinioetan hobietatik ateratzen ari ziren gorpuen inguruko argazki-proiektua egiten ari zen eta, ondoren, Burgosera jo zuen. Han gorpuak hilobietatik ateratzen ari zirela, pertsona batek esan zuen: “hor nonbait egon behar du gure maisuak”. Haritik tiraka hasi eta maisu hori Tarragonako Mont-Roig del Campekoa zela jakin nuen. Teknika pedagogiko iraultzailea abian jarri zuen, Freinet metodologia, lehenengoz haurra ikasketa prozesuaren erdigunetzat jotzen zuena.

Antonik berak aldizkari baterako Freinet metodologiari buruz idatzi zituen gutunek eta Bañuelos de Burebako maisu izan zen urte bietan argitaratu zituzten koadernoak (asko Kataluniara iritsi zirelako iraun dute) izan dira maisuaren bizitzaren gertakizunak jakinarazteko iturburu. Koadernoetako batean azaldu zen Lucia Carranzaren, bere ikasle baten, ondoko testua: “Itsasoak oso handia behar du izan, oso zabal eta oso sakona. Jendea bainua hartzera joaten da bertara. Nik ez dut inoiz itsasoa ikusi. Maisuak esaten digu bainatzera joango garela”. 

Antoni Benaigesek promes egin zien ikasleei 1936ko udan itsasoa ikustera eramango zituela. Ezin izan zuen hitz emandakoa bete. Gerra Zibilaren lehenengo egunetan fusilatu egin zuten eta hobi komun batean lurperatu.

> Ekainak 12 Afari-solasaldia. Donostiako Tedone Jatetxean 20:30etan
> Ekainak 13 Dokumentalaren proiekzioa. Irungo Kabigorri Ateneoan 19:00etan
> Ekainak 14 Dokumentalaren proiekzioa. Eibarko Kultun, 12:30etan

EH Bilduk abenduaren 14an Tafallan eginen den manifestazioan parte hartzeko deialdia egiten du

“Euskaraz bizi eta ikasteko eskubidearen alde” leloa hautatu dute Manifestazioa antolatu duten hamarnaka herri eragilek. EH Bilduk bat egiten du lelo horretan jasotzen diren aldarrikapenekin eta bere atxikimendu osoa adierazi nahi dio ekimen herritar honi.

Lotsagarria da UPNk Barcinak zuzentzen duen Gobernutik garatzen ari den hizkuntza politika. Ez du aski Vascuencearen Legean euskararen normalkuntza prozesuari inposatzen zaizkion muga ez demokratikoak mantentzearekin. Ez du aski milaka eta milaka nafar herritarren eskubideak urratzearekin. Ez du aski euskaraz ikasi eta bizitzearen alde egunetik egunera zabaltzen ari den eskaera sozialari bizkarra ematearekin. UPNk eta Barcinak urrats bat egin dute aurrera eta euskararen normalkuntzari oztopoak jartzetik euskara eta euskaldungoa erasotzera pasa dira. Euskaraz irakasten duten maisu maistren aurka ireki duten kriminalizazio ildoa euskaraz ikasi eta euskaraz bizi nahi duen komunitate osoari egiten zaion eraso zuzena da. Nafarroako jendarte osoari egiten zaion eraso guztiz ez demokratikoa. Faxismoaren garai ilunetara eramaten gaituen eraso onartezina.

Baina ez hori bakarrik. Euskara eta euskaraz bizi nahi duen komunitatearen aurkako mozkorraldi zigortzailea beste eremu batzuetara ere zabaltzen ari da. Ez da berria UPNk euskaraz komunikatzen duten hedabideen aurka duen obsesioa. Ezagunak dira tamalez Euskalerria Irratiari zor zaion legezko aitortza ukatzeko UPNk duen herra; baita ere bestelako hedabide euskaldunak ekonomikoki itotzeko erabiltzen duen estrategia. Eremu honetan ere beste jauzi bat egin nahi du Nafarroako Legebiltzarraren gehiengoak erabakitakoaren aurka eginez. EITB bera jarri du bere erasoen jomugan, Nafarroako herritarrak telebista euskaraz ikusteko duten eskubidea zangopean hartuz. Eta azkena, Aek eta IKA-ri dirulaguntzak ukatzea izan da.

Ezin dugu ontzat eman behin eta berriz UPN Nafarroako jendartearen eskubide eta borondate demokratikoaren aurka Gobernatzen aritzea. Nafarroak ez du merezi Nafarroaren hizkuntzaren aurka gobernatzen ari den Gobernua. Aldatu egin behar da hizkuntza politika. Eskubide guztiei bide emateko. Nafarroaren hizkuntzaren normalizazioari ateak parez pare irekitzeko. Herritarren atxikimenduak eta konpromisoak ekarri du bizirik euskara XXI menderaino. Horregatik da ezinbestekoa euskararen alde kaleak betetzea. Abenduaren 14an Tafallan dugu hitzordua!!

EHBildu

EHBilduk atxikimendua eta babesa agertu dio Korrika 18.ari

KORRIKAren beste ekitaldi baten bezperan gaude honetan, EH Bilduk babes osoa agertu nahi dio agerraldi honen bidez euskararen normalizaziorako hainbesteko garrantzia daukan ekimen horri.

KORRIKA ekimenak duen arrakasta goraipatu nahi dugu, lehenik eta behin. Guztiz errotuta dagoen euskararen aldeko ekintza da. Zenbat lan, zenbat ahalegin euskararen aldeko mezua euskal herritar guztiengana helarazteko. Lan honi esker, eta, oro har, euskalgintzak, egindako lanari esker dago gaur egun euskara dagoen tokian. Era berean, euskaltegietan izena emanez  euskara ikasten ahalegin handia egin behar izan duten milaka eta milaka pertsona ere zoriondu behar ditugu, euskara elkarri emanez Euskal Herri euskaldunaren bidean urratsak egiteko konpromisoa erakutsi dutelako.

Baina bide horretan, urrats berriak eginez jarraitu beharra dago. Izan ere, orain arteko hizkuntza politikek ez dute balio izan euskaldun eleanitzez osatutako Euskal Herri euskalduna lortzeko. Kasurik onenean ere intentsitate gutxiko politikak dira. Euskararen garapenak behar dituen minimoen azpitikoa. Eta, oro har, euskararen egoera minorizatuak ito egiten ditu ahalegin normalizagarri horiek, oztopoak bultzadak baino handiagoak direlako. Izan ere euskararen normalizazioaz ari garenean honako hau ulertzen  dugu: Euskal Herriko herritar guztiontzat, eguneroko arlo denetan euskara ohiko eta lehentasunezko hizkuntza izatea.

Helduen euskalduntze alfabetatze mugimendua lan handia egiten ari da eta ezinbestekoa izan da euskara unibertsalizatzeko. Ildo horretan, euskara ikastea doakoa izatea ezinbesteko iruditzen zaigu, eta administrazio publikoak, Eusko Jaurlaritzak doakotasun hori egiazko bihurtzeko neurriak hartzea eskatzen dugu. Halaber, sektorearen finantziazio iraunkorra bermatu behar da eta sektoreko agente guztien arteko osagarritasuna sendotu.

Itxura batean, hizkuntza politika eta euskararen normalizazioa, egungo Jaurlaritzaren lehentasunen artean ez daude, krisia aitzakia hartuta, jadanik murrizketa handiak iragarri baitituzte.

Horren adibide garbienetako bat haur eskolen inguruan gobernu honek, PPren eta UPyDren alderdien eskutik, euskararen presentzia gutxiagotzearen alde sinatutako ituna da. Kontutan izanda gainera, euskararen sustapenerako bideratu den diru kopurua oso murritza izan dela berez ere, azken urteetan. Politika horrek, ondorio larriak ekarriko dizkio euskararen normalizazio prozesuari, eta euskalgintza beraren jasangarritasuna kolokan jartzen du. Euskararen aurkako beste eraso larri eta onartezina da, zalantzarik gabe.

Euskarak bizi duen egoerak, irabazpidean jarriko duen neurri eraginkorrak behar ditu: ez du murrizketarik behar. Jaurlaritzaren politika axolagabeak, euskararen egoera eta geroa arriskuan jartzen du, eta hori onartezina da.  Beste behin, Euskararen aurkako eraso honen aurrean, eragile politiko eta sozial guztion egitekoa  eraso honi erantzutea da

EH Bilduk kezka handiz entzun ditu Ogasun sailburuaren hitzak, eta gure esku dagoen guztia egiteko konpromisoa hartua dugu. Parte hartzen ditugun instituzioetan ez dugu onartuko euskararen sustapenera bideratzen den aurrekontuan murrizketarik egotea eta horrela izan ez dadin lana egingo dugu, bai erakundeetan eta baita kalean ere, euskararen garapen osoa azkartu eta lortzeko hizkuntza politika berria, eraginkorra eta  burujabea aldarrikatuz eta gauzatuz.

Orain inoiz baino gehiago Euskaraz oso-osorik bizitzea ahalbidetuko duten baldintza politikoak, juridikoak, sozialak, ekonomikoak eta kulturalak lortu behar ditugu, bai hizkuntza politika berria eginez, baita kalean euskara elkarri emanez. Horregatik azpimarratu nahi dugu inoiz baino ozenkiago zein garrantzitsua den kalera irten eta Korrika egitea euskararen lekukoaren atzetik. Euskarari bere lekua eman, eta ofizialtasun nahikoa eta egokia izan dezan Euskal Herri osoan.

Lan asko daukagu egiteko Euskal Herria euskalduntze bidean. Euskarak bultzada eta adostasun zabala eta berria behar ditu. Hizkuntza politika Berria behar du.  Atzera bueltarik izango ez duen bidea marraztu behar dugu auzolanean.  KORRIKAk,  bide horretan, aukera aparta ematen digu herrietan euskararen aldeko oinarriak adostu eta gehiengo zabalak biltzeko. Herritar guztiok dugu geure tokia eta egitekoa, guztion zeregina baita euskararen berreskurapena eta normalizazioa.

Alternatibak PPri exijitu dio euskararen kontrako inoizko eraso larrienetako bat burutu izanagatik barkamenak eskatzeko, Egunkaria itxi eta hamar urtera

Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek deitoratu egin du bihar Jose Maria Aznarren Gobernuaren aginduz Euskaldunon Egunkaria itxi zutenetik hamar urte beteko direnean Alderdi Popularretik inolako barkamen eskaerarik egin ez izana “euskararen kontra inoiz eginiko eraso larrienetako bat burutu izanagatik”, euskaraz argitaratzen zen kazeta bakarraren indarkeriaren bidezko itxiera eta bertako hainbat langileren atxilotzea ekarri zuena, horietako batzuek, gainera, torturak ere pairatu behar izan zituztela.

Eta guzti hau, gaineratu du Matutek, “garai hartako Barne Saileko ministro Angel Acebesek eginiko salaketa faltsuak babesteko inolako frogarik gabe, sarekadaren bidez euskal herritarren eskubideak, askatasunak eta kultura babesten ari zirela esatera heldu zela”. Horrexegatik uste du zilegi dela azalpenak eskatzea, are gehiago, “besteei barkamen eske ia egunero ari zaien alderdiaz ari garela, haiek eskubide zibilak, politikoak, sozialak eta gizatiarrak ere urratzen dituztenean egunetik egunera, Martxelo Otamendik eginiko tortura salaketak aztertu ez izanagatik Europak Espainiari jarritako zigorrak erakutsi zuenez”.

Alderdi ezkertiarreko bozeramaileak gogorarazi duenez, aurretik ere adierazpen askatasunaren eta herritarren informazio eskubidearen aurkako eraso larriak izan ziren Euskal Herrian, Egin edo Ardi Beltza argitalpenen itxierak kasu, “horiei Egunkariaren kontra eginikoa gehitu zitzaion, gizartearen haserrea eragin zuena eta, horrek, kalera atera eta langileak babestera eraman zituen, herri honetan ordura arteko manifestaziorik jendetsuenetakoak egin zirela”.

Alternatibatik nabarmendu dutenez, erantzuna kaleetatik haratago heldu zen: “Alde batetik, Egunkariako langileek periodiko bat egin eta hurrengo egunean kioskoetara eramatea lortu zuten, Egunero, baina horrez gain, bere dirua eskaini zuten milaka lagunen laguntzarekin eta hilabete gutxiren buruan, beste egunkari bat martxan jarri zuten, Berria; nekez ikus daiteke halakorik beste herri eta testuinguru batean”. Azkenik, Matutek Egunkaria Libre! plataformak bihar Andoainen, Martin Ugalde kultur Parkean, 12:00etan egingo duen elkarretaratzean parte hartzera deitu du.

Alternatibak euskaraz bizitzearen alde Donostiako kaleak betetzera deitu du

Alternatibako Kontseilu Nazionaleko kide Mireia Arginzonizek bihar, abenduaren 1a, Euskal Herri osoko euskaltzale eta hizkuntza eskubideekiko errespetua adierazi nahi duten guztiei Donostiako kaleak zeharkatuko dituen elkarretaratzean parte hartzeko deia egin die. Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak deituta, Anoetako estadiotik abiatuko da manifestazioa, 17:00etan, Euskaraz bizi nahi dut lemapean.

“Hizkuntza harremanetarako eta komunikatzeko tresna” dela gogorarazi du Arginzonizek, eta “gure arteko harremanak sortzeko eta egituratzeko lanabesa izateaz aparte, hizkuntza komunitate sendo bat eratzeko ere” badela esan du. Are gehiago, euskal herritarren “nortasuna bermatzeko altxorrik preziatuena ere bada”. Horregatik, herritarren konpromisoa eta bultzada beharrezkoa dela adierazi du, eta gizarte osoari deialdia bidali dio euskara kalean erabiltzera eta bultzatzera animatuz, “euskara herri osora zabaltzearen bizi nahia posible egiteko guztion lanaren bitartez bakarrik lortuko” dugula azpimarratu du.

Alternatibak ordezkaritza zabala izango du Donostiako kaleetan. Arginzonizekin batera, besteak beste, Josu Estarrona Alternatibaren Arabako bozeramailea eta Pablo Fernandez Bilboko Asanbladako koordinatzailea izango dira.

Informatika herritarra herriarentzat

Iagoba Itxaso – Alternatibako Komunikazio Kritikorako Mahaia

Softwarea ezinbestekoa da gure egunerokotasunean. Erabiltzen dugun teknologiaren parte da, eta egiturazko osagaia da erakunde guztietan, enpresa publiko zein pribatuetan.

Banaketa ereduaren eta bakoitzaren izaeraren arabera, bi software mota existitzen dira: alde batetik software pribatiboa dugu, non Windows moduko sistema eragileak edota MS Office zein Photoshop bezalako aplikazio ezagunak kokatu daitezkeen; bestetik, software askea daukagu, GNU/Linux sistema eragilea ikur duena eta Open Office edo Firefox bezalako aplikazio arrakastatsuekin.

Zenbaitetan nahiko nahasia da bien arteko aldea, baina erraz uler daiteke desberdintasuna. Software askeak izen hori badauka, nahi duten guztiek hura erabili, kopiatu, aztertu, aldatu eta birbanatzeko askatasuna eskaintzen duelako da; software pribatiboan, aldiz, askatasun hauetako bat edo batzuk jabetza eskubidea dutenen esku galarazten dira. Alegia, askatasun horretarako mugak jartzen dizkigute.

Gure erakundeek software askea zein pribatiboa erabiltzen dute, inbertsioaren zatirik handiena bigarren horretara bideratzen badute ere. Bila daitezke software pribatiboa erabili eta defendatzeko argudioak, baina askea erabiltzearen aldeko arrazoiak, askoz garrantzitsuagoak izateaz gain, demokraziaren berme eta guztiz herritarrak dira.

Ezinbestekoa da erakunde publiko batek erabiltzen duen softwarearen gaineko kontrola izatea eta, zalantzarik gabe, gure sistema informatikoei dagokienez burujabetza ziurtatzeko modu bakarra software askearen aldeko hautua da. Aplikazio pribatiboen kodea itxia da eta, horrexegatik, inoiz ezin dugu jakin bere osotasunean zer dakarren. Software librea, aldiz, herritarren kontrolpean dago. Sistema eragile pribatiboa erabiliz gero, ba al dute herritar zein erakundeek beren sistemetatik pasatzen den guztiaren gaineko kontrola?

Beste alde batetik, gure softwarea sustatzearen inguruko eztabaida dago, noraino jo dezakegun bata edo bestea erabilita. Software askea badarabilgu, gero eta garatzaile gehiagok lan egin eta elkarlanean aritzea ahalbidetuko dugu, kode itxiaren jabeak ezarritako mugak gaindituta. Esaterako, erakunde publiko batetik aplikazio jakin bat garatzeko lehiaketa antolatuz gero, garapena bukatu ostean inork ez du galaraziko herritarrek aplikazioa hobetu edo aldatzea. Are gehiago, etorkizunean software hori gaurkotzeko lehiaketa berria egongo balitz, kode irekiak enpresa desberdinek aztertzea ahalbidetuko luke eta, horri esker, aurrekontu egokiagoa aurkezteko aukera izango lukete, jatorrizko aplikazioa diseinatu zuen enpresarekiko aukera berdintasunean.

Egia da administrazio baten sistemak software askera eraldatzeak baduela kostu bat. Baina egia da, halaber, software pribatiboak lizentziak ordaintzea eskatzen duela, askoz garestiagoa izan daitekeena. Instalazio edo mantentze kostuak, gainera, lehiaketara atera daitezke, tokiko hornitzaileek zerbitzu horiek emateko moduan egongo liratekeela. Alegia, lizentzietan diru publikoa gastatu beharrean, atzerriko enpresetan batik bat, bertoko enpresetan inbertituko genuke. Noski, bada beste aukera bat, beharrizan horiei aurre egiteko lanpostu publiko iraunkorrak sortzea, gure sistema informatikoarekiko burujabetza are gehiago indartuz, enplegu publikoa, egonkorra eta duinaren alde egiten dugun bitartean.

Software askearen kontzeptuak, gainera, badu lotura elkarlana bezalako eduki filosofikoekin: demokrazia, horizontaltasuna, aukera zein genero berdintasuna eta internazionalismoa. Guztiok babestu beharreko onura delako, erakundeetako sail guztietatik software askea sustatu beharko litzateke, eta bereziki hezkuntza eta industriatik. Ondo aztertuz gero, berehala konturatuko gara ezin dela lortu nazio burujabea, demokrazia erreala eta herritar askatasun erabatekoa gure instituzioek software askea erabiltzen ez badute.

Guztiona eta guztiontzat

Mireia Arginzoniz, Josu Aztiria, Karmele Aierbe eta Jokin Melida – EH Bilduko kideak

Diskurtso ofizialak eraginda, gizarteak ez du sinesten euskara desagertzeko arriskuan dagoenik. Gauza asko egin dugu denon artean eta hil-kanpaiak ez ditugu joko, baina errealitatea egoskorra da.

Behatokiaren urtez urteko txostenek erakusten dute euskaldunen hizkuntz eskubideek urratuta jarraitzen dutela Euskal Herri osoan, eta administrazio guztiek egunero urratzen dituztela; kale erabileraren neurketak eta inkesta soziolinguistikoak argi gorriak piztu dituzte. Agertutako datuek diote euskararen kale erabilera ez dela hazi azken hamabost urtean eta %13 eta %14 artean goia jo du. Hein horretan trabatuta dago, eta planto egin du. Soziolinguistikaren Klusterrak iradoki duen bezala, baldintzak aldatzen ez badira erabilerak ez du gora egingo, ez eta ez bada hiztun kopurua handitzen eta hiztunei euskara erabiltzeko aukera gehiago ez bazaie ematen.

Bestetik, euskaldunen kopuruak bost puntu egin du gora azken bi hamarkadetan Euskal Herrian, eta azken urteetan hazkunde hori apaldu egin da. Igoera hori batez ere gazteen artean gertatu da. Baina joera hori ez da islatu erabileran. Gazte elebidun gehiago egon arren, euskara gutxiago erabiltzen dute gaurko gazteek duela hogei urteko gazteek baino. Ez baitira euskaldun osoak; hobeto moldatzen dira erdaraz, eta euskaraz jarduteko zailtasunak dituzte; gune erdaldunetan bizi dira; euskararenganako atxikimendu apalagoa dute; eta pisu demografiko txikia dute, jaiotze tasak behera egin duenez.

Geldotze eta moteltze zantzuak sumatzen dira, beraz, euskararen normalizazioa galtze joeraren abiapuntu batean dago, eta ez badugu ezer egiten, galdu egingo dugu. Aurrera ez egitea atzera egitea da.

Bi estatu handien mehatxupean, euskarak mendeko estatus juridikoa du. Espainiako eta Frantziako Konstituzioek espainierari eta frantsesari balio hierarkizagarria ematen diete, estatuen baitan dauden gainerako hizkuntz komunitateak menderatu eta hizkuntza horietako herritarrak bigarren mailako bihurtzen dituzte. Asimetriak eta kanpo mugak nabarmenak dira: denok behartuta gaude erdara jakitera, baina ezin dugu inor behartu euskara jakitera. Euskal Autonomia Erkidegoaren Estatutuak eta Nafarroako Foru Hobekuntzak Espainiako Konstituzioak ezarritako erdaldunen elebakartasuna toleratzen dute eta euskaldunena eragozten.

Gaur egun euskara ez da ofiziala Euskal Herriko bere lurralde osoan. Eta euskararen estatusa, bi estatutan zatitua, bost eraentza juridikok arautzen dute. Ondorioz, euskal hiztunak eskubide desberdinak ditu bizi den edo dagoen tokiaren arabera; eta ofiziala ez den eremuetan euskaldunak ez du hizkuntz eskubiderik.

Bidegurutzean gaude: euskararen egungo politika eta egitura juridiko hauskorrean jarraitzea ala euskararen politika aldatzea eta beste marko normalizagarri bat eraikitzea. EH Bilduk euskararen politika zaurgarri honetatik ahal den azkarren irtetea eta euskararen beste marko normalizagarri bat eraiki nahi du.

Orain arteko hizkuntz politikek ez dute balio izan euskaldun eleaniztunez osatutako Euskal Herri euskalduna berreskuratu eta berrezartzeko. Kasurik onenean ere, intentsitate gutxiko politikak izan dira. Euskararen garapenak behar dituen minimoen azpitik. Eta, oro har, euskararen egoera minorizatuak ito egiten ditu ahalegin normalizagarri horiek, oztopoak bultzadak baino handiagoak direlako.

Horrenbestez, EH Bilduren ustez, hogeita hamar urteko mendeko politika partzialaren ondoren, euskararen garapen osoa azkartu eta lortzeko, beste hizkuntz politika bat, lehentasunezkoa eta burujabea, garatu eta gauzatu behar dugu. Euskarari estatus egokia ematea ezinbestekoa da, berezkoa, normalizatu beharrekoa, ofiziala, lehentasunezkoa eta jakin beharrekoa izan dadin. Hizkuntz politika berriaren oinarriak honako hauek izan behar dute:

1.- Burujabea, kanpo esku-hartzerik gabekoa. Gaur egun dauden oztopoak eta debekuak gainditzeko eta politika eragingarria abian jartzeko.

2.- Estatus juridiko egokia duena. Euskara da Euskal Herriko berezko hizkuntza eta normalizatu beharrekoa, hizkuntza ofiziala, lehentasunezkoa eta jakin beharrekoa.

3.- Euskara erdigunean jarri eta baliabide nahikoak dituena: Euskararen normalizazioaren zentralitatea aldarrikatu eta praktikara eraman behar dugu. Euskara ardatz bai diskurtso eta praxi politikoan, eta baita administrazio publikoaren egituretan ere. Era berean, zentralitateak esan nahi du baliabide pertsonalak eta baliabide ekonomiko nahikoak bideratu behar direla euskararen normalizaziorako, pauso kuantitatibo eta kualitatibo nabarmena emanez.

4.- Zeharkakoa egin. Euskararen normalizazioa gizabanako eta eragile guztien bultzadatik eta auzolanaren eskutik etorriko da. Eragile guztien erantzukizun aktiborik ez bada, ez da normalizaziorik lortuko. Era berean, hizkuntz politika bateratua egiteko Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta Nafarroa Garaiarekin eta Iparraldearekin koordinatzeko; tokian tokiko errealitate bakoitzaren abiaburua, baldintzak eta erritmoak kontuan hartu behar dira.

Euskaraz bizitzea ahalbidetuko duten baldintza politikoak, juridikoak, sozialak, ekonomikoak eta kulturalak lortu behar ditugu. Euskararen erabilera irabazpidean jartzeko, beste hizkuntz politika bat egiteko, euskararen normalizazioan jauzi kualitatiboa emateko, euskara unibertsalizatzeko. Euskara denona eta denontzat izateko.

X