Sistema finantzarioaren erreforma berri iraunkorra bihurtu da panorama informatiboan. Berri guztien artean, oharkabean pasatzen ari da aurrezki kutxak desagertu eta banku pribatuetan bihurtzeko egitasmoa. Erritmo informatibo berberarekin saldu dizkigute Madril, Iruñea eta Gasteizeko gobernuek lan erreformak, sistema publikoaren aurkako erasoak edota zerbitzu sozialetan atzerapausoak. Krisia guztirako aitzakia bihurtu dute krisia sortu eta bere ondorioez etekina ateratzen duten horiexek.
Euskal Herria Bilduk ordea, oso argi du erreforma finantzarioaren helburu bakarra diru publikoa ebastea dela, merkatu pribatuari txertatzeko. Erreskate bakoitzak agerian uzten du hori. Kapitalari men egiten dioten alderdiek, PP, UPN, PNV eta PSEk, krisiaren arduradunei krisiaren epaile izaten utzi diete, eta euren gehiegikeria espekulatiboak herritarrek ordain ditzaten uzten dute.
Tamalez, eta lau alderdi horiek sinestarazi nahi digutenaren aurka, euskal sistema finantzarioaren egoera ere oso larria da, eta neurri batean euskal eta espainiar eskuinak adosturiko eta PSEk babesturiko Kutxen Legea da larritasun horren oinarria. Kutxabank-en botere banatzeko adostasuna lortu dute, bai eta Bilduren esklusioaren bidez, Kutxabank-en kontrol organoetan euskal jendartearen aniztasuna ezabatzeko. Lege horrek udalak diskriminatzen dituela salatu dugu, batzarren osaketan ordezkaritza murriztuz eta era berean, instituzio publikoek batzarretan duten ordezkaritza murriztu da PNV eta PPren Kutxen Legearekin, %50etik %40ra pasata.
Banku pribatuen neurriko entitatea diseinatzen ari dira PP eta PNV: ez du lehentasunezkoa izango kontsumo arduratsua bultzatzea, ez eta inbertsio publikoa edo funtzio soziala. Dagoeneko Kutxabank-i ezarri dizkioten helburu espantsionistek agerian utzi bezala, PNV eta PPk lehentasunezkotzat joko dute espekulazioa, epe motzeko etekina eta bereziki, “lagunen” interesak bermatzea.
Espekulatiboa baina ez den helburu batekin zabaltzearen lehen ondorioa, instituzio publikoek erabakiguneetan duten eragin maila murriztea dakar, era gehiago jakinarazi diren lege aldaketekin. Orain arte hondoraturik zeuden entitateak erosiz gauzatu da zabalkundea eta badirudi, aurrerantzean Euskal Herriko bezeroen dirua erabili nahi dutela PNVk eta PPk erabat zorpeturik dauden kutxak erosteko. Caja Castilla La Mancha izan zen lehena, ostean etorri ziren Caja Mediterranea eta Cajasur. Orain Caixacatalunya erosi nahi dute, Kutxabank beraren solbentzia arriskuan jartzen ari direla bost axola zaielarik.
Azken egunotan hedatzen ari den Kutxabank-en pribatizazioaren inguruko berria integrazio kontratuan Bildurekin adosturikoarekin aurkakotasunean dagoela salatu nahi dugu. Akordio horretan, hiru euskal kutxen batzarrei dagokie kapital pribatuaren sarreraren inguruko erabakia. Orain ordea, Espainiako Bankuaren erregulazioak, Luis de Guindos ministroaren nahiek eta Kutxen Euskal Legeak euskal aurrezki kutxak pribatizatzeko asmoak indartzen dituzte.
Euskal eskuinak, espainiar eskuinarekin bat eginik, eskuartean dutena azalarazi behar dugu: 90. hamarkadan Italian jarraituriko prozesu berbera jarraitzea, aurrezki kutxak banketxe pribatu bihurtuz eta gizarte ekintzaren edo kapital publikoaren inolako arrastorik ere ez utziaz. Hauexek izan ziren urratsak: lehenik eta behin, jardun bankarioa eta gizarte ekintza bereizi ziren, nahiz eta fundazio bidez kontrolaturik zegoen; bigarrenik, kapital pribatuaren sarrera baimentzen duten lege aldaketak; hirugarrenik, kapital pribatuaren sarrera masiboa; laugarrenik, kapital publikoaren garrantzirik eza, azkenean kapital pribatuari saltzen zaiona. Ondorioa: Banketxe erabat pribatua eta gizarte ekintzaren amaiera.
Era berean, euskal kutxak fundazioan bihurtzeak bere helburu fundazionala alboratzea suposatuko luke, gizarte ekintzaren eta pribatizazioaren desagerpenari bidea irekiaz. Fundazioak ez lirateke entitate finantzarioak eta ez lukete banka lizentziarik izango. Gainera, fundazio gisa ezingo lukete Kutxabank-eko akzio guztien jabe izan; burtsara aterako litzateke eta Italian bezala, kapital pribatua erruz sartuko litzateke. Horretarako egin dute ituna PP eta PNVk administrazio kontseiluan botere osoa eskuratzeko, euren eredu eta apustua delako Kutxabank-en etorkizuna esku pribatuetan uztea, eta horretan PSEk babesa adierazi die.
Ezin dugu onartu Kutxabank-en pribatizazioa, ez eta etengabe bere hedatze espekulatiboa izatea helburu. Herritarren zerbitzura egongo den eta planifikazio sozial eta ekonomikoa izango duen banka publikoa behar dugu, eta hori da gure aldarrikapena. Sistema finantzario publiko, garden eta demokratikoa behar dugu, gure herriko ehun industrial eta sozialaren beharretara egokituko dena. Horrela bada, krisi sistemikoa gainditzen lagunduko gaituen sistema finantzario publikoa defendatzen dugu.
Azken finean, honakoa aldarrikatzen du Euskal Herria Bilduk: bere funtzio soziala definituko duen entitate publikoa, banka komertzialaren rola gaindituz irizpide ekologiko eta sozialetan oinarrituko den inbertsio produktiboa erraztuko duen inbertsio banka bihurtuaz. Espekulazio finantzarioaren aldeko apustua egingo ez duena, inbertsio militarra eta megaproiektuei errefusatuko dituena. Funtzio sozial konkretuei eutsiko dien kutxa behar dugu: zaintza ekonomiaren lehentasunei prestamu eta inbertsio egokiak egingo dizkiona, kalitatezko enpleguaren sorrera bultzatuko duena eta aldaketa klimatikoaren aurka borrokatuko duena, elikadura burujabetza eta sektore zaurgarrienen kontsumoa babestuko duena. Azken finean, justizia soziala lehenetsiko duena eta demokrazia parte-hartzaile eta gardentasunaren printzipioengatik zuzenduko dena.