“EAJk azaldu beharko du zergatik jotzen duen etengabe herri honen nazio eskubideak ukatzen dituen PSEren sostengua eskatzera”, dio EH Bilduk. “Lotsagarria da nola negoziatu duen PSEk eta nola saldu dituen bere bozak”.
EAJ eta PSEren arteko ituna dela medio Jaurlaritzaren aurrekontu-proiektua behin betiko onartzeko azken tramitea bakarrik falta dela, horren tramitazioak “agerian utzi du EAJk beldur diela EH Bildurekiko akordioei, beldur diola Euskal Herria beste norabide batean jartzea EH Bildurekin adosteari”.
Unai Urruzunok eta Oskar Matutek gogorarazi dutenez, koalizioak elkarlana eskaini die behin eta berriz jeltzaleei Euskal Herria beste eszenatoki batera eramateko, bai nazio eskubideen defentsari dagokionez, bai sozioekonomiaren atalean. Hala ere, “EAJren etengabeko erantzuna ezezkoa da, Sabin Etxean iraganeko akordioak nahi dituztelako PSErekin, inora ez daramaten akordioak diren arren. Antza, instituzioetan eroso egotea da EAJren lehentasun bakarra”. Katalunian, ordea, indar subiranistak bat eginda aurrera egiten ari direla ikusita, EH Bildurentzat “ulergaitza da EAJ PSErekin hain lotuta ikustea. EAJk azaldu beharko du zergatik uko egiten dion Euskal Herria beste eszenatoki batean jartzeari, zergatik jotzen duen etengabe herri honen nazio eskubideak ukatzen dituen PSEren sostengua eskatzera. Aliantza eta gehiengo aritmetiko hori, dena den, ez da posiblea izango udal eta foru hauteskundeen ondoren”.
2015eko aurrekontuei buruzko eztabaida EAJren hautu estrategiko horren beste adibide bat izan da, Urruzuno eta Matuteren iritziz. Salatu dutenez, “iraganeko politikei eutsiz, EAJk eta PSEk krisiaren ondorioei aurre egiteko eta murrizketa sozialak bertan behera uzteko aukera alferrik galtzea erabaki dute, herriaren interes orokorraren gainetik euren interes politiko alderdikoiak lehenetsi dituztelako”. Horren froga dira, EH Bilduko legebiltzarkideen ustez, EAJk PSEri onartu dizkion zatikako zuzenketak, “35 milioi euroko ituna eta kopuru horren erdia PSEko alkate duten udalerrientzat”. Haren bozak azpiegitura txiki batzuen truke saltzea egotzi diote PSEri horren ondorioz: “udal hauteskundeak gertu daude eta gobernatzen dituen herrietan zerbait inauguratu nahi du, antza. Lotsagarria da nola batzuek borondate politikoak erosi eta saltzen dituzten”.
Urruzunok eta Matutek azpimarratu dutenez, EH Bilduren zatikako zuzenketek frogatu dute benetako aukera zegoela oinarrizko arlo sozialetan murrizketarik gabeko aurrekontuak adosteko eta onartzeko. Izan ere, “maximalismoetatik ihes eginez, proposamen egingarriak egin ditugu, hala nola, Gizarte-Larrialdietarako Laguntzak eta kontziliaziorako laguntzak bermatzea, Hezkuntzan eta Osakidetzan 1.000 lanpostu baino gehiago sortzea edota enplegu funtsa sortzea”. Horren ildotik, EAJk eta PSEk emandako ezezko borobila aipatu ostean, PSEren koherentzia falta kritikatu dute, Idoia Mendia buru duen taldeak Legebiltzarrean proposamen horietako batzuk babestu dituelako “eta orain, aldiz, guk aurrekontuetan txertatzeko eskatu dugunean, PSEk berak onartutako neurriak ere bazter batean utzi dituelako. Mendiak eskuak libre zituela esaten zuen, baina eskumaren politika atzerakoiak egiteko izango zen ba”.