Berriak – 246 orrialdea

Ardura soziala zerga-politikan

Helena Franco, Ander Rodriguez – Gipuzkoako Ogasun diputatua eta Gizarte Politikarako diputatua

Juan Mari Aburtok, Enplegu eta Gizarte Politikako Sailburuak, «zerga gainkargua» edo «zerga espezifiko» berri bat proposatu du mendekotasunaren beharrei erantzuteko. Lehendakariak berak ere galdetu du «egungo zergekin bermatu ote daitezkeen dauden gizarte zerbitzuak, egun dauzkagunak eta berriak». Galdera oker eginez gero, nekez izango da zuzena erantzuna, eta hala da kasu honetan ere. Ez da galdetu behar zein zerga-sistema behar dugun mendekotasuneko gastuari eusteko, baizik eta zein zerga-sistema den beharrezko politika publiko guztiei batera eusteko. Zaintza duin eta unibertsaletan egindako inbertsioak desorekatzen ote ditu, bada, diru-kontu publikoak? Euskal administrazioen gastu osoari egindako panoramiko batek ezezkoa adierazten digu. Euskadin gizarte zerbitzuetara zuzenduriko gastua %10,7koa da (Eustat).

Nola finantzatzen dira, egun, politika publikoak? PFEZaren eta, gehienetan, herri xehearen bizkar joaten diren zeharkako zergen bidez bildutakoaz. Gipuzkoan, zehazki, zerga-bilketa osoaren %37 PFEZetik dator (bere bilketaren %80 lan errentei dagokie) eta beste %50 BEZ eta zerga berezien bitartez jasotzen da.

Beraz, mendekotasunak ez ditu oro har administrazioak kinka larrian jartzen; eta finantzaketak ere ez du zertan etorri lehen ere euskal administrazio publikoen jardueraren zatirik handienari eusten dioten zergen gaineko gainkargu berri baten bidez. Hala ere, aski al da egungo inbertsioa herritar guztien eskubide sozialak bermatzeko? Ez, inola ere ez. Gizarte zerbitzuen euskal sistemak diru gehiago behar du.

Beharrezko diren baliabide horiek euskal sisteman txertatu ahal izateko, administrazioek beren gastua zorroztasun handiagoz kudeatu behar dute eta beren lehentasunak hurrenkera egokian jarri. Gipuzkoako Foru Aldundian, esaterako, argi daukagu zaintzen sare publikoa eta mendekotasuna duten pertsonen arretarako prestazio eta zerbitzuak direla gure lehentasun. Oso argi daukagu politika ekonomikorik hoberena gastu sozialeko inbertsioa dela, horrela ongizate kolektiboa lagundu, ekonomia aktibatu eta enplegua sortzen baita. Horrexegatik, beste administrazioen —Eusko Jaurlaritza edo gobernu espainiarraren— murrizketa sozialen aurrean Gipuzkoan, urtez urte, gizarte gastua handitzen ari gara.

Egia da mendekotasuna duten pertsonen arretarako gastuak gora egiten jarraitu behar duela, eta horren zati batek zerga-bilketa sistema aldatzetik eratorri behar duela. Hala ere, zergatik jarraitu zerga-sistema herri xehearen bizkar kargatzen? Zergatik ez egin hori enpresa handien mozkin eta fortuna handien bidez? Gipuzkoan erakutsi dugu nola egin daitekeen.

Ez da kasualitatea Ogasuneko diputatuak eta Gizarte Politikako diputatuak artikulu hau elkarrekin sinatzea. Zergatik? Gipuzkoan Ogasun Departamentuaren jarduna eta Gizarte Politikako Departamentuarena berezi ezinak direlako. Gure zerga politika ardura sozialaz landua dago. Txanpon beraren bi aldeak dira biak eta koherentziari eusten diogu zeinek bere politiketan. Ez da serioa beste gobernu batzuetan bezala alor fiskaletik zerga beherapenak proposatzea, eta aldi berean gizarte esparrutik fondo gehiagoren erreklamazioa egotea.

BERRIAn argitaratua

14/11/17

Berriak

Vega: “Frackingak ondorio atzeraezinak ditu osasunean eta ingurugiroan beste herrialde batzuetako esperientziek adierazten dutenez”

Bizkaia fracking gabeko lurralde izendatzeko proposamena aurkeztu du gaur EH Bilduk Batzar Nagusien osoko bilkuran Asier Vega koalizioko batzarkide eta Alternatibako kidearen eskutik.

Bizkaia fracking gabeko lurralde izendatzeko proposamena aurkeztu du gaur EH Bilduk Batzar Nagusien osoko bilkuran. Asier Vega koalizioko batzarkideak defendatu duenez, gas ez arruntaren ustiapenerako egun dauden teknikek “ondorio larri eta atzeraezinak” sortzen dituzte osasunean eta ingurugiroan, “beste herrialde batzuetako esperientziek adierazten duten moduan”. Lur-azpiko zein lur-azaleko uren kutsadura, uraren gehiegizko ustiaketa, airearen kutsadura, negutegi-efektua sorrarazten duten gasen isurketa handia, eragin negatiboa biodibertsitatean, lur-eremuen okupazio altuegia edo aktibitate sismikoa areagotzeko arriskua aipatu ditu Vegak. Gainera, frackinga egungo eredu energetikoa aldatzeko eta energia berriztagarrien garapenerako oztopo dela azpimarratu du Vegak.

EAJ eta PP Bizkaia fracking gabeko lurralde izendatzearen kontra agertu dira eta PSE abstenitu egin da. Vegak hiru alderdien diskurtsoak kontraesankorrak direla adierazi du. Bai, EAJ, PSEk nahiz PPk frackinga debekatzeari buruzko jarrera aldatu dute herrialdearen arabera. Hain zuzen, gaur EH Bilduk aurkeztu duen proposamena Gipuzkoako Batzar Nagusietan onartu zena da baina Bizkaian ez du babesik jaso. Vegaren ustez, hiru alderdiek frackingari ateak ireki nahi dizkiotela ezkutatzeko erabiltzen dituzte diskurtso nahasiak. “Frackingari bai edo ez esateko garaia da. Esplorazioa baimentzea frackingari bidea irekitzea da. EH Bildun argi daukagu: frackingaren kontra gaude dituen arriskuengatik”.

Zentzu horretan, Eusko Jaurlaritzak datorren urteko aurrekontuetarako prospekzioetarako 22 milioi euroko partida gorde izana salatu du Vegak. “Hori bai, 2017 urterako, behin hauteskundeak pasata. Ez al dago behar inportanteagorik 22 milioi euro horien inbertsiorako?”

Gizartean frackingaren kontra dagoen jarrera geroz eta zabalagoa aipatu du Vegak. “Herri Ekimen Legegile bat abian jarri da frakinga debekatzeko asmoarekin eta herritarren artean jasotako 103.589 sinaduretatik, ia %40, Bizkaian jaso dira”. Era berean, hainbat udalek frackinaren kontrako ekimenak onartu dituztela ekarri du gogora EH Bilduk. Baita, EAJ edo PSEk gobernatzen dituzten herrietan ere. Ermua, Bermeo, Mungia, Zalla, Karrantza, Etxebarri eta Barakaldo, besteak beste.

Lurrazpiko gasaren ustiapenerako zein aukera dauden aztertzearen alde agertu dira gainontzeko hiru alderdiak eta ustiapenari buruzko eztabaida desberdindu dute. Vegaren hitzetan ordea, “ustiapenaz lasai eztabaidatzen ari garen bitartean, Eusko Jaurlaritzak diru partida gorde du, froga sismikoak egiten ari dira hainbat herritan, energia enpresek haien planekin aurrera jarraitzen dute. Beraz, babestu gaitezen lehenik frackingarengandik eta eztabaidatuko dugu ondoren” gaineratu du.

EHBildu Bizkaia

14/11/17

Berriak

Alternatibak Kolonbiako bake elkarrizketak berriz abiatzeko eskatu die bi aldeei

Alternatibaren mahai Internazionalistatik, Diana Urreak salatu du bihar Habanan hastekoak ziren Kolonbiako presidente Juan Manuel Santos eta FARC-EP gerrillen arteko bake negoziaketen haustura.

Kontaktuen etenaldia Santosen gobernuak jakinarazi du Choco departamentuan armadaren jeneral baten bahiketa gertatu ostean, antza denez, buruzagi militarrak hautatutako bidearen gainean egindako ohartarazpenak kontutan hartu ez zituelako. Gogoraraztea, bestetik, joan den astean ELNko negoziatzaile bat ere desagertu dela.

Edozein kasutan, Alternatibatik alde bien arteko elkarrizketei berrekin eta helburuetan sakontzeko dei egiten diegu, Kolonbiako herriak aspaldi duen gogoari bidea irekitzeko, alegia, bake iraunkorra lortzea, mina nagusi izan den garai luzeari amaiera emateko. Hala, Urreak Kolonbiako gobernuaren eta FARC-EPren arteko erasoen etenaldia eskatu du, Habanako mahaira buelta daitezela eta bakea lortzeko aukera paregabe hau galarazi ez dezatela.

14/11/17

Berriak

TTIP Herrien burujabetzaren aurkako akordioa

TTIP itunaren eta Juncker auziaren inguruan Josu Juaristi EH Bilduren europarlamentariak eta Oskar Matute Gasteizko legebiltzarkide eta Alternatibako bozeramaileak prentsaurrekoa eskaini dute gaur goizean Bilbon.

>>TTIP

TTIP akronimoa Transatlantic Trade and Investment Partnership izen ingelesetik dator eta euskaraz Europa eta Amerikako Estatu Batuen arteko Merkataritza eta Inbertsiorako Hitzarmena da.

Garrantzitsua da hasieratik, denek onartzen duten gauza bat azpimarratzea: Hitzarmen honen helburua ez da merkataritzaren alorrean izan diren bestelako hitzarmenen parekoa. Hau da, ez da merkantzien inportazio edo esportaziorako akordioa.

Akordio honen helburua, “Merkatuak bateratzeko” gaur egun bi aldeetan egon daitezkeen “egoera” eta “arautze” ezberdinekin amaitzea baizik. Helburua, estatu baten legedia eta honen Gobernuen erabakiek ez ditzatela inolaz ere multinazionalak eta hauen interesak kaltetu. Ingurugiroa, Osasungintza publikoa edo langileen eskubideak babesten dituzten legediak desagerraraziz. Modu berean herrien subiranotasunarekin bukatzea eta berauen instituzioek herritarrentzako zerbitzu publikoak eta eskubideak bermatzeko duten gaitasun legegilea ere desagerraraziko lituzke.

Hori guztia gainera sekretupean adosten ari direlarik. Sekretismo horren aurrean EH Bilduk kanpaina abiatu du, hainbat hitzaldi antolatuz eta gida bat argitaratuz.

>> Abenduaren 9a

Gai hauetaz aritzeko abenduaren 9an Bruselan “Hiritarron merkataritza agenda baten alde” izenburuko konferentzia burutuko da, konferentzian Oskar Matutek EH Bilduren izenean hartuko du parte hizlari gisa. Euskal Herriko mugimendu sozial eta sindikalak konferentzian parte hartzeko gonbitea jaso dute.

Akordio honen aurka eta jendarte eredu justuago baten alde lanean daudenen elkargune izatea da konferentzia honen helburua, Multinazional handiek gobernuek baino botere handiagoa izango ez duten jendarte baten alde daudenen elkargunea.

>>Juncker eta eredua

Akordio hau, egungo eredu ekonomikoaren adierazlerik argienetarikoa da, hiritarren kontra eta enpresa handien alde legeak aldatzea. Europar Batzordeko lehendakariak eman digu adibiderik argiena.

Bere hitzetan, Batzordeko lehendakariak ez zuen jakin Luxenburgoko Finantza ministroa zelarik, estatuak 300dik gora multinazionalekin EBko beste estatuetan zergak ez ordaintzeko mekanismoa adostu zuela. Esan dugu, eta berriro diogu, gaizkilerik handienak ez daude Lanbideko ilaran, gorbata daramate eta gure subiranotasunaren desagerpena adosten ari dira.

>> Euskal Herrian zer?

EH Bilduren ustez TTIParen kontrako borroka beste borroka batzuekin lotu beharra daukagu, Frackingaren kontrako borrokarekin, langileriaren eskubideen eta beste jendarte eredu baten aldeko borrokarekin. TTIPek murrizketen eredua, askoren miseria, gutxi batzuen aberastasuna ziurtatzeko erabiltzen duen eredua ordezkatzen du.

EH Bilduk akordio honen eta ordezkatzen duen ereduaren kontra borrokatzeko prest dauden guztiekin jarduteko prestutasun osoa dauka.

14/11/14

Berriak

“TTIP: Transnazionalen inbasioa geldiaraz dezagun” hitzaldien bideoak Iruñean eta Gasteizen

Pasa den urriaren 27an eta 28 an, Alternatibak Gorripidearen babesarekin antolatutako hitzaldi sortari jarraipena eman genion Iruñean eta Gasteizen. Europa eta Estatu Batuen arteko Merkataritza eta Inbertsiorako Itun Transatlantikoaren testuingurua eta bere ondorio larriak sakonki aztertu zituzten partehartzeak. “TTIP: Transnazionalen inbasioa geldiaraz dezagun” lemapean, bigarren buelta honetan beste behin ere ikerlari sozial eta Ecologistas en Accion-eko kide Tom Kucharz eta ATTAC-eko kide eta ekonomista Jose Ramon Mariño izan ziren gurekin. Haiekin batera, ELA sindikatuko Laura González de Txabarri, LAC sindikatuko Mikel Saralegi eta EHUko ekonomia irakasle Juan Hernándezen partehartzeak ere entzuteko aukera izan genuen.

IRUÑEAKO HITZALDIAK: