Diana Urrea “Sexu joera eta genero identitateari lotutako eskola jazarpen larriena soilik antzematen da”
Euskal Herrian eta munduan oraindik sexu eskubideak ez daude bermatuta eta sarri askotan urratu egiten dira. Sexu joera eta genero identitatearen ondoriozko eskola jazarpena edo, beste batera esanda, lesfobia, homofobia, bifobiak eta transfobiak eragindako jazarpena ikasle batek bere sexu joera edo genero identitatearen ondorioz bere ikastetxean jasaten duen jazarpena.
Lesfobiak, homofobiak, bifobiak eta transfobiak eragindako eskola jazarpena edo bullying kontzeptuaren atzean ikasleen arteko bazterketa, bakartzea, mehatxuak eta erasoak daude botere harreman ez parekidean testuinguruan, non erasotzaileek edo bullyek homofobiari, transfobiari, sexismoari eta heterosexismoari lotutako balioak jarraitzen dituzte.
Sexu joera eta genero identitatean oinarritutako jazarpena eraso fisiko, psikologiko eta sozialen bidez gauzatzen da, orokorrean ikasle edo irakasle talde batek ikaskide edo lankide lesbianei, homosexualei, bisexualei eta transexualei zuzendua. Jokabide hauek era askotan azaleratu daitezke, besteak beste, bazterketa irainak eta eraso fisikoak eta baita erailketa edo suizidioa eraginez hori.
Arartekoaren txosten batek jasotakoa nabarmendu nahiko nuke. “Arrisku egoera berezietan dauden adingabeak” izeneko txostena da.
Ondorioz, lesbiana, gay, bisexual, transexual, intersexual, queer nerabe ugarik egunero haien errealitatea onartzen ez duten egoerak bizi dituzte eta gutxiespen egoerak bizi behar izaten dituzten familian, eskolaren esparruan eta aisian.
Halaber, lesbofobiak, homofobiak, bifobiak eta transfobiak eragindako eskola jazarpenean baditu beste eskola jazarpenetik ezberdintzen dituen ezaugarriak. Honakoak dira: Hezkuntza sistemaren homosexualitatea eta transexualitatea ikusezin bihurtzea; gutxienen sexualitateen aurrean, familiaren bazterketa edo laguntza zehatz eta espliziturik ez eskaintzea; estigma kutsatzea ez soilik lesbiana, gay, bisexual, intersexual, queer eta transexualei, baizik eta euren alde agertzen direnei ere.
Homofobia eta transfobia normalizatzeak norberaren kontzeptuaren barneratze negatiboa eragiten du eta horrek norberaren desira edo sentimendu lesbo, homo, trans-a ukatzea ekar dezake. Lesbiana, gay, bisexual, intersexual, queer edo transexual sentitzen denaren lotsa eta ondorioz jazarpenaren biktima dela segurtasun eza, era berean bere bakardadea eta isolamendua areagotuz; erasoak jasateko arriskua, legitimotzat hartzen diren jarrera oldarkorren biktima bihurtzeko aukeraren aurrean.
Honek guztiak ulertezintasuna, babesgabetasuna eta bakardadea sufritzen ekar dezake eta bizipen hau inor ohartu gabe gerta daiteke ikusezin bihurtua eta, kasu gehienetan, ez du biderik edo beharrezko laguntzarik topatzen zuzendua izan dadin.
Zaila da lesbofobiak, homofobiak, bifobiak eta transfobiak eragindako eskola jazarpena antzematea. Izan ere, gaur egun kasurik larrienak antzematen dira soilik. Ehunka, milaka dira haien izaera onartzen ez zaien ikastetxeetan ari diren gazte homosexual eta transexual, haur eta nerabeak eta beraz, euren afektibotasuna etengabe ezkutatu behar izaten dutenak.
Gazte hauek ez dute inolako erreferenterik. Kanpotik erantzun negatibo bat jasotzeko beldurra dute eta horregatik euren afektibotasuna ezkutuan erruduntasunez, beldurrez eta kasurik txarrenean ondorio patologikoekin bizitzera kondenatzen ditu.
Hauek ez dira baieztapen hutsak. Izan ere, aniztasun afektibo-sexualaren aurrean gazteek dituzten jarrerak ezagutzeko asmoz egindako hainbat ikerketen arabera, ikastetxeetan nabarmenki homofoboak diren jarrerak agertzen dira.
Nabarmentzekoa da gainera, jarrera pasibo generikoak aipatutako jarrera homofoboak sustatzen dituela eta hau kontuan izan beharko litzateke etorkizunean garatu daitezkeen esku hartze ildoetan. Herritarren % 5a eta % 10a inguruk bere sexu desira eta bereko pertsonengana zuzentzen du. Hortaz, sexu afektibotasuna trabarik gabe bizi ahal izateko sekulako ahalegina beharko dituen ikasle kopurua oso handia da.
Asko dira tartean dauden faktoreak. Bat nabarmentzekotan, erreferente positiborik gabe biziarazten dituen testuinguru soziala eta gazteen testigantzetatik ondorioztatzen denez, eskola testuinguruak ere segurtasun eskainik ordez, erabat gatazkatsua den espazioan sustatzen du aniztasun afektibo-sexualaren bizipenari dagokionez.
Cuando hablamos de bullying o acoso por motivos de orientación sexual o identidad de género, estamos hablando de un sistema de agresión, opresión y exclusión presente en todos los ámbitos de nuestro sistema educativo y que afecta en mayor o menor medida a un porcentaje importante de la población escolarizada. Estamos hablando de una estructura de poder por la que la heteronormatividad penaliza cualquier disidencia real o figurada.
Ante esta vulneración de derechos, desde EH Bildu consideramos que para ser nuestras las demandas de las y los jóvenes gays, lesbianas, bisexuales, transexuales, intersexuales, queers entre otros en Euskal Herria, es fundamental trabajar sobre una base: La coeducación, para poder garantizar un modelo de escuela basada en el desarrollo integral de las personas al margen de estereotipos y roles en función del sexo, que eduque en el rechazo a toda forma de discriminación y violencia machista y que posibilite una orientación académica y profesional no sexista, contando con la participación y la implicación de todas las personas de la comunidad educativa.
Impulsa la educación afectivo sexual superando planteamientos biologicistas, trabajando diferentes aspectos, la identidad sexual y cómo ésta se relaciona con la identidad de género y la diversidad, el deseo como una emoción propia y construida e importante para la felicidad personal y relacional.
La tracción, al margen de parámetros de masculinidad y feminidad hegemónica, así como las relaciones afectivas y o sexuales desde el deseo, el cuidado del bienestar y lo compartible, no desde el acoso, el control, el abuso, el sufrimiento o la violencia machista.
Así está recogido en el plan estratégico de coeducación del Departamento de Educación, Política Lingüística y Cultura que ha presentado recientemente y que, desde EH Bildu a pesar de haber mostrado discrepancias en muchos aspectos, va a favorecer su desarrollo por considerarlo una herramienta clave para avanzar hacia una sociedad igualitaria y, por tanto, antipatriarcal que perseguimos, siempre y cuando se cuente para ello con los recursos necesarios para su correcto desarrollo. Seguiremos de cerca su cumplimiento.
Es por ello por lo que hemos firmado una enmienda de transacción con los grupos Nacionalistas Vascos y Socialistas Vascos para desarrollar y ejecutar este plan en su totalidad suponiendo otro paso más para avanzar hacia esa Euskal Herria feminista que desde EHBildu reivindicamos.
