Zergatik hiltzen gaituzte eta ez da ezer gertatzen

Irantzu Varela

Hiltzen gaituzte gizarte batek hor dauzkalako berak ametitzen dituen indarkeriak. Eta gure gizarte honek ametitzen du gizonek emakumeak hiltzea eta bortxatzea. Badakit nik hori, aste bakarrean bost emakume hil zituztenean ere ez baitzen ezer gertatzen. Herrialdea ez zen gelditu, ez ginen irten kalera, Ministro Kontseiluak ez zuen urgentziazko bilerarik egin, prentsaurrekorik ere ez zuen antolatu bere burua feministatzat duen gobernu horrek jakinarazteko nolako larrialdi neurriak hartu behar zituen. Komunikabideetan ere ez zuen tarte handirik hartu, ez eta pare bat zutabe baino gehiago ere azaletan.

Badirudi lortu genuela jende gehiena pixka bat haserretzea —haserre arinegia— “beste bat hil dute” esaten zigutenean. Baita instituzioetako liderrek pinak eta lazoak jartzea ere, eta oso serio jartzea gertatua arbuiatzeko elkarretaratzeetan. Euren kontua ez balitz bezala. Baina jarraitzen du indarkeria matxista “izurria” dela dioen diskurtso anestesiko horrek. Ez-dakigu-nondik-datorren izurrite bat balitz bezala; azaltzerik ez duguna eta borrokatzerik ez duguna. Baina ez da hala.

Indarkeria matxista denok jasaten dugun emakumeen kontrako indarkeria basatia da, egunerokoa, eta gutako batzuk ohartu ere egiten ez garelako hasten dena.

Indarkeria matxista denok jasaten dugun emakumeen kontrako indarkeria basatia da, egunerokoa, eta gutako batzuk ohartu ere egiten ez garelako hasten dena. Gutxiago kobratzen dugu, pobreagoak gara, etxean hiru aldiz gehiago lan egiten dugu—doako lana baita—, gauez ibiltzeko beldurrak egoten gara, askoz gutxiago hil eta lapurtzen dugu baina askoz gehiago hil eta bortxatzen gaituzte… eta jarrai dezakegu bide horretatik sistema heteropatriarkal honetan gure berdintasun-eza deskribatzen duen indarkeria deskribatzen. Baina batzuek ez dute ikusten, eta askori beldurra ematen dio —gero eta gehiago— guk hura ikustea. Izan ere, sistema honi eusten dion indarkeria da.

Emakumeen kontrako indarkeria, gaur egun, gure gizartean, argigarria da. Hiltzen dituzten emakumeen erdiak baino gehiago, bere lagunak edo lagun ohiak hiltzen ditu, betiere gizonak. Horietatik, ia denak ere bereizteko prozesuan hiltzen dituzte. Alde egitera doazenean, amen esateari uzten diotenean, etxabereak izateari uzten diotenean. Horretarako balio du gure aurkako indarkeriak. Guri gogorarazteko ez zaiola ezer gertatzen etxetik alde egiten ez duenari, esklabo lana uzten ez duenari, besterekin ez doanari, gona motzetan ez dabilenari, kolkoa erakusten ez duenari, edo urdangaren moduan ez dabilenari; mozkortzen ez denari, etxera desorduan itzultzen ez denari, protestarik egiten ez duenari, aurre egiten ez duenari, kexatzen ez denari… Men egiten duenari, eta isilik dagoenari —eta haiei gustatzen zaie, ez balego bezala baita— ez zaio ezer gertatzen. Zeren eta gauza gaiztoak emakume gaiztoei gertatzen zaizkie. Beti egoten baitziren behar ez zuten lekuan, edo edan egiten zuten, edo okerreko autora igotzen ziren edo behar baino haragi gehiago erakusten zuten, edo salatu egiten zuten, edo ez zuten egiten, edo geldirik egoten ziren bosten artean bortxatzen zutelarik edo bortxatzaileari aurpegi ematen zioten eta hiltzaile bihurrarazten zuten.

Hilketa bakoitzaren, bortxaketa bakoitzaren, eraso bakoitzaren atzean, ohartarazpen bat dago: kontuz ibili, ez egin gauza gaiztorik, izan ona. Argi utzi ez duzula merezia, ez zarela txerri bat, ez zarela eroa eta ez zarela horietakoa. Eta, orduan, ez zaizu ezer gertatuko. Emakumeen aurkako indarkeria komunikabideetan nola agertzen den ikusi besterik ez dago gure gizartean nola jasaten —eta zilegitzen— dugun ikusteko. Hor dira “hilik agertu diren” emakumeak —Bihurguneko Neskatoaren gisa—, nahiz eta alaben aurrean lepoa moztua izan, nahiz eta labankadaka, aizkorakadaka edo plantxakadaka xehatua izan; hor da odoleztaturik bere burua entregatu eta errua aitortzen duen gizona, edo bere buruaz beste egiten duena bere tortura objektua hondatu baitu eta ez baitu bizitza honetan beste inor izorratzekorik. Hor dira “aita onak” diren gizon horiek, nahiz eta seme-alabak bainuontzian ito, etxeari su eman aurretik, edo alabari “printzesa” deitu eta eskolako atera askaria eramaten zuena hura estrangulatu aurretik. Hor dira bortxatzaile epaituen defendatzaileak, telebistetan paseoan dabiltzanak esanez onarpenaren ideia oker bat dugula, damuagatik salaketa faltsuak ipintzen ditugula. Hor dira kazetariak, hildakoen iraganaz hitz egiten dutenak, beren bikotekide sexualez, beren ohituraz, argazkiez, sare sozialez, zerk eraman dituen patu horretara arrazoitzen dutenak. Hor dira epaileak, talde bortxaketen ordez olgeta ikusten dutenak, umeak salbatzen dituzten amengan bahiketa ikusten dutenak, beldurrak eragindako disoziazioaren lekuan onespena ikusten dutenak, laguntza oihuen lekuan gezurrak ikusten dituztenak, mehatxuen lekuan adierazpen askatasuna, ezertarako balio ez duten protokoloak diren lekuan salaketa faltsuak… Indarkeria den lekuan normaltasuna.

Baina, hilketa bakoitzaren, bortxaketa bakoitzaren, eraso bakoitzaren atzean, emakumeok behintzat beste arrazoi batzuk bilatu behar genituzke urduri egoteko: zergatik ematen digu beldurra ezezagunekin gurutzatzea, hiltzen gaituztenen erdiak baino gehiago maite gintuztela esaten bazuten? Zergatik beldurtzen gaitu bakarrik bidaiatzeak, hamar kasutatik zazpitan gure inguru hurbileko gizonek bortxatzen bagaituzte? Zergatik uste dugu seguruago gaudela gizon bat hurbil izanda, baldin, kasurik onenean, trukean gure askatasuna eskatuko badigu?

Indarkeria era askotarikoak egunerokoan jasaten ditugun biktimak ere ez gara konturatzen. Uste dugu nahi dugulako egiten garela etxeko lan guztien kargu. Uste dugu mundu guztia zaintzen dugula maite gaituztelako. Uste dugu ez dela ezer gertatzen kalean iraintzen bagaituzte, ez dela hainbesterako gu ukitzea, eskukatzea, nahi ez dugunean larrutan egitea. Uste dugu bakarrak garela jada gehiago jasaten ez dugunak. Denbora gutxiago izatearena, gure hitzak gutxiago balio izatearena, espazio gutxiago izatearena, ordezkaritza gutxiago izatearena, eskubide gutxiago izatearena, lan okerragoak izatearena. Gu hil eta bortxatzearena uste dugu ez dagoela lotua jolastokietan neskatoek espazioaren laurden bat bakarrik hartzearekin. Uste dugu indarkeria sexuala ez dagoela lotua zineman, telebistan, iragarkietan, pornografian, modan, politika, zientzian, kulturan, lan merkatuan, umorean, eguneroko elkarrizketetan, whatsapp taldeetan eta Vatikanoan betetzen ditugun rolekin. Baina desberdintasun horiek guztiak indarkeria beraren parte dira, berdintasun falta naturala delako plantak egiten dituen indarkeriarena, eta diferentziekin justifikatua dagoena. Neutroak direla, kaltegabeak, eztabaidaezinak, mugiezinak, sakratuak, naturalak, antzinakoak, edo burura datorkigun edozein kaka zahar, justifikatzeko egun batean —nola ere ez dakigula— gutako bat —bizitza normala, senar normala, zorigaizto normala zuena — hila agertzea.

Baina, hilketa bakoitzaren, bortxaketa bakoitzaren, eraso bakoitzaren atzean, emakumeok behintzat beste arrazoi batzuk bilatu behar genituzke urduri egoteko

Gero eta gehiago gara holakorik irensten ez dugunak. Gero eta beldurtuago eta amorratuago daude pribilegio horretan guztian bermatzen ziren horiek. Amaiera ikusten ari dira eta. Eta, hiltzen gaituzten “aita onak” eta “gizon onak” direnez, ez dute nahi ezer aldatzea. Gu hil nahiago dute, ezin badute berdin segitu. Nahiago dute gu hiltzea eta bortxatzea ametitu, eta ez onartu beren erantzukizun instituzionala, ez hartu prestakuntzarik beren lanbidean erdia diskriminatzen eta menean hartzen duen sistema honi jarraipenik ez emateko, ez borrokatu lan munduko desberdintasunak, ez ulertu bortxatzen ari direla negoziatu ezean larrutan egiten duten bakoitzean, ez ulertu zergatik ematen diguten ematen diguten beldurra, ez onartu bortxatzen eta hiltzen gaituztenak ez liratekeela hainbeste izango zilegiturik ez baleude. Beste gizonen eta sistemak eratu dituen egituren eskutik.

Horregatik, indarkeria matxista da heriotza kausa nagusia hamabost eta berrogeita lau urte artekoen artean. Mundu osoan. Minbizia baino gehiago. Gerrak baino gehiago.

Hildako emakumeek salaketak jarriak zituzten sarritan, eta ez zuten ezertarako balio izan. Hiltzailetik babesteko neurriak eskatuak zituzten askotan, eta ukatu egin zizkieten. Hori ez da sistemaren hutsegitea. Besterik gabe, erakusgarri bat da, erakusten duena sistema hau prestatua dagoela gizonek beste gizon batzuei egiten dieten indarkeriatik babesteko, baina ez gizonek geuri egiten diguten indarkeriatik babesteko. Izan ere, bake esaten diogu gizonek masiboki elkar hiltzen ez duten aldiari. Baina gu sistematikoki bortxatzea eta hiltzea bakearen eta demokraziaren normaltasunaren parte da. Eta errealitate hori bere lehentasunak erabakitzen dituen sistema batean bakarrik da posible, emakumeen kontrako indarkeria ez dela indarkeria erabaki duen sistema batean.

Ez dago izurriterik, sistemak zilegitzen dituen indarkeriak baizik. Ez dago ero bakarturik, patriarkatuaren seme sanoak baizik. Ez dugu arbuio abstrakturik erakutsi behar, kausa zein den eta neurriak zein diren ez bageneki bezala. Urteak eta urteak daramatza mugimendu feministak honako honelakoak eskatzen: berdintasun politiken aldeko apustu instituzional sendoa, lanerako baliabideak, curriculum programa guztietan genero perspektibarekin formatzea, hasi haur hezkuntzatik eta graduondokoetaraino; Genero Indarkeriaren Lege Integralaren berrikuspena, elkarrizketa tokian tokiko, eskualdeko eta estatuko talde feministekin, kode deontologikoen sorrera genero ikuspegiz arlo profesional guztietarako, komunikabideen eta publizitatearen behatokiak, diskurtso matxistak eta gorroto delituak borrokatzeko neurriak… eta horrela jarrai genezake egunak eta egunak neurri zehatzak idazten errealitatearen, eguneroko borrokaren eta eskarmentu indibidual eta kolektiboaren analisitik eratortzen diren maila guztietan. Eseri eta entzun egin beharko gintuzkezue.

Indarkeria matxista ez da garaiezina, ez da normala, ez da hor egongo betirako. Sinetsidazue. Nire Angela Davis miresgarriak behin batean desmuntatu zuen nire ezkortasuna betirako, hauxe esan zuenean: “Esklabotzari amaiera eman bagenion, nola ez diogu amaiera emango patriarkatuari?”. Ez dago bakerik justiziarik gabe. Ez dago justiziarik berdintasunik gabe. Ez dago berdintasunik feminismorik gabe.

Artikulu hau Vice agerkari digitalean argitaratu zen gazteleraz.

Oskar Matute: “Lege berri bat egin aurretik, presazkoa eta ezinbestekoa da LOMCE erabat indargabetzea”

Isabel Celaa Espainiako Hezkuntza Ministroak LOMCEren “neurri polemikoenak” legea erabat indargabetu gabe aldatuko dituela jakinarazi ostean, EH Bilduk berretsi du “presazkoa eta nahitaezkoa” dela LOMCE baliorik gabe uztea lege berri bat egin aurretik. Gure kide Oskar Matutek ohartarazi du LOMCEren zati batzuk aldatuz “atzera begiratzea eta 2006. urtera itzultzea” dela Espainiako Gobernuaren asmoa, aukera aurrera egiteko zimenduak ezartzeko aprobetxatu beharrean.

LOMCE indargabetzeko bidean, Matutek “pauso irmoak” eskatu dizkio Espainiako Gobernuari, eta “ausart” aritzeko deia egin dio lege atzerakoi hori guztiz deseraiki eta LOMCE baliorik gabe utz dezan. “Ikasleen egunerokoan, hezkuntza komunitatean eta errealitate anitzetako autogobernuetan izan duen ondorio negatibo eta mingarriengatik”, azaldu du.

EH Bilduk betidanik defendatu du LOMCE indargabetu eta edukiz hustu zitekeela, inolako ñabardurarik gabe. “Ezinbestekoa da hankaz gora jartzea, are gehiago gizarteak hezkuntzan dituen beharrei errespetuan oinarritutako perspektiba inklusibo, parekide eta laiko batetik erantzun nahi badiogu”, gehitu du Matutek.

Koalizio subiranistak pozez hartu du gaur aurkeztutako aurreproiektuak LOMCEren indargabetzea bere gain hartzea, baina kezkatuta agertu da Hezkuntza Ministroak ez duelako “konpromiso argirik” erakutsi Euskal Hezkuntza Komunitateak eta Eusko Legebiltzarreko Autogobernu ponentziak aldarrikatu duten “hezkuntza eskumen esklusiboari buruz”.

EH Bilduk Hezkuntza Batzordean duen bozeramaileak, horrez gainera, agerian utzi ditu Espainiako Gobernuaren kontraesanak LOMCEren inguruan. “Joan den uztailean, ministroak agintaldiaren xehetasunak eman zituenean, argi utzi genuen ezinbestekoa eta presazkoa zela LOMCE erabat baliogabetzea lege berri baterako lehen pauso bezala. Celaak berak erantzun zigun ezinezkoa zela hori egitea. Zalantzan jarri genuen orduan eta gaur xehetutako aurreproiektuak arrazoia eman digu”, gogorarazi du.

Legea tentuz aztertuko duela jakinarazi du EH Bilduk, laikotasun, berdintasun eta kalitate irizpideei erantzuna ematen dien ikusteko. Ildo horretan, autogobernua errespetatzeko eskatu du Matutek, euskal eredu propio baterako Euskal Hezkuntza Komunitateak eginiko apustuari bide emateko. “Euskal gizarteak merezi eta behar dituen erronkei erantzungo lieke horrek”, nabarmendu du.

EHBildu

Justizia patriarkalaren aurka, feminismo erradikala: Beal Ilardia, Laura Macaya, Rocio Medina – Bilbo 18/11/16

Alternatibak eginiko hitzaldiaren bideoa. Bilbon izan zen solasaldia, joan den azaroaren 16an, sistema judizialaren azterketa feminista egiteko. “Justizia patriarkalaren aurka, feminismo erradikala” titulupean, saioak zuzenbidearen eta feminismoaren alor desberdinetako adituak elkartuko zituen, besteak beste, indarkeria matxista, honen gaineko epaiak edota familiarekin lotutakoak aztertzeko.

Alternatibaren Mahai Feministak antolatu zuen solasaldia, erakundearen 10. urtemugaren harira eta Azaroaren 25aren bezperan. Ondorengo hizlariak aritu dira saioan: Laura Macaya, militante anarkofeminista genero indarkerian aditua ikuspegi intersekzional batetik; Rocio Medina, Zuzenbidearen Filosofiako irakaslea eta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Antigona taldeko kidea eta Bea Ilardia, abokatu feminista genero indarkerian aditua. Moderatzeko lana Maria del Riok hartu zuen bere gain, zuzenbidean doktorea, EHUko irakaslea eta Alternatibaren Mahai Feministako kidea da bera.

Hona hemen hitzaldiko argazkiak gure Facebook orritik

Eskubideen urteurren gazi-gozoa

Maria del Rio – Alternatiba

Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala onartu zenetik 70 urte bete direla, urtemugari eskainitako batzarra egin berri da Bilbon. “Erronka berriak” goiburua izanik, giza eskubideen nazioarteko zuzenbidearen garapenaren balantzea egin zen, baita geroaz hausnartu ere, airean galdera kezkagarria utzita: ba al dute etorkizunik giza eskubideek?

Nazio Batuen 1948ko adierazpena aski ezaguna da, eta inork ezin du zalantzan jarri mugarria izan zela giza eskubideen historian. Eskubideak sustatzeko eta babesteko nazioarteko sistema testu horretatik sortzen da, eta munduan estandar izaera aitortu zaio.

Alabaina, egungo munduko egoera erabat nahasia eta aldakorra da. Europan muturreko eskumaren gorakada etengabea da; giza eskubideen diskurtsoak lehentasuna galdu du, eta eskuma agenda politikoa finkatzeko gaitasuna irabazten doa; gainera, Trump, Salvini eta Bolsonaroren modukoak gero eta ohikoagoak dira. Egoera kezkagarri honen aurrean, giza eskubideen hauskortasuna onartu beharra dago: atzera egiteko zinezko arriskua ukaezina da. Batzarrean aniztasunaren, errefuxiatuen eta nazioarteko terrorismoaren kudeaketan sakondu zen bereziki. Hortaz, gaurkotasun handiko eztabaida, alegia, «askatasuna edo segurtasuna» dilema, mahai gainean egon zen une oro.

Ezin dugu ahaztu giza eskubideak osasuna, hezkuntza eta etxebizitza ere badirela. Horiei guztiei eraso zaie krisiaren aitzakiapean hartutako austeritate politikekin. Berdintasunik eza gero eta nabariagoa denean, giza eskubideen diskurtsoaren oinarria diren berdintasuna eta duintasuna politika publiko ororen ardatza izatea ozenki eskatzea baino ez dugu. Beraz, nahitaezkoa da izaera eraldatzailea eta haustura gaitasuna duten mugimenduak sustatzea eta babestea, eta horren adibide ona da feminismoen gorakada. Azken finean, beldurraren diskurtso boteretsuari aurre egin beharra dago, eta horretarako, gizarte ehuna berreraiki eta «zapalduen arteko gerra» dinamika arriskutsuarekin apurtzea izan behar da helburu.

Gara-n argitaratua

Fatuarte “Arrazan oinarritutako miaketarik ezin da onartu”

Alba Fatuarte Alternatibako kide eta EH Bildu Bilboko zinegotziak azken egunetan San Frantzisko inguruan egindako miaketa masiboengatik arduratuta agertu da. Bizkaiko SOS Arrazakeriak ere salatu eta magrebtar kolektiboa jomuga izan duten miaketekin, hain zuzen ere.

“Ostegun eta ostiralean egin diren eta gazte magrebtarrak jomuga izan dituzten miaketekin arduratuta gaude. Arrazan oinarritutako miaketarik ezin da onartu eta uste dugu poliziak segurtasuna bermatzeko daukan betebeharrak ezin duela talka egin oinarrizko eskubideekin”, adierazi du Fatuartek.

Zinegotziak azpimarratu du EH Bildu jakitun dela zonaldeko bizilagunak arduratuta daudela eta segurtasunean neurri eraginkorrak hartu behar direla uste du. “Segurtasun arazoen aurrean instituzioek eraginkorrak ez diren neurriak aplikatu dituzte. Orain arte haserrea eta kolektibo batzuenganako mesfidantza areagotzeko baino ez dute balio izan”.

Fatuarteren iritziz, “ez da koherentea egun batean inklusio programak aurkeztea eta, hurrengo egunean, kolektibo horien aurkako miaketa masiboak egitea. Horrek ez dauka zerikusirik Segurtasun Itunean adostu genuen hurbileko polizia ereduarekin”.

EHBildu Bilbo

Alternatibak justizia patriarkalari buruzko hitzaldia egingo du Bilbon, zuzenbidearen eta feminismoaren arloetako adituekin

Alternatibak hitzaldia egingo du Bilbon hurrengo ostiralean, azaroak 16, sistema judizialaren azterketa feminista egiteko. “Justizia patriarkalaren aurka, feminismo erradikala” titulupean, saioak zuzenbidearen eta feminismoaren alor desberdinetako adituak elkartuko ditu, besteak beste, indarkeria matxista, honen gaineko epaiak edota familiarekin lotutakoak aztertzeko.

Alternatibaren Mahai Feministak antolatu du solasaldia, erakundearen hamargarren urtemugaren harira eta Azaroaren 25aren bezperan. Ondorengo hizlariak ariko dira saioan:  Laura Macaya, militante anarkofeminista genero indarkerian aditua ikuspegi intersekzional batetik; Rocio Medina, Zuzenbidearen Filosofiako irakaslea eta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Antigona taldeko kidea eta Bea Ilardia, abokatu feminista genero indarkerian aditua. Moderatzeko lana Maria del Riok hartuko du bera gain, zuzenbidean doktorea, EHUko irakaslea eta Alternatibaren Mahai Feministako kidea da bera.

Medinak “Zuzenbidea eta Feminismoa(k): Justizia patriarkala birpentsatzen” izeneko hitzaldia eskaini du, zuzenbidearen gainean feminismoak eginiko azterketen atzera begirako irakurketa egingo du, egungo adibideak ere uztartuz, feminismo desberdinen eztabaidagaiak jorratuz, hala nola justizia patriarkala eta neofaxismoaren arteko loturak.

Macaya, bestetik, esperientzia militante zein profesionaletik ariko da feminismotik zigor zuzenbidearen erabileraren kontrako argudioak emateko, kartzelen aurkako jarrera batetik. Zigor zuzenbideak emakumeen bizitza hobetzerik ez duela defendatuko du eta, bere esanetan, feminitate hegemoniko eta patriarkalaren estrategiaren parte delako. Bere hitzartzearen izenburua honakoa izango da: “Zigor feminismoaren kontra. Ugazabaren etxea desegiteko estrategiak”.

Azkenik, Bela Ilardiak indarkeriari aurre egin behar dioten emakumeak artatzetik bereganatutako esperientzia jarriko du mahai gainean, emakume batek salaketa jartzeko urratsa egiten duenean bidean topatzen dituen trabak jorratuz, besteak beste, operatzaile juridikoen formakuntza falta, baliabide urritasuna, biktimizazio bikoitzeko prozesuak edota azpiegiturak. Ez du bakarrik zigor eremutik hitz egingo, izan ere, familia zuzenbidearekin lotzen dira halako gaiak askotan, esaterako, zaintza partekatuak eragindakoak. “Salaketa helburutzat hartzearen arriskuak” izango da bere parte-hartzearen leloa.

Hitzaldia datorren ostiralean, azaroaren 16an, egingo da, arratsaldeko 18:30etatik aurrera Bilboko Hika Ateneon (Ibeni Kaia 1) eta itzulpen zerbitzua eskainiko da bertan euskarazko hitzartzeetarako. Sarrera askea izango da aretoaren edukiera bete arte.

Alternatibak poza agertu du Mateo Gutierrez Leon Kolonbiako ikaslearen absoluzioa dela eta

Alternatibako Mahai Internazionalistak poztasun handiz hartu du Mateo Gutierrez Leon gazte kolonbiarraren absoluzioa. Ikasle honek ehunka egun eman ditu preso muntai judizial baten ondorioz, 2015eko irailean, Bogotan, lehergailu bat eztandarazi izana leporatuta, inolako frogarik ez bazuten ere, azkenean epaitegietan demostratu izan denez. Epaileak agerian utzi du horrela fiskaltzaren jarrera.

Aste honetan, hain zuzen ere, Alternatibak Bilbon hitzaldia antolatu du Aracely Leon Mateo Gutierrezen amarekin, Jorge Adolfo Freytter Romero Elkartearen eskutik Euskal Herritik hitzaldi eta bilera bira bat hasi berri duela. Bere asmoa, semeak pairatutakoaren berri eman ez ezik, Kolonbiako unibertsitate eremuan gertatzen den jazarpen polizial eta judiziala salatzea da.

Horregatik, Gutierrez gaztea aske gelditu izana ospatzeaz gain, Alternatibako Mahai Internazionalistak Kolonbian pentsaera kritikoaren kontra ematen den zapalkuntzaren amaiera eskatu eta unibertsitate eredu pribatizatu eta otzanaren inposaketa salatu dute.

Hizkuntza, generoa eta deserosotasuna

Garabideko lagunei esker, berriki aukera izan dut hizkuntza gutxituetako komunitateetako emakumeen topaketa batean parte hartzeko. Benetan interesgarria, izenburutik hasita ere: “Ahalduntzen: Hizkuntza eta generoa”.

Helburua, hizkuntza biziberritzeak emakumeen ahalduntzeari egin diezaiokeen ekarpenari buruzko gakoak identifikatu, gogoeta partekatuak sustatu eta zapalkuntzaren irakurketa anitzetatik, elkarlanerako bideak eta ikuspuntu anitzak elkarlotzea.  

Kontua da, Yukatango maia, Kaqchikel, Nasa, Kitxua eta beste hamaika hizkuntza komunitateetako emakume ekintzaileen hitzak erne entzuten nengoela, konturatu nintzela guztiok zerbait genuela komunean: hizkuntza gutxituez eta dominazio harremanez ari ginen etengabe. Eta ideia horrek duela hilabete eskas Bilboko Udalbatzan izandako liskarraekarri zidan gogora, hain zuzen ere, hizkuntza eta botere harremanekin guztiz lotuta zegoena. Orduan baino argiago ikusten dut orain.

Udalbatza hartan, EH Bilduren izenean euskararen ordenantza eratzeko proposamena aurkezten ari nintzela, Arkaitz Zarragak, udaltzain batekin izandako ika-mikaren harira egindako salaketa gogora ekarri nuen. Euskaldunon hizkuntza eskubideak egunero urratzen direla azaltzeko adibide bat izan zen. Izan ere, gertaera jakin bat izanik, Arkaitzi gertatutakoa ez da egoera isolatua, euskal hiztunok pairatzen dugun menderakuntza egoeraren ondorioa baizik.

Baina Bilboko Udaleko arduradunak ez zeuden prest Arkaitzen hitza sinisteko eta, are gehiago, bere eskubideak urratu egin direla salatu duen herritar baten aurka egitea erabaki zuten: alkatearekin hasita, eta noski, gaztelaniaz, boterearen hizkuntzan. Udalbatzan berak bakarrik dauka hitza emateko eta kentzeko ahalmena, eta bide batez, eztabaidak nahiera mozteko, akusazioak egiteko, gezurrak esateko eta funtsean, egia borobila zein den erabakitzeko ahalmena… Alkateak bere boterea eztabaidak moderatzeko erabili beharrean, tamalez, besteak zapaltzeko erabiltzen du sarri Udalbatzarrean, gehienetan udal gobernuko kideak argudio politikoen faltan daudenean. Hiru urte hauetan askotan ikusi ditut horrelako jarrerak, eta ondo dakit horrek sortzen duen amorrua eta mina.

Mina eta ezintasunaren ondorioz, hain zuzen ere, negarrez hasi nintzen eztabaidaren erdian. Noski, niretzako ez zen samurra izan malkoei ezin eustea halako egoeran, baina bitxia bada ere, beste askorentzat are deserosoagoa izan zen gertaera. Botereaz ari garela, gizonezkoek diseinatutako erakundeetan lekuz kanpo daude ahultasuna adierazten omen duten jokabideak. Egia esan, oro har desatsegina zaie berezkoa ez duten oro. 

Esan bezala, benetan bitxia izan zen Udalbatzan emandakoa. Udal gobernuko kideek nire aurka lotsarik eta, batez ere, argudio eta daturik gabe gogor aritzeagatik ia inor ez zen arduratu (araua berretsi zuen salbuespena Amaia Arenal izan zen, eztabaidan ikusitako jarrera matxistak salatu baitzituen), baina aldiz, zinegotzi bat negarrez egotea ezinegona piztu zuen askorengan. 

Zorionez, udaletxetik atera eta jarraian gobernuz kanpoko erakundeen koordinakundearen urtemuga ekitaldira joan nintzen eta, han, Yayo Herrero ekintzaile ekofeministarekin hitz egiteko aukera izan nuen. Lasai egoteko esan zidan, gizonezkoak nagusi diren eremu politikoetan negar egitea ekintza eraldatzailea delako; feminismoa politikagintzara eramateko beste urrats txiki bat akaso? Ez dakit, baina argi dudana ahalduntzerako lehenengo urratsa zapalkuntzaren jakitun izatea dela. Gerora ere, pentsatu izan dut gizakiok komunikatzeko darabilgun lehen hizkuntza dela negarra. Eta irri egin dut.

Uriola-n argitaratua

Euskal Errepublika aldarrikatzeko manifestazioa abenduaren 6an, Espainiako Konstituzioaren 40. urteurrenean

EH Bilduk adierazi du hurrengo abenduaren 6a ez dela jai eguna izango Euskal Herriko subiranistentzat, eta jai egun hori aldarrikapen egun bihurtuko duela. Era horretara, manifestaziora deitu du abenduaren 6an, Espainiako Konstituzioaren 40. urteurrenean. Eguerdiko 12:00etan hasiko den mobilizazioak Bilboko kaleak hartuko ditu, Plaza Eliptikotik Arriagara.

“Gure herriari Espainiako Konstituzioa inposatu ziotenetik 40 urte betetzen direnean, Espainiako Konstituzioa gure herriaren askatasun nahiak lotzeko giltzarrapoa baino ez dela sinesten duten euskal herritarrei Bilboko kaleetara ateratzeko gonbita egiten die EH Bilduk. Herri honen erabakitzeko eskubidearen eta bere egikaritzearen alde dagoen gehiengo politiko eta soziala da giltzarrapo hori irekiko duen giltza. Euskal Errepublika libre eta duinean bizi nahi duten euskal herritar guztiek hitzordu garrantzitsua dute abenduaren 6ko eguerdian”, agertu dute Oihana Etxebarrietak eta Oskar Matutek, Donostian egindako agerraldian.

Etxebarrietak gogora ekarri du 40 urte joan direla Espainiako Konstituzioa onartu eta indarrean jarri zutenetik eta Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan ez zuen behar besteko onarpenik izan konstituzio horrek. “Duela 40 urteko euskal jendarteak argi eta garbi adierazi zuen Espainiako Konstituzioa ez dela berea. Argi esan zuen ezin zuela bere egin 78ko Erregimena egonkortzeko helburua baino ez zeukan konstituzioa, hau da, ezin zuela onartu herri honetan eta jendarte aske eta justuetan bizi nahi duten herritarren artean hain oroitzapen txarrak dituen aurreko erregimenaren aurpegi garbiketa bat.

40 urte joan dira, eta 78ko Erregimenak -eta beraz, Espainiako Konstituzioak- konpontzeke utzi zituen arazo politikoak kalean eta instituzioetan daudela zehaztu du EH Bilduko legebiltzarkideak. “Hautestontziak jarri eta herritarrei beren etorkizun politikoaren jabe izan eta Kataluniako Errepublika sortu nahi zuten galdetzeagatik Espainiako estatuaren neurrigabeko erantzun basatia pairatzen ari da herri katalana”, azpimarratu du.

Etxebarrietaren hitzetan, Euskal Herriak bere etorkizuna erabakitzeko eskubide demokratikoa daukala uste duen gehiengo politiko eta soziala dago gure herrian. Erantsi duenez, gehiengo hori behin baino gehiagotan agertu da azken urteotan, besteak beste, Gure Esku Dagok deitutako mobilizazio erraldoietan. “Arlo politiko eta instituzionalean, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan erabakitzeko eskubidearen alde dagoen gehiengo politikoak estatus politiko berriaren oinarriak ezarriak ditu eta, modu horretara, agortutzat eman du Gernikako Estatutua. Eta Nafarroan, modu eraginkorrean ari dira lanean aurreko Erregimena instituzioetatik ateratzea ekarri zuen aldaketa egonkortzeko”.

“Baldintza eta egoera politiko eta sozial guztiek ekarri dute 78an aurpegi garbiketa behar zutela erabaki zuten indar politikoek mozorro guztiak kentzea eta eskura dituzten baliabide eta tresna guztiekin beren erregimena defendatzea, hau da, Espainiaren batasun hautsi-ezina defendatzea”, esan du Etxebarrietak. “Atzeraldi demokratiko nabarmenean murgilduta dago Espainiako estatua. Herri honetako zein Espainiako estatuko subiranista guztiei elkar hartuta eta partekatutako estrategiarekin jokatzera behartzen gaitu atzeraldi demokratiko horrek. Datorkigunaren aurrean, gure herrian zein aske eta burujabe izan nahi duten Espainiako estatuko beste herrietan, elkar hartuta, ausardia politikoaren eta herri eta etorkizun ikuspegiarekin jokatzera behartuta gaude”.

EH Bildu

X