Kategoria: Berriak

Alternatibaren hiru apustu estrategikoak

Alternatibak, 2008ko abenduan jaio zenetik, ezkerraren bi ikuspegi lotuko zituen espazio politikoa sortzen saiatu da. Batetik, borrokarako ezkerra, ekintzailea, militantea, kalekoa; eta bestetik hausnarketarako ezkerra, analisirako, sakonki autokritikoa eta bere proiektuaren definizioa inoiz erabat bukatutzat ematen ez duena.

Lan handia dugu aurretik erakundearen baitan, are handiagoa herri hau eraldatzeko. Baina nortasun hau ardatz hartuta, pilatu dugun gorputz politikoaren laguntzaz, eta ezker harro eta borrokalari batetik onenak hartzeko geure borondatearekin batera -beti ere autokritika eta beharrezko aldaketak harturik-, egoera berri honi ilusioz, itxaropentsu, tinko eta gogoz ekin nahi diogu.

Beraz, gaur hona ekarri dugu orain arteko eztabaida, hausnarketa eta ekintza guztien emaitza, eta epe motz zein ertainerako bidea finkatzeko Alternatibaren izaera zehazten duten hiru apustu estrategiko.

I. Euskal Herrirako sozialismo esparruanitza sortzeko apustu estrategikoa. Gaurtik hasita mendekotasun sistema guztiekiko- patriarkatua, kapitalismoa, desarrollismoa, ustezko demokrazia, arrazakeria- alternatibak sortuko dituen sozialismoaren alde gaude, hau da, borroka guztiak bilduko dituen agenda duen sozialismoaren alde; herri mugimenduak eta mugimendu politikoak banandu eta benetako egitura aldaketak moztu besterik egiten ez duten lehentasun eta fasekako sailkapenik egin gabe. Halaber, agenda hau bertan parte hartu nahi duten hainbat subjektu politikok osatuko dute: langileek, feministek, ekologistek, kultura arloko militanteek, internazionalistek, langabeek, etorkinek,….

II. Euskal Herriko ezker subiranistaren aniztasunaren baitan batasunaren aldeko apustu estrategikoa. Alternatibak ez du inondik inora euskal ezkerreko indar bakar izan nahi, ezta berau hegemonizatu edo beste indarrekin lehiatzeko beste sigla bat gehitu nahi. Aitzitik, euskal ezker subiranisten batasuna aldarrikatzen dugu, proposamen eta kontzepzio anitzak baitaude, baina irizpide komunak baititugu: eskubide guztiak pertsona eta herri guztientzat; Euskal Herriaren autodeterminazio eta subiranotasun eskubidea; egungo mendekotasun sistema konplexua gaindituko duen sozialismo esparruanitza; talde lana eta indar politiko eta sozialen pilatzea bermatuko dituen eredu politiko berriak bilatzea. Jakina, apustu hau epe ertain eta luzeko aliantza estrategikoen gainean eraiki beharko da, unean uneko egoerako analisietatik haratago joanda.

III. Ezkerraren baitako iraultzaren aldeko apustu estrategikoa. Geure ustez, lehen bi apustuei ezin zaie ekin ezkerreko mugimenduetan nagusi izan diren antolatze logika batzuk ezbaian jarri gabe. Ezkerra iraultzea beharrezkoa da mundua iraultzeko, eta alderdi zein herri mugimenduen elkarlana bermatzeko eredu berriak eraiki beharko ditugu; plataforma, sare, aliantza estrategiko horizontal eta demokratikoetarako aukera emateko;militanteen kalitatezko parte hartzeari bide emateko. Honela, erakunde politikoa ez da tresna, baizik eta defendatzen dugun gizarte horren eredu eta isla.

Jakina, hiru apustuak elkarren osagarri, banaezin eta sinbiotiko dira, eta Alternatibari lehentasun zaizkio. Ezin sozialismo esparruanitz baten alde egin ez bada beste ezkerrekiko elkarlana bultzatuz, edo lan ildo berriak jorratuz; ezin elkarlanean aurrera egin geure agenda ez bada benetan esparru guztietara modu orekatuan iristen; eta ez digu ezertarako balioko antolaketa eredu berriak izateak, ez bada gehiengo zabalak lortzeari begira jartzen.

Orain, erakunde honek bere egiten dituen 11 konpromezuak azalduko ditugu -hiru apustu estrategikoen arabera ordenaturik-. Hauek zehaztuko dute Alternatibaren epe labur eta ertainean Alternatibaren ildoa.

 

http://alternatiba.net/old-files/Alternatibaren hiru erronka estrategikoak-agiri osoa.pdf

Berriak

Urrats erraldoia egin du Sortuk

Alternatibak dio Sortuk “pauso erraldoia” eman duela eta Espainiako Gobernuari “egin behar duena egiteko ausardia politikoa” eskatu dio: “Alderdia legeztatzeko”

ETAren balizko atentatuak eta bestelako indarkeria ekintzak errefusatzen dituen Sorturen gaurko komunikatuak “euskal gizarteak eskatzen zuen bakerako urrats definitiboa eman dela egiaztatzen” duela uste du Alternatibak, “dagoeneko inork zalantzan jarri ezin duena”. Horrexegatik, Espainiako Gobernuari “egin behar duena egiteko ausardia politikoa” exijitu dio: “Alderdia legeztatzeko”.

Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek alderdiaren komunikatua aztertu du, Lehendakariaren aurkako ETAren balizko atentatua zein Gasteizen eta Portugaleten emandako bortizkeria eta mehatxu ekintzak errefusatzen dituena. “Adierazpen hauek poliziaren txostenak dioena, Sortu ETAren tresna dela, ezeztatzen dute eta indarkeriari bizkarra ematen dion talde politikoa dela baieztatzera datoz”.

Matutek esan duenez, “ezker abertzaleak pauso erraldoia eman du. Sortuk euskal politikagintzaren aro berria abiatu du, orain ez baitago Euskal Herrian ETAren ekintza bortitzak justifikatzen dituen alderdirik; hartara, ezin da legez kanpoko alderdirik egon”.

Ildo beretik, buruzagi ezkertiarrak azpimarratu du “gizartean bakearen aldeko olatua dagoela, normalizazioa politikoa eta Euskal Herrian eskubide zibilak berresartzeko eskatzen duena. Alternatibak argi dauka horren alde egingo duela”.

Berriak

Emakumezkooi eragiten digun krisia iraunkorra da, krisi historiko hau emakumezko guztion artean ordaintzen ari baikara

Martxoaren 8a, emakumezkoon nazioarteko eguna, ospatzeko eguna ez ezik, bada borroka eguna ere. Emakumeek urte luzeetako borroketan lortutakoak ospatu beharrekoak dira. 1911. urtetik hona bozka emateko eskubidea, hautetsia izatekoa, lanpostu duina izateko eskubidea… gaur egun lorpen zerrenda luzea ospa dezakegu hamarkadetan feminista mugimenduek egindako borrokaldiei esker.

Baina gaur egun ere Martxoak 8 borroka egiten jarraitzeko eguna dugu, oraindik eskubide ugari lortzeke baitaude. Itxurazko berdintasunaren azpian, emakumezkoek lortutako eskubideen eta guztiontzako aukera berdinen azpian, bazterketa eta berdintasunik eza agerian dago-eta. Horregatik borrokan jarraitu behar dugu, oraindik emakumezkoen hiritartasun osoa aldarrikatzea beharrezkoa delako, arazoen sustraiei ekiten ez dieten zatikako konponbideak eta behin behineko neurriak aski ez direlako, sistema patriarkal eta kapitalistak ez dituelako emakumeen eskubide guztiak aitortzen eta errespetatzen.

Eta aurtengo martxoaren 8an, herritar askori eragiten dion krisi basatia leundu asmoz neurrien inguruko informazio-jasa pairatzen ari garela, euskal emakumezkook egiturazko krisi iraunkorrean bizi garela salatu nahi dugu. Egungo krisiak gizonezkoei  ere eraginda, sistema hau jasangaitza dela erakutsi du. Hala ere, gaurkoan bozgoragailuarena egin nahi dugu, emakumezkooi eragiten diguten krisiaren alderdi desberdinak zabaldu asmoz. Hala, bereziki emakumezkook krisia pairatzen dugu:

* lan merkatura sartzen garenean, prekarietate tasarik altuenak sufrituz, ardurarik txikieneko lanpostuetan kokatuz, lan-iraunkortasunik gabe, ia promoziorik aukerarik gabe eta gizonezkoek lan bera egiteagatik kobratzen duten soldata baino txikiagoa jasoz. Gainera emakumezko gehienak lan arlo zehatzetan kokatuta egoten dira, hala arlo sozialean edo zerbitzuetan nola zaintza arloan, eta lan arlo horiek krisi eta aldaketa ekonomikoen eraginak sufritzen lehenak izaten dira.

* jendea zainduz edo etxean lan egiten dugunean, errege dekretu batek babesik gabe eta bazterketa egoera iraunkorrean jardutera behartuta. Zahar-egoitza edo etxez etxeko zerbitzu enpresa batean lan egiten dugunean, arloaren pribatizazioak gure eskubide guztiak kentzen dizkigulako.

* enpleguaren eta gure haurren hazkuntzaren artean hautatu behar dugunean, eta biak bateragarri egitekotan lagundu nahi omen duten neurriak –jardunaldiaren murrizketak, baimenak, etab.- hartu behar ditugu, nahiz eta gizonezkoek zaintza ardurarik gabeko gizonezkoentzat pentsatutako lan merkatuan bateragarritasun ideal hori ezinezkoa izan. Emakumezkoen etorkizuneko prekarietatean sakonduko duten neurriak dira, zeren eta laguntza sozial horiek gure lan bizitza osoan kotizatutakoari lotuta baitaude.

* menpekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzen ditugunean, eredu familista oinarri, laguntza eta babes guztia behin behinekoa izaten da, zaintza familiaren ardura dela ezarriz, eta zer esanik ez, gaur egun ere lan honek emakumezkoen gainean jarraitzen du.

* urrutitik aukera berrien bila Euskal Herrira etortzen garenean, lanposturik prekarioenak hartzera behartzen gaituen jendartearekin topo egiten dugu. Gure herrialdeetan beste emakumezko batzuk menpekotasun egoeran ditugun pertsonak zainduz utzi behar ditugu, gu hemengo emakumezkoak baino “merkeagoak” izateagatik beste batzuk menpekotasun egoeran dituzten pertsonak zaindu ditzagun. Gainera lan egitearren edozer onartzeko prest egoten garela entzun behar dugu. Hori esaten dutenek badakite hiritartasun osorik gabe guk bestelako lan baldintza batzuk nekez negozia ditzakegula.

Badira krisi beraren beste alderdi batzuk ordaintzen ari diren emakumezkoak, jakina. Halaber, badira urte gehiegi ere krisi bera ordainduz, horregatik…

? Apustu ekonomiko neoliberalarekin batera aurrerapen sozialak bultzatu nahia fantasia hutsa dela adierazi nahi dugu. Ekonomia kontzeptua bera berraztertzea nahiko genuke, menpekotasun egoeran dauden pertsonen zaintza ekonomiaren erdigunean ezarriz eta ez merkatuaren menpe.

? Kontratu sozial berria aldarrikatu nahi dugu, gizonezko-langilea eta emakumezko-zaindaria binomioa erabat gaindituz. Emakumezko eta gizonezkoen arteko erantzukidetasunaren aldeko apustua egiten dugu, zaintzarako eskubideak guztiona izan behar duelakoan. Horregatik emakumezkoen eta gizonezkoen arteko kontratu berriaren alde egiten dugu, non gizonezkoek eta emakumezkook enplegua, zaintza eta boterearen alderdi guztiak partekatzea adostuko dugun.

? Emakumezkoen eta gizonezkoen artean enplegua eta zaintza benetan partekatzea ahalbidetuko duten neurrien alde egiten dugu, aitatasun baimen besterenezinak kasu.

? Zaintza unibertsalizatzea guztiz beharrezkoa da, jatorria, errenta edo beste edozein faktore alde batera utzita. Zaintza zerbitzu publikoak desegite eta ondoriozko pribatizazio prozesuaren aurrean, kalitatezko zaintza zerbitzu publikoa aldarrikatzen dugu.

? Atzerritarren legea aldatu gabe ez da posible zaintza lan arloan bazterketa eta prekarietatea amaitzea. Gaur egun atzerritar legeak zaintza arloan lan prekarioa, emakumezkoen arteko hierarkizazioa eta emakumezko batzuen eskubideak beste emakumezko batzuen eskubideen gainean ezartzea ahalbidetzen baitu.

? Etxe barruko enplegu erregimena lehenbailehen aldatzeko eskatzen dugu. Etxe barruko langileak aitortzea ezinbestekoa baita, noski, horren baitan paperik gabeko emakumezko etorkinei soldata duinerako, atsedenaldirako eta gizarte segurantzarako eskubidea aitortu eta errespetatu behar zaie.

? Atzerritarren legea eta menpekotasun legea ikuspegi feminista kritiko batetik berraztertzea proposatzen dugu.

? Laster espainiar Estatuan onartu nahi duten pentsio erreforma arbuiatzen dugu, kotizazio oinarri txikiagoak izateagatik emakumezkoak kaltetuenak izango baitira.

? Eskola eta ikastoletan hezkidetza oinarri duten ereduak bultzatzeko eskatzen dugu, txikitatik gizonezkoak eta emakumezkoak pertsona autonomo bihur daitezen. Hala, bai batzuk bai besteek zaintza –besteena eta beraien buruarena- nola egin ikasi behar dute.

Krisian bizi izatera zigortuta ez gaudelako…GORA EMAKUMEON BORROKA!

Berriak

Goi tentsioko lerroak, behe mailako politika

Asier Vega Alternatibako Ekologia Mahaiko ordezkariak Auzitegi Gorenaren epaiarekin izandako kolpeagatik REEri ordaindu nahi izatea egotzi die PSOE, PP eta EAJ alderdiei, Penagos-Güeñes lerroko azken zatia bertan behera utzi baitzuen epaileak, “haien enpresa adiskideen neurrira eginiko eredu energetikoak sustatzen dituzte; politikariak baino, enpresaburuak dira”.

Alternatibak lotsagabekeria deritzo Euskadiko tentsio handiko lerrorik handiena eraikitzeko asmoari

BILBOn, 2011ko MARTXOAren 7an – Alternatibak tentsio handiko lerro berria eraikitzeko Red Electrica Española (REE) konpainiaren asmoa salatu du, Bizkaia eta Gipuzkoako inguru naturalei kalte egingo liekeen 72 kilometroko sarea. Asier Vega Alternatibako Ekologia Mahaiko ordezkariak Auzitegi Gorenaren epaiarekin izandako kolpeagatik REEri ordaindu nahi izatea egotzi die PSOE, PP eta EAJ alderdiei, Penagos-Güeñes lerroko azken zatia bertan behera utzi baitzuen epaileak, “haien enpresa adiskideen neurrira eginiko eredu energetikoak sustatzen dituzte; politikariak baino, enpresaburuak dira”.

Euskal Herriaren “hondamendi naturalaren errudunei halako azpiegitura zertarako behar dugun azaltzeko” galdegin die Vegak, “gizartearentzat zer nolako onurak ekarriko dituen argi dezatela”. Sare elektriko berria AHTren aitzakiarekin egin nahi izatea ere kritikatu dute Alternatiban, “horren beharrik ere ez dagoelako”.

Alternatibako Ekologia Mahaiko ordezkariak bere taldeak Abiadura Handiko Trenaren gainean duen iritzia gogorarazi du. Euskal Herriak azpiegitura horren beharrik ez duela ziurtatu du, “ez baitio euskal herritarren mugikortasunerako benetazko beharrei erantzuten eta, gainera, ingurumenarentzat ondorio lazgarriak izango ditu, etorkizuneko belaunaldiei utziko diegun ondare iluna da”. Era berean, diru publikoa “xahutzeko” bidea dela nabarmendu du, “benetako zarrastelkeria, eta are larriagoa krisialdiaren testuinguruan eta administrazioak eskubide sozialak modu lotsagarrian murrizten ari direnean”.

Berriak

Zentsura EiTBn

BILBOn, 2011ko MARTXOAren 1ean – Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek PSEren eta PPren jokaera salatu du, UPyDren laguntzarekin batera, “Eusko Legebiltzarra Eusko Irrati Telebista EiTBk euskal herritarrei eskaini behar dien izaera informatiboa zentsuratu eta perbertitzeko erabili dutelako”. Alderdi hauek, erakunde publikoaren Kontrol Batzordearen baitan, legez kanpo dauden alderdi eta ordezkariak EiTBko programetara ez eramateko eta haien berri ez emateko eskatu zioten EiTBko zuzendaritzari. Matutek gogorarazi duenez, “hiru hilabete besterik ez dira pasa, abenduaren 2an, Gasteizko Legebiltzarrak EiTBri aho batez eskatu zionetik egiazaletasuna, iritzi aniztasuna eta interes informatiboa berma dezala eta horiek izan daitezela bere albistegiak garatzeko ardatzak, “irrati-telebista publikoa beren proiektu politikoaren zerbitzura jartzea erabaki dutenek atzo onartu zutenarekin talka egiten duen eskaera da hau”.

Eusko Legebiltzarreko VIII. legealdian EiTBko Kontrol Batzordeko presidente izandako Matutek, “deitoragarria” iritzi dio “bere burua demokratatzat duen parlamentuak zentsura informatiboaren aldarri egitea” eta bere elkartasuna adierazi die komunikabide publikoan ari diren profesionalei, “euskal gizartearekin batera, EiTBko askatasun informatiboaren biktima direlako”. Era berean, Alternatibako bozeramaileak Carlos Urquijo (PP) bezalako legebiltzarkideen hipokresia salatu du, ideia guztiak ez direla zilegi babestu eta, adibide gisa, arrazakeriaren aldeko talde bat komunikabideetan ez dela agertu behar ziurtatu duelako. Emandako argudioaren arabera, Matutek PPren zentsura informatiboa eskatzeko galdegin dio Urquijori, “bere alderdikide katalanek etorkinen aurkako kanpaina irekia egin berri dutelako”, eragile askok salatu dutenez, PSOEk berak kasu.

Patxi Lopezen Gobernuari, bestetik, “euskal gizarteak EiTBren erabilera alderdikoiari bizkarra eman” diola gogorarazi dio ezkerreko buruzagiak, “ikus-entzuleen datuek hilabetez hilabete erakutsi dutenez. Datu hauen adierazgarritasunetik haratago, Matutek PSE-PP itunak euskal irrati telebista publikoaren gidaritzapean emandako “lorpen zalantzagarrietako” batzuk azpimarratu nahi izan ditu: “Albistegietako langileak presionatu eta espedienteekin ere mehatxatu egin dituzte, ituneko politikariek elkarrizketak aldez aurretik gainbegiratzea ahalbidetu dute, atzoko batzordean jakinarazi zenez. Horrez gain, EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko katedradun eta irakasle ugariren artean kezka handia eragin dute, duela gutxi horietako askok adierazi zutenez. Noski, PP-PSEk zehaztutako irizpideak jarraitu ez dituzten programak, langileak eta kolaboratzaileak kaleratzeko trebetasuna ere izan dute, eta gehiengoa duten sindikatuek kontra jartzea eragin dute”.

Guzti horregatik, Matutek “EiTBren gaineko kontrola, zaintza eta zentsura lagatzeko” exijitu dio Eusko Jaurlaritzari eta informazioa anitza, egiazalea eta gizartearen zerbitzura jartzearen aldeko apustua egiteko eskatu dio.

Berriak

Zaintza duinaren alde > Amaia Agirresarobe (Alternatiba)

Ongizate estatuaren desegite prozesuak aurrera darrai. Iragan astean, gure begien parean gorpuzten ikusteko aukera izan genuen. Izan ere, kapitalismo basatirako bidean hartu den trenaren isla baino ez da Bizkaiko Batzar Nagusiek onartuko duten Mendekotasuna duten Pertsonen eta Ezinduen Egoera eta Beharrizanen Txostena.

Txostenak zaintza lanetan eredu mistoa sustatzea bultzatuko du hemendik aurrera egingo diren arauetan. Hau da, kudeaketa publikoa eta pribatua uztartuko ditu. Hala, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema publikoa sortzeari uko egingo zaio, eredu pribatua zabaltzeko asmoz. Txosten berriaren Alde agertu direnek zaila izango dute herritarrei azaltzea ongizate kolektiboan atzera egin izana. Guretzat bidegabekeria besterik ez da, izaera publikoa duenaren aurkako bidegabekeria.

Kapital metaketaren eta erantzukizun publikoa murriztearen aldeko apustuak berretsiko dituzte, honenbestez, Batzar Nagusiek. Apustu sendoak dirudite. Florentino Perezek pozaren pozez hartuko du berria, dudarik gabe. Enpresaburuari parez pare zabaldu baitizkio ateak Bizkaiak, bere hamaikagarren filialaren bitartez zaintzari esker aberasten jarrai dezan. Zaintzagatik birritan ordaindu beharko dutenek, aldiz, ez dute pozik egoteko inolako arrazoirik izango.

Ordainketa partekatua; horixe baita, antza, herritarren zaintzarako eskubidea bermatzeko aurkitu duten ustezko finantzabide bakarra. Ordainketa partekatua baino, berrordainketa deitu beharko litzaioke. Desadostasunak irudikatu nahi dituzten arren, euskal erakundeak ados daude jarraitu beharreko ereduan: Euren gain dauden zerbitzu publikoen kostuak murriztu nahi dituzte, erantzukizuna familiengan utzita. Erakunde publikoek euren erantzukizunari uko egiteak nori egingo dio kalte? Mendekotasuna duten pertsona eta ezinduei, noski.

Ordainketa partekatua herritarren arteko elkartasunarekin lotu ohi dute neurri honen aldekoek. Guk, aldiz, argi daukagu hipokresiaz jantzitako elkartasuna eskatzen ari direla. Behin eta berriro erakutsi dute ez zaiela axola kontzeptu hau perbertitzea euren mesederako baldin bada. Izan ere, ordainketa partekatua bera da elkartasun eta berdintasun kontzeptuak zapuzten dituena. Sistema honen ondorioz, norberaren ordaintze ahalmenaren araberakoa izango da bakoitzak jasoko duen zaintzaren intentsitatea, edukia eta kalitatea.

Urteak dira Bizkaiko Foru Aldundiak zergak barkatzen dizkiela diru sarrera gehien eta ondarerik handienak dituztenei. Ondorioz, langileriari egotzi diote fiskalitatearen ardura. Arazoa, beraz, diru falta da. Gehien dutenei barkatu dieten dirua da, hain zuzen ere, orain inoiz baino gehiago behar dena. Besteak beste, aberatsenei ondare zerga kendu zaienetik urtean barkatzen dizkieten 106 milioi euroak.

Bestalde, Aldundiak azpikontratazio prozesuak sustatzen ditu aspalditik, prekarietatea berezko ezaugarria duen sektore baten egoera jasangaitza areagotuz. Hala, arlo publikoari zein pribatuari dagokionez, baldintza duineko lanpostu gutxi eskaintzen dira zaintzaren arloan, gehienak prekarioak baitira. Txostenak zabaldutako bideari ekinez gero, egoerak okerrera egiten jarraituko du. Izan ere, gero eta zailagoa izango da kalitatezko zaintza bermatzea, lan hori produktibitateak eta etekin ekonomikoek baldintzatzen badute.

Jakin badakigu klase behartsuenek pairatu ohi dituztela lan baldintzarik kaskarrenak. Kasu honetan, argi dago prekarietateak emakumezkoen eta, batez ere, emakume migratzaileen eskubideak kolokan jarriko dituela. Gure ustez, berebiziko garrantzia dauka arlo honetan dauden aukera desberdinak ezagutarazteko lanak.

Heldu da garaia zaintza lanak familien eta, bereziki emakumeen, ardura direlako ideia alde batera uzteko. Horrela, mendekotasunak beharrezkoak dituen politika publiko aktiboak abiarazi behar dira, benetan eraginkorrak izan daitezen baliabideak jarrita. Kalitatezko zaintzak bermatzeko bidean, ezinbestekotzat jotzen ditugu lansari duinak, lanari lotutako eskubide sozialen onarpena eta gizartean ikusezinaren eremura sokoratu duten errealitatea azaleraztea.

Txostenak, aldiz, pribatizazioa txalotzen du emakumezkoen enplegu-tasa handitzen lagunduko duelakoan. Langileen eskubideen bermea, ordea, airean utziko dute. Alternatibaren hausnarketan esanahai orokorragoa dauka lanak, (lana kontzeptu globalaltzat dugu), soldatapeko enpleguaz gain gizartearen iraunkortasunari eusten dion edozein beharrezko jarduera barne hartzen duela. Beraz, zaintza lanak, batez ere emakumeen ardura izan direnak, lan gisa hartzen dugunaren funtsezko atala da.

Aitzitik, ordainketa partekatuaren sistemak ez die mesederik egingo etxeko langileei. Izan ere, diru beltzez egindako kontratazioek ordainketa partekatua baino merkeagoa izaten jarraituko dute, formaltasun eta berme faltari eusteko aitzakia bilakatuz. Honen ondorioz, emakume migratzaileek zail izango dute erregularizazioaren bideari ekin ahal izatea eta are zailagoa izango dute ogibidez aldatu ahal izatea.

Hori gutxi balitz, testuak sendi barruko zaintzak eta zaintzaileak hobesten ditu edo, zehazkiago esanda, emakume jagoleen papera berrindartzera dator. Gure ustez, neurri honek emakumeak lan mundutik aldentzea besterik ez du eragingo. Bistan da etxeko langileen Gizarte Segurantzako erregimen bereziaren prekarietatea eta kalitate eskasa. Beraz, jagole hauek 45 eta 65 urte bitarteko andrazkoak izanda, ezin izango dute prestaziorik jaso.

Hau guztia ikusita, guk argi daukagu Aldundia aukera bikaina galtzen ari dela behar duten herritarrei eta sektore honetan diharduten langileei merezi duten aterabide duina eskaintzeko. Bizkaia, ostera, produktibitateari eta etekin ekonomikoei begira jarriko da, betikoen mesedera, alegia. Gauzak horrela, familiek eta, batez ere, emakumeek zaintzaren ardura bere gain hartzen jarraitu beharko dute.

http://www.leioa.net/uploads/520_fjm0526-ancianos.jpg

Berriak

Ez dezala jan lanik egiten ez duenak> Ander Rodriguez Lejarza (Alternatiba)

Ezer gutxi aurreratu dugu. Bi mila urte eta gero, Eusko Jaurlaritzak Pablo de Tarsoren hitzak berrartu ditu: “Ez dezala jan lanik egiten ez duenak”. Lan-eskaintza bati uko egiten dionak Oinarrizko Errenta galduko du eta erabaki horrek langabezia-prestazioarengan ere eragina izan lezake. Sorospen hau, beste batzuen artean, herritarrei beharrezko ondasunak bermatzeko helburua duen gutxieneko soldata da. Modu honetan, mezu argia helarazten dute: ez diogu zertan biziraupena bermatu behar edozein lan ordaindu onartzen ez duenari.

Parentesi bat. “Lan ordaindua” erabiltzen dut murriztaile eta baztertzailetzat jotzen dudalako “lana” eta “lan-kontratua” parekatzea. Eusko Jaurlaritzak ez du aintzat hartzen behar ordaindutik kanpo, beste lan mota batzuk badaudela, besteak beste, boluntarioak edota etxeko lanak. Baina, “zer dela eta sartu behar dira gizakiak egiten dituen jarduera probetxugarri guztiak lan-kontratu baten barruan?”, Claus Offe soziologoak galdetu zuen legez. Murrizketa hau ontzat joz gero, honako paradoxa honekin topo egin dezakegu: bere etxean ordu jakin batzuetan lanak egiten dituen lagun bat ez da beharrean ari, baina, diru kopuru baten truke, zeregin berberak beste etxe batean egiten baditu, lanbide bat dauka. Hau da, lanaren definizioa merkatuaren eskuetan uzten dugu. Izan ere, merkatuak agintzen du zeintzuk diren ordaindu beharreko lanak.

Hasieran esandakoari berrekinez, badirudi Gemma Zabaleta sailburuak uste duela biziraupenak kontrapartida bat eskatzen duela. Beraz, lagun horrek jan nahi badu, edozein lan-kontratu hartzeko prest egon behar da, baita baldintza prekarioak dituztenak ere. Antza denez, euskal Administrazioarentzat buruhaustea suposatzen du txiro batek jatekoa izatea ordaindu gabeko lan bati ekinez. Hala ere, arazo hau ez da gainontzeko gizarte-mailetan ematen. Klase horietan badaude, lan egin ez arren, jaten dutenak, kapitala edo lurrak dituztelako. Arazoa pobreak dira, berriz ere.

Azken hilabeteotan kanpaina politiko eta mediatiko ikaragarria burutu da jendeak onar dezan gutxien dutenei dagozkien laguntza publikoak kentzeko beharra. Kanpaina hura prestazioei lotutako ustezko iruzur masiboan oinarritu dute. Ez da zaila zabaldutako gezurra bertan behera uztea. Oinarrizko Errentaren inguruko iruzurra ez da %2ra heltzen. Hartzaile guztiei ikerketa bana egiten zaie urtean behin gutxienez. Kapitalari lotutako errenten azterketak, berriz, %1,2 baino ez dira. Nortzuk ikuskatu beharko lituzke Administrazioak?

Harridura sortzen du ikusteak ordaindutako lan bat aurkitzeko gai ez diren Oinarrizko Errentaren hartzaileak kolokan jartzen dituzten bitartean, politikari berek erretiro adina atzeratzeko neurriak onartu izana, lan-merkatura sartzeko aukerak are gehiago murriztuz, hain zuzen ere. 

Berbaldi honek bere oinarria dauka pobreziaren tranpa delakoan: baldintzatutako laguntza berdintzen ez duen ordaindutako lanaren bilaketa zailtzen da. Hala ere, ezin daiteke tranpa horri aurre egin langileei baldintza kaskarrak eta gaizki ordainduak dauden lanak hartzera behartuz. Horrek enpresarien ideologiari amore ematea suposatzen du. Izan ere, Confebask-ek konplexurik gabe azaldu zuen: “Kontuan hartu behar da laguntza mailak askotan baldintzatzen duela lanari ekiteko premia”. Tristea da Eusko Jaurlaritzak pobrezi-mugan dauden zabor kontratuen aurrean kezkatu beharrean, baldintza prekarioei ezezkoa ematea ahalbidetzen duen laguntza baten inguruan aritzen ikustea.

Hori baita iragarritako neurriaren ondorio beldurgarri bakarra: askatasunaren galera. Edozein lagunek ez baditu asetuta aurrera egin ahal izateko gutxieneko baldintzak, ez dauka benetako askatasunik, beharrizanek aukeratzeko askatasuna baldintzatzen dutelako. Edozein lanpostu hartzera behartzeak enpresariaren nagusitasuna berrindartzen du lan-harremanetan  eta langileen jarrera are gehiago ahulduko du negoziatzeko orduan.

Helburua pobreziaren tranpari eta ustez baldintzatutako laguntzek suposatzen duten oztopoari aurre egitea izango balitz, Jaurlaritzak Hiritartasun Oinarrizko Errentaren alde egin lezake. “Bermatutako gutxieneko errenta honek hiru desberdintasun nagusi ditu Europako zenbait estatutan gaur egun dutenerakin alderatuta. Hasteko, norbanakoei ordaintzen zaie eta ez familiei; bestalde, gainontzeko errenta iturrietatik aparte ordaintzen da; azkenik, hartzaileak ez dauka zertan lanik egin behar edota eskainitako lan bat onartzeko borondaterik erakutsi behar”, Basic Income Earth Network-en definizioaren arabera.

Formula honek askatasunez jokatzeko baldintzak bermatzen ditu: %100eko estaldura ezartzen du; kontrol iraingarriak baztertzen ditu; aberastasunaren banaketa hobea bermatzen du; Administrazioari dirua aurrezten laguntzen dio; autoenplegua, lanaldi partziala eta arriskua bultzatzen ditu; borondatezko zein etxeko lanak aintzat hartzen ditu; iruzurra desagertarazi eta pobreziaren tranpari aurre egiten dizkie. Hiritartasun Oinarrizko Errenta gauzatzeak ez du oztopo teknikorik, baina bai oztopo politiko ugari. Hobeto daudenek ezin dute onartu, besterik gabe.

Berriak

Soldatak x Produktibitatea = Soldata- Mozkinak+ > Jonathan Martínez (Alternatiba)

Alemaniako kantziler Angela Merkelek inflazioa alde batera utzi eta soldatak produktibitateari lotzearen alde eginiko proposamenak atxikimendu oldea jaso du. Jose Luis Bilbao Bizkaiko Ahaldun nagusiak “ideia bikaina” deritzo Merkelek esandakoari eta antzera hitz egin dute Nuria Lopez de Gereñu Confebaskeko idazkari nagusi eta Herrilan eta Garraio sailburu ohiak – horra hor joan-itzuli ederra administrazioetatik patronalera! – Gemma Zabaleta Eusko Jaurlaritzako sailburuak, Adegi, CEOE, Espainiako Bankuko eta BBVAko ordezkariek, Emilio Botinek, Felipez Gonzalezek eta Pedro Solbesek.

Enpresen mozkinak lan sarien lepotik igotzeko ahalegina da. Komunikabideek aipatutako guztiei eskaini izan dieten arretatik urrun, Vicenç Navarro ekonomialariak azpimarratu du “helburua ez dela ekonomia edo lehiakortasuna defendatzea, enpresa handien interesak baizik, langileen interesen lepotik. Iraganean klase borroka zena lehiakortasunaren diskurtsoarekin maskaratzen dute orain”.

Azken urteetan, etekinak nominen gainetik gizendu dira eta, kasu ugarietan, soldaten igoerak inflazioaren azpitik gelditu dira, benetako emaitza hazkunde negatiboa izanik eta langileen erosteko ahalmena gutxituz. Noski, oparotasunaren garaian ez zituzten soldatak mozkinekin lotu nahi izan. Eustaten datuen arabera, 1980an EAEko langileen soldatek BPGren %57 izatetik %50 izatera pasa da 2009an, ustiapen soberakin netoak edo enpresen etekinak %24tik %32ra igo diren bitartean. Alegia, aberastasunaren banaketan mozkinek soldatak ordezkatu dituzte. Eta hala ere produktibitatearen araberako igoerak exijitzeko lotsagabekeria dute! Horrekin nahikoa izango ez balitz, ekoizpenaren eta inportazioen gaineko zerga garbiak osatzen zuten pastelaren zatia murriztuz joan da hiru urteetan, 2006tik 2009ra, eta duela bi hamarkadako mailan dago, administrazioek gastu publikoari eusteko duten ahalmena mugatu duena.

Testuinguru honetan, langabezia handiarekin, enpresari klaseak eta haien ordezkaritza politikoak gaurko shock egoera baliatu nahi dute, erreforma antisozialak inolako erantzunik gabe egin dezeketela ikusita, nominak murriztu eta haien dibidenduak are gehiago puzteko. Baina, esaten dutenaren kontra, soldatak dira errendimendu baxuaren errudunak, hauen ondorioz enpresaburuek produktibitatean inbertitzeko beharrik ikusten ez dutelako. Gainera, Lanaren Nazioarteko Erakundeak dioenez, produktibitatearen igoerak langabezia handitzea dakar.

Funtsean, langileen lepotik mozkinak handitzeko helburua duen mugimendu berria da hau. Aurrerakuntza teknologikoak lanaldiak murrizteko aukera baztertzen dute. Ez ditzagun lan orduak banatu jende gehiagok lanpostu bat izan dezan gizartearen ongizatea handitu eta aisialdirako zein gizarte ekintzarako ordu gehiago izateko! Hobe langileak ustiatu haien erosteko ahalmena murrizten den bitartean. Zer gertatuko da, alabaina, soldatapekoen taldeak berak ekoizten duena eskuratzeko aukerarik ez duenean? Zer gertatuko da baztertu ezin daitekeen energiaren prezioaren igoeraren ondorioz produktibitatea erortzen denean? Orain arte soldatak mozkinekin lotu ez badituzte, zergatik diote orain produktibitatearekin lotu behar dituztela?

Kontua da neurri hauek gehien babesten dituztenak direla isiltzeko arrazoi gehien dituztenak. Jose Luis Bilbaok neoliberalismoaren hooligana balitz jokatzen du, Zabalgarbi bezalako auzietan bere burua engainatzen utzi badu ere. Alemaniako kantzilerraren proposamenarekin bat egin duen beste bat Espainiako Bankuko gobernadore Miguel Angel Fernandez Ordoñez izan da, higiezinen eta finantzen krisia aurreikusteko gaitasun ezak bere produktibitate eztabaidagarriaren berri ematen duen arren. Eusko Jaurlaritzak ere hitz egin du. Gemma Zabaleta Enplegu eta Gizarte Gaietako sailburuak “oparotasunik gabeko etorkizuna” iragarri du produktibitatearen aldagaia soldatetan jasotzen ez bada; galde dakioke: Nola eragingo dio bere soldatari Patxi Lopezen Gobernuak pilatzen duen hogei legeko atzerapen produktiboak?

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X