Itzultzailea ez naizen heinean, ezta hizkuntzetan aditua ere, askotan zalantza ugari sortzen zaizkit zenbait hitz aukeratzeko orduan, eta, bereziki, zenbait hitzen sinonimoak bilatzerakoan. Oraingoan, arazoak izan ditut gaztelerazko «convivencia» eta «coexistencia» izenekin, arrunta baita biak «bizikidetza» bezala izendatzea. Dena dela, bizikidetza terminoa askoz ere zorrotzagoa da; batzuetan gauzaezina dirudien helburua.
Maria del Rio – Alternatiba
Aurreko zutabea “bizitzak erdigunera!” izendatu genuen. Izan ere, greba feministaren lelo horrek bizitzaren sostengurako ezinbestekoak diren lanen aitortza egin zuen. Gaurkoak, aldiz, zaintza duinen aldeko borroka jarri nahi du mahai gainean. Aitortu beharra baitago Euskal Herrian azken urteetan egin diren lan aldarrikapen eta greba esanguratsuenak zaintza sektoreetan izan direla: Bizkaiko egoitzetako langileak, etxez etxeko beharginena, eta egun bizi-bizi dagoen Gipuzkoako nagusien egoitzetako zein eguneko zentroetako langileen mobilizazioak.
Lerrook idatzi orduko, bukatzear dago martxoaren 8ak utzi digu egun historikoa. Baina iaz gertatu bezala, jasotako uztak beste urtebetez borrokatzeko indarrak emango dizkigu. Bilbon, Bizkaian, Euskal Herrian… Emakumeon olatuak kaleak zipriztindu ditu, gure oihuek beldurra hautsi eta aldarrikapen feministek mundua geldiarazi dute. Ospatzeko eguna beraz, bihar lanera bueltatuko garen arren.
Zutabe hau argitaratu orduko, greban egongo naiz; Euskal Herriko Mugimendu Feministak Emakumeen Nazioarteko egunean deitutako lanuztearekin bat egingo baitut. Hortaz, gaurkoan ez naiz lantokira joango, zaintzeari utziko diot, amantala balkoian eskegiko dut, ez dut kontsumituko, eta besoko morea zein txapa jarrita mobilizazioetan parte hartuko dut. Gaurko greban parte hartzeko bideak anitzak dira, emakumeok anitzak garelako, eta greba feminista bizitzako esparru guztietan kokatzen delako. Greba egiteko arrazoiak ere askotarikoak dira, baina aurtengo ardatza bizitzak erdigunean kokatzea da, horrek zaintzaren berrantolaketa soziala eskatzen duela.
Lehenengo hauteskunde-kanpaina udaberriko oporretan izango da bete-betean -arabarrek San Prudentzio berezia ospatuko dute-, eta hilabete eskasera hautestontziekin bigarren hitzordua izango dugu. Hortaz, pentsa dezakegu jada hasia den kanpainaurreak luze joko duela. Eztabaida politikoak, ordea, askotan ez ditu alderdien programak ardatz; ohikoa izaten da, esaterako, hausnartzea zein izango den parte-hartze maila, eta zer nolako eragina izango duen azken emaitzetan. Aurtengo egoera bitxiaren ondorioz, gogoeta horrek askorako emango duelakoan nago.
Urtero bezala, etxeko langileen elkarteak (ATH-ELE) sektoreko lan baldintzei buruzko inkesten datuak ezagutarazi ditu. 2018an elkartearen aholkularitza zerbitzua erabili zuten etxeko langileei esker lortu dituzte datuak. Ondorioak aintzat hartzekoak dira, ez soilik 500 langilek baino gehiagok emandakoak direlako, eguneratuak eta fidagarriak diren bakarrak direlako ere. Izan ere, hein handi batean itzalpeko errealitatea da hau. Egia da etxeko langileen kontratazioa gure artean nahiko zabalduta dagoela, ez da inondik inora klase aberatsenek soilik erabilitako zerbitzua. Hala ere, ekonomia sektore honen egoeraren inguruan dagoen informazioa oso urria da. Eusko Legebiltzarrak eskaria egin arren, aurten ere Eusko Jaurlaritzaren ikerketaren zain gaude.
Publikoa dena, berriz ere, irabazi pribatuaren esku. Oraingoan hezkuntza da aitzakia. Bilbora etorriko diren goi-mailako hezkuntza proiektu pribatuen zerrenda egunez egun luzatzen doa; azkena, Navarrako Unibertsitatea (ez dezagun NUPekin nahastu). Berri txarra benetan Opus Dei Bilbora heltzea, noren eta udal gobernuaren eskutik.
Ia hilabete bat igaro da zutabe honi “Gezurra ari du” izenburua jarri genionetik eta, azken egunetan, bereziki Andaluziako aldaketa politikoaren harira, gezurra goitik behera dabilela esango nuke. Entzundakoen artean, indarkeriak generorik ez duela izan da errepikatuenetarikoa. Ondorioz, besteak beste, Genero Indarkeriaren aurka Osoko Babesa emateko Lege Organikoa indargabetzea proposatu du Voxek. Gaindituta zirudien eztabaida zabaldu da, berriz ere, eta, berarekin batera, terminologiaren borroka hasi.
Etorkizuna politikarion ahotan maiz azaltzen den denbora da, eta egunotan, mugimendu ekologistak aukera ederra eskaintzen digu etorkizunaz aritzeko, Bolintxu bizirik mantentzeko aurrera eramaten ari diren lanari esker. Izan ere, Super Sur izenez ezagutzen dugun azpegietura erraldoia zabaltzeak ondorioak izango ditu, askotarikoak eta guzti-guztiak bilbotarren belaunaldi berrien kalterako. Eta ez diogu guk bakarrik, Jose Luis Bilbao, Bizkaiko Ahaldun Nagusi ohiak, harrokeriaz azaldu baitzuen obra honen kostua “guk, gure seme alabek eta, seguruenik, gure ilobek ordainduko” dutela. Tamalez ez zen bakarrik diruaz ari…
Urteko lehen eguneko berri nagusiak berdintsuak izan ohi dira. Lehenengo jaiotza edo lehendakariaren urte amaierako mezua izaten dira, salbuespenik gabe, errepikatzen diren albisteak. Aurten, aldiz, iragargarriaz gain, kontuan hartzeko gertakizuna izan zen: Bolsonarok Brasilgo presidente kargua hartu zuen. Ez zuen denbora galdu, eta egun horretan bertan, hartutako neurrien artean, indigenen eskubideak mehatxatzen dituen dekretua onartu zuen. Ostera, egun berean, baina 25 urte lehenago, EZLN mundu zabalera atera zen. Behingoz Mexikoko –eta bide batez Amerikako– indigenen errealitatea ezagutarazi zen. Urtea ireki duten bi gertaera horiek lagungarriak dira 2019a kokatzeko, Hizkuntza Indigenen Nazioarteko Urtea.
Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka
