Oskar Matute Alternatibako bozeramaile eta EHBilduko kideak agerraldia egin du gaur Donostian, Abiadura Handiko Trenaren eraikuntza lanetan gertatutako azken gorabeherak baloratu eta Jaurlitzari proiektua geldiaraztea eskatzeko.

Sindikatuek eta hainbat komunikabidek egunotan zabaldutako informazioen arabera, Eusko Jaurlaritzak aurrera doa inora doan trena eraikitzeko helburuan. Izan ere, Abiadura Handiko Trenaren helmuga bakarra diru publikoa xahutzearena dirudi. Guztion dirua, krisiaren ondorioak pairatzen dituzten milaka lagunen onurako erabili beharko litzatekeen dirua

Dagoeneko, ez Lakuak ezta Oregiren sailak, ez dakite zertan amaituko den AHTren abentura; gogora dezagun, guztiok ordaindu beharreko abentura dela. Eta horrexegatik, EH Bildutik obretan ematen diren istripu zein garestitze guztiak salatzen jarraituko dugu.

Gauza biak gertatu dira, berriz ere, Zumarragako tuneleko lanetan. Trenbidearen zati hau proiektuaren eredugarri bihurtu nahi dute baina kaosaren eta diru xahuketaren eredugarri izateko bidean dago.

Azken berriek diote tuneleko obrak, gutxienez, beste lau hilabetez luzatuko direla gertatu berri diren lurjausien ondorioz. Ez dakigu, gainera, istripu berri honek langileak arriskuan jarri dituen. Izan ere, AHTren obrak hasi zirenetik, gutxienez, sei izan dira lanean hildakoak eta dozenaka zaurituak.

Trenbidearen zati honetako metro bakoitzak 35 mila euroko kostua dauka. Horiek dira herritarrentzat datu eskandalagarriak, eta ez alkate arrazista batek egin ahal dituen adierazpen faltsuak. Eta badirudi, ibilbidearen zati hau diru publikoa irentsiko duen putzu handia dela, proiektua osoa bezala, guztira 5.000 milioi euroko kostua izango baitu, gero eta gehiago garestitzen ari dela ahaztu gabe. Zati honengatik gainera, salaketa aurkeztu da Lan ikuskaritzan, tunelaren azken 500 metroko tartea erabat geldirik dagoelako.

Eta hau gertatzen ari da, osasun sistemako sindikatuek Lehen Arretan eta ospitaleetako oheetan murrizketak egin direla salatu dutenean. Osakidetzak ukatu egin du hala denik, baina benetako datuen berri dugunean onartu beharko dute, dagoeneko jakin baitugu ekainetik uztailera ia 500 ohe murriztu zituztela Autonomia Erkidegoko ospitaleetan.

Gogoratu behar dugu AHTren inguruan emandako eskandaluetako bat besterik ez dela hau: Gain-kostu izugarriak, jaurlaritzak babestutako hormigoi lantegi ilegalak, inoiz erabiliko ez dituzten trenbide zatiak, lan baldintza kaskarrak obretan Ikuskaritzak beste alde batera begiratzen duela eta abar luze bat

Guzti horregatik, berriz ere diogu Urkulluren gobernuak inora ez doan proiektu zoro hau gelditu behar duela, horretarako berehalako moratoria ezarrita. Aski da herritarren dirua xahutzeari ergelkeria politikoaren monumentua bilakatu den trenean, bitartean euskal gizartearen duintasuna eta eskubideak, hamarkada luzeko borrokaren ostean lortutakoak, galtzen diren bitartean. Pentsa dezagun nora doan proiektua eta herritarrek erabaki dezatela zer egin.

Hedabideetan argitaratutako informazioak kontuan hartuta, eta kaltetutako udaletxeetan gertatu denaren lekukotzak jaso ondoren, EH Bildutik eskandalutzat baino ezin dugu hitz egin, erabat eskandalagarria baita gertatzen ari dena.

Eskandalu honetan Urkulluren Gobernua zuzenean inplikatuta dago, eta bereziki Ana Oregi sailburua eta zuzentzen duen saila.

Lehenengo eta behin, Eusko Jaurlaritzak legez kanpoko jarduerak izan dituzten obrak lizitatu ditu, epaileek eta ebazpenek frogatutako jarduera ilegalak. Enpresa eraikitzaileen eta Eusko Jaurlaritzaren balizko alegazioak ezerezean uzten dituzte epai hauek, hormigoi lantegiek AHTren obren ezinbesteko parte direla ezeztatuz.

Ezin larriagoa da, halaber, legez kanpoko hormigoi lantegiak mozkin ekonomiko ikaragarria direla enpresa eraikitzaileentzat, izan ere, hormigoia merkatu salneurrian saltzen ari dira prezio erdia ekoizten ari diren arren, Eusko Jaurlaritzak arautu gabeko jarduera gisa aritzeko aukera ematen dielako inolako kontrolik eta zergarik gabe.

Egia balitz, Eusko Jaurlaritzak dioenez, hormigoi lantegiak AHTren proiektuaren parte direla, haien eraikuntza trenbidearen proiektuan jasota egongo litzateke, hormigoia merkatuko prezioan erosteko milioietako gastua soberan egongo litzatekeela.

Honen jakitun, ezikusiarena egin eta inolako lizentziarik gabeko hormigoi plantak bere ardurapeko obretan operatzea eta aberastea onartzen du Lakuak, ezertxo ere ez egin gabe.

Beraz, legez kanpoko hormigoi lantegietan porlana prezio erdian ekoiztea onartzen ari al da, Eusko Jaurlaritzak, guztion diruarekin, merkatuko prezioan erosita? Gasteizko gobernuaren onespenarekin egiten ari dira?

Hau gutxi balitz bezala, udaletatik enpresengana jotzen denean legea bete dezatela, Eusko Jaurlaritzatik ezikusiarena egitera eta legez kanpoko jarduerak babestera bultzatu eta behartu ere egiten dituzte. Guztia aipatutako epaiek ezarritako irizpideen kontra.

Guzti hau ikusita, pentsatu beharko dugu ez ote duen Eusko Jaurlaritzak onartzen, edo bultzatzen ere, iruzur handi bat, guztion diruarekin eginiko iruzurra, hormigoia benetan balio duenaren bikoitza ordainduta. Eta gainera, udalak legearen kontra jokatzera bultzatu nahi ditu, honen gaineko epai irmoak baztertuta.

Horregatik, Ana Oregi sailburuari gai honen inguruan azalpenak berehala emateko exijitzen diogu, azal dezala zergatik gobernuak legez kanpoko jarduera hauek onartzen dituen, enpresa hauek guztion kontura aberastea zergatik onartzen duen eta, gainera, zergatik bultzatzen dituen udalak legez kanpoko ekintza berdinak egitera. Eta ez zaizu balio, Oregi anderea, joan den astelehenean esandakoa, alegia, “hau obra publiko ugarietan gertatzen dela”, hala bada, esku artean irregulartasun gehiago dituzuela esan nahi duelako.

EHBildutik, eskandalu hau argitzeko ahaleginean, Eusko Jaurlaritza eta ingurumen sailaren kontra har daitezkeen ekintza legal desberdinak aztertzen ari gara, berriz ere agerian gelditu baita AHTren lanen onuradun bakarrak, herritarrak izan beharrean, gure diruaren kontura aberasten diren alderdi eta enpresak direla.

Eta behar bestetan errepikatuko dugu, proiektu honen gainean berehalako moratoria bat eza dezatela, eta egin beharrekoak aztertu ondoren, herritarrek erabaki dezatela.

EHBildu

Alternatibako bozeramaile eya EHBilduren parlamentari Oskar Matute pentsaurrekoan agertu da gaur Kutxabank gezurren bitartez PNVbank-ean bilakatu dela salatzeko. Orain PNV da Kutxabanken jabe eta jaun bakarra, inolako kontrol publikorik ez duena. 

PNVk badu bere bankua, PNVBANK. Urkullu, Ortuzar, J.L. Bilbaok jaunak… badute dagoeneko aspalditik amesten zuten bankua.

Atzokoan, Euskal Herrian eman den iruzur handienetariko bat gauzatzeko lehen urratsa eman zen. Gezurretan eta izkutuan saiatu dira Kutxabank bereganatzen eta atzo inolako lotsarik gabe baina herritarron kontrako erantzun zabalarekin lapurreta burutu zuten. Legez agindutakoa zela, ez dela pribatizaziorik emango, ez dela etxekaleratzerik egingo… gezurretan behin eta berriro. Legeak behartzen duela esatea gezurra da, PNV PPrekin adostu eta onartu baitzuen lege hori Madrilen. Gainera, atzokoan orainarte publiko izan diren batzarrak izkutuan eta poliziaren biolentzia eta mehatxupean burutu zuten. Hain garbia eta gardena bazen prozesua, zergatik izkutatzeko behar hori?

Kutxabank PNVbank bihurtu dute, PNV egin baita, inongo kontrol publikorik gabe, Kutxabanken jaun eta jabe. Eta hori da atzo egin zutena, hiritarren aurrezkiekin eraikitako kutxaren gainean kontrol publikoa desagertarazi. Beraz, ekainaren 30etik aurrera PNVbankek burutuko dituen ekintza guztiak Urkulluren alderdiaren borondatearen araberakoak izango dira.

PNV, PSE, PP eta CCOOek erabaki dute 15 ustezko “tekniko independente” jartzea Patronatuan. Baina ustezko “tekniko” horiek Neguriko finantza-oligarkiaren interesak defendatuko ditu, ez herritarronak.

Behin Vital eta BBK-ko batzarrek kutxak fundazioetan bihurtzea erabakita, urteetako ondare ekonomiko eta sozial guztia, besteak beste Kutxabankeko akzioen % 68-a, fundazio bankario pribatua gidatuko duten patrono gutxi batzuen eskutan geldituko da. Betirako amaituko da urteetan egon den kontrol publiko eta soziala eta Kutxen hasierako asmoak, bereziki bertako ekonomia eta herritarren interesen araberako finantza entitatea izatearena, betirako amaituko dira. Kutxabankeko presidenteak eta presidente ordeak, Fernandez eta Iturbe, esan duten bezala, pribatizazioari ekingo zaio, instituzioen bultzadaz eta herritarren aurrezkietatik sortutako kutxa eta bankua, espekulazioa helburu duen banku bat izateko bideari ekingo dio.

Beraz, PNVbanken jarduera politikoak aurreikus dezakegu etxegabetzeekin, IRPH eta pribatizazioarekin jarraituko duela.

Kutxabank da Hego Euskal Herrian etxekaleratze gehien burutzen dituen entitate finantzieroa. Amaia Azkue hil zenean Kutxabank-en etzuela etxekaleratzerik burutuko esan bazuten ere harrezkero etxekaleratze andana burutzen dihardute. 2013ko azaroak 1ean, gehiegizko klausulatzat joa izan den IRPH klausula, bertan behera utzi behar zen baina Kutxabank-ek ez du bertan behera utzi, horrek hilero, IRPHa duenari, 200-400 euro gehiago ordaindu behar izatea dakarkio. Epaile batek, gai honetan, Kutxabanken kontrako ebazpena atera badu ere, oraindik orain IRPH aplikatzen jarraitzen du.

Hau da orainarte egin dutena. Zer ez ote dute egingo aurrerantzean? UPNk Nafarroako CANekin egin zuena hortxe dugu, eta PNVk, Nafarroan bezala, PPren eta PSOEren laguntzarekin, bide hori jarraitzea erabaki du.