EH Bilduk eskatuta, Herri Kontuen Euskal Epaitegiko presidenteak agerraldia egin du Legebiltzarrean, 2011 urtean argitara eman zuen txostenaren nondik norakoak azaltzeko. Txosten hartan, agerian geratu zen AHTren obretan irregulartasun ugari atzeman zirela. Oskar Matute legebiltzarkideak agerraldiaren ostean adierazi duenez, “HKEEren presidenteak berretsi du irregulartasun horiek urtero errepikatzen direla”. “Egoera larri horren aurrean, Jaurlaritzak ez du ezer egiten, lehentasuna ematen dio obrak bukatzearen premiari, langileen segurtasun eta osasunaren kalte”, salatu du Matutek.

Herri Kontuen Euskal Epaitegiak onartu du irregulartasunak behin eta berriz ematen ari direla eta Gobernuak hauek konpontzeko ez duela ezer egiten” salatu du legebiltzarkideak. Matutek gogorarazi du irregulartasun azpimagarrienak, alde batetik, obren esleipenetan dagoen subjetibotasun portzentai altua (%80) dela,”Gobernuak nahi duen enpresari esleitzeko aukera ematen duena”. Egoera horrek bidea ireki die, Matuteren iritziz, Barcenas kasuan zerikusia izan duten enpresa handiei. Beste alde batetik, “obrak hasten direnean ez da onartua egoten osasun eta segurtasun plana, beharrezkoa izan behar litzatekeena. “Hori oso kezkagarria da, kontuan izanda obra horrek siniestralitate handia duela eta jada 6 hildako egon direla”, gaineratu du.

EHBildu

Eusko Jaurlaritzako bozeramaile Josu Erkorekak sektore publikoko langileei hirugarren uztez jarraian soldatak izoztuko zitzaizkiela iragarri zuen egun berean, prest azaldu zen Abiadura Handiko Trenaren Bizkaiko zatiaren obrak egin ahal izateko dirua aurreratzeko, berez zati hori egitea eta kudeatzea Madrilgo gobernuari baitagokio.

Euskal Herriko obra foraoniko handiena zein tamainako zentzugabekeria den ondo baino hobeto islatzen duen argazkia da hori, zalantzarik gabe. Gaurko egunez, txosten bat bera ere ez dago obra horren kostuen eta onuren arteko alde baikorrik agertzen duenik.

2006. urtean, 4.178 milioi euroko aurrekontua jarri zitzaion obra erraldoi horri. Hala ere, eta Sustapen Ministerioak emandako datuen arabera, aurrekontu hori 4.615 milioi eurokoa da jada; eta oraindik trenbide azpiegituraren erdia ere ez dago egin. Horri gaineratu behar zaio hiriburuetako sarbideak egiteak edota Iparraldearekin lotura egiteko azpiegiturak (katenariak, nasa, komunikazioetara instalazioak, etab.) izango duten kostua, horiek ez baitira aurrekontu horretan jasotzen.

Ondo entzun duzue, bai. 4.675 milioi euro. Ideia bat egiteko: Fagor enpresaren zorra, 1.600 lanpostu baino gehiago kolokan jartzen dituena, 800 milioi eurokoa da. Zor horren boskoitza balio du AHT egiteak, alegia.

Inondik inora eta ezer lotzen ez duen azpiegitura erraldoia egin nahi dute diru publiko kopuru handiak xahutuz. Izan ere, Iparraldearekin egin beharreko lotura albo batera utzia du Frantziako Gobernuak. Horrek guztiak agerian uzten du bai edo bai inpostu zaigun obra horren plangintza falta.

Baina, gainera, obra horietan ari diren langileak sasi-esklabutza bezala defini daitezkeen baldintzetan ari dira. Hala erakusten dute izan diren 6 langile hildakoak. Kasu horietako batzuk ikertzen ari dira epaitegietan, gutxieneko segurtasun arauak ere bete ez zirelakoan. Hori nahikoa ez, eta obren adjudikazioetan edo lagapenetan irregulartasunak eguneroko ogia izan dira. 2011. urteko kontratuak aztertu ondoren, EAEko Kontuen Epaitegiak 5 irregulartasun behintzat aurkitu ditu.

Egoera hori ikusita, asteazken honetan agerraldia egingo du Legebiltzarrean EAEko Kontuen Epaitegiko presidenteak, EHBIlduk eskatuta, izan diren irregulartasun horiek azaltzeko. Edozein kontratu publikotan zehaztasun handiz jokatu behar da, baina edozein herritar arrunt zorabiatzeko diru kopuruak tartean daudenean exijentzia oraindik eta handiagoa izan behar da.

Horrenbestez, eta bizi dugun egoera sozioekonomiko latza kontuan izanda, diru publikoko euro bat bera gehiago ez xahutzeko eta herri honen garapen ekonomikoa oraindik eta gehiago ez hipotekatzeko, EH Bildutik obrak gelditzea exijitzen dugu. Beharrezkoa da eztabaida sozial eta teknikoa gauzatzea obren egoeraren eta dauden aukeren bideragarritasunaren inguruan.

Obrak geratzea eta eztabaida soziala, horixe izan behar da bide-orria Euskal Herriaren garapen ekonomikoa behin betiko ez hipotekatzeko.

Euskal Herria Bilduk, Gunea osatzen duten sindikatuek eta eragile sozialek biharko deitutako manifestazioak masiboki bultzatzera deitu du gaur, “Pentsioen murrizketarik ez!” lemapean Bilbo, Donostia, Gasteiz eta Iruñako kaleak zeharkatuko dituztenak, pentsiodunak are gehiago pobretuko dituen enegarren erreforma salatu eta Euskal Herriarentzat pentsioen sistema propioa aldarrikatzeko.

EHBildutik benetako aldaketa sozioekonomikoa gauzatzeko beharrezkoak diren tresna guztiak lortzeko beharra azpimarratu dute, zerbitzu publikoak eta aberastasunaren birbanaketa oinarrizko ardatz hartuta, gizartearen eraldaketa ahalbidetuko duena. Zentzu horretan, “oinarrizkoa” da pentsiodunen bizi baldintzak eta duintasuna bermatuko dituen pentsioen sistema publiko bat eraikitzea, murrizketen eta Madrildik datozkigun eraso etengabeei aurre egingo diona.

Pentsioek, koaliziotik ohartarazi dutenez, eraso ugari pairatu dituzte dagoeneko, erretiroaren adina atzeratzea, kobratutako kopuruen murrizketa kalkulatzeko oinarriak aldatuta, erosteko ahalmenaren galera prezioekiko lotura desagerraraztearen ondorioz eta bestelako neurriak ahulenei kalte egiten dizkietenak finantza sektorearen mesederako, izan ere, bankuak dira pentsioen pribatizazioaren atzean daudenak, haien negozioa zabaltzeko asmoz.

Hau guztia dela eta, EHBilduren ordezkariek Hegoaldeko lau hiriburuetako mobilizazioekin bat egingo dute, pentsioen sistemaren gaineko murrizketen kontra egin eta eredu propioa aldarrikatzeko.

EHBildu prentsaurrekoa eskaini du gaur goizean Donostian. PPk aurretik EAJk eta PSE-EEk lotua zuten itun fiskalarekin bat egin izanaren balorazioa egin dute Joseba Permachek eta Oskar Matutek.

Bihar Legebiltzarrean egitekoa den zerga politikari buruzko eztabaida monografikoa EAJren eta PSEren inakzioa ezkutatzeko antzezlan hutsa izango dela salatu du EH Bilduk, bi alderdi horiek iragarritako ebazpen-proposamenek orokorkeriak baino ez dituztelako planteatzen eta konponbide zehatzak eta errealak ematen ez dituztelako, Oskar Matutek eta Dani Maeztuk adierazi dutenez. Biharkoa, beraz, “EAJren eta PSEren estrategiaren barruan dagoen elementua da, haien arteko akordioari babesa emateko”.

EH Bilduko legebiltzarkideek azaldu dutenez, EAJk eta PSEk, behar eta premia politiko partikularrek bultzatuta, sinatu dute euren akordioa eta “orain Legebiltzarra erabili nahi dute krisiaren oinarrian dagoen eredu sozioekonomikoari eta Madrilekiko menpekotasun harremanari abala ematen dion akordio hori bedeinkatzeko eta zuritzeko”. Finean, mahai gainean dauden bi ereduak agerian utziko ditu biharko eztabaidak: batetik, EAJk, PSEk eta PPk partekatzen dutena, baliabide gutxien dutenak zigortzen dituena, alegia; bestetik, EH Bildurena, burujabetza osoa eta erreminta propiak eskatzen dituena egungo sistema ekonomiko eta soziala eraldatzeko, gizarte babesa bermatuz.

Horren ildotik, EH Bilduk proposamen zehatzak eta argiak egingo ditu bihar, zerga politikaren arlo bakoitzean, progresibidadean eta aberastasunaren birbanaketa justuago batean sakontzeko. Koalizioak neurri zehatzak ipiniko ditu mahai gainean, beraz, eta horien inguruko iritzia ematera behartuko ditu EAJ eta PSE, euren benetako asmoak zeintzuk diren azalarazteko eta agerian uzteko. Horrela, besteak beste, Gipuzkoan jada aplikatzen den aberastasun handien gaineko zerga Arabara eta Bizkaira ere hedatzea proposatuko du EH Bilduk, bai eta kapitalen errentak gehiago kargatzea eta udal zergak ikutzea ere. Izan ere, EAJk eta PSEk sinatutako itun fiskalak ez du ezer konponduko, beraiek ere aitortu egin baitute, esaterako, ez duela enpleguaren suntsipena saihestuko eta datorren urtean beste 6.000 lanpostu gehiago galduko direla.

EHBildu

Pasa den astean EAJk eta PSEk euren arteko akordioa aurkeztu eta gero, EH Bilduren ordezkaritza bat alderdi horiekin bildu da gaur Legebiltzarrean eta zerga politikan Gipuzkoako Aldundiak hasitako bidean sakontzera eta aurrera egitera dei egin die. Oskar Matutek, Leire Pinedok, Marian Beitialarrangoitiak eta Dani Maeztuk azaldu dutenez, “arlo horretan Gipuzkoan hartzen ari diren neurriak egokiak badira, ez dugu ulertzen zergatik egin behar den atzera Araban eta Bizkaian ere ezartzeko; hori da eskatzen digutena, atzera egin dezagula Arabako eta Bizkaiko aldundiek historikoki erakutsi duten ausardia faltagatik; askoz errazagoa litzateke Araban eta Bizkaian euren etxeko lanak egitea eta Gipuzkoakoak bezalako neurriak hartzea, aberastasuna banatzeko eta gizarte babesa berreskuratzea ahalbidetuko luketen baliabide ekonomikoak eskuratzeko”.

EH Bilduk, beraz, atzerapausotzat jo du EAJk eta PSEk hitzartutakoa, Gipuzkoako ereduari jarraitzeari uko egiten diotelako eta egungo marko sozioekonomikoak dituen mugak eta ezintasunak ontzat ematen dituztelako, egungo egoera ekonomikoari aurre egiteko euskal jendarteak burujabetzaren bidean behar dituen tresna propioak eskuratzeko inolako borondaterik erakutsi gabe. Finean, “akordioak EAJren eta PSEren behar politiko partikularrak asetzen ditu, baina ez herritarrek dituztenak”, kritikatu dute EH Bilduko legebiltzarkideek.

EHBildu