Alternatiba Arabako bozeramaile Josu Estarronak Laudioko Guardian enpresako langileak zoriondu nahi izan ditu gaur, borroka luzearen ostean – ia bi hilabeteko greba bukatu berri baitute- enpresak 140 langile kaleratzeko zuen asmoa bertan behera uztea eta, era berean, hasierako asmoa zuten lan ituneko baldintzei eustea lortu dutelako. “Langile erresistentziaren eredugarri izan dira eta, horri esker, kapitalaren zerbitzura dauden politikariek enpresen esku jarritako lan erreformadun lanabesak geldiaraztea lortu dute”.
Guardianeko langileek, alderdi ezkertiarreko ordezkariak azaldu duenez, “bertatik bertara ezagutu behar izan dituzte hainbat enpresaburuk darabilten jarrera sasi mafiosoa langileek auren eskubideen alde egiten dutenean, izan ere, lan baldintzak babestera joan eta enpresaren aldetik langileen laurden bat kaleratzeko mehatxuarekin topo egin zuten”. Beharginek, baina, “ederki antolatu dira, sigla eta batzordetik haratago ere bai, kaleratzeei erantzuteko. Modurik mingarri eta ausartenean egin dute, grebara jotzen, eta mehatxu gehiago ez ezik, askotariko presioei aurre egin behar izan diete”.
Borroka honi esker, kaleratzeak egiteko enplegu erregulazioa behin behineko dosierrean eraldatzeko proposamena lortu dute, datorren urtean langile guztiei 45 egunez eragingo diena baina soldatak bermatuta. Hori baino lorpen garrantzitsuagoa ere lortu dute, lan itunean ultraeraginkortasunari eustea eta kaleratzearen baldintzak erreformaren eraginetik babestea.
Estarronak, azkenik, “halako egoera lazgarriei egunero aurre egiten dieten langileak milaka eta milaka” direla gogorarazi du, eta, horregatik, eragile sozialei eta, oro har, herritarrei dei egin die, “egoera mingarri hauetan daude lagunekin elkartasuna adieraz dezaten eta enpresaburuek langileen aurka eginiko edozein eraso salatzeko helburuz deitutako protestetan parte har dezatela”.
Alternatibaren Bizkaiko bozeramaile Asier Vegak, emakume baten eta bere bi alaben etxe kaleratzea eta hurrengo astelehenean izango den pisuaren enkantea geldiarazteko exijitu dio Kutxabanki. Hainbat kolektibo sozialek eman dute gaur etxegabetze honen berri. Vegak erakundeko presidente Mario Fernandezi zuzenean eskatu dio, pasa den azaroaren 10ean desjabetze gehiagorik ez egiteko konpromisoa hartu zuela gogorazita; Amaia Egaña “terrorismo finantzarioaren biktima mortala” izan ostean, alegia.
Ezkerreko alderdiaren bozeramaileak Kutxabank “bere sakela betetzeko edozer gauza egiteko prest dagoela” azpimarratu du. “Hauxe dugu adibiderik onena, famili hau kaleratzeaz aparte, Kutxabankekin hitzartutako 95.000 eurotako hipotekak hiru seme-alaba dituen bigarren familia baten etxebizitza bahitzeko intentzioa duelako erakundeak. Gauzak horrela, Kutxabankek “negozio ederra egin du, 95.000 euroren truke bi etxebizitza bereganatzen dituelako, zorraren zati bat -interesak barne- ordainduta egonda ere eta bi familia kale gorrian uztea dakarren arren”.
Vegak, kapital “orain arte publikoa” duen erakunde batek baliabiderik gabeko pertsonak kaleratzea gaitzetsi du, etxebizitza oinarrizko eskubidea dela gogoraraziz. Aldi berean, Gasteizko eta Madrilgo exekutiboei “desjabetze sarraski hau geldiaraziko dituen neurri eraginkorrak” exijitu dizkie, Euskal Herria Bilduk bere kanpainan planteatu zituen neurrien haritik, alegia. Hau da, hipoteka ordaintzerik ez dutenentzat, kaltetuak ez du etxebizitza utziko eta bankuari alokairu soziala ordaintzeko konpromisoa hartuko du. Arrazoi objektiboak desagertzen direnean eta familiak aurreko egoerara bueltatzen direnean (eta beti ere etxebizitza eskubidedunak hala nahi duenean), alokairua ordaintzeari utziko litzaioke eta hipoteka ordaintzeari berrekin, ordura arte ordaindutako dirua galdu gabe, zorra etxearekin kitatzea aukerarekin gertatzen den bezala.
Alternatibatik politika eraginkorrak eskatu dituzte etxebizitzarako eskubidea benetakoa bilakatu dadin eta gogorarazi dute, halaber, instituzioen borondatea eta konpromisoa aski direla horretarako, “Bizkaian bakarrik milaka baitira hutsik dauden etxebizitzak, alokairu sozialean eskaini behar direnak”. Era berean, Kutxabanki etxegabetze guztiak berehala geldiaraz ditzan galdegin diote, eta banku txarra deritzon Sareb-en izango duten parte-hartzetik iragarritako “astakeri ekonomikoa, ekologikoa eta soziala” ekiditera deitu dute, erakunde horrek bereganatutako etxebizitzak eraisteko 500 milioi euro inbertitzeko asmoa baitute, “haien kontuak borobiltzeko asmoz eta etxe horiek aterpe duina behar dutenen gabezia konpontzeko erabili beharrean”.
Azkenik, eragile sozialek bihar goizean etxegabetze berri honen aurka deitutako protestarekin bat egitera deitu du Vegak. Bilbon izango da elkarretaratzea, Kutxabankeko Kale Nagusiko bulegoen aurrean, Aldundiaren jauregiaren aldamenean, 10:30etatik aurrera.
Xabier Soto – Alternatibako Gipuzkoako Koordinatzailea
CAF enpresak beti izan du ezaugarri bere lantegian aritutako langile kopuru handia, eta baita produkzio lan baldintza gogorrak ere, gehienbat, merkantzia bagoien produkzioan oinarrituta dagoena. 50eko hamarkadan enpresak bere lantokien modernizazioari ekin eta beste lantegi batzuk ere eskuratzen ditu (Irun eta Zaragoza), Espainiako Erresumako tren industria indartuz. 70ko hamarkada bitartean, enpresak garapenean inbertitu eta modernizaziorako apustua egiten du. Hala ere, honek ez ditu 80ko hamarkadak ekarritako urte gogorrak arintzen eta konpainia egoera arriskutsuan kokatzen da. Orduan heldu zen langileen ordua, enpresak akzioak erostera animatu baitzituen konpainiaren parte sentiaraziz. Cartera Social deritzon funtsa jaiotzen da. 90ko hamarkadan nazioartean hedatzeko garaiari hasiera eman zitzaion, gaur egunera arte luzatu dena.
Urte horietako oparoaldiak eskaerak handitu eta mozkinak igo mantendu zituen. Baina diru-goseak erabaki ezmoral eta ulertezin batera eraman gaitu. Bizi dugun 2012ko urte honetan, enpresak “historikotzat” jo duen urtea alegia, Beasaingo lantokian enplegua erregulatzeko espedientea abian jarri dute, langileen %40tik gora langileri eragingo diena.
Urteotan, borroka, greba eta sufrimendu asko jasan da langileen bizitza kalitatean hobekuntzak lortzeko, inbidiagarria den lan politika eskuratu, aparteko orduak kendu, negoziazioetan baldintza sozialak hobetu (beharrezkoa izan denean soldatak ez eguneratzearen truke ere) eta banaketa justuago erdiesteko, enplegua sortzeko ahalbidetzeko balio izan dena. Langileen elkartasunaren adierazgarri da, halaber, inguruko enpresen borroka kolektiboekin bat egin izana, eta haiek CAFeko beharginekin egindako ere bai, lantegia eskualdeko beste hainbat enpresa ertain eta txikientzako pizgarria izan dela ahaztu gabe.
Zer esan haien izerdiaz eta esfortzuaz CAF gaur den enpresa izatea posible egin duten pertsona guztiei? Adibidez, aurten 100 milioi euro baino gehiago irabaztera doazela eta kopuru horren %2a ere ez dutela gastatu nahi erregulazioa saihesteko, alde batetik, lan zamak handitu eta erosteko ahalmena galtzea geldiarazteko (enpresaren mozkinak igotzen badira ere) eta bestetik, Goierrin eta Gipuzkoa osoan honek ekar ditzakeen ondorio ekonomiko negatiboak ere ekiditeko. Halako bidegurutzean kokatu ditu konpainiako zuzendaritzak bere langileak, industria osagarria eta, orokorrean, eskualde osoa. Ba al dauka kontraesan honek sinesgarritasunik? Non dago orain beren Ardura Sozial Korporatibo ospetsua?
CAF ezohiko elkarte anonimoa dela gogoratu behar dugu ere. Zenbat laguntza publiko jaso ditu jada? Eta Cartera Social funtsa delakoa zer? Bi akziodun nagusiak Kutxabank eta Cartera Social funtsa bera badira ere, horrek ez du esan nahi bere kontrola langileen esku dagoenik. Eta hona hemen agertzen zaigula PNVk joka dezakeen papera. Kasualitatez, funts honen buruzagiak alderdi horren kide ezagunak dira. Langileok ez dute inoiz ez hitzik, ez botorik izan izendapen hauetan, ez eta eguneroko kudeaketan ere. Eta elkarteak ez badu erregulazio honen aurka altxatzeko intentziorik, agian bere kudeatzaileak aldatzeko garaia heldu delako izango da, horretarako CAFeko batzordea deitzea beharrezkoa bada ere.
Eta Kutxabank, zer esanik ez. Euskal kutxek enpresa salbatzen lagundu zuten, baina azken batean, mozkin gehien eman dien enpresa izan da ere. Orain, Kutxabankek parte-hartze garrantzitsua dauka, eta nahi izanez gero, Cartera Social funtsarekin batera erregulazioa geldiarazi dezake. Kutxabankek mozkinen %2a eskuratzeko erakutsi duen diru-gosea nora joateko asmoa duen isla da. Horrela bakarrik ulertzen dugu PNV-PP-PSEren arteko ituna, besteak beste, bere administrazioa kontseilutik ordezkaritza jakin bat kanpo mantentzeko.
Batzordeak erregulazioa ekiditeko plan bideragarri asko aurkeztu dituen arren, zuzendaritzak ukatu ditu denak eta atzera egiterik ez dagoela berretsi du nagusikeriaz behin eta berriro. Nola azaldu hau Gipuzkoako herritarrei, CAF mozkin handiko enpresatzat dutenean? Herritarrak dira euren poltsikotik enpresaren dibisio batek azken 6 hilabeteetako lan falta ordainduko dutenak, are gehiago, enpresak inolako alternatibarik proposatzen ez duenean. Euskal gizarteak gehien duenari are gehiago ematea, eta ezer ez duenari kentzea onartuko duela uste dute? Zer pentsatuko du aspaldi langabezian dagoen pertsona batek?
Gipuzkoan inork ezin du ulertu etekin handiak dituzten enpresek erregulazio dosierrak planteatzea. Bestalde, CAFentzat lan egiten duten beste enpresa txikiago batzuk ere egoeraren beldur dira, makina berri asko erostearen ondorioz zorpetu direlako eta, orain, ordaintzea zaila izango dute. Hori gutxi balitz, Pandoraren kutxa zabaldu dute, osasuntsu dauden beste enpresa batzuk erregulazio propioak eskatzera animatu daitezkeelako, CAFi kaudimen ekonomiko batekin aurrera egiten utzi bazaio, edonorentzat aukera ireki da orain.
Ziurgabetasunez beteriko testuinguru honetan hausnartuz, zer da ondorengoei utziko dieguna? Langile klase duina bat egongo al da etorkizunean? Gizarte oparo bat izango dugu, guztioi lanerako eta errealizazio pertsonalerako aukerak ematen dituena? Edo beharbada, merkatuen tirania eta desberdintasun sozialak inposatu eta mozkinaren logikaz esklabo bihurtuko gaituzten jauntxoak baino ez dira egongo?
Une erabakigarrian gaude. Espainiako banketxeak erreskatatzeagatik Kutxabanken pribatizazioa berehala gertatuko da. Hala ere, gai honen inguruan oraindik ez da eztabaidarik egin BBK, Kutxa eta Vitalen batzarretan, nahiz eta batzar horiek izan Kutxabanken akzioen gaineko erantzukizun osoa daukatenak.
EAJri nahi bezala ateratzen ari zaizkio gauzak. Gertatzen ari den guztiaren atzean dago EAJk eta PPk eredu politiko eta ekonomiko bera partekatzen dutela, eta horren baitan gauzatu zuten akordioa. Aurreratu genuen Bizkaian. Finantza sistemaren erreforma eta politika neoliberaletan sakontzea dira krisi ekonomikoari aurre egiteko EAJk eta PPk partekatzen duten errezeta.
EAJk bere izaeran txertatua daraman eredu neoliberalaren ondorioz, eta emerjentziazko egoera ekonomikoari aurre egiteko Bizkaiko herritarrak eta ekonomia erreala sustatu beharrean, gure eskualdeetako beharrei erantzunez eta bertako enpresetan inbertituz eta lagunduz, jeltzaleek espekulazioa sustatzearen alde egiten dute; gainera, ez diote etxe kaleratzeen arazoari irtenbiderik ematen, eta BBKren pribatizazioa bultzatzen dute.
Horren adibide argia da Kutxabankek etxe kaleratzeak egiten jarraitzen duela. Fernandez jaunak kontrakoa iragarri bazuen ere, Kutxabankek etxe kaleratzeen prozesuak etengo zituela dekretu edo legedia berria indarrean egon arte, ez du agindutakoa inoiz bete. Legedia berria indarrean egon ez zenean eta ez orain, herritar gutxi batzuei mesede egiten ez dion dekretua indarrean dagoenetik. Kutxabank da etxe kaleratze gehien gauzatzen dituen finantza erakundea, eta norbaitek galga jarri ezean, bide beretik jarraituko du. EAJk eta PPk bazekiten EH Bildu izango zela etxe kaleratzeak geratzeko motorea, eta horregatik baztertuak izan gara.
Ikuspegi hori kontuan izanda aritu ziren Kutxabankeko Administrazio Kontseiluaren osaketa eta Kutxen Legea bera adosteko. Kutxen Lege horrek boterea kentzen die udalei, eta Kutxabanki aniztasuna eta hurbiltasuna kentzen die.
Aurretik, Bizkaiko bigarren indar politikoak Batzar Nagusietako Mahaian ordezkaritzarik ez izatea galarazi zuten eta, orain, EAJ-PP bikoak direnak eta ez direnak egin ditu EH Bilduk BBKren Administrazio Kontseiluan ordezkaritza ez izatea lortzeko. Tristea da kezkagarria da PSEk eta CCOOk fronte horrekin bat egin izana.
Hausnarketa sakonerako deia ere luzatu nahi diegu alderdi eta sindikatu horiei. Errepara diezaietela aurreko astean harturiko posizioak eragingo dituen ondorio sozial eta ekonomiko larriei. Izan ere, ez dago zalantzarik, Euskal Herria Bildu Kutxabankeko Kontseilutik kanpo uzteak ondorio zehatzak izango dituela, etxegabetzeen aurrean planteatzen den irtenbidearen arloan, aurrezki kutxen erabateko pribatizazioan eta gizarte lanaren galeran. Horregatik eta horretarako utzi baikaituzte dagozkigun karguak gabe; horren garrantzitsuak diren arloetan erabakiak oztoporik gabe hartu ahal izateko, Euskal Herria Bildu baztertuta ez baitago PNV-PPren asmo eta interesei aurre egingo dionik.
EH Bilduk bestelako eredua proposatzen du, bizkaitarrak aintzat hartuko dituena, egiazko fiskalitate progresiboan oinarrituko dena, enplegua sortzeko inbertsioak egingo dituena, gure eskualdetako sare sozioekonomikoa indartzea helburu duena eta alboratuta utzitako lehen sektorea berreskuratzeko eta sektore publikoa indartzeko helburua daukana; izan ere, beharrezkoa da justizia sozialean oinarritutako neurriak indarrean jartzea, eta horretarako, ezinbestekoa da izaera publikoa eta helburu soziala duen aurrezki kutxa bat edukitzea.
BBK-k ez-ohiko batzarra egitea proposatu dugu (Kutxan eta Vitalen ere bai), honako proposatzen zehatz hauek aztertzeko eta Kutxabanken Administrazio Kontseilua anitza eta demokratikoa izateko helburuarekin, etxe kaleratzeak geldiarazteko eta pribatizazioaren aurkako gure jarrera irmoa argi uzteko.
1. Kutxen pribatizazioa
Aurrezki Kutxak, besteak beste, Kutxa, Vital eta BBK, pribatizatzeko asmoak gauzatu nahian, Kutxabankeko akzio batzuk saltzeko aukeraren aurrean, Batzar hau honako adostasun honetara iristea proposatzen dugu: Kutxako ordezkariek Kutxabankeko akzioak saltzearen aurka daude eta beraien eskuan dagoen guztia egingo dute ekintza hori eragozteko.
2.-Etxegabetzeak
Egun pairatzen dugun krisiaren ondorioz, familia eta norbanakoei etxe-kaleratze neurriak aplikatzeak eragin duen ezbehar larriaren aurrean, BBKko Batzarrari honako akordio hau adostea proposatzen diogu: Erakunde honen izenean Kutxabanken parte hartuko duten ordezkariek, Bankuko Administrazio Kontseiluko hurrengo bileran honako proposamen hau bozka dezatela eskatzea: Kutxabanken etxe-kaleratze guztiak bertan behera utziko dira eta, gutxienez 2008tik, Kutxabankek etxegabetu dituen pertsonei, etxebizitza bat alokairu sozialean bermatzeko beharrezkoak diren neurri guztiak hartuko ditu, Etxebiderekin elkarlanean.
Honako adostasun honetara iristea proposatzen dugu: Kutxabankeko Administrazio Kontseiluan kutxen izenean parte hartuko duten ordezkariak, ordezkaritza hori betetzeko Batzarrean aurkezten diren hautagaitzak bozkatuz eta emaitzen proportzionaltasuna errespetatuz izendatuko dira.
Horiek dira hurrengo batzarraren gai-ordenean sartzeko Fernandez jaunari bideratzen dizkiogun gaiak.
Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek hitzaldia eskaini zuen azaroaren 28an Aretxabaletako (Gipuzkoa) Arkupe Kultur Etxean, Alternatibaren sorreraren, ibilbidearen eta etorkizunaren inguruan, Alternatibak lotuz: Ezkerra Eraldatzearen Erronka titulupean. Matutek menpekotasun sistema desberdinei aurre egiteko borroka guztiak agenda berean uztartzearen garrantziaz hitz egin zuen. Hector Prieto talde ezkertiarreko kidea udal asanbladako kideak hitzaldiaren aurkezle lanak egin zituen eta testuingurua zehazteko arduraduna ere izan zen; batetik, euskal ezkerrak dituen erronkak eta, bestetik, Euskal Herrian ezker alternatiboak batera lan egiteko berrosatze prozesuan parte hartzearen gogoa eta konpromisoa hizpide izan zituen. Alderdiaren bozeramaileak, berriz, oinarri desberdinak izango dituen paradigma berria sortzeko ezker eraldatzaileak bere burua birpentsatu eta autokritikatu behar duen ikuspuntua eman zigun. Matutek, krisi sistematikoari aurre egingo dion harresi sozialean parte hartzearen beharra ikusten du, azken batean, Euskal Herriko ezkerraren eraldatzearen erronkaren ondorioz, mundua bera ere aldatzen laguntzeko.
Murrizketen eta murrizketek sortzen duten egoera larriaren inguruko eztabaida puri-purian dago euskal jendartean. 14. paga edo “Gabonetako paga” delakoaren inguruko eztabaida dugu horren adibide.
EH Bildu-ren ustez, murrizketen inguruko hausnarketa orokorra egin beharra dago, irakurketa partziala egiteak arazoaren dimentsio osoa ezkutatzen duelako.
Horrela bada, lehenik eta behin, murrizketa hauen zergatiaz eta testuinguruaz hausnartzea ezinbestekoa deritzogu:
1. Krisi orokorra pairatzen ari gara, herri eta herritar bezala. 2. Estatu espainiarrean krisia sakonagoa eta bortitzagoa bihurtu zen neurrian, bankuei zorra ez ordaintzeko arrisku bizia zegoen eta Troikak bete beharrak zehaztu zizkion Estatuari hori gertatuko ez zela ziurtatzeko, alegia bankuei ordainduko zaiela bermatzeko. 3. Horregatik, ukiezina omen zen Konstituzio espainiarraren aldaketa egin zen, PSOEk proposatua, PPren baiezkoarekin eta EAJren abstentzioarekin. 4. Konstituzioaren aldaketaren arrazoi bakarra bankuei zor publikoa ordaintzea lehentasun legala bihurtzea izan zen, eta horrek bestelako gastuak murrizteko beharra sortu zuen derrigor. 5. Norabide horretan onartu zuen PPren Gobernuak “Aurrekontuen Egonkortasun Legea”. Lege horren oinarrizko helburua honakoa da: gastu publikoa eta soziala murriztea, bankuei zorra ordaindu ahal izateko. 6. Eta horren ondorio zuzena da gero etorri zen langile publiko eta sektore publikoaren kontrako erasoa: kontratazio berriak egiteko debekua eta pribatizazioak, langile publikoen lan baldintzak okertzea eta azkenik 14. paga kentzea. 14. pagaren desagertze saiakerak langile publiko guztiei eragiten diela azpimarratu beharra dago, beraien soldata dena delakoa izanda, berdin hilero 3.000, 1.500 zein 800euro kobratzen badute ere. 7. Neoliberalismoak beraz garbi du, bankuak lehenetsi eta sektore publikoa “argaldu”, alegia, gastu publikoa eta soziala murriztu, bi ondorio nagusiekin: hiritarrei ematen zaion zerbitzuaren kalitatea okerragoa dela eta langile publikoen lan baldintzak okertu egiten direla. 8. Beraz, krisi honetara ekarri gaituen politika neoliberala eta bere mesedetan lan egiten duten PP-PSOE-EAJ alderdiak dira arduradun nagusiak egoera honetara iristeko, eta era berean, krisira ekarri gaituen bide berdinean sakontzea besterik ez dute proposatzen.
PPren Gobernuaren erabaki ekonomikoek ondorio politikoa badute ere, Katalunia eta Euskal Herrian subiranotasuna inoiz baino biziago dagoen momentu honetan “café para todos” formula pean sortutako autonomien estatua ere jasanezina egiten zaie eta beraz zentralizazio prozesu basatiari ekin diote.
Izan ere, gauza bat izan behar dugu argi: Madrilen hartutako erabakiak Euskal Herrian indarrean jartzeko derrigortasuna burujabetzarik ez dugulako gertatzen da. Horixe da Madrilek harturiko erabakiak inposatzeko arrazoia. Estatuarik ez izatearen ajeak dira.
Madrilen erabaki eta Euskal Herriko instituzioetan erabaki horiek inposatu nahi dituzte, eta berdin dio BEZaren igoeraz ari bagara zein 14. pagari buruz ari bagara.
Zertarako balio du beraz egun dugun markoa? Zertarako balio du ere kontzertu ekonomikoa edo hitzarmena, politika fiskala bera Madriletik inposatu behar bazaigu? BEZarekin gertatu da eta ikusiko dugu zer gehiago etor daitekeen. Autonomia Estatutuak, Amejoramenduak ez dituzte euskal herritarrak Madrilen hartzen diren neurri bidegabeetatik babesten. Euskal Herrian erabakiak hartu ahal izango ditugula bermatzen duen bide bakarra Estatu propioa eta bestelako eredu sozioekonomikoa eraikitzea da.
Murrizketak, neurri inposatuak, dekretuak,… gure herria garatzeko, politika propioak bultzatzeko, … lehen mailako mugak dira. Azken helburua zentralizazioa eta erabakitzeko ahalmenak murriztea ere… Estatuaren aginduen menpean, Murrizketen aferaren inguruan dagoen eztabaida politikoa ezin atzeratu edo zokoratu daiteke. Atzean dagoena eskumen, burujabetza eta borondate politikoaren inguruko eztabaida eta erabakiak hartu behar. Eragile politiko, sozial, sindikal eta instituzionalok posizio argia azaldu behar dugu honen aurrean eta dituen ondorioen aurrean. Euskal Herriak marko berria behar du. Berria eta berehalakoa, premiazkoa delako. Austeritatearen izenean inposatzen ari zaizkigun neurriak jada ondorio sozial larriak ekarri ditu: langabezia tasa jasanezina, babes sozialeko laguntzen murrizketak pobreziari ateak parez pare zabalduz… Oro har langileen eskubideak urratzen ari dira etengabe, gazteak eta emakumeak krisiaren lehen biktimak suertatzen ari dira…
EH Bilduk horri guztiari aurre egingo dio. Ez dugu murrizketarik nahi, ezezko borobila esaten diogu neurri, erreforma eta dekretazo hauei guztiei, inposatuak direlako, guk erabaki ez ditugulako eta bereziki injustuak eta krudelak direlako. Eta horiek euskal gizarteari – zerbitzu sozialen erabiltzaileei eta langileei- ez eragiteko lan egin dugu. Hori da gure konpromisoa eta horrela izango da kudeatzen ditugun erakundeetan.
Horrela bada, honako azpimarratu nahi dugu:
Euskal Herriak bere etorkizun politikoa ez ezik, ekonomikoa ere eraikitzeko behar duen marko politiko burujabearen alde lan egin behar du. Euskal Herriak, lehen bait lehen, burujabetza ekonomikoa behar du, arlo ekonomikoan, laboralean, fiskalean edota sozialean gure erabaki propioak hartu ahal izateko. Burujabetza politiko eta ekonomikoa jendarte eredu berri bat eraikitzeko; egungo eredua errotik aldatu herritarren eta langile klasearen mesedetan.
Marko berri hori lortze bidean, zein inposatu zaizkigun neurri horiei herri bezala aurre edota planto egiteko, instituzio eta eragile ezberdinen arteko elkarlana eta akordioaren beharra aldarrikatu nahi dugu. Berriro diogu, herri bezala aritu eta erantzun behar da oraingoan, ezbairik gabe. Ildo horretan hiru gai zehatzen inguruko adostasuna bilatzeko deia luzaten diegu eragile guztiei:
1. Gobernu espainiarrak onartu dituen dekretuei erantzutea. 2. Politika fiskal berri baten inguruko adostasuna erdiestea. 3. Madriletik inposatu nahi den Aurrekontuen Egonkortasun Legeari aurre egitea.
Azkenik, murrizketa hauen aurrean harresi sozial bat eraikitzea ezinbestekoa dela deritzogu. Horregatik, biharko egunean Euskal Herria Martxan deialdiak burutuko dituen mobilizazioekin bat egin nahi dugu, herritarrei manifestazioetan parte hartzeko deia luzatzearekin batera.
EH Bilduk Arantza Quiroga buru zuen Mahaiak 100 tablet elektroniko erosteko abian jarri zuen lehiaketa publikoa bertan behera utz dezala eskatu dio Legebiltzarreko Mahaiari, eta halaxe defendatuko du bertan Juanjo Agirrezabalak lehen presidenteorde bezala. Mahaiak tabletak erostea erabaki zuen legebiltzarkide guztien eskura jartzeko, Legebiltzarraren bulego mugikorreko sisteman integratzeko.
EH Bilduk operazio horren kostu osoa ia 200.000 eurokoa izan daitekeela ohartarazi du, baina, bere ustez, “ez dago benetako behar objektiborik diru publikoa horretan gastatzea justifikatzeko”. “Diru publikoa arduraz eta zuhurtziaz kudeatzeko obligazioa dugu talde guztiok”, azpimarratu du koalizioak eta horren ildotik, beraz, EH Bilduko legebiltzarkideek tabletak hartzeari uko egingo diote, Mahaiak erosketa hori bertan behera uzteko eskaria aintzat hartzen ez badu.
Diputazio Iraunkorreko Mahaiak 100 tablet hornitzeko kontratuaren esleipena lizitatzea erabaki zuen hil honen 5ean, Legebiltzarraren bulego mugikorreko sisteman integratzeko, eta 114.950 euroko gehieneko aurrekontua ezarri zuen horretarako. Prezioa, hala ere, 80.000 euro inguru garestiago izan liteke tablet horietan sinadura elektronikoa erabiltzea eta Legebiltzarreko barne sarearekin konektatzea ahalbidetzeko.
EH Bilduren iritziz, ordea, “ez dago ez beharrik ez justifikaziorik erosketa hori egiteko, tablet horiek emango luketen zerbitzua ordenagailu portatilek jada betetzen dutelako, legealdi hasieran legebiltzarkideei ematen zaizkienek, alegia”. Hori dela eta, “ez du inolako zentzurik hain funtzio antzekoak dituzten bi tresna informatiko ematea, eta are gutxiago behar-beharrezkoa izan gabe ere gastuak bikoiztea”.
Legebiltzar-talde honek salatu duenez, “Mahaiaren erabakia diru publikoa xahutzea da, eta horrek inoiz ez du justifikaziorik, baina are gutxiago egungo egoera ekonomikoan”. EH Bilduk erakunde publiko guztiei exijitzen die funts publikoak “arduraz eta zorrotz” kudea ditzatela; izan ere, “horrela ez jokatzea, Mahaiak auzi honetan egin duen moduan, herritarrekiko errespetu falta larria da, beraiek baitira, zergak ordainduz, administrazioen jarduera ekonomikoki ahalbidetzen duenak”.
EH Bilduk tabletak erosteko lizitazioa bertan behera uzteko formalki eskatzea erabaki du, Mahaiak operazio horren inguruko informazioa emateari uko egin ondoren. Mahaiaren ebazpena, Legebiltzarreko Aldizkari Ofizialean hilaren 9an argitaratuta, ezagutu eta gero, Dani Maeztu eta Juanjo Agirrezabala Diputazio Iraunkorreko kideek galdera sorta bat helarazi zioten hilaren 12an une hartan Quiroga buru zuen organoari, tabletak erostea justifikatuko luketen arrazoiak eta beharrak argi zitzan.
Mahaia, hala eta guztiz ere, erantzuteari uko egin zion hortik bi egunetara eginiko bileran. Erregelamenduaz egin zuen irakurketaren arabera, legebiltzarkideek ez dute Mahaiari kontuak eskatzeko ahalmenik. EH Bilduren irudiko, “erantzun horrekin Mahaiak legebiltzar-taldeei sekulako mespretxua egin zien, eta agerian utzi zuen, beste behin, Arantza Quiroga presidente izan duen Mahaiaren ezaugarri nagusietariko bat, iluntasuna, hain zuzen ere”. Aipatutako tesi horri aurre eginez, dio EH Bilduk, “Mahaia ezin daiteke ahalguztiduna izan, ezin daiteke kontroletik kanpo egon; aitzitik, legebiltzar-taldeen kontrolpean, ikuskaritzapean, egon behar du”.
Video de la intervención de Francisco Ferrer Borrego en las jornadas sobre “Decrecimiento y Crisis Económica” organizadas por Alternatiba los pasados 9 y 10 de noviembre en el Aula de Cultura de Algorta (Getxo). El ponente, Economista y miembro del “Seminari d’economia crítica – Taifa”, ofreció una charla bajo el título “Crisis económica, mitos, mentiras y alternativas” ante una sala llena con más de 100 personas que siguieron la conferencia e intervinieron activamente en el turno de preguntas.
“Desazkundea eta Krisi Ekonomikoa” lemapean Alternatibak Algortan, Getxoko Kultur Etxean, antolatutako jardunaldietan Francisco Ferrer Borregok eskainitako hitzaldiaren bideoa, azaroaren 10an grabatutakoa. Hizlaria, Ekonomilaria eta “Seminari d’economia crítica-ren” kidea, “krisi eknomikoa, mitoak, gezurrak eta alternatibak” izeneko hitzaldia eskaini zuen txiki gelditu zen aretoan, 100 lagun baino gehiago elkartu ziren bertan.
Video de la intervención de Joaquim Sempere Carrera en las jornadas sobre “Decrecimiento y Crisis Económica” organizadas por Alternatiba los pasados 9 y 10 de noviembre en el Aula de Cultura de Algorta (Getxo). El ponente, Sociólogo mediambiental de la Facultad de Ciencias Económicas de Barcelona, ofreció una charla bajo el título “Ética y Decrecimiento” ante una sala llena con más de 100 personas que siguieron la conferencia. Dentro de su discurso trata los temas del decrecimiento y la crisis, con la ponencia “La hegemonía social en las políticas de decrecimiento”.
“Desazkundea eta Krisi Ekonomikoa” lemapean Alternatibak Algortan, Getxoko Kultur Etxean, antolatutako jardunaldietan Joaquim Sempere Carrerak eskainitako hitzaldiaren bideoa, azaroaren 10an grabatutakoa. Hizlariak, Bartzelonako Ekonomi Zientziak Fakultateko Ingurumen Soziologoa, “Etika eta Desazkundea” ideiak jorratu zituen txiki gelditu zen aretoan, 100 lagun baino gehiago elkartu ziren bertan. Bere diskurtsoan desazkundeaz eta krisiaz hitz egin zuen, eta “Desazkunde politiken hegemonia soziala” izeneko hitzaldiarekin gaurko eta etorkizuneko erabilera energetikoaz hitz egin zuen.
Datorren asteazkenean, hilaren 21ean, egitekoak diren Vital, BBK eta Kutxaren batzarren aurrean, Kutxabanken inguruan gertatzen ari denaren gaineko irakurketa eta iritzia plazaratu nahi du Euskal Herria Bilduk.
EH Bildu osatzen dugun alderdiok jarrera kritikoa izan dugu hasieratik Kutxabank sortu eta egituratzeko prozesuan. Hala ere, jarrera eraikigarria izan dugu, hiru kutxak bat eginik kutxa indartsuagoa osatzeko aukera zegoela jakinda, erakundearen izaera publikoa eta ekintza soziala indartuko zuena; bere ezaugarriak definitzeko borondatea eta aukera bagenuelako.
PNVk eta PPk Bildu zokoratzeko eginiko azpijokoak, alabaina, agerian utzi zuen PNVk ez zuela funtzio soziala, gardentasuna edo instituzioen kontrola bermatu nahi; aitzitik, Kutxabank espekulazioaren eredutik zuzendu nahi duela erakutsi du, erabakitzeko esparruak interes politiko eta finantzieroen esku utzita, eremu publikotik egin beharreko kontrola saihestuz eta erabakitzeko ahalmena ahulduta.
PNVren eta PPren arteko iruzur politiko horrek baldintzatu egin ditu handik aurrera Kutxabanken inguruan eginiko urrats eta erabaki guztiak. PSEk Araban babestu zuen iruzur politikoa eta, dirudienez, hiru alderdiek etzi berretsiko dutena Gipuzkoan lehenengo indarra dena baztertuko badute.
EH Bildun argi daukagu Kutxabankek gure herriaren eta bere eraikuntzaren aldeko apustua egin behar duela, beti ere, kutxek izandako izaera publiko eta soziala mantenduz eta bultzatuz. Horixe da, hain zuzen ere, orain galtzeko arriskuan dagoena.
Kutxabank egungo eredua aldatzeko oinarrizko lanabesa izan behar duela uste dugu, garapenerako finantziazioa bermatu, politika sozialak sustatu eta instituzioek beharrezkoak dituzten kredituak ahalbidetuko dituena, alegia. Euskal Herriko aurrezkiak berton gelditu eta kudeatu behar dira, are gehiago orain, krisiari aurre egiteko estrategia jakinak beharrezkoak direnean. Dirua herritarrena da eta herritarrei bueltatu behar zaie.
Era berean, Kutxabankek etxe kaleratze prozesuak behin-betiko geldiarazi behar dituela defendatzen dugu. Kutxabankek ezin du desjabetze bat gehiago ere gauzatu.
Kutxabankeko pribatizazioa geldiarazi behar da. Kutxek zuten funtzio soziala indartu eta berreskuratu behar da, eta beti, izaera publiko, demokratiko eta garden batekin.
Kutxabankek Euskal Herrian eta Euskal Herriarentzat egin behar du lan, gure udalentzat eta gure gizartearentzat. Eta noski, herritarren interes eta lehentasunen zerbitzuen alde.
Kutxabank eragile aktiboa izaten jarraitu behar du, gure enpresa ertain zein txikientzat kreditu bideak irekita mantenduz, eta horrela, ekonomia bultzatuz.
Kutxabankek ahalegin bereziak egin beharko ditu eta konpromiso argia izan gizarte ekintzari dagokienean, batez ere pairatzen dugun krisi global honetan, herritar eta udalerriekin eskuratu duten konpromisoa mantentzeko.
Hain zuzen ere, EHBildutik bestelako eredua babesten dugulako, pribatizazioari eta etxe kaleratzeei irmotasunez aurre egingo diogulako eta aipatu ditugun politika sozialen aldeko apustua egingo dugulako, BBK eta Vitalen ordezkaritza izan dezagun eta, batez ere, Kutxaren Administrazio Kontseiluan gehiengoa izan dezagun ekiditeko era guztietako mugimenduak gertatzen ari dira. PNV, PP eta PSEren arteko akordio aski ezagunen moduko mugimenduetatik hasita, Kutxaren zuzendaritzaren azkenengora arte, bozetara aurkeztutako eragile sozialen hautagaitza bakarra baliogabetu baitzuen estatutuetatik kanpoko aitzakia iraingarria erabilita. Gertatuko denaren zain, EH Bilduk gehiengoa eskura dezala saihesteko helburua duen iruzur ikaragarri baten aurrean gaude.
Guzti horregatik, gertatzen ari denaren larritasuna salatzeaz gain, deialdi publikoa egin nahi diegu CCOO eta Pixkanaka langileen sindikatuei, ez diezaiotela haien bozka eman politika neoliberaletan sakontzeko helburua duen PNV-PP-PSEren hautagaitzari, etxe kaleratzeak, pribatizazioa, gizarte ekintzaren amaiera eta, azken finean, Kutxak izan behar zirenaren amaiera ekarriko dutelako.