Giza eskubideen eguna

Joseba Barriola – Alternatiba

Bihotzez estimatzen dudan lagun batek 2015ean argiraturiko liburu batean honakoak esaten zituen: «Bila dezagun giza eskubideen ideian oinarritutako bide bat»; «Memoria berreskuratzeko lan orok guztiona izango den oinarri sendo eta legitimatu bat behar du: Giza Eskubideak»; «Giza eskubideek hizkuntza unibertsal bat eskaintzen dute. Bidezkoa dena eta ez dena erabakitzen duen epaile gisa onartuta daude oro har, eta errespetuaren mugak ezartzen dituzte giza harremanetan».

Giza eskubideen hizkuntza unibertsala, Babel Dorrearen ataka berberean dago. Egoera kaotikoan. Hitz bera erabiliz, gauza bat eta kontrakoa aldarrikatzen eta ulertzen da. Horregatik, inork ez du ezagutzen giza-eskubide izeneko epailerik. Ezinezkoa da, bada, existitzen ez den epailea, oro har, onartua izatea. Nork interpretatzen ditu giza eskubideak?

Konfusioz beteriko eta epailerik gabeko eskubidea nekez izango da oinarri sendo eta legitimatua.

Inoiz ez dira hain aldarrikatuak izan giza eskubideak, baina aldi berean inoiz ez dira hain hankaperatuak izan. Gertatzen da gure egunotan, XVII-XVIII. mendeetan gertatu zena. Orduan, Ilustrazioko pentsalariek formulaturiko eta garaiko iraultzetan (Ameriketako Estatu Batuen independentzia, Frantziako Iraultza) oihukaturiko liberté, egalité, fraternité nahiak astindu zuen garaia, eta Giza Eskubideen Aldarrikapenak aireratu ziren munduan zehar.

Justu mende horietan, eta hain zuzen iraultza horiek egin ziren estatuetan, beltzen, indiarren eta txiroen trata eta esklabotza eskandalagarriro hedatu ziren. Frantziako Iraultzaren ondoren nagusitu zen Napoleonek, gerra deklaratu zion esklabotza abolitu zuen Haitiko Iraultzari.

AEBetako buruek (George Washingtonek eta besteek) Independentziaren Aldarrikapenean esaten zuten: «Berez ebidenteak diren egiak sostengatzen ditugu: gizaki guztiak berdinak sortuak direla; Sortzaileak alienaezinezko eskubideak ematen dizkiola; horien artean, bizitza, askatasuna eta zorionaren bilaketa». Baina mende bat geroago, Sezesio Gerran, esklabotzaren amaiera legala onartu zen eta oraindik orain, horrela dabiltza.

1948an Nazio Batuen Erakundeak giza eskubideak «onartu» zituen. Ala, II. Mundu Gerraren irabazleen (eta batez ere AEBen) komenentziazko giza eskubideak aldarrikatu zituen? Aldarrikatu eta eskubideen manipulazioa praktikatu? Izan ere –eta askoren oroimenean oraindik egongo den moduan–, azken hamarkadetako gerrak ez al dira kapitalaren akumulazioa bermatzeko egin eta giza eskubideen izenean justifikatu? Zeren izenean justifikatu zen Irakeko gerra? Demokraziaren izenean. Zeren izenean Afganistaneko gerra? Emakumeen eskubideen izenean. Zeren izenean babesten da Israelgo Estatu arrazista eta terrorista? Libertatearen izenean. Nor da giza eskubideen epailea? Abu Graib eta Guantanomo praktikatzen duena, munduko estatu atomiko hiltzaile bakarrak.

Giza eskubideen eguna ospatzea ez dago gaizki. Baina hiru azpimarra gabe, ospakizuna antzua litzateke eta zurikeria.

1.- Giza eskubide unibertsalak omen dira, baina estatu bakoitzak du ardura lege bihurtzeko. Eta estatu bakoitzak definitzen ditu, eta lege bihurtu, bere interesen arabera. Horrela, Espainiako Atzerritarrei buruzko Legeak erabakitzen du “nazionalak” ez direnak eskubiderik gabe uztea. Horrela, Europar Batasunak erabakitzen du harresi fisikoa jartzea munduan ibiltzeko eskubidea ezinezkoa bihur dadin milioika pertsonarentzat. Horrela, gure herrikide batzuek (askok) uste dute erlijio askatasuna amaitzen dela auzoan meskita bat eraiki nahi dutenean. Torturatua ez izateko eskubidea dugu, baina milaka torturatu badira, eta justifikatzen da segurtasun (terrorifiko) baten izenean. Eta abar….

2.- Giza eskubideak onartuak izatea (etxea, osasuna, eskola, lana….), baldin eta dirurik gabe egonik eskubide horiek praktikaezinak bihurtzen badira, faltsukeria da. Adibidez: Espainiako Konstituzioaren 135. artikulua (beharrak asetzea baino lehentasun handiagokoa da zorra ordaintzea) giza eskubideen ukazioa da eta justifikatzen da «garapen ekonomikoaren» izenean. Alta, kapitalaren akumulazioa, produkzio-esplotazio bitartekoen «jabetza pribatua», eskubidea al da? Hau da, langilea miseriara kondenatzea eskubidea al da? Informazioaren monopolio mediatikoa izatea, zer pentsatu eta zer balioztatu behar dugun jabeen esku egotea eskubide al da edo tirania mediatikoa? Eta, erne, tiraniaren aurka matxinatzea eskubidea al da?

3.- Eskubidea, beharra eta pribilegioa bereizi behar dira. Autoa edukitzea, beharra izan daiteke, baina ez da eskubidea, pribilegioa baizik. Turismo egitea ez da eskubidea, agian desioa edo beharra, baina pribilegioa da. Mundu guztira hedatu ezin daitekeen beharra edo desioa pribilegioa da, eta ez eskubidea. Mundu guztia autoarekin edo mundu guztia turismo egiten, hondamen ekologiko itzela litzateke.

Giza eskubide unibertsalak desio gisa existitzen dira, ez praktika gisa. Eta desio hori legez kateatua dago, logika ekonomikoaz tiranizatua eta kultura ofizial eta mediatikoaz manipulatua. Harresiz itotako desioa eta gure pribilegioez desitxuratua.

Naiz-en argitaratua

Alternatibak dio “lotsagarria eta nazioarte mailako erridikulua” dela Luhusoko operazioa

Alternatibako bozeramaile nazional Oskar Matutek salatu egin ditu bart gauean Luhuson eginiko atxiloketak, “lotsagarria ez ezik, nazioarte mailako erridikulua da operazioa”, esan du. Tamalez, “egiaztatu egiten dute Frantziako estatua bakea oztopatzeko edozer egiteko prest daudenekin bat egiten duela, euskal gizarteak normalizazio politikoaren bidean espero duen armagabetzea zapuzteko helburua dutelako”. Gogoratu egin du, halaber, “Espainia dela munduko estatu bakarra non, gatazka armatu baten ostean, unilateralki jarduera militarra utzi eta bere burua armagabetu nahi duen erakundeak gobernuaren kontrako jarrerarekin topo egiten duela, inolako borondaterik ez baitu”.

Matutek atxilotutako lagunen perfila nabarmendu du, “erabat bakearen eta giza eskubideen aldekoa”, eta horregatik guztiak berehala askatzeko eskatu du, “amaitu daitezela behingoz demokraziaren eta bakearen alde egitea delitu bakarra duten pertsonak jazartzea”. Ildo horretatik, iragarri egin du Alternatibak bat egiten duela gaur arratsaldeko 16:00etan Baionako Euskaldunen Plazatik abiatuko den manifestazioarekin, Bakearen alde, liberté pour les artisants de la paix lemapean.

Ezkerreko erakundetik, azkenik, gogorarazi egin dute euskal gizarteak gatazkaren ondorioak gainditzeko borondatea duela eta, bide horretan, “Madrilgo politikak, zapalkuntza eta mendekua oinarri, lortu duen gauza bakarra bere proiektu nazionalaren gainbeheran aurrera egitea izango da, inposizioaren eta eskubide urreketen bitartez bakarrik garatzen delako”.

Alternatibak Extremadurako etorkin eta Euskal Herriko eskubideen defendatzaile, Juan Puerto militante komunistaren filma proiektatuko du

Alternatibak “Juan Puerto Morcillo, de Calamonte a Arangoiti” dokumentalaren proiekzio zikloa antolatu du hurrengo abenduaren 13an eta 15ean Gasteiz eta Irunen, hurrenez hurren. Calamonten (Extremadura) 1938an jaioa, eta 60ko hamarkadan  Bilbo industrialera etorria, egun Alternatibaren militante Juan Puerto Morcilloren ibilbideari eskainita dagoen metraje ertaina da, langile borrokan eta ezker politiko klandestinoan sartu ez ezik, erabakitzeko eskubidea defendatzen duen borroka ere bere egin zuena. 

Erreportaje biografiko honek, errepublikar familia baten baitan gerraosteko garaian igarotako Puertoren haurtzarotik, kontzientzia sozial eta politikoa bereganatu artekoak jasotzen ditu. Paraleloki, historia honek duela orain 8 urte Euskal Herriko ezker subiranistaren indartzea eta bateratzea ahalbidetzeko jaio zen erakunde berri, Alternatibaren eta erakundea osatzen dutenen bidea irudikatu nahi du. Aldi berean, Juan Puertori eta bera bezala garai latzetan haien ideien alde borrokan ibili ziren guztientzako omenaldi bat ere izan nahi du; atzo, gaur eta biharko ezker militante guztien isla izango direnak.

Lehenengo saioa abenduaren 13an, asteartea, Gasteizko Landatxo Gizarte Etxean (Santamaria kalea 4) izango da 19:00etatik aurrera. Proiekzioaren ostean, eztabaidarako txanda irekiko da iparraldera migratu eta herri honetako kaleak eta lantegiak duintasunez bete zituzten pertsona guzti horien ausardia nabarmendu nahian. Bigarren emanaldia abenduaren 15ean, osteguna, Irungo Ateneo Kabigorrin (Peña kalea 1) egingo da 19:00etatik aurrera ere bai.

 

Juan Puerto: «Idigorasekin-eta ohartu nintzen izan zaitezkeela komunista eta abertzalea»

Juan Puerto Morcillo komunista zen XX. mendean, eta komunista da XXI.ean. «Hil arte komunista», dio. Denborarekin abertzale sentitzera ere heldu da Extremaduran jaiotako adineko militante hau. PCEn eta beste alderdi batzuetan ibili ostean, duela zortzi urtetik Alternatibako kidea da. «Euskal ezker osoa» batzearen alde dago.
 
Alternatiba alderdiak Juan Puerto Morcillo militante komunistari buruzko dokumental bat egin du, eta udalerri batzuetan emanaldiak eskaintzen hasiko da; lehen saioa, Gasteizen, hilaren 13an. Espainian jaio zen Puerto (Calamonte, Extremadura; 78 urte), baina 22 urte zituenetik Bilbon bizi da. Alternatiban dabil egun.

Extremadurakoa zara, eta 36ko Gerra garaian sortu zinen. Txikitako zer oroitzapen daukazu?
Onak eta txarrak ditut. Gure gurasoak errepublikanoak ziren, baina ez ziren politikan aurrean ibili. Gure aitak lana baino ez zuen ezagutu; hori zen egiten zekien bakarra. Gure ama behin jo egin zuten, kartel bat ipini zuen errepublikano bati eskailera eusten lagundu ziolako. Frankismoak Extremaduran ere gogor egin zuen errepublikanoen aurka. Baina bestela ere izan genituen familiako zorigaiztoko uneak guk. Anaia zaharrenak beso bat hautsi zuen 9 urte zituela, medikuak igeltsua jarri zion, baina anaiak azkura zeukan besoan, ez zioten sekula begiratu, eta besoa gangrenatuta hil zen. Ni artean jaiotzeke nintzen. Gero, 4 urte nituela, aita ito egin zen, urtegi batean lanean ari zela. Ama gure arrebaren haurdun zegoen orduan. Amak lana latz egin zuen familia aurrera ateratzeko. Aberats batzuen etxean jarduten zuen beharrean, jostun.

Noiz eta nola hasi zinen kontzientzia politikoa hartzen?
Mutilok 12-13 urterako gizonak ginen. Lan egiten genuen, eta jende heldu batekin egonda joan nintzen komunismoaren aldeko kontzientzia hartzen. Gogoan dut Antonio izeneko adineko gizon batek esan zidana: sekula ez arrimatzeko kapitalistengana, azkenerako jan egingo ninduketelako. Gurean ere jende asko eduki zuten miserian eta morroi. Baina, nolabait, eusten genion. Gero nire andrea izango zenaren etxean beti Pirenaica irratia entzuten zuten [ofizialki, España Independiente irratia zen, PCEk sortutakoa].

Frankistek inor fusilatu al zuten zuen herrian, Calamonten?
Bai, 62 lagun! Gure kalean, lau. Garai hartan 5.000 biztanle zeuzkan Calamontek. Fusilatuen familiak oso gaizki tratatzen zituzten. Adibidez, semea soldadutzara joan ez zedin eta etxean lagundu zezan, senarrak berezko heriotza eduki zuela sinatu behar izan zuten alargun batzuek. Borrokarako gogoa sortu zitzaidan.

Gosea ezagutu al zenuen zuk?
Neuk ez, baina ezagutu nituen umeak goserik. Ogia eta olioa izanda eguna salbatzen zenuen, baina guztiek ez zituzten.

1960an, 22 urterekin, Bilbora etorri zinen. Zergatik?
Alemaniara eta Kataluniara joateko aukera ere izan nuen, baina Bilbok tiratzen ninduen gehien. Gure herrian bazen bizartegi bat, Athleticeko bizartegia deitzen geniona, eta Athleticen jarraitzaile asko biltzen ziren han inguruan; neu, tartean. Bilbora etortzeko gogoa neukan, eta adiskide batzuekin animatu nintzen.

Familia Calamonten utzita?
Bai. Asko kostatu zitzaidan ama han uztea. Bi urtera etorri ziren ama eta arreba, aitona hil zenean.

Bilbora, nora etorri zinen?
Arangoiti auzora. Orduantxe ari ziren egiten. Hamarretik bederatzi Extremadurakoak ginen han.

Nolako Bilbo aurkitu zenuen?
Pobrezia handia ikusten nuen, txabola asko eta. Neu 1960an harrobi batean hasi nintzen, eta irabazitako diruarekin etxe bateko gela baten alokairua ordaintzen nuen. 1962an Etxeberria parkeko fabrika batean hasi nintzen.

Lehen Athletic aipatu duzula, San Mamesera joaten al zinen?
Athleticen abonatu egin nintzen berehala, eta a zer ilusioarekin joaten nintzen San Mamesera. Nik uste Extremaduratik etorri ginen denak Athleticekoak ginela. Behin, Athletic-Real Madril partidaren aurretik, estadio kanpoan zen batek 60 pezeta eskaini zizkidan neure txartelaren truke. Sarrera batek garai hartan 15 pezeta balio zuen, baina ez nizkion 60 pezeta haiek hartu, nola ba!

Euskal Herrira etorri berritan zenbat irabazten zenuen?
Astean, 450 pezeta. Horietatik 250, eta jadanik ama eta arreba neurekin batera zirela, etxeko bi gelen alokairuagatik eta jatorduengatik ordaintzen nituen.

Lan munduan zer giro zegoen?
Etxeberria parkeko lantokira sartu nintzenean, bi hilabeteko greba egin genuen. Errepresio latza zegoen, baina langileek ausardia handia erakusten zuten orduan.

Zer lortu zenuten grebarekin?
Ezer ez. Ni hasiberria nintzen, baina tailerrean bazen urteak zeramatzan jendea, eta, greba bukatzean, hasiberriak bezala sartu ziren; hutsetik hasi ziren. Lanorduetatik kanpo beste lan batzuk egiten hasi nintzen, derrigorrean; adibidez, Bilbon bertan, Otxarkoagan, kamioiak kargatzen. Astean denera mila pezeta irabazten hasi nintzen, eta, amarekin-eta duintasun handiagoz bizitzeko, Arangoitin bertan etxe bat erostera animatu nintzen. Uste dut 1968an erosi nuela; Bilbora etorri eta zortzi urtera. 80.000 pezeta kostatu zitzaidan. Hiru urte lehenago ezkondu nintzen, Calamonten. Emaztea Bilbora etorri zen, eta, gero, haren familia osoa.

Militantziari noiz ekin zenion?
Etxeberria parkeko tailerrean hastean, 1962an. CCOOn afiliatu nintzen, baina PCEn [Espainiako Alderdi Komunista] ere sasoi hartan sartu nintzen. Klandestinitate garaiak ziren, eta batzar mota asko egiten ziren. CCOO zen sindikaturik borrokalariena.

Zuzendaritza karguetan egon al zara inoiz?
PCEP Espainiako Herrietako Alderdi Komunistan behin egon nintzen, baina ez nik gogoa nuelako. Nik beti nahiago izan dut behe mailan lan egin.

Zu Bilbora etorri zinen garaian ETA eratu berria zen (1959), eta Bilbon bizi ziren sortzaile batzuk. Harremanik ba al zenuten?
Harremana, ez. Etxabe delako militante abertzale bat ezagutzen nuen, gure auzora etorri izan zelako, baina ez nekien ETAkoa zenik; gero jakin nuen.

Preso egon al zinen zeu inoiz?
Ez, bi aldiz atxilotu ninduten arren. Fitxatuta geunden. Tortura fisikorik ez nuen jasan neuk; psikologikoa bai, eta tratu txarrak. Jende askok pairatu zituen tortura fisikoak. Poliziak asko torturatzen zuen orduan. Gainera, jendea kontrolpean izateko metodo jakinak erabiltzen zituzten: zortzi lagun atzematen bazituzten, zazpi espetxera sartzen zituzten, eta bestea libre uzten zuten, baina libre geratu zen horren pistari jarraitzen zioten gero. Ni bi atxiloaldietan aske utzi nindutenez, baneukan segitzen ninduten kezka.

Espainian baino mugimendu antifrankista handiagoa al zegoen Euskal Herrian?
Bai, askoz handiagoa, zalantzarik gabe. Extremaduran beldur handia zegoen, eta jende askok horregatik oso menpeko jarrera izan zuen. Hemen gusturago nengoen ni, neure saltsan. Askatasuna izateko borrokatu beharra zegoen, eta Franco paretik kentzea zen helburua. Abertzaletasun berri bat egituratuta zegoen —ETA—, eta horrek mugimendu antifrankistari on egin zion. EAJkoak ere abertzaleak ziren, baina ez ziren bukaerara arte borrokatzen.

Zer iruditu zitzaizun Franco hil ondoren PCEk hartutako bidea?
Klandestinitatean PCE zen Espainian antolatuen zegoen alderdia. Borrokarako kontzientzia handieneko jendea zeukan. Baina gero gaizki deitutako demokrazia heldu zen, eta ni ez nintzen ados agertu trantsizio mota harekin. Militarrengatik gauza batzuk onartu egin behar zirela entzuten nuen PCEn, baina ni beti horren kontra agertzen nintzen. Begira zer konstituzio egin zen, betetzen ez dutena! Etxebizitza eskubidea, lan duina…; non dira? Gainera, Polizia eta armada berak jarraitu zuten, eta frankismoan hil egin zuen jendeari ez zitzaion konturik eskatu. PCE utzi egin nuen, eta EPK Euskadiko Partidu Komunista sortu genuen. SESBek [Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna] lagundu zigun horretan.

Zertaraino lagundu?
Bagenuen kontakturik, eta esaten ziguten interesa zutela euskal alderdi komunistak indarra har zezan. Baina hor utziko dut kontu hau, ez dudalako jende bat konpromisoan jartzerik nahi.

PCEk autodeterminazio eskubidea defenditzen zuen…
Baina paperean baino ez zeukan hori. Oso jarrera eskasa zuen. EPKn ginela ezkerreko abertzale batzuekin harreman handiagoa izan genuen; batik bat, HASIkoekin [Herri Alderdi Sozialista Iraultzailea]. HASIn zebilen Txomin Ziluaga, eta asko gustatzen zitzaidan politikari modura.

Santi Brouard ere HASIkoa zen.
Hil zutenean [1984], izan nintzen haren aldeko omenaldian, Bilbon. Sekulakoa izan zen, egundokoa. Urte erdi batera Sevillako [Espainia] herri batean izan ginen, Badolatosan, Santiago Brouard medikua auzoa inauguratzeko. Andaluziako iraultzaileek antolatu zuten ekitaldia, Comisiones Obreras del Campokoek. Han izan ziren HBtik Jon Idigoras eta Txomin Ziluaga ere, baita Brouarden alarguna eta alaba bat ere. Ondo gogoan dut alargunak [Teresa Aldamizek] egindako hitzaldia; iraultzailea egin zuen, izugarria. Idigorasen kontrako pintaketak azaldu ziren, baina barre egiten zuen. Ni garai haietan ohartu nintzen aldi berean izan zaitezkeela komunista eta abertzalea. Ordura arte uste nuen kontraesan bat zela. Komunista nintzen —hil arte hala izango naiz—, eta autodeterminazio eskubidea defenditzen nuen, baina ez nintzen sentitzen abertzale. Idigorasekin eta Ziluagarekin ohartu nintzen biak batera izan zaitezkeela.

IUn-eta ibili ostean, duela zortzi urte Alternatiban sartu zinen, haren sorreran. 2011n hura Bildun sartzearen alde al zeuden?
Bai, eta hori defenditu nuen. Ezker abertzalean eduki izan dute jarrera sektario bat; neuk ere ezagutu eta pairatu nuen hori, Arangoitin, Ezker Batuan nengoela, faxista-eta deitzen gintuztelako. Baina nire kideei beti esaten nien euskal ezkerrak batu beharra zuela. Gauza asko gertatu dira, era denetakoak, baina hemengo ezker osoak elkartu beharra du. 2010ean Alternatiba ezker abertzalearekin hizketan hasi zenean, lankidetzaren alde azaldu nintzen. Uste dut oraindik ere euskal ezkerrean batasun handiagoa lortu behar dela; adibidez, Euskal Herriko Ahal Dugu-rekin lortu behar dugu lankidetza bat, edo Ezker Anitzarekin. Hala ere, ikusiko dugu zer bide hartzen duen Podemosek; nik uste PSOEren bidetik doala, sozialdemokraziaren bidean, sozialistek baino jarrera aurrerakoiagoarekin.

Gustura al zaude EH Bildu egiten ari den lanarekin?
Bai, oso. Arnaldo Otegik ezker abertzalea kohesionatu egin du, eta horrek on egin dio EH Bilduri ere. Pertsona osoa da, eta harengan sinisten dut. EH Bilduk oso emaitza onak lortu ditu EAEko azkeneko hauteskundeetan; 18. aulki hori oso garrantzitsua da.

Joaten al zara jaioterrira?
Badira bi urte ez naizela joan.

Herriko lagunei-eta esaten al diezu EH Bildukoa zarela?
Bai, ez dut arazorik esateko. Batzuek esan izan didate EH Bildukoak hiltzaileak direla eta abar. Hedabideek eta politikariek buruan sartzen diete informazio bat… EH Bildu zer den azaltzen diet, nola dagoen Euskadi…

Euskal Herria izango al da estatu independentea?
Asko falta da horretarako, luzerako doa. Baina herritarrek nahi baldin badute, izango da.

Zer diozu bakegintzaz?
Extremaduran Guardia Zibilarekin asko sufritutakoak gara gu. Umiliatu egiten gintuzten. Behin ezkurrak biltzen harrapatu, eta txerriei jaten ematera behartu ninduten. Amorru handia izan diot Guardia Zibilari, eta ez dut erreparorik esateko ETAk guardia zibilak hiltzen zituenean batzuetan pena handirik ez nuela hartzen. Baina ohartu nintzen hortik ez zela gauza onik etorriko. Beraz, autokritika hori egin beharra daukat. Azkeneko urteetan giro berri bat dago, eta ezinbestean baliatu behar dugu bakea eta elkarbizitza bat izateko.

 
BERRIAn argitaratua, Enekoitz Esnaolak eginiko elkarrizketa

Software librea administrazioan ezartzeko aukera aztertzeko ekimen parlamentarioa

Koalizioak ponentzia jakina sortzea proposatu du, adituekin batera bertan eztabaidatzeko software librearen inplementazioaren aukera, eta hala badagokio, adosteko bide orri zehatza, urrats eta epe zehatzekin.

Teknologia libreen erreferente den Librecon kongresuan izan dira EH Bilduren legebiltzarkide Josu Estarrona eta Iker Casanova. Bertan, koalizioak Gasteizko Legebiltzarrean software librearen harira aurkeztu duen ekimena iragarri dute: ponentzia parlamentario bat sortzea, software librea administrazio publikoan ezartzeko aukera ikusteko eta hala badagoio, urratsak eta epeak adoste aldera. Ponentzia horretan adituak, eragileetako kideak eta administrazioko profesional edo arduradunak egotea beharrezkoa ikusten du EH Bilduk, eta hala jaso du ekimenean.

“Administrazio publikoak, publikoa delako, ez luke menpekotasun teknologikorik izan beharko. Alderantziz, teknologikoki independentea izaten saiatu beharko luke. Hasieran inbertsioa egin behar bada ere (garapenean eta formazioan), ikuspuntu ekonomikotik abantaila asko ditu: hardware inbertsioak murriztu, lizentzietan aurreztu eta enpresa lokalen sustapenean laguntzen du”. Horregatik, koalizioak iritzi dio “egingarria, demokratikoagoa eta positiboa” litzatekeela software librea ezartzea administrazioan.

EH Bildu

A25, gure kontrako gerrarekin amaitu

Emakumeen kontrako bortizkeria naturaltzat hartzen dugu. Hil, bortxatu eta erasotzen gaituen, eta lan berdinaren truke gutxiago ordaindu eta etxeko lanen esklabotza inposatzen digun sistema normaltzat hartzen dugu. “Bakean” bizi garela uste dugu, gizonak haien artean hiltzen ez direlako akaso, baina onartu egin dugu bake horren parte dela sistematikoki zapalduak, erosotuak, erailak eta gure askatasun sexualak bortxatuak izatea.

Emakumeen kontrako bortizkeria naturaltzat hartzen dugu. Hil, bortxatu eta erasotzen gaituen, eta lan berdinaren truke gutxiago ordaindu eta etxeko lanen esklabotza inposatzen digun sistema normaltzat hartzen dugu. “Bakean” bizi garela uste dugu, gizonak haien artean hiltzen ez direlako akaso, baina onartu egin dugu bake horren parte dela sistematikoki zapalduak, erosotuak, erailak eta gure askatasun sexualak bortxatuak izatea.

Azaroak 25, eguneroko borroka feminista ikustarazteko eguna da, emakumeon kontrako bortizkeria erabiltzen duen sistemaren kontra egiteko eguna; sumiso eta esaneko nahi gaituztelako, zaintzaile eta zerbitzari behar gaituztelako.

Zapalkuntza eta bortizkeria patriarkalarekin bukatzera goaz, gutako baten kontra egiten duten bakoitzean, guztion erantzuna jasoko dutelako. 

Josu Estarrona-Maria del Rio: «Independentismoa lanabesa izan daiteke burujabetza lortzeko»

Elkarrizka egin dio BERRIAko kazetari Gotzon Hermosillak Alternatibaren Koordinakunde berriko kide Josu Estarrona eta Maria del Riori.

Joan den larunbatean Nazio Batzarra egin zuen Alternatibak. Abagune politikoaz eta aurrera begirako ildoez eztabaidatzeaz gain, Nazio Koordinakundea osatuko duten bederatzi kideak ere hautatu zituzten Bilbon egindako batzarrean. Batzorde eragile hori osatuko duten erdiak baino gehiago berriak dira ardura horretan. Hori da, esaterako, Maria del Rio (Bilbo, 1982) eta Josu Estarronaren kasua (Gasteiz, 1981). Del Rio zuzendaria izan zen Gipuzkoako Aldundiko Gizarte Politiketako sailean, eta Estarrona Eusko Legebiltzarreko kidea da.

Zuzendaritza berritzeaz gain, zeintzuk izan ziren Alternatibaren Nazio Batzarreko eztabaidagai nagusiak?

MARIA DEL RIO: Batzar polita izan zen. Oso maiz egiten ditugu batzarrak, hiruzpalau urtean, gurean batzarrak hartzen dituelako erabaki estrategikoak. Oraingoan ere gai estrategikoak jorratu ditugu, baina, horre gain, Alternatibaren zortzigarren urteurrena zen, kide baten inguruan [Juan Puerto] egindako film laburra aurkeztu genuen, eta, beraz, lan egiteaz aparte, beste ukitu politago bat ere izan zuen.

JOSU ESTARRONA: Hauteskundeen emaitzen analisia egin genuen; aurrera begira Alternatiba eta EH Bildu gisa ditugun erronkak aztertu genituen, eta etorkizuneko EH Bilduri buruz koalizio osoan dagoen gogoeta estrategikoaz ere jardun genuen.

Nolako balantzea egiten duzue zortzi urteko ibilaldi honetaz?
J.E: Nik uste dut oso positiboa izan dela. Alternatiba sortu zenean, gu biok ez geunden han; berez, Ezker Batutik ateratako korronte bat izan zen, baina zortzi urteotan asko aldatu da; militante berri asko sartu da, eta, esaterako, Koordinakundea osatzen dugun gehienok ez gara inongo alderditan egon aldez aurretik, gizarte mugimenduetan baizik. Alternatibaren helburuetariko bat Euskal Herriko ezkerraren batasuna zen, eta horretan aurrerapauso handiak eman ditugu.

Ezkerreko alderdi subiranista bat zarete.
J.E: Koalizioa [EH Bildu] sortu zenean, jende askok galdetzen zuen zer egiten zuen alderdi subiranista batek alderdi independentistekin batera. Guk beti esan dugu guretzat independentismoa lanabesa izan daitekeela burujabetza lortzeko. Espainiako Estatua, edo Grezia, independenteak dira, baina burujabeak al dira? Arlo sozialean ere aurrera egin nahi badugu, burujabetza behar dugu. Uste dut Alternatibaren zereginak hori ere izan behar duela: herri honetan subiranista gehiago sortu behar ditugu, eta jendea horretaz ohartarazi, alegia, lorpen sozial gehiago nahi baditugu burujabetza ezinbestekoa dela.

Zerk desberdintzen du Alternatiba ezkerreko beste proposamen batzuetatik?
J.E: Alternatibaren gogoeta beti izan da nazio eraikuntzarako ezinbestekoa dela arlo sozialeko eraikuntza. Hori eztabaida historikoa izan da herri honetan, baina guk beti ulertu dugu horrela. Beharbada, ezkerraren beste adierazpide batzuek euren ekarpena gehiago egin dute hizkuntza, kultura edo herri ikuspegitik.
M.R: EH Bildu osatzen duten indarrak desberdinak dira, baina oso bateragarriak dira, eta gero eta proiektu indartsuagoa egin eta gero eta jende gehiagorengana heltzeko aukera dute.

EH Bilduri nolako garrantzia ematen diozue?
M.R: Une honetan proiektu estrategikoa da, eta lehentasunezkoa. Oso proiektu dinamikoa da, etengabeko bilakaeran dagoena. Garapena izan du: orain askotarikoagoa da, parte hartzaileagoa. Tradizio, logika eta lengoaia politiko desberdinak elkarrekin daude, eta hortik beti gauza onak ateratzen dira.

Eta bilakaera horretan, zuen ustez norantz jo beharko luke EH Bilduk etorkizunean?
M.R: Hasieran argi genuen EH Bildu koalizio bat zela, zenbait alderdiren batasuna, eta oraingoz hori izango da, baina agerikoa da bilakaera baten barruan hori baino gehiago ere badela, eta denborarekin areagotuko dela hori.

Zer iruditzen zaizue Ahal Dugu-ren sorrera eta hartu duen indarra?
J.E: Gizarte honen ikuspegitik, horrelako eragile bat sortu izana positiboa da, politikan gehiengo berriak egotea ahalbidetzen duelako. Politikan edo erakundeetan ez ezik, kalean edo militantzia berri bat sortzeko orduan ere garrantzitsua da.
M.R: Gure desberdintasunak ditugu, noski, eta, horregatik, proiektu desberdinak gara, baina ezkerrak gero eta leku gehiago hartzea positiboa da. Ez guretzat, gizarte osoarentzat baizik.
J.E: EH Bildu sortu zen EAJren ezkerrean dagoen esparru osoa biltzeko helburuz. Ahal Dugu-n badaude sektore batzuk subiranistak direnak baina EH Bildu erreferente gisa ikusi ez dutenak, eta uste dut hori dela-eta badugula zer hausnartu.

Abagune politikora itzulita, zertan dira EAJren eta EH Bilduren arteko elkarrizketak?
J.E: Ñabardura bat: EAJrekin ari gara elkarrizketa prozesu batean, baina Elkarrekin Podemosekin, LABekin eta ELArekin ere bai. Kanpainan esan genuen herri mailako akordio handiak egitera joko genuela, eta akordio horiek ez zirela izango alderdien zuzendaritzen artekoak, beste eragile batzuekin ere hitz egin nahi genuela. Alternatibaren moduko indar batean eztabaida pizten du EAJrekin, hots, alderdi eskuindar batekin akordioak lortzeko aukerak, baina nik uste dut EH Bilduk erakutsi duela herriaren interesak siglen gainetik jartzeko gaitasuna. Ikusiko dugu zertan amaitzen diren; badirudi EAJren hautua PSE-EErekin hitzarmena egitea dela, eta ez dakit EAJren oinarriko kideek nola hartuko luketen hori. Ikusiko dugu; astelehenean dugu hurrengo bilera.

Negoziazio horiek direla eta, «EAJren politika neoliberalak ontzat ematea» leporatu dizue ELAk.
M.R: Ezer erantsi aurretik, argi utzi behar da ELAk eskubide osoa duela horrelako iritziak emateko. Gainera, eragile garrantzitsua da, eta haien iritzia aintzat hartzekoa da. Baina gu ez gara gobernu batekin negoziatzen ari; alderdi batekin ari gara, eta beste alderdi eta eragile batzuekin ere bai.
J.E: ELArekin, esaterako, hilaren 16an dugu bilera. Aurreko agintaldian lortu genuen Udal Legea aurrera ateratzea, eta EAJrekin akordioa eginda izan zen, baina uste dut oso argi dagoela hori herri honentzat positiboa izan zela. Errespetuz hartzen dugu ELAren gogoeta, baina uste dut euskal sindikatuek ere badutela zer hausnartu, euskal politikan jokatu nahi duten rolaz, esaterako. Hor badute eztabaida estrategiko garrantzitsua.

Fatuarte: “Erronka gehiago ditugu lorpenak baino, baina azken hauek dira ibilbide berean aurrera egiteko indarrak ematen dizkigutenak”

Alba Fatuarte Alternatibaren Koordinakundeko kidearen hitzak larunbat honetan ospatutako Batzar Nazionalaren harira:

Abenduan Alternatibak 8 urte beteko ditu, eta gaur, Batzar Nazionala egiten ari garela, gure ibilbidea ere ospatu nahi dugu. Horregatik, bazkari bat antolatu dugu eta ostean, guretzat oso berezia den militante baten omenez ekoiztutako dokumentalaren emanaldia egingo dugu. Juan Puerto du izena, Extremaduratik Bilbo industrialera etorritakoa. Bertan langile borrokan eta ezker politikoan militatzeaz gain, erabakitzeko eskubidearen defentsaren alde ere egin zuen. Bere ibilbide politikoak, Alternatibaren jaiotzarekin batera egin genuen apustua berresteko balio digu; hau da, Euskal Herriko ezker politikoaren batasuna eta elkarlana bultzatzea, beti ere, gizarte mugimenduekin elkarrizketan.

Apustu hau 2011n gorpuztu zen, Euskal Herria Bildu koalizioa sortu zenean. Horretan jarri genituen gure indarrak, herri honetako eskubide sozial eta politikoetan sakontzeko. Eta gaur, 5 urte beranduago, euskal ezkerraren erreferente izaten jarraitzen du, hauteskundeen emaitzek berretsi duten bezala. Edonola ere, badakigu erronka handia dugula aurretik. Izan ere, proiektu honen bidez herritar gehiagorengana heldu behar gara. EH Bildu etorkizun sinesgarri bat eskaintzeko gai izan behar da; pertsonen duintasuna, berdintasun efektiboa eta gizarte eskubideak politikaren ardatz izango dituena, eta erabakitzeko eskubidearen bidez martxan jarriko dituena, herritarren boteretzeaz gainera. Eskumaren politikak gaindituko dituen proiektua behar dugu, gure ustez, hazkundea eta oparotasuna ez datozelako aberatsak gero eta aberatsago izatetik. Erronka gehiago ditugu lorpenak baino, baina azken hauek dira ibilbide berean aurrera egiteko indarrak ematen dizkigutenak.

Alternatibak zuzendaritza talde berria aukeratu du hurrengo 3 urtetarako

Alternatibak bere Batzar Nazionala egingo du gaur Bilbon, hauteskundeen osteko testuinguru politikoa zein ezker subiranistaren etorkizunaren inguruko irakurketak eztabaidatu ez ezik, bere Koordinakunde Nazionala (zuzendaritza taldea) berritzeko. Aho batez (%96ak alde bozkatu du eta %4a abstenitu egin da) onartu da aurkeztutako taldea. Koordinakundea eguneko erabakiak hartzeko ardura dauka, etae Batzarrak onartutako estretegia martxan jarri.

Hiru urtean behin berritzen da Koordinakundea, Alternatibako estatutuek zehaztu bezala, eta parekidetasun eta lurraldetasun irizpideak bete behar ditu. Onartutako taldetik, 4 emakumek eta 5 gizonek osatutakoa, erdia baino gutxiago zegoen aurreko taldean. Kide berrien aurrean daude, besteak beste Oskar Matute (urteotan bozeramaile aritutakoa eta Diputatua Madrilen), Maria del Rio (zuzendaritzan doktorea eta Gipuzkoako Politika Sozialeko zuzendari ohia) eta Joxe Iriarte ‘Bikila’ (ezkerreko militante historikoa).

 

Koordinakund berria:

Cristina Bereciartua

Gasteiz, 31 años – urte

Formadora y técnica en prevención de riesgos laborales

Laneko arriskuei aurre hartzeko teknikaria eta hezitzailea

 

Josu Estarrona

Gasteiz, 35 años – urte

Parlamentario por Araba en la cámara de Gasteiz

Legebiltzarkidea Gasteizen

 

Aitor Miguel

Gasteiz, 35 años – urte

Concejal en el ayuntamiento de Gasteiz

Zinegotzia Gasteizko udalean

 

Joxe Iriarte “Bikila”

Oiartzun, 71 años – urte

Militante histórico de izquierdas y escritor

Ezkerreko militante historikoa eta idazlea

 

Josean Egileor

Donostia, 24 años – urte

Coordinador de Alternatiba Gazteak

Alternatibako gazteen koordinakundea

 

Alba Fatuarte

Bilbao, 32 años – urte

Concejala en el ayuntamiento de Bilbao

Zinegotzia Bilboko udalean

 

Oskar Matute

Barakaldo, 44 años – urte

Diputado en el Congreso de Madrid

Diputatua Madrilgo Kongresuan

 

Maria del Rio

Bilbao, 34 años

Doctora en derecho y exdirectora del depto. de Políticas Sociales de Gipuzkoa

Zuzendaritzan doktorea eta Gipuzkoako Politika Sozialeko

 

Sandra Llano

Karrantza, 28 años – urte

Coordinadora de Alternatiba en Bizkaia

Alternatibaren Bizkaiko koordinatzailea

Alternatibaren Batzar Nazionala eta “Juan Puerto Morcillo, de Calamonte a Arangoiti” dokumentalaren emanaldia

Larunbat honetan, azaroak 5, Alternatibak bere Batzar Nazionala ospatuko du, besteak beste, Koordinakunde Nazional berria izendatu eta EAEko hauteskundeen emaitzak eta horien osteko egoera politikoaren inguruko eztabaida egingo da, hala nola, euskal ezker subiranistaren eraldatzea ahalbidetzeko hausnarketa sakona ere burutuko dugu. Azkenik, eta TTIParen kontra deitutako mobilizazioak babestu aurretik, “Juan Puerto Morcillo, de Calamonte a Arangoiti” dokumentala eskainiko dugu, Euskal Herriko militante ezkertiarraren bizitzan oinarritutakoa.

X