Urrats erraldoia egin du Sortuk

Alternatibak dio Sortuk “pauso erraldoia” eman duela eta Espainiako Gobernuari “egin behar duena egiteko ausardia politikoa” eskatu dio: “Alderdia legeztatzeko”

ETAren balizko atentatuak eta bestelako indarkeria ekintzak errefusatzen dituen Sorturen gaurko komunikatuak “euskal gizarteak eskatzen zuen bakerako urrats definitiboa eman dela egiaztatzen” duela uste du Alternatibak, “dagoeneko inork zalantzan jarri ezin duena”. Horrexegatik, Espainiako Gobernuari “egin behar duena egiteko ausardia politikoa” exijitu dio: “Alderdia legeztatzeko”.

Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek alderdiaren komunikatua aztertu du, Lehendakariaren aurkako ETAren balizko atentatua zein Gasteizen eta Portugaleten emandako bortizkeria eta mehatxu ekintzak errefusatzen dituena. “Adierazpen hauek poliziaren txostenak dioena, Sortu ETAren tresna dela, ezeztatzen dute eta indarkeriari bizkarra ematen dion talde politikoa dela baieztatzera datoz”.

Matutek esan duenez, “ezker abertzaleak pauso erraldoia eman du. Sortuk euskal politikagintzaren aro berria abiatu du, orain ez baitago Euskal Herrian ETAren ekintza bortitzak justifikatzen dituen alderdirik; hartara, ezin da legez kanpoko alderdirik egon”.

Ildo beretik, buruzagi ezkertiarrak azpimarratu du “gizartean bakearen aldeko olatua dagoela, normalizazioa politikoa eta Euskal Herrian eskubide zibilak berresartzeko eskatzen duena. Alternatibak argi dauka horren alde egingo duela”.

Goi tentsioko lerroak, behe mailako politika

Asier Vega Alternatibako Ekologia Mahaiko ordezkariak Auzitegi Gorenaren epaiarekin izandako kolpeagatik REEri ordaindu nahi izatea egotzi die PSOE, PP eta EAJ alderdiei, Penagos-Güeñes lerroko azken zatia bertan behera utzi baitzuen epaileak, “haien enpresa adiskideen neurrira eginiko eredu energetikoak sustatzen dituzte; politikariak baino, enpresaburuak dira”.

Alternatibak lotsagabekeria deritzo Euskadiko tentsio handiko lerrorik handiena eraikitzeko asmoari

BILBOn, 2011ko MARTXOAren 7an – Alternatibak tentsio handiko lerro berria eraikitzeko Red Electrica Española (REE) konpainiaren asmoa salatu du, Bizkaia eta Gipuzkoako inguru naturalei kalte egingo liekeen 72 kilometroko sarea. Asier Vega Alternatibako Ekologia Mahaiko ordezkariak Auzitegi Gorenaren epaiarekin izandako kolpeagatik REEri ordaindu nahi izatea egotzi die PSOE, PP eta EAJ alderdiei, Penagos-Güeñes lerroko azken zatia bertan behera utzi baitzuen epaileak, “haien enpresa adiskideen neurrira eginiko eredu energetikoak sustatzen dituzte; politikariak baino, enpresaburuak dira”.

Euskal Herriaren “hondamendi naturalaren errudunei halako azpiegitura zertarako behar dugun azaltzeko” galdegin die Vegak, “gizartearentzat zer nolako onurak ekarriko dituen argi dezatela”. Sare elektriko berria AHTren aitzakiarekin egin nahi izatea ere kritikatu dute Alternatiban, “horren beharrik ere ez dagoelako”.

Alternatibako Ekologia Mahaiko ordezkariak bere taldeak Abiadura Handiko Trenaren gainean duen iritzia gogorarazi du. Euskal Herriak azpiegitura horren beharrik ez duela ziurtatu du, “ez baitio euskal herritarren mugikortasunerako benetazko beharrei erantzuten eta, gainera, ingurumenarentzat ondorio lazgarriak izango ditu, etorkizuneko belaunaldiei utziko diegun ondare iluna da”. Era berean, diru publikoa “xahutzeko” bidea dela nabarmendu du, “benetako zarrastelkeria, eta are larriagoa krisialdiaren testuinguruan eta administrazioak eskubide sozialak modu lotsagarrian murrizten ari direnean”.

Zentsura EiTBn

BILBOn, 2011ko MARTXOAren 1ean – Alternatibako bozeramaile Oskar Matutek PSEren eta PPren jokaera salatu du, UPyDren laguntzarekin batera, “Eusko Legebiltzarra Eusko Irrati Telebista EiTBk euskal herritarrei eskaini behar dien izaera informatiboa zentsuratu eta perbertitzeko erabili dutelako”. Alderdi hauek, erakunde publikoaren Kontrol Batzordearen baitan, legez kanpo dauden alderdi eta ordezkariak EiTBko programetara ez eramateko eta haien berri ez emateko eskatu zioten EiTBko zuzendaritzari. Matutek gogorarazi duenez, “hiru hilabete besterik ez dira pasa, abenduaren 2an, Gasteizko Legebiltzarrak EiTBri aho batez eskatu zionetik egiazaletasuna, iritzi aniztasuna eta interes informatiboa berma dezala eta horiek izan daitezela bere albistegiak garatzeko ardatzak, “irrati-telebista publikoa beren proiektu politikoaren zerbitzura jartzea erabaki dutenek atzo onartu zutenarekin talka egiten duen eskaera da hau”.

Eusko Legebiltzarreko VIII. legealdian EiTBko Kontrol Batzordeko presidente izandako Matutek, “deitoragarria” iritzi dio “bere burua demokratatzat duen parlamentuak zentsura informatiboaren aldarri egitea” eta bere elkartasuna adierazi die komunikabide publikoan ari diren profesionalei, “euskal gizartearekin batera, EiTBko askatasun informatiboaren biktima direlako”. Era berean, Alternatibako bozeramaileak Carlos Urquijo (PP) bezalako legebiltzarkideen hipokresia salatu du, ideia guztiak ez direla zilegi babestu eta, adibide gisa, arrazakeriaren aldeko talde bat komunikabideetan ez dela agertu behar ziurtatu duelako. Emandako argudioaren arabera, Matutek PPren zentsura informatiboa eskatzeko galdegin dio Urquijori, “bere alderdikide katalanek etorkinen aurkako kanpaina irekia egin berri dutelako”, eragile askok salatu dutenez, PSOEk berak kasu.

Patxi Lopezen Gobernuari, bestetik, “euskal gizarteak EiTBren erabilera alderdikoiari bizkarra eman” diola gogorarazi dio ezkerreko buruzagiak, “ikus-entzuleen datuek hilabetez hilabete erakutsi dutenez. Datu hauen adierazgarritasunetik haratago, Matutek PSE-PP itunak euskal irrati telebista publikoaren gidaritzapean emandako “lorpen zalantzagarrietako” batzuk azpimarratu nahi izan ditu: “Albistegietako langileak presionatu eta espedienteekin ere mehatxatu egin dituzte, ituneko politikariek elkarrizketak aldez aurretik gainbegiratzea ahalbidetu dute, atzoko batzordean jakinarazi zenez. Horrez gain, EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko katedradun eta irakasle ugariren artean kezka handia eragin dute, duela gutxi horietako askok adierazi zutenez. Noski, PP-PSEk zehaztutako irizpideak jarraitu ez dituzten programak, langileak eta kolaboratzaileak kaleratzeko trebetasuna ere izan dute, eta gehiengoa duten sindikatuek kontra jartzea eragin dute”.

Guzti horregatik, Matutek “EiTBren gaineko kontrola, zaintza eta zentsura lagatzeko” exijitu dio Eusko Jaurlaritzari eta informazioa anitza, egiazalea eta gizartearen zerbitzura jartzearen aldeko apustua egiteko eskatu dio.

Ez dezala jan lanik egiten ez duenak> Ander Rodriguez Lejarza (Alternatiba)

Ezer gutxi aurreratu dugu. Bi mila urte eta gero, Eusko Jaurlaritzak Pablo de Tarsoren hitzak berrartu ditu: “Ez dezala jan lanik egiten ez duenak”. Lan-eskaintza bati uko egiten dionak Oinarrizko Errenta galduko du eta erabaki horrek langabezia-prestazioarengan ere eragina izan lezake. Sorospen hau, beste batzuen artean, herritarrei beharrezko ondasunak bermatzeko helburua duen gutxieneko soldata da. Modu honetan, mezu argia helarazten dute: ez diogu zertan biziraupena bermatu behar edozein lan ordaindu onartzen ez duenari.

Parentesi bat. “Lan ordaindua” erabiltzen dut murriztaile eta baztertzailetzat jotzen dudalako “lana” eta “lan-kontratua” parekatzea. Eusko Jaurlaritzak ez du aintzat hartzen behar ordaindutik kanpo, beste lan mota batzuk badaudela, besteak beste, boluntarioak edota etxeko lanak. Baina, “zer dela eta sartu behar dira gizakiak egiten dituen jarduera probetxugarri guztiak lan-kontratu baten barruan?”, Claus Offe soziologoak galdetu zuen legez. Murrizketa hau ontzat joz gero, honako paradoxa honekin topo egin dezakegu: bere etxean ordu jakin batzuetan lanak egiten dituen lagun bat ez da beharrean ari, baina, diru kopuru baten truke, zeregin berberak beste etxe batean egiten baditu, lanbide bat dauka. Hau da, lanaren definizioa merkatuaren eskuetan uzten dugu. Izan ere, merkatuak agintzen du zeintzuk diren ordaindu beharreko lanak.

Hasieran esandakoari berrekinez, badirudi Gemma Zabaleta sailburuak uste duela biziraupenak kontrapartida bat eskatzen duela. Beraz, lagun horrek jan nahi badu, edozein lan-kontratu hartzeko prest egon behar da, baita baldintza prekarioak dituztenak ere. Antza denez, euskal Administrazioarentzat buruhaustea suposatzen du txiro batek jatekoa izatea ordaindu gabeko lan bati ekinez. Hala ere, arazo hau ez da gainontzeko gizarte-mailetan ematen. Klase horietan badaude, lan egin ez arren, jaten dutenak, kapitala edo lurrak dituztelako. Arazoa pobreak dira, berriz ere.

Azken hilabeteotan kanpaina politiko eta mediatiko ikaragarria burutu da jendeak onar dezan gutxien dutenei dagozkien laguntza publikoak kentzeko beharra. Kanpaina hura prestazioei lotutako ustezko iruzur masiboan oinarritu dute. Ez da zaila zabaldutako gezurra bertan behera uztea. Oinarrizko Errentaren inguruko iruzurra ez da %2ra heltzen. Hartzaile guztiei ikerketa bana egiten zaie urtean behin gutxienez. Kapitalari lotutako errenten azterketak, berriz, %1,2 baino ez dira. Nortzuk ikuskatu beharko lituzke Administrazioak?

Harridura sortzen du ikusteak ordaindutako lan bat aurkitzeko gai ez diren Oinarrizko Errentaren hartzaileak kolokan jartzen dituzten bitartean, politikari berek erretiro adina atzeratzeko neurriak onartu izana, lan-merkatura sartzeko aukerak are gehiago murriztuz, hain zuzen ere. 

Berbaldi honek bere oinarria dauka pobreziaren tranpa delakoan: baldintzatutako laguntza berdintzen ez duen ordaindutako lanaren bilaketa zailtzen da. Hala ere, ezin daiteke tranpa horri aurre egin langileei baldintza kaskarrak eta gaizki ordainduak dauden lanak hartzera behartuz. Horrek enpresarien ideologiari amore ematea suposatzen du. Izan ere, Confebask-ek konplexurik gabe azaldu zuen: “Kontuan hartu behar da laguntza mailak askotan baldintzatzen duela lanari ekiteko premia”. Tristea da Eusko Jaurlaritzak pobrezi-mugan dauden zabor kontratuen aurrean kezkatu beharrean, baldintza prekarioei ezezkoa ematea ahalbidetzen duen laguntza baten inguruan aritzen ikustea.

Hori baita iragarritako neurriaren ondorio beldurgarri bakarra: askatasunaren galera. Edozein lagunek ez baditu asetuta aurrera egin ahal izateko gutxieneko baldintzak, ez dauka benetako askatasunik, beharrizanek aukeratzeko askatasuna baldintzatzen dutelako. Edozein lanpostu hartzera behartzeak enpresariaren nagusitasuna berrindartzen du lan-harremanetan  eta langileen jarrera are gehiago ahulduko du negoziatzeko orduan.

Helburua pobreziaren tranpari eta ustez baldintzatutako laguntzek suposatzen duten oztopoari aurre egitea izango balitz, Jaurlaritzak Hiritartasun Oinarrizko Errentaren alde egin lezake. “Bermatutako gutxieneko errenta honek hiru desberdintasun nagusi ditu Europako zenbait estatutan gaur egun dutenerakin alderatuta. Hasteko, norbanakoei ordaintzen zaie eta ez familiei; bestalde, gainontzeko errenta iturrietatik aparte ordaintzen da; azkenik, hartzaileak ez dauka zertan lanik egin behar edota eskainitako lan bat onartzeko borondaterik erakutsi behar”, Basic Income Earth Network-en definizioaren arabera.

Formula honek askatasunez jokatzeko baldintzak bermatzen ditu: %100eko estaldura ezartzen du; kontrol iraingarriak baztertzen ditu; aberastasunaren banaketa hobea bermatzen du; Administrazioari dirua aurrezten laguntzen dio; autoenplegua, lanaldi partziala eta arriskua bultzatzen ditu; borondatezko zein etxeko lanak aintzat hartzen ditu; iruzurra desagertarazi eta pobreziaren tranpari aurre egiten dizkie. Hiritartasun Oinarrizko Errenta gauzatzeak ez du oztopo teknikorik, baina bai oztopo politiko ugari. Hobeto daudenek ezin dute onartu, besterik gabe.

Soldatak x Produktibitatea = Soldata- Mozkinak+ > Jonathan Martínez (Alternatiba)

Alemaniako kantziler Angela Merkelek inflazioa alde batera utzi eta soldatak produktibitateari lotzearen alde eginiko proposamenak atxikimendu oldea jaso du. Jose Luis Bilbao Bizkaiko Ahaldun nagusiak “ideia bikaina” deritzo Merkelek esandakoari eta antzera hitz egin dute Nuria Lopez de Gereñu Confebaskeko idazkari nagusi eta Herrilan eta Garraio sailburu ohiak – horra hor joan-itzuli ederra administrazioetatik patronalera! – Gemma Zabaleta Eusko Jaurlaritzako sailburuak, Adegi, CEOE, Espainiako Bankuko eta BBVAko ordezkariek, Emilio Botinek, Felipez Gonzalezek eta Pedro Solbesek.

Enpresen mozkinak lan sarien lepotik igotzeko ahalegina da. Komunikabideek aipatutako guztiei eskaini izan dieten arretatik urrun, Vicenç Navarro ekonomialariak azpimarratu du “helburua ez dela ekonomia edo lehiakortasuna defendatzea, enpresa handien interesak baizik, langileen interesen lepotik. Iraganean klase borroka zena lehiakortasunaren diskurtsoarekin maskaratzen dute orain”.

Azken urteetan, etekinak nominen gainetik gizendu dira eta, kasu ugarietan, soldaten igoerak inflazioaren azpitik gelditu dira, benetako emaitza hazkunde negatiboa izanik eta langileen erosteko ahalmena gutxituz. Noski, oparotasunaren garaian ez zituzten soldatak mozkinekin lotu nahi izan. Eustaten datuen arabera, 1980an EAEko langileen soldatek BPGren %57 izatetik %50 izatera pasa da 2009an, ustiapen soberakin netoak edo enpresen etekinak %24tik %32ra igo diren bitartean. Alegia, aberastasunaren banaketan mozkinek soldatak ordezkatu dituzte. Eta hala ere produktibitatearen araberako igoerak exijitzeko lotsagabekeria dute! Horrekin nahikoa izango ez balitz, ekoizpenaren eta inportazioen gaineko zerga garbiak osatzen zuten pastelaren zatia murriztuz joan da hiru urteetan, 2006tik 2009ra, eta duela bi hamarkadako mailan dago, administrazioek gastu publikoari eusteko duten ahalmena mugatu duena.

Testuinguru honetan, langabezia handiarekin, enpresari klaseak eta haien ordezkaritza politikoak gaurko shock egoera baliatu nahi dute, erreforma antisozialak inolako erantzunik gabe egin dezeketela ikusita, nominak murriztu eta haien dibidenduak are gehiago puzteko. Baina, esaten dutenaren kontra, soldatak dira errendimendu baxuaren errudunak, hauen ondorioz enpresaburuek produktibitatean inbertitzeko beharrik ikusten ez dutelako. Gainera, Lanaren Nazioarteko Erakundeak dioenez, produktibitatearen igoerak langabezia handitzea dakar.

Funtsean, langileen lepotik mozkinak handitzeko helburua duen mugimendu berria da hau. Aurrerakuntza teknologikoak lanaldiak murrizteko aukera baztertzen dute. Ez ditzagun lan orduak banatu jende gehiagok lanpostu bat izan dezan gizartearen ongizatea handitu eta aisialdirako zein gizarte ekintzarako ordu gehiago izateko! Hobe langileak ustiatu haien erosteko ahalmena murrizten den bitartean. Zer gertatuko da, alabaina, soldatapekoen taldeak berak ekoizten duena eskuratzeko aukerarik ez duenean? Zer gertatuko da baztertu ezin daitekeen energiaren prezioaren igoeraren ondorioz produktibitatea erortzen denean? Orain arte soldatak mozkinekin lotu ez badituzte, zergatik diote orain produktibitatearekin lotu behar dituztela?

Kontua da neurri hauek gehien babesten dituztenak direla isiltzeko arrazoi gehien dituztenak. Jose Luis Bilbaok neoliberalismoaren hooligana balitz jokatzen du, Zabalgarbi bezalako auzietan bere burua engainatzen utzi badu ere. Alemaniako kantzilerraren proposamenarekin bat egin duen beste bat Espainiako Bankuko gobernadore Miguel Angel Fernandez Ordoñez izan da, higiezinen eta finantzen krisia aurreikusteko gaitasun ezak bere produktibitate eztabaidagarriaren berri ematen duen arren. Eusko Jaurlaritzak ere hitz egin du. Gemma Zabaleta Enplegu eta Gizarte Gaietako sailburuak “oparotasunik gabeko etorkizuna” iragarri du produktibitatearen aldagaia soldatetan jasotzen ez bada; galde dakioke: Nola eragingo dio bere soldatari Patxi Lopezen Gobernuak pilatzen duen hogei legeko atzerapen produktiboak?

X