Etiketa: Ezkerra

Zer eta nongo Errepublika?

Joxemari Carrere – Alternatiba

Oarsoaldeko Pikoketa talde errepublikarrak antolatuta mahai inguru interesgarria izan zen aurreko azaroaren 6an Errenteria/Oreretan. Errepublika, demokrazia, erabakitzeko eskubidea izenburupean lau hizlari elkartu zituen talde errepublikarrak. Lau sentsibilitate politiko ezberdinenen ordezkari gisa izan ziren gonbidatuak. Isabel Salud, Ezker Anitza/IUko koordinatzaile orokorra; Jorge Letamendia PSE-EEko kidea (Odon Elorza Donostiako alkate ohiaren ordez joan zen); Roberto Uriarte, Ahal Dugu/Podemos alderdiko kidea; eta Oskar Matute Alternatibako gure kidea eta EHBilduren parlamentaria Madrilen. Bakoitzak bere interbentzioan mahai gainean jarritako gaiei euren kokapen politikoaren ardatz nagusiak jarri zituen gainean, eta antolatzaileen helburua Katalunian ez zentratzea bazen ere, azken asteetako gertaerak eta horren gaineko gogoetak izan ziren protagonista. Aretoa betetzen zuen publikoa mahaian ordezkatutako aniztasunaren adierazle zen, baina batez ere ideien elkar trukatze eta eztabaidatzearen gose.

Konstituzioaren aldaketaren gainean, autodeterminazio eskubidea jasotzearen alde agertu zen Isabel Salud, eta errealitate plurinazionala onartu. Euskadi nazio gisa onartzearen aldekoa da bere erakundea, baina era berean arazo nazionala eta soziala uztartu beharra aldarrikatu zuen. Jorge Letamendiak, aldiz, ezinezkoa ikusten zuen orain Konstituzioaren aldaketa sakonik, aurretik kontsentsuak eraikitzen ez badira. Errepublika aldarrikatzeko unea ez dugula orain, hori baino lehen aldaketa sozialak bilatu beharko direlarik. Hala ere, izaera federaleko konstituzio baten alde egin zuen. Bestalde, esan zuen erabakitzeko eskubidea horrela azalduta ez dela inon erabiltzen Espainian izan ezik, asmakeria dela eta halakorik ez dela existitzen. Euskadi zein Espainia jendarte pluralak direla zioen eta horiek ukatzeak konfliktoak baino ez dituela ekartzen.

Oskar Matutek ez zuen sinesten konstituzio aldaketa batean, oinarrizko zutabeak aldatzen ez badira. Katalunian ematen ari den adibidea ekarri zuen hizpidera errepublika baten ideia aldarrikatzeko, behetik eginda, erabakitzeko eskubidearekin, demokrazia praktikatuz. Eta bide batez, 155 artikuluaren ezartzea demokraziaren kontrako kolpe gisa definitu zuen. Letamendiari erantzunez, esan zuen aniztasuna egon badagoela eta egongo dela beti, baina hori ezin dela aitzakia bezala erabili erabakitzeko eskubidea ukatzeko. 78ko erregimena desegitearen beharra aldarrikatu zuen, eta Kataluniarekin elkartasuna azaltzea horren adibidea da, eta bidea.

Hiru mahaikide hauek gai hauetan zentratu baziren, Roberto Uriarte demokraziaz eta errepublikanismoaren izaeraz aritu zen. Demokrazia osorik ez dagoela argitu zuen, gaur egun ezagutzen ditugunak txapuza gisa definitu zituen. Errepublikanismoa estatu antolamendu baino, bertute zibikotzat hartu zuen. Bere mintzaldia balore demokratikoen garrantziaz zentratu zuen, nazionalismoen arbuiatzeaz eta ezkerraren definizioaz, alde praktikoetan baino, alde teoriko orokorretan aritu zen.

Publikoari debatea zabaltzerakoan kritika ugari jaso zituen PSE-EEko kideak, bere erantzunean tonu erasokorrean agertu zelarik, jendearen artetik kontrako txistu batzuk eta kexak izan zirelarik, baina berehala isilarazi zirenak publiko artetik beretik, debatearen lasaitasuna mantentzearren. Eta halaxe mantentzea lortu zen, iritzi nahiko kontrajarriak eta batzuetan korapilatsuak azaldu arren, batez ere Kataluniako egoera bitarte.

Orokorrean mahai gainean jarritako gaiak interesgarriak izan arren, ez zen planteatu aurretik jakinak ziren jarrerak eta iritzi politikoetatik ezer aparte. Bestalde argi ikusi zen, Kataluniako gertaerak eta egoera eztabaidaren zentroan zegoen eta erreferentzia ezinbestekoa bihurtu ziren. Eta Katalunian bezala, burujabetasunak ezkerraren barruan nolabaiteko muga jartzen duela ikusi zen. Dena dela,PSOE-PSE ezkerreko alderditzat hartzea ere gehiegizkoa dirudi, batez ere Kataluniako gertaeren ostean, baina baita sistemaren euskarri nagusietako bat izanik, jendartearen aldaketa sakonen kontra duen jarreragatik; Letamendiaren hitzetan ederki islatu zen halakorik. Alternatibako kidea Oskar Matutek, beste hiru jarreren aurrean, egungo sistemaren aurrean eta lurralde antolamenduari jarrera kritikoena agertu zuen, urratu ezineko Espainiaren  aurrean bide propioa aldarrikatuz, errepublika propioa eta jendarte soziala eta berdintasunean oinarrituta irudikatuz. Eta batez ere, Kataluniarekiko elkartasun baldintzarik gabea eskatuz.

https://3.bp.blogspot.com/-i3bFZo9YBGU/WfcDo_wlptI/AAAAAAAAYVI/-LIZrkSbSP8U9qjZKeF73sSCDDhS0D7zwCLcBGAs/s1600/6Noviembre%2Bcopia.jpg

http://alternatiba.net/old-files/Errepublika%20(1).jpg

http://alternatiba.net/old-files/Errepublika (1).jpg

Berriak

Zirt edo zart! Mamboa dantzatzeko ordua!

Joxe Iriarte “Bikila” – Alternatiba

Aurrera edo atzera. Espainiar estatuaren eta govern/parlament-aren arteko demak, gatazkak edo dena delakoak, ez du iraungo denbora asko bere horretan; batez ere, herriak aurrera egiten ez badu botere berri bat eraikiz, hau da, Errepublika herritarra eta soziala. Izan ere, prozesu iraultzaileek luze jo dezakete (eta Kataluniakoak bost urte daramatza hasi zenetik), gorabehera handiak izaten dituztelarik irauten duten bitartean. Alabaina, une erabakigarrira iritsiz gero, atzera edo aurrera egiten dute; jauzi kualitatiboa emanez, kasu honetan Errepublika Independentea gauzatuz, edo kontrairaultza garaile gertatuz Estatu etsaiak iraultza mendean hartuta; kasu honetan, Espainia eternalak bere legea ezarriz. 155. artikulua hasiera besterik ez da.

Auzitegi Konstituzionalak Estatutu berria indargabetu zuenean Kataluniak iraultza demokratikoa hasi zuen, protesta eta haserretik independentziaren aldarrira jauzi eginez. Iraultza diot, eta ez soil-soilik borroka politikoa. Egia da iraultza horrek mugak izan dituela, batez ere alde sozialetik. Neoliberalismoa jaun eta jabe den garaiotan, objektiboki inoiz baina garrantzitsua izan beharko luke nazio askatasuna, demokrazia bera eta justizia soziala uztartzeak; baina, nahiz eta CUP saiatu den horrela izan dadin, nazio estaldura arazo sozialen gainetik nabarmendu edo azpimarratu izan da usu, prozesua gerriko gorria deritzon zonaldeetan txertatzeko ahaleginak zailduz. Bestaldetik, instituzioek egoera esanguratsuetan kalea estali izan dute, ia monopolizatu arte, erritmoak motelduz eta lorpenak gradualki gauzatuko zirela irudikaraziz; alegia, hausturarako prestatu beharrean, legalitate berriak zaharra urratsez urrats ordezkatuko zuela.

Haustura, horra hor gakoa. Azken garaietan, eta prozesuaren erreferendumaren ildoan jarrita, batez ere, ANC eta Omnium erakundeen eskutik, antolamendu klasikoaz gain, herriz herri, auzoz auzo, tokiz tokiko talde eta antolamendu modu berriak sortu dira, mugimendua zabalduz, indartuz eta saretuz. U1ean izugarrizko garrantzia izan zuten herri harresiak dira horren adibide. Gainera, ikasleak, irakasleak eta langileak preseski mobilizatzen hasiak dira, U3ko greba orokorrean ikusi zen bezala. Sektore horiek ohartu dira prozesua U1ean amaitu zela eta gerriak mamboaren dantza herritarraren erritmoan mugitzeko garaia dela.

Urriaren 10ean, Puigdemontek independentzia aldarrikatu eta, aldi berean, bertan behera utzi zuenean, dantzariak noraezean geratu ziren musika aldaketarekin; eta Espainiako gobernuak, berriz, ofentsiban zegoena defentsiban jartzeko aukera ikusi zuen, eta alderantziz. Hori oso arriskutsua da Kataluniako herriarentzat. Nire uste apalean, Mas Puigdemontekin ordezkatzearekin bete betean asmatu zuten prozesuaren etorkizunerako; baina Puigdemonek ere bere mugak azaldu ditu (azken finean, PdCATeko kidea da), eta Errepublikaren aldarrikapena bertan behera uzteak onurak baino, kalteak ekarri dizkio mugimenduari. Eskerrak PPren gogorkeriak ez diola tarterik utzi eta, gauzak okertzen ez badira, horrek ura bere bidera ekarriko du.

Une honetan, elkarrizketaren mezuak eta antzekoak, hutsalak izateaz gain, porrotaren adierazle dira. Jakina, bestelako bideak ez du garaipenaren bermerik. Halako talka batean garaipena inoiz ez da gauza segurua, baina egoerari aurre egin ezean, porrota da seguru. Eta txarrean ere, kikildu ez izanak, aurrera begira borrokan jarraitzeko egoera hobean jarriko lituzke.

Zirt edo zart, ez dago beste aukerarik. Espainiako Estatuarekin hautsi eta Errepublika soziala aldarrikatu, desobedientzia eta erresistentzia zibilaren bidetik aurrera eginez, azken hilabeteetan erroturiko erakunde, mugimendu sozial eta politikoak zutabe izanik. Errepublika soziala, eta ez liberala, Kataluniako herria behartsuen interesekin lotuz, herriz herri eta auzoz auzo antolatuz, errepresio polizialari eta politikoari aurre eginez.

Eta gurekin zer? PP garaile aterako balitz, kontra-erreformaren gau beltzaren atarian geundeke; Estatuaren gaurko krisi soziala eta politikoa modu atzerakoian itxiko lukete, bere ezaugarri erreakzionarioenak sendotuz eta indartuz. Espainia beltzak berriro irabaziko luke eta, Kataluniako herriak ez ezik, Espainia gorriak eta guk ere, jai-jai.

Horregatik: kalera, kalera…

Berriak

Alternatibaren Koordinakunde Nazionala Mariano Rajoyk Kataluniako herriaren eta demokraziaren kontra emandako kolpearen aurrean

1. Irmotasunez salatzen dugu Mariano Rajoyren gobernuak iragarritako kolpe faxista, Espainiako Konstituzioaren 155. artikulua indarrean jarrita demokraziaren, Kataluniako erakundeen eta, batez ere, Kataluniako herritarren aurka egin dutelako.

2. Gure elkartasun osoa Kataluniako herria duin eta antolatuari, hasieratik izan delako prozesu baketsu eta demokratiko baten protagonista, iragan urriaren 1ean erreferendumarekin burutu zutena Kataluniako Errepublika sortzeko azkan urratsa eginda, estatuaren errepresioaren gainetik ere.

3. Iruditzen zaigu 78ko erregimenak eta hari eusten dion bipartidismoak pauso kualitatiboa eman duela bide zapaltzaile, antidemokratiko eta eskubide urratzaileetan Kataluniako autonomia bertan behera utzita, bere karguak kenduta eta bere burujabetza Madrilera eramanda. Funtsean, egungo parlamentuaren bosgarren indar politikoak gobernatuko du Katalunia.

4. PSOEk bere babesa eta bermea eman dio demokraziaren aurkako kolpeari, argi erakutsita harentzat Espainiako Erresumaren lurralde batasunaren ideia frankista eskubide eta askatasun demokratikoen gainetik dagoela. Horregatik, Kataluniako herriaren eta erakundeekin elkartasunean baina, batez ere, oinarrizko printzipio demokratikoak aintzat hartuta, PNVri eskatzen diogu, batetik, Madrilen PPren gobernuari ematen dion babesa bertan behera uzteko eta, bestetik, EAEko erakunde guztietan PSErekin dituen gobernu akordioak hautsi ditzala.

5. Deitoragarria deritzogu estatuko ezkerrak Kataluniako prozesu subiranistaren aurrean eta, bereziki, Rajoyren gobernuaren neurri errepresiboen aurrean erakutsitako jarrerari. Entzungor azaldu dira 78ko erregimenak izan duen erronka nagusiaren aurrean, kolokan jarri duen bakarra eta, era berean, haientzat ere estatu justuago bat eraikitzeko aukera izan dena. Aukera hori baliatzeari uko egin diote, Espainiaren batasun zatiezinarekin bat egiteko, herrien erabakitzeko eskubidearen gainetik.

6. Euskal gizarteari dei egiten diogu Kataluniako herriarekiko elkartasuna ager dezan; ez bakarrik hein handi batean bere borroka partekatzen duelako baizik eta, 155. artikuluarekin estatuak Kataluniara zabaldu nahi dituelako Euskal Herrian aspaldi entsegatu zituen jarduerak: alderdiak legez kanpo uztea, ideia politikoen jazarpena, komunikabideen zentsura edota inongo deliturik gabe jendea atxilotzea. Jokoan daudenak ez dira bakarrik katalanen eskubide eta askatasunak, baizik eta Frankismoa inongo konplexurik gabe berpiztu dutenen gobernupean gauden guztionak.

7. Euskal erakunde guztiei eskatzen diegu beren elkartasun instituzionala ager dezatela Kataluniarekin eta hango herritarrekin, besteak beste, Europari eta nazioarteko instituzioei begirako mozioak onartzeko, Kataluniako herritarren eta bere eskubide zein askatasunen alde parte har dezatela.

Alternatibaren Koordinakunde Nazionala

Euskal Herrian, 2017ko urriaren 21ean

La imagen puede contener: texto

Berriak

Alternatibak Eisenstein-en ‘Urria’ filmaren proiekzioak antolatu ditu Gipuzkoako hiri nagusietan

Errusiako Iraultzaren 100. urteurrena dela eta, Alternatibak munduko historia aldatuko zuen gertaera horren gaineko ekitaldiak antolatu ditu URRIA (Eisenstein, 1927) filma proiektatuz Gipuzkoako hiri nagusietan. Lehen emalandia gaur izango da, Irunen, eta hurrengoak Errenteria-Oreretan (24, asteartea), Arrasaten (25, asteazkena), Donostian (26, osteguna) eta Eibarren (31, asteartea) izango dira. Filmaren ostean, Joxemari Carrere idazle eta ipuin-kontalariak gidatutako solasaldiak egingo dira.

Urriko Iraultzaren hamargarren urteurrenaren harira, Sergei Eisenstein zinegileak gertaera haiek berregin zituen film honetan. Errusiako Iraultzak munduko historia aldatu zuen, jendartearen aldaketarako bidean eta mundu justuago baten bilaketan, ezkerreko jendearentzat erreferentzia eta ikasbidea bihurtuz. XIX. mendean emandako askatasunaren aldeko iraultzen ondorengoa dugu, Pariseko Komunaren (1871) esperientzia esaterako.

Iraultza sozialisten lehertzearen zergatiak eta garapenak eztabaidagai izan dira beti ezkerraren baitan. Errusiako Iraultza beraren lehenengo fasea eta geroago Sobiet Batasunak Stalinen gidaritzapean izandako garapen odoltsua, kritikoen hiketekin eta errepresioaren aurrean ezker mugimenduaren baitan eztabaida luzeak eta zatiketen eragile izan zen. Geroago beste iraultzak etorri ziren, Kuban eta Nikaraguan esaterako, guztiak boterearen hartzea armen bidez izan zirenak, horiek ere hamaika eztabaida bide zabaldu izan dituztenak.

Sobietar Iraultza lehertu zenetik 100 urteko tarte historikoa eman da; URRIA filmaren aitzakiarekin Alternatibak gizarte berri baterako bide horretaz gogoeta proposatzen dugu, gizarte justuago, askeago eta pertsonen berdintasunean oinarritutakoa lor dezagun.

U19 IRUN Kabigorri 19:30

U24 ERRENTERIA-ORERETA Mikelazulo 18:30

U25 ARRASATE Jai-zale 18:30

U26 DONOSTIA Alternatibaren egoitza 18:30

U31 EIBAR Portalea 19:00

 
Berriak

Vesga: «Itunaren eta onarpenaren bide horretan sartu ginen, eta hortik indar frankistek baino ez zuten onurarik atera»

<--break->Aurten Aurten berrogei urte bete dira PCE Espainiako Alderdi Komunista legeztatu zutenetik. 1977ko apirilaren 9an izan zen, Aste Santuko oporraldiaren erdi-erdian, Pazko bezperan —larunbat santu gorria deitu izan diote egun hari—. Zenbait historialariren aburuz, eguna ez zuten ausaz aukeratu: Espainiako gobernuburu Adolfo Suarezek bazekien erabaki zaila zela, espero izatekoa baitzen Espainiako Armadako buruzagi frankista asko kontra agertuko zirela.

Hala hasten da BERRIA egunkariko kazetari Gotzon Hermosillak berriki argitaratutako erreportajea, “Larunbat gorri hura”. Bertan, alderdi komunistan militatu zuten hainbat lagunen oroitzapenak jasotzen dira, tartea, Alternatibako kide Begoña Vesgarenak. Artikulua osorik irakurtzeko, esteka honetan topatuko duzu, gurea Vesgari dagokzion paragrafoak hartu ditugu.

Begoña Vesga ere (Quintanilla San Garcia, Espainia, 1951) EPK-ko kidea izan zen 1970eko hamarraldian, haren ibilbidea desberdina izan bazen ere: PCE(i) Espainiako Alderdi Komunista Internazionaleko kidea izan zen Eibarren (Gipuzkoa) —Roberto Perez Jauregi, Burgosko auziaren kontrako protestetan Guardia Zibilak 1970eko abenduan hildako gazte eibartarra, zelulako kide izan zuen—, eta 1971n hilabete batzuk eman zituen espetxean.

Espetxetik irtendakoan, PCEra gerturatzen hasi zen: «Alde batetik, nire bikotekidea PCEkoa zen; bestetik, PCE(i)-koak oso maximalistak ziren zenbait kontutan, eta gaizki hartu zuten ni espetxetik atera ahal izateko gurasoek diru bermea ordaindu izana; eta, batez ere, ni oso minduta sentitu nintzen Roberto Perez Jauregiren hilketaren inguruan hartu zuten jarrera zela eta. PCE(i)-k bazuen klandestinitatearen kontzeptu oso estua, eta urte asko igaro arte ez zuten Roberto alderdiko kide gisa aitortu. Horrek mindu egin ninduen».

Legeztatzea

Oporraldia izanik, Vesga ere bidaian harrapatu zuen albisteak, Zaragozan (Espainia). «Autoan geunden, eta irratian entzun genuen berria. Itzuliko bidaia osoa ikurrina autoan eskegita generamala egin genuen, ospatzeko».

Vesgaren ustez, «berandu» iritsi zen legeztatzea: «Gainera, PCEren ezkerrean talde pila zegoen, eta, nire ibilbideagatik, talde haietako jende asko ezagutzen nuen. Kritikatzen zuten PCEk legeztatzea onartu izana beste batzuk oraindik legez kanpo zeudela jakinda, eta ni ere kritikoa nintzen».

Legearen bermea lortuta, PCEk aurkezterik izan zuen 1977ko ekainaren 15eko lehenengo hauteskundeetan, beste indar batzuek ez bezala. PCEk uste zuen gizarteak saritu egingo zuela frankismoaren garaian erresistentziaren suziriari eutsi izana. Baina gauzak oso bestela gertatu ziren, eta PCEren emaitzak kaskarrak izan ziren. Hego Euskal Herrian, esaterako, EPK-k ez zuen diputatu bakar bat ere lortu, 50.000 botoren langa ozta-ozta gaindituta.

1977ko urriaren 15 eta 16an, lehenengo jaialdi handia egin zuen PCEk Madrilen. Euskal komunistak ere han izan ziren; hangoa da erreportaje honetan ageri den argazkia. «Gogoan dut [PCEko orduko idazkari nagusi] Santiago Carrillok hitz egin zuela, eta denbora gehiago eman zuela Moncloako Ituna defendatzen beste ezertan baino», esan du Vesgak. «Hura arraro egin zitzaidan».

Ikuspegi kritikoa

Espainiako historia ofizialean, «eredugarritzat» jo izan dute trantsizio prozesua, eta urte askoan PCEk, eta Carrillok bereziki, prozesu horretan izan zuen parte hartzea laudatu eta goraipatu izan dute historialari eta kazetariek. Azken urteotan, baina, agertu dira Espainian trantsizioaren irudi idiliko hori, konstituzioa eta 78ko erregimena ezbaian jartzen dituzten ahotsak, eta bitxia da ikustea gaur egungo PCE bat datorrela trantsizioaren ikuspegi kritiko horrekin.

Vesga kritikoa zen garai hartan, eta hala da egun ere: «Trantsizioan galga jarri zieten PCEren zenbait planteamenduri; Espainiako ikurrarenari, adibidez. Gainera, PCE oso maximalista zenez, bat-batean bandera monarkikoa alderdiaren egoitza guztietan jarri behar zen, eta nik ezin nuen hori eraman; ni baino gehiago zen. Esaten zuten gure printzipioei ez geniela uko egiten, baina, azken buruan, nik uste dut baietz, uko egin zitzaiela, eta historia da lekuko: itunaren eta onarpenaren bide horretan sartu ginen, eta hortik indar frankistek baino ez zuten onurarik atera».

1979ko udal hauteskundeetan, zinegotzia izan zen Vesga Ermuan (Bizkaia) EPKren zerrendetan. Egun, Alternatibako kidea da, eta, EH Bilduko ordezkari gisa —koalizio horretako partaide da Alternatiba—, zinegotzi izan zen Eibarren 2011tik 2014ra. «Nire gune naturala dela uste dut», azaldu du. «Oso eroso sentitzen naiz beste zenbait sentsibilitatetako jendearekin ezkerraren batasuna eraikitzeko ahaleginean».

Berriak

Del Río: «Ezkerrak erabaki beharra dauka, edo hautetsontzi eta demokraziaren alde, edota errepresioa eta erregimena indartzearen alde»

Kurtso politiko berri honetarako hiru ardatz jarri ditugu mahai gainean gaurko bileran. Gainera, hirurak bere gain hartzen dituen burujabetza ere hizpide dugu. Lehenengoa, testuinguru politikoari begira bereziki dago, emantzipazio borrokak, Kataluniako adierazlerik gertukoena dugula. Gure ustez, 78ko erregimenak inoiz jaso duen erronkarik handiena dago Kataluniako prozesuan eta urriko erreferendumean. Are gehiago, estatu propioa eraiki nahi duten estaturik gabeko herrientzat aukerarik handiena da, baita demokrazia zein eskubideetan gabezia handiak dituen estatua eraldatu nahi dutenentzat ere.

Ezkertiarra eta erabakitzeko eskubidearen aldekoa den inork ezin dio kontra egin Kataluniak herritarrei hitza emateari. Egoera honen aurrean, ezkerra ezin da ez isilik gelditu ezta PP-PSOE-Ciudadanos tripartituaren eskutik joan. Aukeratu beharra dago: edo hautetsontzi eta demokraziaren alde, edota frankismoaren ondorengoa den erregimen monarkikoa indartzearen alde; herrien burujabetzaren aldeko agertu edota burujabetza hori Troikari oparitu ziotenekin bat egin.

Kurtso honetarako bigarren ildoa feminismoan kokatzen dugu, benetako berdintasuna lortzeko borrokan. Tamalez, gaur berton ikusten dugu nola Hondarribian emakumeak baztertzen dituzten eta okerrena da erakunde publikoek, udalak, Gipuzkoako Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak, babestutako bazterkeriaz ari garela. Bizkaian, era berean, 300 egun baino gehiagoko greban ari dira zahar etxeetako langileak, beren duintasuna eta artatzen dituztenena aldarrikatzen dutela. Ez da lan gatazka soil bat, eta zalantzarik gabe luzatzen bada emakumeak protagonista direlako baino ez da. Zaintza, lan erreproduktibo guztia bezala, kurtso honetan jorratzen jarraitu beharreko arloak dira, erakundeetatik zein gizartearen baitan, beti mugimendu feministarekin etengabeko elkarrizketan. Ez ditugu ahazten, halaber, emakumeen soldata baxuagoak, kristalezko sabaiak edota indarkeria matxista (gaur ezagutu dugu eraso matxistak %4 igo direla EAEn), oraindik ere erakunde publikoen benetako konpromisorik ez duena, gizartean dagoen egiturazko desberdintasuna baitago jatorrian.

Alternatibatik, inolako ezbairik gabe babestu dugu Kataluniako prozesu burujabea. Ez ikuspegi abertzale batetik baizik eta sinesmen internazionalista, emantzipatorio eta demokratiko batetik. Uste dugu eraikuntza nazionala eta soziala batera datozela eta jakin badakigu Katalunia burujabe batek duintasun eta eskubide gehiago eskainiko dizkiela bere herritarrei. Euskal Herriarentzat uste dugun bezalaxe. Horregatik guztiagatik, gure alderdiaren ordezkaritza batek, CUPek gonbidatuta, parte hartuko du asteburutik aurrera ospatuko diren Diadaren ekitaldietan. Era berean, urriaren 1eko galdeketa garrantzitsuan Alternatibaren zuzendaritza ia osoa bertaratuko da Bartzelonara. Euskal gizarteari, bestetik, erreferendumaren elkartasunean herri eta hiri ugarietan antolatu diren elkarretaratzeekin bat egitera deitzen dugu.

Hirugarren eta azken ardatza desberdintasun sozialen gainekoa da, 2008ko krisiaren amaiera aldarrikatzen dute batzuek, garai artako mozkin enpresarialetara bueltatu direlako, ezkutatzen dute, alabaina, aberastasunaren banaketa gero eta desorekatuagoa dela; berreskuratutako enplegu urria erabat prekarioa da eta pobrezia adierazleak gero eta larriagoak. Ez bakarrik EAEn, non EAJk euskal oasiaren irudia saldu nahi duen arren Ebrotik behera begira beti datuak alderazteko garaian. Enpresa ugari dago kinka larrian: CEL, Naval ontziola, Edesa zena, Gometegui eta beste dozena batzuk. Eusko Jaurlaritza ez da konponbiderik emateko gai eta, gainera, laguntza sozialak murrizten ditu. Gazteen egoera larria ere azpimarratu beharra dago, erbestera kondenatuta daude eta hemen gelditzen direnei gero protestarako eskubidea ere ukatu nahi diete.

Esan bezala, subiranotasuna hiru ardatz horien haria izango dugu, kalean zein instituzioetan, gure ekimen politikoaren iparrorratz. Alternatiba abiatu zenetik ia 9 urte beteko direnean, gure helburu batzuk erdietsi ditugu; euskal ezker subiranistaren subjektu politikoaren sorrera, EH Bilduren jaiotza alegia, euskal eskuinaren alternatiba izateko gai den subjektu politiko sendoa bihurtzeko prozesuan murgilduta dagoela. Bide horretan, dudarik ez dugu Alternatiba indartzea, Euskal Herria Bildu bera sendotzea dakarrela.

Berriak

Alternatibaren Batzar Nazionalak EH Bildu berritzeko prozesuaren aldeko apustua berretsi eta alderdia indartuta aterako dela ziurtatu du

Alternatibak kurtso politiko honetako azken Batzar Nazionala ospatzen ari da gaur Lanestosan (Bizkaia). EH Bilduren indartzearekiko eta eraberritze prozesuaren aldeko apustua berresteaz gain, alderdi ezkertiarra irailetik aurrera garatuko dituen ardatz politikoen inguruan eztabaidatzen ari da. Erakundeak, halaber, Oskar Matute aho batez aukeratu du EH Bilduren etorkizuneko zuzendaritzan Alternatiba ordezkatzeko.

Alderdiko bozeramaile nazional Mario del Rioren hitzetan, Alternatibak orain dela sei urte beste  indar subiranista eta ezkertiarrekin batera sortutako subjektu politikoa sendotzearen aldeko apustu irmoa berretsi du gaur: “Alternatiba, hain zuzen, horretarako jaio zen, Euskal Herriko ezkerreko indarren arteko elkarlana sustatzeko eta, horregatik, seguru gaude Euskal Herria Bildu demokratikoagoa eta zabalagoa egitera datorren gauza oro, urteotan egin dugun lana indartzeko ere balioko duela”.

Del Riok nabarmendu duenez, “Alternatibaren baitan ez dago inolako beldurrik EH Bildu berrian desagertu edota eragiteko gaitasuna galtzeko”; guztiz kontrakoa, izan ere, “hemendik aurrera ideia politikoak eta hauek oinarriekin partekatzeko gaitasuna izango da, kuoten gainetik, irizpideak ezartzeko bide nagusia”. Horrek ez du esan nahi, alabaina, “alderdiek eginiko ibilbidea eta ezkerraren adar desberdinetatik egindako ekarpenak desagertuko direnik”.

Kurtso politiko berriari dagokionez, Alternatibaren Batzar Nazionalak egoera politikoa aztertuko du goizean zehar, lau ardatzen gainetik: Lehenengoa, kapitalismoak bizi duen trantsizio azkarra, XX. mendeko bukaerako eta XX.eko hasierako kapitalismo neoliberaletik, transnazionalak estatu, herri zein pertsonen gainetik dauden eredu batera. Bigarren eztabaidak kontrabotere bat eraikitzea du hizpide, gure herriarentzako errealitate alternatiboa, Gasteizen eta Madrilen itunak sinatzen dituztenen aurrean, klase zapaltzaileen aliantzak statu quoari eusteko. Ildo horretatik, hirugarren eztabaidagaia  ezkerreko indarren azterketa da, benetako aldaketarako edota prozesu eratzaileak martxan jartzeko aukerak ikusita. Azken honekin batera, Kataluniako prozesua jorratuko da, 78ko erregimenaren amaieran eta Euskal Herriak estatu propioa eta justuagoa eraikitzeko dituen asmoetan izan dezakeen eragina ere aztertuz.

Erakundearen Batzar Nazionala antolatzeaz gain, asteburuan zehar Alternatiba Eguna ospatzen ari da Lanestosan, askotariko ekitaldiekin: herri bazkariak, kontzertuak eta Irantzu Varela ekintzaile feminista eta kazetariaren hitzaldia, besteak beste. Igandean, azken urteetan hiribilduan egindako aurrerakuntzak ezagutzeko bisita gidatua eskainiko du Jose Angel Ranero alkateak.

Berriak

Juan Puertoren ibilbidearen dokumentala hizpide Arangoiti auzoari buruzko Bilbo Hiriaren irratsaio berezian

Arangoti auzotik zuzeneko saioa egin zuten larunbatean Bilbo Hiria irratian. Arangoiti Bilboko auzoa da. Bilboko lehen distrituan kokaturik dago, Deustuko distrituan. Banderas mendiaren magalean kokaturik, itsasoaren mailatik 100-150 bat metrora. Bilboren iparraldeko ikuspegi ederra dago Arangoiti auzotik, ez da oso handia baina bere kokapenak berezitzen du beste auzo askotatik.

Saioan, Alternatiba alderdiko militante nagusi eta berezienetako bat, Juan Puerto Morcillo arangoitiarra, izan zen protagonista. Ez da inoiz buruzagi politikoa izan, eta hala ere “saltsa guztietako partaide” izan da Juan. Bere bizitza eta militantzia jasotzen duen dokumentala ikusgai dago sarean. “De Calamonte a Arangoiti” dugu dokumentalaren izena eta filmaren lanak koordinatzen ibili den Mikel Carramiñana Alternatibako komunikazio arduradunarekin hitz egun dugu.

Berriak

Non dago langile klasea?

Joxe Iriarte “Bikila” – Alternatiba

Jai eguna, borroka eguna, edo bietatik, egoeraren baitan. Duela egun gutxi ospatu dugu Maiatzaren Lehena, langileen eguna izaten jarraitzen du bere zentzu sakonean. Baina badira non dauden galdetzen dutenak. Arreta eta plazer handiz, are, miresmenez, irakurtzen nuen Anjel Lertxundik idazten zituen zutabe zorrotzak (zoritxarrez, gehiago irakurriko ez ditugunak, beste formatu batean ez bada, bederen). Beti eragiten dit zer pentsatua. Eta oraingoan ere bai. Bere azkenetariko batean hauxe zioskun: «Eta salbuespenak mirari, langile mundua, koipez belztua eta bestelakoa, ez da gure obretan ageri, esku langile gutxi dabil gure orrietan: langile klasea missing dago gure iruditeria literarioan. Langile klasea espresioa bera ere desagertu egin da panorama kulturaletik, diskurtso sozialetik, jardun politikotik».

Bai eta ez; batetik ados, bestetik ez, edo ez behintzat modu hain drastikoan. Esan nahi dut: gure hurbileko langileriari begiratzen badiogu, egia da, izorratua baina bere klase izaeraz harro zen giza talde hura, asko aldatu dela itxuraz, jarreraz eta jardueraz. Izan ere, industria lantegi handietan metatuta edo enpresa ertain eta txikietan pilatuta, gure geografia osoan zabaltzen eta agertzen zen lantegi panorama hura ia desagertua dago. Baita langile mota hura ere, ia guztiz maskulinoa, eguerdiro eta arratsaldero gure herritako tabernetako txikiteoaren liturgian murgiltzen zena futbolaz eta politikaz sutsuki eztabaidatzeko. Baina langileriak hor dirau. Izan finko, izan prekario; kontratua bukatuko zaiolako edo lantegia deslokalizatuko ote dioten etorkizunaren beldur, baina bere izerditik bizi den langilez inguratuta bizi gara; turismoa egitera goazen tokietako ostalaritzan edo supermerkatuetan; gure inguruko saltokietan, industria poligonoetan, errepideak artatzen, mendi lanetan, neskame klase ertaineko eta ez hain ertaineko etxeetan, edo zahar-etxetan (zuriz jantzita baina presaka eta korrika adinekoen beharrei ezin helduz) edo kaleetan zaharren zaintzan, edo langabe alderrai, erreserba armada bihurtuz. Gainera, langileriak inoiz baino gehiago hartu du emakume aurpegia. Horrek bihurtzen du are ikusezinagoa.

Ikusezinagoa baina aldi berean kalean presente, ikusi nahi duenarentzat. Adibidez, Bizkaia osokoak Bilboko kaleetan, eta astelehenero eta asteartero Errenteriako udaletxearen aurrean elkartzen dira zahar-etxeetako langileek (ia denak emakumeak) soldata eta lan baldintza duinen alde. Eta gure begirada mundu osora zabaltzen badugu, gure aspaldiko itxurekin ikusiko ditugu Hegoafrikako meatze zuloetan edo Txinako industria astuneko guneetan, edo Arabiar penintsulako petrolio prospekzioetan, edo Hego Amerikako laborantza industrialeko zelaietan. Inoiz ez da ezagutu egungo langile klasearen zabalkuntza eta kopurua munduan zehar. Beste upeleko kontua dugu mugimendu izaeraren aldetik, eta bere eragin soziopolitikoaren aldetik, batez ere Europan. Hots. Langile mugimenduaren sorlekuan. Hasi ezkerreko alderditik, garai batean ia denak klase izaeran oinarritzen zirenak eta amaitu sindikatuekin, aldaketa nabarmena da. Adibide bat dira Maiatzaren Leheneko garai bateko manifestaldi borrokalarien eta egungo manifa erritualizatuen aldea. Bestea, badela urte batzuk ez direla greba gogorrak egin, gehienetan greba bakoitza bere aldetik ia isolaturik egiten dela. Hala ere, ez dezagun behar baino gehiago txikiagotu bere eitea eta egitea. Dena ez da itzala. Badaude argitara azaltzen diren uneak. Nahikoa izan da ELA bezalako sindikatu batek Jaurlaritzari patronalaren alde ari dela leporatzea, klase borroka ere eremu politikoan islatzeko. Horrek asko haserretu ditu Jaurlaritza eta patronala. Kontua da, badela garaia sindikatuek neguko kuartelak utzi eta neguko palazioak erasotzeko.

Eta literaturan? Zoritxarrez, eremu horretan arrazoi handigoa du Anjelek. Ez dator, ez, oparo langile literatura euskal letretan. Garai batean langile munduak literaturan zuen garrantzia ia desagertu da munduan eta are gurean. Gorkiren Ama edo Zolaren Germinal, edo Jack Londonen Burdinazko orpoa bezalako lanak jada ez dira idazten. XIX. eta XX. mendeetan ez bezala, gaur egun langileria demode edo boladaz kanpokotzat jotzen da. Batez ere belaunaldi berrian. Hortik kontuak! Gabriel Aresti, Koldo Izagirre eta bakan batzuk izan ezik, gure idazleek ia ez dute aintzakotzat hartu literatura mota hau. Ez atzo, langile mugimendua epikarako ematen zuenean, ezta gaurko garai hitsetan. Eta ez da literaturaren aldetik berezko interesa ez duelako.

Nire uste apalean, mundu horrekiko historiak eta istorioek askotarako eman dute, edota eman lezakete, idazlearen trebetasunaren baitan. Horregatik idatzi nuen Kamaradak eleberria. Nerbioi ibaia ardatz duen eremua leku aproposa iruditu zitzaidan joan den mendeko laurogeigarren hamarkadaren inguruko langile gatazka harrigarrienen istorioak deskribatzeko. Bertan izan baita euskal langile mugimendu potente eta epikoena (agian ez politizatuena; seguru aski, Errenteria inguruko langileak gehiago inplikatu ziren politikan). Baita ere langile mugimenduaren ondoratzearen ondorio larrienak, droga menpekotasunaren ilunpeak, langabeziak eta bazterkeriak sortutako fenotipo bitxienak, txirotasun narrasena, bertan ditugu, dudarik gabe.

Zergatik aukeratu nuen langile mugimenduan oinarrituriko eleberri bat idaztea? Gogoa nuelako eta une batez iruditu zitzaidalako, neuk ez banion ekiten lan horri beste inork, edo inor gutxik, ez ziola ekingo. Eta zoritxarrez, halaxe izan da. Nahiko nuke nik baino talentu gehiago duen beste batek segida hartuko balio eta, gatazkaren inguruan gertatu den bezala, langile mugimenduan oinarrituriko obra bikain bat burutuko balu.

BERRIAn argitaratua

Berriak

Juan Puerto, oinarrian eta ezkerrean beti

Deustualdeko Prest aldizkarian eta Bilboko Uriola webgunean argitaratutako erreportajea gure kide Juan Puertoren ibilbide militantea jorratzen duen dokumentalaren inguruan. Filma artikuluaren ostean eskaintzen dugu berriz ere.

Alternatiba alderdiko militante “nagusi eta berezienetako” da Juan Puerto Morcillo arangoitiarra. Ez da inoiz buruzagi politikoa izan, eta hala ere “saltsa guztietako partaide” izan da Juan. Bere bizitza eta militantzia jasotzen duen dokumentala ikusgai dago sarean.

Militante moduan ibilbide oparoa du Juan Puerto Morcillok, eta hori dela eta erabaki zuten Alternatibako ordezkariek egin zitzaiokeen omenaldi onena “bere ibildearen emaitza jasotzen duen zerbait ekoiztea” zela. 49 minutuko iraupena duen dokumentala da emaitza, Juan Puerto De Calamonte a Arangoiti izenekoa (AlternaFilms, 2016). Hainbat lekutan aurkeztu eta proiektatu ostean, Interneten sareratu berri dute nahi duenak ikus dezan. 

Mikel Carramiñana kazetari eta Alternatibako kidearengana hurbildu zen Juan Puerto bere bizipen asko idatzita zituela esanez. Meridan jaio (Badajoz), Calamonte herrian hazi eta 60ko hamarkadan Euskal Herrira lanera etorri eta bertan langileen mugimenduan eta ezkerreko politikan bizitako hainbat une jasota zituela, alegia. 90eko hamarkadara arteko oroitzapenak. Bere memoriak, baina “ez zentzu hertsian”. Testu horiek erabilita, elkarrizketaren bat atera zitekeela pentsatzen zuen Juanek. Mikeli, aldiz, beste zerbait egitea bururatu zitzaion, eta beste zerbait hori “dokumentala izan da”. Mikelek berak, “etxekoen artean” –Alternatibako kideak– osatutakoa. Eta horrelakoetan gertatu ohi den bezala, “uste baino lan potoloagoa izan da”. Hasteko, hiru orduko grabaketa egiteko lana eta, gero, 50 minutura heltzen ez den azken bertsioa muntatzeko. 

Juanen bizipena 60ko hamarkadan beste herri batera lanera joan den pertsonarena da. Alemania eta Bartzelona aukera moduan izan bazituen ere, Euskal Herrira etortzea erabaki zuen. Arangoitira, hain zuzen ere, bertan herrikide ezagunak zituelako. Iritsi zenean, Arangoitik oso bestelako itxura zuen. “Txabola eta etxe gutxi batzuk” baino ez zeuden. Taxista batek ez zuen bertara eramaterik nahi izan bidea “txarra eta arriskutsua” zelako. Arangoitin herrikideekin bizi izan zen. Txandaka egiten zuen lo “cama caliente” deritzanetan. Nahikoa diru izan zuenean etxebizitza propioa alokatu zuen, eta bere ama eta arreba ekarri zituen. 

CCOO sindikatuan eta alderdi komunistan, legez kanpoko alderdia zen garaian, hasi zen militante gisa. “Heldu eta gutxira ikusi zuen hemen bazegoela beste langile mugimendu bat Euskal Herria nazio bezala irudikatzen zuena eta bazegoela Euskal Herria subjektu politikotzat zuten beste komunismo bat”. Txomin Zuluaga eta Santi Brouardek bezala pentsatzen zuen “abertzalea ez ezik komunista edota sozialista izan zitekeela”, eta batik bat “ezkerrean uste baino eremu askoz zabalagoa bazegoela”. 

“Hein handi batean”, dokumentalak badu “ikutu berekoia” ere, zuzendariak ezkutatzen ez duena. Juanen bizitza eta bizipenak baliatu ditu Alternatibak zortzi urte eskasean alderdiak egin duen bidea irudikatzeko. Nolabait, Juanen eta Alternatibaren “ibilbideak paraleloak” dira Mikelen esanetan. Eta, besteak beste, ikus-entzunezko lanak erakusten du Alternatibak EH Bildu koalizioari egin dion ekarpena: “Burujabetza ulertzeko eta burujabetzaren alde egiteko dauden beste modu batzuk”. 

Iazko Errepublikaren Egunean dokumentalaren trailerra ikusteko aukera izan zuten Arangoitin. Estreinaldia azaroaren 5ean egin zuten Alternatibaren egoitzan Batzar Nazionalaren ostean, Juan ondo ezagutzen duten pertsona asko bildu zirela aprobetxatuta. Arangoitin eta Deustun ere eskaini dituzte proiekzioak. 

Juan eta bere familiak ondo hartu dute lana. Senide askok negar egin zuten ikustean, eta “zoriondu egin gintuzten”, gogoan du Mikelek. Senide gazteenek, “aitonari buruz asko ikasi eta ikuspegi ezezagunak deskubritu zituzten”. Esperientzia “polita” izan zen denentzat. 

Beste toki batzutan egindako aurkezpenetan ere ikusleak “nolabait hunkitu” dira. Mikelen ustez, Juanen historia gertuko sentitzen dutelako. “Eurak ere lanera etorriak zirelako eta langile mugimenduarekin identifikatu zirelako”. Hasierako asmoa “barrura begirako zerbait” egitea izan bazuten ere, Alternatibako lagunak konturatu dira dokumentaleko edukiak baduela lotura zuzena “jende askoren bizipenarekin”, Juanen ibilbidearekin. 

Juanen “azken abentura” Alternatiba alderdira “pasatzea” izan da. “Euskal Herriko ezkerraren batasuna egitea”. Oinarrian dagoen militantea izatea gustuko du, eta “behetik sustatzea borroka guztiak, bigarren maila batetik”. Juanen iritziz, “ezkerrak elkarlana bilatu behar du fronte zabala osatzeko. Hori da EH Bildu batek adierazten duena. Ezkerrak harik eta gehiago zabaldu behar du eskumako arerioa garaitzeko. Hori da egungo militantziarentzat Juanen irakaspenik handiena”.

Uriola

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X