Iñigo Goikoetxea “Jaizkibel konpainia” komikiaren egileari elkarrizketa BERRIAn

Iñigo Goikoetxea “Jaizkibel konpainia” komikiaren egile eta marrazkilariari Jon Ander De la Hoz kazetariak BERRIAn egindako elkarrizketa, Hondarribiko Alardearen eta Jaizkibel Konpainiaren historia kontatzen duena. 

Beti ibili izan da marrazkiaren jiran Iñigo Goikoetxea (Hondarribia, Gipuzkoa, 1983). Arkitektura ikasketak egin zituen, eta komikia du zaletasun. Zaletasun horretan oinarritu du alardeko Jaizkibel konpainia mistoaren historia biltzen duen komikia: «Konpainiako militantea naiz, eta lan hau gizartean eragiteko tresna da».

Komikiaren lehen zatian alardearen oinarri izan zen 1638ko setioa landu duzu. Nola dokumentatu zara duela lau mende oinarritutako zatia egiteko?

Hasteko, garai hari buruzko testuak irakurri nituen informatzeko. Xabier Kerejeta historialariarekin ere bildu nintzen, eta zinta batzuetan bera txertatu dut kontaketa egiten. Hondarribiko setiotik hasi, eta ia XX. mendera arteko historia kontatu zidan. Beraz, esan daiteke elkarrizketa bidez informatu naizela.

Jaizkibelen hogei urteko ibilbidea ere biltzen du lanak. Konpainiako kide izateak zuzeneko iturrietara iristea ahalbidetu dizu?

Kideak ezagutzen ditut, eta lanak errazten ditu horrek. Gainera, ez dute nirekin hitz egiteko beldurrik izan, nire babesa dutela badakitelako. Jende irekia da elkarrizketak emateko garaian.

Komikia egiten hasi zinenerako istorio definitu bat egituratua al zenuen?

Ez dut gidoirik erabili, esperientzia pertsonalen batuketa delako. Lau edo bost aukera nituen informazioa sartzeko; kronologikoki azaldu dut Jaizkibelen bilakaera.

Zeure kabuz hasi zinen lana egiten; zer erantzun jaso zenuen Jaizkibelekoei aurkeztu zenienean? 

Ni komikiaren munduan aritzen naiz, eta komikia tresna ona da gaia gizartean zabaltzeko. Horregatik, Jaizkibelen asanbladan proposatu zuten, eta, ados zeudenez, aurrera egitea erabaki genuen.

Fikzioak ba al du lekurik zure lanean?

Komikia kronika bat da, eta marrazkien bidez benetan gertatutakoei irudi bat egin diet, telebistako kamerarik ez zegoelako ordu hartan. Esaterako, lehen aldiz desfilatu aurretik etxeko atarian bizi izandakoen irudikapena dago komikian. Fikziotik gutxi du lanak, baina komikian badago zati bat non egileak momentu hori imajinatu egiten duen. Hala ere, betiko alardeko kide bati galdetzen badiozu, guztia fikzioa dela esango dizu. Komikia inprimatu ere egin gabe zegoenean, hala jarri zuten txio batean, fikziozko istorio polita zela.

Diozunez, gatazka ez zen 1996an hasi, 1993an baizik. Zergatik?

Hori da. Ez da asko ezagutzen, baina lehendabiziko hiru urteetan, festan parte hartzeko baimena eskatu zion emakume talde batek Hondarribiko Udalari. Oso modu naturalean egin zuten, horretarako eskubidea zutela iritzita. Hiru urte horietan, isiltasun administratiboa egin zuen udalak, eskaera hura ikusezin bilakatuz. Jendeak pentsa dezake 1996ko saialdira arte ez zela deus gertatzen, baina ez da hala.

Alternatibak Hondarribiko alardearen eta Jaizkibel konpainiaren historia jasotzen duen komikia Gasteizen eta Oiartzunen aurkeztuko du

Abenduaren 19an eta 20an, Alternatibak “Jaizkibel konpainia” komikiaren aurkezpena egingo du Gasteizen eta Oiartzunen. Liburuak Hondarribiko alardearen historia jorratzen du, jatorrizko gertaera historikoetatik abiatuta, irailaren 8an urtero gogora ekartzen direnak, eta azken hamarkadetan herriko jaiak parekidetasunean bizitzeko hainbat emakume eta gizonek abiatutako borrokarekin amaituta.

Egilea, Iñigo Goicocechea “Galgó” marrazkilari hondarribiarra, aurkezpen ekitaldietan izango da, eta ikerketa lanaren zein sorkuntza grafikoaren berri emango du. Komikia auto-edizioaren bidez argitara eman da, besteak beste, Alternatiba bezalako eragileen laguntzarekin, Jaizkibel konpainiaren borrokarekin aspalditik agertutako konpromisoarekin bat eginda.

Gasteizko ekitaldia hilaren 19an, asteartea, egingo da, alderdiaren egoitzan (Los Herran kaleko 25.eko behealdean) arratsaldeko 19:00etatik aurrera. Hurrengo egunean, Oiartzunera (Gipuzkoa) eramango da aurkezpena, Manuel Lekuona udal liburutegira hain zuzen eta ordu berean, 19:00etan, hasita.

Ekitaldiotan komikia erosteko aukera izango dute bertaratutakoek. Salmentarekin bildutako dirua, osorik, Jaizkibiel Konpainiarentzat bideratuko da. Informazio gehiago nahi dutenek edota egilea elkarrizketatu  nahi duten hedabideek, aski dute Alternatibaren komunikazio taldearekin harremanetan jartzea.

Fidel gogoan bere heriotzetik urtebetera

Urtebete igaro da Fidel Castro Ruz Betirako Komandantearen desagerpen fisikotik 2016ko azaroak 25ean. Denon ahotan egon zen berri tamalgarri hura. Gogoratuko gara nola segituan bete ziren Euskal Herriko kaleak Fidelen argazkiez, Bandera Kubatarrak ere azaldu ziren balkoietan eta omenaldi ugari egin ziren.

Momentuak eskatzen zuen urgentziaz, Donostiako hainbat alderdi, erakunde eta herritarrok lehen momentuko ekitaldia egin genuen Donostian. Urtebete geroago, Alderdi Komunista-PCPE, Alternatiba, PCE/EPK, Sortu, Gazte Komunisten Kolektiboak-CJC, Ernai, Gazte Komunistak, Askapena eta Euskal Herria Donbas Komiteari beharrezkoa ikusi dugu berriro elkartzea Gipuzkoan bizi diren kubatarrekin batera, ACESMArekin, batzen gaituen hori oroitu, defendatu eta goraipatzeko: Fidel eta Kubatar Iraultza.

Aurten Urriko Iraultza Sozialista Handiaren mendeurrena ospatu dugun urte honetan, gogora ekarri nahi dugu Sobietar Batasunaren adibidea jarraituz duela 59 urte Fidelek eta berak gidaturiko Iraultzak independentzia nazional eta klasista ekarri ziola Kubari, Latino Amerikako lehen iraultza sozialista garaipenera eramanez. Inperialisten esanetara zegoen Batista diktadorea garaituz borroka luze baten ondoren eta aberri berri bat eraikitzen hasi zen Fidel; Che Guevara, Raul eta Camilo Cienfuegos bezalakoekin batera, Amerikar Estatu Batuen sudurren aurrean.

Fidelek hitz egin zigun azken aldietako batean, Sobietar Batasuna eta Leninen obra gogora ekarri zigun eta desiratu zuen beste 100 urte behar ez izatea Sobietar Iraultza bezalako obra handi bat gizadiak berriro izan dezan.

1961eko apirilak 16an Fidelek Iraultzaren Izaera Sozialista aldarrikatu zuen, Kubako Alderdi Komunistaren gidaritza ukaezinarekin. Ekoizpen bideak nazionalizatu eta langileak agintari bilakatu ziren. Laborantza erreforma bultzatu eta nekazariak lurren agintari bihurtu ziren. Nazio mailako alfabetizazio kanpaina erraldoi bat abiatu zen ez soilik haurrei, baita helduei ere idatzi eta irakurtzen irakasteko, ondo bai zekien Fidelek, herri ez-jakitun bat baino gauza arriskutsuagorik ez dagoela.

Fidel adibide bat da munduko iraultzaile eta progresista guztientzat. Bere tinkotasuna zailtasun guztien aurrean, munduko aldaketa historikoen irakurketa gaitasuna eta taktika iraultzailea momentuko kondizioetara moldatzeko gaitasuna, bere gizarte justuago bat eraikitzearen ideiaren atxikimenduak eta bere internazionalismo proletarioak nahitaezko erreferentzian bilakatzen du Fidel.

Sobietar Batasunean eta Europako beste herrialde sozialistetan tamalez kontrairaultzak garaipena lortu ondoren, Iraultza Kubatarraren adibideak

beste dimentsio bat hartu zuen. Garai gogor horietan, Fidelek gidaturiko irlak, Bandera Gorria goian mantendu zuen momentuko korronte guztien aurka, munduko iraultzaile guztientzat itxaropen eta erreferentzia bilakatuz.

Kubatar Iraultza Sozialistak bertako langile-nekazariak ahalduntzeaz gain, beste herrialde askotakoei ere laguntza ikaragarria eman zien eta ematen jarraitzen die internazionalismo proletarioari jarraiki. Eredugarriak dira Kubatar Indar Armatu Iraultzaileek emandako laguntza independentzia nazionala eta eraikuntza sozialista defendatuz Argelian, Kongon, Sirian, Angolan, Etiopian eta Nikaraguan, esanguratsuenak aipatzearren. *Latino Ameriketako herrialde antiinperialistekin batera sustaturiko ALBA mugimendua, Hego Afrikako beltzei apartheid garaian emandako laguntza, eta beste hamarnaka adibide ditugu.* Denongatik ezagunak dira ere mundu osoan zehar behar handienak dituztenei laguntzen ibiltzen diren mediku kubatarrak.

Bereziki gogora ekarri nahi dugu Euskal Herriko iheslari politiko askok Kuban aurkitu izan duten babesa. Kubatar Iraultzak eskaini dien bigarren etxe duin hori beti eskertua izango da.

Aipatu dugun guztia ez zen horrela izango Fidel gabe. Fidel aitzindari bat izan zen, fisikoki joan zitzaigun urtean bertan aurreratu zizkigun hitz hauek: “denoi iritsiko zaigu gure txanda, baina Kubako komunisten ideiak geratuko dira, planeta honetan irmotasun eta duintasunez lan egiten bada, gizakiok behar ditugun ondare material eta kulturalak ekoiztu daitezke, eta atsedenik gabe borrokatu behar dugu horiek lortzeko. Gure munduko anaiei helarazi behar diegu Kubatar Herriak irabaziko duela”.

http://www.alternatiba.net/old-files/Cuba01%20(1).jpg

http://www.alternatiba.net/old-files/Cuba01%20(3).jpeg

http://www.alternatiba.net/old-files/Cuba01%20(6).jpg

http://www.alternatiba.net/old-files/Cuba01%20(7).jpg

http://www.alternatiba.net/old-files/Cuba01%20(1).jpeg

http://alternatiba.net/old-files/Cuba01 (1).jpg

http://alternatiba.net/old-files/Cuba01 (3).jpeg

http://alternatiba.net/old-files/Cuba01 (6).jpg

http://alternatiba.net/old-files/Cuba01 (7).jpg

http://alternatiba.net/old-files/Cuba01 (1).jpeg

‘Colapso’ liburuaren aurkezpenak jakinmina sortu du

Testua eta argazkiak: mondraberri.eus /2017ko azaroak 23, osteguna

40 lagun inguru batu ziren atzo arratsaldean Jaizaleko Elkartean, Alternatibak antolatutako hitzaldiaren baitan. Gonbidatua Carlos Taibo idazle galiziar libertarioa izan zen. Oraingo honetan ‘Colapso: Capitalismo Terminal, Transición Ecológica, Ecofascismo’ bere lanaren 3. edizioa aurkeztera gerturatu zen idazlea Arrasatera. Ez da lehenengo aldia ordea Carlos Taibo gurean dagoena, duela 18 urte Txetxeniaren inguruko hitzaldi batean parte hartzera etorri zen eta.

Joan etorri marduleko autorea dugu galiziarra, ideia libertarioen defendatzaile amorratua. 50 liburu argitaratu ditu jadanik Unibertsitateko irakaslea den pentsalari honek. ‘Colapso’ren kasuan, lehen bi edizioetan liburu guztiak saldu zituen, eta hirugarren edizioa du beraz honakoak, Cataratas editorialaren eskutik.

Jakinmin handia piztu zuen aurkeztera etorri zen liburuaren gaiak. Obrak egun jasaten dugun sistemaren kolapsoa, erorketa edo deuseztapena gerta daitekeen aukera gisa planteatzen du. Diskurtso politiko eta mediatiko hegemonikoek ez dute gai honen inguruan inolako eztabaidarik plazaratzen, baina horrek ez du esan nahi aukera hori existitzen ez denik.

Tesi honetatik abiatzen da Carlos Taibo idazle libertarioaren azken lana. Kolapsoaren kontzeptua ikuspegi pedagogiko batetik aztertuz, berau sorrarazi duten kausak eta ekar ditzakeen ondorioetan jartzen da arreta. Horretaz gain, sistemaren erorketari aurre egiteko bi erantzun guztiz kontrajarri planteatzen dira: trantsizioaren aldeko mugimenduak eta ekofaxismoa. Fenomeno hau herritarren ikuspuntutik ere lantzen da.

https://pbs.twimg.com/media/DPQQXvOWsAAtn2c.jpg

https://pbs.twimg.com/media/DPQSHOjWkAAuKmg.jpg

https://pbs.twimg.com/media/DPQTSpQXUAARx4y.jpg

https://pbs.twimg.com/media/DPQUZf9X4AASquL.jpg

https://pbs.twimg.com/media/DPQWXcqXUAMuKdM.jpg

https://pbs.twimg.com/media/DPQZqOhXUAgrNP1.jpg

https://pbs.twimg.com/media/DPQcnlsXUAYKLh-.jpg

http://alternatiba.net/old-files/171122Presentaci%C3%B3nColapso(Arrasate)2%20REDES.jpg

Alternatibak bere militante borrokalarienaren heriotza deitoratzen du, Hector Prieto Aretxabaletako zinegotzia

Atzo, urriaren 26an, albiste lazgarria jaso genuen, Hector Prieto Rosado Alternatibako kide eta Euskal Herria Bildu zinegotziaren heriotzarena. Galera mingarria, Euskal Herria justu eta solidarioago baten aldeko borrokan izan dugun militante borrokalarienaren umezurtz utzi gaituelako. Gaztea bazen ere, beste inork ez bezala jakin izan du bizitzaren minutu bakoitzari zukua ateratzen, mundua hobea eraikitzea iparrorratz zuela.

Alternatibaren Koordinakunde Nazionalak galera honek eragindako samina adierazi nahi du, eta bere senide, Pepi Rosado eta Jose Ramon Prieto gurasoei bereziki, eta hurbilekoei dolumina agertu nahi die. Haiekin guztiekin partekatzen dugu Hector ezagutu izanaren harrotasuna, eta bere bizitzari aurre egiteko moduaz zipriztindu izana. Oztopo handia jarri zion patuak, endekapenezko gaixotasun bat hain zuzen ere, baina ausardiaz egin zion aurre eta muga fisikoen gainetik, kezkaz beteriko adimen iraultzaileak hegan egiteko gai izan zen.

Hectorrek betidanik maitatu izan zuen historia, argi zuen iragana ezagutu ezean, akats berdinak errepikatzeko joera duela gizateriak. Zailtasunak zailtasun, eremu honetan ikasketak egitea lortu zuen, lizentziatura eta master bat eginda, baina baita ere bere ideia eta idazkiak hainbat blogetan jasoz. Babeslekua zen historia harentzat eta, maiz, lerro batzuk eskaintzen zizkien Buenaventura Durruti, James Connolly edota hainbeste estimatzen zuen Ernesto Che Guevara komandanteari.

Ezkerreko militante gisa, pertsona guztiak duintasunez eta elkarri kontra egin gabe biziko ziren mundua zuen amets. Eta bere harri-koskorra jarri zuen helburu horretan, Alternatiban militatzen eta harago ere joanda, izan ere, 2015eko udal hauteskundeetan Aretxabaletako EH Bilduren zerrendetan parte hartu zuen, herritarren babesari esker, zinegotzi atera zela.

Gazte joan zaigu, 34 urterekin, baina medikuen aurreikuspen guztiak gaindituta eta, batez ere, bere bidea zentzuaz eta konpromisoaz jantzita. Hector joan zaigu, baina bere eredua utzi digu, inoiz aipatu zuen Hellen Keller idazle eta aktibista itsu eta gorraren aipua egi bilakatu baitzuen: “Ezin diozu zure buruari onartu arrastaka joatea gogoak hegan egiteko eskatzen dizunean”.

Sit tibi terra levis Hector, agur eta ohore.

Alternatibako Koordinakunde Nazionala

Euskal Herria, 2017ko urriaren 27an

Alternatibak Eisenstein-en ‘Urria’ filmaren proiekzioak antolatu ditu Gipuzkoako hiri nagusietan

Errusiako Iraultzaren 100. urteurrena dela eta, Alternatibak munduko historia aldatuko zuen gertaera horren gaineko ekitaldiak antolatu ditu URRIA (Eisenstein, 1927) filma proiektatuz Gipuzkoako hiri nagusietan. Lehen emalandia gaur izango da, Irunen, eta hurrengoak Errenteria-Oreretan (24, asteartea), Arrasaten (25, asteazkena), Donostian (26, osteguna) eta Eibarren (31, asteartea) izango dira. Filmaren ostean, Joxemari Carrere idazle eta ipuin-kontalariak gidatutako solasaldiak egingo dira.

Urriko Iraultzaren hamargarren urteurrenaren harira, Sergei Eisenstein zinegileak gertaera haiek berregin zituen film honetan. Errusiako Iraultzak munduko historia aldatu zuen, jendartearen aldaketarako bidean eta mundu justuago baten bilaketan, ezkerreko jendearentzat erreferentzia eta ikasbidea bihurtuz. XIX. mendean emandako askatasunaren aldeko iraultzen ondorengoa dugu, Pariseko Komunaren (1871) esperientzia esaterako.

Iraultza sozialisten lehertzearen zergatiak eta garapenak eztabaidagai izan dira beti ezkerraren baitan. Errusiako Iraultza beraren lehenengo fasea eta geroago Sobiet Batasunak Stalinen gidaritzapean izandako garapen odoltsua, kritikoen hiketekin eta errepresioaren aurrean ezker mugimenduaren baitan eztabaida luzeak eta zatiketen eragile izan zen. Geroago beste iraultzak etorri ziren, Kuban eta Nikaraguan esaterako, guztiak boterearen hartzea armen bidez izan zirenak, horiek ere hamaika eztabaida bide zabaldu izan dituztenak.

Sobietar Iraultza lehertu zenetik 100 urteko tarte historikoa eman da; URRIA filmaren aitzakiarekin Alternatibak gizarte berri baterako bide horretaz gogoeta proposatzen dugu, gizarte justuago, askeago eta pertsonen berdintasunean oinarritutakoa lor dezagun.

U19 IRUN Kabigorri 19:30

U24 ERRENTERIA-ORERETA Mikelazulo 18:30

U25 ARRASATE Jai-zale 18:30

U26 DONOSTIA Alternatibaren egoitza 18:30

U31 EIBAR Portalea 19:00

 

Alternatiba Hondarribin izango da bihar alarde parekidea babesteko

Ekaina bukaera Irunen egin bezala, Alternatiba Hondarribian izango da bihar alarde parekidea eta Jaizkibel Konpainia babesteko. Koordinakunde Nazionaleko Alba Fatuartek, Joxe Irtarte ‘Bikila’k eta Josean Eguilegorrek osatutako ordezkaritzak jaiak asktasunean eta berdintasunean bizitzeko eksubidea aldarrikatuko dute Hondarribiko ehunka lagunekin batera.
 
Hondarribiko udaleko, Gipuzkoako Alundiko zein Eusko Jaurlaritzaren jarrera salatu nahi dugu, ezer egin gabe bazterkeriaren konplize bilakatzek direlako, eta dagoeneko bi hamarkada dira alarde parekideen aldeko borroka piztu zenetik.Gora emakumeak alardean!

Alternatibak EAJren kudeaketa eredua aztergai izango du Errenterian eta Arrasaten Igor Meltxor ikerlariaren eskutik

Irailaren 6an eta 13an, asteazkenak, Alternatibak hitzaldiak egingo ditu Errenteria-Oreretan eta Arrasaten hurrenez hurren, Eusko Alderdi Jeltzaleak EAEko erakunde desberdinetan egiten duen kudeaketa ereduaren balizko onuren atzean zer dagoen aztertzeko. Horretarako, Igor Meltxor (Ortuella, 1978) ikerlari politiko, idazle eta Kazetari Kanaiako zuzendaria izango dugu hizlari.

Gestión a la vasca: Chiringuitos, impunidad y soberbia“, “Caso Bidegi: ¿A dónde ha ido a parar el dinero?” eta “Gestión a la vasca II: El oasis vasco” ikerketa liburuen egileak, hainbat datu jarriko ditu mahai gainean jeltzaleen benetako interesak azalerazteko, #PNVstyle deritzonaren frogak mahai gaineratzeko azken batean.

Lehen hitzaldia hilaren 6an izango da, Errenteria-Oreretako Mikelazulo elkartearen aretoan (Beheko kalearen 4.ean) arratsaldeko 18:30etatik aurrera. Bigarren hitzordua Arrasateko Jai-Zale tabernan izango da (Olarteko kalea, 37) ordu berean baina irailaren 13an, asteazkena. Hitzaldi irekiak izango dira biak, sarrera askekoak aretoak bete arte. Bata zein bestean ikerlariaren liburuak eskuratzeko aukera izango dute bertaratutakoek.

Eguna: Irailak 6, asteazkena.

Ordua: 18:30

Lekua: Mikelazulo Elkartea (Beheko kalea 4, Errenteria-Orereta).

Hizlariak: Igor Meltxor analista politikoa eta idazle eta Alternatibako kide Joxemari Carrere.

 

Eguna: Irailak 13, asteazkena.

Ordua: 18:30 .

Lekua: Jai-Zale taberna (Olarte 37, Arrasate).

Hizlariak: Igor Meltxor analista politikoa eta Josean Eguilegor, Alternatibaren zuzendaritzako kidea.

Zurietan zuri

Joxe Iriarte “Bikila” – Alternatiba

Zuria, faltsua dela zioen Orixek. Izan ingurumen arloan, izan genero zapalkuntzaren arloan, nazkatua nago instituzio batzuei darien zurikeriarekin. Eguneroko ogia bihurtu zaigu gauza bat esan eta bestea egitea. Esate baterako, uda honetako jai guztietan: jaia berdintasunean leloa entzun dugu ia udal guztietako arduradunen ahoetatik. Beraz, erbesteratu egin behar omen dugu gure jaietatik generoarekin zerikusirik duen edozein bortizkeria mota. Alabaina, diskurtso horrek ez du, dirudienez, zerikusirik Hondarribiko eta Irungo alardeekin gertatzen denarekin. Alegia, emakume izatetik baztertua izatea herriko jaiaren ekimen garrantzitsuenean.

Askotan entzun dugu, generoen arteko indarkeria edo diskriminazioaren atzean dagoena botere kontua dela. Botere ekonomikoa, fisikoa, psikologikoa eta kulturala. Irungo eta Hondarribiko herri tradizioaren inguruan gauzaturiko botere faktikoek oso argi ikusi zuten Alardearen auzian beren botere kulturala zalantzan jartzen zela eta, zoritxarrez, gurean ere hain errotua dagoen sen gregarioaz baliatu ziren (horien artean emakume askorenak ere) alarde parekidearen aurka era guztietako biolentzia motaz oldartzeko. Argitu iezadazue bestela, urte guzti hauetan Alarde parekidekoak jasandakoa, biolentzia ez bada, zer arraio den. Arantxa Urretabizkaiari eta Ixabel Alkaini egindako elkarrizketan eta, batez ere, Arantxaren azken eleberrian (Bidean ikasi nuena) azaltzen den guztia nahiko froga ez bada.

Ni neu, nire aldetik, gatazka sortu zenetik bertatik bertara ikusi dut bi herrietako Alarde parekideen aldekoek sufritu izan dutena. Plastiko beltzarena icebergaren tontorra besterik ez da. Eta hori dena Hondarribiko eta Irungo udalen konplizitatearekin eta Aldundiaren bestaldera begiratzearekin. Irailaren 8an Hondarribiko alkatea ausartuko al da esatera sexu erasorik gabeko jaiak nahi dituela? Alarde parekidekoek Ertzaintzaren zaintzapean desfilatzea behartuta jarraitzen duten bitartean eta, gainera, udalak bizkarra ematen jarraitzen dienean.

Irakurri BERRIAn

1977ko maiatz odoltsua Errenterian

Biteri kaleko Cobreros botika eta Aurrezki Kutxa Probintzialaren arteko bidegurutzean, guardia zibilen Land-Roverrak eraso gaitu. Aurretik eraman dute pankarta eta ikurrina. Hain ustekabean harrapatu gaituzte… txiripa da ezer gertatu ez izana. Oraindik ez dakit nola saihestu dugun erasoa! Ohi genuen bezala, aurreko lerroari eutsi izan bagenion hilak eta zaurituak izango genituen.

-Akatu ez gaituztenean! –esan du lagun batek ozenki.

-Uste dut norbait atxilotu dutela -oihukatu du beste batek.

Erasoaren eraginez sakabanaturikoak elkartu garen heinean, haserreak harriduraren tokia hartu du. Kuartelillora! Kuartelillora! oihuak gero eta ozenago, gero eta maizago entzuten dira.

Eta kuartelillorantz abiatu gara. Ehunka gara. Denok bero-bero. Beroegi agian. Izan ere, ez baitugu ondo neurtu kuartelilloaren aurka joaterakoan zer gerta dakigukeen! Gure zain daude eta ez digute hurbiltzen uzten. Pilotakadaka eta kezko pote kirasgarriekin hasi dira. Guk, berriz, harrika erantzun diegu. Gerra hasi dela ematen du.

Halako batean su errealaz eginiko tiro hotsak entzun ditugu eta balak gure ondoko hormak zulatzen dituzte. Berunezko balak harrien aurka, beso hutsak fusilen aurka, metraileten hotsa oihuen aurka. Laster hasi dira balaz zaurituriko manifestariak odol putzuetan erortzen, eta kuartelilloaren inguruko etxebizitzetan balek hormetan egindako zuloak agertzen. Kuartelilloaren inguruetako gatazka amaitzen joan den heinean, jendeak nork bere etxera jo du. Indarraren erabilera hain izan da desberdina, ezen guardia zibilek azkenik herria bere egin duten.

Arratsalderako zeharo aldatu zaigu egoera. Erdialde osoa inguratu dute. Halabeharrez, goiko auzoetara jo dugu asanblada egin ahal izateko. Beraun auzora hain zuzen ere. Bostehun pertsona elkartu ahal izan gara eta egoera aztertu ondoren, auzoak, enpresak eta batzordea bateratuko dituen ezkutuko taldea osatzea erabaki dugu.

Erdialdera jaisterakoan, Rafael Gomez Jauregi, 78 urteko aitona guardia zibilen balaz erori dela eman digute aditzera. Une horretan hilerriko bakearen giroa nagusi genuen herri-erdialdean. Lau katu besterik ez zebiltzan kalean eta gu goiko aldean geunden bilduta. Zer gertatu da beraz?. Rafael eta beste bi jubilatu patxara ederrean zihoazen Zumardian barrena. Bat-batean, ordea, tximistak jo izan balu bezala, zerraldo erori omen da Rafael, Batzokiaren parean. Lagunek, zeharo asaldaturik, alde batera eta bestera begiratu dute eta, tiroa, berrehun metro aurrerago, Panier Fleuriko zubian zegoen guardia zibilen taldetik atera dela antzematen dute.

Ezkutuko koordinadorakook Agustinetako komentuaren ezkaratzean bildu gara, hurrengo egunerako zereginak prestatzera.

Maiatzaren 13an, greba orokorrak aurrera dirau. Herri osoa guardia zibilek hartu dute. Hala ere, auzoz auzo, kalez kale, piketeak ibili dira informazioa zabaltzen. Kontsigna bat zen nagusi: “hamabietan, denok herri asanbladara!” 

Euri-jasak gupidarik gabe busti ditu gure hezur-mamiak. Euriak eta zakurren gertutasunak elizara bultzatu gaituzte babes bila. Beste askotan bezala, ateak ireki ditzala eskatzen diogu erretore jaunari, baina oraingoan, sor eta gor egiten dio gure eskaerari.

Eskura dugun informazioa ezagutarazi ondoren, eztabaida saioaren hasieran, tiro danbada entzun da eta megafonoa eusten duen laguna bete-betean jo dute gomazko pilota batez. Berriro ere, traizioz, atzealdetik harrapatu gaituzte. Hala ere, antzeko zerbait espero genuen, ez baita erraza hain asanblada jendetsua errepresiotik babestea. Taldeka zein multzoka, bilduz joan da jendea eta bazter guztietan altxa dira barrikadak.

Berriro ere, ohiko sinfonia. Harrikadak alde batetik, pilotakadak eta ke poteak bestetik. Hala ere, berrikuntza gisa, zenbait tokitan suzko barrikadak piztu direla eta, pontxe bero batzuk ere jaurtiki direla txapelokerren aurka.

Handik ordu erdira agertu dira antidisturbios direlako grisen talde bereziak eta lana banatu dute. Guardia zibilak errepideetan eta inguruko auzoetan, grisak erdigunean. Metraileten hotsak arima sendoenak izutzen edo kikilarazten baditu ere, jendeak ez du amore eman. Eguratsa gero eta irentsi gaitzago bihurtu da. Suzko barrikadei, ke poteei eta baita pontxeei darien keak, negar eginarazteko gasaz nahasturik, gure eztarriak urratzen dituenez, askok eta askok uretan bustitako mukizapiaz babestu ditugu sudur eta aho zuloak. Bi ordu luze iraun du manifestarien eta poliziaren arteko borrokak, gerra zibilaren irudi lazgarria gure burura erakarriz. Azkenean manifestariek etxeko bidea hartu dute eta kaleak poliziaren esku geratu dira.

Arratsaldeko asanblean, gauza zeharo garrantzitsua galdegin da lehen aldiz: greba orokorrak aurrera egiten duen bitartean, herriaren hornikuntza nola antolatu. Egun bateko greba egun askotako bihurtzen ari baitzaigu poliziaren erantzunaren ondorioz. Greba orokorrak kalteak dakartzala ez dago zalantzarik. Kontua da, kalte hauek ahalik eta arinenak izan daitezen gure kargu hartu behar ditugula sortzen diren arazoak. Poliziari bost axola zaio herriari zer gertatzen zaion. Guri, ordea, ez. Haurrentzat eta ahulduentzat nahitaezkoak diren elikagaiak banatzeko orduak jarriko ditugu: esnea saltzeko tokiek, okindegiek, botikek eta antzekoek bide izango dute goizeko bederatzietatik hamaikak arte irekitzeko. Jakina, elikagai hauek garraiatzen dituztenek ere bideak irekiak izango dituzte.

Batzuk, ordea, ez daude honekin oso ados, greba orokorra dena geraraztea delakoan baitaude. Eztabaida iritzi honen inguruan gertatu da. Kontua da, herriak zeini egiten dion kasu. Merkatu-legeari eta agintariei, ala borroka aurrera eraman ahal izateko sortutako herri asanbladari? Asanbladaren hitza legea bada, horrek berebiziko garrantzia du, ez zenbat toki dauden itxiak edo irekiak. Eta asanbladaren helburuak, izan behar luke, eraginkortasunari eutsiz, ahalik eta kalte gutxien sortzea.

Umeak eta zaharrak, behartuak oro, gutarrak dira, haien babesa gure esku baldin badago, hori dena kontuan izan behar dugu. Beraz, greba arautu egin behar dugu, edo beste modu batera esanda, aktiboki eratu. Azken iritzia atera da garaile.

Ondoren manifestazioa egitea erabaki da eta herri erdira hurbiltzen ari ginela, berriro, eraso egin digutenekin gatazka gogorra sortu da. Hamar bat lagun zaurituta eraman dituzte Donostiako erresidentziara. Hezur kraskatuak, ubeldurak, zauriak… denetarik izan dugu.

Ilunabarrean, beste berri txar bat zabaldu da: Bazen Garaia tabernako nagusia izandakoa, Gregorio Maritxalar, balaz larriki zauritu dute bere etxeko balkoian. Iruñaldean ere, Errenterikoa omen den beste lagun bat hil dute.

Larunbata, 14. Haize txarrak ekaitza dakar. Goizgoizetik jakin dugu, Maritxalar hil dela eta Iruñean hildakoa, berriz, Jose Luis Cano izeneko gaztea dela. Garai batean Errenterian bizi izana, eta orain Donostian bizi zena. Senideak, Beraun auzoan bizi omen dira. Herriko erdialdea polizien kontrolpean dago. Beraungo bidea, ordea, barrikadaz josita dagoenez, guk kontrolatzen dugu.

Mila bat lagun inguru gara asanbladari hasiera eman diogunak. Badirudi jendea hasi dela jabetzen goiko aldera igo behar duela. Asanblada honetan aukeratzen da nortzuk eta zein agindurekin joango diren Bilbo aldean egingo den Euskadi osoko lantegi-ordezkarien bilerara. Gure iritzia, eta hara igorri dugun mezua zera da: greba asteleheneraino luzatzea.

Asanblada bukatu ondoren, Jose Luis Cano zenaren sendiaren etxebizitzaraino abiatu gara. Ordezkaritza batek sendiarekin hitz egin duen bitartean, kalean daudenek “Cano hermano, nosotros no olvidamos” oihukatu dute.

Arratsaldean, Eliza nagusia leporaino beteta dagoela, Rafael Gomez Jauregi zenari azken omenaldia egin zaio. Kaleak barrikadaz beteta daude. Ematen du urte osoko gatazkan sartuta gaudela eta jendearen aurpegietan, urduritasuna, nekea eta lo gutxi egin izanaren eragina nabaritzen da. Hala ere, ez gara, antza denez, gu bakarrik neke-neke eginda daudenak. Biteri kaleko gatazka-eremuan gaudela, Espainiako Poliziaren kapitain bat hurbildu zaigu arduradun batekin hitz egin nahi duela oihukatuz. Gure artean, kontsulta egin ondoren, ni hurbildu natzaio:

-¿Qué desea? -galdetu diot.

-Miren ustedes. Vengo a proponerles una tregua. Llevamos toda la semana de jaleo, estamos muy cansados, y pensamos que ustedes estarán igual. ¿Qué les parece, si damos por terminado lo de hoy? Y mañana Dios dirá.

-Eso no depende de nosotros. Estamos en nuestro pueblo, y tenemos todo el derecho del mundo a expresarnos pacíficamente. Aquí no hay follón hasta que llegan ustedes. Así que, si se marchan, esto vuelve a la calma –erantzun diot.

Bat-batean, gure solasaldia eten egiten da, ondorengo kaleetatik datorren istilu hotsari pilotakaden danbadaz erantzun dietenean. Kapitainak ere ezin ditu bere agindupean dauden guztiak kontrolatu.

Igandea 15. Herriaren okupazioak jarraitu egin du, baina kaleak bare daude. Askok Donostia aldera jo dugu auzoetan egiten diren asanbleetan gure egoeraren berri emateko.

Astelehena, 16. Kalean ezin da ibili, edonori eskatzen baitiote karneta. Hala ere, Beraunen elkartu gara. Ortuellan beste hildako bat izan da poliziaren balaz. Eztabaidak baino areago egoerak bultzatu du greba orokorra egitera Euskadi osoan. Baina egun horretan bukatuko da. Gurean ere bai.

•••

http://alternatiba.net/old-files/Untitled-3.jpg

X