Ardura soziala zerga-politikan

Helena Franco, Ander Rodriguez – Gipuzkoako Ogasun diputatua eta Gizarte Politikarako diputatua

Juan Mari Aburtok, Enplegu eta Gizarte Politikako Sailburuak, «zerga gainkargua» edo «zerga espezifiko» berri bat proposatu du mendekotasunaren beharrei erantzuteko. Lehendakariak berak ere galdetu du «egungo zergekin bermatu ote daitezkeen dauden gizarte zerbitzuak, egun dauzkagunak eta berriak». Galdera oker eginez gero, nekez izango da zuzena erantzuna, eta hala da kasu honetan ere. Ez da galdetu behar zein zerga-sistema behar dugun mendekotasuneko gastuari eusteko, baizik eta zein zerga-sistema den beharrezko politika publiko guztiei batera eusteko. Zaintza duin eta unibertsaletan egindako inbertsioak desorekatzen ote ditu, bada, diru-kontu publikoak? Euskal administrazioen gastu osoari egindako panoramiko batek ezezkoa adierazten digu. Euskadin gizarte zerbitzuetara zuzenduriko gastua %10,7koa da (Eustat).

Nola finantzatzen dira, egun, politika publikoak? PFEZaren eta, gehienetan, herri xehearen bizkar joaten diren zeharkako zergen bidez bildutakoaz. Gipuzkoan, zehazki, zerga-bilketa osoaren %37 PFEZetik dator (bere bilketaren %80 lan errentei dagokie) eta beste %50 BEZ eta zerga berezien bitartez jasotzen da.

Beraz, mendekotasunak ez ditu oro har administrazioak kinka larrian jartzen; eta finantzaketak ere ez du zertan etorri lehen ere euskal administrazio publikoen jardueraren zatirik handienari eusten dioten zergen gaineko gainkargu berri baten bidez. Hala ere, aski al da egungo inbertsioa herritar guztien eskubide sozialak bermatzeko? Ez, inola ere ez. Gizarte zerbitzuen euskal sistemak diru gehiago behar du.

Beharrezko diren baliabide horiek euskal sisteman txertatu ahal izateko, administrazioek beren gastua zorroztasun handiagoz kudeatu behar dute eta beren lehentasunak hurrenkera egokian jarri. Gipuzkoako Foru Aldundian, esaterako, argi daukagu zaintzen sare publikoa eta mendekotasuna duten pertsonen arretarako prestazio eta zerbitzuak direla gure lehentasun. Oso argi daukagu politika ekonomikorik hoberena gastu sozialeko inbertsioa dela, horrela ongizate kolektiboa lagundu, ekonomia aktibatu eta enplegua sortzen baita. Horrexegatik, beste administrazioen —Eusko Jaurlaritza edo gobernu espainiarraren— murrizketa sozialen aurrean Gipuzkoan, urtez urte, gizarte gastua handitzen ari gara.

Egia da mendekotasuna duten pertsonen arretarako gastuak gora egiten jarraitu behar duela, eta horren zati batek zerga-bilketa sistema aldatzetik eratorri behar duela. Hala ere, zergatik jarraitu zerga-sistema herri xehearen bizkar kargatzen? Zergatik ez egin hori enpresa handien mozkin eta fortuna handien bidez? Gipuzkoan erakutsi dugu nola egin daitekeen.

Ez da kasualitatea Ogasuneko diputatuak eta Gizarte Politikako diputatuak artikulu hau elkarrekin sinatzea. Zergatik? Gipuzkoan Ogasun Departamentuaren jarduna eta Gizarte Politikako Departamentuarena berezi ezinak direlako. Gure zerga politika ardura sozialaz landua dago. Txanpon beraren bi aldeak dira biak eta koherentziari eusten diogu zeinek bere politiketan. Ez da serioa beste gobernu batzuetan bezala alor fiskaletik zerga beherapenak proposatzea, eta aldi berean gizarte esparrutik fondo gehiagoren erreklamazioa egotea.

BERRIAn argitaratua

Berdintasunerako Foru Organo bat arduratuko da kontratu, diru laguntza eta politika publikoetan emakumeak diskrimina ez daitezen zaintzeaz

Gipuzkoako Foru Aldundiak Berdintasunerako Foru Organo bat sortuko du lurralde administrazioaren inongo kontratu, diru laguntza, politika publiko edo enplegu eskaintzatan emakumerik diskrimina ez dadin. Izaera goreneko organo honen sorrera Berdintasunerako Foru Arau berrian aurreikusi da: berdintasun handiagoa izango duen gizarte eredu berri baterantz aurrera egiteko Aldundiak proposatutako tresna juridikoa da.

Berdintasuneko zuzendari nagusi Laura Gómezek eta Gizarte Politikako diputatu eta Alternatibako kide Ander Rodríguezek aurkeztu dute gaur Gipuzkoako Emakume eta Gizonen Berdintasunerako Foru Arauaren aurreproiektua, Gipuzkoan eta Euskal Autonomia Erkidegoan aurkezten den lehena. Arau honen hasierako zirriborroa urriaren 15ean jarri zen erakusgai eta 20 lanegunetan herritarren ekarpen eta proposamenak jasoko dira. Ondoren, Batzar Nagusietako tramitazioa hasiko da.

Diputatuak azaldu duenez, Foru Arau hau tresna bat gehiago da, kasu honetan juridikoa, eredu berri sozialago baterantz egiteko: “Eraiki diguten eredu sozial eta ekonomikoan, pertsonen bizitzaren zainketa feminizatua dago, ikusezin bihurtua, ez baloratua. Merkaturatzen denean prekarietate handia duten baldintzatan egiten da. Bizitzaren zainketa gizarteak modu duinean eutsiko duen gizarte eredu berri bat nahi dugu, eta ez emakumeen esku bakarrik egotea”.

Arau honen bidez, Foru Aldundi honen erabaki guztiak kontrolatu eta gainbegiratzeko mekanismoak ezartzen dira eta Berdintasun Unitateak sortuko dira foru departamentu bakoitzean, gizon eta emakumeen arteko diskriminazio egoerak iraunaraziko dituen edo sustatuko dituen erabakiak hartu ez daitezen. Departamentu guztiengan izango du eragina: Ogasun, Gizarte Politika, Mugikortasun edo Memoria historikoan, esaterako. Eta, gainera, politika publiko guztiak gainbegiratuko dira: aurrekontu orokorrak, enpresa edo gizarte entitateei diru laguntzak ematea, enplegu publikoaren eskaintza deialdiak, eta abar. Diputatuaren esanetan, “berdintasunaren erroak Aldundiko departamentu eta arlo guztietara zabaltzea da kontua, baina, gainera, ez diskriminatzeko eskakizun horiek Administrazio publikoarekin kontratatu nahi duen edozein enpresa edo entitatera zabaltzea da kontua. Horrela, sektore publiko eta pribatuan eragina dugu”.

Eta Foru Aldundiak neurri guzti hauek aplikatzen dituela bermatzeko, Foru Arau honek ezartzen du Gipuzkoako mugimendu eta elkarte feministetako kideek %50ean osatutako jarraipen eta ebaluazio komisio bat sortuko dela eta txosten bat egin beharko dutela bost urtean behin.

Berdintasun zuzendariak Arau honetan zehazten diren zenbait neurri aipatu ditu, Foru Aldundiaren konpetentzia diren alorren inguruan:

  • Komunikazioan hizkuntza eta irudi ez sexistaren erabilera arautzen da.
  • Gizarte Politikan pertsona guztiak baldintza duin eta unibertsaletan zaintzen direla bermatzeko neurriak ezartzen dira.
  • Politika fiskal progresiboan eta gizarte ekonomian genero irizpideak txertatzen dira.  
  • Edozein diskriminazio mota suposatzen duten aisi eta ospakizun eredu baztertzaileei babes instituzionala kentzeko obligazioa nabarmentzen da, tradizioan babestuta egin ala ez.
  • Memoria historikoari dagokionez, Diputazioak emakumeen onarpena eta emakume ikusaraztea bultzatu beharko ditu, bereziki espainiar guda zibileko urteetan eta ondorengo frankismoaren diktaduran.
  • Kiroletan, emakume eta gizonen arteko berdintasun jarduera bermatu beharko da, onarpena, estereotipo haustura eman dadin eta abar.
  • Gainera, indarkeria matxista kontzeptua zabaltzen da, ulertzen da ez bakarrik emakumeengan eragina duena bakarrik, baizik eta baita sexu-genero-heterosexualitate sistemaren arauak hausten dituzten pertsonengan eragina duena ere bai, esaterako, trasnfobia, homofobia edo lesbofobia.

Gipuzkoa Politika Soziala

Gipuzkoak Kolonbia, Guatemala eta Bolibiako herri indigenetako ordezkariekin izan da alternatiba soziopolikoak lantzen

Foru Aldundiko Euskara zuzendari Zigor Etxeburua eta Ekonomia diputatu Helena Franco eta Gizarte Politikako diputatu eta Alternatibako kide Ander Rodríguezek harrera instituzionala egin diete Kolonbia, Guatemala eta Bolibiako herri indigenetako 10 ordezkarirekin. Eredu soziopolitikoaren alternatiben eraikuntzarako dinamiken inguruan hitz egin eta Gipuzkoako errealitate politiko eta instituzionala ezagutzeaz gain, beren egoeraren berri eman dute bileran. Indigenak, Mugarik Gabe GKEren eskutik, hainbat eragile, irakaskuntza erakunde, enpresa eta instituziorekin bilduko dira eta horietako bat da Gipuzkoako Foru Aldundia, hain justu.

Topaketa honetan, hezkuntza, hizkuntza eta ekonomia gaietan lanean ari diren Kolonbia, Guatemala eta Bolibiako pertsona hauek eredu soziopolitikoaren alternatiben eraikuntzarako dinamiketan herri indigenetako norbanako eta kolektiboen eskubideak errespetatu eta bultzatzeko egiten ari diren lanaren berri eman dute. Estatu Plurinazionalen Eraikuntza eta Hego Amerikako egituraketa eta ekonomia, gizarte eta hezkuntza eredu berriak izan dituzte hizpide. Era berean, Euskal Herrian, eta konkretuki Gipuzkoan bide horretan egiten ari den lanaren berri jaso dute Diputazioko ordezkarien ahotik.

Gipuzkoako Foru Aldundiaz gain, aste honetan enpresa kooperatiboak, unibertsitateak, heziguneak, erakundeak, sindikatuak, hezkuntza eremu duten gizarte mugimenduak, euskararen berreskurapena, berdintasuna, ekonomia eta bestelako eredu ekonomiko, sozial eta produktiboarekin bilduko dira bertatik bertara ezagutu asmoz.

GFA Politia Soziala

 

Gipuzkoak 165.000 euro bideratuko ditu Emakumeen Mundu Martxa laguntzera, emakumeen pobreziaren eta indarkeria matxistaren aurkako borrokan

Gipuzkoako Foru Aldundiak 165.000 euro emango ditu Emakumeen Munduko Martxarekiko lankidetza proiekturako. Emakumeen Mundu Martxa nazioarteko mugimendu feminista bat da, mundu osoan emakumeen pobreziaren eta haien kontrako indarkeriaren arrazoiak desagerrarazteko lanean dabilena, eta aste honetan Donostian egingo du bere biltzar europarra. Foru erakundeak tokiko mailan nahiz nazioartean eman nahi du babesa eta, horregatik, bi hitzarmen sinatuko dira: bata, MMM Forum Mulherreko nazioarteko idazkaritzarekin sinatuko da –Mozambikeko gobernuz kanpoko erakundea-; bestea, berriz, Euskal Herriko Emakumeon Mundu Martxarekin –mugimenduaren tokiko plataforma, Euskal Herriko hainbat elkarte feminista biltzen dituena-.

Gizarte Politikako diputatu eta Alternatibako kide Ander Rodriguezek, gaur aurkeztu ditu bi hitzarmenak Euskal Herriko Emakumeon Mundu Martxako ordezkari Idoia Trenorrekin. MMMko nazioarteko idazkaritzako ordezkari den Graça Samok Mozambiketik bidalitako bideo baten bidez hitz batzuk esan ditu Aldundiaren laguntza eskertzeko. Akordio horien arabera, bi erakundeek hainbat jarduera egingo dituzte, emakumeen eskubideen alde eta indarkeria matxistaren kontra, bai gure inguruan eta baita nazioartean ere. Beren ekimenen artean, nabarmena da aste honetan bertan Donostian egingo denaren garrantzia. Izan ere, urriaren 10etik 12ra, Gipuzkoako hiriburuak Emakumeen Mundu Martxaren Europako Topaketa hartuko du. Herrialde askotako ordezkariak bilduko dira. Topaketa honetan, besteak beste, 2015ean kontinente osoa zeharkatuko duen karabana feministaren azken xehetasunak zehaztuko dira.

Diputatuak salatu du “gaur egun, pobrezia egoeran dauden 10 pertsonatik 7 emakumeak dira, eta horietatik % 60k indarkeria fisikoa naiz sexuala sufritzen dute. Mundu osoan dauden gizarte eskubideen urraketak jasaten dituzten emakumeak. Ezin dute parte hartu beren bizitzetan eragina duten erabakiak hartzerakoan.” Testuinguru honetan, Gipuzkoako Foru Aldundiak sustatu nahi du “desberdintasun horiek desagertu daitezen antolatu egiten diren eta elkarrekin borroka egiten duten emakumeen ahalduntzea”. Horregatik, Foru Aldundiak, nazioarteko gizarte mugimenduekiko lankidetzaren bidez, garapenerako kooperazio politika eraldatzaile bat sustatzearen aldeko apustua egin du, pobrezia desagerrarazteko helburuarekin, egiturazko kausetan eraginez -kausa politikoak, ekonomikoak, soziala, ingurumenekoak eta generokoak-.

“Kooperazio eraldatzaile bat sustatzeko eta aliatu estrategikoekin lankidetzan aritzeko ezinbestekoak da tokiko nahiz nazioarteko mugimendu sozial emantzipatzaileekin akordioetara iristea, hala nola Euskal Herriko Emakumeon Mundu Martxarekin (EHEMM) eta Emakumeen Nazioarteko Mundu Martxarekin (Fórum Mulher). Izan ere, horien helburu nagusia da borroka feminista, antikapitalista eta internazionalista. Bai Euskal Herrian eta baita munduko beste lekuetan ere, sare honetan integratuta dauden oinarrizko talde eta erakundeak lanean ari dira, pobrezia eta emakumeen kontrako indarkeria eragiten duten kausak desagerrarazteko. Haien balioak eta ekintzak aldaketa sozial, ekonomiko eta politikorantz bideratzen dira, eta Gipuzkoak Foru Aldundiak bat egiten du aldaketa horrekin.”

GFA Politika Soziala

Alternatiba Aske Gunean izango da auzipetutako 28 gazteekin elkartasunean eta epaiketa politikoen amaiera eskatzeko

Madrilgo Auzitegi Nazionalean abiatutako prozesuan auzipetutako 28 gazteetatik 5 lagunek gaur goizean mugimendu sozial eta politikoei eginiko deialdiari erantzunez Azpeitian, Loiolako basilikaren aurrean antolatutako Aske Gunean arratsaldeko 19:30etan izango den elkarretaratzean parte hartuko du Alternatibak. Epaiketa politikoen amaiera eta gazteen militantzia politikoa kriminalizazioa bukatzeko eskatuko dugu.

Berriz ere, gazteen kontrako jazarpena salatzera goaz, haien ahotsa isilaraztea helburu bakarra duten makro-epaiketen amaiera eskatuz. Horrez gain, Eusko Jaurlaritzari dei egiten diogu prozesu honen konplize izan ez dadila, jakin baitaki guztiz bidegabea dela. Guzti horregatik, Diana Urrea Alternatiba Gazteak-eko kide eta Gazteizko legebiltzarkiderik gazteena, Azpeitiko Aske Gunean izango da epaitzen hasi diren 28 gazteen berehalako askatasuna eskatzeko.

Gipuzkoako gizartearen elkartasuna bilatzen duen informazio eta sentsibilizazio kanpaina, Alzheimerraren Munduko Egunean

Gipuzkoako Gizarte politikako diputatu eta Alternatibaren kide Ander Rodriguezek Alzheimerra pairatzen duten pertsonekiko sentsibilizazio kanpaina aurkeztu du gaur Donostian. 

Alzheimerraren inguruan kontzientziatzeko jarduera programa bat aurkeztu dute AFAGI Gipuzkoako Alzheimerdunen eta Bestelako Dementziadunen Senitartekoen eta Lagunen Elkarteak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak, datorren irailaren 21ean Alzheimerraren Munduko Eguna ospatuko baita. Hamaika ekitaldik osatutako egutegia bihar bertan hasiko da, Lazkaoko Txindoki egoitzan emango den hitzaldiarekin, Alzheimerra duten pertsonekiko komunikazioari buruz, eta urriaren 2an itxiko da, Irunen, zaintzaileei zuzendutako hitzaldi batekin. Bihartik hilaren amaierara arte, informazio mahaiak, hitzaldiak, AFAGIko bazkideen arteko topaketak eta jarduera solidarioak egingo dira, gaixotasun honen inguruko sentsibilizazioa bilatzeko eta alzheimerraren errealitatea Gipuzkoako eskualde guztietara helarazteko.

Kanpaina honen ekitaldi nagusia irailaren 20an izango da, Donostiako Kontxako Pasealekuan: bertan, ohikoa den giza katea egingo da, eta globoak askatuko dira, alzheimerra duten pertsonekiko eta horien familiekiko elkartasunaren adierazle.

Gipuzkoako Gizarte Politikako diputatuak, Ander Rodriguez, eta AFAGIko presidenteak, Koldo Aulestia, Alzheimerraren Munduko Egunaren inguruko sentsibilizazio kanpainako jardueren programa eta kartelak aurkeztu dituzte gaur. Aurtengoan, Alzheimerraren Munduko Egunaren leloa “elkartasuna” da.

Koldo Aulestiak azaldu du AFAGIk gogor lan egiten duela, “elkartasun” hori beti egon dadin gure bizitzetan: “Elkartasuna, zentzurik zabalenean, gizartearen sektore guztietara iritsiz, eta ez, zuzenean edo zeharka, XXI. mendeko pandemia honekiko erantzukizuna edo lotura duten horietara soilik. Elkartasuna, konplizitatearen eta konpromisoaren isla gisa, eta ez pena edo errukiaren adierazle gisa”. Helburua hori izanik, AFAGIk parte hartzen du elkarteen konfederazio estatalak (CEAFA) abian jarri duen proiektu batean: “Solidarioak Alzheimerrarekin”.

Proiektu honen xedea da printzipioz gaixotasunarekiko lotura zuzena ez duten entitate publiko zein pribatuek arazo soziosanitario honekiko duten sentsibilizazioa ikusaraztea.  Une honetan, deklarazioa sinatu duten 328 entitate publikoetatik (gehienak udalak), 35 Gipuzkoakoak dira.

Kalkulatzen da Espainian, gaur egun, 65 urtetik gorako pertsonen % 7k (503.681) eta 85 urtetik gorako % 50ek (623.723) arriskua dute zuzenean dementzia motaren bat sufritzeko (eta Alzheimerra da gehien ematen dena). Beraz, kalkulatu dezakegu kasu kopurua 1,2 milioi pertsonara iristen dela (1.127.403 hain zuzen ere); horrek Estatuko biztanleriaren % 2,4 egiten du (65 urtetik gorakoen % 13,4). Gipuzkoari dagokionez, 23.630 pertsonara iritsiko litzake.

Ander Rodríguezek azaldu duenez, gaixoen %84 atenditzen ditu Gizarte Politikako Departamentuak. Horietatik, %40 adinekoen egoitzetan daude eta %60k etxean jarraitzen dute, familia inguruko zainketetarako laguntza ekonomikoen babesarekin, Etxerako Laguntza Zerbitzuarekin, eguneko zentro edo bestelako zerbitzuekin.

Diputatuaren hitzetan, “mendeko pertsona etxean bere inguruan mantentzea Foru Aldundiaren lehentasunetako bat da, horregatik handitu ditugu Gipuzkoan Mendekotasun Legearen laguntza ekonomikoak, Espainako Gobernutik murrizketa bortitzak jaso arren. Ez hori bakarrik, hobetze bidean, arreta espezializatua eta pertsonengan zentratuta bilatzen ari gara, horregatik unitate psikogeriatrikoen aldeko apustua egin dugu egoitzen barruan. Iaz 15 plaza psikogeriatriko gehiago zabalduko genituen Lasarte-Oriako Atsobakar egoitzan eta hurrengo hilabeteetan, 18 gehiago zabalduko ditugu Bergaran”.

Aulestiak adierazi du, baita ere, ez dela ahaztu behar Alzheimerrak eragina duela, baita ere, “gaixo gazteengan”; hau da, 65 urte baino gutxiagoko pertsonak, gaixotasun honen ondorio suntsitzaileak pairatzen dituztenak. “Gaixo gazte” hauek dira kasu guztien % 10 inguru.

Inpaktu sozialari dagokionez, Alzheimerra ez da gaixoarekin bakarrik grinatzen.  Izan ere, familiak beregain hartzen du gaixoa zaintzearen eta behar duen arreta ematearen pisua eta erantzukizuna. Ondorioz, eta egitura familiarra kontuan hartuta, esan dezakegu gaixotasunak, Estatuan, eragina duela 4.509.612 pertsonengan, hau da, biztanleria osoaren % 9,7rengan. Gipuzkoan, 94.520 pertsonengan du eragina.

Hala ere, AFAGIko presidentearen hitzetan, “datu horiek gaur gaurkoak dira. Ez dute balio datozen urteetarako. Izan ere, aurreikuspenak aintzat hartuta, gure biztanleriaren zaharkitzea areagotzen joango da eta, beraz, kopuru horiek bikoiztu egingo dira epe ertainera”.

Denbora agortu da: Hondarribiko alkateak gaur bertan bere dimisioa aurkeztu behar du

Lehenik eta behin, zoriondu nahi dugu Jaizkibel konpainia. Hondarribian eta Euskal Herri osoan emakumeen eskubideen aldeko ikurra zarete. Segi lanean, alarde bakarra eta parekidea gero eta gertuago dago zuen urteetako zuen lana eta konpromisoari esker. Herri honen historian leku bat duzue irabazita.

Aldiz, amorru handiz ikusi dugu aurten berriro ere Jaizkibel konpainiaren aurkako plastiko beltzak agertu direla eta hori onartezina da. Urte asko pasatu dira eta Eusko Jaurlaritzak eta Hondarribiko udalak alardearen gatazka konpontzeko ez dutela inongo borondaterik konprobatzeko tartea izan dugu batzuk eta besteek. Bereziki larria da Hondarribiko alkatearen jarrera, eta de fakto bere karguan jarraitzeko indargabetua geratu da. Beraz, Hondarribiko alkateak gaur bertan bere dimisioa aurkeztu behar du. Aitor Kerejeta alkateak Jaizkibel konpainiari egiten dion mespretxua gero eta argiagoa da. Emakumeen bazterketaren ikurra bihurtu da Kerejeta eta gatazka betikotzeko arduradun nagusian bilakatu da.

EH bildutik salatu behar dugu aurten EAJren zenbait kargu publikok alarde baztertzailearen aldeko jarrera argia agertu dutela. Aitor Kerejeta alkateaz gain, Eider Mendoza batzarkideak eta Kristina Uriarte Sailburuak bere babes osoa adierazi diote Alarde matxistari eta bizkarra eman diote Alarde parekideari.

  • Eider Mendoza gaur egun Batzar Nagusietako lehendakaria da, funtzioetan, eta gaur ez du alarde mixtoa babestu, eta normaltzat jo du alarde baztertzailea existitzea.
  • Jakina da ere Kristina Uriarte Kultura sailburuan zein alardearen aldekoa den eta aurten Alarde baztertzaileari bere babes osoa adierazi dio publikoki.
  • Eusko Jaurlaritzak aurten ere ez du legea betearazi. Hamar urte pasatu dira Berdintasunaren legea onartu zenetik eta ez du ezer egin Hondarribiko alardearen gatazka konpontzeko. Gainera, plastiko beltzen aurrean Ertzaintzaren pasibotasunak alarde matxistaren aldeko keinu bat bezala ikusten dute alarde matxistaren aldekoek.

EH Bilduren iritziz, gure instituzioetan horrelako jarrerek ez dute lekurik izan behar eta hiru kargu publiko hauei, Kerejeta, Mendoza eta Uriarteri, irtenbide bakarra geratzen zaie: edo publikoki emakumeen parte hartzearen alde egiten dute edo berehala bere dimisioa aurkeztu beharko dute.

Alderdi politikoei dagokienez, Gipuzkoako EAJ eta PSEri Hondarribian jarreraz aldatzeko denbora agortu zaio. Egoera honek ezin du gehiago iraun. Hondarribitik kanpo emakumearen berdintasuna aldarrikatzen dute baino bertan bazterketaren aldeko eragile sutsuenak dira. Markel Olanok, Egibarrek eta Arriolak etxeko lanak egin behar dituzte eta emakumeen bazterketa defendatzen duten bere kargu publikoak kanporatu behar dituzte.

EH Bilduren iritziz, posible da gatazka konpontzea eta jaia berdintasunean ospatzea. Baina horretako erakunde guztiek norabide egokian lan egin behar dute. Emakunde, Ararteko eta Diputazioak egin bezala, udalak ere bere aldetik lan egin behar du. Gipuzkoan bertan esperientzia desberdinak daude eta horrelako gatazkak konpondu daitezkeela adierazten digute. Donostian, Tolosan eta EH Bildu gobernatzen ari den herri guztietan horren alde ari gara lanean eta emaitzak hor daude.

Emakumeak eremu publikoan baztertzearen ziren garaiak betirako pasatzen ari dira Gipuzkoa osoan. Hondarribian eta Irunen ere laster horrela izango dela ziur gaude eta horretarako ari gara lanean. Hondarribiko populazioaren gehiengoak gatazka konpontzea nahi du eta emakumeen presentzia ziurtatzea nahi du. Hori da bidea eta ziur gaude denon artean lortuko dugula.

EHBildu Gipuzkoa

https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xaf1/v/t1.0-9/10363842_939931589357491_7788036189047025826_n.jpg?oh=226eb0a6ea9a582c7782e8f51dd672f1&oe=548DB7F5&__gda__=1419749188_1d9d0656a0798725bfd75a40d74f6503

https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xap1/v/t1.0-9/10635780_939931642690819_9212621135115522829_n.jpg?oh=48ea02a04b79a7aee7c51c1a4def61fd&oe=5487E3F9&__gda__=1418605861_a3a827ce696e7d2bd573d6532b769a8c

https://scontent-a-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xfa1/v/t1.0-9/10614392_939931706024146_6480879954909799583_n.jpg?oh=ee49ff82427ed442db7ec4747c92f89e&oe=54CE0969

https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/v/t1.0-9/10689567_939931722690811_8126581789878556358_n.jpg?oh=1f5f85b952b6ae2309625da44ceaea05&oe=549380C6&__gda__=1418216527_0249bd510329a3fb33d786c88cd90083

https://scontent-a-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xaf1/v/t1.0-9/10626650_939931596024157_885298966056105342_n.jpg?oh=d068700a714e3d9e1fa1f0613b985d96&oe=54824D8C

https://scontent-b-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xfp1/v/t1.0-9/10458156_939931802690803_6381362475919783672_n.jpg?oh=8357094daa2cb03d38fb87cf13d827e5&oe=54964389

https://scontent-a-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/v/t1.0-9/10153953_939931832690800_7572166121847837779_n.jpg?oh=1fc901370644653f9864237c0d24bcbd&oe=54990EC4

https://fbcdn-sphotos-h-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xpf1/v/t1.0-9/10527819_939931926024124_1155934589670856706_n.jpg?oh=7a4fd60c4a50b8688fb0f01b5be1250f&oe=549C7566&__gda__=1419945228_241aa5b57c9b849ea740496fa870eeaa

https://scontent-b-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/v/t1.0-9/10626620_939931996024117_989098003606422630_n.jpg?oh=b8140249001dac0ac6b0169e2676c141&oe=548F5DA1

https://scontent-a-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/v/t1.0-9/10641220_939932079357442_1091106014455494626_n.jpg?oh=57fea865c01a58765f2a835da40d0484&oe=548E3EE9

https://scontent-b-mxp.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/v/t1.0-9/10696425_939932099357440_2014697540412944086_n.jpg?oh=f43854c6d0967b83e65be9fa6861cc11&oe=548DDAB5

https://fbcdn-sphotos-f-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xpf1/v/t1.0-9/10429373_939932179357432_7903186029429668509_n.jpg?oh=d69bbcb637cc347ca78d4ceabbc738cb&oe=549F45FB&__gda__=1419411345_e996f6debd74f6eef3d5839b2f80cb80

https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/v/t1.0-9/10606304_939932169357433_4405481878381461002_n.jpg?oh=784f08d225ac3e43bfc3d8e5e474e4ab&oe=548BECB4&__gda__=1419324477_8427ccbedb5c70d9cf02042275315b3e

https://fbcdn-sphotos-f-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xap1/v/t1.0-9/10698538_939932379357412_8882333061319517490_n.jpg?oh=e9ddb6033cb5800ca46127fd9e8f00e1&oe=54A572EF&__gda__=1418164019_0cc403075cf848dec4427e3f8bceae89

Alardea: Ezer berririk ez. Ala bai?

Laura Gomez – Gizpuzkoako Foru Aldundiaren Berdintasunerako Zuzendari Nagusia

Hondarribiko Udalbatzak, EAJ, PP eta H1! alderdien babesarekin, duela gutxi eskatu dio Jaizkibel konpainia mistoari bere estrategiaren inguruko hausnarketa sakon bat egiteko eta, horrez gain, bere babes osoa erakutsi dio alarde pribatuari, hondarribiar gehienak horren aldekoak direla argudiatuz. Aldi berean, Hondarribiko alkateak eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak, biak EAJkoak, Alarde Fundazioaren lokal berriaren inaugurazioan izan dira, eta horrek garbi uzten du desfile pribatuari ematen diotela babesa. Emakunde, Arartekoa eta Gipuzkoako Foru Aldundia bezalako erakundeek egindako adierazpenek, non udalei eskatzen baitzitzaien erantzukizunez jokatzeko 20 urtez iraun duen gizarte gatazkari konponbideak bilatzeko, Alarde Fundazioaren erantzun haserrea eragin zuten, berriz ere.

Beraz, pentsa liteke hainbesteko mugimenduan ez dagoela ezer berririk. Edo bai. Susmoa daukat oraingoan aldea dela mugimendu horiek, hain zuzen ere, ezer ez aldatzea nahiko lukeenarentzat gauzak lekuz aldatzen ari direla imajinatzeak sortzen duen urduritasunaren ondorio direla. Eta badute urduri egoteko arrazoia, hiru erakunde (Gipuzkoako Foru Aldundia, Arartekoa eta Emakunde), lehenengo aldiz, elkar hartuta ari baitira lanean konponbideak bilatzen eta aho batez eskatzen udalek ere haiekin bat egin dezatela. Eta Eusko Jaurlaritzak duela gutxi egindako azterketa soziologiko batek erakusten duelako hainbeste aldarrikatzen dituzten gizarte gehiengo horiek jada ez direla beraiek dioten bezalakoak: hondarribiarren %72k gatazkarentzako konponbideak eskatzen dituzte, %84k adierazten dute oraingo jaiak tristura, lotsa, gogaitasuna eta haserrea sorrarazten dizkiela, eta %43k formularen bat nahi dute emakumeek parte hartzeko aukera izan dezaten, baina ez orain bezala. 

Egoera berri horren aurrean, Hondarribiko Udalaren eta Alarde Fundazioaren erantzunak zahar usaina dauka. Antzua, frustragarria eta oso mingarria izan dela frogatuta dagoen eta, gainera, onartezina eta arduragabea den jarrerarekin jarraitzen du Udalak: hots, Alardea bezalako topaketa kolektiboko gune nagusi bat pribatizatzea funtsezkoa den berdintasun eskubidearen betetzea saihesteko; hain zuzen ere, eskubide hori betetzea basakerian ez bizitzeko gizarte talde modura hartu ditugun akordioetako bat da. Alarde Fundazioak, hasteko, biktimizatu egiten du bere burua erakundeek bultzatutako lintxamenduaz hitz eginez, Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat arazo nagusia ez baita Alarde Fundazioa izeneko antolakuntza pribatua, Udalaren jarrera baizik. Eta, bigarrenik, gezurra esatea erabakitzen du Jaizkibel konpainia pasatzen denean protestak egiteko estrategian inolako erantzukizunik ez duela esatean. Urteak daramatzate ekintzak antolatzen berdintasunezko partaidetza defendatzen dutenak ahultzeko eta iritzia azaldu ez dutenak hertsatzeko; hala, haien isiltasuna aprobetxatzen dute gehienen babesa dutela aldarrikatzeko.

Beraz, zertan gara gatazka honen konponketari dagokionez? Ez dauzkagu konponbideak, baina bai bide horretan gidari izan behar ditugun zenbait elementu eta printzipio.

Erakundeen arteko elkarlana ezinbestekoa da, Alardearen auzia agendan sartu baita herrialde mailako arazo gisa; horrelako beste gizarte gatazka bat berriz gertatzea ekidingo duten irakaspenak ateratzeko aukera ematen digulako; eta helburu bakarra konponbideak bilatzea izatea ahalbidetzen digulako, gatazkaren inguruan dauden alderdikeriak gainditzea eta arma moduan ez erabiltzea lortzeko.

Udalak dira egoera hori aldatzeko gakoa. Adorea behar dute gizarte gatazka bat dagoela aitortzeko, ahots guztiak entzuteko —ez baita gehiengoentzat gobernatzen, gizarte osoarentzat baizik— eta zintzotasunez konponbideen bilaketan inplikatzeko. Beti esan diegu ondoan izango gaituztela laguntzeko, erakunde publiko gisa legitimizatzen gaituenaz arduratzea erabakiz gero: arazo kolektiboak konpontzea.

Konponbide-bilaketak taldean baretasunez eztabaidatzeko gai izan behar du, Alardearen eta haren kuestionamendu kritikoaren inguruko tabuak apurtzeko. Baina eztabaida horietan ezin da ahaztu jaiak errituak direla, elkarrekin bizitzeko hartu dugun erabakia eta adostutako kontratu bati jarraituz bizitzeko sinatu dugun ituna irudikatzen dituztenak. Beraz, herritarren zati batek ezin ditu modu pribatuan zehaztu jaiak eta ezin du adostutakoa ez errespetatu. Horrenbestez, edozein konponbidek eskatuko du jaiak publikoak eta berdintasunezkoak izatea, akordioaren eta adostasunaren bitartez elkarrekin bizitzea aukeratu dugunontzat bizitzeko eta gozatzeko moduko jaiak izatea, gehiengoen edo gutxiengoen mendean jarri gabe.

Alternatibak alarde parekidea babestuko du Hondarribian eta Urkulluri Berdintasun Legea urratzen baimentzeari uzteko exijitu dio

Alternatibako bozeramaile Diana Urreak herritarrei dei egin die hurrengo irailaren 8an, berriro ere, “Hondarribiko kaleetara irten daitezela, urtetik urtera, alardean emakumeen bazterketarik gabeko jai libreen alde borroka egiten duten guztiak babestera”. Urreak “Hondarribiko eta Irungo ehunka emakume eta gizonen merezimendua eta esfortzua” gailendu du “atsedenik gabe eta indarra biziaz eskubideak konkistatzen jarraitzen dutelako, konplexurik gabe emakumeen eskubideak urratzen dituzten hainbat instituzioei aurre eginez”.

Aldi berean, alderdi ezkertiarreko bozeramaileak “Urkulluren gobernuak Hondarribiko eta Irungo udalei erakusten dien konplizitatea” deitoratu du, “alarde sexisten zerbitzura baliabide publikoak bideratzen dituenean, berdintasunerako oinarrizko eskubidearen urraketa baimenduz”. Zentzu horretan, exekutiba jeltzalea bere konpromisoa erakusten duen “pauso ausartak ematera” premiatu du “bi herrietako alkateak legea betetzera behartzea adibidez, Hondarribian urtero Berdintasunerako Legea urtero urratzen baita”.

Azkenik, Alternatibatik bere babes osoa agertu nahi izan diote Jaizkibel konpainiari, hala nola, kale nagusian gora laguntzen duten pertsona guztiei ere, “gatazkaren konponbidean instituzioei aurrea hartu dietela erakusten dutelako”. Bukatzeko, “eskubideak ez bozkatu, ez negoziatu; eskubideak irabazi egiten direla” aldarrikatu dute, horregatik, euskal jendarte osoari eskubideak konkistatzen jarraitzera dei egin diote “Euskal Herriko jai eta tradizio guztietan emakumeen parte-hartzea defendatuz”. 

X