Etiketa: Gizartea

Goian bego sozialdemokrazia

Oskar Matute eta Ana Etxarte – Alternatibako bozeramaileak

Amaitu berri den urtean nazioarteko egoerari dagokionez, politikoki eragin izan duten gertaeretako bat azpimarratu behar bagenu, mundu mailako krisiarekin, Europako konstituzioaren porrotarekin edota Durbanen klima aldaketari aurre egiteko ezintasunarekin batera, askoz ere oihartzun txikiagoa izan duen gertakaria eman da, ondorio politiko garrantzitsuak dituen arren: Europako sozialdemokraziaren heriotza, hain zuzen ere.

Hala, Eslovenia, Grezia eta Espainiako Erresumako gobernuetako aldaketek,  mapa erabat kontserbadorea marraztu dute: Ia EB osoa eskuinaren eskuetan dago, Danimarka, Errumania, Belgika eta Austria izan ezik (azken hauek gobernu ahulak dira edo kontserbadoreekin koalizioan daude); bitxia da Europako parlamentuko gehiengo kontserbadore zabala krisi garaian izugarri hazi izana; Europako Batzordea ere kontserbadore baten zuzendaritzapean dago -gogora dezagun Barroso jauna Azoreetako argazki lotsagarri hartako laugarren lekuan agertzen zela-. Europako eskuinaren metastasia paradoxa handi bat iruditu ahal zaigu: Nahiago al ditugu eskubide urratzaileak, zapaltzaileak, demokraziaren garapena galarazi eta zerbitzu publikoak suntsitzen dituztenak, eskubideak eta askatasuna defendatzen dituztenak baino? Jakina, herritarrek ez diotela bere buruari halakorik galdetzen, kontserbadoreek, liberalek eta sozialdemokratek neurri berberak ezartzen dituztenean eta euren arteko ezberdintasunak ezerezean gelditzen direnean, krisi honi aurre egiteko gai ez diren bitartean. Hala, sozialdemokrazia ez da statu quoa-rekiko aukera bat, haren aldaera soil bat baizik, aldaketa irudikatzen duen txandakatze hutsa, aldaketa bera eragotzi besterik egiten ez duena.

Krisiak aukera erreformista hau agerian utzi besterik ez du egin, eta 2011 urteak azken hamarkadetan egituraketa krisia pairatu duen espazio politikoaren behin betiko desagerpena ekarri du. Ez da bidean aurkitutako oztopo bat, sozialdemokraziaren koma egoera larria baizik. Etorkizunean, txandakatze dinamika baten barruan noizean behin berriro agertzeko aukera egon arren, -Frantzian hala gerta liteke-, bere zilegitasun politikoa guztiz galdu du, ez bakarrik pairatzen ditugun arazo larriak konpontzeko gai ez izateagatik, arazo hauek sortzeko politiketan parte hartu duelako baizik.

Oparoaldi garaiak dagoeneko igaro dira; 50eko eta 60ko hamarkadak urrun daude; estatu esku-hartzailearen, merkatuen erregulazioaren, ongizatearen eta politika publikoen garaiak, alegia. Gero krisia heldu zen -70eko  hamarkadakoa- eta alderdi sozialdemokrata dirudunak alderdi sozial-liberaletan eraldatu ziren (neoliberalak bezalakoak, baina ez hain atzerakoiak gizarte gaiei dagokionez), pribatizazio, desarautze, ekonomiaren finantzazio eta sektore publikoaren suntsiketa prozesu guztietan parte hartuz. Bai, haiek izan ziren gaur egun egoera jasanezinean bizitzera eraman gaituen  munstroaren sorrera baimendu eta sortzen lagundu zutenak; Bai, haiek izan ziren botere guztia merkatuen eskuetan utzi zutenak eta gaur egun euren asaldura goraipatzen dutenean, merkatu horiei berberei sekulako boterea izatea leporatzen dietenak, bi aurpegiko jokaera azalduz; Bai, Botin, Fernandez Ordoñez edo Mario Fernandez esan ordez, merkatu generiko delakoa aipatzen duten horiek; 70eko hamarkadan krisia kudeatu zuten horiek XXI. mendeko krisi handia eskura jartzen digute orain; krisiz krisi, antzara-jokoan bezala, baina oraingoan ez dira jolasten, bere txanda ez delako.

Eta ez da bere txanda, sozial-liberalismoa aukera bat eskaintzeko gai ez delako. Honek euren kideen artean izugarrizko kezka sortzen badu ere, are kezkagarriagoa den arrazoi bat ere badaukate: euren logikaren barnetik ez dutela aterabiderik, ezta urrezko urteetako oinarri sozialdemokratetara itzultzekotan ere. Izan ere, sortzen lagundu duten mundua eta duela hiru hamarkadetakoa zeharo ezberdinak dira. Orduan, gaur egungo zibilizazio krisiaren aurrean, nork itzuliko du finantza sistema haiek irekitako Pandoraren kutxara? Nork egingo die aurre arazo globalei, neurri sakonik eta nazioarteko ordenean errotiko aldaketarik egin gabe? Nork itzuliko die herritarrei transnazionalen eskuetan dagoen sasi-demokrazia ez parte-hartzailearen bidez lapurtutako burujabetza eta autonomia? Laburbilduz, nork lortuko ditu eskubide eta askatasun handiagoak, pobrezia, desberdintasunak, diktadurak eta kalte larriak eragin dituen kapitalismoa gainditu gabe? Ez da erreformak edo apurkako aldaketak egiteko garaia; berebiziko momentuan gaude, eta eztabaida eremua sistema erabat aldatu nahi dutenen eta hura defendatzen dutenen artekoa da. Dagoeneko ez dago sozialdemokraziarentzako tarterik; aukera eta premia bakarra ezkerrerarentzat da.

Beraz, ezker sozialista eta alternatiboak ardura handia dauka eta baita ibilbide luzea egiteke ere. Bizi dugun abagunearen mailan egon behar da, sozialdemokraziaren akatsez ikasiz: oportunismoaren, sozialdemokraziaren proposamenen bereizmen ezaren eta ikuspegi bakarraren aurrean, borrokak bateratuko dituen mezu erradikal eta alternatiboa proposatuz; abaguneaz baliatu ordez eta hauteskunde estrategien aurrean, epe luzerako ikuspegia ezarriz; bertikaltasunari eta sozialdemokraziako kideen robotizazioari aurre egiteko, politika ulertzeko modu horizontal, demokratiko eta zuzen banatutakoak proposatuz -kontuan hartuta ez direla soilik alderdien esparrukoak-; ezkerretik jaiotako hegemonia bat sortzeko beharrizana argi adieraziz, eskuindar eta sasi-eskuindarren arteko itunei aurre egiteko.

Euskal Herrian oso argi izan behar dugu mezu hau: sozialdemokrazia lurperatuta dago, eta hura berpizten saiatzen denak amaiera berbera izango du. Hemen ez digu balio gaiztoak baino zintzoagoak izatea. Haiek -eskuma- ez dira geure erreferentzia, momentuak eskatzen diguna baizik: aukera erradikal batetik hegemonia bat eraikitzea, alegia. Ilusioz beteriko garaian gaude eta ezker anitzen artikulaziorako espazioak -non Alternatibak parte hartzen duen- eta tresnak garatzen ari dira. Gaur egungo historia eta testuingurua kontuan izan behar ditugu, egoerak eskatzen duen mailan jardun behar dugu, pausoz pauso prozesu hau bideratzeko kapitalismoaren  osteko trantsizio baterantz abiatuz, sistema gaindituko duen trantsizio erradikal baterantz hain zuzen.

Horregatik, hasi berri dugun 2012 honetan, Alternatiba sozialdemokraziaren hilobira hurbildu da honako mezua botatzeko: “goian bego, betirako deskantsatu”. Noizean behin hilobia bisitatzera etorriko gara, ez hura goraipatzeko, ondo lurperatuta jarraitzen duela ziurtatzeko baizik.

Berriak

Bilboko Espazio Publikoaren Ordenantza: Elkarbizitzarako ala kontrol sozialerako tresna?

Urtebete igaro da Bilboko Udala Espazio Publikoaren Ordenantza aplikatzen hasi zela. Kritikek bere horretan diraute ordea. Ordenantzaren aurkakoek diote kalearen erabileraz dauden eztabaida sakonak araudi “ahalguztidun” batekin lurperatu nahi direla.

Kaleko prostituzioa izan zen aitzakia. 2008an Miribilla auzoko biztanleak kalean lanean aritzen ziren puten jardunaz kexatzen hasi ziren. Eztabaida baretzeko asmoz Bilboko Udalak prostituzioa arautzeko ordenantza egingo zuela adierazi zuen 2008ko irailean, baina proiektua geldi zegoen Udal Gobernua osatzen zuten bi taldeen artean –EAJ eta EB– zeuden desadostasunak medio. 2009ko martxoan auzoko batek perdigoiz tiro egin eta bi prostituta zauritu zituen. Prostituzioa debekatzeko eskariak gora egin zuen zenbait herritarren artean. Eztabaida puri-purian jarri zen Bilbon. Kalea Guztiona Da plataformako kidea da Sabin. Bere ustez agintariek “arazo txiki bat sortu eta alarma pizten dute. Puztu egiten dute herritarren lehentasunezko arazoa balitz bezala, komunikabideekin elikatzen dute eta modu iruzurtian segurtasun gehiago edo debekuak behar direla saltzen dute.”

Bilboko Udala prestatzen ari zen araudiak, Bartzelonan 2005ean onartutako ordenantza zuen eredu. Alta, ordenantza horrek prostituzioa arautzeaz gain, kaleko salmenta, terrazen erabilera, kalean edatea, bizikletan ibiltzea, propaganda banatzea eta abar luzea arautuko zituen. Berehala sortu zituen erreakzioak.

Ordenantza hau onartu aurretik bazeuden arlo ezberdinak arautzen zituzten beste udal araudiak: “Ordenantza honekin –dio Sabinek–, araudi guztiak denak bakar batean batzeaz gain, espazio publikoan gertatzen den guztia arautu nahi izan da. Haientzat, espazio publikoan egiten den guztiak molestatu egiten du, eta beraz, ahalik eta gutxien egin behar da”. 2010eko maiatzaren 27an onartu zen ordenantza eta irailean hasi ziren aplikatzen.

 

Aurreiritziak eta eskubide murrizketak

Kalea Guztiona Da plataformakoen esanetan testuak ez ditu arautzen dituen jarduerak behar beste zehazten. Esaterako, “sexu esplizituaz” ari denean: “Ez du aipatzen zer den sexua, ez du aipatzen zer den esplizitua eta gainera esaten du publikoarentzat erasokorra dela. Eta zein da publiko hori? Zer da erasokorra izatea?”.

Shaila V Bilboko kidea da. Mugimendu hau ordenantzaren nondik norakoak jakin aurretik sortu zen Bilboko Okupazio Mugimenduak (BOM) bultzatuta, kontrol sozialari aurre egin eta kaleak berreskuratzeko asmoz. Berak azaldu duenez, “kontua ez da ezin dezakezula muxurik eman kalean. Hori anekdotikoa da. Esplotazio sexuala jasaten ari diren emakumeak babestu beharrean, zuzenean kaletik ezabatu nahi dira. Ordenantzaren lehen bi biktimak putak izan dira. Ez da kasualitatea”. Top mantarekin ere gauza bera gertatzen dela dio: “Guk ordenantzaren dimentsio hori ikustaraztea nahi dugu: ordenantza sexista eta xenofoboa dela.

Izan ere, kaleko salmentan ibiltzen diren etorkinen egoera ez da askoz hobea. “Atzerritarren Legeak klandestinitatera bultzatzen ditu –dio Shailak–. Hori gutxi balitz, isuna jarri eta kartzelara bidaltzen dituzte. Sistema honen zentzugabekeria horretan datza, isunak ordaindu ahal izateko disko gehiago saldu beharko dituzte-eta”.

Elkarte, alderdi politiko eta sindikatuei ere eragiten die ordenantzak, kalean informaziorako mahaiak jartzea, propaganda banatzea eta antzeko jarduerak debekatu egiten baititu. Herri mugimenduaren aurkako eraso zuzena da debeku hori BOMeko Urtziren ustez: “Orain, kartelak ezin ditugu jarri ordenantza batek esaten duelako. Baina aurrez ere gazteak jipoitu, identifikatu eta isunak jarri izan dizkiete hamaika aitzakiarekin”. “Zuk sinadurak biltzeko mahai bat jarri nahi baduzu burokraziak irensten zaitu –gaineratu du Shailak–, dena supermekanizatua, superkontrolatua izateko tresna da”. Sabinek ere bat egiten du puntu horrekin eta Udalaren “zinismoaz” mintzo da: “Eurek ere kalea nahi duten erara erabiltzen dute. Kalean buelta bat eman eta Bilboko Udaleko logotipoa duten zenbat kartel dauden itsatsita ikusiko bazenu, harrituko zinateke.”

Bilboko Espazio Publikoaren Ordenantzaren kontra dauden mugimendu eta talde hauen iritziz, debekuen eta oztopoen atzean aurreiritzi murriztaileak daude. Gauza batzuk arautzea beharrezkoa dela deritzote, baina beharrezkoak diren eztabaida publikoak eman ostean. Era berean, bestelako jarraibideak bultza behar direla uste dute: “Jarraibideak egon behar dira, baina ohituretan eta baloreetan oinarritutako hezkuntza sistema integral batean, arazoak errotik mozteko”.

 

Eztabaida ezkutatzeko, debeku absurduak

Kalea Guztiona Da plataformako kideen iritziz eztabaida sakonak estaltzeko –debekuei eta zigorrei buruzkoak adibidez–, “astakeria” ugari arautzen ditu ordenantzak: bizikletaz ibiltzea, umeen jolasak arautzea… Kaleko edanarekin, esaterako, ulertzeko zailak diren kontuak arautzen dira: dendan erositako botilekin egindako kontsumoa bada –boteiloi gisa ezagutzen dena– debekatuta dago, aldiz tabernan erositakoa kalean kontsumitzea ez. Okupazio mugimenduko Urtzik argi dauka: “Udan ezin dela txurrorik saldu eta neguan ezin dela izozkirik saldu. Edo ezin dela kometarekin kalean ibili. Halako gauzak sakoneko eztabaida ezkutatzeko dira.”

 

Bi hiri ereduren arteko talka

Shailaren ustez ordenantza hau Bilbok azken 25 urteetan jasan duen eraldaketa prozesuaren emaitza baino ez da: “Bilboko oligarkiak gidatutako Bilbao Ría 2000 Fundazioak turismora eta zerbitzuetara bideratu du Bilbo, eta ordenantza berria jauzi horren ondorio da”. Aitzitik, Bilbon iraganean langile mugimendu eta herri mugimendu indartsua egon dela gogorarazi du Shailak.

Kalearen nolabaiteko pribatizazioaz ere hitz egiten dute mugimenduotako partaideek; gizarte ereduan ikusten du hori Sabinek: “Bilbo erakusleiho gisa eraiki dute. Badaude Udalak egiten dituen eskaintzak, aisia eskaintzen duten tabernak, antzerki guneak eta abar. Hori da herritarrek aisiarako duten tartea”. Aldiz, kaleko bestelako espresio guztiak ezabatu nahi izatea egozten die: “Pribatizazioa, zentzu horretan. Jarduera normala kaletik kendu, adierazpen askea kaletik kendu eta berek erabaki dituzten bitartekoak eta bideak soilik erabili ditzakezu.”

Txanponaren beste aldea segurtasunean –edo segurtasun ezaren sentsazioan– oinarritutako hiri eredua omen da: “Segurtasunaren izenean kalean udaltzain eta polizia pila bat egotea, kamerak egotea –teorian trafikoa kontrolatzeko– zerbait positibo gisa ikus lezake herri mugimenduan inplikatuta ez dagoen herritarrak –dio Shailak–. Guk argi diogu ordenantza kontrol sozialerako tresna dela”.

 

Bide judiziala

Udal ordenantza onartzearekin batera, berehala etorri dira erantzunak.. V Bilbok kaleak berreskuratzeko saioak egin ditu –esaterako, Bilboko Kale Nagusia okupatu zuten eta era guztietako ekimenak egin izan dituzte jai giroan–. Bestalde, Kalea Guztiona Da plataforma sortu zenean –V Bilbo eta BOM ere bertan biltzen dira, beste hamaika talderekin batera–, manifestua kaleratu eta zabaldu zuten.

3.500 alegazio bildu zituzten Udal Gobernuari ordenantza bertan behera utzi eta eztabaida publikoa bultzatzeko eskatuz. “Ez digute batere jaramonik egin –azaldu digu Sabinek–, komunikabideetan esan dute ordenantza ez dela ongi ulertu eta ez dagoela oposiziorako arrazoirik, baina elkarrizketa eskatu diegunean ez digute kasurik egin”.

Urtebeteko epean ordenantzarekin lotutako 176 espediente ireki ditu Udalak. Hauetatik sei kaleko salmentarekin lotuak, 17 prostituzioarekin eta 128 kaleko edanarekin. Gainerakoak ostalaritza jarduerei lotuak dira. Arau hausteak hiru mailatan zehazten ditu ordenantzak: arinak –750 euro arteko isuna– larriak –1.500 euro arteko isuna eta oso larriak –3000 euro arteko isuna–.

Bilduk iraileko Osoko Bilkuran mozioa aurkeztu zuen, ordenantza hori bertan behera utzi eta eztabaida prozesu bat hasteko eskatuz, baina eskaera atzera bota zuten udal gobernua osatzen duten EAJko 15 zinegotziren botoekin. Andoni Aldekoa Udaleko kontseilari delegatuak honelaxe azaldu zuen korporazioaren iritzia: “Legea eta ordena babesten duen Gobernua gara, legerik eta ordenarik gabe bizikidetzarik ez baitago. Zer nahi du arautu ordenantza honek? Espazio publikoaren erabilera egokia. Norbanako edo kolektibo batek espazio publikoa erabiltzen duen bakoitzean, bilbotar guztien ondasuna erabiltzen ari da, eta hori arautu egin behar da, eta desarauketak dakarrena da azkenean bakoitzak nahi duena egitea: bazkari bat, paellada bat Albiako Lorategietan, putxerak prestatzea edozein tokitan, eta bakoitza, inongo arauketa eta baimenik gabe, kalea hartzen dute, ateratzen dira, eta nahi dutena egiten dute. Hori da ordenantza honekin eragotzi nahi dena”.

Bide judiziala urratzea erabaki dute Kalea Guztiona Da plataformako kideek; administrazioarekiko auzi-errekurtsoa aurkeztu dute epaitegian. Helegiteak hiru zutabe nagusi ditu: Udalak ez duela jarduera guzti hauek zigortzeko eskumenik; ez duela tipikotasun printzipioa errespetatzen, arauak ez baitira behar bezala definitzen, interpretaziorako ateak irekiz; eta azkenik, elkarteen, sindikatuen eta alderdi politikoen adierazpen askerako eskubidea murrizten dela.

Helburua ordenantza baliogabetu eta eztabaida publikoa sustatzea dute. Sabinek aitortu du bidea ez dela erraza izango eta ez daukatela irabaziko dutenaren konbentzimendu osoa. Baina behinik behin ordenantzaren kontraesanak azaleratzeko balioko duela uste du: “Legea errespetatu behar dela diote eta lege-haustez betetako ordenantza idatzi dute”.

 

KOADRO BATEAN:

Arau hauste arinak
(750 euro arteko isuna)

Arau hauste larriak
(1.500 euro arteko isuna)

Arau hauste oso larriak
(3.000 euro arteko isuna)

  • Jokoak, kirolak eta dibertsioen praktika, elkarbizitza baketsua hausten badute

 

  • Boteiloia

 

  • Exhibizionismoa edo adierazpen sexualak espazio publikoan

 

  • Salmenta tokian jatea edo edatea salmenta ordutegian

 

  • Kaleko salmenta bultzatzea hauen artikuluak erosiz

 

 

  • Jolas gogaikarri, arriskutsu edo debekatuak, pertsona edo jabetza pribatuei zein publikoei kalte egin diezaieketenak

 

  • Prostituzioa

 

  • Propagandadun mahaiak, aulkiak, guardasolak, toldoak eta abar jartzea.

 

 

  • Lizentziarik gabeko kaleko salmenta

 

  • Udal baimenik gabe espazio publikoa okupatzea jarduerak egiteko

 

  • Udal agintarien, agenteen, udaltzainen eta espazio publikoaren inspektoreen aginduak eta eskaera zehatzak ez betetzea

 

Argazki oin batean jartzeko:

* Kalea Guztiona Da Ordenantza Publikoaren aurkako Bilboko 70 eragile biltzen dituen plataforma da. Tartean dira auzo elkarteak, gazte mugimendua, sexu askapenaren aldeko elkarteak, talde feministak, kultur elkarteak, Konpartsak, sindikatuak, alderdi politikoak zein herri mugimenduko bestelako taldeak.

Berriak

Basurtun ez gara arrazistak

Iagoba Itxaso > Alternatibako militantea

Integrazioa sustatzea helburu duen Onda Euskadi elkarteak eta El Yakin komunitate islamikoak lokal bat alokatu zuten nire etxebizitzatik pare bat kaletara duela hilabete batzuk, Pablo Alzola kalean, hain zuzen ere. Haien asmoa, Udalak traba berririk jarri ezean, aurki meskita bat irekitzea da, 180 lagunentzako lekua eta kultur-etxe txiki bat izango dituena.

Auzokide talde handi batek, Pablo Alzola kaleko bi auzo-elkarteen buruzagitzapean, erabateko kontrako jarrera bizia adierazi du; ekimenaren sustatzaileei, Bilboko Udalari eta baita Basurtuko Auzo-elkarteari aurre eginez. Elkarrizketarako inolako asmorik ez dute agertu. Soilik Udalarekin jardun izan dute, eta hitz egiteko asmorik ez dutela argitzeko izan da; euren nahi bakarra meskita eraikiko ez dela ziurtatzea da, dagoeneko ateak irekitzeko falta zaion izapide bakarra egoitzaren edukieraren berrespena bada ere.

Auzokideek kaleak kartelez bete dituzte, manifestazioak deitu dituzte, hedabideen aurrean adierazpenak egin dituzte, eta Bilboko kale nagusietako batean trafikoa ere moztu izan dute ordu erdiz.

Haien karteletako batek zioen: “Inork aldatu ez gaitzan!”. Duela egun batzuk, Iker Alava kazetariak, auzotarrek aipatutako bi esaldi nabarmendu zituen El Correo egunkarian: “hona ez dira jatorri onenetarikoak etorriko” eta “gero etxeetan sartzen hasiko dira eta auzoaren balioa jaitsi egingo da”. Horrenbesteko zintzotasunak harritu ninduen. Inozoa ni, egunkari honetan aurkituko nituen komentario bakarrak komunitatean dauden berogailuen galdarek ebakuazio bat egotekotan sor litzaketen arazoei buruzkoak izango zirela uste nuen, hauxe izan baita tenpluaren aurka egiteko argumenturik ohikoena.

Ez dut sormen ariketa konplexurik egin behar auzokideren bat horrelako azalpenak ematen imajinatzeko, geroago etorriko denaren iragarpenarekin hasi ohi direnak: -ni ez naiz arrazista, baina…-. Baina nahiago dut beste nonbaitera joatea; zeren eta ni ez naiz arrazista, baina ez dut nire etxe alboan emakumeen aurkako indarkeria eta laidoa sustatzen dituen egoitza bat izan nahi; auzoa mairuz gainezka egongo da, eta hori ez da inoren gustuko; eta meskitaren erruz kaleak lapurrez eta bortxatzaileez betetzen badira, gureak egin du; zeren eta horrelako jendeak hemen inguruan etxeak erosten baditu, auzoa ghetto bat bihurtuko da; eta ni ez naiz arrazista, baina nahiago nuke bidean euren patera hondoratu izan balitz!

Arrazismoa eta xenofobia bete betean, bere saltsan egosia eta zerbitzatzeko prest.

Hori da nire auzoak eman duen irudia lazgarria. Eta esan beharra dago, Basurtun ez garela arrazistak ezta xenofoboak ere. Nola izango gara ba, hau etorkinez osatutako auzoa bada? Duela zenbait hamarkada, hemen denok maketo hutsak besterik ez ginen eta. Kontua da, batzuentzat zaila dela memoria egitea, edo are okerrago, memoria egitean, iraganeko jarrerarik autoritario eta zorrotzenak besterik gogoratu nahi ez dituztela gerta liteke, euren buruari traizio eginez.

Laikotasuna instituzioetan eta kultur askatasuna herritarrontzat, premisa hauetatik abiatzen da egungo legea eta, beste aldean, PP alderdia auzokide hauen alde azaltzen da argi eta garbi; gainera, EAJko Iñaki Azkuna eta Ricardo Barkalak argi adierazi dute ez dutela Bilbon beste meskitarik nahi eta euren esku dagoen guztia egingo dutela hala izan dadin. Udaleko eskuineko blokeak bat egin du meskitaren aurka egiteko, metodoei dagokionez oso ados egon ez arren, gehien bat EAJk ez duelako horren beharrik, euren gehiengo osoa dela eta. Dena den, dagoeneko edozein baimen eskaera berri gelditzea erabaki dute eta baita honen inguruko erregulazio bat sortzea ere. Euren hitzetan, honek ez luke kultu askatasunerako eskubidea urratuko, baina argi adierazten dute kultua jarduteko egoitzak ekiditeko balio izango duela. Laburbilduz, Alari otoitz egitekotan, EAJk zure etxean egin dezazun nahi du. Ezer berririk ez zerupean.

Udalean entzun daitekeen ahots bakarra Bildurena da, Ana Etxarteren bidez hain zuzen, kultu askatasuna zertan datzan gogorarazten duenak. Batzuek esango dute, zer pentsatu ematen duela “gorri horrek” erlijioak errespetatzea zer den irakastera etorri behar izatea. Eta hala da, zer pentsatu ematen du.

Berriak

Kukutza: Auzo baten okupazioaren 3 eguneko kronika

En los últimos dias se sobrevienen ataques y difamaciones a Kukutza. Los irresponsables políticos no contentos con el brutal desalojo e irregular derribo (aparecen grietas en las viviendas y garajes adyacentes) del edificio okupado desde hace 13 años, comienzan ahora la campaña de criminalización y extinción de la solidaridad hacia Kukutza(tras 9 dias detenidos, el viernes 30 dejaron a dos compañeros alemanes en libertad bajo fianza).

Desde la cadena local TeleBilbao, hasta el Pleno del Ayuntamiento, se han escuchado barbaridades de todo tipo(que no vamos a enumerar por que rayan la idiotez), siempre con la intención de marginar, minimizar, arrinconar y sobre todo estigmatizar a un colectivo, a un proyecto con un amplio respaldo popular ganado a base de trabajo diario, y no de talonario, como la Alhóndiga o el Guggenheim.

Alguien podría pensar que con una mayoría absoluta en una mano y la “interpretación” de la ley en la otra, la jugada les saldría redonda a aquell@s que quieren tenerlo todo bajo control. Pues bien, no es así. ni la jugada es redonda, ni se ha acabado la partida. Kukutza sigue viva, y los vanos intentos de criminalización, sólo han conseguido que más gente apoye a Kukutza.

Berriak

Laztanak itzalpean > Maite Asensio

Maite Asensio Lozano – Berria

Bilboko Aste Nagusiko ostegunetik ostiralerako gauean izan zen. Taberna batetik atera ginen, Printze kalean; Erripa kairantz gindoazela, gelditu egin ginen, eta nire bikotekideari muxu bat eman nion. Une hartan likido bat heldu zitzaigun». Hasieran ez ziren ohartu erasoa zena. Kaira jaisteko aldapa bat dago espaloiaren ondoan, eta bi maila daude; besterik gabe, goiko mailatik norbaiti edaria eroriko zitzaiola pentsatu zuten. «Eta orduan entzun genuen: ‘Marikoiak! Joan beste leku batera muxu ematera!’. Aurre egin nien. Haiek aldaparen goiko aldean zeuden, eta gu behekoan; horma bati ezin zaio hitz egin, beraz, igotzen saiatu nintzen, barandari helduta. ‘Zer gertatzen da?’ esatera heldu nintzen… Tipo bat oso azkar hurbiltzen ikusi nuen, eta ukabilkada bat eman zidan hemen, bete-betean». Ezkerreko begia seinalatuta azaldu du erasoa Aketzak; segundo batzuetara, beste ukabilko bat jasoko zuen lepoan, eta bere bikotekideak hirugarrena masailean. «Orduan Poliziari deitu genion, eta sakelakoa hartzerakoan alde egin zuten».

Bilboko festetan salatu ziren hiru eraso homofoboetako bat jasan zuten Aketzak eta haren bikotekideak. Erietxera zauriak artatzera joan zirenean, aurreko egunean eraso egin zioten beste gizon batekin egin zuten topo: «Mamikiren txosnan izan zen. Gay eta lesbiana asko egoten da han, baina halere, kuadrilla bat agertu zen marikoiei buruz gaizki-esaka. Erasoak kontatu zigun haietako batek edaria gainera bota ziola eta kontuz ibiltzeko eskatzean ukabilkada bat jaso zuela». Kolpearen ondorioz, lurrera erori eta buruan zauria egin zuen gizonak; biharamunean ospitalera itzuli zen, buruko minak larrituta.

«Jendartearen isla dira jaiak, eta festa giroan rolak eta estereotipoak biderkatzen dira», dio Alazne Mardarasek, Aldarte gay, lesbiana eta transexualen arreta zentroko langileak. Baina jaietatik kanpo ere izaten dira eraso homofoboak. Bilbon bertan, bi gizon labanaz zauritu zituen gazte talde batek iazko urriaren 31n.

«Nik ez nekien gurean halakorik gertatzen zenik, baina, antza denez, uste baino eraso gehiago daude», azaldu du Aketzak. Izan ere, gehienetan, oharkabean pasatzen dira, are gehiago indarkeria fisikorik ez badago. Gainera, homofobia astungarria da, baina salaketa jartzen zein tramitatzen dutenek ez dute horren berri izaten, Aketzak ziurtatu ahal izan zuenez: «Nik ez nekien, eta udaltzainak ere ez zekien salaketan jar zitekeenik erasoa homofobiagatik izan zela. Baina guk argi geratzea nahi genuen, oso agerikoa izan zelako: mutil-lagunari muxu eman nion, eta eraso egin ziguten, lehenengo edaria botaz, gero hitzez, eta azkenik kolpez».

Oro har, LGTB mugimenduetatik hurbil daudenek baino ez dute salaketa jartzen. «Gertatzen direnak baino askoz gutxiago salatzen dira», ondorioztatu du Mardarasek. Eta horrek zigorgabetasuna dakarrela zehaztu du Aketzak: «Hor dago arazoa: iraintzen zaituen horrek ikusten badu ez dela ezer gertatzen, hurrengoan zerbait gogorragoa egin diezaioke norbaiti».

Erasook agerian uzten dute maitasuna adieraztea arazo bihur daitekeela laztan, muxu edo besarkada bat jasotzen duena sexu berekoa bada. Homosexualek eta lesbianek osatutako bikoteek ikusgaitasun handiagoa duten neurrian, haien aurkako erasoak ere nabarmenagoak dira. «Zibilizatu gabeko gutxi batzuk geratzen dira, ez dutenak inola ere homosexualitatea onartzen. Konturatu dira gero eta gutxiago direla, eta orduan gero eta bortitzago agertzen dira», adierazi du Imanol Alvarezek, EHGAM Euskal Herriko gay-les askapen mugimenduko kideak.

Jatorria: beldurra

Baina nondik dator indarkeria hori? Gizarte heterosexistan kokatu du abiapuntua Alazne Mardarasek: «Gizonek gizon direla frogatu behar dute. Bi neska edo bi mutil muxuka edo laztantzen ikusten dituztenean, erakutsi behar dute indartsuagoak direla. Hori, izatez, ahuldadearen eta segurtasunik ezaren seinale da».

Gizonez mintzatu da Mardaras, gizonezkoak direlako erasotzaile guztiak. «Mehatxuen aurrean, askotan gizonok erabiltzen dugun tresna indarkeria da», dio Mikel Otxotorenak, On:giz berdintasunaren aldeko gizon taldeko kideak. Izan ere, egungo maskulinitate ereduak ezaugarri sexista eta patriarkalak ditu. «Eta hortik ateratzen den guztia mehatxutzat ikusten dugu», azaldu du.

Homofobia kontzeptuak berak adierazten du homosexualekin identifikatzearen beldur direla gizon asko. «Sexismoaren adarretako bat da: gizonok homofobian hezten gaituzte», azaldu du Otxotorenak. Aipatu duen gizontasun eredu hegemoniko hori hiru ezezkotan oinarritzen da: «Ez gara emakumeak, ez gara homosexualak eta ez gara umeak».

Eta gizon izaera hori «etengabe justifikatzen» ibili behar horretatik jaiotzen da homofobia, «mamua», norbere gizontasuna zalantzan jar dezakeenarekiko beldurra, eta erreakzio gisa, ezinikusia.

Indarkeria erabiltzera heldu gabe ere, homofobiak eragina du gizonen eguneroko jokabideetan, Otxotorenaren hitzetan: «Barneratuta daukagu mutilen artean ahalik eta kontaktu fisiko gutxien izan behar dugula. Ikusi besterik ez dago nola elkar agurtzen dugun, sekulako bizkarrekoak emanda, laztanezko besarkadarik gabe; kontaktu fisikoa beti da bortitza, eta askotan kontaktu fisikorik ere ez dago».

Erasotzaile guztiak gizonezkoak diren bezala, eraso gehienak ere gizonak dira. Bilboko Aste Nagusiko hiru salaketetako bi gizonek jarri zituzten, eta iazko urriko erasoan gizonez osatutako bikote bat izan zen biktima. Andreen arteko afektibitate adierazpenak ohikoagoak direla ekarri du gogora Imanol Alvarezek, baina horien pertzepzioa aldatzen ari dela uste du: «Lehen inork ez zuen lesbianismoarekin identifikatzen bi emakume eskutik lotuta ikustea, gauzarik normalena zen. Orain bai: asko aspaldi hasi ziren identifikazioa egiten».

Dena den, emakumeez osatutako bikoteak errazago onartzen al diren galdetuta, Alvarezek erro berera jo du erantzuteko: «Pentsatzen dute emakumeen arteko tentelkeriak direla, baina gizonen artekoa ezin dute onartu, haien gizonkeriaren aurka doalako. Gizon izanda, beheratzea da beste gizon batekin joatea».

Kezkaz bizi izan ditu LGTB mugimenduak udako eraso homofoboak. «Kezkatzeko modukoa da halakoak orain gertatzea, informazio gehiago dagoenean, borroka handiagoa denean», berretsi du Mardarasek. «Eta kezkatzeko modukoa da ikustea gazteen artean zein zabalduta dauden genero rolak. Badirudi etengabe hasten ari garela bidea, egungo gazteak ia-ia aurreko belaunaldia bezain matxista, sexista eta heterosexista datozelako», gaineratu du Alvarezek.

Erasoek, era berean, beldurra eragin dezakete gay eta lesbianen artean. Sexu bereko bikoteek afektibitatea jendaurrean adieraztea oztopa dezake indarkeriak, Otxotorenaren aburuz: «Agerian jartzen zara, jakinda gizarteak homosexual izatea zigortu egiten duela, arlo askotan eta zentzu askotan, modu sinbolikoan bada ere».

Dena den, guztiek argi dute esparru horretan asko geratzen dela lantzeko eta hobetzeko. Izan ere, sexu bereko bikoteek oraindik ere ikusgaitasun murritza dute espazio publikoetan. «Oso gutxi ikusten dira», dio Imanol Alvarezek; «Badakigu proportzioan gutxiago garela, baina ez hain gutxi». Haren ustez, beldurraz gain, ohiturek ere eragina dute. Aketzaren kontakizunean, ordea, beste faktore batzuk antzeman daitezke: «Gerta daiteke Bilbon egotea osaba, auzokidea, amaren ezagunen bat… Niri ere gertatu zitzaidan: hasieran, gurasoek ez zekitenean mutil batekin nenbilela, lotsa-edo ematen zidan».

Hiriak eta herriak

Bilbo aipatzen dute denek, hirietara jo ohi dutelako gay eta lesbiana askok, halako espazioek ematen duten anonimotasunean haien sexualitatea askeago bizitzeko aukera izango dutelakoan. Herri txikietan sexu bereko bikoteenganako presio soziala handiagoa dela uste du Mardarasek, «oraindik». «Bai eta ez», erantzun du Alvarezek, hiri handiagoetara alde egiteko joera hori apurka hausten ari delakoan: «Gero eta gehiagok ematen dute pausoa; beldurra gaindituta, herrian geratzen dira, eta arazorik gabe ageriko bizitza egiten dute».

Izan ere, mezu positiboa gailendu ohi da halakoetan. Norbere sexualitatea eta afektibitatea aske bizitzearen aldekoa. Bada inoiz erasorik jasan ez duenik. Alvarez: «Niri inoiz ez dit inork ezer esan aurpegira; seguru atzetik denetarik esan dutela, baina hor konpon. Batzuetan, hobe da kontuz ibiltzea, baina hori ere erlatiboa da: ezin zara beti neurtzen ibili».

Hain justu, bikote heterosexualek egiten dituzten gauza berdinak egin ahal izatea baino ez dute eskatzen sexu berekoek. «Eskutik helduta joatea, muxu ematea… gauza normalak dira!», dio Aketzak. Erasoaren ondoren, berriro gertatzeko beldur al den galdetuta, irmoki erantzun du: «Ez. Berdin zait. Zer egingo dut? Ostia jaso eta etxean geratu? Eta orain beldurrez? Ez dut nire jokabidea aldatuko».

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X