Alba Fatuarte: “Prekarietate egoeran daude zaintzan aritzen diren pertsonak”

Gure kide eta EH Bildu Bildoko zinegotzi Alba Fatuarteren hitzartzea azken udalbatzan, Veronica del Carmen langilearen heriotzaren harira, paperik izan gabe baldintza txarretan lan egiten zuen etxean hil baitzen eta, horregatik, Udal gobernuari Osalan erakundearen ikerketa eskatzeko proposamena eraman du koalizioak.

Veronica del Carmen, Nikaraguan jaiotako 28 urteko langile Bilbotarra bere lanpostuan (Derion) hil zen urriaren 13an. Pertsona nagusi bat zaintzen lan egiten zuen eta haren etxean hil zen. Baina egoera irregularrean zegoenez, gertakari hauek ez dira ikertu. Hori dela eta, EH Bilduk eskaera zehatza eraman du gaurko Osoko Bilkurara: Osalan-i beharrezko ikerketak egiteko eskatzea, eta beharrezkoa izanez gero, arlo judizialean neurriak hartzea ahalbidetzea. EAJ, PSOE eta PP batu dira proposamena atzera botatzeko.

Veronica del Carmen, Nikaraguan jaiotako 28 urteko langilea, azken 4 urteetan Bilbon bizi izan zen, urriaren 13an, Derion hil zen egunera arte. Pertsona nagusi bat zaintzen lan egiten zuen eta haren etxean hil zen. Baina egoera irregularrean zegoenez, gertakari hauek ez dira ikertu.

Kasuak izandako oihartzun ezak erakusten du zer nolako prekarietate egoeran dauden zaintzan aritzen diren pertsonak, hala nola, egun indarrean dagoen Atzerritarren Legeak dituen ondorioak. Lege horrek emakumeen eskubideak urratzen ditu. Veronicak bezala, euskal gizartearentzat ezinbestekoak diren zerbitzuak eskaintzen dituzten emakumeen eskubideak urratzen ditu lege horrek.

Veronica kontratu gabe ari zen lanean eta baldintzak oso gogorrak ziren: atsedenerako denbora ez zitzaion bermatzen, ezta ere medikuen zerbitzua jasotzeko eskubidea.

Beharrezkoa da langileen osasun eta segurtasun neurriak bermatzea eta horretarako, enpresen eta administrazioen konpromiso handiagoa behar da.

Etxeko langileen kolektiboaren lan baldintzek ez dituzte osasun fisikoa eta emozionala bermatzen. Beste pertsona batzuk zaintzen duena zaintzea ez da aurreikusten. Hori langile horiek duten babes ezaren ondorioa da.

EH Bildu Bilbo

Aernnovak diru publiko asko jaso du eta Jaurlaritzak ardura argia du, beraz, lanpostu guztien defentsan

Aernnovak Berantevillan duen faktoriatik 150 langile kaleratzeko asmoaren berri eman duela eta, EH Bilduk babes osoa adierazi dio gaur bertako langileen batzordeari eta egoera horren konponbidean dagokion ardurari heldu diezaiola eskatu dio Jaurlaritzari, 1994az geroztik enpresa horrek (Gamesa Aeronauticak lehen, Aernnovak orain) laguntza publiko handiak jaso dituelako. Enpresaren mehatxupean dauden langileen egoera aztertu eta euren etorkizun laborala ziurtatzeari begira, Belen Arrondo legebiltzarkidea, Aitor Miguel Gasteizko zinegotzia eta Luis Maria Salgado Arabako batzarkidea -Alternatibako kideak azken biak- Aernnovako komitearekin batzartu dira, “konponbideak elkarlanaren bidetik iritsiko direlako”, Arrondok adierazi duenez.

EH Bilduk informazio zehatza galdegin dio jada Jaurlaritzari Legebiltzarrean, Lakuak argitu dezan zenbat milioi eman dizkion 1994az geroztik enpresa horri. Arrondok gogora ekarri duenez, “Gamesa (oraingo Aernnova) diru publikoaz baliatu zen bere garaian bere jardun pribatua martxan jartzeko, eta milioi asko jaso ditu geroztik. 2006. urterako ia 100 milioi ziren jada, Gobernuak berak emandako datuen arabera, eta orain ezinbestekoa da jakitea noraino iritsi diren laguntza publikoak, enpresari kontuak eskatzeko ordua heldu delako”. Izan ere, legebiltzarkidearen iritziz, “diru publikoa jasotzearekin batera edozein enpresak konpromiso argia hartzen du, berez, laguntza horiek eman dizkion jendartearekin, inbertsioetan eta kalitatezko enpleguan gauzatu behar duen konpromisoa, alegia. Orain, ordea, 150 langile kaleratzearekin mehatxu eginez Aernnova konpromiso hori urratzen ari da eta Jaurlaritzari dagokio konpromiso guztiak betearaztea. Urkulluren Gobernuak, beraz, ardura argiak ditu mehatxu horri aurre egiteko, enpresari kontuak eskatzeko eta konponbidea bilatzeko orduan, eta hori da EH Bilduk eskatzen diona”.

Horri jarraituz, Aernnovarekiko politikan norabide aldaketa eskatu dio Arrondok Jaurlaritzari, “orain arte enpresaren alde kokatu delako, ez langileen alde. Horretan paradigmatikoa izan zen Urkulluk Mexikon Aernnovari egin zion bisita, han deslokalizazioa txalotzen zuen egun berean, Berantevillan enpresa erregulazio-espedientea aurkezten ari zelako. Aernnovaren internazionalizazioaren izenean lehendakariak babes osoa eman zion enpresari produkzioa Arabatik Mexikora eramateko eta, horren ondorioz, Berantevillan langile asko kaleratzeko; horrelakoxea izan da orain arte Jaurlaritzaren politika Aernnovarekiko, beti enpresaren interesak lehenetsita, ez langileenak”.

EH Bildu

Cegasako langileak ez dituela defendatu leporatu dio EH Bilduk Arabako Foru Aldundiari

Cegasako langileak ez dituela defendatu leporatu dio EH Bilduk Arabako Foru Aldundiari. Izan ere, irekita du Cegasak Lan Erregulazio Espediente bat eta segur aski 250 langile kalean geratuko dira. Baina Arabako Foru Aldundia prozesu honetako partaidea da Konkurtso Administratzailea baita eta lan hori azpikontratatu zuen. Baina Lan Ikuskaritzak egindako txosten baten arabera, fede txarrez aritu da eta iluntasunez betatako prozesua burutu du.

Hau dena ikusita, izendatutako Konkurtso Administratzailea aldatzea eta epaitegietan lan erregulazio espedienteari buruzko epaia eman aurretik berriz kontsultetarako epea zabaltzea eskatu dio EH Bilduk Arabako Foru Ahaldun Nagusiari. “Arabako Foru Aldundiak bere egin beharrak alde batera utzi ditu eta Araban enplegua defendatzeko interesik ez du adierazi. Bestela, Lan Ikuskaritzak egindako txostena ezagutu bezain pronto LEE bertan behera uzteko eskaera egingo lioke enpresari edo ordezko bat bilatuko luke”, azpimarratu du Luis Salgadok, Alternatibako kide eta Arabako Biltzar Nagusietako EH Bilduko biltzarkideak.

Hau guztia argitzeko asmoz, Arabako Ahaldun Nagusiari zuzendutako interpelazioa aurkeztu du EH Bilduk. Segur aski, urrian egingo den lehen kontrol osoko bilkuran jorratuko da. Bertan, Lan Ikuskaritzaren txostenaren berri ote zuen jakin nahi du EH Bilduk. Era berean, Aldundiak izendatutako Konkurtso administratzailerekin izan duen bileraren bat argitu nahi du EH Bilduk.

EH Bildu Araba

Ezkerraldearen berpizte sozioekonomikoaren dinamikan euskal instituzioen inplikazio aktiboa ezinbestekoa da

Ezkerraldeko egoera aztertu nahian eta eskualde honetan sozioekonomia suspertzeko neurriak hartzeko helburuarekin proposamenak egiteko, Gasteizko Legebiltzarrean gune izango den batzorde txostengilea eratzeko proposamena aurkeztuko dugu bihar Gasteizen. Euskal Herriak badu zorra historikoa Ezkerraldearekiko.

Ezkerraldea eskualdeak ezaugarri bereziak ditu. Euskal industrializazioaren sehaska izan zen eta ondorioz XIX eta XX mendeetan aldaketa azkar eta bortitzak bizi izan zituen. Industriak sortutako aberastasuna beste tokietara joaten zen bitartean, Ezkerraldean pairatzen ziren garapen eredu desorekatu baten ondorio latzak: hondamendi ekologikoa, hirigintza kaotikoa, lan zapalkuntza…

Hala ere, hamarkada luzeetan lana bermatuta zegoen eta toki askotatik etorritako langileek eraiki zuten nortasun handiko eta anitzeko eskualde bat. 70 eta 80etako hamarkadetan, aldiz, industria astunaren krisia gertatu zen eta, horren ondorioz, eskualdeak beste aldaketa azkar eta bortitzari aurre egin behar izan zion. Geroago, aurreko zoru industrialen plusbaliek, hirugarren sektorean kanpo inbertsioek, Europako laguntzek… baliabide ekonomikoak txertatu zituzten zonaldean eta industria kutsakorraren murrizketekin batera, aurpegia garbitu zioten eskualdeari. Terziarizazioak sortutako lan postuek ere, industria garaiaren enpleguen kalitate berbera ez bazuten arren, langabezi tasa murriztu zuten berriro. Baina itxurazko errealitate horren atzean arrisku eta arazo larriak ezkutatzen ziren. Izan ere, Ezkerraldearen adierazle ekonomikoak beti Euskal Herriko azkenen artean kokatzen ziren. Eta agindutako berrindustrializazioa ez zen inoiz gauzatu.

Eredu ekonomiko berriaren oinarriak ahulak ziren: eraikuntza, teknologia maila baxuko enpresa txikiak eta lan baldintza oso eskasak dituzten merkatal gune handiak. Ahulezia estruktural horren ondorioz, krisiak bete betean jo ditu Ezkerraldearen sistema produktiboa eta jendartea. Adierazle ekonomiko nagusiak badira horren lekuko: langabezia, pobrezia, errenta, zaharkitzea, ingurugiroa…

Adibide gisa, hiru datu aipatuko ditugu:

  • Ezkerraldeak badu langabezi tasarik altuena ikerketa guztien arabera (zifra aldatzen da iturri eta dataren arabera, baina denek kokatzen dute %20 inguruan)
  • Ezkerraldeak badu EAEren BPG per capita baxuena, 25.128 euro, bataz bestekoaren %84 (CES-GEAB 2014)
  • Ezkerraldeak badu pobrezia gordinaren tasarik altuena, %3’5 (FOESSA 2014)

Honegatik guztiagatik, uste dugu Ezkerraldearen egoerak behar duela Legebiltzar honen eta Jaurlaritzaren arreta berezia. Ez da beste eskualdeekiko baztertzailea den eskaera. Ezkerralderako landutako konponbideak aplikagarriak izan daitezke antzeko egoeratan dauden beste eskualdetan ere. Baina uste dugu Ezkerraldeak lehentasunezko estatusa eduki behar duela, bi arrazoi erabakigarriengatik:

  • Populazio kopurua (hiriburua ez den eskualderik populatuena delako)
  • Egoerarik larriena pairatzen duelako funtsezko arloetan, arestian azaldu dugun moduan

Ezkerraldearen berpizte dinamikan barne zein kanpo indar guztiak beharrezkoak dira eta horregatik euskal instituzioen inplikazio aktiboa ezinbestekoa da.

EHBildu

Ander Rodriguez: “Lanbide ez da lana aurkitzeko tresna eraginkorra”

Alternatibako kide eta Gipuzkoako Gizarte Politika Diputatu Ander Rodriguezek gogora ekarri nahi izan du Gipuzkoak EAEko langabezia tasa txikiena eduki arren -%12,1- adindu eta kualifikaziorik gabeko langabeen zifra hazi egin dela herrialdean. “Langabetuen artean, hirutik batek 50 urte baino gehiago ditu, 15.380 pertsona, alegia”, azaldu du Rodriguezek.

Gizarte Politikako diputatua ere denak salatu du Lanbide ez dela “lana aurkitzeko tresna eraginkorra” eta gaineratu du Euskadin gauzatzen diren kontratuen %2an baino gutxiagoetan bakarrik bitarteko dela Lanbide. Horregatik, eta “Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskumena ez izan arren”, EH Bilduk proposamen hau jarri du mahai gainean. “Kualifikaziorik gabeko pertsonen artean gainera, errealitatea are larriagoa da, langabezian dauden adinduen %68a baitira. Eta, beti bezala, emakumeak dira kaltetuenak. Horietako askok, etxeko lanetan aritu dira eta orain, krisiaren ondorioz, kualifikazio baxuko merkatuan beste lan bat bilatu behar izan dute”, adierazi du Rodríguezek.

EH Bilduk “adindu langabetuak merkaturatzeko programa berezia” proposatu du. Gaur goizean, Donostiako Antiguo auzoan dagoen Lanbideren bulegoaren aurrean izan den prentsaurrekoan, EH Bilduren hautagaiak Gipuzkoako ahaldun nagusi izateko, Xabier Olano, eta koalizioko bozeramaileak, Ander Rodriguezek, plan horren ildo nagusiak aurkeztu dituzte, zeinek helburu bezala duen “adindu langabetuak merkaturatzea, bereziki, kualifikazio txikia dutenak, lana lortzeko arazo larriak baitituzte”.

Olanok adierazi du “50 urte baino gehiago dituzten epe luzeko eta kualifikaziorik gabeko langabeek osatzen duten kolektiboa gizarte-bazterketaren arriskuan” dagoela. Horri aurre egiteko, Gipuzkoako ahaldun nagusi izateko EH Bilduren hautagaiak bost neurrietan oinarritzen den programa aurkeztu du.

Alde batetik, EH Bilduk formakuntza jardunaldiak proposatu ditu. Olanoren esanetan, “pertsona horiek lan merkatura itzultzeko zenbait sektore” identifikatu dituzte eta horien inguruko formakuntza jarduerak martxan jarriko dituzte kolektibo horrek lan merkatura itzultzeko aukera handitzeko. Garbiketa, enplegu berdea -adibidez, hondakinen kudeaketan-, ostalaritza, azpikontratazio industriala eta enplegu zuria -pertsonen zaintza- dira Olanok azaldu duenez aukera gehien duten sektoreak.

Gainera, hautagaiak koletibo horren merkaturatzea ahalbidetzeko pizgarri eta hobariak ere proposatu ditu. Baita, lanpostu berriak sortzeko borondatezko lanaldi murrizketak sustatu eta gizarte klausulak aplikatuko dituztela esan du Olanok. Modu berean, EH Bilduk sektore horren diskriminazioaren aurkako sentsibilizazio kanpainak ere martxan jarriko dituela iragarri du.

Azkenik, Olanok adinduentzako “merkatu babestu” bat sortzea proposatu du: “Potentzial izugarria izan dezakeen neurri berritzailea proposatu nahi dugu. Kualifikaziorik gabeko adineko langabetuentzat, bereziki epe luzekoentzat, merkatu babestua sortzea proposatzen dugu, enpresa, gizarteratze-zentro eta enplegu lantoki berezien eskutik”.

X