Xabier Olano hautagaia, Gizarte Politikako diputatu eta Alternatibako kide Ander Rodríguez eta EH Bilduko beste hainbat lagun, langileen eskubideen defentsan aritu dira Donostian, Txarako eraikinen aurrean. Foru arduradunaren hitzetan, “Diputazioa bihurtu dugu lan prekarietatearen aurkako borrokarako tresna legegintzaldi honetan, eta hemen atzean dugun eraikina, hau da, Gizarte Politikako Departamentuarena, sinbolo bezala jarri nahi dugu. Egoitzetako gatazkan, langileen ondoan izan delako. Bereziki prekarizatuta eta feminizatuta dagoen sektorean, milaka emakume zaintzailek bere alboan izan gaituztelako”.

Rodríguezek esan du EH Bilduk ez duela onartzen langileen zapalkuntzan oinarritutako eredu ekonomikoa: “Langile klase antolatua behar dugu, eta instituzioek langile klase horren eskubideak bermatzeko tresna izan behar dute. Bide horretan, lan baldintza duinak bermatzen dituen sistema publiko bat aldarrikatzen dugu, eta bai langile publikoen bai azpikontratetan daudenen baldintzak blindatzeko eta hobetzeko lanean jarraitzera konprometitzen gara”.

Rodríguezek gogoratu du azken urteotan handitu egin dela woorking poor edo langile pobreen fenomenoa. Gipuzkoan, 19.322 langile (%7) daude egoera horretan. “Errealitate hau ikusita, Instituzio publikoek ezin dituzte langileen bizitzak merkatuen menpe laga, lan prekarietateari aurre egiteko tresna bihurtu behar ditugu”, azpimarratu du Xabier Olanok.

EH Bilduk beste eredu bat jarri du abian Gipuzkoan hainbat ekimenekin:

• Salatu egin du errepideetako lanetan ez zirela baldintza duinak betetzen. Egoera irauli, eta Aldundiak klausula sozialak txertatu zituen lehen aldiz kontratu publikoetan.
• Langile publikoei ez zaie soldata jaitsi eta aparteko ordainsariak ordaindu zaizkie, Espainiako gobernuaren erabakien kontra eta auzitegietan bukatzeko arriskuarekin.
• Gizarte Politikako Departamentuaren menpe dauden azpikontratetan lan egiten duten 6.000 emakume zaintzaileen lan baldintzak babestu ditu Aldundiak, patronalaren diru gosearen aurrean. Emakume zaintzaileen eskubideak, orain arte ahaztuak, instituzio publiko baten kezka dira.

EH Bilduk eredu berri honetan sakontzen jarraituko duela esan du Xabier Olanok.

EHBildu Gipuzkoa

Etxeko Laguntza Zerbitzuari buruz, Deustuko Unibertsitateko Gizarte Laneko Sailarekin batera antolatutako Gizarte Mintegiaren ondorioak aurkeztu dituzte Ander Rodríguez Gizarte Politikako diputatuak eta Iker Usón Deustuko irakasleak. Foru arduradunaren iritziz, “egindako azterketak emaitza kezkagarriak erakusten ditu eta, beraz, Etxeko Laguntza Zerbitzuaren ikuspegiari, edukiari eta finantzaketari buruzko erakundeen arteko beste akordio bat adostu beharko litzateke, erabiltzaile kopuruaren jaitsiera geldiarazteko eta zerbitzuaren eraginkortasuna familia inguruneko zaintzarako sistemaren barruan hobetzeko”.

Gipuzkoako Foru Aldundia Etxeko Laguntza Zerbitzuaren prezioa merkatzearen alde eta erabilera hori beste kolektibo batzuetara zabaltzearen alde azaldu da gaur, adineko eta desgaitasuna duten pertsonez gain, buruko gaixotasunak dituzten pertsonek edo etxean zaintzak behar dituzten adingabeek ere zerbitzu hori erabiltzeko aukera izan dezaten. Halaber, foru administrazioak beharrezkotzat jotzen du lurraldeko lan hitzarmena sinatzea, alor horretako langileen baldintzak hobetzeko eta zerbitzuaren egonkortasuna eta kalitatea bermatzeko. Horrela, Etxeko Laguntza Zerbitzuaren eraginkortasuna hobetu nahi da, azken urte hauetan jaisten ari baita erabiltzaileen kopurua.

Usónek azaldu duenez, alor desberdinetako 21 profesionalek parte hartu dute lan horretan –udalak, Aldundia, unibertsitatea eta alorreko enpresen arduradunak-. Etxeko Laguntza Zerbitzua zerbitzu publikoa da, beren kasa baliatzeko arazoak dituzten pertsonei etxean laguntza ematera zuzendutakoa, beren ingurunean ahalik eta denbora gehien  bizi daitezen. Nahiz eta udal eskumenekoa izan, zerbitzuak Aldundiaren %70eko finantzaketa du. Une honetan, Gipuzkoako adinekoen %3,4ak erabiltzen du zerbitzua, eta ehuneko hori behera doa etengabe (2011. urtean %3,9).  

Mintegiaren emaitzen arabera, hauek dira gainbehera horren arrazoietako batzuk: ordainketa partekatua altua da jendearen ustez; lehiakortasun ekonomikoa baxua da zaintzen inguruko merkatu beltzaren aurrean; malgutasun gutxi dago intentsitateari eta ordutegiei dagokienez; ez dago lan-hitzarmenik…

Mehatxu horien aurrean, diputatuak azpimarratu du beharrezkotzat jotzen dela hainbat hobekuntza sartzea Etxeko Laguntza Zerbitzuan, azterketak ezarritako gomendioei jarraituz:

– Kolektibo berriak sartzea Etxeko Laguntza Zerbitzuak jasotzen dituztenen barruan (adingabeak eta buruko gaixotasuna duten pertsonak).

– Erabiltzaileen ordainketa partekatua merkatzea

– Intentsitatea eta ordutegiak malgutzea

– Eskatzea Eusko Jaurlaritzari arbitratu ditzala Etxeko Laguntza Zerbitzuko langileen prestakuntza egiaztatua emateko baliabideak

– Etxeko Laguntza Zerbitzua eskaintzen duten entitate eta enpresek lan sistemak ezartzea, lehentasuna emanez langilearen eta zaintzak jasotzen dituen pertsonaren arteko harreman egonkorrari.

– Gizarte eragileek lan hitzarmen probintziala negoziatzea, langileen baldintzak hobetzeko eta alorraren egonkortasuna bermatzeko.

Pertsona desberdinak urtero