Etiketa: Reino de España

Zer eta nongo Errepublika?

Joxemari Carrere – Alternatiba

Oarsoaldeko Pikoketa talde errepublikarrak antolatuta mahai inguru interesgarria izan zen aurreko azaroaren 6an Errenteria/Oreretan. Errepublika, demokrazia, erabakitzeko eskubidea izenburupean lau hizlari elkartu zituen talde errepublikarrak. Lau sentsibilitate politiko ezberdinenen ordezkari gisa izan ziren gonbidatuak. Isabel Salud, Ezker Anitza/IUko koordinatzaile orokorra; Jorge Letamendia PSE-EEko kidea (Odon Elorza Donostiako alkate ohiaren ordez joan zen); Roberto Uriarte, Ahal Dugu/Podemos alderdiko kidea; eta Oskar Matute Alternatibako gure kidea eta EHBilduren parlamentaria Madrilen. Bakoitzak bere interbentzioan mahai gainean jarritako gaiei euren kokapen politikoaren ardatz nagusiak jarri zituen gainean, eta antolatzaileen helburua Katalunian ez zentratzea bazen ere, azken asteetako gertaerak eta horren gaineko gogoetak izan ziren protagonista. Aretoa betetzen zuen publikoa mahaian ordezkatutako aniztasunaren adierazle zen, baina batez ere ideien elkar trukatze eta eztabaidatzearen gose.

Konstituzioaren aldaketaren gainean, autodeterminazio eskubidea jasotzearen alde agertu zen Isabel Salud, eta errealitate plurinazionala onartu. Euskadi nazio gisa onartzearen aldekoa da bere erakundea, baina era berean arazo nazionala eta soziala uztartu beharra aldarrikatu zuen. Jorge Letamendiak, aldiz, ezinezkoa ikusten zuen orain Konstituzioaren aldaketa sakonik, aurretik kontsentsuak eraikitzen ez badira. Errepublika aldarrikatzeko unea ez dugula orain, hori baino lehen aldaketa sozialak bilatu beharko direlarik. Hala ere, izaera federaleko konstituzio baten alde egin zuen. Bestalde, esan zuen erabakitzeko eskubidea horrela azalduta ez dela inon erabiltzen Espainian izan ezik, asmakeria dela eta halakorik ez dela existitzen. Euskadi zein Espainia jendarte pluralak direla zioen eta horiek ukatzeak konfliktoak baino ez dituela ekartzen.

Oskar Matutek ez zuen sinesten konstituzio aldaketa batean, oinarrizko zutabeak aldatzen ez badira. Katalunian ematen ari den adibidea ekarri zuen hizpidera errepublika baten ideia aldarrikatzeko, behetik eginda, erabakitzeko eskubidearekin, demokrazia praktikatuz. Eta bide batez, 155 artikuluaren ezartzea demokraziaren kontrako kolpe gisa definitu zuen. Letamendiari erantzunez, esan zuen aniztasuna egon badagoela eta egongo dela beti, baina hori ezin dela aitzakia bezala erabili erabakitzeko eskubidea ukatzeko. 78ko erregimena desegitearen beharra aldarrikatu zuen, eta Kataluniarekin elkartasuna azaltzea horren adibidea da, eta bidea.

Hiru mahaikide hauek gai hauetan zentratu baziren, Roberto Uriarte demokraziaz eta errepublikanismoaren izaeraz aritu zen. Demokrazia osorik ez dagoela argitu zuen, gaur egun ezagutzen ditugunak txapuza gisa definitu zituen. Errepublikanismoa estatu antolamendu baino, bertute zibikotzat hartu zuen. Bere mintzaldia balore demokratikoen garrantziaz zentratu zuen, nazionalismoen arbuiatzeaz eta ezkerraren definizioaz, alde praktikoetan baino, alde teoriko orokorretan aritu zen.

Publikoari debatea zabaltzerakoan kritika ugari jaso zituen PSE-EEko kideak, bere erantzunean tonu erasokorrean agertu zelarik, jendearen artetik kontrako txistu batzuk eta kexak izan zirelarik, baina berehala isilarazi zirenak publiko artetik beretik, debatearen lasaitasuna mantentzearren. Eta halaxe mantentzea lortu zen, iritzi nahiko kontrajarriak eta batzuetan korapilatsuak azaldu arren, batez ere Kataluniako egoera bitarte.

Orokorrean mahai gainean jarritako gaiak interesgarriak izan arren, ez zen planteatu aurretik jakinak ziren jarrerak eta iritzi politikoetatik ezer aparte. Bestalde argi ikusi zen, Kataluniako gertaerak eta egoera eztabaidaren zentroan zegoen eta erreferentzia ezinbestekoa bihurtu ziren. Eta Katalunian bezala, burujabetasunak ezkerraren barruan nolabaiteko muga jartzen duela ikusi zen. Dena dela,PSOE-PSE ezkerreko alderditzat hartzea ere gehiegizkoa dirudi, batez ere Kataluniako gertaeren ostean, baina baita sistemaren euskarri nagusietako bat izanik, jendartearen aldaketa sakonen kontra duen jarreragatik; Letamendiaren hitzetan ederki islatu zen halakorik. Alternatibako kidea Oskar Matutek, beste hiru jarreren aurrean, egungo sistemaren aurrean eta lurralde antolamenduari jarrera kritikoena agertu zuen, urratu ezineko Espainiaren  aurrean bide propioa aldarrikatuz, errepublika propioa eta jendarte soziala eta berdintasunean oinarrituta irudikatuz. Eta batez ere, Kataluniarekiko elkartasun baldintzarik gabea eskatuz.

https://3.bp.blogspot.com/-i3bFZo9YBGU/WfcDo_wlptI/AAAAAAAAYVI/-LIZrkSbSP8U9qjZKeF73sSCDDhS0D7zwCLcBGAs/s1600/6Noviembre%2Bcopia.jpg

http://alternatiba.net/old-files/Errepublika%20(1).jpg

http://alternatiba.net/old-files/Errepublika (1).jpg

Berriak

Alternatibaren adierazpena Kataluniaren kontrako erasoen aurrean

Kataluniako Errepublikako erakundeen ordezkari legitimoen kontrako azken erasoen aurrean, gobernuko zortzi kontseilarien atxiloketa edota alderdiak legez kanpo uzteko mehatxuak, Alternatibaren Koordinakunde Nazionalak honakoa adierazi nahi du:

1. Gure elkartasuna atzo atxilotutako Kataluniako Generalitateko gobernu demokratikoaren ordezkariekin, baita atxilotu nahi dituztenekin eta, noski, duela aste batzuk atxilo sartutako ANC eta Omnuim Cultural mugimendu herritarren ordezkariekin.

2. Era berean, egunotan zabaldutako mehatxu larrietan irakur daitekeen alderdi jakin batzuk legez kanpo uzteko asmoa arbuiatzen dugu, abenduaren 21eko hauteskundeak manipulatzea helburu dutela.

3. Indar demokratiko guztiei dei egiten diegu, errepresioaren aurkako fronte zabala osatzeari begira. Ez gara ari independentismoa babesteaz, baizik eta oinarrizko oinarri demokratikoei eusteaz inolako mugarik gabe eskubideak zapaltzen dituen estatuaren aurrean.

4. Azkenik, Alternatibatik, herritarrei dei egiten diegu, Euskal Herriko kaleak bete daitezela bihar Bilbon eta igandean Iruñean egingo diren manifestazioetan, atxiloketen eta 155. artikuluaren aurrean, eta Kataluniako herriaren alde. Tamalez, ezarritako neurriak (atxiloketa politikoak, alderdiak legez kanpo uztea, hauteskundeetan iruzurra baliatzea, zapalkuntza poliziala…) ez dira ezezagunak herritarren gehiengoarentzat eta, horregatik, are beharrezkoagoa da euskal herritarrek irmo erantzutea atzeraldi demokratikoan murgilduta dagoen estatu ustel bati.

Berriak

Alternatibaren Koordinakunde Nazionala Mariano Rajoyk Kataluniako herriaren eta demokraziaren kontra emandako kolpearen aurrean

1. Irmotasunez salatzen dugu Mariano Rajoyren gobernuak iragarritako kolpe faxista, Espainiako Konstituzioaren 155. artikulua indarrean jarrita demokraziaren, Kataluniako erakundeen eta, batez ere, Kataluniako herritarren aurka egin dutelako.

2. Gure elkartasun osoa Kataluniako herria duin eta antolatuari, hasieratik izan delako prozesu baketsu eta demokratiko baten protagonista, iragan urriaren 1ean erreferendumarekin burutu zutena Kataluniako Errepublika sortzeko azkan urratsa eginda, estatuaren errepresioaren gainetik ere.

3. Iruditzen zaigu 78ko erregimenak eta hari eusten dion bipartidismoak pauso kualitatiboa eman duela bide zapaltzaile, antidemokratiko eta eskubide urratzaileetan Kataluniako autonomia bertan behera utzita, bere karguak kenduta eta bere burujabetza Madrilera eramanda. Funtsean, egungo parlamentuaren bosgarren indar politikoak gobernatuko du Katalunia.

4. PSOEk bere babesa eta bermea eman dio demokraziaren aurkako kolpeari, argi erakutsita harentzat Espainiako Erresumaren lurralde batasunaren ideia frankista eskubide eta askatasun demokratikoen gainetik dagoela. Horregatik, Kataluniako herriaren eta erakundeekin elkartasunean baina, batez ere, oinarrizko printzipio demokratikoak aintzat hartuta, PNVri eskatzen diogu, batetik, Madrilen PPren gobernuari ematen dion babesa bertan behera uzteko eta, bestetik, EAEko erakunde guztietan PSErekin dituen gobernu akordioak hautsi ditzala.

5. Deitoragarria deritzogu estatuko ezkerrak Kataluniako prozesu subiranistaren aurrean eta, bereziki, Rajoyren gobernuaren neurri errepresiboen aurrean erakutsitako jarrerari. Entzungor azaldu dira 78ko erregimenak izan duen erronka nagusiaren aurrean, kolokan jarri duen bakarra eta, era berean, haientzat ere estatu justuago bat eraikitzeko aukera izan dena. Aukera hori baliatzeari uko egin diote, Espainiaren batasun zatiezinarekin bat egiteko, herrien erabakitzeko eskubidearen gainetik.

6. Euskal gizarteari dei egiten diogu Kataluniako herriarekiko elkartasuna ager dezan; ez bakarrik hein handi batean bere borroka partekatzen duelako baizik eta, 155. artikuluarekin estatuak Kataluniara zabaldu nahi dituelako Euskal Herrian aspaldi entsegatu zituen jarduerak: alderdiak legez kanpo uztea, ideia politikoen jazarpena, komunikabideen zentsura edota inongo deliturik gabe jendea atxilotzea. Jokoan daudenak ez dira bakarrik katalanen eskubide eta askatasunak, baizik eta Frankismoa inongo konplexurik gabe berpiztu dutenen gobernupean gauden guztionak.

7. Euskal erakunde guztiei eskatzen diegu beren elkartasun instituzionala ager dezatela Kataluniarekin eta hango herritarrekin, besteak beste, Europari eta nazioarteko instituzioei begirako mozioak onartzeko, Kataluniako herritarren eta bere eskubide zein askatasunen alde parte har dezatela.

Alternatibaren Koordinakunde Nazionala

Euskal Herrian, 2017ko urriaren 21ean

La imagen puede contener: texto

Berriak

Matute: «Ustelkeria da Alderdi Popularra talde kriminala izatetik gertuago egotea alderdi politiko izatetik baino»

Gure kide Oskar Matuteren hitzaldia Diputatuen kongresuan Mariano Rajoyren agerraldiaren inguruan.

Gaur Rajoy jauna, zure alderdiaren ustelkeria auzi eta afera guztiak gogoratuko nizkizuke baina bi egun beharko nituzke eta bi minutu baino ez ditut. Bi egun beharko nituzke zure sei urteko agintaldiko ustelkeria guztia zerrendatzeko.

Ustelkeria zure alderdikideek jasotako gainsoldatak dira, diru beltza, B kontabilitatea eta sakeleko telefonotik botatako “Luis se fuerte” hori.

Ustelkeria da zure alderdia Gürteleko trajeekin janztea eta zuk barkamenik ez eskatzea, ezta plasmazko telebista bidez ere.

Ustelkeria dira Punica-ko zure morroiak, %3-ko komisioak eta kapitalen zuriketa.

Ustelkeria da Catalunya operazioa, espioitza sarea eta funts publikotik ordaindutako katalan herriaren aurkako gerra zikina.

Ustelkeria da Bankia eta Caja Madriden espoliazioa.

Ustelkeria da guk ez jakitea zuek agintzen duzuen Espainia Berlangaren filme batean bizi den ala El Padrinoren beste batean bizi den.

Ustelkeria da Genova kalean disko gogorrak mailukadekin desagerraraztea eta zure diruzaintzako paperak birringailuan txikitzea.

Ustelkeria da Alderdi Popularra talde kriminala izatetik gertuago egotea alderdi politiko izatetik baino.

Ustelkeria da mafian bezala, zuen burua babesteko darabilzuen isiltasuna.

EH Bildu

Berriak

Abiadura handiko ustelkeria

Oskar Matute

Joan den astelehenean, ekainaren 26an, Luis Barcenasek agerraldia egin zuen Madrilgo Diputatuen Kongresuan, Alderdi Popularraren legez kanpoko finantzaketa ikertzen duen batzordearen harira. Hutsaren hurrengoa izan ziren bertan ginen diputatuok atera ahal izan genizkion erantzunak, ezer gutxi esan baitzuen. Izan ere, zilegizko defentsak ahalbidetzen dion isiltasunaren aitzakiapean, gero eta argiago dago «omerta» deritzon isiltasun itun bat dagoela atzean. PPren diruzain ohiak alderdiaren erantzukizuna arindu nahi du eta, horren truke, Espainiako erresuman eta bere eredu ekonomikoan hain agerikoa den ustelkeria sistema honen pagaburu izan denarentzat zigor ahalik eta txikiena lortuko dute.

Batzorde horretan, ERC zein EH Bildutik tesi jakin bati eutsi genion: ustelkeria ez da koiunturala, sistemikoa baizik; ez da behin-behineko gaitza, ezta inor harritzeko moduko ezer ere, orokorra eta agerikoa baita. Luis Barcenas negozio eredu horren peoia baino ez da, ekonomia eta politikaren arteko harreman ereduarena, zeinetan gainsoldata eta alderdirako dohaintzek ordaina duten: obra publikorako kontratuak, ate birakariak eta abiadura bizian aberastea. Hauxe besterik ez dago «mirari espainiarra» deritzonaren atzean.

Baina zer dela eta diogu hau guztia? Gure ustez, froga ugari eta anitzak daude, eta horietako asko Barcenasen agiriekin zerikusia duen gauza orotan azaltzen dira. Espainiako estatuaren geografian zehar esleitu diren obra publikoetan gauzatu dira frogak, baina modu berezian topatu daitezke gure herrian Abiadura Handiko Trena eraikitzeko lanetan ere.

Barcenasek dio enpresaburu desberdinek PPri eginiko dohaintzak —legeak ezarritako mugatik harago, ez dezagun ahaztu, botere ekonomikoa politikoaren gainetik dagoela gogoratzeko behintzat— alderdiarekiko atxikimenduaren emaitza zirela. Alegia, enpresariek PP miresten edo maitatzen zutelako ematen zuten dirutza, oso gustura eman ere. Ez zegoen inolako ordainik alderdi edo gobernuan zeuden erakundeetatik. Istorio honen aurrean, gutxienez, bi aztergai nagusi azaltzen zaizkigu. Batetik, ea benetan Barcenasen agirietan azaltzen diren enpresa guzti-guztiak PPren aldekoak edo gertukoak ziren eta, bestetik, ea dohaintzak egin ostean «laguntzarik» eskuratu zuten obra publikorako esleipenen bidez. Goazen ba aztertzera:

Agerikoa da gobernuan pairatzen ditugunen aldeko enpresaburu asko dagoela, egiten dituzten politikak gutxiengo dirudun horren mesederako baitira (eta ondorioz, noski, herritarren gehiengoaren kalterako). Baina, horrela izanda ere, dohaintzak egin zituzten guztiak PPren ildokoak al dira?

Diru-emaileen artean Urazca euskal enpresa ageri da, 2007an 90.000 euroren dohaintza egin ziona garaiko kontseilari ordezkari Ignacio Ugartetxeren izenean. Enpresa honen sortzaile izandako Antonio Pinal Gil edo Emilio Alvarez Lopez, Euskal Autonomia Erkidegoan nagusi den alderdi bati eta Bruesa taldeari modu estu eta zuzenean lotuta egon dira. 2006an 48.000 euro eman zituzten, baina harro azaldu dira PP ez den estatu mailako alderdi indartsu batekin harreman estua dutelako. Oraindik ere, PPrekin atxikimendu ideologiko gisa enpresek egindako dohaintzak direla, hemen aipatutakoak barne, mantenduko al dugu? Edo onartuko dugu behingoz obra publikoen esleipenen erruletan sartu nahi duen edozein enpresak ordainketa kutxatik pasa behar duela? B kutxatik, noski.

EH Bildutik 2016ko irailaren 14an eskatutako idatzizko informazioaren harira, ADIFek burututako AHTaren euskal ibilbiderako lanen esleipendun enpresei zegokien inguruan aurtengo maiatzaren 31n jasotako erantzunak aurreko paragrafoan aipatzen genuen susmoari erantzuna eman zion. Esleipendun enpresei dagokienez, ia guztiak Barcenasen paperetan ageri dira eta, ondorioz, inputatu gisa ageri dira egun irekita dagoen epaiketan. AHTaren ibilbiderako kontratuak lortu zituztenen artean OHL, Sacyr Vallehermoso, Azvi, FCC eta Urazca ageri dira, kasu gehienetan esleipenaren aurreko eta ondorengo hilabeteetan PPri dohaintza altruistak egindakoak. Ez, kasualitaterik ez dago hemen. Gutxienez 8 urtez aritu ziren azpijokoetan, 2000 eta 2008 urte bitartean. Kasualitatea ala kausalitatea? Guk ez dugu zalantzarik, bigarren aukera da zuzena.

Batzordearen lana hasi besterik ez da egin. Oraindik ahots ugari entzun beharko ditugu, ehunka galdera egingo dizkiegu eta tonaka agiri ditugu mahai gainean ikertzeke. Barcenas lehenengoa izan da. Bere paperek eztabaida kokatzeko balio dute eta izen-abizenak jartzen dituzte diru publikoa xahutu eta lapurtzeko sortutako sare honetan; noski, betiko eliteen mesederako. Baina gehiago etorriko dira, Gurteleko buru Alvaro Correa kasu, eta espoliazio honetan zeresana duten beste batzuk.

EH Bildutik guztion diru publikoa eraman nahi duten lapurrak maskaragabetzeko lanean jarraituko dugu. Izan ere, lapurreta horren beste aldean daude murrizketak osasungintzan, hezkuntzan edota zerbitzu sozialetan. Sistema publikoaren gainbeheratik porlanarekin eta inolako etekin sozialik zein bideragarritasun ekonomikorik ez duten azpiegitura erraldoiekin —AHTa besteak beste— aberasten direnak egon badirelako. Baina guk argi dugu ikerketa batzordearen lana hasi besterik ez dela egin. Ustelkeria Espainiako erresuman guztiz ezarrita dago, eta aurre egiteko dugun bitartekorik onena gure errealitate propioa eraikitzea da. Zintzotasunean, justizian eta duintasunean eraikitzeke dagoen errealitate horren izena Euskal Herria da.

BERRIAn argitaratua

Berriak

Oskar Matute: “Bankuen erreskatea herritarrei egindako estafa bat da. Dimisioak exijitzen ditugu”

Alternatibako kide eta EHBilduren diputatu Oskar Matutek Espainiako Bankuak erreskatearen harira plazaratutako txostenaren inguruan egindako gogoeta:

Espainiako Bankuak gaur plazaratutako txostenari buruz honela mintzatu da EH Bilduko diputatua. Bere ustean, “hainbat ustelkeria kasutan murgilduta egoteaz gainera, PPK finantzat entitateak salbatzea lehenetsi du, herritarrei zerbitzu publikoak murrizten dizkien bitartean”.

“Bere garaian ohartarazi genuen estafala erraldoi baten aurrean gaude. Bankuen erreskateak herritarrei euro bat bera ere ez ziela kostatuko esan zuen Espainiako Gobernuak, eta gaur beste behin ikusten dugu orduan ere gezurra esan zuela”, adierazi du.

PPren gobernuak erantzukizun politikoak hartzea exijitu du Oskar Matutek. “tamaina honetako lapurreta bat ezin da oharkabean pasa. Dimisioak exijitzen ditugu”, esan du.

Berriak

Matute: «Parlamentu honen gehiengoak ere esan du; beraz, mehatxu hau, Garoña, gure bizitzetatik ezabatu ezazue»

Kongresuak hiru puntu jasotzen dituen legez besteko proposamena onartu du gaur. Lehenak, zentral nuklearra berriz ez irekitzeko eskaria jasotzen du. Bigarrenik, segurtasun baldintzetan eta Segurtasun Nuklearreko Kontseiluaren begiradapean zentrala eraistea eskatzen dio Rajoyren gobernuari. Eta hirugarren puntuak kaltetutako eskualdearen berrindustrializaziorako plangintza alternatiboa martxan jartzeko eskaria jasotzen du.Testua hainbat talde parlamentariok adostu dute eta joan den otsailaren 22an industria batzordean onartutako berbera da.

Oskar Matute Alternatibako kide eta EH Bilduko diputatuak “gizartearen nahia” entzun eta betetzeko eskatu dio PPren gobernuari. “Euskal gizartearen gehiengoak esan dizu. Parlamentu honen gehiengoak ere gaur esan dizu, eta beraz mehatxu hau gure bizitzetatik ezabatu ezazue”, esan du diputatu subiranistak. Eta gehitu duenez, “zoritxarrik” ez izateko modurik onena “badaezpadako” neurriak hartzea da.

 

 

Albistea EITBn

Gauzak horrela, EH Bilduk egindako legez besteko proposamena onartu du Kongresuak. Oskar Matute EH Bilduko zinegotziak aurkeztutako proposamen horrek Fernando Marti Segurtasun Nuklearreko Kontseiluko presidentearen kargugabetzea aurreikusten zuen.

Dena dela, oposizioko alderdi guztien babesa izateko puntu hori alde batera uztea erabaki du EH Bilduk. Hala, beste talde parlamentarirekin batera adostu duen testuan industria batzordean onartutako eskari berdinak egin dituzte.

Matuteren esanetan, Endesak eta Ibredrolak ez dute zentral nuklear horren beharrik, eta etekinak pilatzeko interesa besterik ez dutelako ez dute Garoña itxi nahi.

Ildo horretatik, herritarren nahia entzun eta bete ditzan eskatu dio Matutek Espainiako Gobernuari. Halaber, Garoñako zentral nuklearraren etorkizunari buruz erabaki bat hartzeko orduan interes orokorra gailendu beharko litzatekeela azpimarratu du EH Bilduko diputatuak. Gauzak horrela, euskal gizartearen gehiengoak Garoña ixteko exijitu diola esan du.

Beste alde batetik, estortsioaren eta erailketaren aurrean neurri hori askoz hobea izango litzatekeela erantzun dio Guillermo Mariscal PPko diputatuak. Halaber, Garoñaren itxierak oposizioko talde guztiak PPren kontra batu egin izana deitoratu du.

EH Bildu

Berriak

Matute: «Argindarraren prezioaren igoerak pobrezia energetikoa desagerrarazteko Espainiako gobernuaren borondate eza adierazten du»

Alternatibako kide eta EH Bilduko diputatuak esan duenez, argindarraren prezioaren historiako bigarren igoera handienaren aurrean energia ministroak egindako adierazpenek “Espainiako estatuko milaka etxebizitzatan bizi duten pobrezia energetikoa desagerrarazteko gobernuaren borondate eza adierazten dute”.

Oskar Matuteren arabera, “ez da onargarria energia enpresen aurrean behin eta berriz amore eman duen gobernuko ministroak bere erantzunkizunari muzin egitea euri eta haize eskasia, edo eta beste herrialde batzuetako faktoreei aipamena eginez”. Ildo horretan, euskal diputatuak gogoratu du “energia berriztagarriak alboratu dituena, eguzkiaren zerga ezarri eta erregai fosilekiko dependentzia areagotu duena gobernua bera izan dela”.

Matutek berretsi egin du “arlo guztietan burujabea den herria eraiki behar dugula, baita energiaren alorrean ere”, eta gehitu du “zein energia motaz hornitu nahi duen erabakitzeko ahalmena izango duen Euskal Herria defendatzen duela EH Bilduk”.

“Jendea jatearen eta berogailuaren artean aukeratzera nola kondenatzen duten ikusteaz nazkaturik gaude”, esan du.

EH Bildu

Berriak

Juan Puerto: «Idigorasekin-eta ohartu nintzen izan zaitezkeela komunista eta abertzalea»

Juan Puerto Morcillo komunista zen XX. mendean, eta komunista da XXI.ean. «Hil arte komunista», dio. Denborarekin abertzale sentitzera ere heldu da Extremaduran jaiotako adineko militante hau. PCEn eta beste alderdi batzuetan ibili ostean, duela zortzi urtetik Alternatibako kidea da. «Euskal ezker osoa» batzearen alde dago.
 
Alternatiba alderdiak Juan Puerto Morcillo militante komunistari buruzko dokumental bat egin du, eta udalerri batzuetan emanaldiak eskaintzen hasiko da; lehen saioa, Gasteizen, hilaren 13an. Espainian jaio zen Puerto (Calamonte, Extremadura; 78 urte), baina 22 urte zituenetik Bilbon bizi da. Alternatiban dabil egun.

Extremadurakoa zara, eta 36ko Gerra garaian sortu zinen. Txikitako zer oroitzapen daukazu?
Onak eta txarrak ditut. Gure gurasoak errepublikanoak ziren, baina ez ziren politikan aurrean ibili. Gure aitak lana baino ez zuen ezagutu; hori zen egiten zekien bakarra. Gure ama behin jo egin zuten, kartel bat ipini zuen errepublikano bati eskailera eusten lagundu ziolako. Frankismoak Extremaduran ere gogor egin zuen errepublikanoen aurka. Baina bestela ere izan genituen familiako zorigaiztoko uneak guk. Anaia zaharrenak beso bat hautsi zuen 9 urte zituela, medikuak igeltsua jarri zion, baina anaiak azkura zeukan besoan, ez zioten sekula begiratu, eta besoa gangrenatuta hil zen. Ni artean jaiotzeke nintzen. Gero, 4 urte nituela, aita ito egin zen, urtegi batean lanean ari zela. Ama gure arrebaren haurdun zegoen orduan. Amak lana latz egin zuen familia aurrera ateratzeko. Aberats batzuen etxean jarduten zuen beharrean, jostun.

Noiz eta nola hasi zinen kontzientzia politikoa hartzen?
Mutilok 12-13 urterako gizonak ginen. Lan egiten genuen, eta jende heldu batekin egonda joan nintzen komunismoaren aldeko kontzientzia hartzen. Gogoan dut Antonio izeneko adineko gizon batek esan zidana: sekula ez arrimatzeko kapitalistengana, azkenerako jan egingo ninduketelako. Gurean ere jende asko eduki zuten miserian eta morroi. Baina, nolabait, eusten genion. Gero nire andrea izango zenaren etxean beti Pirenaica irratia entzuten zuten [ofizialki, España Independiente irratia zen, PCEk sortutakoa].

Frankistek inor fusilatu al zuten zuen herrian, Calamonten?
Bai, 62 lagun! Gure kalean, lau. Garai hartan 5.000 biztanle zeuzkan Calamontek. Fusilatuen familiak oso gaizki tratatzen zituzten. Adibidez, semea soldadutzara joan ez zedin eta etxean lagundu zezan, senarrak berezko heriotza eduki zuela sinatu behar izan zuten alargun batzuek. Borrokarako gogoa sortu zitzaidan.

Gosea ezagutu al zenuen zuk?
Neuk ez, baina ezagutu nituen umeak goserik. Ogia eta olioa izanda eguna salbatzen zenuen, baina guztiek ez zituzten.

1960an, 22 urterekin, Bilbora etorri zinen. Zergatik?
Alemaniara eta Kataluniara joateko aukera ere izan nuen, baina Bilbok tiratzen ninduen gehien. Gure herrian bazen bizartegi bat, Athleticeko bizartegia deitzen geniona, eta Athleticen jarraitzaile asko biltzen ziren han inguruan; neu, tartean. Bilbora etortzeko gogoa neukan, eta adiskide batzuekin animatu nintzen.

Familia Calamonten utzita?
Bai. Asko kostatu zitzaidan ama han uztea. Bi urtera etorri ziren ama eta arreba, aitona hil zenean.

Bilbora, nora etorri zinen?
Arangoiti auzora. Orduantxe ari ziren egiten. Hamarretik bederatzi Extremadurakoak ginen han.

Nolako Bilbo aurkitu zenuen?
Pobrezia handia ikusten nuen, txabola asko eta. Neu 1960an harrobi batean hasi nintzen, eta irabazitako diruarekin etxe bateko gela baten alokairua ordaintzen nuen. 1962an Etxeberria parkeko fabrika batean hasi nintzen.

Lehen Athletic aipatu duzula, San Mamesera joaten al zinen?
Athleticen abonatu egin nintzen berehala, eta a zer ilusioarekin joaten nintzen San Mamesera. Nik uste Extremaduratik etorri ginen denak Athleticekoak ginela. Behin, Athletic-Real Madril partidaren aurretik, estadio kanpoan zen batek 60 pezeta eskaini zizkidan neure txartelaren truke. Sarrera batek garai hartan 15 pezeta balio zuen, baina ez nizkion 60 pezeta haiek hartu, nola ba!

Euskal Herrira etorri berritan zenbat irabazten zenuen?
Astean, 450 pezeta. Horietatik 250, eta jadanik ama eta arreba neurekin batera zirela, etxeko bi gelen alokairuagatik eta jatorduengatik ordaintzen nituen.

Lan munduan zer giro zegoen?
Etxeberria parkeko lantokira sartu nintzenean, bi hilabeteko greba egin genuen. Errepresio latza zegoen, baina langileek ausardia handia erakusten zuten orduan.

Zer lortu zenuten grebarekin?
Ezer ez. Ni hasiberria nintzen, baina tailerrean bazen urteak zeramatzan jendea, eta, greba bukatzean, hasiberriak bezala sartu ziren; hutsetik hasi ziren. Lanorduetatik kanpo beste lan batzuk egiten hasi nintzen, derrigorrean; adibidez, Bilbon bertan, Otxarkoagan, kamioiak kargatzen. Astean denera mila pezeta irabazten hasi nintzen, eta, amarekin-eta duintasun handiagoz bizitzeko, Arangoitin bertan etxe bat erostera animatu nintzen. Uste dut 1968an erosi nuela; Bilbora etorri eta zortzi urtera. 80.000 pezeta kostatu zitzaidan. Hiru urte lehenago ezkondu nintzen, Calamonten. Emaztea Bilbora etorri zen, eta, gero, haren familia osoa.

Militantziari noiz ekin zenion?
Etxeberria parkeko tailerrean hastean, 1962an. CCOOn afiliatu nintzen, baina PCEn [Espainiako Alderdi Komunista] ere sasoi hartan sartu nintzen. Klandestinitate garaiak ziren, eta batzar mota asko egiten ziren. CCOO zen sindikaturik borrokalariena.

Zuzendaritza karguetan egon al zara inoiz?
PCEP Espainiako Herrietako Alderdi Komunistan behin egon nintzen, baina ez nik gogoa nuelako. Nik beti nahiago izan dut behe mailan lan egin.

Zu Bilbora etorri zinen garaian ETA eratu berria zen (1959), eta Bilbon bizi ziren sortzaile batzuk. Harremanik ba al zenuten?
Harremana, ez. Etxabe delako militante abertzale bat ezagutzen nuen, gure auzora etorri izan zelako, baina ez nekien ETAkoa zenik; gero jakin nuen.

Preso egon al zinen zeu inoiz?
Ez, bi aldiz atxilotu ninduten arren. Fitxatuta geunden. Tortura fisikorik ez nuen jasan neuk; psikologikoa bai, eta tratu txarrak. Jende askok pairatu zituen tortura fisikoak. Poliziak asko torturatzen zuen orduan. Gainera, jendea kontrolpean izateko metodo jakinak erabiltzen zituzten: zortzi lagun atzematen bazituzten, zazpi espetxera sartzen zituzten, eta bestea libre uzten zuten, baina libre geratu zen horren pistari jarraitzen zioten gero. Ni bi atxiloaldietan aske utzi nindutenez, baneukan segitzen ninduten kezka.

Espainian baino mugimendu antifrankista handiagoa al zegoen Euskal Herrian?
Bai, askoz handiagoa, zalantzarik gabe. Extremaduran beldur handia zegoen, eta jende askok horregatik oso menpeko jarrera izan zuen. Hemen gusturago nengoen ni, neure saltsan. Askatasuna izateko borrokatu beharra zegoen, eta Franco paretik kentzea zen helburua. Abertzaletasun berri bat egituratuta zegoen —ETA—, eta horrek mugimendu antifrankistari on egin zion. EAJkoak ere abertzaleak ziren, baina ez ziren bukaerara arte borrokatzen.

Zer iruditu zitzaizun Franco hil ondoren PCEk hartutako bidea?
Klandestinitatean PCE zen Espainian antolatuen zegoen alderdia. Borrokarako kontzientzia handieneko jendea zeukan. Baina gero gaizki deitutako demokrazia heldu zen, eta ni ez nintzen ados agertu trantsizio mota harekin. Militarrengatik gauza batzuk onartu egin behar zirela entzuten nuen PCEn, baina ni beti horren kontra agertzen nintzen. Begira zer konstituzio egin zen, betetzen ez dutena! Etxebizitza eskubidea, lan duina…; non dira? Gainera, Polizia eta armada berak jarraitu zuten, eta frankismoan hil egin zuen jendeari ez zitzaion konturik eskatu. PCE utzi egin nuen, eta EPK Euskadiko Partidu Komunista sortu genuen. SESBek [Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna] lagundu zigun horretan.

Zertaraino lagundu?
Bagenuen kontakturik, eta esaten ziguten interesa zutela euskal alderdi komunistak indarra har zezan. Baina hor utziko dut kontu hau, ez dudalako jende bat konpromisoan jartzerik nahi.

PCEk autodeterminazio eskubidea defenditzen zuen…
Baina paperean baino ez zeukan hori. Oso jarrera eskasa zuen. EPKn ginela ezkerreko abertzale batzuekin harreman handiagoa izan genuen; batik bat, HASIkoekin [Herri Alderdi Sozialista Iraultzailea]. HASIn zebilen Txomin Ziluaga, eta asko gustatzen zitzaidan politikari modura.

Santi Brouard ere HASIkoa zen.
Hil zutenean [1984], izan nintzen haren aldeko omenaldian, Bilbon. Sekulakoa izan zen, egundokoa. Urte erdi batera Sevillako [Espainia] herri batean izan ginen, Badolatosan, Santiago Brouard medikua auzoa inauguratzeko. Andaluziako iraultzaileek antolatu zuten ekitaldia, Comisiones Obreras del Campokoek. Han izan ziren HBtik Jon Idigoras eta Txomin Ziluaga ere, baita Brouarden alarguna eta alaba bat ere. Ondo gogoan dut alargunak [Teresa Aldamizek] egindako hitzaldia; iraultzailea egin zuen, izugarria. Idigorasen kontrako pintaketak azaldu ziren, baina barre egiten zuen. Ni garai haietan ohartu nintzen aldi berean izan zaitezkeela komunista eta abertzalea. Ordura arte uste nuen kontraesan bat zela. Komunista nintzen —hil arte hala izango naiz—, eta autodeterminazio eskubidea defenditzen nuen, baina ez nintzen sentitzen abertzale. Idigorasekin eta Ziluagarekin ohartu nintzen biak batera izan zaitezkeela.

IUn-eta ibili ostean, duela zortzi urte Alternatiban sartu zinen, haren sorreran. 2011n hura Bildun sartzearen alde al zeuden?
Bai, eta hori defenditu nuen. Ezker abertzalean eduki izan dute jarrera sektario bat; neuk ere ezagutu eta pairatu nuen hori, Arangoitin, Ezker Batuan nengoela, faxista-eta deitzen gintuztelako. Baina nire kideei beti esaten nien euskal ezkerrak batu beharra zuela. Gauza asko gertatu dira, era denetakoak, baina hemengo ezker osoak elkartu beharra du. 2010ean Alternatiba ezker abertzalearekin hizketan hasi zenean, lankidetzaren alde azaldu nintzen. Uste dut oraindik ere euskal ezkerrean batasun handiagoa lortu behar dela; adibidez, Euskal Herriko Ahal Dugu-rekin lortu behar dugu lankidetza bat, edo Ezker Anitzarekin. Hala ere, ikusiko dugu zer bide hartzen duen Podemosek; nik uste PSOEren bidetik doala, sozialdemokraziaren bidean, sozialistek baino jarrera aurrerakoiagoarekin.

Gustura al zaude EH Bildu egiten ari den lanarekin?
Bai, oso. Arnaldo Otegik ezker abertzalea kohesionatu egin du, eta horrek on egin dio EH Bilduri ere. Pertsona osoa da, eta harengan sinisten dut. EH Bilduk oso emaitza onak lortu ditu EAEko azkeneko hauteskundeetan; 18. aulki hori oso garrantzitsua da.

Joaten al zara jaioterrira?
Badira bi urte ez naizela joan.

Herriko lagunei-eta esaten al diezu EH Bildukoa zarela?
Bai, ez dut arazorik esateko. Batzuek esan izan didate EH Bildukoak hiltzaileak direla eta abar. Hedabideek eta politikariek buruan sartzen diete informazio bat… EH Bildu zer den azaltzen diet, nola dagoen Euskadi…

Euskal Herria izango al da estatu independentea?
Asko falta da horretarako, luzerako doa. Baina herritarrek nahi baldin badute, izango da.

Zer diozu bakegintzaz?
Extremaduran Guardia Zibilarekin asko sufritutakoak gara gu. Umiliatu egiten gintuzten. Behin ezkurrak biltzen harrapatu, eta txerriei jaten ematera behartu ninduten. Amorru handia izan diot Guardia Zibilari, eta ez dut erreparorik esateko ETAk guardia zibilak hiltzen zituenean batzuetan pena handirik ez nuela hartzen. Baina ohartu nintzen hortik ez zela gauza onik etorriko. Beraz, autokritika hori egin beharra daukat. Azkeneko urteetan giro berri bat dago, eta ezinbestean baliatu behar dugu bakea eta elkarbizitza bat izateko.

 
BERRIAn argitaratua, Enekoitz Esnaolak eginiko elkarrizketa
Berriak

EHBilduk arrantzu ministroaren urgentziazko agerraldia eskatu du Frantziako estatuarekin adostutako akordioen berri eman dezan

Alternatibako kide eta EHBilduren diputatu Oskar Matutek, Isabel Garcia Tejerina ministroaren urgentziazko agerraldia eskatu du hegaluzearen kanpaina bukatutzat emateko Arrantzu Ministerioak hartu duen erabakia dela eta.

Diputatu subiranistaren arabera, Espainiako gobernuak “alde bakarrez” eta “azkarregi” hartu du erabakia. Bere esanetan, “Tejerina andreak ez du aldez aurretik sektorearekin hitz egin”. Matutek gogoratu duenez, arrantzaleek ez dute kanpaina honetan zegokien arrain kopurua harrapatu eta beraz, “1.200 tona hegaluze ehizatu gabe geratu dira Espainiako gobernuaren erabakiz”.

Bere esanetan, “erabaki honek zailtasun handiak eragiten dizkio euskal arrantzu sektoreari”. Are gehiago, Matutek esan duenez, “sektore honek dagozkion kupoak bete ditu, kupo horiekin ados izan ala ez”.

“Ministerioak ez du kontuan hartu euskal arrantzaleen iritzia eta esperientzia, eta are gutxiago itsasoarentzat horren kaltegarri ez diren arrantzu teknikak”, esan du.

Horregatik guztiagatik, EH Bilduk Espainiako Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen ministroaren urgentziazko agerraldia eskatu du gaur Diputatuen Kongresuan.

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X