Joxe Iriarte ‘Bikila’ eta Joxemari Carrera Alterantibako kideen iritzi artikulua urtarrilaren 30eko grebaren ostekoa hizpide.
Grebaren mobilizazio jendetsu eta itxaropentsuaren ostean, gogoetarako beta hartzea osasuntsu bezain beharrezkoa da, aurrera begirako erronkak gogoan. Abiapuntua, BERRIAko iritzietan irakurritakoa: “Greba orokor horrek ekintza-ildo bereizi bat ezartzen du: alde batetik, kontrabotereko sindikalismo bat, egungo testuinguruetan beharrezkoa den eraldaketa-gaitasuna duena, eta, bestetik, ituntzeko eta elkarrizketa sozialerako beste sindikalismo bat, politika sistemikoaren mende dagoena” (Greba orokorrerantz: L. Rodriguez Algams, J. Las Heras). Beraz, bi jarrera, bi estrategia eta horren ondorioak begi bistan.
Izan ere, kontua ez da une jakin batzuetan elkarrizketa soziala egitea kapitalaren eta lanaren artean, edo ezkerra eraldatzailea eta zentro ezkerraren artean kontsentsu edo adostasun taktikoak gauzatzea, aurrerapenak oso xumeak badira ere. Kontua da nola eta zertarako egiten diren. Printzipio honek balio du borroka sozialetarako zein nazio gatazkarako. Aldebakartasun edo adostasun bideak berez ez dira zuzen edo okerrak, ze egoeretan, ze baldintzetan eta ze helburuekin gauzatzen diren baizik: sisteman integratzeko edo arnas hartzeko haustura demokratikorako bidean.
Gure ustez, greba orokorraren aurka emandako iritziak justifikagaitzak izan dira, miserableak ere, kasuan kasu. CCOO-UGTren espainiar gobernuarekiko morrontza ezagutuz, ez gaitu harritu, bai ordea penatu. Ahal Dugu-rena, ordea, harritu eta penatu, biek batera; orain arte predikatu duten guztiaren aurka aritu batira. Izan ere, ezker eraldatzailearen metodologian beti uste izan da, paktuen bitartez aldeko zerbait lortzen denean, itundua gauzatu dadin, garrantzizkoa dela herri mobilizazioak bultzatzea. Nola lor dezakegu zerbait eraldatzailea herritarren bulkada ahulduz? Hori gure teilatuari harriak botatzea da. Patronala eta burgesia beti ari dira gobernuak presionatzen, gobernuek erraz egiten dietela men presio horiei; baldin eta herritarrek kontrako presioa egiten ez badute. Bada beste modurik eskuinari aurre egiteko? Zer esanik ez, egungo gaiaz hara joan nahi badugu, subiranotasun politiko eta ekonomiko lortze bidean.
EH Bildu izan da, zoritxarrez, grebarekin bat egin duen talde politiko instituzional bakarra. Bilkide garen aldetik, harro gaude jarrera horrekin. Uste dugu, gainera, estrategia berbera bultzatu beharko lukeela beste alor guztietan, batez ere nazio askapenaren arloan. Askotan, EH Bilduren kezka da, instituzio arloan, bakarrik geratzearen arriskuaren aurrean (eta Ahal Dugu-ren azken erabakiekin bakardade sentsazio hori areagotu da), aliantzak zabaltzen eta indartzen ahalegintzea (Llotja del Mar-eko ituna, alde horretatik, garrantzitsua da). Karmelo Landak, ARGIAn, bere buruari galdetzen dio “greba orokorrerako deialdia izan dugu, arrazoiz eta motiboz kargatua. Herri mugimenduez gain, nazio osoko sindikatuek ere gurean mobilizazio jarraituaren, grebaren eta borroka grinatsuaren bideari ekiten diote, aldaketa sakonak beharrezkoak direlakoan, eta horiek lortzeko, parlamentarismoa eta elkarrizketa politiko konbentzionalak nahikoa ez diren konbentzimenduan. Galdera da: badago gurean, une honetan, ildo hauekin bat datorren indar politikorik?”.
Ba bai, aipaturiko bakardade sentsazio hori gainditzeko zein itxaropen dudazkoaren sentsazio hori gainditzeko botikarik onena, kontrabotere indartsu eta eraginkor bat gauzatzean dago. Alde horretatik, greba honek bide emankor eta aproposa ahalbideratzen dio emantzipazio egitasmoari.
Aspaldiko partez, greba batzordeetan eta mobilizazio gune zabaletan murgilduta ibili garenok, konprobatu dugu zein eraginkorra eta transbertsala izan den grebaren antolaketa: Sindikatuetako ekintzaileek, gazte prekarioek, ikasle eta jubilatuok; era guztietako aktibista sozialak, feministak, herritar xumeak grebarekin engaiatuak, eta nobedadea: komertzio eta ostalaritzako langile eta nagusiekin, denak ahalegin komunean greba antolatzen, argudiok lantzen, norberaren errebindikazioak txertatzen, are konplizitateak saretzen; hitz batez, Herria egiten. Zoragarria esperientzia. Azken urteetan lokartuta egon den Karta Soziala ea hemendik aurrera herrigintzaren zutabe bihurtzen den; herri programa lantzen eta sendotzen, unean uneko errebindikazioak indartzen eta aurrera begira burujabetza lortuko duen estrategia egikaritzen. Hala, munduan dauden arazoak ikusirik (eskuin muturraren gorakada xenofoboa, klima aldaketa, austeritatea edota nazionalismo estatalaren gorakada), duintasuna greba honen ardatz jarri izana, izugarrizko aurrerapen ideologikoa iruditu zaigu.
Hitz batez, hemendik aurrera erronka izan beharko luke, alor politiko instituzionalean eta herrigintzan bat eginez, EH Bildu bezalako talde politikoek (oxala Ahal Dugu ere norabide horretan bideratzea) eta Karta Sozialean elkartzen direnen artean, gehi feminismoak, bakoitzak bere independentziatik, bloke sozial kontra-hegemonikoa eraikitzea; Espainiako estatuari, PNVren hegemoniari eta Jaurlaritzari kontrabotere orokorra eraikiz. Jeltzaleek EH Bildu ELA-LABen konplize dela salatzen duenean, gure erantzuna, baiezkoa izan behar du. Eta harro gainera, gure independentziatik burututako aliantza, ez beraiek patronalarekiko duten menpekotasuna bezalaxe.
Euskal Herria atzeratua dago Kataluniarekiko zenbait gauzetan. Ez ditugu ANC, Omniun, eta antzeko erakundeak, zeinak askotan (urriak 1ean, esaterako) partidu subiranistak (eta gobernatzen dituzten instituzioak) nahi baina aurrerago joan zitezen bultzatzeko gai izan diren. Gure Esku Dago izan daiteke etorkizunean halako erakunde bat. Baina Euskal Herrian badugu Katalunian, zoritxarrez, ez duten zerbait: burujabetza sozialaren aldeko bloke eraginkor bat, nazio arazoa, soziala, feminismoa, ekologismoa eta abar uztar ditzakeena, gure herrian bizi eta lan egiten duten guztion topagune izan daitekeena. Hau da, nazio eraikuntza ezkerretik bultza dezakeena.
Azken asteetako esperientzia berritzailetik eta atzoko grebagatik, agian, baldintzatuak egonik ere (gure bizitza militantean izandako gorabeherek zuhur izatea kontseilatzen diguten arren), aldarrikatutako udaberri gorri horretan sinetsirik gaude, baikortasun puntua berreskuratu dugularik. Egoeraren gordintasunaren aurrean zer egiterik ez dagoela diotenek ez bezala, guk dena egiteke dagoela uste dugu. Eta eginkizun hori eraikitzeko greba izugarrizko aurrerapausoa da.
Joxe Iriarte, Bikila – Pentsioduna eta Alternatibako kidea
Joxemari Carrere – Gipuzkoako Batzarkidea eta Alternatibako kidea
BERRIAn eta NAIZen argitaratua
