Duela gutxira arte, eskola jazarpena ezkutuko gertaera zen; egoera saihestezina eta pribatua. Nolabait, eskolatik igarotzearekin batera datorren zerbait da, bizitza heldurako prestaketa gisa edo. Egia da jazarpen honen inguruko kontzientziazio maila izugarri handitu dela, baina tarteka, berri beldurgarriren batek egiteko asko dagoela gogoratzen digu; Getxon azkenengoz.
Joan den larunbatean @Erreharria txiolari ezagunari hausnarketa interesgarri bat irakurri nion Twitterren Bilboko auzoetako jaien harira: Bilboko Udalak Jai Batzordeei apenas laguntzarik ematen ez dien bitartean, zenbat diru publiko bideratzen die ekitaldi pribatuei, esaterako BBKLive bati? Nik bere gogoetari zifrak besterik ez nizkion jarri, eta konturatu naiz bilbotar askorentzat harrigarria dela zelako desorekak dauden Bilboko Udalak finantzatzen dituen ekitaldi pribatu eta herrikoien artean. Horregatik, gaurkoan Uriola-k eskaintzen didan tartetxoa erabiliko dut gaiaren inguruan zertxobait gehiago sakondu eta auzoetako jai batzorde guztiei merezi duten esker onak emateko, txalotzekoa baita egiten duten lan izugarria; are gehiago, PNV eta PSEren udal gobernuaren utzikeria kontuan izanda.
Lau urte pasa dira espetxealdi iraunkor berrikusgarria indarrean sartu zenetik eta, oraindik ere, maiztasun handiz ditugu zigor honen gaineko berriak. Are gehiago, sarritan are gehiago erabiltzeko proposamenak entzuten dira. Hauteskunde orokorretan eztabaidagai bihurtu zen, eta aste honetan bertan gai honen inguruko zenbait erreferentzia izan dira.
Zer da justizia feminista? eta are garrantzitsuagoa dena, nondik has gaitezke hori eraikitzen? Galdera hauek gero eta ohikoagoak dira mugimendu feministan. Horren adierazlea da ekaina hasieran eginiko “Justizia Feminista Eztabaidagai” jardunaldia, Foro Sozial Iraunkorreko Genero Lantaldeak eta Justizia Feminista Mintegiak antolatua. Arrakastatsua izan zen, parte hartzearen aldetik, baita edukietan ere; kontzeptua potoloa eta zenbaitetan arrotza dela sentitu arren, duen garrantzia aitortzen hasi zaio.
Azken aldian ezker eskuin agertzen ari dira sortzaileen gaineko iritziak eta ekimenak. Bazen garaia pentsatuko du askok, arrazoi osoz. Sortzaileak eta artistak kulturaren oinarri garrantzitsuenetakoak dira, euren lanik gabe ez baitago ezer, ez dago ez literaturarik, ez antzerkirik, ez arterik, ezta musikarik ere. Kulturaren ekosistemaren barnean, ordea, sortzaileak eta artistak dira euren lana prekarietate izugarrienean garatzen dutenak. Ez dugu orain hitz egingo sormen lana garatu eta erakutsi ahal izateko espazioen beharraz eta hauen baldintzen gainean. Ez gara mintzatuko kulturari, orokorrean eta sortzaileei bereziki, hedabideetan eskaintzen dieten espazioez. Ezta ere kultur programazio eta espazio publikoetan inexistentziara kondenatutakoak direnei buruz. Ez ditugu aipatuko diru zein bestelako laguntzak jasotzeko dauden zailtasun burokratikoak. Horiek guztiek, jakina, arrunt baldintzatzen dituzte sortzaile eta artisten lan ekoizpenak. Hainbeste baldintzatu ezen, uste baino gehiagotan, ez dira egiten nahi diren lanak, merkatuak agintzen dituenak baizik; sortzailearen sormen askatasuna ezbairik gabe baldintzatuz, sormen lanak merkantzia hutsa bihurtuz; kultur eskaintza aske, anitza eta kritikoa baldintzatuz; herri batek beharko lukeen kultur kritiko, aurrerakoi eta berritzailea bazter bidera igorriz.
Pertsonak erdigunean jarriz politika egiteko moduaz hitz egiten dugu sarritan, ez, ordea, politika erdigunean jarriz pertsonok egiten dugunaz. Nire bizitzako momentu honetan esaten didate politikoa naizela; eta nik erantzun militante politikoa naizela legebiltzarrean, eta, jakina, pertsona beste edozeren gainetik. Eta politikagintzan, bizitzako esparru gehienetan bezala, aurrean dituzun pertsonak erabakigarriak izaten dira beste elementu batzuen gainetik, kasu batzuetan alderdi politiko baten sigla eta ideologia beraren gainetik ere. Pertsonala politikoa da, eta politikoa pertsonala, eta, agerikoa badirudi ere, ideologia eta kultura politiko ezberdinen ordezkarien artean egunero lan egin eta negoziatzerakoan oso presente izan beharreko kontua da, milaka pertsona ordezkatzeak dakarren arduragatik eta are gehiago akordioa akordioagatik bilatzen den garai hauetan.
Itzultzailea ez naizen heinean, ezta hizkuntzetan aditua ere, askotan zalantza ugari sortzen zaizkit zenbait hitz aukeratzeko orduan, eta, bereziki, zenbait hitzen sinonimoak bilatzerakoan. Oraingoan, arazoak izan ditut gaztelerazko «convivencia» eta «coexistencia» izenekin, arrunta baita biak «bizikidetza» bezala izendatzea. Dena dela, bizikidetza terminoa askoz ere zorrotzagoa da; batzuetan gauzaezina dirudien helburua.
Maria del Rio – Alternatiba
Aurreko zutabea “bizitzak erdigunera!” izendatu genuen. Izan ere, greba feministaren lelo horrek bizitzaren sostengurako ezinbestekoak diren lanen aitortza egin zuen. Gaurkoak, aldiz, zaintza duinen aldeko borroka jarri nahi du mahai gainean. Aitortu beharra baitago Euskal Herrian azken urteetan egin diren lan aldarrikapen eta greba esanguratsuenak zaintza sektoreetan izan direla: Bizkaiko egoitzetako langileak, etxez etxeko beharginena, eta egun bizi-bizi dagoen Gipuzkoako nagusien egoitzetako zein eguneko zentroetako langileen mobilizazioak.
Lerrook idatzi orduko, bukatzear dago martxoaren 8ak utzi digu egun historikoa. Baina iaz gertatu bezala, jasotako uztak beste urtebetez borrokatzeko indarrak emango dizkigu. Bilbon, Bizkaian, Euskal Herrian… Emakumeon olatuak kaleak zipriztindu ditu, gure oihuek beldurra hautsi eta aldarrikapen feministek mundua geldiarazi dute. Ospatzeko eguna beraz, bihar lanera bueltatuko garen arren.
Zutabe hau argitaratu orduko, greban egongo naiz; Euskal Herriko Mugimendu Feministak Emakumeen Nazioarteko egunean deitutako lanuztearekin bat egingo baitut. Hortaz, gaurkoan ez naiz lantokira joango, zaintzeari utziko diot, amantala balkoian eskegiko dut, ez dut kontsumituko, eta besoko morea zein txapa jarrita mobilizazioetan parte hartuko dut. Gaurko greban parte hartzeko bideak anitzak dira, emakumeok anitzak garelako, eta greba feminista bizitzako esparru guztietan kokatzen delako. Greba egiteko arrazoiak ere askotarikoak dira, baina aurtengo ardatza bizitzak erdigunean kokatzea da, horrek zaintzaren berrantolaketa soziala eskatzen duela.
Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka
