Fiskalitatea

Alternatiba kide eta EHBilduren Bizkaiko batzarkide, Asier Vegak Bizkaian bizi den emergentziazko egoera larriaren inguruan: “Bizkaiak larrialdi egoera bizi du. Azken urteetako gertakariek egoera honen gordintasuna begi bistan jarri dute, ispiluaren aurrean jarri gaituzte, eta bide batez irakurketa partzial eta autokonplaziente zenbaitek funtsik ez dutela frogatu dute. Gehien duenak eta gehien irabazten duenak ekarpen gehiago egin behar du kalitatezko gizarte zerbitzuak mantendu ahal izateko. Bizkaia eta bizkaitarrak pairatzen dugun egoera larriaren diagnostikoa mahai gainean jarriko du EHBilduk”.

Politika Industriala

Bizkaiak larrialdi egoera bizi du. Azken urteetako gertakariek egoera honen gordintasuna begi bistan jarri dute, ispiluaren aurrean jarri gaituzte, eta bide batez irakurketa partzial eta autokonplaziente zenbaitek funtsik ez dutela frogatu dute. Politika industrialaren egoera horren adibidea dugu. Bizkaia eta bizkaitarrak pairatzen dugun egoera larriaren diagnostikoa mahai gainean jarriko du EHBilduk. Egoeraren larritasuna gordin-gordinean, eta elkarlanerako eskaintza zintzoa egingo dugu irtenbideak proposatu eta martxan jartzeko. 

Aurrekontuak, galdutako beste aukera bat

Bizkaiak larrialdi egoera bizi du. Azken urteetako gertakariek egoera honen gordintasuna begi bistan jarri dute, ispiluaren aurrean jarri gaituzte, eta bide batez irakurketa partzial eta autokonplaziente zenbaitek funtsik ez dutela frogatu dute. 2014ko Bizkaiko aurrekontuen kudeaketa horren adibidea dugu. Justizia sozialean oinarritutako aurrekontuak behar ditugu, herrialdean behar handienak dituzten pertsonen interesei erantzun beharko liekete eta parte-hartze prozesuen bitartez egin beharko lirateke. Baina ez da hori EAJren eredua. Aurrekontu antisozialak dira, matxistak, eta jada baditugun desberdintasunetan sakontzea baino ez dute eragingo.

Eredu krisia

Bizkaiak larrialdi egoera bizi du. Azken urteetako gertakariek egoera honen gordintasuna begi bistan jarri dute, ispiluaren aurrean jarri gaituzte, eta bide batez irakurketa partzial eta autokonplaziente zenbaitek funtsik ez dutela frogatu dute. Eredu beraren krisia pairatzen dugu, hau ez da krisi ekonomiko soil bat. Krisi sistemikoa pairatzen dugu.

Egoera soziala

Bizkaiak larrialdi egoera bizi du. Azken urteetako gertakariek egoera honen gordintasuna begi bistan jarri dute, ispiluaren aurrean jarri gaituzte, eta bide batez irakurketa partzial eta autokonplaziente zenbaitek funtsik ez dutela frogatu dute. Gizarte laguntzak jasotzeko baldintzak muturreraino eroaten ditu Diputazioak, horren ondorioz, 1.700 bizkaitar inongo laguntzarik gabe gelditzen dira.

Egoeraren larritasuna gordin-gordinean, eta elkarlanerako eskaintza zintzoa egingo dugu irtenbideak proposatu eta martxan jartzeko. Ezin dugu Bizkaiaren etorkizuna PNV, PP eta PSEk osatzen duten stablishment-aren eskuetan utzi, badago nahikoa indar sozial egoera honi behar duen erantzuna eman eta herrialde hau norabide berri baten kokatzeko. Egin dezagun bidea!

EH Bilduk Jose Luis Bilbao ahaldun nagusiaren batzorderatzea eskatu du Bilbao Basket taldearen inguruan publiko egin diren azken informazioaren harira. EH Bilduk Bizkaiko Batzar nagusietan erregistratu du gaur eskaria eta azalpenak eskatuko dizkio Bilbaori ondorengoak argitu ditzan:

– Aldundiaren eta Bilbao Basketen arteko hitzarmena sinatu zenean, Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbao Basket taldeak bizi zuen egoera ekonomikoaren jakitun ote zen eta emandako dirulaguntzekin klubaren etorkizuna noraino bermatzea zuen helburu.

– Hitzarmena sinatu zenean, BFAk klubaren aurrera begirako bideragarritasun ekonomikoaren inguruko bermeak jaso ote zituen.

– Hitzarmenaren zioetan azaltzen den bezala, dirulaguntza emateko arrazoietariko bat kluba 2013-2014 denboraldian ACB ligan mantentzea bazen, klubak bizi duen egungo egoera honek hitzarmena beraren ez betetzea dakarren edo ez.

– Hitzarmena bera defendatzeko, Ahaldun Nagusiak berak adierazi bezala, arrazoietako bat 2014ko Espainiako Saskibaloi Federazioak antolatuko duen Munduko Txapelketan, Bizkaia Arenan Amerikar Estatu Batuetako selekzioa parte hartzeko baldintza, Bilbao Basket Taldea ACB ligan egotea baldin bazen,zein eragin izango du klubaren egoera ekonomiko larriak orain arte sinatu diren hitzarmen eta hartutako konpromisoetan?

– Eta orohar, hitzarmenaren betetze mailaren inguruko argipenak ematea, berez, 2013ko abenduaren 31an iraungitzen bazen ere, eta horri jarraipena emateko Batzorde Kudeatzaileak egindako bilkura kopurua, bertan tratatutakoa, eta emandako dirulaguntzaren erabilera zein klubak berak hartutako konpromisoen betetze maila azaltzea.

Jose Luis Bilbao, ahaldun nagusiak, Bizkaiko Foru Aldundiaren izenean, apirila bukaeran, Bilbao Basket Berri saskibaloi taldearekin 5.275.000 euroko dirulaguntza ematea jasotzen zuen hitzarmena sinatu zuen. Ez ohiko dirulaguntza honen zio nagusia, taldearen bideragarritasuna eta 2013-2014 denboraldirako kluba ACB ligan mantentzea bermatzea omen zen.

Azken berrien arabera eta Gorka Arrinda kirol sozietateko akzio-gehiengodunak aitortu duenez, klubaren egoera benetan larria da, eta premiazkoa du langileen ordainsariak ordaintzeko, datozen hilabeteetan 1,5 milioi euro izatea.

Bizkaiko foru errepide sareko mantenu lanak esleitzeko kontratu batean garestitze nabarmenak adostu ditu Aldundiak, EH Bilduk jakitera eman duenez. Koalizioak salatu du Jose Luis Bilbaoren gobernuak ez duela inolako azalpenik eskaini Batzar Nagusien aurrean errepideen mantenurako hitzarmenean izan den garestitzeari buruz eta Itziar Garamendi Herrilan eta Garraio diputatuaren batzorderatzea eskatu du zergatiak argitu ditzan.

Sarea 4 enpresa elkartearen kasua da EH Bilduren kezka piztu duena. Bilbo metropoliko hainbat errepideren mantenu lanen ardura esleitu dio Aldundiak Sarea 4 enpresa elkarteari eta 2011an 31,6 milioi euro ordaintzea adostu bazen, aurten 18 milioi euro gehiago ordaintzea onartu du Bizkaiko Aldundiak. Hau da, %60ko garestitzea onartu du foru gobernuak.

Aitor Torre batzarkideak igoera nabarmena dela azpimarratu du. “Igoera oso esanguratsua da. Adibidez, aurten 6 milioi euro bideratzea aurreikusita bazegoen, azkenean 18 milioi euro ordainduko dira. Hasierakoaren hirukoitza”.

Aldundiak inolako azalpenik ez eman izana salatu du Torrek eta ohartarazi du errepideen finantziazioak Bizkaiko diru publikoaren geroz eta kopuru handiagoa xurgatzen duela. “Bizkaiko Aldundiak errepideen finantziazioan diru xahuketa arduragabea egiten jarraitzen du eta egoera aldatuko duten neurriak hartzeko garaia da. EH Bilduk errepideen mantenurako kontratuak berrikusi ditu gobernatzen duen tokian eta interes publikoaren kontrakoak ziren hitzarmenak bertan behera utzi ditu, diru publikoan 17 milioi euroko aurrezkia lortuz. Hori da Gipuzkoako Aldundiak Bidelanekin zituen kontratuen berrikuspenarekin lortu duen emaitza. EAJk eta Bizkaiko Foru Aldundiak, aldiz, Sarea 4 enpresa taldeari  18 milioi euro gehiago ordaintzea erabaki du inolako azalpenik eman gabe”.

EH Bilduk Itziar Garamendi Herri Lan eta Garraio diputatuaren batzorderatze eskea erregistratu du gaur, errepideen mantenuarekin lotutako zenbait azalpen eman ditzan:

1. Errepideen mantenurako diru partidaren handitze nabarmena Aldundiak zergatik onartu duen.

2. Foru errepide sarearen kudeaketarako kontratatu diren enpresek jasoko dituzten irabaziak zehaztu ditzala.

3. Errepideen kudeaketa eta mantenurako kontratatu diren enpresei zuzentzen zaien diru kopurua murrizteko aurreikusten diren aurrezki neurriak.

4. Gerediaga-Elorrio errepidearen eraikuntzara urtero bideratuko diren diru kopuruak eta ordainduko den kopuru osoa zehaztu ditzala. Kontuan izanda, ezkutuko bidesari bidez finantzatuko dela.

Azkenik, EH Bilduk azpimarratu du errepideen finantziazioak Bizkaian eragiten duen “kostu arduragabeak” geroz eta zor handiagoa eragiten duela Bizkaiko kontuetan eta beste arlo batzuetako aurrekontuei kalte handia eragiten diela. “Errepideen finantziazioak sortzen duen geroz eta zulo handiagoak kontentzio neurriak behar ditu. Bizkaiak geroz eta behar sozial handiagoak ditu eta errepideen gastuak zaildu egiten du gizarte politiketara eta enplegu sorrerara bideratu beharreko partidak mantentzea. Gainera, hurrengo belaunaldia ere hipotekatzen ditu, 2042. urtera arte konprometitzen gaitu eta.” gaineratu du Torrek.

Hasierako hitzarmenean eta aurtengo moldaketan adostutako diru partiden xehetasunak

EH Bilduk ez ditu babestu Batzar Nagusietako osoko bilkuran aurkeztu diren arau fiskal proposamenak eta bestelako eredu fiskal bat defendatu du. Koalizioak adierazi du Batzar Nagusietara eraman den akordioa EAJ, PSE eta PPren alderdi interesei erantzuten diela baina ez dela inolaz ere gizartearen beharren araberakoa.

Asier Vega EH Bilduko batzarkideak adierazi du akordioa sinatu duten alderdiek ez dutela koalizioaren proposamen bat bera ere onartu nahi izan. “Aldez aurretik sukaldatuta zeukatena berretsi besterik ez duzue egin eta eztabaida ukatu duzue”. Vegak gaineratu duenez, arau fiskalak Gernikako Batzarretxean bozkatu badira ere, “Sabin Etxean eta PSEren egoitzan erabaki dira”.

EH Bilduk hainbat proposamen aurkeztu dizkie Batzar Nagusiek onartu dituzten lau arau foralei. Vega azaldu duenez, onura soziala eragingo duen fiskalitate eredua da koaliziotik defendatzen dutena. Aberastasunaren birbanaketa eta zerbitzu publiko sendoak bermatu ahal izateko ezinbesteko erreminta jotzen dute bestelako zerga sistema. “Zerbitzu publiko sendoak dira aukera berdintasunerantz eta gizarte kohesiorantz urratsak emateko bermerik onena”.

EH Bilduren ustez, onartu den erreforma fiskala kontrako norabidean doa. Araudi berriak Bizkaiko elitearen errenta altuenei eta irabazi handiak dituzten enpresei egiten die mesede eta elusio fiskalerako erraztasunak eskaintzen ditu.

Sozietateen Zerga

EAJ, PSE eta PPren bozekin onartu den Sozietate Zerga berria “injustua” dela salatu du Asier Arana batzarkideak. Koalizioak adierazi duenez, hiru alderdien arteko akordioaren ondorioz indarrean izango den foru arau berriak elusio fiskalerako hainbat bide uzten ditu zabalik eta irabaziak dituzten enpresei abantailak errazten dizkie gutxiago ordaintzeko.

Aranak argitu du irabaziak dituzten enpresentzako eskaintzen diren kenkariek ez dute gutxieneko tiporik errespetatzen eta behar baino gutxiago eskatzen zaiela. “Mugarik gabeko kenkaria proposatzen duzue garapen eta berrikuntzarako. Ingeniaritza fiskala egiteko aukera ematen duzue eta, ondorioz, bidea irekitzen duzue irabazi handiak dituzten enpresek Ogasunari euro bat bera ere ez ordaintzeko”. EH Bilduk bestelako kenkari politika proposatu du, gehienez ere, oinarri likidagarriaren %25 gutxitzeko muga ezarriko duena.

Horrez gain, EH Bilduk irabazien oinarri zergagarriari aplikatu ahal zaizkien beste murrizketa batzuk salatu ditu. Hiru funts berriren sorrerak oinarri zergagarria %37an gutxitu dezakeela ohartarazi du Aranak.

Bestalde, zerga gutxiago ordaintzeko beste bide bat Enpresak Sustatzeko Sozietateen erregimena izan ohi da eta hala iritzita adostu zuten erregimen hori ezabatzea Gipuzkoan eta Araban. EH Bilduk salatu du Bizkaian ez dela erregimen hori orain arte ezabatu nahi izan eta araudi berriarekin, aldiz, tratamendu berezia enpresa guztiei zabalduko zaiela.

EH Bilduk argi utzi nahi izan du Sozietate Zergak ez dituela krisiaren ondorioz larri dauden enpresak ito behar eta zergapetu beharrezkoak ez direla enpresak, irabaziak baizik. Zentzu horretan, zergaren izena bera ere aldatzeko proposamena luzatu du. Era berean, enpresei ezarriko zaien tipoa irabazi kopuruaren araberakoa izan beharko litzatekeela defendatu du Asier Aranak eta ez, arau berriak ezartzen duen bezala, enpresaren tamainaren araberakoa.

Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ)

Kapital errentak Bizkaian kontzentrazio maila oso altua duela argitu nahi izan du Asier Vega EH bilduko batzarkideak. “Bizkaian kapital errenta kopuru berbera lortzen dute, errenta handienak lortzen dituztenen artean biztanleriaren %1,6ak eta gutxien irabazten dutenen artean biztanleriaren %77ak”. Vegak azpimarratu du aberastasunaren kontzentrazio maila altuari aurre egiteko ezinbestekoa dela kapital errenta altuena are gehiago zorpetzea. “Osterantzean, PFGZak ezin izango du aberastasunaren birbanaketa bultzatu”.

Vegak salatu egin du EAJk, PSEk eta PPk bultzatu duten PFGZ berriak gehiago zergapetzen dituela lanaren gaineko errentak kapitalaren errentak baino. “Errentarik altuenentzako merkeago ateratzen da lanik egin gabe irabaziak lortzea, lana eginda baino. Beraz, arau berriak espekulazioa saritzen du, lanaren bidez lortutako errentekin alderatuta”.

Horrez gain, foru arauak “akats nabarmena” duela salatu du koalizioko batzarkideak eta akats horren ondorioz, Foru Aldundiak hainbat milioi euro oparituko dizkiola Espainiako Ogasunari bizkaitarren patrikatik.  Izan ere, PPk akordioan txertatu zuen moldaketaren bidez, kapital errentaren tiporik baxuenean %20a ezarriko da baina Espainiako Ogasunak %21 atxikitzen du. Kopuruaren %1eko aldea ez da Bizkaira itzuliko eta Espainiako Gobernuaren esku geratuko da.

Kapital errentek jasoko duten tratamendu pribilegiatuaren adibide gisa aipatu du EH Bilduk, inbertsio funtsek jasoko duten tratu berezitua ere. Gainontzeko alderdiei aurpegiratu die inbertsio funts batetik beste batera aldatzen den kapitalak zergetatik salbu uztea.

EH Bilduk beste proposamen batzuk ere aurkeztu ditu PFEZren moldapenerako. Besteak beste, eliteko kirolari profesionalen pentsio funtsek jasotzen duten tratu berezitua ezabatzea, elusio fiskala ekiditeko neurriak edota araudiaren eraginkortasuna handitzeko zenbait hobekuntza tekniko.