Alternatibako Arabako Asanbladak eta Mahai Ekologistak, hondakinen errausketaren eta kudeaketaren inguruko jardunaldiak antolatu zituen martxoaren 1ean eta 2an, Gasteizen eta Agurainen. Martxoaren 2an, larunbatean, Agurainen ospatu zen Errausketaren Aurkako Egunaren harira, hitzaldi irekiak antolatu ziren. Bertan, besteak beste, Fernando Miganjos (EHUko kimika doktorea), Enric Coll (Kataluniako Porta a Porta taldeko kidea) eta 3 Mugak Batera plataformako Gorka Uriartek hartu zuten parte. Hemen dira jardunaldian egindako hitzaldien bideoak, twitter plataformatik egindako galderei erantzunekin batera.
Joan den astean, joan den astelehenean, Jose Luis Bilbao ahaldun nagusiak eta Iñaki Azkuna Bilboko alkateak publikoki aurkeztu zuten hondakinen tratamendurako Instalazio Mekaniko Biologikoa.
Egun horretan EAJko ordezkarien hainbat adierazpen egin zituzten. Besteak beste, Bizkaian, beste lurralde batzuetan ez bezala, zabor sistemak ez diela bizilagunei arazorik eragiten. Edo, Bizkaiak Europako araudia betetzen duela hiru urteko aurrerapenarekin.
Bilboko alkateak eta ahaldun nagusiak garrantzizko kontu bat aipatzea ahaztu zuten, ordea. Ez zuten argitu hondakinek tratamendu mekaniko biologikoa jaso ondoren non bukatuko duten.
Hondakinen %80 birziklagarri eta hondakinen %80 erraustu
Argi utzi behar da tratamendu instalaziora iritsiko den materiala %80an birziklagarria dela. Aldiz, Planta Mekaniko Biologikoak jasoko duen materialaren %80 erraustu egingo da. Garbi dago, beraz, birziklagarria del material asko erraustuko dela.
Tratamendu Mekaniko Biologikorako Instalazioak 180.000 tona hondakin jasoko ditu urteko.
180.000 tona horietatik soilik 13.000 tona birziklatuko dira. Hau da, %7,1a. Gehiago izango da erabiltzeko aukerarik gabe geratuko diren hondakinak: %8,5. Artigas zabortegira joango dira, beraz, 15.000 tona hondakin. 58.000 tona, berriz, %32, hondakin inorganikoa izango da eta erraustu egingo da zementu fabriketan edo antzeko azpiegituretan. Gainontzeko 94.000 tonak hondakin organikoak izango dira eta 43.000 tonara murriztuko dira tratamendua jaso ondoren.
Murrizketa hori materia lurrundu egiten delako ematen da. Hondakin horiek, kopuru osoaren %52 denak, Zabalgarbin bukatuko du bertan erraustua izan dadin.
EAJren ereduak errausketa oinarri, Europako helburuen kontra garamatza
Beraz, EAJren eredu honek, errausketa oinarri duena, Zabalgarbi oinarri duena, birziklatze maila altuak bilatzen ez dituena eta hondakinen murrizketa bultzatzen ez duen sistemak, biztanleriaren osasun baldintzak larriki kaltetzen dituenak, ez garamatza inora.
Zorionez, Azkunak eta Bilbaok egin zituzten adierazpenen gisakoak aberrazio politiko gisa ulertzen dira Europako hainbat tokitan. Soilik ezjakintasunaren edo arduragabekeriaren ondorio izan daitezke. Eta agerian gelditzen dira, adibidez, Europako Ingurumen komisarioak, JANEZ POTOCKNIK-ek egin dituen adierazpenen ondoan. Komisarioak Batasuneko herrialdeei ohartarazi die birziklapenaren gizarterantz garatu behar dutela. Europatik, hain zuzen, edozein hondakin birziklagarri zabortegira edo errauskailura botatzeko debekua ezartzea ari dira aztertzen.
Beraz, EAJk Bizkaian garatu duen ereduak Europak ezartzen dituen helburuen kontra doa aurrez-aurre. Garbi esan behar dugu porrotera kondenatuta dagoen eredua dela, denboran jasangaitza baita.
Bizkaiko Foru Aldundiak bere ardura alboratu nahi du
Horregatik, EH Bildutik, bestelako eredu bat aldarrikatu nahi dugu Bizkaiarentzat. Birziklapen maila altua eta hondakinen sorrera murriztea helburu izango dituen sistema. Beharrezkoa da Bizkaiarentzako hondakin sistema jasangarria ahalbidetuko duten politikak martxan jartzea. Birziklapenaren gizartera eramango gaituen eredua behar dugu eta ez dago halakorik, justu kontrakoa baizik.
Horixe da EAJk Bizkaiko biztanleriarekiko duen betebeharra, helburu horiek beteko dituen hondakin sistema garatzea. Eta horixe da EAJk bere gain hartu nahi ez duen ardura eta adierazpen sinplistekin ezkutatzen saiatzen dena.
EH Bildutik Bizkaiko Aldundiari dei egiten diogu lehen bai lehen norabide horretan lanean hastera, beste lurralde batzuetan dagoeneko egiten ari diren moduan. Zentzu horretan, Ingurumen diputatuaren agerraldia eskatuko dugu Europak ezartzen dituen helburuak lortzeko zein pausu jarraituko dituen azaldu dezan. Udaletan, berriz, hondakinen bilketa eta kudeaketarako sistema eraginkorren aldeko apustua egiten jarraituko dugu hondakinen murrizketa, birziklatzea eta berrerabilpena helburu hartuta.
2010ean gobernu sozialistak Lurralde Antolaketarako Artezpideen berrikusketa hasi zuen. Berrikusketa hori gelditzeko eskaera egin dio gaur Eusko Legebiltzarrak Jaurlaritzari, EH Bilduk aurkeztu duen ekimenari kasu egin eta EAJrekin batera egin duen erdibideko zuzenketa onartuta. Horrela, bi puntu dituen erdibidekoan Jaurlaritzari eskatu zaio 2010ean hasitako berrikusketa bertan behera utz dezala, eta horren ordez, berria abiatu dezala. Berrikusketa horrek oinarrian izan beharko lituzke “gaur egungo testuinguru ekonomikoa, soziala, ingurumenekoa, genero ikuspegia, kulturala eta paisajisitikoa”, eta guzti hori “herritarren parte hartze zabalarekin egin beharko lizateke”.
Oskar Matute legebiltzarkideak defendatu du EH Bilduren ekimena Eusko Legebiltzarrean eta lurralde antolaketaren arloan gaiak duen garrantzia azpimarratu du: “eztabaida hau sakonera berezia duen eztabaida politikoa da, erabaki hauen ondorioz erabakitzen dugulako zer nolako lurralde banaketa gura dugun, non eta nola ezartzen ditugun ekipamendu eta azpiegieturak, interes jakinen arabera. Alde batetik, interes monetaristak eta merkatuenak ditugu; bestetik, herritarrak berdintasunez tratatzen dituen pertsona arrunten interesak”.
Horrela, “PSEk artezpideak aldatzeko erabili zituen oinarri kapitalista eta desarrollistak albo batera utziko ditugu”. “Hemendik aurrera, EH Bilduk defendatuko du abiatuko den berridazketa irizpide jakinen arabera egin dadila: eskualdeen garapen orekatua bilatzea, lurraren erabilera anitza eta optimizatua izatea, pertsonen arteko elkartasuna sustatzea, ingurumenarekiko iraunkorra izatea eta gizon-emakumeen arteko berdintasuna bermatzea”, gaineratu du Matutek.
Oskar Matuteren hitzetan, “EAJk iruzur egiten dio euskal gizarteari 350 milioi euro inora ez doan tren batera bideratu nahi dituelako, Hezkuntza, Osasun eta gizarte politiketan murrizketak iragartzen dituen bitartean”.
Egungo krisi garai larri honetan edozein gobernuren lehentasunak oinarrizko zerbitzu sozialak bermatzea izan behar duela eta aurrekontu publikoak helburu horretara bideratu behar dituela jabeturik, EH Bilduk funtsezko irizpide horri jarrai diezaiola exijituko dio Eusko Jaurlaritzari Legebiltzarrean eta, horren ildotik, Abiadura Handiko Trena finantzatzeari utz diezaiola eta horretarako erabiltzen ari den dirutza zerbitzu publikoak bermatzeko erabil dezala eskatuko du legez besteko proposamen baten bitartez.
Ingurumen sailburuak eta Sustapen ministroak atzo Madrilen izandako bileran AHTri beste bultzada bat ematea adostu eta gero, Oskar Matute legebiltzarkideak “euskal gizarteari iruzur egitea” egotzi dio Jaurlaritzari, “aurten AHT finantzatzeko 350 milioi euro gastatu nahi dituelako, oinarrizko zerbitzuetarako dirurik ez dagoela dioen bitartean”. EH Bilduren ordezkariaren esanetan, “hainbeste pertsona hain gaizki pasatzen ari den honetan onartezina da inora ez doan tren batean dirutza hori inbertitzea eta aldi berean Erkorekak eta gainontzeko sailburuek Hezkuntzan, Osasunean eta gizarte politiketan murrizketak iragartzea, dirurik omen ez dagoelako. Argi dago dirua egon badagoela, baina EAJk lehentasuna ematen dio AHT ordaintzeari eta enpresa handi batzuk aberasteari, euskal gizarteak behar-beharrezko dituen zerbitzu publikoak bermatzeari baino”.
Prentsaurreko honetan, azkeneko asteetan EH Bilduren baitan eman dugun hiri hondakinen kudeaketari buruzko hausnarketa politikoaren ondorioak aurkezteko helburua dugu. Egun erakunde guztiek onartu dute hondakinek suposatzen duen arazoari ekologikoa, osasungarria eta ekonomikoki onargarria den konponbidea aurkitu behar zaiola.
Zaborra inongo bereizketarik gabe botatzearen garaiak betirako iragana dira, zorionez, guztiontzako, are gutxiago pairatzen ari garen krisi sistemiko honetan. 2011ko maiatzeko hauteskundeetatik atera ziren udal eta foru gobernuak osatu ondoren, EH Bildurentzat hondakinen arazoari irtenbide integrala ematea lehentasunezkoa izan da.
Zoritxarrez, hondakinen gaia erabat teknikoa izanda, herrialdean politizatu egin da, eta Gipuzkoako zenbait tokietan oraindik ez dugu hondakinen kudeaketak behar duen eztabaida lasaia eta sosegatua ematerik lortu. Gai honetan, Catalunyan iritsi diren egoerara iristea normalena izango litzateke, eta horixe da gure proposamena: alderdi politiko guztiek hiri hondakinen gaia eztabaida politikotik ateratzeko konpromisoa hartzea. Izan ere, hondakinek ez dute kolore politikorik.
Batzuk eta besteen posizioak argi eta garbi agertzen ari den une hauetan, hausnarketa sakona egiteko unea iritsi zaigu alderdi guztiei. Politikaren funtsa da arazoak konpontzea, eta hondakinen gaiari dagokionez, denon arazoa dena denon artean konpondu behar dugu. EH Bilduren aldetik, gure konpromiso irmoa adierazi nahi dugu konponbide horren alde. Eta herriz herri eta auzoz auzo, konponbide horren alde iniziatiba berriak hartzeko prest gaude.
Herritarrei proiektu bakoitza seriotasunez eta manipulaziorik gabe azaltzeko gai izan behar gara: errauskailuaren aldeko apustua egiten dutenek esan beharko dute planta egiteko dirua nondik atera nahi duten, nondik kendu errauskailua egiteko, baita errauskailuek osasunean eta ingurumenean duten eraginaren berri eman; era berean, atez atekoari buruzko eztabaida zintzilikario edo beste arlo anekdotikoak alde batera utzita egitea lortu behar dugu.
Hona hemen gure gogoetaren emaitzak:
1. Lehenik eta behin, EH Bilduk Zero Zabor filosofiarekin erabat ados dagoela berretsi nahi du. Hondakinak murriztea, berrerabiltzea eta birziklatzea, EH Bilduren ekimen instituzional, politiko eta sozialetan oinarrizkoa da eta izango da: hori izango da gure hausnarketa eta lanaren oinarri eta abiapuntu. Hilabete hauetan Zero Zabor norabidean Gipuzkoa osoan aurrera pausu nabarmenak eman ditugu, eta hemendik aurrera ere EH Bilduk norabide berdinean konpromisoak hartzen jarraituko du, instituzioetan edota kalean, gobernuan edota oposizioan, Zero zabor filosofiak duen babesa zabaltzeko lan egiten dugun bitartean.
2. Zentzu horretan, azkenaldian Gipuzkoako talde politiko desberdinak adierazten ari diren moduan, hondakinen kudeaketan ere Gipuzkoak akordioak behar ditu.
EH Bilduk birziklapenaren aldeko adostasun sozialak eta politikoak lortzeko prest dagoela adierazi nahi du. Bada garaia hiri hondakinen kudeaketa lehia alderdikoietatik ateratzeko. Denok adierazi dugu gehiago birziklatzearen alde gaudela eta alde teknikoari begiratuta alderdikeriak utzita, adostasunak lortzea posible dela ziur gaude.
3. Errausketari dagokionez gauza bera esan dezakegu. Gizarteak ez du errausketa plantarik nahi ingurumenari zein pertsonen osasunari begira aukera txarra delako.
Gainera gauden egoera ekonomikoan, erabat pentsaezina da Diputazioak 500 milioi euro jarriko dituela errauskailua eraikitzeko. Diru hori hainbat zerbitzu mantentzeko behar dugu, enpleguak sortzeko, zerbitzu sozialak indartzeko, gipuzkoarron bizitza kalitatea mantentzeko, labur esanda.
Guztiok ados bagaude gakoa gehiago birziklatzean dagoela, balizko errausketa planta batek ez du zentzurik eta ez litzateke errentagarria izateko behar duen zaborra izango eta beste herrialdetatik inportatu beharko lukeelako. Eta osasun publikoaren aldetik begiratua ezin da errauste plantarik eraiki horrelako plantek minbizia sortzen dutelako, orain dela egun batzuk Carlos III.eko Institutuko ikerketa batek beste behin demostratu duen moduan. Bestetik ez dugu ahaztu behar Europar Parlamentuak 2020 urtea baino lehenagorako hondakinak erraustea eta zabortegietan pilatzea debekatu nahi du. Horrek esan nahi du 500 milioi kostatzen duen errauskailuak 5-6 urtetako bizitza baino ez lukeela izango.
4.Birziklapena sistemari dagokionez, lehendabizi esan behar da gehiago birziklatzea munduan zehar eskuineko eta ezkerreko gobernuek hartu duten norabidea dela. Gipuzkoan gaur egun arte izan dugun birziklatze ereduak goia jo du, eta %30-%35eko topean ataskatuta dago. Birziklapen tasak igotzeko bide desberdinak daude eta horien artean atezatekoa da, askogatik, zenbaki onenak lortzen dituena, baino ez da sistema bakarra.
5. Edozein kasutan argi dagoena da birziklapen sistemaren inguruko azken erabakia herriek eta herritarrek hartzen dutela ziurtatzeko bermeak jarri behar ditugula. Herri bakoitzak erabaki beharko du ze erritmoetan, eta ze modutan egin. Herri batzuek bere bidea bilatu zuten moduan, Gipuzkoako gainontzeko herriek ere bere bidea bilatuko dute. Baina helburua berdina da: Sailkapen tasa %80ra hurbiltzea, birziklapen tasak ere ildo berean gora egin dezan
Video de la intervención de Gonzalo Fdez. Ortiz de Zárate en las jornadas sobre “Decrecimiento y Crisis Económica” organizadas por Alternatiba los pasados 9 y 10 de noviembre en el Aula de Cultura de Algorta (Getxo). El ponente, Economista y Coordinador de la Mesa de Internacinalismo de Alternatiba”, ofreció una charla bajo el título “El papel de la izquierda en la salida de la crisis” ante una sala llena con más de 100 personas. Dentro de su discurso ofreció un punto de vista diferente del decrecimiento y el papel que debe cumplir la izquierda para que un cambio político, económico y social sea posible.
“Desazkundea eta Krisi Ekonomikoa” lemapean Alternatibak Algortan, Getxoko Kultur Etxean, antolatutako jardunaldietan Gonzalo Fdez. Ortiz de Zaratek eskainitako hitzaldiaren bideoa, azaroaren 10an grabatutakoa. Hizlaria, Ekonomilaria eta Alternatibako Internazionalismo Mahaiko koordinatzailea, izan zen jardunaldiei amaiera ematearen arduraduna “krisitik ateratzeko ezkerraren papera” izeneko hitzaldiarekin. Bere hitzaldian aldaketa politiko, sozial eta ekonomikoa gauzatzeko beharrezkoak ditugun faktoreak agerian utzi zuen, beti ere, ezkerraren iksupuntutik.
Video de la intervención de Francisco Ferrer Borrego en las jornadas sobre “Decrecimiento y Crisis Económica” organizadas por Alternatiba los pasados 9 y 10 de noviembre en el Aula de Cultura de Algorta (Getxo). El ponente, Economista y miembro del “Seminari d’economia crítica – Taifa”, ofreció una charla bajo el título “Crisis económica, mitos, mentiras y alternativas” ante una sala llena con más de 100 personas que siguieron la conferencia e intervinieron activamente en el turno de preguntas.
“Desazkundea eta Krisi Ekonomikoa” lemapean Alternatibak Algortan, Getxoko Kultur Etxean, antolatutako jardunaldietan Francisco Ferrer Borregok eskainitako hitzaldiaren bideoa, azaroaren 10an grabatutakoa. Hizlaria, Ekonomilaria eta “Seminari d’economia crítica-ren” kidea, “krisi eknomikoa, mitoak, gezurrak eta alternatibak” izeneko hitzaldia eskaini zuen txiki gelditu zen aretoan, 100 lagun baino gehiago elkartu ziren bertan.
Video de la intervención de Joaquim Sempere Carrera en las jornadas sobre “Decrecimiento y Crisis Económica” organizadas por Alternatiba los pasados 9 y 10 de noviembre en el Aula de Cultura de Algorta (Getxo). El ponente, Sociólogo mediambiental de la Facultad de Ciencias Económicas de Barcelona, ofreció una charla bajo el título “Ética y Decrecimiento” ante una sala llena con más de 100 personas que siguieron la conferencia. Dentro de su discurso trata los temas del decrecimiento y la crisis, con la ponencia “La hegemonía social en las políticas de decrecimiento”.
“Desazkundea eta Krisi Ekonomikoa” lemapean Alternatibak Algortan, Getxoko Kultur Etxean, antolatutako jardunaldietan Joaquim Sempere Carrerak eskainitako hitzaldiaren bideoa, azaroaren 10an grabatutakoa. Hizlariak, Bartzelonako Ekonomi Zientziak Fakultateko Ingurumen Soziologoa, “Etika eta Desazkundea” ideiak jorratu zituen txiki gelditu zen aretoan, 100 lagun baino gehiago elkartu ziren bertan. Bere diskurtsoan desazkundeaz eta krisiaz hitz egin zuen, eta “Desazkunde politiken hegemonia soziala” izeneko hitzaldiarekin gaurko eta etorkizuneko erabilera energetikoaz hitz egin zuen.
Video de la intervención de Yayo Herrero López en las jornadas sobre “Decrecimiento y Crisis Económica” organizadas por Alternatiba los pasados 9 y 10 de noviembre en el Aula de Cultura de Algorta (Getxo). La ponente, Co-cordinadora de Ecologistas en acción y profesora de la cátedra de educación ambiental de la UNED, ofreció una charla bajo el título “Ecología y decrecimiento como alternativa a la crisis ambiental, económica y política” ante una sala que se quedó pequeña, con cerca de 75 personas que siguieron la conferencia e intervinieron activamente en el turno de preguntas.
“Desazkundea eta Krisi Ekonomikoa” lemapean Alternatibak Algortan, Getxoko Kultur Etxean, antolatutako jardunaldietan Yayo Herrero Lopezek eskainitako hitzaldiaren bideoa, azaroaren 9an grabatutakoa. Hizlaria, Ekologistak en acción erakundeko koordinatzailea eta UNEDeko ingurumen hezkuntzako katedrako irakasleak, “Ekologia eta desazkundea ingurumen, ekonomia eta politikaren krisiei erantzuteko alternatiba gisa” izeneko hitzaldia eskaini zuen txiki gelditu zen aretoan, 75 lagun ingururen aurrean.
“La Sombra del Fracking GAS NO Convencional” es un documental realizado por Dani Amo y Rosa Martínez, alerta en torno al fracking, que está llegando al Estado español sin que las Administraciones informen claramente de los permisos que están concediendo y sin que la población sea consciente de los riesgos que supone esta técnica. Además de recoger las evidencias de contaminación y terremotos que la fractura hidráulica ha provocado en Estados Unidos y otros Estados, La sombra del fracking advierte de los peligros para la salud humana con una entrevista a Nacho Santidrián, cirujano oncológico del Hospital de Cruces. Muestra lo miserable que se puede llegar a ser vendiendo la tierra y a sus habitantes por un puñado de dinero.
Dani Amok y Rosa Martínezek sortutako dokumentala da “La Sombra del Fracking GAS NO Convencional”, Espainiako Erresumara eta Euskal Herrira (Arabara bereziki) heltzen ari den frackingaren inguruan ohartarazi nahi duena. Batetik, Administrazioek ez dute argibiderik zabaltzen eman dituzten baimenen inguruan eta, bestetik, herritarrek teknika honek ekar ditzakeen arriskuen inguruko informaziorik ez dute. Besteak beste, Estatu Batuetan haustura hidraulikoak eragin dituen lurrikara eta kutsaduraren berri jasotzen du laburmetraiak eta, era berean, Nacho Santidrian Gurutzetako Ospitaleko onkologoa elkarrizketatzen du teknikak osasunerako ekar ditzakeen kalteen gainean. Azken finean, lurra eta herritarrak diru truke saltzea maiz egiten dela azaltzen du dekumentalak.
