Rodriguez «Alokairuzko etxebizitza merkatu pribatuari mugak jartzeko momentua da»

Gure kide Ander Rodriguezen prentsaurrekoa Eusko Legebiltzarrean alokairuzko etxebizitza merkatu pribatuari mugak jartzeko beharraren inguruan.

Ander Rodriguez eta Unai Fernandez de Betoño legebiltzarkideek alokairuen prezioa mugatzeko lege proposamena erroldatu dute gaur, “alokairuzko etxebizitza merkatu pribatuari mugak jartzeko momentua” iritsi delakoan. Izan ere, “Araba, Bizkai eta Gipuzkoan 115.000 familia alokairuan bizi dira eta prezioek gora egin dute etengabe azken urteotan; hala, egoera oso kezkagarria da hiriburuetan eta hainbat udalerritan, sektore batzuentzat, gazteentzat eta emakumeentzat bereziki, ia ezinezkoa delako etxebizitza bat eskuratzea, etxebizitza eskubidea pertsona guztien oinarrizko eskubidea den arren”.

Jaurlaritzak berak emandako azken datu ofizialak aipatu ditu Rodriguezek: “Alokairu-Merkatuaren Estatistikaren arabera, 2019ko bigarren hiruhilabetekoan alokairu librean sinatu ziren kontratuen errenta, bataz beste, 688 eurokoa zen, hiru urte lehenago baino %10 altuagoa. Eta erreminta zabalago eta eguneratuagoak erabiliz gero, Higiezinen Eskaintzaren Inkesta, adibidez, 2013tik hona % 22koa izan da bataz besteko igoera”.

Fenomeno hau orokorra dela eta beste leku batzuetan alokairuen prezioak mugatzeko neurri legalak jada hartu dituztela azaldu du EH Bilduko legebiltzarkideak. Alemanian eta Frantzian hala egin dute eta Katalunian ere legea onartu zuten irailean helburu horrekin, Pablo Iglesias presidenteorde espainolak erreferentetzat jo duena. Horren harira, Rodriguezek gogora ekarri du PSOEk eta Podemosek alokairuen prezioa mugatzeko mekanismoak bultzatzeko konpromisoa jaso zutela Madrilen sinatutako gobernu programan. Hori dela eta, EH Bilduk gaur aurkeztutako lege proposamena tramitera onartzera dei egin die, “gu ere horixe bera planteatzen ari garelako; alegia, hemen ere eskura ditugun tresna legalak erabiltzea alokairuen prezioen igoerari mugak jartzeko”. Neurri horrek etxebizitza merkatuan prezioak etengabe ez igotzea ere ekarriko du.

Zehazki, EH Bilduren lege proposamenak Euskal Zuzenbide Zibila erabiltzea planteatzen du alokairuen prezioak kontrolpean edukitzeko. Unai Fernandez de Betoñok azaldu duenez, “Euskal Zuzenbide Zibilaren baitan alokairua egon badago araututa, baina bakarrik Landa Eremuetako etxebizitzei dagokienez; gure proposamena haratago doa: landa eremuetara mugatu beharrean, Euskal Zuzenbide Zibilak hiri-errentamenduaren eremua ere arautzeko erabiltzea proposatzen dugu”. Modu horretan, legeak etxebizitza merkatu tenkatua duten eremuak, hau da, azken urteotan alokairuen prezioetan igoera handia izan dutenak, deklaratzeko aukera emango luke. Zonalde horietan errentamendu-prezioen erreferentzia indizea zehaztuko litzateke, bertako alokairuen bataz besteko prezioa eta etxebizitzaren ezaugarriak kontuan hartuta. Erreferentzia indize hori alokairu kontratu berrietan gainditu ezin izango litzatekeen gehienezko prezioa litzateke.

Lege proposamenak identifikatzen ditu zein diren une honetan “etxebizitza merkatu tenkatua duten eremuak, azken bi urteotan alokairuen prezioa %8 baino gehiago igo diren hiriburuetako auzoak”. Hala, Fernandez de Betoñok adierazi duenez, “auzo horietan Jaurlaritzak prezioen erreferentzia indizea ezarri beharko luke eta ezinezkoa litzateke alokairuak hortik gora igotzea”. Honako hauek dira auzoak: Bilbon, Alde Zaharra eta Ametzola; Donostian, Aiete-Lugaritz, Gros–Sagues, Ibaeta-Errotaburu-Berio–Lorea, Intxaurrondo eta Marrutxipi, eta Gasteizen, Aranbizkarra, Ariznabarra, Arriaga-Lakua, Errota, Desamparados, El Anglo, El Pilar, Judimendi, Lovaina, San Cristobal, Txagorritxu eta Zaramaga.

Gaur aurkeztutako ekimena “EH Bilduk egin nahi duen eta egiten ari den oposizio eraikitzailearen beste adibide bat da”, azpimarratu du Ander Rodriguezek. “Legealdia hasi berri da eta jada bost lege proposamen aurkeztu ditugu. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako herritarren bizi baldintzak hobetzearekin tematurik gaude eta, horretarako, gure proposamenak gobernuko alderdiekin elkarlanean lantzeko prest ere bagaude. Auzolanean, elkarlanean aritzeko borondatea dutela egia baldin bada, gure lege proposamenak aintzat hartuko dituztela espero dugu”.

EHBildu

 

Etxerik gabeko jendea

María del Río – Alternatiba

Eta jenderik gabeko etxeak egoteari lotsagarria zeritzon Kataluniako kantari batek film baterako sortutako abestian. Berriki Auzitegi Konstituzionalak ontzat eman ditu EAEko Etxebizitza Legeari buruzko artikulu gehienak, eta horrek etxebizitza eskubidearen gaineko eztabaida berpiztu du. Legeak onartzen du eskubide subjektiboa dela. Ondorioz, egoera jakin batzuetan Jaurlaritzari erreklamatu ahal izango zaio, eta epaitegietara ere jo ahal izango da. Horrela bada ere, oraindik zail egiten zaigu etxebizitza eskubide osotzat hartzea; urrun dago hezkuntza eskubideak edo osasun eskubideak duten gizarte babesetik.

Dudarik gabe, oinarrizko eskubide hori bermatzeko ezinbestekoak dira epe luzeko inbertsio publiko handiak. Baina zer gertatzen da bermatzen ez bada? Bada herritarron bizi-kalitatea eta osasun fisiko zein mentala okertu egiten direla, gizarte eragin nabarmenekin; besteak beste, emantzipatzeko adinaren atzerapena eta jaiotza-tasaren eragin negatiboa. Laburbilduz, bizitoki baldintza egokiak ez izateak gainerako gizarte eskubideak indargabetu edo ahultzen ditu.

Etxebizitza eskubidea bermatzen dela esateko bizileku bizigarria eskaini beharra dago, eta tamaina zein bestelako ezaugarri egokiak bermatu, pertsona edo familia jakin batentzat. Beraz, ezin ahaztu eraikinen eta etxeen birgaitzeak duen garrantzia, ezta azken honek energia gastuan duen eragina ere. Are gehiago, legeak ingurua ere duina eta egokia izan behar dela dio. Ba al dituzte gure auzoek berdegune eta ekipamendu nahiko?

Gaia konplexua da, eta interes kontrajarri ugari daude tartean; merkatuak duen pisua nabaria da. Azken batean, etxebizitza eskubidea bermatzeko egitekoa handia da eta premiazkoa, halaber, nekez ematen den politiken arteko koherentzia. Horren adibide etxebizitza, zerga zein hirigintza politikak dira. Azkenaldian, etxebizitza hutsak desjabetzeko aukeran arreta jarri da. Dena den, muturreko egoeretan soilik erabili ahal den neurri horretan sakontzea baino, eztabaida etxebizitzaren funtzio sozialean ardaztuko nuke: bizi-baldintzak hobetzeko eta gizarte-bazterketa saihesteko tresna gisa.

GARAn argitaratua

X