Etiketa: Euskal Herria

Kongresuko espektakulu lotsagarriaren ondoren, Madrilgo gobernuari gure herriaren aitortza eta erabakitze eskubidea errespeta ditzala eskatzen diogu

Abuztuaren 1ean, Mariano Rajoy PPko gobernu presidenteak espainiar Kongresuan egindako konparezentzia dela eta, EH Bildutik honako irakurketa-balorazioa egin nahi dugu.

Euskal Herritik begiratua, espainiako Kongresuan ikusi zen “espektakulua” guztiz lotsagarria izan zen. Espainiako presidentea den Rajoyk eta oposizioko buru den Rubalcabak Kongresuan eman zituzten azalpenak iraingarriak behar lukete izan zen edozein espainiarrentzat, ez bata ez bestea ez direlako batere sinesgarriak ustelkeriaren aurkako borrokan.


 

Barcenas ustelkeria auziagatik eskatu zitzaion Rajoyri Kongresuan azalpenak eman zitzan eta egungo Espainiako presidentea espainiar guztietaz trufatu zen. Estatu espainiarrean inoiz eman den ustelkeria kasu larrienaren aurrean inolako azalpenik eman ez, eta gainera, Rajoyk espainiar guztiei barre egin zien.

Estatu Espainola ustelduta dago burutik hasi eta hanketaraino. Presidente-gobernu burua, Errege Etxea, alderdi politiko nagusiak (PP eta PSOE) zein erakunderik garrantzitsuenak -Tribunal Constitucionala barne- ustelkeriak zikinduta daude. Estatu espainarrean ustelkeria gaitz sistemikoa da, ustelkeria espainiar estatuaren politika egiteko moduan erabat txertatua dago, berezkoa du ustelkeria estatu espainiarrak.

Gainsoldatak, B kontabilitateak, alderdien finantziazio ilunak, sobornoak, aurretik adostutako herri lanen esleipenak… eta nola ez, diruz betetako sobreak, eguneroko praktikak izan dira estatu espainarrean eta horien adibide dira, Rodriguez Galindo, Roldan, Barrionuevo, Urralburu eta Otano… eta halako beste ehundaka.

Ustelkeria kasu hauek guztiak, krisi sozioekonomiko globalarekin batera agertu dira, eta krisi horrek baditu bere berezitasunak Estatu Espainolean. Ez dezagun ahaztu, Estatu Espainolean erakundeak eta lurraldea bera ere krisian daudela. Arazoa ez da Rajoy, ezta sobreetan batu duten dirua ere. Arazoa estatua eraikitzeko eredu ustela da eta bere adar luzeak Euskal Herrian ere errotu izan dira.

Nafarroan ustelkeria zantzuak aspaldi agertu ziren, CAN auzia horren lekuko. Baina beste behin, Epaitegi Gorenak Barcina andereari “salvavidas” bat jaurti dio, hondoratzen ari den UPNren submarinoak behea jo ez dezan. Nafarroa “cuestión de estado” denez, eta UPNk espainiar esentzien eta Espainiarekiko loturaren garantea denez, estatu oparia luzatu diote Barcinari CANeko ustelkeria kasutik baztertuz.

Barcinak egin behar duena zera da, bere ardura politikoa aitortu, dimisioa aurkeztu eta hauteskundeak deitu.

Nafar jendarteak aspaldi eman zuen bere epaia: Barcinak ezin du gobernatzen jarraitu, bere ardura politikoa onartu behar du, eta duintasun demokratikoagatik, dimititu egin behar du.

Nafar jendartea oraindik zain dago CAN-en desagerpenean gertatu den guztiaren egia jakiteko, informazio osoa eskuratzeko, eta UPNko zuzendaritzari eskatzen dio CAN-en desagerpenaren ardura bere gain har dezala.

Nafarroan bezala ere Araban azken egunotan de Andres Arabako ahaldun nagusiak eginiko adierazpenek argiro adierazaten dute urduri daudela. Ildo horretatik, garbi dugu de Andres jaunak ere Biboko PPren egoitzaren finantzaketaren inguruan bere azalpenak Biltzar Nagusietan eman behar dituela, eta ez Aldundiaren prentsa aretoan. Bera Ahaldun Nagusia delako, eta ez PPren Idazkaria. Ikertzen ari diren garai hartan, PP zegoen agintean Gasteizko Udaletxean eta Arabako Foru Aldundian. Bilboko egoitza “mesede”, “fabore” eta “kontratuen” truke ordaindu bazuten, Araban egin beharko ziren. Garbi dagoen kontu bakarrak PP bakarra dela eta eredu berdina aplikatzen duela Madrilen eta Gasteizen.

Estatu Espainola, orain artean ezagutu gabeko, krisi ekonomiko sakonean itota dago. Horren ondorioz hartu dituzte hainbat eta hainbat neurri neoliberal eta zentralizatzaileak. Estatu ereduaren eta nazio aldarrikapenei dagokionez erabateko ukazio eta itxikerian murgiltzen ari da eta erabateko ustelkerian pozoituta dago. Eta hala ere, Estatu Espainolak krisia sakondu baino egiten ez duten tresnak erabili nahi ditu krisitik ateratzeko: birzentralizazioa, transferentziak ez betetzea eta mehatxu konstituzionala zein militarra.

Estatu Espainolak, Franco diktadore faxistak lotuta eta ondo lotuta utzitzako sare juridiko eta politikoaren egitura izaten jarraitzen du. PP eta PSOE dira oraindik ere sistema horren ustezko bermatzaileak.

Trantsizio garaian, estatu barruan zeuden nazioen aldarrikapen demokratikoak isildu nahi izan zituzten, eta orain, krisia izugarria denean, eredu ustel hau eraiki zutenak konturatu dira, duela 40 urte inposatu ziguten Estatu Espainol hau ez dela jasangarria.

Eta halaxe gaude. Krisi ekonomiko, sozial, lurraldearena eta politiko batean murgilduta: hau da, estatu krisian.

PPren Gobernuak porrot egin du. Politikan zein ekonomian huts egin duen estatu baten adibidea da. Egungo egoera trantsizio demokratikorik egin ez izanaren ondorioa da.

Estatua ez da gai erabakitzeko eskubidean eta onarpenean oinarritutako eskaintza demokratiko bat egiteko. Ukazioa eta inposaketa. Hori da haien estatuaren estrategia bakarra.

Erabakitzeko eskubidearen kontrako norabidean doa Estatu Espainiarra. Alderdi Popularrak, PSOE eskutik duela, demokrazia atzerabidean jarri du.

Madrilek murrizketak inposatzen dizkigu, lan erreforma, pentsioen erreforma, tokiko administrazioaren erreforma, LOMCE, kopagoa… Hori da gaur gaurkoz Estatu Espainiarrak gure herriari eskaintzen diona eta gu ez gaude hori onartzeko prest.

Atzokoaren ondoren ez da ezer aldatuko, izan ere, Rajoy eta Rubalcaba txanpon beraren bi aurpegiak dira. Biek herrien eskubideak ukatzen jarraitzen dute eta, ustelkeria medio, botere faktikoek estatua bahituta dute.

Espainiak gure herriari etorkizuna ukatzen dio, eta ordua da benetako trantsizioa hasteko; bestela, Madrilek amildegira eramango gaitu. Garbi dezatela beren arropa zikina nahi duten moduan, guri axola digun gauza bakarra da Madrilek gure herria aitortu eta euskaldunon eta Euskal Herriaren erabakitze eskubidea errespeta dezala. Hondamendi ekonomiko, sozial eta politikoaren aurrean, Euskal Herriak subirautzarako bideari ekin behar dio.

Berriak

Euskal Herria 2017: “Globaliza dezagun borroka, globaliza dezagun itxaropena”

Arantzazu Santos – Gipuzkoako Foru Aldundiko Lankidetza zuzendaria

Ekainaren 6tik 13ra Via Campesinak bere IV. Biltzarra egin zuen Jakartan, Indonesian. Via Campesina nazioarteko mugimendu sozial bat da, egituratua, legitimoa, eta mundu osoko 200 milioi nekazaritik gora ordezkatzen dituena. Bost kontinenteetako nekazarien borrokak lotzen ditu eta bere xede nagusia da elikadura subiranotasuna defendatzea, enpresa transnazionalen eta horiek babesten dituzten gobernuen mehatxuei aurre eginez.

Mundu osoan 900 milioi pertsona baino gehiagok jasaten dituzte gosea eta desnutrizioa, eta hori ez da elikagai eskasiaren ondorio, baizik eta agronegozioaren gaiztotasunaren ondorio; hau da, nekazaritzan eredu neoliberala aplikatzearen ondorio. Elikagaiak merkantzia espekulagarritzat hartzen dira, haziak patentatu daitezkeen ondasun bilakatzen dira, eta lurrak mugarik gabe metatzen dira. Nekazaritza negozio bilakatzearen ondorioz, herrialdeek galdu egin dute beren herritarrak elikatzeko ahalmena, eta horrek egoera paradoxikoak eragin ditu, besteak beste: Mexikok, artoaren lurra izanik ere, AEBetatik inportatu behar du zereal hori; Gipuzkoan, berriz, baserrien kultura galtzen doa eta nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategiak desagertzen ari dira, baina, aldi berean, lurra lantzera itzuli nahi duten gazteek ez dute laborantzarako lurrik lortzen.

Nekazaritza eta garapenkeria kapitalisten aurrean, Via Campesina mugimenduak alternatiba teoriko-praktiko bat proposatzen du, «elikadura subirano- tasuna» izenaz ezagutzen dena. Elikadura subiranotasunak, kanibalismoa ez sustatzeaz gain, defendatzen du pertsona eta herri guztiek beren elikagaiak ekoizteko eskubidea dutela, eta nekazaritza, arrantza eta abeltzaintza politiken inguruan erabakitzeko eskubidea. Aldi berean, harreman sozial bidezkoa- goak proposatzen ditu, zapalketarik gabeak, non emakumeak eta gizonak berdintasunean biziko diren, eta gutxiengo, klase sozial eta belaunaldi guztien eskubideak errespetatuko diren.

Gipuzkoako Foru Aldundian Lankidetzarako 2013-2016 Plana onartu berri dugu; plan horretan, lehentasunezko ildoa da nazioarteko bi mugimendu sozial laguntzea: Emakumeen Mundu Martxa eta Via Campesina. Une honetan, Foru Aldundia da Via Campesina mugimendua finantzatzen duen erakunde nagusietako bat, eta seigarren biltzarrera gonbidatua izan da, erakunde aliatu gisa.

Lankidetzako zuzendari gisa parte hartu ahal izan dut Via Campesinak datozen 4 urteetarako prestatu duen ekintza plana diseinatzeko eztabaidetan eta hausnarketetan. Mugimendua indartu eta elikadura subiranotasunaren bidez eraldaketa soziala lortzeko helburuarekin, hainbat gairi heldu zitzaien, hala nola klima aldaketaren kontrako borroka eta kapitalismo berde gisa ezagutzen dena, lur metaketa, emakumeen kontrako indarkeria, merkataritza libreko tratatuen eragina, MMAren, EBren eta nazioarteko beste instantzien erabakiak, enpresa transnazionalak, hazi transgenikoak eta horien pribatizazioa,…

Jakartan hartu diren erabakietatik garrantzitsuenetako bat da hurrengo Biltzarra, zazpigarrena, Euskal Herrian egingo dela, 2017an. Lankidetza Zuzendaritzarentzat oso garrantzitsua da hori, Via Campesina bezalako eraldaketako subjektu estrategiko batekin lan egiteko aukera emango digulako, eta ez nazioartean bakarrik, baita tokiko mailan ere. Eta Gipuzkoatik elikadura subiranotasunaren alde lanean ari diren eragileekin artikulatu dezakegulako.

Baina VII. Biltzarra bereziki garrantzitsua izango da Euskal Herrian elikadura subiranotasunaren alde egiten duen mugimenduarentzat. Batetik, aitortza bat delako, urte luzez nekazaritza ekologikoaren alde eta baserritar kulturaren iraunkortasunaren alde egindako borrokaren aitortza, alegia; eta, bestetik, mugimendua indartzen eta egituratzen lagunduko duelako, eta espero delako horrek eragin positiboa izatea gure baserrien biziraupenean, eta azken buruan, agroekologian. Horri dagokionez, gogorarazi behar da, eredu agroindustriala, nekazariak arriskuan jartzen dituena, eta Europar Nekazaritza Politika Bateratuak babesten duena, nagusi dela Euskal Herrian ere.

2017an harrera egingo diegu mundu osoko nekazarien ordezkariei. Ordezkari horiek, Gipuzkoakoek bezalaxe, nekazaritza ekologikoa eta ezagutza tradizionalak defendatzen dituzte, zenbait enpresa eta gobernuren harrapakatze egarriari aurre eginez. Agroekologia gai da lurraldean bizi diren pertsonentzako elikagai osasuntsuak, askotarikoak eta nahikoak ekoiz- teko; baina horrez gain, agroekologiak biodibertsitatea babesten du, planeta hozten du, eta sistema kapitalista gainditzeko bidea irekitzen du, bizitzaren iraunkortasuna bermatzen duten elkarbizitza moduetarantz zuzenduz.

Berriak

Alternatibak ‘Herriko tabernen’ gisako prozesu politiko guztien amaiera eta oinarrizko eskubideen jazarpenarekin bukatzeko exijitu du

Alternatibako bozeramaile nazional Oskar Matutek, Otegi, Elkoro, Garmendia eta Kortazar ‘Herriko tabernak’ auzitik kanpo uzteko Auzitegi Nazionalaren erabakia “guztiz eskastzat” jo du, “pertsona hauek prozesutik kanpo daudelako pozik gauden arren, oraindik ere, elkartzeko eskubidea zein adierazpen askatasuna bezalako oinarrizko eskubideak jazartzen dituen epaiketa da hau, politika egitea delitu bakartzat duten pertsonen kontra egiten duena”.

Matuteren hitzetan “epaiketa hauek, deskonposizio prozesuan dagoen eredu demokratikoaren tik autoritarioak direla, eta legearen larderiaren bitartez, milaka pertsonen eskubideak murriztuko dituen estatu ikuspegi bat ezarri ez ezik, euskal gizartearen zati handi bat kriminalizatu nahi dutela ere”. Aldi berean, egungo sistema politikoa “euskal gizarteak gogoz espero duen bake prozesu horretan pausoak ematea eta irtenbide demokratiko berriak lortzea ekiditen duen harresia” dela esan du.

Alderdi ezkertiarreko bozeramaileak azpimarratu duenez “irtenbide honek ezin digu espainiar justiziak daraman atzerapen administratiboa ahaztarazi. Irtenbide honek, ez die gabezi demokratikoa eta estatu espainiarreko botereen balizko banaketa hori ezkutatzen utziko, horrelako epaiketak lehen mailako arazoak (zurikeria, merkatuei men egitea, demokraziaren ahultasuna, eta abar) estaltzeko ahalegin batean ke laino bezala erabiltzen direnean”.

Esandako guzti honengatik, Alternatibatik “gobernu zentralak jatorritik anakroniko eta zentzugabeak diren epaiketa hauen bitartez erabiltzen duen okultismoa” salatu dute, hala nola, “auzitegiek pagaburu bila jokatzen duten papera politikarien esanei men eginez”. Eta bukatzeko, “prozesu politiko hauen amaiera eta indargabetzea” exijitu dute, “inputatu guztiak askatasunaren kontrako erasoetatik libre bizi daitezen”.

Berriak

Osasungoa eta hizkuntzen galera

Aitor Montes Lasarte – Familia medikua

Euskara guneak irabaziz joan da azken hamarkadetan Hego Euskal Herrian, astiro baina irmoki. Egon badaude irratiak euskaraz, telebistak euskaraz, egunkariak euskaraz, euskal literatura oparoa. Herri-administrazioan aurrera egin du eta irakaskuntzan hil ala bizikoa zitzaion lekua hartu du. Baina ez da gune edo esparru guztietara heltzen, eta argi dago ez dela nahikoa. Gune horien artean garrantzitsuena, garrantzitsurik bada, osasungoa litzateke. Orain arte euskalzaleen lehentasunak beste arloetan kokatu dira, eta osasungintzan gerotik gerora gabiltza zoritxarrez.

Osasun arreta gazteleraz onartzerik bada? Gaur  egun, ezaguna da, erabilera gune gehienetan ingelesa da nagusi, baita medikuntza arloan ere. Lehen latina zena, delako lingua franca, orain ingelesa bilakatu zaigu. Medikuon hizkeran betidanik latinera eta grekera erabili izan ditugu (eritropoiesia, apoptosia, kakexia moduko hitzak), baina orain hitz teknikoak ingelesaren iturriak isurtzen ditu: by-pass, shunt, screening, etab. Goi-mailako argitalpenik garrantzitsuenak ingelesez daude, hala nola New England Journal of Medicine, Lancet, British Medical Journal, Pediatrics, etab. Eta medikuok hain maite ditugun kongresuak, maila internazionalekoak behintzat, ingelesez burutzen dira.

Beste hizkuntzak maldan behera doaz medikuntzan, alemaniera kasu. XIX. mende bukaeran eta XX. mendearen hasieran goren-gorenean zegoen alemaniera; ospe handikoak ziren alemaniar zientzilari eta mediku asko (Virchow, Langerhans, von Behring, Koch, Ehrlich besteak beste medikuntzaren historiari betiko lotutako izenak dira), eta alemanieraz argitaratzen zen testu zientifiko mordoa. Orain, ingelesak lekua kendu dio.

Baina eguneroko osasun lanari lotu gaitezen. Interesgarria litzateke oso osasun arreta zein hizkuntzatan eskaintzen den jakitea. Amerika osoan, nago bost direla bakarrik: ingelesa, frantsesera, gaztelera, portugesa eta agian nederlandera Guyanan.

Europa daukagu gertuago, eta hemen osasun arreta ofizialtasuna lortu duten hizkuntzetan soilik burutzen da; ez bilatu bretoiera lan-hizkuntza duen ospitalerik, ez duzu topatuko eta. Italian, italieraz; Frantzian, frantsesez; Erresuma Batuan, ingelesez.

Euskal Herria zatituta dago, eta euskarak ez du ofizialtasunik lurralde osoan. Baina EAEn ofiziala izan arren, ez du esparru hau eskuratu, erabilgune hau  gaztelerari dagokio bete-betean. Osasungoan, lan hizkuntza eta zerbitzu hizkuntza gaztelera da. Osasun arreta gaixoen onerako dagoela ez dago ukatzerik; baina hizkuntzen bizi itxaropenean izan dezakeen eragina ez da behar bezala baloratu; aipatu ere ez da egiten. Osasun sistemak jatorrizko hizkuntzak maspiltzeko eta ezabatzeko tresna bilaka daitezke, oharkabean, ontasunaren mozorroaz. Gurera begira, eskola erdaraz legez, osasungoa erdara hutsean euskararen galbiderako da, eta errekara bidean goaz hau konpondu ezean. Egoera larria izan arren, gerotik gerora gabiltza.

Munduan zenbat hizkuntza dauden ez dago jakiterik. Gehienak, zoritxarrez, galzorian. Bizi garen mendean, orain arte ezagutu ez dugun hizkuntzen galeraren lekuko izango gara. Bioaniztasunak legez, aniztasun kulturalak hondamen izugarria pairatuko du.

Gauzak horrela, hizkuntzalariek ez dakite zeintzu diren salbatuko omen diren hizkuntzak. Baina nago osasun arretak gaixoekin harremana zuzena duen moduan, hizkuntzekin ere zerikusia duela. Osasungintza gure gizartearen zutabeetako bat baita, hurbil daukaguna. Osasun arretan erabiltzen diren hizkuntzek aurrera egingo dute, zalantza izpirik gabe. Beste guztiak arriskuan daude, euskara euren artean. Euskarak osasungintzaren jarduera esparrua bere egin behar du aldez edo moldez; osasungoa goitik behera euskaldundu behar dugu, euskara salbatuko bada. Denbora aurrera doa, ez dago gelditzerik; bizitza eta heriotza ez dira baratzen, baina ospitaleetan ibiltzen den hizkuntza ez da inoiz hilko.

Berriak

Autodefentsa: eskubide legitimoa emakumeentzat

Laura Gomez – Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasuneko zuzendaria

Uztailaren 11, osteguna. Oñatin nago, genero indarkeriari buruzko nazioarteko kongresuan. Whatsapp baten bidez jakin dut emakume batek Urumea ibaira jauzi egin duela bere bikotekidearen heriotza mehatxuetatik ihes egiteko. Larri dago, zainketa intentsiboetako unitatean. Beste emakume batek, Irunen, bere bikotekidearen erasoetatik babesteko labankada bat eman dio. Atxilotuta dago, eta bere aurkako eginbideak hasi dituzte genero indarkeriagatik.

Osasunaren Mundu Erakundeak indarkeria matxistaren izaera «epidemikoaz» hitz egiten du azken txostenean. Nik ikusten dudana da erabat prestatuta dagoen sistema bat, emakumeak gizonen mendean jartzeko, eta asmatutako diseinu hori hausten dutenen edo zalantzan jartzen dutenen jokabidea arautzeko pentsatuta dagoena. Izan ere, sistema patriarkala kultura, gizarte, lege, politika eta ekonomia erregulazio baten emaitza da, Gipuzkoan eta mundu osoan emakumeen denbora, gorputza, afektuak eta lana desjabetzeko eta gizonen zerbitzura jartzeko pentsatuta dagoena. Eta berdin dio beltzak, latinoamerikarrak, gazteak edo helduak, bankariak, supermerkatuko kutxazainak, sexu-langileak edo politikariak garen edo ez. Arrisku faktorea emakume izatea da.

Gaur egun hori zalantzan jartzen dutenek ez dituzte oraindik barneratu edo bereganatu sistema honek nola funtzionatzen duen zehatz-mehatz azaltzen duten hainbat eta hainbat ikerketa feminista. Edo oso ondo ulertu dute feministek erakutsi dutena dela hau guztia botere harremanekin eta gizonek bizitzaren esparru guztietan abantailak eta pribilegioak galtzearekin zuzenean lotuta dagoela. Eta, noski, aldaketen aurka egiten dute.

Goizeko hamabiak dira eta ezin dut kongresua jarraitu. Bi emakume horiek erasoen aurrean hartu duten ihesbidean eta horren ondorioan pentsatzen ari naiz: zainketa intentsiboetako unitatea eta atxiloketa.

Eta hauxe galdetzen diot nire buruari: zer irtenbide dugu emakumeok? Autodefentsa ez erabiltzea erabakitzen badugu, hil egiten gaituzte edo geure buruaz beste egitera bultzatzen gaituzte. Baina, geure burua defendatzen badugu, atxilotu egiten gaituzte. Bakarrik onartuko gaituzte biktima gisa defentsa legitimoa erabiltzen ez dugun bitartean?

Emakumeok eskubidea dugu indarkeriako egoera arinenei eta larrienei erantzuteko aukera emango diguten bitartekoak izateko, kriminalizatuak eta birbiktimizatuak (behin eta berriz biktimizatuak) izan gabe. Emakumeok defentsa legitimorako eskubidea dugu.

Eta, bereziki, erakunde publikoetatik ezin baditugu gerora gerta daitezkeen beste eraso batzuk saihestu edota ezin badiegu babesteko behar duten laguntza eman. Eta garbi dago ahaleginak egin arren hobetu egin behar direla ikuspuntuari, kalitateari eta kantitateari dagokionez prebentzio, detekzio eta arreta sistemak.

Indartu egin behar da osasun, polizia, epaitegi eta gizarte zerbitzuen esparruko langileen prestakuntza espezializatua, baita profesional horien lan baldintzak ere, arreta eta laguntza egokia ziurtatzearren. Salaketak izan behar du indarkeriatik ateratzeko ibilbidearen beste puntu bat. Ezin da ulertu laguntza ekonomikoetara iristeko sarrerako ate gisa. Emakumeak ez dira diru laguntzen onuradunak, eskubideen titularrak dira, eta eskubide horiek gauzatzeko aukera izan behar dute, salaketa jarri edo ez. Eta indarkeria matxistaren ofiziozko ikerketa judiziala bultzatu behar dugu. Ezin dugu onartu hainbat abusu larri egotea, indarkeria psikologikoa, esaterako, justiziaren bidez garbitu ezin direnak frogak falta direlako.

Badakigu bikote harremanetan emakumeek indarkeriatik ihes egitea oztopatzen duten elementuetako batzuk direla, besteak beste, prekarietate ekonomikoa, beldurra, lotsa, bakartasuna edo maitasuna. Bai, maitasuna, indarkeria matxistaren zurigarri gisa, amodio erromantiko hori. Emakumeok bikoteko maitasuna eskaintza, borroka, sakrifizio eta bizi-lorpen gisa ulertzen ikasi dugu. Eta maitasunaren ikusmolde hori mito arriskutsuena da. Bikoteko maitasuna zorion iturri bakarra bada, ahal dugun guztia egingo dugu horri eusteko, nahiz eta geure buruarekiko konfiantza eta egonkortasun emozionala hondatu, edota gure askatasun sexuala eta gure bizia arriskuan jarri. Hainbat eta hainbat emakumeri entzuten diogun «azken batean, maite nau» horrek modu errazean laburbiltzen du eraikitako mito hori.

Labur esanda, lan asko gelditzen zaigu egiteko heriotza eta atxiloketa izan ez daitezen emakumeek indarkeriatik ateratzeko irtenbide bakarrak. Baina, batez ere, lan asko egin behar dugu emakumeak baldintza duinetan, berdintasunezkoetan eta indarkeria matxista orotatik libre bizi ahal izan gaitezen. Jasanezina jasan behar izateari uzteko.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasuneko zuzendari naizenetik, egun bakar batean ere ez zait ahaztu hori dela hemen egotearen arrazoia eta zentzua.

Berrian argitaratua

Berriak

Alternatibak Bake Foroarekiko konpromisotzat jo du agiria eta gainerako eragileei gomendioak bere egiteko galdegin die

Alternatibako bozeramaile nazionalak, Amaia Agirresarobek, positibotzat jo du ETAk Gara egunkarira bidalitako agiriaren edukia, zeinetan iragan martxoan Iruñean eta Bilbon antolatutako Foro Sozialaren gomendioak “ekarpen eraikigarriak” direla onartzen du; “bere irakurketa zein ekarpen propioak egiteko asmoa iragarri arren, ETAk gomendioekiko konpromisoa adierazten du agirian, nazioarteko gatazketan esperientzia izan duten hainbat adituren parte-hartzea eta herritar ugariren zilegitasuna izandako foroaren gomendioak izanik”.

Bestetik, Alternatibatik azpimarratu nahi izan dute “berriro ere, ETAk herritarren protagonismoa aitortu” duela, gatazkaren konponbideari begira parte hartu izan duten lagun ugariak aipatuta. Herritarrak, gainera, “normalizazio politikoaren eta konponbidearen abangoardia bilakatu dira, beren diskurtsoa blokatzean eta geldotasunean oinarritzen dutenen aurrean”, Frantzia eta Espainiako gobernuen jarrera salatuta. Haiei Aieteko adierazpenaren zein Foro Sozialaren gomendioen edukiak bere egitera deitu ditu.

Alderdi ezkertiarreko bozeramaileak, azkenik, “eragile sozial eta politiko guztiak bakearekin konprometitzeko” beharra berretsi du, norabide egokian eraman ahal izateko gizartearen aspaldiko aldarrikapena, “inolako indarkeriarik gabeko Euskal Herria lortzea, non pertsona guztien eskubide guztiak errespetatuko diren”. Hala, onartezina iritzi die Madrildik heltzen diren eraso jarraiei prozesuaren aurka, Auzitegi Nazionaletik asteburuan heldu den azkenaren modukoak, Arnaldo Otegi –Jesus Egigurenekin batera- bakea eta berradiskidetzearen saria eman izanagatik Gernikako alkatea inputatu baitute.

Berriak

Patronalak ez du esku sartzerik onartzen

Begoña Vesga eta Luis Salgado – Alternatiba

Gipuzkoako erresidentzien borrokak zaintzaren sektoreari, gehien bat lan baldintza prekarioetan eta ikusezintasunean lan egiten duten emakumeek osatutakoari, aurpegia eta ahotsa jartzea ahalbidetu du. Eta ugazabak, nola ez, ia beti gizonezkoak dira, bizitzaren zaintzan etekinak lortzeko diru-iturri amaigabe bat aurkitu dutenak, hain zuzen. Zahar egoitzen borrokak, halaber, bi gobernu eredu kontrajarriak daudela erakutsi du: langileentzat soluzioak bilatzen dituen eredua batetik, eta bestetik -zoritxarrez hegemonikoa dena- langileen duintasunaren lepotik enpresarien etekinak biderkatzen saiatzen dena.

Gipuzkoako Aldundiak Rajoyren lan erreforma buruz behera jartzen duen proposamen bat aurkeztu du, zortzi milioi euro eskaintzen dituelarik langileen soldata eta lan baldintzak bermatu ahal izateko. Baina Bilduren eredua ez dirudi PNV eta PPren gustukoa denik. Azken hauek, Bizkaian eta Araban erresidentzietako patronalarekin bilera pribatuetan negoziatzea erabaki dute, beste behin ere sektorearen lan baldintzak murrizteko. 

Izan ere, uztailaren 8tik aurrera, hitzarmen kolektiboak bertan behera gelditu direla eta lan garaipen guztiak galdu egingo dira ez badira dagoeneko gutxieneko duintasun egoeran dauden hitzarmen berriak sinatzen. Okerrenean, euren lan baldintzak Langileen Estatutuak zehazten dituen gutxieneko ziztrinetara mugatuko dira. Zahar egoitza eta eguneko zentroetako langileentzat, lege-degradazio honek urtean 200 ordu gehiago lan egitea eta hileroko soldatan 400 euroko murrizketa pairatzea ekar dezake. Lan erreformak ere bi hilabeteetan bederatzi egunez lanera joan ez den edozein pertsona kaleratzea ahalbidetzen du, zaintzaileak gaixorik egonda ere, zerbitzuaren erabiltzaileak zaintzen jarraitzera behartuz, honek izan dezakeen arriskua kontuan hartu gabe.

Gehiegikeria honen aurrean, Lares patronalak adierazi du lan erreforma begi onez ikusten ez duela, baina ez die etekinei uko egiten. Antza, ez dute ulertzen zaintza zerbitzuen kalitatea soilik PNV eta PPk defendatutako eredutik kanpo bermatu daitekeela, hau da, mugarik gabeko etekinen eredutik kanpo.  

Logika horretatik abiatuta, PPk Arabako Aldundia erabiltzen du sektoreko enpresariei gomendioak emateko eta lan erreforma eskuan hartuta, euren langileen poltsikoak garbitzen irakasteko. Aitzitik, lagun arteko harreman hau ez da harritzekoa. Izan ere, SEA Arabako patronalaren idazkari nagusi ohiak, Jose Zuritak, orain Sustapen Ekonomiko Ahaldunaren jesarleku erosotik sektorearen interes korporatiboak defendatzen ditu, Javier de Andresen esanetara. Horregatik patronal arabarrak enplegua erregulatzeko espedienterik eraginkorrenak gauzatu nahi dituzten enpresarien aholkularitzari foru diru-laguntzak zuzentzen dizkio.

Politikarien bulegoen eta erresidentzien ugazaben artean dauden joan-etorriko ate horiek, Bizkaian ere funtzionatzen dute, non Josu Bergara Ahaldun Nagusi izatetik Nostem Erresidentzien Aholkulari izatera pasa zen, PNVk erakusten dituen ohiko prestidigitazio joko horietako baten ondorioz. Nola ez, Nostem Erresidentziak Bizkaiko Aldundiarentzat lan egiten du, inor bateraezintasunei buruz ezer esatera ausartu gabe.  Antza, Jose Luis Bilbaoren Aldundiak ere ezkutuan negoziatzen du lan erreforma berria erresidentzietako langileei ezartzea, bere pribatizazio estrategiari jarraiki. Estrategia hori bera da  Gizarte Laguntzen Foru Institutuaren aurrekontua 2009tik bere horretan utzi duena, Gizarte Ekintzako aurrekontua “asistentzia-zerbitzuetako prestazioa” azpikontratatzera desbideratzen duen bitartean.

Erresidentzietako patronalak hainbeste ohitu dira gure gobernu-buruen poltsikoak hustera, ez dutela ulertzen eta ez dutela ulertu nahi lehen aldiz Gipuzkoan agertu diren justizia soziala defendatzen dituzten politikak. Horregatik Adegi patronalak Bilduren foru gobernua epaitegietan salatu du “hitzarmen kolektiboen negoziazioan eskua sartzea” leporatuta. Zeren eta patronalak onartzen duen esku sartze bakarra –guztiek jakin dezatela- gorbatadunen arteko bostekoak eta diru publikoarekin ordaindutako menu garestiak dira, hainbeste urteetan PNV eta PPk ohitu duen bezala.  

Berriak

Matute: “AHTren obretan xahutzen ari den dirua oinarrizko gizarte beharretarako erabiltzeko garaia da”

BERRIA egunkariak galdetegi bat bidali die Eusko Legebiltzarreko eta Nafarroako Parlamentuko alderdiei, abiadura handiko trenaren (AHT) inguruan izan diren azken albisteen inguruan. EHBildu koaliziotik Oskar Matutek erantzun ditu:

1.Ipar eta Hego, badirudi abiadura handiko trena (AHT) loturarik gabeko tren bat izango dela. Nola hartu dituzue AHTaren inguruan izan diren azken albisteak?

Azken albisteek agerian uzten dute EH Bildu aspaldi esaten ari dena: proiektu hau oinarritzen da makroazpiegituren eraikuntza ardatz zuen desarrollismo zaharkitu batean. Sekula ez da onuragarria izan, ingurumen kaltearengatik eta barruko eskualdeen desegituratzeagatik. Eraso ekonomiko, ekologiko eta sozial hau aurrera eramateko zeukaten argudio nagusia —Madril eta Parisekin lotura azkar bat izatea— ez dela benetakoa ikusten ari gara. Kapitalismoaren erasotik babesteko beharrezkoa den diru publikoa alferrik galtzen ari gara enpresa handi batzuen behar ekonomikoei erantzuteko.

2.Planteatu beharko litzateke berriro obra honen etorkizuna, edo aurrera jarraitu beharko litzateke bukatu arte?

Obrak gelditzeko unea da, eta xahutzen ari den dirua oinarrizko gizarte beharretarako erabiltzeko. Aldi berean, behar dugun mugikortasun eta garraio ereduari buruzko gizarte eztabaida bat zabaldu behar da. Eztabaida horrekin ikusiko dugu zer egin hasierako egoerara itzuli ezin den horrekin, nahiz eta guretzat desiragarria litzatekeen egin diren zementuzko orbain guztiak zuzentzea.

3.Zer egiteko asmo dauka zure alderdiak egoera honen inguruan?

EH Bildun jarraituko dugu ahalegintzen azpiegiturak izan daitezen gizartearen gehiengoaren beharren araberakoak, eta ez euren lagun enpresariak gogobete nahi duten ikuspegi motzeko buru batzuen apeta. AHTa geratzea zentzuaren eta Ama Lurraren errespetuaren bidera itzultzea da, sekula galdu behar ez genuen bidera. EH Bilduk ekonomia ekologizatu nahi du. Baina badira hiru alderdi ohartu behar direnak AHTa hiru hiriburu batuko dituen tranbia bat besterik ez dela, onura sozialik gabea. Alegia, proiektu honi etengabe diru itzela ematen dioten EAJ, PSE eta PP. Kostako da, baina benetan herritarrengan pentsatzen badute, haiek ere ohartuko dira ez dugula tren hau behar.

Artikulua osorik BERRIAn

Berriak

Alternatibak herritarren alde egiteko eskatu dio Urkulluri langileen lepotik mozkinak lortu besterik nahi ez duen patronalaren aurrean

Alternatibako bozeramaile nazionalak, Oskar Matutek, lehendakariak gaur goizean sindikatu eta patronalaren ordezkariekin eginiko bileraren emaitzaz hitz egin du: “Bi aldeen arteko ezinezko akordioak agerian utzi du patronalaren benetako interesa zein den, lan erreforma baliatzea langileen eskubideak murriztu eta, horrela, etekinak biderkatzeko”. Era berean, enpresaburuei leporatu die “beren interes ekonomikoei bakarrik” erreparatzea, euskal herritarren duintasuna berma dezakeen inolako proposamenik egin gabe.

Matutek esan duenez, patronala gerra frontean kokatuta dago “bestelako eredu ekonomiko eta soziala babesten dugunon aurka, haien pribilegioekin amaitzea bilatzen dugunon kontra”. Hala, PNVren Eusko Jaurlaritzaren gaitasun falta deitoratu du egoera honi aurre egiteko, “arbitro lanetara mugatu da, herritarren ondoan kokatu ordez, haiek baitira ultraeraginkortasunaren amaieraren ondorioak pairatuko dituztenak, lan eskubideetan zein soldatetan”.

Guzti horrengatik, alderdi ezkertiarreko bozeramaileak Iñigo Urkulluren gobernuari exijitu dio “bere burua koka dezala, Gipuzkoako Aldundiak zahar egoitzen gatazkan egin duen bezalaxe”, honetan Politika Sozialeko departamentuak langileen aldarrikapenak babestu baititu lan erreformaren aurrean. Legebiltzarkideak Lakuari dei egin dio, langile klaseen duintasuna defenda dezala, “gizarteak ez duelako bitartekaririk behar, herritarren eskubideak babestuko dituen gobernua baizik, gabezia gehien dituztenena bereziki”.

Berriak

Duintasuna edo esklabotza

Cristina Bereciartua eta David Pina – Alternatiba

Datorren uztailaren 7an hitzarmen kolektiboen ultraeraginkortasuna agortu egingo da azken lan erreformaren ondorioz. Komunikabideek gu engainatzen saiatzeko erabiltzen duten iruzurra ezagutzen dugu, saihestezina izango dela sinestaraziz, enpresariek lege-aginduz hitzarmena aplikatzen amaitu behar izango balute bezala. Badakigu zein ondorio izango dituen; uztailaren 8tik aurrera datorrena, ordea, ez daukagu hain argi; lan baldintzen murrizketari nola helduko zaion, alegia. Edonola ere, artikulu honen helburua ez da gako hauek aztertzea, ez da lege edo prozedurei buruzkoa ere… erraiei buruzkoa da, sentimendu eta beharrizanei buruzkoa.

Duela gutxi, gizarte esperimentu bat ikusteko aukera izan dugu, ultimatumaren jokoa izenekoa. Diru kopuru bat banatzean datza, 100 euro, non bi lagun parte hartzen duten. Lehenak zenbateko kopurua emateko prest dagoen erabaki behar du, bigarrenari eskaintza bakarra zabalduz, eta bigarren horrek tratua onartzen duen ala ez erabaki behar du. Tratua onartzekotan, kopurua banatzen dute eta jokoa amaitzen da; ez badu onartzen, biek guztia galtzen dute eta esperimentua amaitutzat jotzen da. 

Banaketa parekidea denean, bi aldeentzat onuragarriak diren akordioak modu azkar batean lortzen dira. Aitzitik, eskaintzailearen diru-goseak bere buruari esleitutako kopurua handiegia izatea eragiten duenean, bigarrenari hutsaren hurrengoko zenbatekoa utziz, ohikoena da bigarren horrek tratuari uko egitea eta biak ezer gabe gelditzea. Zergatik nahiago du ezer gabe gelditzea, kopuru txiki bat onartzea baino? Azken finean, bigarren hori ezer gabe abiatu da eta hala eta guztiz ere tratuari uko egiten dio arerioa zigortuz: horri duintasuna deitzen zaio. 

Hemendik aurrera, zalantzak besterik ez zaizkigu sortzen; noiz hasiko gara langileon duintasuna aldarrikatzen? Duintasuna lapurtzea onartuko al dugu? Tratu bat bidegabea denean, planto egiteko erantzukizuna dugu, ez onartzekoa. Askok pentsatuko dute, “bai, baina ez badugu onartzen ezer gabe geldituko gara”, eta ekuazioaren ezinbesteko alde bat garela ahazten dugu. Enpresarien eskuak al dira eraikinak egiten dituztenak, lantegietako makinak martxan jartzen dituztenak, ogia egiten dutenak edo lurra lantzen dutenak? Tratuari uko egiten badiogu, beraiek izango dira galtzaileak, euren enpresek ez dutelako berez produzitzen eta dirua ezin delako jan.

Zenbat balio du gure duintasunak? Zenbateraino onartuko dugu zapalduak izatea, aurkezten diguten eskaintza soziala bidegabea dela konturatu arte? Esklabotzaren pareko lan baldintzak, askok ordaindu ezin izango dugun osasungintza pribatua, aberatsen seme-alabentzat pentsatutako hezkuntza prekarioa, babes sozialaren desagerpena… aldi berean, aberastasun handiak etengabe hazten eta enpresen etekinak biderkatzen ikusten ditugu. Guztia gure lepotik, beti gure lepotik.

Batzuk egunero borrokatzen dugu gizarte justuago eta parekideago baten alde, eta apurka apurka indarrak batzen gabiltza, baina egoera guztiz iraultzeko, guztiok norabide berdinean arraunean egin behar dugu. Hitzarmenen ultraeraginkortasunaren amaiera ez da diru kontu bat, ezta lan baldintza kontu bat ere. Izan ere, gure gainetik pasatzen ez uztean datza, interes ekonomikoen zerbitzura dagoen eta bizitzaren gauza garrantzitsuek lekurik ez duten gizarte eredu bati aski dela esatean. Zoriontasuna, pertsonen arteko jokaerak, gizarte harremanak, familia, lagunak, bizitza azken finean, bizitzeko debora izatea besterik ez da.    

Asko gara gelditzeko momentua heldu dela uste dugunok, tratuari uko egiteko unea, arerioari aurre egiteko eta galtzeko prest gaudela esateko. Zeren gu erortzen bagara, aurrean ditugunak ere jarraian eroriko dira eta gu baino askoz gehiago dute galtzeko, gure sufrimenduari esker aberastasun handia pilatu ahal izan dutelako. Durrutik esan zuen bezala, hondamendiak ez gaitu beldurtzen, gure bihotzetan mundu berri bat daramagulako. Behin eta berriro berreraikiko dugu; goazen berregitera baina, oraingoan, gure arauen arabera.

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X