Egun gutxi barru, EAJk, PSEk eta PPk Juan Karlos Alduntzin Gipuzkoako Ingurumen diputatuaren aurkako zentsura mozioa onartuko dute. Honen aurrean, EH Bildu koalizioa osatzen dugunok ez ginela geldirik geratuko iragarri genuen eta, gaurko agerraldi honen bitartez, oposizioak blokean hartu duen bide horren aurrean gure desadostasuna agertzeaz gain, hiru alderdi horien jarrera salatzeko mobilizazio bat deituko dugu.

Ezer baino lehen komeni da gogoaraztea nola iritsi garen zentsura mozio honetara. Oposizioak, orain dela oso aste gutxi arte, Gipuzkoa geldirik zegoela zioen, Diputazioa ez zela Gipuzkoako arazoei konponbidea aurkitzeko gai eta abar eta abar. Baina hondakinekin dugun arazoa behingoz konpontzeko gai den plan integrala mahai gainean jarri denean, orduan hasi dira urduritasunak eta kontraesanak eta, ondoren, inoiz inon ikusi ez den ekimen bateratu bat abiatu dute EAJk, PSEk eta PPk: diputatu baten aurkako zentsura mozioa.

Zer proposatzen du bada plan horrek, bere aurkezpenak horrelako ezinegona sortarazleko oposizioan? Hitz gutxitan laburbilduz, konponbidea dugu esku artean, eta, gainera, 200 miloi euro gutxiago kostatuko da, erdia alajaina, eta Europako ebazpenetan oinarritzen da, hau da, birziklatzean, eta ez hondakinen errausketan. Horixe da gakoa: plan hau oso egingarria eta errealista da, ez da utopikoa. EAJ, PSE eta PP laster jabetu dira planaren potentzialtasunaz eta hori ezkutatzeko, zarataka eta espantuka hasi dira, benetako eztabaidari ihes egiteko.

Errauste plantak ez zeukala alternatibarik esan eta esan ibili dira Gipuzkoan azken hilabetetan. Baina erakutsi digute baietz, badagoela beste aukera ekologikoagoa eta eramangarriagoa, eta gaur egun Zubietan errauste planta bat eraikitzea zentzugabekeria galanta dela. Alde batetik, gipuzkoarrok ez dugulako gaur gaurkoz horrelako azpiegiturak behar dituen adina hondakinik ekoizten. Martxan hasi bezain pronto hondakinak inportatzen hasi beharko litzateke. Bizkaiko Zabalgarbi errauste planta jada egoera horretan dago, eta EH Bildu ez dago prest horretarako, inondik inora.

Beste aldetik, Europako ebazpenak daude. Jakina den bezala, 2020 baino lehenago birziklatu daiteken guztia birziklatu behar da, eta ezingo dira erraustu ez eta isuri. Hori denok argi badaukagu, eta, ondorioz, errefusa erretzeko errauste planta planteatzeak, zentzugabekeria baino, gipuzkoarrei iruzurra egitea da.

Beraz, argi dago errauste plantaren eraikuntzaren atzetik beste interes ekonomiko eta politiko batzuk daudela. Lobby ekonomikoa eta EAJ, PSE eta PP gipuzkoarren interesak alde batera uzten ari direla. Gaur zentsura mozioa da, baina argi dago hau ez dela ekimen isolatua. EH Bilduren aurkako estrategia komun batean kokatu behar da zentsura mozioa. EAJ, PSE eta PP hirukotearen asmoak argi daude: ezkerreko soberanista eta istaren aurkako fronte bat osatzea eta Gipuzkoan abian den aldaketa politiko eta soziala gelditzea.

Haatik, Gipuzkoan aldaketa politiko eta soziala sendotzen ari da. EH Bildu koalizio berriak politika egiteko beste era bat ekarri du, herritarrekin eta herritarrentzat. Euskal Herrian bizi dugun aro politiko berria osasuntsu dago Gipuzkoan, eta gure kaleetan bakera eta demokraziara doan bidean aurrerapausoak ematen ari gara etengabe. Baina EAJ, PP eta PSE oraindik ez dira aro berri honetara iritsi, iraganari lotuta jarraitzen dute, eta oraindik ez dira gai izan egoera politiko berri honetan kokatzeko.

Eta honetan guztian EAJren jarrera bereziki kezkagarria da. Azkeneko udal hauteskunde kanpainan, 2011an, “batu gaitezen” leloa erabili zuen, erabakitze eskubidearen aldeko batasuna aldarrikatuz. Urtebete geroago, ordea, badakigu zein den beraien lehentasuna: iraganeko status quo mantentzea, eta horretarako PSE eta PPrekin batu da. Gipuzkoan erabakitze eskubidearen inguruko gehiengo berriak osatzeko urratsak eman beharrean, herri honen hitza behin eta berriz ukatzen dutenekin batu da. Gaur Alduntzinen aurkako mozioa da, baina aste honetan, ikusi ere egin ez duten euskal presoei buruzko film bat zentsuratu zuten Donostiako udalean, berriro ere PP eta PSEren eskutik. EAJ edozeinekin paktatzeko gai da denak berdin jarrai dezan.

Eta zentsura moziora itzuliz, benetan neurriz kanpokoa dela nabarmendu behar dugu. Horrelako mozioak, lapurretak egin dituzten politikarientzat pentsatuta daude. Eta ezin da ukatu Gipuzkoan horrelako ekimena merezi izan duten bestelako kasuak egon direla, Bidegiren kudeaketa, adibidez. Baino ez EAJk, ez PPk eta ez PSEk ez dute horretarako beharrik sentitu, eta lehen aldiz zentsura mozio bat bere programa betetzen duen diputatu bati ezarriko diote.

Egoera honek herritarren artetik erantzun bat merezi du. Zentsura mozioa Batzar Nagusietan uztailak 6an tratatuko da, eta datu guztien arabera, aurrera aterako da. EH Bilduk Gipuzkoar guztiei dei egiten die hurrengo egunean, uztailak 7 larunbata, arratsaldeko 17:30etan Donostiako Boulebard-etik “Birziklatzeari zentsurarik ez; Gipuzkoa aldatzen ari gara” lelopean egingo den manifestazioan parte hartzeko.

Egun hauetan Gipuzkoako herritarrak harrituta ari dira jarraitzen Zubietako errauste plantaren inguruan EAJk, PSEk eta PPk osatzen duten blokea eskaintzen ari den ikuskizuna.

Atzo EAJk iragarri zuen bat egiten duela PPk Juan Karlos Alduntzin Ingurumen diputatuaren aurka iragarri duen zentsura mozioarekin. Horren aurrean, Euskal Herria Bildu koalizioak gertatzen ari denaren inguruko irakurketa politikoa helarazi nahi dio Gipuzkoako gizarteari.

Lehenik eta behin adierazi behar duguna da Alduntzin diputatuaren aurkako zentsura mozioak ez duela funtsik, eta orain arte gobernuan izan den klase politikoaren ahultasun politikoaren adierazle dela. Eskaera horrek ez du inolako bide politikorik, izan ere, errauste planta egitearen erabakia udalei eta mankomunitateei dagokie, eta Gipuzkoako udalen gehiengoak behin eta berriz adierazi du ez duela jarriko euro bakar bat ere errauste planta eraikitzeko, izan ere, udalek prebentzioa, berrerabiltzea eta birziklatzea ardatz dituen eredua lehenesten dute, eta bazterrean uzten dute errausketa hondakinak tratatzeko bide bezala, horrek mugak jartzen dizkiolako birziklatzeari eta hondakinak sortzea, kontsumoaren eredua, beharrezko duelako errauste planta bideragarri egiteko.

Beraz, bistan da zentsura mozio hau ez dagoela hondakinen arazoa konpontzera bideratuta, kontrakoa baizik: arazoa are gehiago nahaspilatzeko aurkeztu nahi dute. Konponbideak planteatu ordez, EAJk, PPk eta PSEk geroz eta oztopo gehiago ari dira jartzen Gipuzkoaren aurrerabidean. Esan dugu EAJk, PPk eta PSEk planteatutakoak arazoa ez duela konpontzen, horregatik, guztiok, herritar guztiok, buruan dugun galdera honakoa da: zer ote dagoen egiazki honen guztiaren atzetik. Ze interes ditu EAJk, PSE eta PPrekin batera, errauste plantaren gaia hain muturreraino eramateko? Zer egiten du Urkulluren eta Egibarren EAJk Basagoitiren PPri eta Patxi Lopezen PSEri men egiten? Bistan da. Hondakinen arazoa konpontzea lehenetsi ordez, interes politiko eta ekonomiko argi batzuk lehenesten ari dira.

Interes ekonomikoei dagokionez, bistan da errauste plantaren atzean milioika euro daudela, eta eraikuntzaren sektoreko enpresaburuak presionatzen ari dira bai ala bai errauste planta eraikitzeko. Espainiako eredu den adreiluaren ekonomia Gipuzkoan ezarri nahi dute. Adibide ugari ditugu, eta jada ez digute ziri gehiagorik sartuko.

Beste alde batetik, esan dugu zentsura mozioaren atzetik bestelako interes politiko eta alderdikoiak ere badaudela. Euskal Herriaren etorkizuna baldintza dezakeen hauteskunde batzuen atarian gaude, eta EAJrentzat, PPrentzat eta PSErentzat aurre egin beharreko arerioa gu gara, Euskal Herria Bildu osatzen dugun ezkerreko gizon eta emakumeok gara. Egunetik egunera indartzen ari den alternatiba politikoa eta ekonomikoa ordezkatzen dugu, egunetik egunera are egingarriago bihurtzen ari den alternatiba, hain zuzen ere. Sistemaren krisi honetan, EAJk, PSEK eta PPk betikoa defenditzen dute: adreiluaren ekonomia eta espekulazioa, eta horren aurrean, Euskal Herria Bildu aldaketarako aukera bakarra da. Horregatik, egunak joan egunak etorri, gero eta urduriago daude, eta etsita jokatzen dute, eta atzokoa horren isla da. EAJk, PSEk eta PPk gauzak bere horretan utzi nahi dituzte. Ez dute nahi ezer aldatu. Hondoak jota eta krisi ekonomiko latzean dagoen eredua biziberritu nahi dute, nahiz eta eredu horren ondorioz gaur egun milaka eta milaka langabetu izan, egunero jendea etxerik gabe geratu, eta pobreziaren muga geroz eta jende gehiagok gainditu. Eta ezin aipatu gabe utzi eredu honek ere ingurumen krisia ere eragin duela, naturaren ustiaketa irrazionalean oinarritzen baita eta azpiegitura handietan dirua xahutzen dutelako. Ondorioz, gaur egungo eredua sostengaezina da, bai ikuspegi ekonomikotik bai ingurumen ikuspegitik. Eredua agortuta dago, eta aldatu egin behar da berehala.

PPk, PSEk eta EAJk sostengatzen duten lobby politikoak Gipuzkoako gobernua ahultzea du helburu, horrekin ezkerreko eta abertzalea den alternatiba ahultzeko. Batzuen eta besteen helburua argia da: kosta ahala kosta saihestea Euskal Herria Bilduk hauteskundeak irabaztea. Modu horretara saihestu nahi dute independentismoak herri honi hitza eta erabakitzeko gaitasuna ematea, eta beste alde batetik, batzuei pagotxa bukatzen zaienaren beldur dira, izan ere, Euskal Herria Bildurekin eraikuntzaren enpresaburu handiek eta enpresa energetiko handiek ez dutelako aldeko traturik izango inongo komisioren truke.

Horregatik, EAJ, PSE eta PPri dei egiten diegu euren interes politiko eta elektoralak lehenestea uzteari, eta Gipuzkoaren eta Euskal Herriaren arazoak konpontzeko proposamen positiboak egiten hastea. Tamalez, atzo EAJk egindako urratsa kontrako norabidean doa erabat, eta, gainera, ez du hondakinen arazoa konponduko.

Amaitzeko, argi eta garbi esan nahi dugu Euskal Herria Bildu lanean jarraituko duela, orain inoiz baino gogo gehiagorekin, alternatiba politiko eta ekonomiko bat eraikitzeko Gipuzkoarentzat eta Euskal Herriarentzat, erabaki eskubidearen errespetuan, justizia sozialean eta ingurumenarekiko errespetuan oinarrituta.

Eta gaur inoiz baino indar gehiagorekin dei egin nahi diegu herritarrei iganderako errausketaren kontra antolatu den ekimenean parte har dezaten. Igandean osatuko dugun kolorezko mosaikoak aurre egingo dio Egibar, Basagoiti eta Lopezen modukoen kolore grisari, herri honetan ezer aldatu ez dadin nahi duten horiei, hain zuzen ere.

Alternatibak bere poza agertu du  gaur  Donostiako  errauste  planta  gelditu  delako  eta  Gipuzkoako  Foru Aldundiak  gai  honen  azken  erabakia  sei  hilabetez  atzeratu  duelako,  zaborren inguruan herri eztabaida zabaltzeko aurrera pausu bat emanez.

Ezkerreko alderdiko bozeramaile  Oskar Matutek  “oso positibotzat”  jo du proiektu  hau  gelditzearen  erabakia:  “Gipuzkoako  Lurralde  Historikoan erabateko oposizioa jaso  izan  duen  tratamendu  sistema  hau  baztertzeko aukera  zabaldu  zaigu azkenik.  Eztabaida  serio,  zorrotza  eta  opakutasun gabekoa, gardena, irekiko da orain eta bertan, ingurumena eraikuntza enpresa potoloen interes ekonomikoaren gainetik jarriko da”.

Matuteren hitzetan, “analisiaren, informazio gardenaren eta eztabaidaren garaia heldu da, Gipuzkoako  Hondakinen  Partzuergoa Lurralderako  erabaki hoberena hartu dezan, ingurumena eta herritarren osasuna kontuan izanda”. Zentzu  honetan,  “zaborrak  tratatzeko  errauste  planta  baino  askoz  ere ekologikoagoak eta ez hain kutsatzaileak diren metodoak daudela azpimarratu du Alternatibako bozeramaileak. Matutek gaineratu du: “Errauste  planta ez da konponbidea”.