Bilboko Espazio Publikoaren Ordenantza: Elkarbizitzarako ala kontrol sozialerako tresna?

Urtebete igaro da Bilboko Udala Espazio Publikoaren Ordenantza aplikatzen hasi zela. Kritikek bere horretan diraute ordea. Ordenantzaren aurkakoek diote kalearen erabileraz dauden eztabaida sakonak araudi “ahalguztidun” batekin lurperatu nahi direla.

Kaleko prostituzioa izan zen aitzakia. 2008an Miribilla auzoko biztanleak kalean lanean aritzen ziren puten jardunaz kexatzen hasi ziren. Eztabaida baretzeko asmoz Bilboko Udalak prostituzioa arautzeko ordenantza egingo zuela adierazi zuen 2008ko irailean, baina proiektua geldi zegoen Udal Gobernua osatzen zuten bi taldeen artean –EAJ eta EB– zeuden desadostasunak medio. 2009ko martxoan auzoko batek perdigoiz tiro egin eta bi prostituta zauritu zituen. Prostituzioa debekatzeko eskariak gora egin zuen zenbait herritarren artean. Eztabaida puri-purian jarri zen Bilbon. Kalea Guztiona Da plataformako kidea da Sabin. Bere ustez agintariek “arazo txiki bat sortu eta alarma pizten dute. Puztu egiten dute herritarren lehentasunezko arazoa balitz bezala, komunikabideekin elikatzen dute eta modu iruzurtian segurtasun gehiago edo debekuak behar direla saltzen dute.”

Bilboko Udala prestatzen ari zen araudiak, Bartzelonan 2005ean onartutako ordenantza zuen eredu. Alta, ordenantza horrek prostituzioa arautzeaz gain, kaleko salmenta, terrazen erabilera, kalean edatea, bizikletan ibiltzea, propaganda banatzea eta abar luzea arautuko zituen. Berehala sortu zituen erreakzioak.

Ordenantza hau onartu aurretik bazeuden arlo ezberdinak arautzen zituzten beste udal araudiak: “Ordenantza honekin –dio Sabinek–, araudi guztiak denak bakar batean batzeaz gain, espazio publikoan gertatzen den guztia arautu nahi izan da. Haientzat, espazio publikoan egiten den guztiak molestatu egiten du, eta beraz, ahalik eta gutxien egin behar da”. 2010eko maiatzaren 27an onartu zen ordenantza eta irailean hasi ziren aplikatzen.

 

Aurreiritziak eta eskubide murrizketak

Kalea Guztiona Da plataformakoen esanetan testuak ez ditu arautzen dituen jarduerak behar beste zehazten. Esaterako, “sexu esplizituaz” ari denean: “Ez du aipatzen zer den sexua, ez du aipatzen zer den esplizitua eta gainera esaten du publikoarentzat erasokorra dela. Eta zein da publiko hori? Zer da erasokorra izatea?”.

Shaila V Bilboko kidea da. Mugimendu hau ordenantzaren nondik norakoak jakin aurretik sortu zen Bilboko Okupazio Mugimenduak (BOM) bultzatuta, kontrol sozialari aurre egin eta kaleak berreskuratzeko asmoz. Berak azaldu duenez, “kontua ez da ezin dezakezula muxurik eman kalean. Hori anekdotikoa da. Esplotazio sexuala jasaten ari diren emakumeak babestu beharrean, zuzenean kaletik ezabatu nahi dira. Ordenantzaren lehen bi biktimak putak izan dira. Ez da kasualitatea”. Top mantarekin ere gauza bera gertatzen dela dio: “Guk ordenantzaren dimentsio hori ikustaraztea nahi dugu: ordenantza sexista eta xenofoboa dela.

Izan ere, kaleko salmentan ibiltzen diren etorkinen egoera ez da askoz hobea. “Atzerritarren Legeak klandestinitatera bultzatzen ditu –dio Shailak–. Hori gutxi balitz, isuna jarri eta kartzelara bidaltzen dituzte. Sistema honen zentzugabekeria horretan datza, isunak ordaindu ahal izateko disko gehiago saldu beharko dituzte-eta”.

Elkarte, alderdi politiko eta sindikatuei ere eragiten die ordenantzak, kalean informaziorako mahaiak jartzea, propaganda banatzea eta antzeko jarduerak debekatu egiten baititu. Herri mugimenduaren aurkako eraso zuzena da debeku hori BOMeko Urtziren ustez: “Orain, kartelak ezin ditugu jarri ordenantza batek esaten duelako. Baina aurrez ere gazteak jipoitu, identifikatu eta isunak jarri izan dizkiete hamaika aitzakiarekin”. “Zuk sinadurak biltzeko mahai bat jarri nahi baduzu burokraziak irensten zaitu –gaineratu du Shailak–, dena supermekanizatua, superkontrolatua izateko tresna da”. Sabinek ere bat egiten du puntu horrekin eta Udalaren “zinismoaz” mintzo da: “Eurek ere kalea nahi duten erara erabiltzen dute. Kalean buelta bat eman eta Bilboko Udaleko logotipoa duten zenbat kartel dauden itsatsita ikusiko bazenu, harrituko zinateke.”

Bilboko Espazio Publikoaren Ordenantzaren kontra dauden mugimendu eta talde hauen iritziz, debekuen eta oztopoen atzean aurreiritzi murriztaileak daude. Gauza batzuk arautzea beharrezkoa dela deritzote, baina beharrezkoak diren eztabaida publikoak eman ostean. Era berean, bestelako jarraibideak bultza behar direla uste dute: “Jarraibideak egon behar dira, baina ohituretan eta baloreetan oinarritutako hezkuntza sistema integral batean, arazoak errotik mozteko”.

 

Eztabaida ezkutatzeko, debeku absurduak

Kalea Guztiona Da plataformako kideen iritziz eztabaida sakonak estaltzeko –debekuei eta zigorrei buruzkoak adibidez–, “astakeria” ugari arautzen ditu ordenantzak: bizikletaz ibiltzea, umeen jolasak arautzea… Kaleko edanarekin, esaterako, ulertzeko zailak diren kontuak arautzen dira: dendan erositako botilekin egindako kontsumoa bada –boteiloi gisa ezagutzen dena– debekatuta dago, aldiz tabernan erositakoa kalean kontsumitzea ez. Okupazio mugimenduko Urtzik argi dauka: “Udan ezin dela txurrorik saldu eta neguan ezin dela izozkirik saldu. Edo ezin dela kometarekin kalean ibili. Halako gauzak sakoneko eztabaida ezkutatzeko dira.”

 

Bi hiri ereduren arteko talka

Shailaren ustez ordenantza hau Bilbok azken 25 urteetan jasan duen eraldaketa prozesuaren emaitza baino ez da: “Bilboko oligarkiak gidatutako Bilbao Ría 2000 Fundazioak turismora eta zerbitzuetara bideratu du Bilbo, eta ordenantza berria jauzi horren ondorio da”. Aitzitik, Bilbon iraganean langile mugimendu eta herri mugimendu indartsua egon dela gogorarazi du Shailak.

Kalearen nolabaiteko pribatizazioaz ere hitz egiten dute mugimenduotako partaideek; gizarte ereduan ikusten du hori Sabinek: “Bilbo erakusleiho gisa eraiki dute. Badaude Udalak egiten dituen eskaintzak, aisia eskaintzen duten tabernak, antzerki guneak eta abar. Hori da herritarrek aisiarako duten tartea”. Aldiz, kaleko bestelako espresio guztiak ezabatu nahi izatea egozten die: “Pribatizazioa, zentzu horretan. Jarduera normala kaletik kendu, adierazpen askea kaletik kendu eta berek erabaki dituzten bitartekoak eta bideak soilik erabili ditzakezu.”

Txanponaren beste aldea segurtasunean –edo segurtasun ezaren sentsazioan– oinarritutako hiri eredua omen da: “Segurtasunaren izenean kalean udaltzain eta polizia pila bat egotea, kamerak egotea –teorian trafikoa kontrolatzeko– zerbait positibo gisa ikus lezake herri mugimenduan inplikatuta ez dagoen herritarrak –dio Shailak–. Guk argi diogu ordenantza kontrol sozialerako tresna dela”.

 

Bide judiziala

Udal ordenantza onartzearekin batera, berehala etorri dira erantzunak.. V Bilbok kaleak berreskuratzeko saioak egin ditu –esaterako, Bilboko Kale Nagusia okupatu zuten eta era guztietako ekimenak egin izan dituzte jai giroan–. Bestalde, Kalea Guztiona Da plataforma sortu zenean –V Bilbo eta BOM ere bertan biltzen dira, beste hamaika talderekin batera–, manifestua kaleratu eta zabaldu zuten.

3.500 alegazio bildu zituzten Udal Gobernuari ordenantza bertan behera utzi eta eztabaida publikoa bultzatzeko eskatuz. “Ez digute batere jaramonik egin –azaldu digu Sabinek–, komunikabideetan esan dute ordenantza ez dela ongi ulertu eta ez dagoela oposiziorako arrazoirik, baina elkarrizketa eskatu diegunean ez digute kasurik egin”.

Urtebeteko epean ordenantzarekin lotutako 176 espediente ireki ditu Udalak. Hauetatik sei kaleko salmentarekin lotuak, 17 prostituzioarekin eta 128 kaleko edanarekin. Gainerakoak ostalaritza jarduerei lotuak dira. Arau hausteak hiru mailatan zehazten ditu ordenantzak: arinak –750 euro arteko isuna– larriak –1.500 euro arteko isuna eta oso larriak –3000 euro arteko isuna–.

Bilduk iraileko Osoko Bilkuran mozioa aurkeztu zuen, ordenantza hori bertan behera utzi eta eztabaida prozesu bat hasteko eskatuz, baina eskaera atzera bota zuten udal gobernua osatzen duten EAJko 15 zinegotziren botoekin. Andoni Aldekoa Udaleko kontseilari delegatuak honelaxe azaldu zuen korporazioaren iritzia: “Legea eta ordena babesten duen Gobernua gara, legerik eta ordenarik gabe bizikidetzarik ez baitago. Zer nahi du arautu ordenantza honek? Espazio publikoaren erabilera egokia. Norbanako edo kolektibo batek espazio publikoa erabiltzen duen bakoitzean, bilbotar guztien ondasuna erabiltzen ari da, eta hori arautu egin behar da, eta desarauketak dakarrena da azkenean bakoitzak nahi duena egitea: bazkari bat, paellada bat Albiako Lorategietan, putxerak prestatzea edozein tokitan, eta bakoitza, inongo arauketa eta baimenik gabe, kalea hartzen dute, ateratzen dira, eta nahi dutena egiten dute. Hori da ordenantza honekin eragotzi nahi dena”.

Bide judiziala urratzea erabaki dute Kalea Guztiona Da plataformako kideek; administrazioarekiko auzi-errekurtsoa aurkeztu dute epaitegian. Helegiteak hiru zutabe nagusi ditu: Udalak ez duela jarduera guzti hauek zigortzeko eskumenik; ez duela tipikotasun printzipioa errespetatzen, arauak ez baitira behar bezala definitzen, interpretaziorako ateak irekiz; eta azkenik, elkarteen, sindikatuen eta alderdi politikoen adierazpen askerako eskubidea murrizten dela.

Helburua ordenantza baliogabetu eta eztabaida publikoa sustatzea dute. Sabinek aitortu du bidea ez dela erraza izango eta ez daukatela irabaziko dutenaren konbentzimendu osoa. Baina behinik behin ordenantzaren kontraesanak azaleratzeko balioko duela uste du: “Legea errespetatu behar dela diote eta lege-haustez betetako ordenantza idatzi dute”.

 

KOADRO BATEAN:

Arau hauste arinak
(750 euro arteko isuna)

Arau hauste larriak
(1.500 euro arteko isuna)

Arau hauste oso larriak
(3.000 euro arteko isuna)

  • Jokoak, kirolak eta dibertsioen praktika, elkarbizitza baketsua hausten badute

 

  • Boteiloia

 

  • Exhibizionismoa edo adierazpen sexualak espazio publikoan

 

  • Salmenta tokian jatea edo edatea salmenta ordutegian

 

  • Kaleko salmenta bultzatzea hauen artikuluak erosiz

 

 

  • Jolas gogaikarri, arriskutsu edo debekatuak, pertsona edo jabetza pribatuei zein publikoei kalte egin diezaieketenak

 

  • Prostituzioa

 

  • Propagandadun mahaiak, aulkiak, guardasolak, toldoak eta abar jartzea.

 

 

  • Lizentziarik gabeko kaleko salmenta

 

  • Udal baimenik gabe espazio publikoa okupatzea jarduerak egiteko

 

  • Udal agintarien, agenteen, udaltzainen eta espazio publikoaren inspektoreen aginduak eta eskaera zehatzak ez betetzea

 

Argazki oin batean jartzeko:

* Kalea Guztiona Da Ordenantza Publikoaren aurkako Bilboko 70 eragile biltzen dituen plataforma da. Tartean dira auzo elkarteak, gazte mugimendua, sexu askapenaren aldeko elkarteak, talde feministak, kultur elkarteak, Konpartsak, sindikatuak, alderdi politikoak zein herri mugimenduko bestelako taldeak.

Basurtun ez gara arrazistak

Iagoba Itxaso > Alternatibako militantea

Integrazioa sustatzea helburu duen Onda Euskadi elkarteak eta El Yakin komunitate islamikoak lokal bat alokatu zuten nire etxebizitzatik pare bat kaletara duela hilabete batzuk, Pablo Alzola kalean, hain zuzen ere. Haien asmoa, Udalak traba berririk jarri ezean, aurki meskita bat irekitzea da, 180 lagunentzako lekua eta kultur-etxe txiki bat izango dituena.

Auzokide talde handi batek, Pablo Alzola kaleko bi auzo-elkarteen buruzagitzapean, erabateko kontrako jarrera bizia adierazi du; ekimenaren sustatzaileei, Bilboko Udalari eta baita Basurtuko Auzo-elkarteari aurre eginez. Elkarrizketarako inolako asmorik ez dute agertu. Soilik Udalarekin jardun izan dute, eta hitz egiteko asmorik ez dutela argitzeko izan da; euren nahi bakarra meskita eraikiko ez dela ziurtatzea da, dagoeneko ateak irekitzeko falta zaion izapide bakarra egoitzaren edukieraren berrespena bada ere.

Auzokideek kaleak kartelez bete dituzte, manifestazioak deitu dituzte, hedabideen aurrean adierazpenak egin dituzte, eta Bilboko kale nagusietako batean trafikoa ere moztu izan dute ordu erdiz.

Haien karteletako batek zioen: “Inork aldatu ez gaitzan!”. Duela egun batzuk, Iker Alava kazetariak, auzotarrek aipatutako bi esaldi nabarmendu zituen El Correo egunkarian: “hona ez dira jatorri onenetarikoak etorriko” eta “gero etxeetan sartzen hasiko dira eta auzoaren balioa jaitsi egingo da”. Horrenbesteko zintzotasunak harritu ninduen. Inozoa ni, egunkari honetan aurkituko nituen komentario bakarrak komunitatean dauden berogailuen galdarek ebakuazio bat egotekotan sor litzaketen arazoei buruzkoak izango zirela uste nuen, hauxe izan baita tenpluaren aurka egiteko argumenturik ohikoena.

Ez dut sormen ariketa konplexurik egin behar auzokideren bat horrelako azalpenak ematen imajinatzeko, geroago etorriko denaren iragarpenarekin hasi ohi direnak: -ni ez naiz arrazista, baina…-. Baina nahiago dut beste nonbaitera joatea; zeren eta ni ez naiz arrazista, baina ez dut nire etxe alboan emakumeen aurkako indarkeria eta laidoa sustatzen dituen egoitza bat izan nahi; auzoa mairuz gainezka egongo da, eta hori ez da inoren gustuko; eta meskitaren erruz kaleak lapurrez eta bortxatzaileez betetzen badira, gureak egin du; zeren eta horrelako jendeak hemen inguruan etxeak erosten baditu, auzoa ghetto bat bihurtuko da; eta ni ez naiz arrazista, baina nahiago nuke bidean euren patera hondoratu izan balitz!

Arrazismoa eta xenofobia bete betean, bere saltsan egosia eta zerbitzatzeko prest.

Hori da nire auzoak eman duen irudia lazgarria. Eta esan beharra dago, Basurtun ez garela arrazistak ezta xenofoboak ere. Nola izango gara ba, hau etorkinez osatutako auzoa bada? Duela zenbait hamarkada, hemen denok maketo hutsak besterik ez ginen eta. Kontua da, batzuentzat zaila dela memoria egitea, edo are okerrago, memoria egitean, iraganeko jarrerarik autoritario eta zorrotzenak besterik gogoratu nahi ez dituztela gerta liteke, euren buruari traizio eginez.

Laikotasuna instituzioetan eta kultur askatasuna herritarrontzat, premisa hauetatik abiatzen da egungo legea eta, beste aldean, PP alderdia auzokide hauen alde azaltzen da argi eta garbi; gainera, EAJko Iñaki Azkuna eta Ricardo Barkalak argi adierazi dute ez dutela Bilbon beste meskitarik nahi eta euren esku dagoen guztia egingo dutela hala izan dadin. Udaleko eskuineko blokeak bat egin du meskitaren aurka egiteko, metodoei dagokionez oso ados egon ez arren, gehien bat EAJk ez duelako horren beharrik, euren gehiengo osoa dela eta. Dena den, dagoeneko edozein baimen eskaera berri gelditzea erabaki dute eta baita honen inguruko erregulazio bat sortzea ere. Euren hitzetan, honek ez luke kultu askatasunerako eskubidea urratuko, baina argi adierazten dute kultua jarduteko egoitzak ekiditeko balio izango duela. Laburbilduz, Alari otoitz egitekotan, EAJk zure etxean egin dezazun nahi du. Ezer berririk ez zerupean.

Udalean entzun daitekeen ahots bakarra Bildurena da, Ana Etxarteren bidez hain zuzen, kultu askatasuna zertan datzan gogorarazten duenak. Batzuek esango dute, zer pentsatu ematen duela “gorri horrek” erlijioak errespetatzea zer den irakastera etorri behar izatea. Eta hala da, zer pentsatu ematen du.

Kukutza: Auzo baten okupazioaren 3 eguneko kronika

En los últimos dias se sobrevienen ataques y difamaciones a Kukutza. Los irresponsables políticos no contentos con el brutal desalojo e irregular derribo (aparecen grietas en las viviendas y garajes adyacentes) del edificio okupado desde hace 13 años, comienzan ahora la campaña de criminalización y extinción de la solidaridad hacia Kukutza(tras 9 dias detenidos, el viernes 30 dejaron a dos compañeros alemanes en libertad bajo fianza).

Desde la cadena local TeleBilbao, hasta el Pleno del Ayuntamiento, se han escuchado barbaridades de todo tipo(que no vamos a enumerar por que rayan la idiotez), siempre con la intención de marginar, minimizar, arrinconar y sobre todo estigmatizar a un colectivo, a un proyecto con un amplio respaldo popular ganado a base de trabajo diario, y no de talonario, como la Alhóndiga o el Guggenheim.

Alguien podría pensar que con una mayoría absoluta en una mano y la “interpretación” de la ley en la otra, la jugada les saldría redonda a aquell@s que quieren tenerlo todo bajo control. Pues bien, no es así. ni la jugada es redonda, ni se ha acabado la partida. Kukutza sigue viva, y los vanos intentos de criminalización, sólo han conseguido que más gente apoye a Kukutza.

Laztanak itzalpean > Maite Asensio

Maite Asensio Lozano – Berria

Bilboko Aste Nagusiko ostegunetik ostiralerako gauean izan zen. Taberna batetik atera ginen, Printze kalean; Erripa kairantz gindoazela, gelditu egin ginen, eta nire bikotekideari muxu bat eman nion. Une hartan likido bat heldu zitzaigun». Hasieran ez ziren ohartu erasoa zena. Kaira jaisteko aldapa bat dago espaloiaren ondoan, eta bi maila daude; besterik gabe, goiko mailatik norbaiti edaria eroriko zitzaiola pentsatu zuten. «Eta orduan entzun genuen: ‘Marikoiak! Joan beste leku batera muxu ematera!’. Aurre egin nien. Haiek aldaparen goiko aldean zeuden, eta gu behekoan; horma bati ezin zaio hitz egin, beraz, igotzen saiatu nintzen, barandari helduta. ‘Zer gertatzen da?’ esatera heldu nintzen… Tipo bat oso azkar hurbiltzen ikusi nuen, eta ukabilkada bat eman zidan hemen, bete-betean». Ezkerreko begia seinalatuta azaldu du erasoa Aketzak; segundo batzuetara, beste ukabilko bat jasoko zuen lepoan, eta bere bikotekideak hirugarrena masailean. «Orduan Poliziari deitu genion, eta sakelakoa hartzerakoan alde egin zuten».

Bilboko festetan salatu ziren hiru eraso homofoboetako bat jasan zuten Aketzak eta haren bikotekideak. Erietxera zauriak artatzera joan zirenean, aurreko egunean eraso egin zioten beste gizon batekin egin zuten topo: «Mamikiren txosnan izan zen. Gay eta lesbiana asko egoten da han, baina halere, kuadrilla bat agertu zen marikoiei buruz gaizki-esaka. Erasoak kontatu zigun haietako batek edaria gainera bota ziola eta kontuz ibiltzeko eskatzean ukabilkada bat jaso zuela». Kolpearen ondorioz, lurrera erori eta buruan zauria egin zuen gizonak; biharamunean ospitalera itzuli zen, buruko minak larrituta.

«Jendartearen isla dira jaiak, eta festa giroan rolak eta estereotipoak biderkatzen dira», dio Alazne Mardarasek, Aldarte gay, lesbiana eta transexualen arreta zentroko langileak. Baina jaietatik kanpo ere izaten dira eraso homofoboak. Bilbon bertan, bi gizon labanaz zauritu zituen gazte talde batek iazko urriaren 31n.

«Nik ez nekien gurean halakorik gertatzen zenik, baina, antza denez, uste baino eraso gehiago daude», azaldu du Aketzak. Izan ere, gehienetan, oharkabean pasatzen dira, are gehiago indarkeria fisikorik ez badago. Gainera, homofobia astungarria da, baina salaketa jartzen zein tramitatzen dutenek ez dute horren berri izaten, Aketzak ziurtatu ahal izan zuenez: «Nik ez nekien, eta udaltzainak ere ez zekien salaketan jar zitekeenik erasoa homofobiagatik izan zela. Baina guk argi geratzea nahi genuen, oso agerikoa izan zelako: mutil-lagunari muxu eman nion, eta eraso egin ziguten, lehenengo edaria botaz, gero hitzez, eta azkenik kolpez».

Oro har, LGTB mugimenduetatik hurbil daudenek baino ez dute salaketa jartzen. «Gertatzen direnak baino askoz gutxiago salatzen dira», ondorioztatu du Mardarasek. Eta horrek zigorgabetasuna dakarrela zehaztu du Aketzak: «Hor dago arazoa: iraintzen zaituen horrek ikusten badu ez dela ezer gertatzen, hurrengoan zerbait gogorragoa egin diezaioke norbaiti».

Erasook agerian uzten dute maitasuna adieraztea arazo bihur daitekeela laztan, muxu edo besarkada bat jasotzen duena sexu berekoa bada. Homosexualek eta lesbianek osatutako bikoteek ikusgaitasun handiagoa duten neurrian, haien aurkako erasoak ere nabarmenagoak dira. «Zibilizatu gabeko gutxi batzuk geratzen dira, ez dutenak inola ere homosexualitatea onartzen. Konturatu dira gero eta gutxiago direla, eta orduan gero eta bortitzago agertzen dira», adierazi du Imanol Alvarezek, EHGAM Euskal Herriko gay-les askapen mugimenduko kideak.

Jatorria: beldurra

Baina nondik dator indarkeria hori? Gizarte heterosexistan kokatu du abiapuntua Alazne Mardarasek: «Gizonek gizon direla frogatu behar dute. Bi neska edo bi mutil muxuka edo laztantzen ikusten dituztenean, erakutsi behar dute indartsuagoak direla. Hori, izatez, ahuldadearen eta segurtasunik ezaren seinale da».

Gizonez mintzatu da Mardaras, gizonezkoak direlako erasotzaile guztiak. «Mehatxuen aurrean, askotan gizonok erabiltzen dugun tresna indarkeria da», dio Mikel Otxotorenak, On:giz berdintasunaren aldeko gizon taldeko kideak. Izan ere, egungo maskulinitate ereduak ezaugarri sexista eta patriarkalak ditu. «Eta hortik ateratzen den guztia mehatxutzat ikusten dugu», azaldu du.

Homofobia kontzeptuak berak adierazten du homosexualekin identifikatzearen beldur direla gizon asko. «Sexismoaren adarretako bat da: gizonok homofobian hezten gaituzte», azaldu du Otxotorenak. Aipatu duen gizontasun eredu hegemoniko hori hiru ezezkotan oinarritzen da: «Ez gara emakumeak, ez gara homosexualak eta ez gara umeak».

Eta gizon izaera hori «etengabe justifikatzen» ibili behar horretatik jaiotzen da homofobia, «mamua», norbere gizontasuna zalantzan jar dezakeenarekiko beldurra, eta erreakzio gisa, ezinikusia.

Indarkeria erabiltzera heldu gabe ere, homofobiak eragina du gizonen eguneroko jokabideetan, Otxotorenaren hitzetan: «Barneratuta daukagu mutilen artean ahalik eta kontaktu fisiko gutxien izan behar dugula. Ikusi besterik ez dago nola elkar agurtzen dugun, sekulako bizkarrekoak emanda, laztanezko besarkadarik gabe; kontaktu fisikoa beti da bortitza, eta askotan kontaktu fisikorik ere ez dago».

Erasotzaile guztiak gizonezkoak diren bezala, eraso gehienak ere gizonak dira. Bilboko Aste Nagusiko hiru salaketetako bi gizonek jarri zituzten, eta iazko urriko erasoan gizonez osatutako bikote bat izan zen biktima. Andreen arteko afektibitate adierazpenak ohikoagoak direla ekarri du gogora Imanol Alvarezek, baina horien pertzepzioa aldatzen ari dela uste du: «Lehen inork ez zuen lesbianismoarekin identifikatzen bi emakume eskutik lotuta ikustea, gauzarik normalena zen. Orain bai: asko aspaldi hasi ziren identifikazioa egiten».

Dena den, emakumeez osatutako bikoteak errazago onartzen al diren galdetuta, Alvarezek erro berera jo du erantzuteko: «Pentsatzen dute emakumeen arteko tentelkeriak direla, baina gizonen artekoa ezin dute onartu, haien gizonkeriaren aurka doalako. Gizon izanda, beheratzea da beste gizon batekin joatea».

Kezkaz bizi izan ditu LGTB mugimenduak udako eraso homofoboak. «Kezkatzeko modukoa da halakoak orain gertatzea, informazio gehiago dagoenean, borroka handiagoa denean», berretsi du Mardarasek. «Eta kezkatzeko modukoa da ikustea gazteen artean zein zabalduta dauden genero rolak. Badirudi etengabe hasten ari garela bidea, egungo gazteak ia-ia aurreko belaunaldia bezain matxista, sexista eta heterosexista datozelako», gaineratu du Alvarezek.

Erasoek, era berean, beldurra eragin dezakete gay eta lesbianen artean. Sexu bereko bikoteek afektibitatea jendaurrean adieraztea oztopa dezake indarkeriak, Otxotorenaren aburuz: «Agerian jartzen zara, jakinda gizarteak homosexual izatea zigortu egiten duela, arlo askotan eta zentzu askotan, modu sinbolikoan bada ere».

Dena den, guztiek argi dute esparru horretan asko geratzen dela lantzeko eta hobetzeko. Izan ere, sexu bereko bikoteek oraindik ere ikusgaitasun murritza dute espazio publikoetan. «Oso gutxi ikusten dira», dio Imanol Alvarezek; «Badakigu proportzioan gutxiago garela, baina ez hain gutxi». Haren ustez, beldurraz gain, ohiturek ere eragina dute. Aketzaren kontakizunean, ordea, beste faktore batzuk antzeman daitezke: «Gerta daiteke Bilbon egotea osaba, auzokidea, amaren ezagunen bat… Niri ere gertatu zitzaidan: hasieran, gurasoek ez zekitenean mutil batekin nenbilela, lotsa-edo ematen zidan».

Hiriak eta herriak

Bilbo aipatzen dute denek, hirietara jo ohi dutelako gay eta lesbiana askok, halako espazioek ematen duten anonimotasunean haien sexualitatea askeago bizitzeko aukera izango dutelakoan. Herri txikietan sexu bereko bikoteenganako presio soziala handiagoa dela uste du Mardarasek, «oraindik». «Bai eta ez», erantzun du Alvarezek, hiri handiagoetara alde egiteko joera hori apurka hausten ari delakoan: «Gero eta gehiagok ematen dute pausoa; beldurra gaindituta, herrian geratzen dira, eta arazorik gabe ageriko bizitza egiten dute».

Izan ere, mezu positiboa gailendu ohi da halakoetan. Norbere sexualitatea eta afektibitatea aske bizitzearen aldekoa. Bada inoiz erasorik jasan ez duenik. Alvarez: «Niri inoiz ez dit inork ezer esan aurpegira; seguru atzetik denetarik esan dutela, baina hor konpon. Batzuetan, hobe da kontuz ibiltzea, baina hori ere erlatiboa da: ezin zara beti neurtzen ibili».

Hain justu, bikote heterosexualek egiten dituzten gauza berdinak egin ahal izatea baino ez dute eskatzen sexu berekoek. «Eskutik helduta joatea, muxu ematea… gauza normalak dira!», dio Aketzak. Erasoaren ondoren, berriro gertatzeko beldur al den galdetuta, irmoki erantzun du: «Ez. Berdin zait. Zer egingo dut? Ostia jaso eta etxean geratu? Eta orain beldurrez? Ez dut nire jokabidea aldatuko».

Alternatibak Kukutzaren kontrako eraso militarra gaitzestera deitu du

Alternatibak “oso larria” deritzo Bilboko Errekalde auzoan gertatzen ari denari, Kukutza “indarrez eta bortizkeriz” baliatuta husteko ahaleginaren harira. Izan ere, Jonathan Martinez Bizkaiko batzarkide ohiak salatu duenez, bilbotarren artean babes zabala duen gaztetxean, proiektu sozial baten egoitzan, “militarren modura sartu dira, Bilbon aspaldi ikusi ez ditugun tankeak ere erabilita”.

Kukutzatik jakinarazi dutenez, erasoan dozenaka lagun zauritu eta atxilolotu ditu Ertzaintzak, hala, “haien burua demokratatzat dutenei eta besteei irakaspenak emateko ohitura duten horiei poliziek erabilitako indarkeria gaitzesteko” eskatu die.

Goizetik, gaztetxera hurbildutako euskal gizartea eta politikako ordezkari ugariren artean, Alternatibako hainbat ordezkari izan dira, besteak beste Oskar Matute eta Ana Etxarte alderdiko bozeramaile nazionalak.

Alternatiba Arabak herrialdeko enpresen hamaikagarren itxiera salatu du eta erakunde publikoen esku-hartzea eskatu du

Alternatiba Arabak kezka handiz bizi du gure herrialdean azkenaldian industria egituretan ematen ari den deslokalizazio eta desegite prozesua. Saunier Duval, Kemen, Ceplastik eta beste hainbat enpresa historikoen itxierari Daewoo eta, berriki, Esmaltaciones San Ignacio lantegiena gehitu zaizkio. Honekin batera lan itunak negoziatzeko zailtasunak ikusten ditugu, inguruko adibiderik adierazgarriena Mercedes enpresan emandakoa dela, hitzarmena erabat geldirik dagoela.

Arabako langileon kontrako erasoen aurrean, Alternatibak erakunde guztien aldetik esku-hartze handiagoa exijitzen du gatazka hauek konpontzeko. Enpresaburuei ere, haien Sindikatua buru dutela, ardura handiagoa eskatzen diegu, Araban bizi eta lan egiten dugun herritarrekin eta herrialdeko gizarte egiturekin.

Era berean, egoera lazgarri hauek kaltetutako langile guztiei gure elkartasuna adierazi nahi diegu eta Arabako langile guztien eskubideak babesteko atsedenik gabe lan egiteko konpromisoa hartzen dugu, gainerako alderdi, sindikatu eta gizarte mugimenduekin batera.

Bukatzeko, arabar guztiei dei egiten diegu antolatutako mobilizazio guztiekin bat egin dezaten, gure adiskideeen aurkako erasoak langile guztien aurkako erasoak direlako. Hurrengoa zu zeu izan zaitezkeelako.

Nork hartzen du bere gain bizitzaren jasangarritasunaren erantzukizuna?

Hainbat eragile izan dira, emakumeen rolean gertatutako aldaketa funtsezkoa izanik, biztanleen erantzukizunen banaketan aurrez ezarritako eredua ezegonkortu dutenak eta lanaren berrantolaketaren beharrizana eragin dutenak. Nola banatzen da orain zaintzaren erantzukizuna? Nork edo nortzuk ari dira bere gain hartzen bizitzaren jasangarritasunaren erantzukizuna? Beharrizan hau nola asetzen den geure buruari galdetzeak, bizitzako beharrizanak bermatzeko ardura nork eta nola hartuko duen aztertzea eskatzen du. Galdera hauen erantzunek, lehengo ereduak aurkezten zituen ardatz berdinetan oinarritutako eredu berri bat azaleratzen dute; gizarte desberdintasuna eta lanen ikusezintasuna, hain zuzen ere. 

Emakumeak eremu publikoan (politikoan zein lan arloan) sartu badira ere, haurrak eta menpekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzeko ardura nagusia familien baitako ordaindu gabeko lanean oinarritzen da oraindik ere. Haurtzaroari dagokionez, 3 urtetik beherakoen eta gorakoen artean ezberdindu behar da. Lehenengoentzat, zerbitzu publikoen eskaintza oso murritza da, eta ondorioz, bestelako estrategiak garatu behar izaten dira. Besteak beste, soldatapeko lana murriztea edo alde batera uztea, ia gehienetan emakumeak izanik uko egin behar dutenek. Emakumearen Institutuaren datuen arabera, 2005. urtean adin txikikoak zaintzeko eszedentzien ehuneko 95,2a emakumeek eskatu zituzten. Bestalde, pertsonak kontratatzea edo diru-sarrerak izatekotan, haurtzaindegi pribatuetara jotzea, edota senideen laguntzara jotzea dira estrategiak. 3 urtetik gorakoei dagokionez, hezkuntza sistemaren eta familien beharrizanen – ordutegiak edo oporraldiak – arteko koordinazio falta izugarria dagoela antzematen da eta horregatik bestelako estrategiak jarraitu behar izaten dira. Amak lan egiten badu, senideen laguntza – batez ere amonena – bereziki azpimarragarria da. Bere zeregina gutxitzen doa maila sozioekonomikoa hazten doan heinean, non etxeko lanetan aritzeko kontrataturiko pertsona batek garrantzi gehiago hartzen duen.

Etxe guztietan, guraso bakarrekoetan ezik, menpekotasun egoeran dauden pertsonak laguntzeko ardura ere, ordaindu gabeko lanean oinarritzen da. 65 urtetik gorakoak diren eta menpekotasun egoeran dauden pertsonen zainketari dagokionez, azpimarratzekoa da zaharren egoitza, ospitale edo geriatrikoetarako sarbidean oinarritzen den instituzionalizaziorik ez dagoenean, arreta etxean eman ohi dela, eta etxetik kanpoko laguntzak unean-unean ematen direla edo ordezkatze asmoa izaten dutela. Menpekotasun egoeran dauden pertsonak etxean zaintzen direnean, arreta laguntzaile sare bat duen zaintzaile nagusi baten inguruan antolatu ohi da. Zaintzaile nagusiak oso profil zehatza dauka: emakumea izan ohi da, ikasketa maila txikikoa, ezkondua, 45 eta 65 urte bitartekoa, eta ordaindu gabeko zainketa lanetan soilik jarduten duena, hau da, etxeko-andre lanetan. Generoa elementu erabakigarri gisa mantentzen da, non zainketa lanak emakumeei esleitu zaizkiela argi eta garbi ikusten den.

Zerbitzu publiko zein pribatuek beharrezkoa den zainketaren ehuneko 12 inguru besterik ez dute egiten, gainontzekoa ordaindu gabeko lanek betetzen dutelarik. Hala, egun onartzen diren eskubideak – lan merkatutik kanpo egotea, arreta soziosanitarioa, diru-laguntzak, gizarte segurantza edo ogasunaren bidezkoak – ez dira nahikoa menpekotasun egoeran izanez gero, zaindua izateko giza eskubidea badagoela baieztatzeko. Zainketa hau, hor nonbait modu eskasean betetzen da famili sarea dagoen heinean eta nahikoa emakume badago. Beraz, Estatuaren eta erakunde publikoen eginkizuna subsidiarioa da, hau da, famili-sarea ordezkatzen du berau ez dagoenean, baina badagoenean ere, ez dira elkarren osagarriak eta ez da behar bezain lagungarria, are gehiago, familiei zainketa inposatzen diete.

Horrela, gizonek etxean egiten duten lanari dagokionez zein zerbitzu publikoen zainketa beharrizanei dagokionez (Ongizate estatuaren baitako murrizketak), emakumeek jasotako erantzuna eskasa den heinean, lan merkatuan sartu behar izateak ondorio ezberdinak izaten ditu familia bakoitzaren gizarte klasearen arabera. Errenta handiak dituztenen artean, etxeko espazioaren merkantilizazioa gertatzen ari da, mota guztietako kanpo-zerbitzuak direla medio (etxerako langileak, etxeetako zerbitzuak, haurtzaindegi pribatuak, etab.); Aitzitik, baliabide eskasak dituzten eta merkatura jotzeko erosketa ahalmen nahikorik ez duten familiek etxeko lana areagotu behar izaten dute eta ondorioz, menpekotasun egoeran dagoen familia-kidearenganako arreta gutxitzen da edota familiaren estresa handitu egiten da. Horrela, zaintzaren ardura familiena izaten jarraitzen bada ere, egia da etxebizitza bakoitzaren baitan zaintzaren berrantolaketa gertatzen ari dela,  merkatuan zerbitzuak erosteko ahalmenari lotutako klase osagai argi bat duena. Prozesu hau ez da kalterik gabekoa, aitzitik, desberdintasunen areagotzea ekartzen du sarritan, merkatuek soilik dirudunen eskaera beharrizanak asetzen dituztelako.  

Nolanahi ere, pribatizazioa ez da merkatuek populazioaren zainketa beharrizanen asetzearen arduraren elkarbanatze prozesu baten adierazgarri. Aitzitik, enpresek etekinak lortzeko duten interesa asetzen du eta oso harreman iluna dauka emakumezkoekin zein lan baldintza eskasekin. Hala, zaintza profesionalaz dihardugunean, lan prekarioan oinarritutako emakume sektore batekin egiten dugu topo; etxeko langileak prekarietate honen adibide nagusia direlarik eta etorkinen populazioaren orderkaritza handituz doalarik.

Laburbilduz, eta Amaia Orozco ekonomilari eta feministaren hitzetan, esan genezake “herritarren beharrizanen asetzea emakume sareen inguruan antolatzen dela, zainketa batetik bestera joanarazten dutelarik, botere ardatzetan oinarrituta, merkatuaren eta nazioaren mugak gainditzen dituen kate luze batean, gizonezkoak sistematikoki kanpoan uzten dituen katea, hain zuzen ere. 

Emakumeek zainketan duten arduren inguruko gogoetak indarrean dagoen egitura sozioekonomikoa eta honek bizirauteko behar dituen gizarte gatazka eta desberdintasunak zalantzan jartzera eraman gaitzake. Baina hau egitea ez da erraza, hamaika arrazoien artean, sare honetan emakumeok zein nolako funtzioa betetzen dugun eta gizartean zein leku dagokigun hausnartzea suposatzen duelako, eta azken buruan, beharbada ez litzateke erraza erantzuna onartzea.

Etxeko langileen egoeraren laburpena

Argazkia: Olmo CalvoDoako zaintzak, batez ere amonena, baldintza prekarioetan eginiko etxeko lanarekin batera egungo zaintza ereduaren rol nagusia betetzen du menpekotasunak eragindako arduraz ari garenean. Etxeko lanak kontratatzeari dagokionez, oso lanpostu prekarioak izan dira beti, bestelako aukera profesionalik ez duten emakumeek hartutakoak, emakume etorkinak gero eta gehiago.

Gobernuak sistematikoki eta urte luzez ukatu ditu sektore honetako eskubideak, baina azken hilabetean lan baldintza hobeak lortzeari ateak ireki dizkioten gertaerak eman dira:  Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LANE)  etxeko zerbitzuaz onartutako hitzarmena eta etxeko langileak Gizarte Segurantzaren Erregimen Orokorrean sartzeko erabakia.

Testu honetan egoera eta gure gizartearen jasangarritasunerako funtsezkoa den emakumezkoen lan sektore baten aldarrikapenak ulertzeko gakoak ematen dira.

Zenbat emakume ari dira etxeko langile gisa Euskal Autonomia Erkidegoan? Ezkutuko ekonomiak sektore honen hedaduraren egiazko argazki bat izatea eragozten du. Baina, Lan Ministerioaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoan 24.318 langile dira eta euretarik 14.000 besterik ez dute Gizarte Segurantzan modu batera edo bestera  kotizatzen. 

Etxeko langile diren emakumeetatik, zenbat dira etorkinak? Espainiako Estatuan, etxeko lanetan beharrean diharduten emakume etorkinen kopurua izugarri igo da azken urteotan, baina datu zehatzak lortzea ez da erraza, ezkutuko ekonomia dela eta. 2011ko Biztanleria Aktiboaren Inkestaren arabera, 703.800 pertsonek Etxeko Jardueren arloan egiten dute lan (%91,5a emakumeak dira). Emakume hauetatik, 294.270 besterik ez dute Gizarte Segurantzako Etxeko Langileen Erregimen Berezian alta emanda (%61,3a atzerritarrak dira).

Etxeko Langileen Bizkaiko Elkartearen arabera (ELE), aurreko urtean arreta jaso zuten etxe-barneko langileen %33ak, gehien bat menpekotasun egoeran dauden adin nagusikoak zaintzen dihardutenak, paperik gabe egiten dute lan.

Zeintzuk dira etxeko langileen lan baldintzak? Etxeko langileek erregimen orokorra ez bezalakoa den Erregimen berezi bat dute Gizarte Segurantzan, milaka etxeko langile lanaren eta morrontzaren artean egotera behartzen dituena. Etxeko Langileen Gizarte Segurantzako Erregimen Bereziak, gizarteak lan honekiko duen begirune eza erakusten du, eta kritika zorrotzak jaso arren, ia ez du aldaketarik izan, 1985ean sortu zenez geroztik.

Langileengatiko diskriminazioa eta euren eskubideen urraketa oso zabalduta dago eta beste lan sektoreetan pentsaezinak lirateke: ez da derrigorrezkoa idatzizko kontratua egitea; langileak enplegu-emaile berdinarentzat 20 ordu baina gutxiago lan eginez gero bere burua altan eman behar du; lan-harremana hausteko arbitrariotasuna; kaleratzeagatik jasotzen den kalte-ordain eskasa; lanaldiaren mugagabetasuna denboraren erabilgarritasuna dela eta; soldataren ehuneko 45era arte ostatu eta mantenu gisa kentzeko aukera; langabezia eta gaixotasun profesionaleko sorospenik ez izatea; gaixotasun-baja gaixoaldiaren hogeigarren eguna baino lehen jasotzeko ezintasuna; lanerako ezintasun iragankorrak ez du kotizatzeko beharrik salbuesten. Oro har, erregimen hau, pertsona autonomoen egoeratik soldatapekoengatik baino gertuago dagoena, makina bat emakume formalitaterik gabeko lan-egoeran egotea eragiten du.

Ba al dago ezberdintasunik etxeko-lanetan diharduten emakumeen lan-baldintzen artean? Etxeko lanetan diharduten emakume guztiek ez dute ikusezintasuna modu berean jasaten. Ioé Taldearen arabera, bertako langileen %79ak erregularizatu gabe egiten du lan; etorkinen %36aren aldean. Formalitaterik ezaren adierazleak ugariagoak dira bertako emakumeengan. Hau, lan honentzat baliozkoa den erregimen bereziaren ondorioz gertatzen da, emakume askok formalitaterik eza aukeratzea eragiten duena, eskatzen diren kotizazio altuengatik eta eskubide eskasengatik, hain zuen. Emakume etorkinen kasuan, euren egoera erregularizatu behar dutenez, alta hartuta egotea nahiago izaten dute. Emakume etorkinen ehunekoak gora egiten du lan-mota kaltegarriagoa den heinean (2005an, etxeko-lanetan behar egiten zuten emakumeen %52,2a izan ziren). Era berean, azpi-sektore bakoitzean, emakume etorkinek zeregin gehiago dituzte, ordu gehiago egiten dute lan eta orduko soldata murritzagoa dute, kontuan hartuta guzti hau jatorrizko herriaren eta etniaren araberakoa dela.

Zein izan da gobernuaren jarrera, etxeko langileen egoerari dagokionez? Gobernuak onartzen du etxeko langileen erregimenak desorekak sustatzen dituela. Izan ere, gobernu sozialistak agindu zuen euren eskubideak gainontzeko langileenekin parekatuko zituztela. Baina 2007az geroztik aldaketa bi baino ez ditu egin.  Soldataren ehuneko 45 ostatu eta mantenu moduan kentzeko aukera ezabatzea, hain zuzen.

Eta, bigarrena, aste honetan onartutako zuzenketa da, enplegu–emaileak etxeko langileengatik lehenengo ordutik kotizatzera behartzen dituenak. Egun, langile hauek astean 20 ordu edo gehiago egiten dituztenean bakarrik kotizatzen dute. Hilabetean, gutxienez, 72 ordu egiten baditu etxe bi edo gehiagotan, langileak bere kuotak ordaintzeko aukera dauka.

Laburbilduz, Gobernuak urrats bat atzera eta beste bat aurrera eman duela esan daiteke. Alde batetik, zeinbait hobekuntza egin ditu etxeko langileen egoera oso pixkanaka gainerako langileen baldintzekin parekatzen direla. Baina, bestetik, Gizarte Segurantzaren pentsioen sistemaren Erreformarako Legea onartu du, Gizarte Segurantzaren gastua murrizteko asmoz, Gobernuak kotizazio-oinarriak kalkulatzeko erabiltzen duen gutxieneko urte kopurua 15etik 20ra igo du. Ondorioz, sindikatuen kalkuluen arabera, pentsioak %6 murriztuko dira. Neurri honek batez ere emakumeei eragiten die, kotizazio garai laburragoak dituztenak, lan-merkatuan etengabe sartu eta irteten dabiltzalako eta lanaldi partzialeko kontratu gehiago dituztelako. Bereziki, Etxeko Lanen Erregimen Bereziaren baitan dauden langileei eragiten die, erregimen honetan dauden langileen %32,5a 16 eta 20 urte bitartean kotizatu dituztenen tartean dagoelako. Egun, 65 urtetik gorako emakume gehienak, ezin izan dutenez euren lan-bizitzan kotizatu, euren senarraren erretiro-pentsiotik edo alargun-pentsiotik bizi dira.

Neurri hauei, krisia gehitu behar zaie, zeinak lan kopurua gutxitu ez dituenak, baina lan-baldintzak okertzea eragin duena.

Zertan eragin lezake Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LANE) itxitako etxeko zerbitzuaren hitzarmen berriak? Ekainaren 19an LANEk etxeko-lana “gutxietsia eta ikusezina” izaten jarraitzen duela onartzen duen hitzarmen historiko bat itxi zuen. LANEren arau berriek etxeko langileek gainontzekoen oinarrizko eskubide berdinak izango dituztela ezartzen dute. Tartean, “bidezko lan-ordu kopuru bat, astean behin elkarren segidako 24 orduko atsedenaldia, espezietan ordaintzeko mugak, lan-baldintzei buruzko informazio argia, eta lan arloko oinarrizko arau eta eskubideak errespetatzea, askatasun sindikala eta negoziazio kolektiboa barne”. Halaber, Lanbide Arteko Gutxieneko Soldata jasotzeko eskubidea izango dute hamalau ordainsaritan; orain arte hamahiru izan dira soilik. Azkenik, araubide berriak lanean segurtasuna eta osasuna izateko eskubidea bermatzen du eta baita baja hartzean Gizarte Segurantza izateko eskubidea ere, istripua izatekotan baja lehenengo egunetik eta gaixotasuna balitz laugarren egunetik hartu ahal izateko, hain zuzen.

Hitzarmenak, gizarte eragile, sindikatu eta alderdi politikoekin batera, indarrak bideratu ditzake, orain arte gobernuan egon diren alderdi guztiek sistematikoki ukatu izan dituzten langileen eskubideak babestearen alde.

 

Argazkia: Olmo Calvo

http://alternatiba.net/old-files/18_19_servicio_domestico_1_Olmo_Calvo.jpg

Bildu eta proiektu estrategikoak > Juan Mari Arregi (Argia)

Juan Mari Arregi
Argia

Bilduren hauteskundeetako garaipenak ilusio handia sortu du orain arte “euretakoei” bozkatzea eragotzi izan zaion gizartearen zati batean. Baina ardura ere sortu du gainerako alderdi politikoen kupuletan, sektore ekonomiko eta finantzarietan, eta beraien hedabideetan. Gehien arduratzen diena independentismoaren aurrerakada den arren, beldurra dute Bildurekin arriskuan leudekeelako proiektu estrategikoak: fiskalitatean eta finantzetan (kutxen fusioa) erreformak, AHTa, Pasaiako kanpo portua, erraustegiak… Politikarien eta lobby-en kezkak erakusten du zeinen zerbitzura egon diren proiektu estrategiko horiek.

Beharrezko herri kontsultarik gabe erabakitakoak izateaz gain, ez dira gehiengo sozialaren zerbitzura egon, langile klasearen eta herri sektoreen zerbitzura, baizik eta talde ekonomiko, enpresari eta finantzari zehatzen interesen zerbitzura. Gure herriaren egituratze ekonomiko, sozial eta nazionalaren alde ere ez dute ezer egin proiektuok.

Bilduk sorpresa eman du herritarren babes handia jaso duelako, eta orain berriz ere sorpresa emateko ardura du baliabide publikoak kudeatzeko gaitasuna duela erakutsiz: irmotasuna azalduz bere helburu estrategikoak (sozialak eta nazionalak) mantentzeko, eta malgutasuna adieraziz epeak eta exekuzio denborak negoziatzeko. Bilduk, udalak eta aldundiak gobernatzeko eskubidea eta aukera du, eta sorpresa eman beharra dauka bere kudeaketan gardentasuna eta zorroztasuna erakutsiz. Udal handietako eta aldundietako zinegotzien eta goi karguen soldata milioidunak murrizten hastea ona litzateke kudeaketa eredugarriaren lehen neurri gisa. Bilduk sorpresa eman beharko luke proiektuen inguruan herritarren borondatea errespetatuz eta horretarako herri kontsultak eginez. Bilduk aukera dauka demostratzeko badagoela gobernatzeko beste modu bat, langile klasearen eta herri sektoreen zerbitzura, eta ez enpresari, bankari eta finantzari gutxiengoaren zerbitzura.

Irudia: Kenjyis

X