Alardea: Ezer berririk ez. Ala bai?

Laura Gomez – Gizpuzkoako Foru Aldundiaren Berdintasunerako Zuzendari Nagusia

Hondarribiko Udalbatzak, EAJ, PP eta H1! alderdien babesarekin, duela gutxi eskatu dio Jaizkibel konpainia mistoari bere estrategiaren inguruko hausnarketa sakon bat egiteko eta, horrez gain, bere babes osoa erakutsi dio alarde pribatuari, hondarribiar gehienak horren aldekoak direla argudiatuz. Aldi berean, Hondarribiko alkateak eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak, biak EAJkoak, Alarde Fundazioaren lokal berriaren inaugurazioan izan dira, eta horrek garbi uzten du desfile pribatuari ematen diotela babesa. Emakunde, Arartekoa eta Gipuzkoako Foru Aldundia bezalako erakundeek egindako adierazpenek, non udalei eskatzen baitzitzaien erantzukizunez jokatzeko 20 urtez iraun duen gizarte gatazkari konponbideak bilatzeko, Alarde Fundazioaren erantzun haserrea eragin zuten, berriz ere.

Beraz, pentsa liteke hainbesteko mugimenduan ez dagoela ezer berririk. Edo bai. Susmoa daukat oraingoan aldea dela mugimendu horiek, hain zuzen ere, ezer ez aldatzea nahiko lukeenarentzat gauzak lekuz aldatzen ari direla imajinatzeak sortzen duen urduritasunaren ondorio direla. Eta badute urduri egoteko arrazoia, hiru erakunde (Gipuzkoako Foru Aldundia, Arartekoa eta Emakunde), lehenengo aldiz, elkar hartuta ari baitira lanean konponbideak bilatzen eta aho batez eskatzen udalek ere haiekin bat egin dezatela. Eta Eusko Jaurlaritzak duela gutxi egindako azterketa soziologiko batek erakusten duelako hainbeste aldarrikatzen dituzten gizarte gehiengo horiek jada ez direla beraiek dioten bezalakoak: hondarribiarren %72k gatazkarentzako konponbideak eskatzen dituzte, %84k adierazten dute oraingo jaiak tristura, lotsa, gogaitasuna eta haserrea sorrarazten dizkiela, eta %43k formularen bat nahi dute emakumeek parte hartzeko aukera izan dezaten, baina ez orain bezala. 

Egoera berri horren aurrean, Hondarribiko Udalaren eta Alarde Fundazioaren erantzunak zahar usaina dauka. Antzua, frustragarria eta oso mingarria izan dela frogatuta dagoen eta, gainera, onartezina eta arduragabea den jarrerarekin jarraitzen du Udalak: hots, Alardea bezalako topaketa kolektiboko gune nagusi bat pribatizatzea funtsezkoa den berdintasun eskubidearen betetzea saihesteko; hain zuzen ere, eskubide hori betetzea basakerian ez bizitzeko gizarte talde modura hartu ditugun akordioetako bat da. Alarde Fundazioak, hasteko, biktimizatu egiten du bere burua erakundeek bultzatutako lintxamenduaz hitz eginez, Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat arazo nagusia ez baita Alarde Fundazioa izeneko antolakuntza pribatua, Udalaren jarrera baizik. Eta, bigarrenik, gezurra esatea erabakitzen du Jaizkibel konpainia pasatzen denean protestak egiteko estrategian inolako erantzukizunik ez duela esatean. Urteak daramatzate ekintzak antolatzen berdintasunezko partaidetza defendatzen dutenak ahultzeko eta iritzia azaldu ez dutenak hertsatzeko; hala, haien isiltasuna aprobetxatzen dute gehienen babesa dutela aldarrikatzeko.

Beraz, zertan gara gatazka honen konponketari dagokionez? Ez dauzkagu konponbideak, baina bai bide horretan gidari izan behar ditugun zenbait elementu eta printzipio.

Erakundeen arteko elkarlana ezinbestekoa da, Alardearen auzia agendan sartu baita herrialde mailako arazo gisa; horrelako beste gizarte gatazka bat berriz gertatzea ekidingo duten irakaspenak ateratzeko aukera ematen digulako; eta helburu bakarra konponbideak bilatzea izatea ahalbidetzen digulako, gatazkaren inguruan dauden alderdikeriak gainditzea eta arma moduan ez erabiltzea lortzeko.

Udalak dira egoera hori aldatzeko gakoa. Adorea behar dute gizarte gatazka bat dagoela aitortzeko, ahots guztiak entzuteko —ez baita gehiengoentzat gobernatzen, gizarte osoarentzat baizik— eta zintzotasunez konponbideen bilaketan inplikatzeko. Beti esan diegu ondoan izango gaituztela laguntzeko, erakunde publiko gisa legitimizatzen gaituenaz arduratzea erabakiz gero: arazo kolektiboak konpontzea.

Konponbide-bilaketak taldean baretasunez eztabaidatzeko gai izan behar du, Alardearen eta haren kuestionamendu kritikoaren inguruko tabuak apurtzeko. Baina eztabaida horietan ezin da ahaztu jaiak errituak direla, elkarrekin bizitzeko hartu dugun erabakia eta adostutako kontratu bati jarraituz bizitzeko sinatu dugun ituna irudikatzen dituztenak. Beraz, herritarren zati batek ezin ditu modu pribatuan zehaztu jaiak eta ezin du adostutakoa ez errespetatu. Horrenbestez, edozein konponbidek eskatuko du jaiak publikoak eta berdintasunezkoak izatea, akordioaren eta adostasunaren bitartez elkarrekin bizitzea aukeratu dugunontzat bizitzeko eta gozatzeko moduko jaiak izatea, gehiengoen edo gutxiengoen mendean jarri gabe.

Melilla: fikzioa gainditzen duen errealitatea

Diana Urrea – Alternatiba

Errealitateak fikzioa gainditzen duela diogu, baina batzuetan esaldi hori askoz ere gordinagoa izan daitekeela sentitzen dugu. Hala gertatu zait duela gutxi Melillara egin dudan bidaiaren ondorioz.

Mugan ematen den giza miseriaren arduradun zuzenak Espainiako eta Marokoko erresumak direla ziurtatzera eramaten gaituzten argudioak aipatu aurretik, ezinbestekoa da migratzaileak eta errefuxiatuak Melillara zer nolako  egoeratan heltzen diren azaltzen duen testuinguruaz hitz egitea.

Melillaz ari garenean, berehala hesia zeharkatzen saiatzen diren afrikar “uholdeen” irudia datorkigu gogora. Hesia baino, hesiak direla esan beharko genuke, guztira hiru baitira; eta aurki lau izango dira, Maroko eraikitzen ari den hesi berria gehituta. Afrikar hauetariko gehienak gizonezkoak dira. Emakumeak ordea, txalupetan edota muga-zeharbideetatik sartzen dira; bertatik egunero komunikabideentzat ikusezinak diren 20.000 eta 30.000 lagun artean igarotzen direla.

Gauzak horrela, azpimarratu beharreko lehen faktorea generoa da. Beste behin ere, emakumezko migratzaile eta errefuxiatuek ondorio latzak pairatzen dituzte: guztiek sexu erasoak jasotzen dituzte etengabe sorterritik atera eta helmugara heldu arte; gehienak euren ibilbide migratzailea kontrolatzen dituzten eta sexu esplotazioa helburu duten sareen salerosketaren biktimak dira; gainera familia barruan indarkeria matxista egunero jasaten dute, eta abar luze bat. Guzti hau heriotza edo haientzat are beldurgarriagoa den zerbaiten mehatxupean; budua.

Aurretik azaldutako baldintzak guztiz lotuta daude emakume hauek duten asilo eskubidearekin. Halaber, pertsona hauen sorterria gatazka egoeran eta krisi humanitario larrian murgilduta dago; eta ondorioz, nazioarteko babesa jasotzeko zilegitasun osoa dute.  

Baina Melillara heldu eta asiloa eskatzeko asmoa dutenek, euren askatasunez mugitzeko eskubide urraketarekin topo egiten dute. Izan ere, asilo baimenaren izapideak egiten diren bitartean, debekatuta dute hiritik ateratzea eta penintsulatik libre ibiltzea. Ondorioz, penintsulara beste nolabait sartzea erabakitzen dute. Arazoa da ordurako kaleratze agindu bat jaso dutela eta horrek gerora asiloa eskatu nahi izatekotan, zailtasunak sortuko dizkiela; horrela, legez kanpoko pertsonak bihurtzen dira; oinarrizko bizi baldintzarik gabe, prekarietate sozial eta ekonomiko larrian bizitzera behartuta egongo diren etorkinak. 

Argitu beharra dago Espainiako Gobernuak ez duela oraindik sexu esplotazioa helburu duen pertsonen salerosketa asiloa eskatzeko arrazoitzat jotzen eta, ondorioz, emakumeak babesik gabe eta euren sorterrira bueltan bidaltzeko arriskupean daude.

Beste faktore garrantzitsu bat Etorkinen Aldi Baterako Egonaldi Zentroaren (CETI) gehiegizko okupazioa eta pilaketa egoera da. Egiaztatu dugunez, 480 lagun biltzeko sortutako zentro honetan 1.600 pertsona nekez bizi dira; haien artean 400 adin txikikoak. Euren bataz besteko egonaldia 280 egunekoa da.

Zentro honen beharrizan guztiei aurre egiteko 15 funtzionariok egiten dute lan, eta eskura dituzten baliabide ekonomiko eskasak kontuan izanda, zeregin hau betetzea erabat ezinezkoa da. Egoera lazgarri honen arduraduna Estatu Espainoleko Barne Ministerioa da. 

Faktore mediatikoak ere garrantzi handia dauka: komunikabide ofizialistak erabiliz, hesira salto egiten duten pertsonak kontrolaezinak direla sinestarazten zaie herritarrei. Norbaitek sinetsiko al luke egoera hauek kontrolaezinak direla, estatuaren segurtasun eta indar kidegoek eskura dituzten bero eta mugimendu sentsoreekin eta base militar marokoarrekin? zentzugabekeria hutsa da. Hala nahi izango balute, inork ez luke hesitik salto egin behar, baina zenbait hitzarmen ekonomiko sinatzen direnean, mugimendu masibo hauek ematea komeni da, arreta desbideratu ahal izateko, giza miseriaren morboa eta pertsonen salerosketa erabilita.

Zorionez, komunikabide alternatiboak daude, Espainiari lan zikina egiten dieten indar marokoarrek pertsona migratzaileei jasanarazten dieten krudeltasunaren  berri ematen digutenak. Melillako Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakunde baten esanetan “penintsulako herri ezberdinen burujabetza ukatzen dutenek, Marokori bere nahiera ibiltzen eta giza eskubideak urratzen uzten diote”.

Azkenik, ezin ahaztu Melillan ematen den esklabotza mota ikusgarriena: “Emakume garraiolari” delakoak. Emakume marokoarrak dira, Espainia eta Maroko artean 30 eta 100 kilo bitarteko fardelak euren sorbaldetan eramaten dituztenak, 2 euroren truke. Auzo Txinatarretik igaro besterik ez dugu behar pairatu behar izaten dituzten izugarrikeriez ohartzeko.

Baina zerbait azpimarratzekotan, duintasuna izango litzateke. Mundu zeken eta bidegabe batean gizaki batek jasan dezakeen guztia jasan ostean, edozein bidetik mugak zeharkatzen dituzten milaka gizon-emakumeei, Estatu espainol eta marokoarrek inoiz kendu ezin izango dieten duintasuna, hain zuzen ere.

Mugarik gabeko mundu baten alde, non herrien arteko elkartasuna eta herritartasun unibertsala oinarrizko printzipioak izango diren; gaur inoiz baino gehiago, Euskal Herri libre eta internazionalista bat aldarrikatzen dugu, munduko edozein tokitan pobrezia eta bidegabekeria pairatzen duten pertsona eta herri guztien mina bere egingo duena.

Argitaratu izan da, besteak beste:

Ahotsa.info eta Ozenki webguneetan.

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/t31.0-8/10532325_921584127858904_8223132021791970165_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10457389_921583914525592_770403091804003351_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10497292_921583921192258_2981816096046544466_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpf1/t31.0-8/10547369_921584001192250_7142990125952579762_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-g-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/t31.0-8/10535779_921584027858914_198461352626954479_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xaf1/t31.0-8/10572203_921584077858909_9056584540340134860_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/t31.0-8/10517308_921584184525565_5475852870746427544_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-b-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xap1/t31.0-8/s960x960/1889080_921584211192229_8860629059750369364_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-h-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/t31.0-8/10553743_921584221192228_8235299782313136558_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/1537544_921584277858889_8216496498213771208_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpf1/t31.0-8/10295897_921584301192220_7814162715301170349_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10497141_921584324525551_9050137041099940671_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/t31.0-8/10495344_921584361192214_1408028507051181404_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10498315_921584354525548_329560118946672805_o.jpg

Maroto, arrazista ezjakina edo asmo txarrekoa?

Toni Ramos eta Cristina Bereziartua – Alternatiba Araba

Maroto jauna, egunotan egin dituzun adierazpen arrazista eta xenofoboen aurrean, gure gaitzespenik irmoena ozen adierazteko beharra sentitzen dugu. Ez dakigu herritarrekin nahita aritu zaren gezurretan edo zure ezjakintasuna azaldu besterik ez ote duzun egin ziurtatzean aljeriarrak eta marokoarrak laguntza sozialak jasotzeko Gasteizen erroldatzen direla. Zure iruzur sozialaren aurkako gurutzadaren datuak ikusita, argi dago erroldatik kanporatutako pertsona gehienak, %75, bertakoak direla, eta %18ra ere heltzen ez direla jatorri magrebtarrekoak. Ez legoke gaizki zurea bezalako kargua dutenek informazioa bilatzea halako salaketa larriak egin aurretik, are gehiago herritar guztiek -zuk ere bai- dakitenean zure alderdiko bulego dotoreetan esertzen direnetako asko iruzurrarekin eta ustelkeriarekin harreman zuzena dutela, herritarren lepotik gainera, diru publikotik milioika euro desagerrarazten dituztela. Beraz, zuzenagoa litzateke esatea zu zeu, PPkoa izate hutsagatik politikari ustela zarela, pertsona jakin bat magrebtarra izateagatik iruzurra egiten duela esatea baino.

Zoritxarrez, zure adierazpen arduragabeekin ohituta gaude dagoeneko, are okerrago, ildo beretik doazen politikak ezartzera ohituak gaituzu, Frantzian Le Pen bezalako muturreko eskuindarrek babestutako politiken parekoak direla. Mota honetako diskurtsoak, Maroto jauna, arrazakeria eta xenofobiaren txinparta piztu besterik ez dute egiten krisiak kolpatutako gizartean, etorkinak egoera horren errudun bilakatuta. Baina egoera hau, zure alderdiak Gasteizko Udalean, Arabako Aldundian zein Espainiako Erresumaren Gobernutik ezarritako politiken emaitza zuzena dira. Zure hitzak gezurra baino askoz gehiago dira, gizartean pentsamolde faxistari bide egiten dion pozoitzea ekar dezakete.

Oker dabilena, are gehiago oker dabilena alkatea denean eta herritarrei kalte egiten dienean, okerra zuzendu eta publikoki barkamena eskatu behar du. Baina egia esanda, ez dugu uste hala jokatuko duzunik, zure politika arrazista eta xenofoboak aldatuko dituzunik uste ez dugun bezala. Ez dirudi, halaber, arduraz aritzearen argia piztuta diskurtso populista lagako duzunik hitz pedagogikoak eta arrazoituak erabiltzen hasteko. Eta benetan diogu, Maroto jauna, gustatuko litzaigukeela honetan oker dabiltzanak gu izatea. 

Gu guztiona eurena bilakatu zutenekoa

Asier Vega, Joseba Permach, Ainhoa Beola eta Unai Ziarreta

Banku-fundazio bihurtzeak orain arte, kontu-emateen bidez, kutxen nolabaiteko kontrola eraman duten batzar orokorrak desegitea dakar, baita hamarkadetan ezagutu ditugun administrazio kontseiluak ere. Kutxetako zuzendaritza ez dute bezeroek edota erakunde publikoek euren ordezkari gisa aukeratutako gizon-emakumeek egingo, euren burua soilik ordezkatuko duten pertsonek baizik. Ez diote inori euren erabakien berri eman behar, ez diote inori egiten dutenaren kontu eman behar; are gehiago, eurak izango dira euren buruak epaitu ez ezik, aukeratuko dituztenak.

Beraz, astelehenean, BBK eta Vital banku-fundazio bihurtuz gero, kutxen eta Kutxabanken kontrol publiko eta soziala galduko du herri honek.

Nola egin dezake aurrera bere aberastasunaren gainean erabakitzeko eskubidea ez duen herri batek? Nola egingo dugu aurrera egungo testuinguru kapitalistan herritarrok ez badugu geure aurrezkien gainean erabakitzeko eskubiderik?

Ezin esan liteke euskal kutxek hartu duten pribatizazioaren bideak harritu egin gaituenik. Bilduk 2011n eman zuen fusiorako oniritziaren biharamunean bertan EAJk hautsiak zituen bertan jasotako akordioak, PPren eskutik, Bilduren ahalmena murriztu, Espainiako Legea aldatu eta egun erabiltzen duten «derrigortzen gaituzte» mantra sortzeko.

Hasiera-hasieratik zuten argi zein zen euren helburua. EAJk, Urkullu, Ortuzar eta Egibar jaunak buru dituela, ez du herri honen burujabetzarako ezinbesteko diren tresnak eraikitzeko borondaterik; alta, guztiz kontrako bidearen hautua egin zuen eta finantza-sistemari dagokionez, bertako ezaugarriei muzin egin eta herriari, baita espainiarrari ere, hainbeste desgrazia ekarri dizkion finantza-sistema espainiarra hartu du oinarri eta erreferente. EAJk ez du «Euzkadi»-ko ekonomia ardatz izango duen finantza-tresnari eutsi eta indartzea helburu betiere herritarron ongizate eta garapen egokia bermatzeko, oligarkia jakin baten aseezintasunari jaten ematea baizik. Ez gaitezen engaina, oligarkia jakin hori izan da EAJren agintarien gainetik gailendu dena, oligarkia jakin hori izan da orain dela gutxi arteko oreka zail horiek hautsiz, Gipuzkoa edota Araba Buru Batzarraren gainetik, Bizkai eta Euzkadi Buru Batzarreko gizon guztiei gailendu zaiena.

Honaino iristeko egin behar izan duten bidea, ordea, luzea izan da. EAJ, PP eta PSEren arteko aliantza ezinbestekoa dute neoliberalismo sutsuenari aurre egiten dion herriaren interesak behin eta berriz zapalduz, kapital metaketaren alde egin ahal izateko. Azken salto hau ez zaie hain erraz aterako, ordea. Kutxak «despolitizatzearen» aitzakiapean egin zuten Madrilgo Legea EAJ eta PPk, baina patronatu berria osatzeko aukeratu dituzten pertsonak enpresa-gizon edo bankariak izan beharrean, hain zuzen ere, alderdietako pertsonak dira, hiru alderdietako gizon-emakumeak. Politikariak kentzearena aitzakia merkea zela pentsa genezake beraz… baina ez, eurek politikari jakin batzuk kendu nahi zituzten, gero eta gehiago izan gaitezkeen politikariak, oligarkiaren interesak barik, herriaren interesak defendatzen ditugun eta defendatuko ditugun politikariak, hain zuzen ere.

Eta eurak asko dira, eta demokrazia burges eta ordezkatzaileak eskaintzen dizkien gehiengoak osa ditzakete, oraingoz, baina gu gero eta gehiago gara, gero eta gehiago gara merkatuen diktadura deuseztatu eta pertsona ekonomiaren gainetik jarri nahi dugunak; gero eta gehiago gara, etorkizun duinaren eraikuntzan, doiketa estruktural kapitalistari aurre egin eta eraldaketa sozialaren bidea hautatu dugunak; gero eta gehiago gara neoliberalismoak ondo erakutsita, EAJren sasijakitunen hitz politen aurrean, pobreziara kondenatu nahi gaituztela ikusten dugunak. Herri bat eraiki edo deseraiki egin baitaiteke, eraldatu edo pobreziara kondenatu, ahaldundu edo espoliatu… eta hori guztia egiten lagundu edo oztopatu egin dezakegu.

Horregatik guztiagatik, EH Bilduko kideok, gure paperaren garrantziaz jakitun izanik, baina herriaren papera are garrantzitsuagoa dela azpimarratuz, bidegabekeria eta lapurreta handi honen aurrean, herriarekin gaude, kanpoan zein barruan, kalean zein batzarretan, bere etorkizunaren jabe izan nahi duen herriaren ahotsa ozen entzunaraziz.

ehbildu.net-en irakurri

Emantzipazioaren aldeko apustua

Diana Urrea, Jon Iñarritu, Eva Blanco eta Maite Ubiria – EH Bildu

Garapenerako lankidetza bidegurutze batean dago Euskal Herrian. EH Bilduk politika publiko eraldatzailearen alde egiten du, herritarrak ahalduntzean eta gizarte-justizian oinarrituta, baina gainerako indar politikoek eskaintzen dutena ikusteak atsekabea eragiten du.

EAJk, bai Eusko Jaurlaritzan, bai Bizkaiko Foru Aldundian, murrizketa handiak egin ditu politika horri dagokionez, eta bere Basque Country Estrategiaren gehigarritzat hartzen du; izan ere, estrategia horren helburua da euskal enpresek kanpoko herrialdeetan presentzia izan dezaten sustatzea, baina kasu askotan, lan-baldintza txarragoetan eta esplotazioa nahiz prekarietatea sustatuta. Esan gabe doa horrek guztiak ez duela zerikusi handirik garapenerako lankidetzak benetan izan behar duenarekin.EAJk, bere jarduna ezkutatzeko, esku-hartze humanitario handiekiko babesa iragartzen du han eta hemen (Filipinetako hondamendiaren kasua dugu horren adibide), nahiz eta gero laguntza hori ez den gauzatzen; edo, bestela, gezurra esaten du inolako lotsarik gabe, adibidez, Bizkaian. Izan ere, %46ko murrizketa egin ostean, honako hau esan du lotsagorritu ere egin gabe: “Euskal Autonomia Erkidegoan, lankidetzaren esparruko konpromisoari eusten dion herrialde bakarra da hau”.

Alderdi Popularrak ere antzeko zinismoz jokatzen du: gobernatzen dituen erakundeetan, lankidetza-politikak eskizofrenikotzat edo, besterik gabe, faltsutzat har daitezke. Arabako Foru Aldundian, foru-arau bidez ezarrita dago aurrekontuaren %1 lankidetzara bideratu behar dela. Baina iaz, sei proiektu baino ez ziren finantzatu, guztira 224.557€-ko balio metatuarekin. Murrizketa nabarmena da, baina hori baino deigarriagoa da arduradun politikoen lotsagabekeria; izan ere, haien hitzetan, krisialdiaren ondorioz, Arabako Foru Aldundiak aurrekontuaren %0,7 baino ezin du bideratu lankidetzara, baina Gobernuz Kanpoko Erakundeek egin duten azterlanaren arabera, Foru Aldundiaren ekarpena %0,2 baino txikiagoa da.

Bestalde, Euskadiko Alderdi Sozialistak eskarmentu handia du hitzaldi bikoitzak egiten, gobernatzen edo oposizioan dagoen arabera, baina garapenerako lankidetzaren kasuan, isil-isilik dago. Iraganean oportunismo politikoaz jardun badu, orain axolagabekeria baino ez du erakusten; hau da, argi eta garbi mespretxuzko joera adierazten du, alderdi horrentzat lankidetzarekin loturiko politika ez baita lehentasuna.

Egoera hori ikusita, Euskal Herria Bildutik garapenerako lankidetzaren politika defendatzen ari gara gobernuan gauden erakundeetan; guk gobernatzen ditugun erakundeetan ez ditugu aplikatu murrizketa tamalgarri horiek, gainerako alderdiek kontrakoa egiten duten arren.

Dena den, gure ustez, zenbatekoa bezain garrantzitsua da modua; beraz, nazioarteko garapenerako lankidetza aldarrikatzen dugu politika publiko eta sozialtzat. Bestela esateko, nazioarteko lankidetza politika publikoen multzoan sartzen dugu guk, eta politika publiko den aldetik, finantzaketa publiko egonkorra ezinbestekoa izateaz gain, administrazioak berak hartu behar du bere gain politika horren plangintza, kudeaketa, jarraipena eta ebaluazioa.

Gainerako alderdiek ez bezala, guk ez dugu uste garapenerako lankidetza ongintzazko laguntza denik eta eguberrietako azokatxo baten bitartez finantzatu behar denik; aitzitik, gizarte-justiziarekin lotzen dugu. Bestela, geure oparotasunaren jatorria ukatzen ariko ginateke gu geu ere, zinismoz jokatuz; izan ere, guk hainbeste baldin badugu, hegoaldeko herrialde pobretuetako lurraldeak eta gorputzak esplotatu eta indarrez ebatsi ditugulako da.

EH Bilduren ustez, gure ustez, lankidetza-politikak herritartasun unibertsalaren kontzeptuan oinarritu behar du; alegia, pertsona guztiak eskubideen subjektutzat hartu behar ditu, nongoak diren edo non bizi diren alde batera utzita. Era berean, lankidetza-politikak eraldatzailea izan behar duela uste dugu; giza garapen iraunkorra sustatzeak izan behar du politika horren ardatz.

Gaur egun, dela herrian, dela orokorrean, gure inplikazioa eskatzen duten prozesu asko eta asko daude: nekazarien elkarteek elikadura-subiranotasunaren alde egiten duten borroka, mugimendu feminista borrokalariak antolatzea, Saharako eta Palestinako borrokak… Beraz, Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakundeei laguntza ematen diegu, baita gizarte-mugimenduei ere, eskubide indibidual eta kolektiboen alde borrokan ari diren herritar antolatu horiei laguntzen jarrai dezaten, baina betiere emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna bultzatuta.

Azken batean, guk defendatzen dugun lankidetza-eredua tresna bat da; hain zuzen ere, gizarte zibil antolatuak balia dezakeen tresna, herrien eta pertsonen emantzipazioa ahalbidetzeko tresna, beste politika batzuekin koherente izanik. Alderdien interesen gainetik, epe motzeko interesen gainetik, herri-mugimenduen eta gizarte-erakundeen zerbitzura jartzen dugu lankidetza, herri-mugimendu eta gizarte-erakunde horiek baitira gizartea eraldatzeko prozesuaren benetako protagonista.

Euskal ezkerraren indarra nagusi izateko

Oskar Matute – Alternatibako bozeramailea

Emaitza zoragarria da atzokoa, gertutik ikusita zein orokorrean. EHBildutik erronka bi genituen aurrean, batetik, Euskal Herria errebeldea, gorria, berdea eta moreak ahots propioa izatea, lortu dugu. Bigarrenik, hauteskunde hauetan gure oinarrietatik urrun zeuden hauteskundeak direla medio, batzuek EH Bildu indarra galtzen ari zela esatearen arriskua ez da gauzatu.

Argi gelditu da borrokan jarraitzen dugula, herri honetako ezkerraren zati garrantzitsu batekin lotura dugula, ezinbestekoa denarekin, kopuruagatik eta oinarri antolatuagatik, Euskal Herritik erregimenarekin hausteko prozesua sortzeko. Haratago joanda, Podemos eta IU alderdiek ere emaitza bikainak izan dituzte. Euskal Herrian ere bai, espiniar estatuan izandakoa baino txikiagoa izan arren. Datu honek pentsarazi behar digu ezkerra, subiranista edo autodeterminista, erregimenari eutsi nahi diotenen alderdiekin boterearen partidan jokatu eta irabazteko moduan dagoela.

Hala, kanpainan esan genuenez, 26an borrokan jarraitu behar dugu. Euskal Herriko ezkerrak eta Euskal Herriak berak nagusi izateko indarra eta sinergiak borroketatik sortzen direlako. Milesker guztioi eta zorionak denoi, bereziki arabatarrentzat eta gipuzkoarrentzat lehen indarra gara Hego Euskal Herrian haiei esker! Irabaztera goaz!

Eta noski, ez ditut ahaztu nahi Puyalon de Cuchas, Andecha Astur, UP, ANC eta BNG alderdietako adiskide eta bidelagunak, beren sostegun internazionalistarengatik, badakigulako oso zaila izan dela zenbait lurraldeetan. Kanpainan agindu genuenez, gure harremanak aurrera joko du, errespetuan eta elkarrekiko laguntzan oinarrituta.

Palestinarekiko elkartasuna Nakba-ren 66. urteurrenean

Maiatzaren 15ean Nakba-ren eguna gogoratzen da, “hondamendiaren eguna” arabiarrez hain zuzen ere. Izan ere, 1948ko egun horretan herri palestinarraren zati handi bat bere etxeetatik kanporatua izan zen. Hortaz, Israelgo Estatuaren sorrera, sionismo politikoak hamarkada batzuk lehenago teorikoki garatuta, “herririk gabeko lurra lurrik gabeko herriarentzat” premisa faltsuan oinarritzen da. Zentzu horretan, Israelgo Estatuaren sorreraren osteko populazio palestinarraren kanporatzea proiektu espantsionista sionistaren beharren gauzatzea baino ez zen izan. Historian zehar izan diren beste kolonizazio adibide batzuen aldean, kasu honetan ez zuten bilatzen bertako populazioa menderatu eta lan-esku merke bezala erabiltzea, baizik eta judutarrekin ordezkatzea, edozein lekutatik etorrita ere. Modu honetan, gehiengo demografiko judutarra lortuko zuten, erlijio judutarra bere zutabe nagusia daukan Estatuaren existentzia ziurtatuko lukeen gehiengoa hain zuzen ere.

1947ko 181 Ebazpenaren bidez NBEk onartu zuen Palestinaren zatiketa (ordura arte agindu britainiarraren menpe zegoen) eta jarraian Israelgo Estatuaren aldebakarreko adierazpena heldu zen. Hala ere, zonaldeko Estatu arabiarrek ez zuten onartu eta gaur arte dirauen gatazka historiko eta politikoa hasi zen. Sortu berria zen entitate sionista (neurri handi batean EEBBek eta Estatu europar batzuek finantzatua eta armatua) eta Libano, Egipto, Transjordania, Siria eta Iraken arteko enfrentamendu militarraren testuinguruan populazio palestinarraren zati handi baten kanporatzea gauzatu zen, aginte britainiarraren garaietan erreprimitua eta desarmatua izan ostean. Iturrien arabera datak aldatzen badira ere, 700.000-900.000 palestinar haien etxebizitzak uztera behartuta izan ziren, Ejertzito sionistaren aurrekaria zen Hagana indar militarraren presioak eta sarraskiek bultzatuta. Iheslarien zati bat inguruko nazioetara abiatu zen eta beste zati batek Zisjordaniako eta Gazako errefuxiatu eremuak sortu zituen. Gaur egungo zifrak 4 milioien inguruan leudeke, NBEk berak aitortzen dituen lehen errefuxiatuen ondorengoak kontuan hartuta.

Nakba-tik 66 urte pasatu dira jada eta 1948ko errefuxiatu gehienak hil dira etxera ezin bueltaturik. Beren ondorengoek haien etxeen giltzak gordetzen dituzte oraindik, eta itzultzeko itxaropena eta aldarrikapenari eusten diote, gobernu askok plan sionisten aurrean mantentzen duten axolagabekeria edota konplizitate zuzenaren gainetik.

Hala ere, herri palestinarrak pairatzen duen egoera ez da mugatzen 1948 kanporatzera. Azken sei hamarkada eta erdi hauetan errepresio eta ustiatze bortitza gauzatu da proiektu sionista finkatzeko eta Estatu palestinar bat bideraezin bihurtzeko. 1948an lapurtutako lurrez gain, Estatu sionistak lurraldeak bereganatzen jarraitu du, palestinarren kontura baita siriarrenera ere (1967). Koloniak eraikitzeko politika (ondoriozko israeldarren erabilpen esklusiboko errepideen sareaz, segurtasun perimetroaz, check-point-ez eta militarizazioaz) eta Apartheid harresia (familia palestinarrak banantzen, nekazal-eremuak mozten eta herri palestinarren arteko joan-etorria itotzen duena), jendarte-ingeniaritza sionistaren parte dira, lurraldea bereganatzeko eta bertakoak ordezkatzeko helburua duena.

Estatu sionistak urteetan zehar ostutako lurren garapena mapa baten gainean ikusten badugu, oso erraz ulertuko dugu nola egoera batera heltzen ari den non palestinarrak beraiek beren lurraldearen barruan isolatuta geratzen ari diren, alderantzizko kolonien modura. Hau guztia Gazako egoera deskribatzera sartu gabe. Izan ere, Hamas-en aurkako gerra-politika sionistei nazioarteko gobernuek emandako sostenguak milioi bat eta erdi biztanleko zonalde hau zabortegi bihurtzea ekarri du, non populazioak ez daukan ezta oinarrizko zerbitzurik, kanpotik ezarritako isolamendua dela eta.

Nakba-tik 66 urtera ez da aurreikusten epe motzean irtenbide bat herri palestinarraren eskubideen aitorpenerako bidean, errefuxiatuen bueltatzea ezinbestekoz jaso behar duena. Zonaldean garatzen ari den ofentsiba inperialistak (Libia, Siria, Libano, Egipto…) ez du errazten herri palestinarraren aldeko presio nahikoa inguruko gobernuetatik.

Egoera etsigarri honen aurrean, bi alderdi azpimarratu behar dira. Alde batetik, bizirik jarraitzeko eta okupazioa, zapalkuntza eta Apartheid egoera bukatzeko herri palestinarraren borroka eta sakrifizioa. Borrokatzeko gaitasun hori, belaunaldiz belaunaldi irakatsita, etorkizunaren bermerik onena da herri honentzat: ezer oparituko ez dietelako eta, gainera, lapurtzen eta gutxiagotzen jarraitzen saiatuko direlako kontzientea dena.

Beste alde batetik, indarrean jarri nahi dugu Palestinarekiko nazioarteko elkartasuna eta, honen barruan, herri palestinarrak proposatutako elkartasun-ekimen handiena: Israelgo Estatuaren aurkako boikot, desinbertsioak eta zigorren kanpaina (BDS kanpaina: www.bdsmovement.net/call). Palestinako 173 erakundek bultzatutako kanpaina honek Israelgo Estatuak herri palestinarraren autodeterminazio eskubidearen aitorpena bilatzen du, baita nazioarteko legedia betetzea ere, honako alderdi hauei dagokienez: okupazioa eta kolonizazioa bukatzea, harresia botatzea, Israelen bizi diren palestinarren eskubideen berdintasuna aitortzea eta errefuxiatuen bueltatzea onartzea.

Kanpaina honen tresna nagusiak hauexek dira: produktu eta zerbitzu israeldarrei boikota (Israelgo enbaxadore kultural gisa aritzen diren artistei eta akademikoei boikota barne), sektore publikotik zein pribatutik ez inbertitzea herri palestinarraren eskubideen zapalkuntzarekin erlazionatuta dauden enpresa israeldar zein beste nazioartekoetan, eta hirugarrenez, nazioarteko instantzietan Estatu sionistaren aurkako zigorrak ezartzea. Hauek dira herri palestinarrak munduko herrien eta erakundeen eskuetan jartzen dituen tresnak elkartasuna erarik eraginkorrenean lantzeko. Hegoafrikako Apartheid erregimenarekin bezala, Palestinarren Nakba betikotzen eta sakontzen duen Estatu sionistaren isolatzea eta ahultzea epe-luzeko borroka da. Hala ere, BDS kanpaina arrakasta handiak jasotzen ari da jada eremu komertzialean (Veolia edo G4S enpresen galera handiak kontratuetan), kulturalean (Israelen egitekoak ziren emanaldiak bertan behera geratuta eta artista israeldarrek atzerrian emateko emanaldien aurrean protesta ugari) eta akademikoan (unibertsitate israeldarrekin ez kolaboratzeko adierazpenak nazio batzuetako unibertsitateen eskutik edo pasa den urtean Jerusalem-en nazioarteko konferentzia batean Stephen Hawking-ek bere parte-hartzea bertan behera uztea). Euskal Herrian ere, Palestinaren aldeko elkartasuna bideratzeko daukagun erarik onena BDS kanpaina da. Azken urteetan agerian geratu denez, lan-eremuak ez daude faltan. Izan ere, beharrezkoa da presioa handitzea entitate sionistarekin dauden eta egon daitezkeen harreman guztiak mozteko, instituzio, komertzio baita akademia arloetan ere.
Era berean, Palestinaren zapalketaren aurka kokatu gabe, eta Israelgo Estatuaren irudi “adiskidetsua”, Estatu modernoa eta demokratiko gisa irudikatzeko jasan behar ditugun kirol erakustaldien (Tel Aviv-eko Maccabi…) edo kultura-emanaldien (Noa Gasteizko Jazzaldian aurtengo uztailean…) aurrean ezin dugu geldirik geratu. Nakba-ren nazioarteko gogorapenean beharrezkoa da guztiok lan egitea, bakoitzak bere esparruan, proiektu sionistari zilegitasuna kentzeko eta herri palestinarrarentzako irtenbide-eskenatoki baten alde egiteko. Zentzu horretan, gaur egun, egin dezakegun elkartasunik eraginkorrena BDS kanpaina are gehiago bultzatzea eta zabaltzea da.

Sionismorik gabeko Euskal Herria lortzea herri palestinarraren askapen prozesuarekiko gure kontribuzio partikularra izango da.

Euskal Herria-Palestina Sarea

*Alternatiba eta EHBildu sare honen partaide dira beste hainbat sindikatu eta gizarte eragileekin batera.

 

Odol analisiak euskaraz

Aitor Montes Lasarte – Familia medikua

Euskaldunon odola beti izan da mintzagai. Izan ere Rh negatibo ospetsuaren dentsitatea Euskal Herrian beste inon baino handiagoa omen da; zientzialari askoren ustez, euskaldunon berezitasunaren erakusgarri: bereziak, isolatuak, genetika aldetik zein hizkuntza aldetik. Harrotasun gabeko izaterik ez da, eta guk badaukagu gurea. Bego horrela, ez naiz horrelako saltsatan sartuko.

Baina euskaldunak izanagatik, euskaldunak odolaz, ohituraz eta mintzairaz, ez gara ohartu odoleko analisien emaitzak gazteleraz daudela. Odola mehetu zaigu antza, eta osasun-arreta erdaraz izan behar duela hezurretan barrena daukagu sartuta.

Osakidetzak euskarazko osasun zerbitzua eskaini behar luke; bere betebeharra da, saihestezina, koherentea izan nahi badu. Zoritxarrez, euskaldunok osasun-arreta euskaraz eskatu beharrean gaude, gure eskubidea behar zuena betebeharra bilakatuta alegia. Erakundeak 30 urte bete dituen honetan, erronka handia jo digu langileoi, baina gogorarazi behar genioke euskararen arloan herren handia eginez gabiltzala, okerreko bidetik. Lankide askok euskarari herra handia diotela ez dago ukatzerik, eta egia esan, gatazkak uxatu nahian, euskararen normalizazioari uko egin diogu; horrela jarraituz gero, erakundea baino herrakundea deituko diote euskal hiztunek, eta bete-betean asmatuko. Bistan da herreneriak jota dagoela.

Gaitza da denbora luzez osasun arloa erdaraz izateko ohitura sendatzea, baina egoera hau lehenbailehen konpondu behar genuke; gaixoak osatu, herrenak zuzendu eta itsuak argitu. Eta egon badaude aurrerapauso txikiak emateko aukera zehatzak, konkretuak, bizkorrak, alboko ondoriorik gabeko sendabideak. Horien artean, hasteko, odoleko analisien emaitzak euskaraz eskaintzea. Ez dirudi gehiegizko eskabidea «glucosa» ordez glukosa jartzeak; creatinina jarri beharrean kreatinina, edo «filtrado glomerular» (MDRD) jarri barik iraizketa glomerularra (MDRD) jartzea, adibidez. Zure medikuari galde egiozu, hark azalduko dizu zer den iraizketa glomerularra euskaraz.

Esango dute, eta egia da, ez dela nahikoa izango. Horrela ez dugu euskarazko osasun-arreta sortuko, ez dugu Osakidetza euskal- dunduko, baina oinarrizko abiapuntu bat da, ezinbesteko aurrerapausoa, euskarak osasungoan erroak egin ditzan. Aurrenekoz,  idatzizko harremanak, ematen zaizkigun idazkiak euskaraz jasotzea eta eskaintzea, lan hizkuntza eta zerbitzu hizkuntza uztartuz, normalkuntzarako bidea gure baitan ostatua har dezan.

Baina erraza izan arren, urratsa izan arren, eskatu egin behar dugu. Eskubideak ez zaizkigu berez ematen ez bermatzen, beti oztopo edo trabak jartzen dizkigute, eta eskean ibili behar. Isilik nahi gaituzte, makurtu, herrestarazi, eta Eusko Jaurlaritzak edo Osasun sailak edozein aitzakia eta estakururen gerizpean babesa bilatuko du. Ezinezkoa dela, krisialdian gaudela, dirurik ez dagoela. Bereziak omen gara euskaraz lan egin nahi dugunok, isolatuak, bakan batzuk besterik ez. Batzuek odola mehe daukate.

Orain gutxi famili mediku batzuk, egunero darabiltzagun gernu eta odoleko analisien emaitzak euskaraz jasotzea eskatu dugu, bakoitzak bere unitatean. Ez dugu erantzunik jaso jakina, eta analisiak gazteleraz datoz oraindik. Gure lankide euskaldunei gauza bera egin dezaten eskatzen diegu, bide batez. Baita erabiltzaileei ere. Eska ezazu zure odoleko eta aanalisien emaitzak euskaraz, mesedez. Ez onartu erdaraz.

Izan gaitezen beraz euskaldunak mintzairaz, eta odolaz baino, odoleko analisiez behintzat. Odoleko analisiak, euskaraz!

X