Etiketa: Iritzia

Iberdrola edo erruduna nola saritu

Bilboko Udalak, Azkuna alkatearen ekimenez, Bilbotar Ospetsu titulua eman zion iaz Iberdrola enpresari. Araudiaren arabera, hiriaren zein hiritarren irudi zein mesederako eginiko lan goraipagarria egin duten pertsona edo erakundeak bereizten ditu Udalak aipatu tituluarekin. Izendapena, azken batean, jokabide zibiko eta eredugarriaren aitortza da.

Esan daiteke nahiko modu arraroan ulertzen duela jokabide zibiko eredugarria gobernu taldeak: herritarrak energia nuklearraren arriskupean jartzea; bizkaitarron onurarako politika sozialak garatzea galarazten dituzten zerga kenkariak baliatzea; azpikontratatutako enpresetako langileen eskubideak urratzea eta, azken finean, Iberdrola ezartzen den leku orotan inpaktu sozial eta ekologiko lazgarria izatea, Latinoamerikan batez ere. Hau al da jokabide eredugarria haientzat?

Fukushiman gertatutakoa gertatua ere, Iberdrolak Garoñaren bizitza luzatzearen aldeko jarrera dauka. Herritar guztiak mehatxatzearen parekoa da hori, 40 urtetik gora duen zentral nuklearraz ari garenean. Argi dago mozkina dutela lehentasun, eta oso bigarren mailan, gu guztion segurtasuna.

Iberdrolak, halaber, Madrilgo Gobernu desberdinen lan erreformak baliatu izan ditu bere langileak zapaltzeko, azpikontraten bidez multinazionalarentzat lan egiten dutenak batez ere. KONEKTA da adibiderik argigarri eta, era berean, mingarriena. Izan ere, Iberdrolaren bezeroekiko arreta zerbitzua kudeatzen dutenetik 50 langile kaleratu dituzte. Jokabide benetan eredugarria bai.

Azkenik, multinazional guztiek bezala, irabaziak beste ezerren gainetik lehenesteko estrategiaren baitan, Iberdrolak ez du inolako eragozpenik beste herrialde batzuetako baliabideak ustiatzeko, bere diskurtso berdea zeharo ahaztuta eta bereziki Latinoamerikan aztarna beltza utzita: giza eskubideen alde nazioartean jasotzen diren eskubide sozial, politiko eta ekologikoak ezabatuta. Hala, eta herrialde jakin batzuek enpresa transnazionalekiko dituzten legedi eskuzabalak baliatuta, erabat ohikoak dituzte kaleratzeak, sindikatutako langileekiko mehatxuak, prezioen zein ordainketen gaineko iruzurra, lur desjabetze zein jende kanporatzeak haien proiektu energetikoen ondorioz, eta abarrekoak.

Saritzeko moduko portaerak al dira aipatutakoak? Eredugarria al da Latinoamerikan pertsona askoren bizitzaren lepotik ahal bezain beste mozkin lortzen jarraitzea? Gure segurtasuna kolokan jar dezaketen azpiegituren aldeko apustuari eustea da bilbotarrok eskertu behar duguna? Langabezia, pobrezia eta bazterkeria nagusi direnean urtero 9 milioi eurotik gorako saria duen Sanchez Galan presidentea goraipatzea?

Iberdrolaren ohiko jardueren zati bat besterik ez dugu birpasatu baina, non da zibismoa guzti honetan? Elkartasun, etika zein justizia gabezia baino ez dugu ikusten. Onartezina deritzogu halako jokabideak saritzeari. Guztiz lotsagarria da pertsonen aurkako hainbeste zapalkuntzen errudunei saria ematea eta, horregatik, Bilbotar Ospetsu titulua ken diezaiotela aldarrikatuko dugu behin eta berriro, gero eta ozenago.

Ana Etxarte – Alternatiba Bilbo

http://alternatiba.net/old-files/iberdrola.jpg

Berriak

Emakumeak, etengabeko krisian

Ana Etxarte eta Carmen García – Alternatibako Mahai Feminista

Krisialdi ekonomikoaz edota finantza sistemaren eztandaz hitz egiteko ohitura hedatua dago, benetan bizi duguna zibilizazio krisia denean. Indarrean dagoen sistemaren oinarriei – sozial, ekologiko, klimatiko, elikadura, genero zein ekonomikoei- kalte egiten dieten krisia da beraz. Gainera ez zen 2007an jaio, urte hartan eztanda egin zuen baizik, askoz lehenago sortu bazen ere. Hala, zuhaitza, ematen duenaren itzalarekin nahastu egiten dugu. Finantzen aferek krisi anitz estaltzen dituzte, munduko biztanleen erdiak bizi duen etengabeko krisia bereziki, emakumeena.

Onartezina da krisiaren gaineko diagnosiek emakumeek pairatzen duten prekarietatea, zapalkuntza eta menpekotasunaren aurrean ageri duten itsukeria, eta nola diagnosi hauen arabera hartzen diren neurriek ez duten emakumeen gaineko eragina aztertzen ezta lehenesten. Guzti horren emaitza da gure krisia ez dela KRISIA, eta horren ondorioz menpekotasun logikak esponentzialki areagotzen dira.

Bereziki adierazgarria da ugalketa eta zaintza lanekiko mespretxua eta ikusezin bihurtzeko joera, ia bere osotasunean emakumeek garatutako lanak. Ez dezagun gure burua engainatu, ekonomia ospetsua – erreala zein finantzaria- izebergaren punta da, ugalketa lanean oinarritzen dena eta desagertzekotan sistema osoa ondoraraziko lukeena. Argi eta garbi esan behar dugu, emakumeok bizitza eta planeta daramagu gure sorbalden gainean, merkatua eta ekonomia ofiziala existitzen badira ugalketa lanari esker besterik ez da; noski, lan ordaindu gabea edo prekarioa.

Baina horrela izan arren, lan honi balioa eman beharrean, baztertu egiten da krisi errealaren parte izango ez bailitzan. Hala, logika honetan sakontzen duten erabakiak hartzen ari dira. Salatu behar dugu krisiaren aitzakiarekin eta eskubide murrizketen bitartez, etxean giltzapetu nahi gaituztela berriz, norberaren etxebizitzan zein hurkoarenean, baina gero eta baldintza prekarioagoetan.

Honen froga argiak dira Menpekotasun Legean ezarritako murrizketak, bere sorreratik guztiz eskasa zen legea, eta inondik inora zaintza zein ardura partekatuaren aitortza soziala konpondu ez zuena – kasu askotan, emakumeak etxeko lanetan iraunarazi zituen eta ezkutuko enplegua sustatu, eskubiderik gabeko lanetarako emakume etorkinak kontratatuz-. Baina, gutxienez, argitara eman zuen lan hauen errealitatea eta garrantzia, esan dugunez, emakumeek eginikoak.

Baina legea hobetu beharrean eta emakumeek historian pairatu duten zapalkuntzaren eta menpekotasunaren aitortzan aurrera egin beharrean, eskumak krisiaren aitzakiapean proposatzen duen gauza bakarra eginiko urrats tipiak kolpe batez deuseztatzea da. Hala iragarri zigun PPk duela hilabete batzuk: “Menpekotasun Legea ez da bideragarria eta ahal dena egingo da”. Eta ahal dena, dirudienez, murrizketak dira, eskubideak murriztu eta lan baldintzak okertzean datza, gero eta kontserbadoreagoa eta emakumeekin zapaltzaileagoa den sistema patriarkala indartuz.

Modu honetan adierazi digu Raxoiren gobernuak; lehenengo eta behin, autonomia erkidegoek askatasuna dutela aurretik jasotzen zen laguntza ekonomikoa, gutxienez, %15 murrizteko, batez bestez ematen zen 400 euroko kopurua gehiegikeria bailitzan. Bigarrenik, pertsona zaintzaileak, emakumeak batik bat, ez diote Segurantza Sozialari kotizatuko, berriro ere bigarren mailako lana bihurtuta; hirugarrenik, emakume zaintzaileak menpekotasuna duten pertsonekin bizi beharko dute laguntzak jaso ahal izateko, emakumea etxean beste inon baino hobeto dago. Eta laugarrenik, azken lotsagabekeria, laguntza eskaerak izapidetzeko gehienezko tartea sei hilabetetik bi urtera luzatzea onartu dute. Bai, bi urte. Adar jotzea dirudi baina, tamalez, benetako neurria da. Bankuentzat guztia, ekonomikoa produktiboarentzat gutxi eta zaintza lanentzat ezertxo ere ez. Emakumeentzat, aldiz, logika patriarkal higuingarrienak.

Gobernuak lotsagabekeriaz dio mota honetako neurriek lanpostuak sortuko dituztela, familiek, emakumeek hobe esanda, zerbitzu hauek kontratatuko dituztelakoan. Lumpen enplegua noski.

Ez al dira erakunde publikoak menpekotasun kasuetan eskubideak bermatu behar dituztenak? Errudunentzat erreskate eskuzabalak dauden bitartean, pertsona errugabeon eskubideak urratzen direla argi eta garbi erakusten dute. Ardura publikoak pribatizatzen dituzte, eta emakumeok gaur egun daramagun zama are astunagoa egiten dute.

Nahikoa da. Horregatik mobilizaziorako deia egiten dugu, sindikatuek, alderdi politikoek eta eragile sozialek aurre egin behar dietelako murrizketei. Lotsagarria da ikustea nola kapitalismoaren eta patriarkatuaren betiereko aliantza areagotzen den, emakumeak etengabeko krisialdira zigortuz, bazterkeria eta indarkeria gure gorputzen, erabakien, beharren, nahien eta, oro har, gure bizitzen gaineko kontrolari eusteko.

Gure bizitzak beste ezerren gainetik, murrizketarik ez menpekotasunean, kapitalismoari eta patriarkatuari ez.

Berriak

Coups 2.0 in the Americas

Gonzalo Fernández Ortiz de Zárate –  Internationalist Working Group of Alternatiba

Everybody is familiar with the complexity of understanding the alternative processes that are taking place in the Americas, where multiple topics and agendas intersect, in the common will to break with the history of domination and exclusion of the subcontinent. On the one hand, the 21st century has been accompanied by the arrival of anti-neoliberal governments in various countries, with an unequal record of transformation, but which are the response to the popular majorities being fed up with their reality of poverty, inequality and external dependence. On the other hand, precisely taking advantage of this favorable context, many social movements – and many societies in movement – have raised the need for progress in the implementation of emancipative political agendas, that once and for all get beyond the colonizing and subordination logic to which the region and the population have historically been subjected.
 
So, after a few starts in which institutional and social actors walked hand in hand, tensions between governments and movements have emerged, as well as strained relations between old and new social movements: how slowly or quickly processes of change is taking place; the short life of governments or the long life of emancipation; developmentalism or a determined transition towards good living; the urgent need to overcome the patterns of dependency or the impossibility to do so in such a short period (in historical terms). These are precisely the debates that baffle and enrich the reality of Latin America. The answers to these situations are not simple, nor are they categorical, and deepening reflection on them is one of the great challenges of all the Left, including the European left.
 
However, something that cannot be denied, regardless of where we are positioned, is that all these processes initiated with the new century have torn open gaps, have allowed for spaces of accumulation of forces, spaces for the interconnection of struggles, spaces for the exercise of citizenship rights by large majorities. And nobody can capitalize that, it is part of the action path taken by both governments and movements. The Right knows it well: it attempts to put an end to this new exciting stage by any means. Thus, attacks of the oligarchies and their media – hegemonically aligned with them – do not cease in their effort of discrediting governments and social struggles, with the aim of destabilizing the region and returning to the previous situation of absolute control of the subcontinent. To do so, they are willing to do anything, including coups d’état.
 
This is the key to understanding the coup d’état in Venezuela in 2002 and the coup d’état in Mexico in 2006 – via electoral fraud -. But it is also useful for understanding the coups d’état 2.0 in Honduras (2009) and Ecuador (2010), where new formulas of coup are being tested, seeking for the international community and the population not to assimilate them as such (but with identical results). In this way, instead of the pure and simple military coup, new ways are emerging, ranging from social destabilization generated by the police to the fraudulent use of judicial and even constitutional resources.
 
This new coup scheme 2.0 is still very present in America today. Last week, the President of Paraguay was dismissed on the basis of a political trial, a legal figure of the Constitution which makes it possible to remove a President from office based on a manifest disability to perform his duties. In this sense, a legal staging was orchestrated for an illegitimate and anti-democratic event, where a President elected by popular vote was fulminated in a summary trial in which he only had two hours to exercise his defense, unable to prepare it properly, and against a very serious accusation. The ultimate goal of the coup: that one of the most retrograde oligarchies of the continent could put a stop to the timid processes of change engendered in recent years, and prevent the Left from accumulating enough forces to face the presidential elections in 2013.
 
On the other hand, since the past weekend, all the media of the world echoed the turmoil generated by the police strike in Bolivia – illegal in many countries – and which is perhaps a prelude of further attempts of destabilization in the Andean country. Finally, we’ll see what happens in the Mexican elections, where a broad student movement has gained significant momentum against the possibility that the PRI returns to power (with the full support of the Right and large media conglomerates.)
 
We must remain very much on the alert for these new realities, and denounce without palliatives, both here and there, the abuses perpetrated against democracy in the Americas. Regardless of the views we hold about one government or the other, or their greater or lesser commitment to the emancipation of the continent, we must be clear about one thing: we cannot allow what has been achieved in the last decade to be reverted, and we must join forces to prevent anti-democratic regressions, not only because of international solidarity, but also given the importance of the region as a source of inspiration to raise proposals that allow us to envision other paths to overcome this crisis of civilization that affects us all. Our paths are deeply intertwined, their democracy is also ours. 

(Translation FEDAEPS)

Berriak

2.0 estatu kolpeak Ameriketan

Gonzalo Fernandez Ortiz de Zarate – Alternatibako Mahai Internazionalista

Guztiok ezagutzen dugu zer nolako zailtasunak dituzten Ameriketan garatzen ari diren proiektu alternatiboek, zeinetan subjektu eta agenda anitz elkar gurutzatzen diren azpikontinentea garaitu eta menperatzeko historiarekin apurtzeko helburuan. Alde batetik, XXI. mendea gobernu anti-neoliberalen eskutik heldu da herrialde batzuetara, izaera eraldatzaile desberdinekoak, baina pobreziak eta kanpo menpekotasunak baldintzatutako errealitateari herritarren gehiengoak emandako erantzuna direnak; bestetik, eta aldeko egoera baliatuta hain zuzen, mugimendu sozial ugariek agenda politiko burujabetzagileak martxan jartzeko beharra jarri dute mahai gainean, herrialdeek eta herritarrek historikoki pairatu izan dituzten logika kolonizatzaileak eta menpekotasunak behingoz gaindituko dituztenak.

Hala, hasiera batean aktore instituzional zein sozialak eskutik helduta aritu ziren arren, tentsioak sortu dira gobernu eta mugimenduen artean, gizarte mugimendu zahar eta berrien artean bezala: eraldaketa prozesuen bizkortasuna edo geldotasuna; gobernuek motzean jokatzeak emantzipazioak luzera jotzen duenean; gehiegizko garapenak edo bizitza onerako trantsizioa egiteko erabaki irmoa; menpekotasunaren oinarriak hemen eta orain gainditzeko beharra edo historiaren ikuspuntutik begiratuta hain laburra den denbora tartean egiteko ezintasuna. Hauek dira, hain zuzen ere, Latinoamerikako errealitatea aberastu eta zaildu egiten duten eztabaidak. Egoera hauekiko apustuak ez dira batere errazak, ez dira kategorikoak, eta horietan sakontzea ezkerraren erronka handienetako bat da; Europako ezkerraren baitan ere.

Ukaezina da, alabaina, mende berriarekin batera abiatu diren prozesu hauek guztiek pitzadurak eragin dituztela, indarrak metatzeko guneak ahalbidetu dituztela, borrokak artikulatzeko guneak herritarren gehiengo zabalen eskutik. Eta inork ezin du bere burua horren jabe izendatu, mugimenduen zein gobernuen ekintzaren emaitza izan baita. Eskumak ongi daki hori, eta horregatik ilusioz beteriko etapa berri honekin kosta ahala kosta bukatu nahi du. Hala, oligarken eta haien menpeko komunikabideen erasoek gobernuak zein borroka sozialak zikintzea dute helburu, eskualdea desorekatu eta azpikontinentean aurretik zuten erabateko kontrola berreskuratzeko. Horretarako, edozertarako prest daude, estatu kolpeak emateko ere.

Gako horien ikuspegitik ulertu behar dira 2002ko Venezuelako estatu kolpea, eta 2006an Mexikon emandakoa – hauteskundeetan iruzurra eginda-. Baina halaxe ere ulertu beharra dago Hondurasen (2009) eta Ekuatorean (2010) gertatutako 2.0 kolpeak, non estatu kolpe eredu berriekin entseguak egin izan dituzten, nazioarteak eta herritarrek beraiek kolpeak direnik ere pentsa ez dezaten. Hala, estatu kolpe militar gordinaren aurrean, bide berriak aurkezten dira, poliziak eragindako ezegonkortasun sozialetik hasita legezko baliabideekin, konstituzionalak barne, iruzurra egiteraino.

2.0 kolpe sorta berria oso errotuta dago Amerikan. Joan den astean, Paraguaiko presidentea bere kargutik kendu zuten epaiketa politiko baten ostean, jardunerako ezintasuna agerian utzi duen agintaria kargua lagatzera behartzeko konstituzioak dakarren legean oinarrituz. Ildo honetatik, testuinguru legala eman nahi izan zioten zilegitasunik eta demokraziarik gabeko ekintzari, zeinetan herritarrek emandako babesa zuen presidentea paretik kendu zuten epaiketa sumario baten bitartez, bere defentsarako bi orduko tartea besterik eman gabe, behar bezala prestatzeko inolako modurik gabe, akusazioa hain larria izan arren. Kolpearen azken helburua: kontinenteko oligarkiarik atzerakoienetako batek azken urteotan garatzen hasiak ziren eraldaketa lotsatiak geldiaraztea, eta ezkerrak 2013ko hauteskunde presidentzialetara indartsu azaltzea ekiditea.

Bestalde, munduko hedabide guztiek zabaldu zituzten Boliviako poliziaren grebak – herrialde ugarietan legez kanpokoa dena- eragindako istiluak, herrialdea ezegonkortzeko saiakera berrien aurrerapena izan daitezkeenak. Azkenik, ikusteke dago datorren igandean Mexikoko hauteskundeetan zer gertatzen den. Ikasle mugimenduak indar handia hartu du PRI boterea berreskuratuko duen beldur, eskumaren eta komunikazio talde handien babes osoa duelako.

Oso adi egon beharko dago errealitate berri hauen aurrean eta Ameriketan demokraziaren aurka egin daitezkeen erasoak eta gehiegikeriak irmo salatzen. Gobernu batzuen inguruan izan daitekeen iritzitik haratago, gauza bat izan behar dugu argi: ezin dugu onartu azken hamarkadan lortutakoan atzera egitea eta horretarako indarrak batzea ezinbestekoa dugu, elkartasun internazionalistaren ikuspegitik batetik, baina baita eskualde hau bizi dugun eta guztioi kate egiten digun zibilizazio krisia gainditzeko bestelako eredua irudikatzen lagungarri izango dugulako, inspirazio iturri izan dezakegulako. Gure bideak gurutzatu egiten dira, haien demokrazia gurea ere bada.

Berriak

Greziaren duintasuna bestelako Europarako

Gonzalo Fernandez Ortiz de Zarate – Alternatibako Mahai Internazionalista

Ekainaren 17an hauteskunde orokorrak izango dira Grezian. Prozesua bereziki garrantzitsua izango da Europarentzat, baina baita Europako ezker osoarentzat ere. Izan ere, finantzen merkatuaren eztandaz geroztik, mugimendu sozialen eta alderdi politikoen erresistentziaren zein erantzun sendoez gain, honakoa aukera ezin hobea izango da Merkelen estrategia ultraliberalari, NDFari eta haiek sortutako proiektu europarrari zuzenean aurre egiteko. Ezkertiar guztiok itxaropenez ikusten dugu Grezia, eta bereziki hauteskundeak irabaz ditzakeen Syriza ezkerreko koalizioa, batez ere EBren xantaiaren aurka agertu delako.   

Igandean ez da soilik jokoan egongo Europak estrategia bera jarraituko duen ala ez, alegia greziarrei –gero eta pobrezia eta zapalkuntza handiagoa pairatzen ari direnak- lapurtzen jarraitzea; ez. Azken finean, igande honetan erabakiko dena, lapurretaz, iruzurraz eta errua pairatzeaz nekatuta dauden herritarren eraginez orain arte ezagutu dugun Europa bera, kapitalarena eta merkatariena, eraldatzen hasiko ote den izango da. Horregatik, igande honetan guztiok parte hartuko dugu Greziako hauteskundeetan.

Guzti hau proiektu ultraliberala babesten duten guztiek ere ulertu dute eta, horrexegatik, desinformazio kanpaina ikaragarriarekin Greziako herritarrak nahastu nahi dituzte, beldurra sustatuz eta proposamen alternatiboen aurkako jarrerak piztuz. Hala, Europako buruzagi guztiek Syrizaren garaipena euroaren irteerarekin lotu nahi izan dute, eta komunikazio talde guztiek Alexis Tsiprasen irudia eraldatu nahi izan dute boltxebike, erradikal, mediterraneoko Chavez, eta abarrekoekin iraindu nahian. Baina oztopo guztien gainetik, Europako herritarrek jakin behar dute, programa iraultzailea izan gabe, Syrizaren proposamena, euren leloak esaten duen bezala, duintasunez eta esperantzaz beteta dagoela. Haien proposamena hiru lerro nagusietan laburbildu genezake: lehena, Troika delakoak sinatutako hitzarmenak bertan behera uztea, murrizketetan oinarritutako politika drakoniarrak bultzatu zituenak eta hauteskundeak irabaztekotan baztertuko liratekeenak; bigarrena, sektore estrategikoak kapitalaren eskuetatik kentzea, bankuen eta bestelako sektore estrategikoen nazionalizazioaren bitartez; eta hirugarrena, xantaiarik gabe zorra berriz negoziatzea, kontu-ikuskapen bat eginez, zor horren zein zati den zilegi eta zein ez zehazteko, duela zenbait urte Ekuadorren egin zen bezalaxe, Herritarren Iraultza gertatu zenean.  

Programa, bere horretan, Europako proiektu hegemonikoarentzat erronka bat da: aski dela esaten duen herri bat, euren krisia eurek ordain dezatela esaten duena, eta kapitalarekin aurrez aurre negoziatu duena. Era berean, ezkerrek indarrak metatzeko aukera bat eskaintzen du, eskubideen Europa baten alde, demokrazia parte hartzailearen alde, kapitalismoari eta sistema ekonomiko bidegabe honen inguruan sortutako sistema menperatzaile anitzari aurre egitearen alde. Gure bokazio internazionalista berreskuratu beharra dugu eta gutxienekoetan oinarritutako agenda komuna proposatu: Europako sare instituzionalaren demokratizazioa; EBZ eta estatu ezberdinen banku zentralak publiko bihurtzea; zorraren kontu-ikuskapen osoa; egitura ekonomiko baztertzaile batean txanpon bakarraren zeregina zein den eztabaidatzea, lehentasun politikoa desberdintasunen aurkako borroka izanik; defizitak ez zigortzea eta bai ordea superabitak, hauek langileriari eta ez finantza burbuilari eskaintzera behartuz; Nekazaritzako Politika Bateratua (NPB) behin betiko indargabetzea elikadura subiranotasunaren alde; lanaren banaketaren alde egitea, produktiboa zein erreproduktiboa, arduren banaketaren printzipioan oinarrituta; Europako herri eta nazioen autodeterminazio eskubidearen aitorpena.

Agenda alternatibo honek, Syriza eta Greziako ezkerraren erreferente dena, ahaleginak eta borrokak bateratzea eta proiektu politikoak aurrez aurre jartzea ahalbidetu behar digu. Zibilizazio krisialdia da bizi duguna, eta ez dugu nahikoa, inondik inora, gogoetarekin edota eustearekin. Erasoari ekin behar diogu eta duintasuna, esperantza, iraultza eta burujabetza eskaini. Has gaitezen igande honetan. Guztiok Syrizarekin!

Berriak

Ingurumenarekiko konpromisoak

Oier Espilla – Alternatibako Mahai Ekologista

Ekainaren 5ean ingurumenaren nazioarteko eguna ospatu dugu. Ingurumenak beste gai garrantzitsuekin zer du komunean? Urtean egun bat aukeratzen dela bere arazo eta soluzioak are gehiago gizarteratzeko, eta oso zaila egiten zaigula iritzi artikulu bat idazten dugunontzat urte osoan konponbide bila dihardutenen lana plazaratzea.

Behin eta berriz entzun dugu adituen ahotik ingurumenak gure inguruko arlo askotan duela isla. Egunero agertzen dira hamaika erabaki non gure erabaki xumeak nolabaiteko eragina izango duten, gure ingurumenean eta guk osatzen dugun gizartean; eta gure ingurumena entzuten dugunean gure herri eta hiriek ere horren parte dira, gure kale eta zaratek ere ekosistema partikular bat garatzen baitute.

Ingurumena ere gizakion krisiaren biktima da, finantza sistemak baino lehenago pairatu behar izan zituen sistemaren ankerkeriak. Gizateriaren berekoitasunak munduko makina bat baso ustiatu ditu eta orain baso horiek arnasestuka dabiltza, jatorri fosileko energi iturrien agorpenaz eztabaidatzen den unean, oraindik ere alderdi eta sektore batzuk horren apustu egiten dute, nahiz eta itxura aldetik apaindu duten modernitatearen izenean (fracking-a dugu horren eredu), gure bizimoduaren erritmo aldaketaren planteamendua oraindik errotik aztertu gabe, zaborren kudeaketaren aurrean hausnarketa eta eztabaida kaleratu da zorionez, guk gure eginkizunekin dauzkagun betebeharrak herritarroi ezarriz, eta inoiz ahaztu gabe produktu baten zikloa ahalik eta luzeena eta itxiena  egin behar dugula. 

Ingurumena ez da izaki arrotz bat. Munduko lehen maizterra da, eta lehen esan bezala, zuzenean jasan ditu gaur egun indarrean dagoen sistema kapitalistaren ondorioak. Adibidez josi genezake artikulu hau, baina aipatzekotan egun hauetan pil-pilean dagoen gai bat aterako dugu nabarmentzera: uraren pribatizazioa. Madrilgo autonomi erkidegoan izen abizenak ditu gaitz honek. Canal de Isabel II. Madrileko metropolian uraren ziklo osoaz arduratzen den entitate publikoa dugu berau; publikoa orain dela gutxira arte behintzat. Ez gaituzte harritzen han agintzen ari direnen asmoek. Ura bezain funtsezkoa den beste arlo bat ere pribatizatzen hasi ziren (osasuna hain justu), ospitale pribatuak areagotuz, norberaren osasuna ere norberak duenaren menpe jarrita, zure baliabideen arabera eginez zure etorkizunik gertuena. Honen harira doa, hain justu, uraren pribatizazioa. Ura osasuna baita. Eta bere pribatizazioak aurrera eginez gero, kudeatzaile urri eta interesatu batzuen esku egongo da, espekulazioari atea irekiz eta guztiaren gainetik irabaziak izango dituen entitateen esku. Eta holako kasuen eragina ikusi izan dugu Hegoamerika hegoaldeko hainbat estatuetan. Baina beti existitu da kapitalismoaren aurrean alternatiba. 2010etik dator Canal de Isabel II.a pribatizatzearen ideia, eta geroztik herri mugimenduek gogoz erakutsi dute euren oposizio garbia.

Ikusten dugun moduan, interes pribatuen eskutik datorrenari aurka egiteko prest dago jendea. Beraz, etsipenak ez gaitzala geldiarazi. Madrilen antzera, munduan zehar barreiatuz ingurumenaren eta osasunaren defentsan ugari dira herriak. Aipagarria da herri eta komunitate indigenen borroka. Enpresa eta askotan gobernu indartsuei egin behar izan diete aurre. Lurrarekin, ingurumenarekin, lotura zuzena agertu dute urte luzeetan, “lehen” munduko biztanleoi erakutsiz nola posible den ekoizpena-lurra orekarekiko errespetuaren konbinazioa, eta haratago joanez, interes kolektiboei dagokionez autogestioa izan dute ardatz, kooperatibismoaren oinarriak eurek ezarri dizkigute. Merkatuek amesten duten hitz magikoa, efizientzia, eurek lortu dute euren antolaketaren bitartez. Monolaborantzatik alde eginez, produkzio mugatua eta naturaren (eta ez merkatuaren) erritmoei jarraituz (sasoian sasoiko produktuak, lur mota bakoitzari norbera egokituz eta ez alderantziz, komunean jarri bakoitzaren soberakinak eta merkatu justu bat eraiki). Azkenean, holako kasuak ikusiz, gure buruari herri zibilizatua nor den galdetzea ez gaitu harritzen. Bien bitartean, gure momentuko bizitza ikusita, gauzak hobetzearren bidera genitzake indarrak, garraio publikoa bultzatuz (bide gorriak herri-hirietan, eskualdeetan autobusa bultzatuz kotxearen papera alboratuz), sasoiko produktu ekologikoak janez, urari eta zaborrei ahalik eta ziklo zarratuena burutuz, kontsumoa murriztuz beti ere.

Azken finean, ez gaude betirako mundu finitu honetan, utz diezaiegun gure ondorengoei, behintzat, tekleatzen dugun momentu berean aurki ditzakegun baliabide natural guztiak. Gure konpromisoa baita.

Berriak

Aberatsak zigortzeko?

Igor Nabarro – Alternatibako militantea

Egunotan asko entzun eta irakurri ahal izan dugu Hollandek, Frantziako presidente berriak, kanpainan eginiko proposamenaren inguruan: milioi bat eurotik gorako errentei, PFEZren zerga tipoa %75era arte igotzea, hain zuzen.

Neurri honen harira proposatzen ari den auzian ez dago argi justizia soziala ezartzeko helburua ote duen edo “aberatsa” zigortzeko neurria besterik ez den.

Nahiko argi dago hauteskunde garaietan “botatzen” den horietako bat dela, hau da, neurri elektoralista eta populista hutsa, ezerezean geldituko dena… baina, ez dago zalantzarik, gizartean eta kalean gero eta gehiagotan islatzen den haserrearekin bat datorrela.

Haserre hau muturreraino heldu izan da hainbat aldiz eta hala ikusi dugu Parisen, Londresen, Atenasen eta beste hainbat hirietako herritarren amorruak eztanda egin izan duenean, eta batek daki euskal lurraldeetan ere halakorik gertatuko ez ote den…

Zuzen esan denez, laurogeiko hamarkadatik klase baxu eta altuen arteko tartea zabaldu egin da Mendebaldean. Aldaketa bortitza izan da eta gaur egun, gauzak dauden moduan “aberatsen eta pobreen” arteko ezberdintasunak etengabe areagotuz doaz.

Espainiako Erresuman Lanbide arteko Gutxieneko Soldatak eskaintzen duen erosteko ahalmena barregarria eta iraingarria den  bitartean,  enpresa pribatuko “marrazoek”, jainkoak diruditen futbol jokalariek, soldata bikoitza eta hirukoitza irabazten duten politikariek eta pertsonaia famatuek diru kopuru iraingarria irabazten dutela ikusi behar izaten dugu eta, gainera, ehunekoak alderatuz, edozein langile “prekariok” baino askoz diru gutxiago kotizatzen dute…

Beharbada, kotizazioan %50a gainditzea gehiegizkoa izan daiteke, azken finean ez ditugu martiri izaera eman nahi… baina oso ondo legoke kapitalaren atzaparrek Estatu Soziala lapurtzen diguten bitartean, modu bidegabean aberasten ari diren guztiei gauzak garbi jartzea.

Baina ez bakarrik haiei. Neurriok haien aberastasuna espekulazioari esker eraiki dutenei ere ezarri beharko litzaieke; baita erregimen politiko oligarkikoei (hau da, mendebaldeko ia “demokrazia” guztiei edo guztiei esker), langile klasearen esplotazioari, gizarte patriarkal eta androzentristari, aspaldiko errentagarritasunei ere, eta antzeko adibideen zerrenda luze bati esker aberastu direnei. Zerrenda honetan ez ditugun inondik inora aurkituko ez elkartasuna, ezta berdintasuna ere, eta hirukotea betetzeagatik, ezta anaitasuna ere…

Beti bezala, aberatsentzako zergak eta pobreentzako zergak daude, eta momentuz ez dirudi aberatsentzako zergetan (sozietate zerga, ondasunena, ondorengotzena, etab.) “eskua sartzeko” prest dagoen inor dagoenik, nahiz eta neurri hauek ekonomia onbideratzeko mesedegarriak izango liratekeela jakin.

Aitzitik, gehien daukatenei mesede egiten zaie eta euren soldatarekin, edota soldatarik gabe “biziraun” behar dutenei behin eta berriro astintzen zaie…

Doktrina liberalak aberastasuna pertsona bakoitzaren lanaren eta merituaren emaitza dela baieztatzen jarraitzen duen arren, jakin nahiko nuke, munduko pertsonarik aberatsenen zerrendan agertzen direnetatik, eta ondasuna herritarren batez bestekoa  baino 100.000 aldiz handiagoa dutenetatik, zeintzuk hasi diren langile klaseko norbaiten puntu beretik…

Liberalismoa gezur bat da, eta aberastasun handiak oso gutxitan, (inoiz ez) eraikitzen dira justizia sozialaren irizpideak jarraituz…

Berriak

Arma ez da hiltzailea

Luis María Salgado – Alternatiba Arabako bozeramailea

Artikulu honen izenburuak norbait harritzen badu, eskertu dezala ez Euskal Herrian, ezta Espainiako Erresuman, ezta Europa osoan ere, Erriflearen Elkarte Nazionalik ez egotea, izenburuarena baita haiek gehien darabilten argudioa armak edukitzeko eskubidearen alde. Armek euren kabuz ezin dutela inor hil baieztatzen dute. Izan ere, ez dago munduan inor hiltzeagatik arma zigortuko duen Kode Penalik. Baina jakin badakigu, armak edukitzea legezkoa den herrietan askoz hilketa gehiago gertatzen direla armen jabetza zorrozki arautzen duten Estatuetan baino.

Egia esan eta aurreko guztia laburbilduz, arma bat eskura izan gabe, askoz zailagoa da albokoa erailtzea. Antzeko zerbait esan genezake lan arloari dagokionez. Azken Lan Erreformak, bai aurreko Zapateroren Gobernuak zein Mariano Jaun Txit Agurgarri desagertuak egindakoak, kaleratzeak merkatu eta erraztean oinarrituta daude. Nola ez, arduragabekeria honen jagoleek behin eta berriro zioten, oraindik dioten bezala, beraien erreformek ez dutela langabezia areagotuko. Eta ez daude oker; katua sakatuko duen hiltzaile bat behar da, paperak berez ez baitu inor kaleratzen.  

Araban ikaraz ikusten dugu nola hainbat enpresek PPren azken erreforma literalki ezartzen duten. Hauen artean ospetsuena Celsa Atlantic (Laminaciones Arregi) izan da, dudarik gabe; baina ez da bakarra izan, ezta azkena ere. 349 adibide, 349 zauri.

Igandean, Arabako Batzar Nagusiek, Celsa Atlantic-eko langileekin elkartasuna erakusteko eta Raxoiren Gobernuari Lan Erreforma berehala bertan behera uzteko eskatzeko mozioaren inguruan eztabaidatu zuten. Bilkura horretan, yankien Erriflearen Elkarte Nazionalak bezala,  popularrek baieztatuko zuten 349 familia horien egoeraren erruduna ez dela Lan Erreforma. Eta argazkian ondo ateratzeko, azken hiltzaileari errua leporatu zioten, enpresari zein langileei erantzuleak izatea eskatu zien, negoziatzera eseri daitezen. Baina posible al da negoziatzea norbaitek arma bat buruan jartzen dizunean? Negoziazioa bi aldeen indar orekan oinarritu beharko litzake eta, kasu honetan, bietako batek arma bat dauka eskuan. 

Horregatik berebizikoa da arabarrek jakin dezatela enpresari-hiltzaileak katua sakatzen duen arren, ondorioak bestelakoak izango litzatekeela bere eskuetan arma jarri duen horren laguntzarik gabe. Alderdi Popularra egoera honen erantzule zuzena da, baita datozen hilabeteotan zorigaitzez etorriko direnenak ere. Oraintxe bertan Araban 20 Kaleratze Espediente baino gehiago daude mahai gainean, 25.000 langabe baino gehiago, gure bizilagunak, gure kideak, eta ez dirudi politika hauen jarraipena errazteak, Raxoiren azken erreformak suntsipen handiko armekin gauzatutako eraso neoliberal bortitz honen zehar kalteak murriztuko dituenik.

Berriak

Homofobiaren eta transfobiaren irakurketa transfeministarantz (Laura Gomez)

Laura Gomez – Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasuneko zuzendari nagusia

Homofobiaren eta transfobiaren aurkako nazioarteko eguna da gaur, eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun Zuzendaritzatik gure babesa eman nahi diegu kausaren alde protesta egitera irteten diren kolektiboei, beraien aldarrikapenei eta eguneroko lanari. Gainera, gaurko eguneko jardueretan eta aldarrikapenetan parte hartzeko gonbita egiten diegu herritar guztiei. Baina gai honen inguruan egiten dugun irakurketa konpartitu eta horren inguruko hausnarketa sustatu nahi dugu baita ere.

Zenbait sektore feministak kritikatu egin dituzte gay, lesbiana, transexual eta bisexualen inguruko hainbat ildo politiko, lesbianak ikusezin egin dituztelako askotan, eta gizonezko homosexualei lehentasuna eman dietelako erabakiak hartzerakoan. Adibidez, gaurko egunean, nazioarteko egun honetan, lesbofobia hitza ez da agertu ere egiten, lesbianak ikusgai egiteko ariketa eta ekintza positibo gisa.

Normalizazio eta gizarteratze politikak ere oso kritikatuak izan dira, politika horiek egungo sistemara moldatzea suposatzen baitute, sistema bera moldatu beharrean. Politika asimilazionisten eta asistentzialisten abiapuntua da gorputz anomalo, doilor eta gaixo baten aurrean gaudela, eta gorputz hori normalizatu egin behar dela, sendatu, onartu. Horren adibide da transexualitatea; gaur egun nortasun nahasmendutzat hartzen da, genero disforia gisa definitzen da, eta horrela inskribatuta dago psikiatriako nazioarteko eskuliburuetan (DSM-CIE). Hortaz, pertsona horiei buruko gaixotasuna diagnostikatu behar zaie transformazioarekin hasi ahal izateko.

Normaltasuna eta normatibizazioa are arriskutsuagoak izan daitezke. Hori da haur intersexualen kasua. Haur hauek, jaiotzean, genital anbiguoak dituzte, biologikoki erabat funtzionalak, baina estetikoki anbiguoak. Ezin konta ahala ebakuntza egiten zaizkie, gaixo kroniko bilakatzen ditugu, gorputz, sexu eta genero idealarekin bat etortzeko.

Uste dugu ezinbestekoa dela egungo sexu eta genero sistemak eragiten duen mina eta indarkeria ikusaraztea: haur jaioberriak neskak edo mutilak diren sailkatu behar hori gorputza genero nortasunei, orientazio sexual zurrunei eta aurretik definituta dauden genero rol eta estereotipoei lotu beharra. Generoa aukeratzeko nahiz indibidualki eta kolektiboki eraikitzeko askatasun osoaz gozatu beharko genuke. Ez zaizkigu interesatzen hegemonia sexistatik abiatuta definitutako generoak: urdina eta arrosa, gizon aktiboa eta emakume pasiboa, gizon indartsua eta emakume ahula, gizon erasotzailea eta emakume biktima… Gure gizarteak berriro pentsatu behar ditu generoak, jabetu behar da funtsezkoa dela erreprodukzio sozialari esparru zabalago batetik heltzea, ez eredu heterosexualetik bakarrik.

Hortaz, nola borrokatu daiteke lesbofobiaren, transfobiaren eta homofobiaren aurka begirada transfeminista batetatik abiatuta Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun Zuzendaritzatik egiten diren politiketan? Generoaren zeharkako irakurketa landuz, horrek inplikatzen baitu gorputzek jasaten dituzten diskriminazio horiek guztiak irakurtzea, bereziki generoarekin, sexuarekin eta gorputzarekin lotutakoak. Eta irakurketa hori lan arlo guztietara aplikatuz, ahaztu gabe kontuan hartu behar dela zenbait kolektiboren berariazko zaurgarritasuna; trans kolektiboarena, adibidez.

Horrela, indarkeria matxistaz hitz egiten dugunean, adibidez, ez dugu hitz egiten bikote heterosexual baten harreman esparruan izaten den indarkeriaz bakarrik. Indarkeria matxistatzat baititugu lesbiana, trans, homosexual, queer eta bisexualen aurkako erasoak ere. Are gehiago, uste dugu gorputzek genero nortasunen eta praktika sexualen inguruko arauak hausteagatik jasaten duten indarkeria matxista estrukturala eta kulturala dela.

Horregatik, trans pertsonak beren prozesuan patologizatzea eta tutoretzapean hartzea saihestuko duten neurriak bultzatu nahi ditugu. Egungo genero arau tiranikoak alde batera utzita, genero estereotipoak zalantzan jarrita, eta izateko, maitatzeko nahiz existitzeko modu berriak proposatuko dituen jabekuntzatik abiatuta lan egin eta sentsibilizatu behar dugu.

Uste dugu, gainera, erro beretik datozela emakumeen kontrako indarkeria eta trans, lesbiana edo homosexualen kontrako diskriminazioa; oinarri bera dutela, alegia. Horregatik, pentsatu behar dugu transfobiaren, lesbofobiaren edo homofobiaren gaia ez dela kolektibo gutxi batzuen gauza, edo pertsona gutxi batzuen gauza, herritar guztien genero nortasunaren kudeaketa librearekin eta sexu praktikarako askatasunarekin zerikusia duen zerbait baizik.

Berriak

Ekologia ate joka

Asier Vega eta Mikel Oseguera – Alternatibako Mahai Ekologista

Hondakinen inguruko egungo arazoa ezin da zabortegi eta erraustegietara mugatu, ezta birziklapenera ere ez, ez baita irtenbide integrala. Hondakinak kontsumo katearen azken maila besterik ez dira. Kontsumoak gidatutako sistema eta ekonomiak baliabide naturalak ustiatu, eraldatu, komertzializatu, kontsumitu eta desegin egiten ditu. Lurraren eredu lineal baten aurrean gaude, non gero eta zabor gehiago kudeatzearena arazo bakarra ez den. Eredu honek bere oinarrian ere huts egiten du, ama-lurraren baliabideak mugatuak baitira. Baita ereduaren korapiloan, ekoizpen eta kontsumo faseetan, hain zuzen ere. Non giza harreman desorekatuak ezartzen diren menpekotasunean oinarrituta. Bertan, gizarteak ez ditu lortzen zoriontasunaren eta orekaren helburu paradigmatikoak. Lurraren beroketa, gainezka egiten diguten zaborren kudeaketa, ohiko garapenerako funtsezkoak diren gasa edo petrolioa bezalako lehengaien urritasuna eta energiaren eskaera gero eta handiagoaren alarma zehatzak Lurraren eredu linealaren heriotzaren zantzu dira, ama-lurraren berezko izaera zirkularra eta iraunkorraren aurrean.

Ikuspegi orokor hau kontuan izanda, Europako Batasuneko administrazioak, 2008/98/CE zuzentarauaren bidez, zaborren inguruko eztabaidaren muina zaborren desagerpenetik aldentzen du. Apustu egiten du, aldiz, honako lehentasunekin, zaborren arazoari aurrea hartzeagatik (zabor gutxiago sortuz beste kontsumo kultura bat indartuz), berrerabilpenagatik eta birziklapenagatik. Azkenengo irtenbide moduan balio emate energetikoa eta suntsitzea. Era berean, hondakinen kudeaketak giza osasuna eta ingurugiroa ez kaltetzeak lerro gorri moduan ezartzen du.

Errausketak ez ditu hondakinak gutxitzen, ezta birziklapenak ere. Bestalde, giza osasuna eta ingurumenerako ondorio latzak dakartza airearen eta lurraren kutsadura dela medio. Gainera, betiko gutxi batzuen onurarako eta guztion kalterako negozio ilun eta nahasiak sustatzen ditu berriz. Orain inoiz baino gehiago gizarteak kudeaketa pribatuari oparitutako alorrak berreskuratzea premiazkoa denean errausketarekin herriak birritan ordaintzen du enpresa talde erraldoiek etekin bikoitza izateko. Erregai moduan erabiltzen duten zaborra kudeatzeagatik ordaintzen diegu hasiera batean, azkenengo urratsean gure hondakinekin sortutako energiagatik berriz ere ordaintzeko. Lan bakarra, etekin bikoitza, negozio pribatu biribila. Ingurumenerako kostuak, noski, guztion lepotik ordaintzen dira.

Atez atekoa hondakin bilketa moduen artean birziklapen emaitza hoberenak lortzen dituena izateaz gain (%80-85 birziklatze portzentaiak lortu dira) hondakinen gutxitzearen alorrean ere lan egiten du gizartea kontzientziatuz.

Atez ateko bilketaren aurka erabilitako argudioetako bat kostuena da. Demagogia guztiarekin bilketa kostuetan bakarrik erreparatzen dute. Inork ez du hitz egiten Gipuzkoako erraustegia eraikitzeko behar diren 250 milioi eurotaz. Ezta zabortegiak eraiki eta kudeatzeko kostuen inguruan. Ezta errauts toxikoak kudeatzeko kostuez. Bestalde, inoiz kontuan izaten diren kostuak daude: Ingurugiro kostuak, gizarte kostuak… Zein da airea kutsatzearen prezioa?

Funtsezkoa da hondakinak baliabide moduan ikusten hastea zabor giza egin beharrean. Hondakina baliabide da sortzen denetik bereizten bada, zabor bihurtu ezean. Zergatik baliabide publiko honi uko egin? Zergatik alor pribatuaren esku beste alor estrategiko bat berriz laga? Ez diezaiegun utzi perspektibarik ez dutenei guri iruzur egiten, gure arreta poste batetik zintzilikatutako hondakin batzuetan jarrita. Irakatsi diezaiegun ez dela zaborra; baliabideak baizik: plastikoa, papera, materia organikoa…

Badakigu arazo globalak irtenbide integralak behar dituztela. Eredu aldaketa hain zuzen ere, zergatik ez hasi atez ate?

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X