Etiketa: Iritzia

Homofobiaren eta transfobiaren irakurketa transfeministarantz (Laura Gomez)

Laura Gomez – Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasuneko zuzendari nagusia

Homofobiaren eta transfobiaren aurkako nazioarteko eguna da gaur, eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun Zuzendaritzatik gure babesa eman nahi diegu kausaren alde protesta egitera irteten diren kolektiboei, beraien aldarrikapenei eta eguneroko lanari. Gainera, gaurko eguneko jardueretan eta aldarrikapenetan parte hartzeko gonbita egiten diegu herritar guztiei. Baina gai honen inguruan egiten dugun irakurketa konpartitu eta horren inguruko hausnarketa sustatu nahi dugu baita ere.

Zenbait sektore feministak kritikatu egin dituzte gay, lesbiana, transexual eta bisexualen inguruko hainbat ildo politiko, lesbianak ikusezin egin dituztelako askotan, eta gizonezko homosexualei lehentasuna eman dietelako erabakiak hartzerakoan. Adibidez, gaurko egunean, nazioarteko egun honetan, lesbofobia hitza ez da agertu ere egiten, lesbianak ikusgai egiteko ariketa eta ekintza positibo gisa.

Normalizazio eta gizarteratze politikak ere oso kritikatuak izan dira, politika horiek egungo sistemara moldatzea suposatzen baitute, sistema bera moldatu beharrean. Politika asimilazionisten eta asistentzialisten abiapuntua da gorputz anomalo, doilor eta gaixo baten aurrean gaudela, eta gorputz hori normalizatu egin behar dela, sendatu, onartu. Horren adibide da transexualitatea; gaur egun nortasun nahasmendutzat hartzen da, genero disforia gisa definitzen da, eta horrela inskribatuta dago psikiatriako nazioarteko eskuliburuetan (DSM-CIE). Hortaz, pertsona horiei buruko gaixotasuna diagnostikatu behar zaie transformazioarekin hasi ahal izateko.

Normaltasuna eta normatibizazioa are arriskutsuagoak izan daitezke. Hori da haur intersexualen kasua. Haur hauek, jaiotzean, genital anbiguoak dituzte, biologikoki erabat funtzionalak, baina estetikoki anbiguoak. Ezin konta ahala ebakuntza egiten zaizkie, gaixo kroniko bilakatzen ditugu, gorputz, sexu eta genero idealarekin bat etortzeko.

Uste dugu ezinbestekoa dela egungo sexu eta genero sistemak eragiten duen mina eta indarkeria ikusaraztea: haur jaioberriak neskak edo mutilak diren sailkatu behar hori gorputza genero nortasunei, orientazio sexual zurrunei eta aurretik definituta dauden genero rol eta estereotipoei lotu beharra. Generoa aukeratzeko nahiz indibidualki eta kolektiboki eraikitzeko askatasun osoaz gozatu beharko genuke. Ez zaizkigu interesatzen hegemonia sexistatik abiatuta definitutako generoak: urdina eta arrosa, gizon aktiboa eta emakume pasiboa, gizon indartsua eta emakume ahula, gizon erasotzailea eta emakume biktima… Gure gizarteak berriro pentsatu behar ditu generoak, jabetu behar da funtsezkoa dela erreprodukzio sozialari esparru zabalago batetik heltzea, ez eredu heterosexualetik bakarrik.

Hortaz, nola borrokatu daiteke lesbofobiaren, transfobiaren eta homofobiaren aurka begirada transfeminista batetatik abiatuta Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun Zuzendaritzatik egiten diren politiketan? Generoaren zeharkako irakurketa landuz, horrek inplikatzen baitu gorputzek jasaten dituzten diskriminazio horiek guztiak irakurtzea, bereziki generoarekin, sexuarekin eta gorputzarekin lotutakoak. Eta irakurketa hori lan arlo guztietara aplikatuz, ahaztu gabe kontuan hartu behar dela zenbait kolektiboren berariazko zaurgarritasuna; trans kolektiboarena, adibidez.

Horrela, indarkeria matxistaz hitz egiten dugunean, adibidez, ez dugu hitz egiten bikote heterosexual baten harreman esparruan izaten den indarkeriaz bakarrik. Indarkeria matxistatzat baititugu lesbiana, trans, homosexual, queer eta bisexualen aurkako erasoak ere. Are gehiago, uste dugu gorputzek genero nortasunen eta praktika sexualen inguruko arauak hausteagatik jasaten duten indarkeria matxista estrukturala eta kulturala dela.

Horregatik, trans pertsonak beren prozesuan patologizatzea eta tutoretzapean hartzea saihestuko duten neurriak bultzatu nahi ditugu. Egungo genero arau tiranikoak alde batera utzita, genero estereotipoak zalantzan jarrita, eta izateko, maitatzeko nahiz existitzeko modu berriak proposatuko dituen jabekuntzatik abiatuta lan egin eta sentsibilizatu behar dugu.

Uste dugu, gainera, erro beretik datozela emakumeen kontrako indarkeria eta trans, lesbiana edo homosexualen kontrako diskriminazioa; oinarri bera dutela, alegia. Horregatik, pentsatu behar dugu transfobiaren, lesbofobiaren edo homofobiaren gaia ez dela kolektibo gutxi batzuen gauza, edo pertsona gutxi batzuen gauza, herritar guztien genero nortasunaren kudeaketa librearekin eta sexu praktikarako askatasunarekin zerikusia duen zerbait baizik.

Berriak

Ekologia ate joka

Asier Vega eta Mikel Oseguera – Alternatibako Mahai Ekologista

Hondakinen inguruko egungo arazoa ezin da zabortegi eta erraustegietara mugatu, ezta birziklapenera ere ez, ez baita irtenbide integrala. Hondakinak kontsumo katearen azken maila besterik ez dira. Kontsumoak gidatutako sistema eta ekonomiak baliabide naturalak ustiatu, eraldatu, komertzializatu, kontsumitu eta desegin egiten ditu. Lurraren eredu lineal baten aurrean gaude, non gero eta zabor gehiago kudeatzearena arazo bakarra ez den. Eredu honek bere oinarrian ere huts egiten du, ama-lurraren baliabideak mugatuak baitira. Baita ereduaren korapiloan, ekoizpen eta kontsumo faseetan, hain zuzen ere. Non giza harreman desorekatuak ezartzen diren menpekotasunean oinarrituta. Bertan, gizarteak ez ditu lortzen zoriontasunaren eta orekaren helburu paradigmatikoak. Lurraren beroketa, gainezka egiten diguten zaborren kudeaketa, ohiko garapenerako funtsezkoak diren gasa edo petrolioa bezalako lehengaien urritasuna eta energiaren eskaera gero eta handiagoaren alarma zehatzak Lurraren eredu linealaren heriotzaren zantzu dira, ama-lurraren berezko izaera zirkularra eta iraunkorraren aurrean.

Ikuspegi orokor hau kontuan izanda, Europako Batasuneko administrazioak, 2008/98/CE zuzentarauaren bidez, zaborren inguruko eztabaidaren muina zaborren desagerpenetik aldentzen du. Apustu egiten du, aldiz, honako lehentasunekin, zaborren arazoari aurrea hartzeagatik (zabor gutxiago sortuz beste kontsumo kultura bat indartuz), berrerabilpenagatik eta birziklapenagatik. Azkenengo irtenbide moduan balio emate energetikoa eta suntsitzea. Era berean, hondakinen kudeaketak giza osasuna eta ingurugiroa ez kaltetzeak lerro gorri moduan ezartzen du.

Errausketak ez ditu hondakinak gutxitzen, ezta birziklapenak ere. Bestalde, giza osasuna eta ingurumenerako ondorio latzak dakartza airearen eta lurraren kutsadura dela medio. Gainera, betiko gutxi batzuen onurarako eta guztion kalterako negozio ilun eta nahasiak sustatzen ditu berriz. Orain inoiz baino gehiago gizarteak kudeaketa pribatuari oparitutako alorrak berreskuratzea premiazkoa denean errausketarekin herriak birritan ordaintzen du enpresa talde erraldoiek etekin bikoitza izateko. Erregai moduan erabiltzen duten zaborra kudeatzeagatik ordaintzen diegu hasiera batean, azkenengo urratsean gure hondakinekin sortutako energiagatik berriz ere ordaintzeko. Lan bakarra, etekin bikoitza, negozio pribatu biribila. Ingurumenerako kostuak, noski, guztion lepotik ordaintzen dira.

Atez atekoa hondakin bilketa moduen artean birziklapen emaitza hoberenak lortzen dituena izateaz gain (%80-85 birziklatze portzentaiak lortu dira) hondakinen gutxitzearen alorrean ere lan egiten du gizartea kontzientziatuz.

Atez ateko bilketaren aurka erabilitako argudioetako bat kostuena da. Demagogia guztiarekin bilketa kostuetan bakarrik erreparatzen dute. Inork ez du hitz egiten Gipuzkoako erraustegia eraikitzeko behar diren 250 milioi eurotaz. Ezta zabortegiak eraiki eta kudeatzeko kostuen inguruan. Ezta errauts toxikoak kudeatzeko kostuez. Bestalde, inoiz kontuan izaten diren kostuak daude: Ingurugiro kostuak, gizarte kostuak… Zein da airea kutsatzearen prezioa?

Funtsezkoa da hondakinak baliabide moduan ikusten hastea zabor giza egin beharrean. Hondakina baliabide da sortzen denetik bereizten bada, zabor bihurtu ezean. Zergatik baliabide publiko honi uko egin? Zergatik alor pribatuaren esku beste alor estrategiko bat berriz laga? Ez diezaiegun utzi perspektibarik ez dutenei guri iruzur egiten, gure arreta poste batetik zintzilikatutako hondakin batzuetan jarrita. Irakatsi diezaiegun ez dela zaborra; baliabideak baizik: plastikoa, papera, materia organikoa…

Badakigu arazo globalak irtenbide integralak behar dituztela. Eredu aldaketa hain zuzen ere, zergatik ez hasi atez ate?

Berriak

Euskal Herriaren etorkizun hurbila eraikitzen

Xabier Soto eta Igor Nabarro – Alternatiba

Beste urte batez Aberri Eguna ospatzera goaz. Zalantzarik gabe, Euskal Herriko gizon eta emakume askorentzat balio sinboliko eta emozional sendoa duen eguna. Egia da guztientzat ez dela horrela, eta dudarik gabe, hau jorratzeke dugun ikasgai bat da, Alternatibak bezala, gure herriarekin, bere eskubideekin eta nola ez, bere herritarrekin begirunezko erreferentzia kolektibo barneratzaileak eraikitzeko helburua dugunontzat.

Baina Aberri Egun hau ezin daiteke aurrekoak bezala kontuan hartu. Aurten, Donibane Garazin egingo den ekitaldirako, burujabetzaren eta ezkerreko independentziaren inguruko 5 indar politikok, deialdi bateratua egin dugu. Bertan, Aberri Eguna dela eta, Euskal Herriak nazio izateko duen nahia omentzeaz gain, batez ere garai berri baten hasiera plazaratuko da; burujabetzaren eta independentziaren aldeko indar ezkertiarren metaketa ardatz izanik, herri hau eraikitzeko eta egunero euskaldunok jasan beharreko dominazio sistema anitzei erantzuteko gai izango dena.

Bateratzeko ahalegin honek, zalantzarik gabe, printzipioei uko egin gabeko eraginkortasuna adierazten du. Guztion artean subjektu politikoa indartzeko modu bat da, bere ezaugarri nagusietako bat ere kendu gabe: Burujabetza, autodeterminazioa, lurraldetasuna, eredu ekonomiko eta sozial berria, Ama Lurraren errespetuan oinarrituko den eta antzinatik harreman sozialak menderatu dituen patriarkatua alde batera utziko duen Euskal Herri bat.

Donibane Garaziko Aberri Egunean lehen aldiz ikusiko den indar metaketa, gure ikuspuntutik, Alternatibako gizon eta emakumeon ustez, aldaketa politikoa lortu eta sistema kapitalista gainditu dezakeen tresna bakarra da, geroz eta Euskal Herritar gehiagok itxaroten eta desiratzen dutena.

Horregatik aurtengoa, iraganera soilik begiratuko ez duen Aberri Egun bat izan behar dela adieraztera ausartzen gara. Nostalgiaz betetako data sinboliko bat, Euskal Herri berri baten abiapuntu bihurtzeko unea iritsi da, hasieran aipatutako dominazio sistema anitzetatik aske izango dena.

Euskal Herri libre eta sozialista bat, halabeharrez errealitateari aurre egin behar izango diona, kasu batzuetan paralisiak eta beste batzuetan mendekotasunak markatutakoa. Jakin badakigu beraz, zeintzuk diren aurka dauzkagun zailtasunak. Estatu espainol eta frantsesetako gobernu zentraletatik, EAE eta Nafarroako gobernuen laguntzarekin, mantentzen den blokeoa sustatzen duten zailtasunak, gure herrian bake justua eta iraunkorra mantentzeko xedea duen bake prozesu eta konponbide demokratiko baten hasieraren aurrean. 

Izan ere, ezin dugu ahaztu aipatutako gobernuek espetxe-politikaren aldaketaren alorrean erakusten duten egoskorkeria, Parot doktrina indarrean mantenduz, gaixo sendaezinen askapena ezeztatuz edo Bateragune prozesuaren ondorioz zigortutakoak espetxean mantenduz. Jokabide berdina mantentzen jarraitzen dute, “dena ETA da” eta “ETAren aurka edozerk balio du”, errealitateak iraganeko eskema hori bertan behera utzi ez balu bezala. Aurreko Aberri Egunetik gauza asko aldatu dira alor honetan, ETAk borroka armatua behin betiko utzi izana barne, baina haiek geroz eta jende gutxiagok ulertzen dituen iraganeko jokamoldeetara harpidetuta diraute. 

Bestetik, ez dugu ahaztu nahi Aberri Egun hau krisi sakonak markatuta datorrela, edo iruzurrak markatuta, nahiago bezala. Sinestarazi nahi digutenaren aurka, hau ez da soilik finantzen krisia. Borroka garaia da, argi eta garbi, guda ideologiko baten garaia, merkatuen eta kapitalaren gosea asetzeko esklabo bihurtu nahi gaituztenen eta beste Euskal Herri bat eta beste eredu ekonomiko bat posiblea eta berebizikoa dela defendatzen dugunon artekoa.

Berebizikoa da bizitzaren jasangarritasuna bermatzeko. Euskal Herriko hiritar guztiontzat duina izango den bizitzarena. Posiblea den sistema bakartzat jotzen den kapitalismoaren jasangarritasunetik aldenduko dena eta antzinatik gizakion harremanak menderatu dituen patriarkatuari, planetaren mugei so egiten ez dien garapen bortitzari, gure kultura aberastasuna zapuzten duen kultura asimilazioari eta gure beharretatik haratago kontsumitzera behartzen gaituen sistemari aurre egingo diona, kontsumismoa gaindituko duen errealitate berri baterantz abiatuz. Gizartea eta ekonomia antolatzeko era berri bat, guztion ongizatea banakoaren gainetik lehenetsiko duena, gauza guztien erdigunean pertsonak jartzen dituena eta ez boterea dutenen beharrizanen sua elikatzen duen egurra. 

Azken finean, duela egun batzuk Hego Euskal Herrian eginiko greba orokor arrakastatsuaren egunean euskal sindikatuek azpimarratzen zuten moduan, Euskal Herri ezberdin bat, kapitalismoaren aurkakoa, behetik eta ezkerretik eraikia. 

Eta azpimarratutako bi faktoreekin batera, sistemaren krisia eta bake-prozesuaren zein konponbide demokratikoen blokeoa alegia, Alternatibatik hirugarren bat aipatu nahi dugu. Demokrazia prekario honen zilegitasun galera, hain zuzen ere.

Demokrazia hau, hauteskundeetara aurkeztu ere egiten ez diren eta aldi berean gure xedeak zehazten dizkiguten botereen zerbitzura dagoen tresna moduan ikusten da gero eta gehiago. Hiritarrak erabaki-hartze kolektiboaren kudeaketan parte hartzea lortu ezin duen edo nahi ez duen demokrazia bat da. Eta agortutako demokrazia honen aurrean bestelako demokrazia bat, zuzena, parte-hartzailea eta erradikala eraikitzen hasi behar gara. Pertsona oro hausnartzeko zein erabakiak hartzeko prozesu guztietan modu aktiboan barneratuko dituen sistema.

Egun indarrean dauden errealitate gordin horiei aurre egiteko gai bagara, Euskal Herri sozialista, feminista eta ekologista berri baten oinarriak eraikitzeaz gain, Bolivia, Kuba edo Venezuela bezalako beste herri eta nazioen norabide berdinean bultzatzen egongo gara. Izan ere, ikuspuntu internazionalista batetik, ez ditugu ahaztu behar, ezta Aberri Eguna bezalako data batean ere.

Berriak

Ezin da gehiago itxaron: espetxe politika aldatzea ezinbestekoa da

Maribi Ugarteburu, Dani Maeztu, Ikerne Badiola, Oskar Matute, Pello Urizar, Amaia Agirresarobe, Pernando Barrena.

Argi dago garai berri batean gaudela. Gainera, denok gaude ados garai ona eta itxaropentsua dela. Hori horrela izanik ere, oraindik ere zurruntasun handia dago pauso gehiago emateko eta bestelako neurri batzuk hartzeko orduan. Zurruntasun horrek etsipenez estal ditzake bake, bizikidetza eta askatasun haize hauek, eta horrek zailtasun ugari ekar ditzake, nahiz eta euskal herritarrek gogotik espero duten haize horiek behin betiko gure artean zabaltzea.

Horrexegatik animatu gara gogoeta hau, eskaera hau egitera. Espero dugu aintzat hartua izango dela. Eta espero dugu hartzaileek —euskal preso politikoei zein espetxe politika ezarri behar zaien erabakitzen duten horiek— ulertuko dutela eskaera honen atzean badagoela eskaera bat euskal gizarte plural eta askotariko honetako jende gehienak babesten duena.

Eta espetxe politikaren inguruan azaldu nahi dugu, hain zuzen, gure ikuspegia eta gure eskaera, idatziz azaldu ere. Beste garai bati, beste interpretazio bati dagokion espetxe politika bati eusteak, euskal gizarteak zorionez gainditua duen aldi bati eusteak ez du ezertarako laguntzen, ez du inor gizatiartzen, ez du ezer ekartzen.

Kondena betea duena 197/2006 doktrinaren bidez espetxean edukitzea eta halako beste hainbat salbuespen neurri hartzeko modua ematen duen legedi horri eustea, osasunez larri dauden presoei kartzelatik ateratzen ez uztea eta sakabanaketa politikari eustea; besteak beste, horiexek egituratzen dute gaur egungo espetxe politika. Hori guztia zigor bat, gure herrialdean jadanik ia inork ulertzen ez duena, atxikimendu edo joera politikoa gorabehera.

Baina ez gara ari datu eta neurri gutxi gorabehera etereo edo ondoriogabe batzuei buruz. Izen-abizenak dituzten pertsona batzuei espetxean eusten dien egoera ulertezin bati buruz ari gara. Pertsona horien bizia arriskuan dago, nahitaez aldatu beharra dagoen espetxe politika bat dagoelako indarrean. Horietako askok gaixotasun larriak dituzte, askotariko patologiak, espetxealdian bertan hartuak edo muturreraino larrituak, eta, hala ere, kartzelan daude oraindik ere, irizpide medikoen eta logikarik oinarrizkoenaren aurka.

Eta, besteez ahaztu gabe, preso horietako baten egoerari erreparatu nahi diogu bereziki: Txus Martin basauriarrarenari, hain zuzen. Benetan larri dago Martin; izan ere, buruko gaixotasun bat du, ezin tratatu dena; gaitz hori edukita ezin da egon minutu bat gehiago ere espetxean. Haren gaixotasuna zein larria den kontuan hartuta, Martin bakartuta eta espetxeratuta edukitzea ez da hura zorigaiztoko amaiera batera eramateko modurik eraginkorrena baino, eta inork ezin lezake halakorik nahi, Martin estimatu ala ez, haren ideiekin ados egon ala ez.

Horrexegatik diogu ezin dela gehiago itxaron, eta instituzioek, herriaren nahiaren ordezkari izan nahi badute eta herritar bakoitzaren eskubide guzti-guztiak ziurtatu, berehala utzi behar dutela aske Martin, jaso ahal izan dezan dagokion tratamendua, baita haren egoera larriari dagokion terapia ere.

Eta, Txus Martinen kasua azpimarratuta, jabetzen gara pertsona horiei guztiei —eta beste askori— espetxean egoteak ez dizkiela gaitzak eta gaixotasunak larriagotu bakarrik; horrez gain, ez dute jaso behar bezalako osasun laguntzarik, eta, ondorioz, hainbat zailtasun izan dituzte zegozkien tratamenduei aurre egiteko.

Ez da mendeku garaia. Euskal herritarrek ez digute halakorik eskatzen. Alderantziz: alde bakarreko erabakien garaia da; alegia, denok gure esku eta gure arduren menpe dagoen guztia egiteko garaia, bermatzeko bake eta normalizazio prozesu bat gaindituko dituena gure herriak hamaika urtean izan dituen —eta oraindik ere badituen— zauri sakon eta ankerrak.

Inork ez liguke barkatuko gehiago egin ahal izanda gutxienekoa baino ez egitea, edo isilik geratzea, edo ez ikusiarena egitea, aurka egin gabe hemen azaldu ditugun salbuespen egoera horiei eta beste askori. Espetxe politika aldatzeak ez du esan nahi alde baten ideiei men egitea, baizik eta denontzako ondasun bat bermatzen laguntzea: bakea, hain zuzen.

Azkenik, artikulu hau aprobetxatu nahi genuke gizarte osoari deia egiteko parte har dezan martxoaren 31n Iruñean egingo den mobilizazioan: han, larri dauden presoak aska ditzatela eskatuko dugu. Halaber, gogorarazi nahi dugu maiatzaren 19an aukera ezin hobea izango dugula presoen eskubideen alde indarrak pilatzeko gure hiri, herri eta auzoetan.

Berriak

M29: Erantzuteko ordua

Oskar Matute (Alternatiba), Rebeka Ubera (Aralar), Pello Urizar (EA) eta Joseba Permach (Ezker Abertzalea)

Dagoeneko aski ezaguna da Mariano Raxoiren Gobernuak ezarritako Lan Erreformak dakarren eraso bortitza, izan ere, gero eta gehiago dira bere ondorioak pairatzen dituzten langileak. Espainiako Gobernuak ondo baino hobeto ordezkatzen ditu Alderdi Popularra bezalako alderdi ultraeskuindar baten atzetik dauden interesak. Finantza sistema pribatuen eta enpresaburu handien esanetara daudela leporatu diete behin baino gehiagotan, baina ez da guztiz zuzena, finantzariak eta enpresariak dira, zuzenean, Moncloara heldu direnak, bitartekaririk ez dute behar espekulazioa eta iruzurra darabiltenak, langileen lanaren lepotik aberasten direnak. Lehman Brothers enpresako buruzagi ohiak, armen industriako saltzaileak eta emakumeen eskubideak ukatzeko zaletasuna duten ministro taldeari erreparatzea aski da espero dezakegunaz jabetzeko. Horien aurrean, alabaina, nortzuk diren eta zertara datozen ondo dakigula esan behar diegu, erantzun behar diegu, kalean, martxoaren 29an.

Kapitalismoaren azken krisialdi honen ondorioak pairatzen ditugunetik ugariak izan dira Espainiako gobernuetatik jaurti izan dituzten erasoak: langileen aurka, pentsiodunen aurka, gazteen aurka, krisi sistemikoa eta patriarkatua aspaldi pairatzen duten emakumeen aurka, etorkinen aurka… Erreforma berri bakoitzaren aurrean esan dugu inoizko kolperik bortitzena zela iragarritakoa. Ondorioz, hitzok larritasuna eta zentzua ere galdu dutela eman dezake. Inor ez dezala bere burua engainatu, Euskal Herriko gehiengo sindikalak zuzen ohartarazi izan digu behin eta berriro erreformen ondorioez. Larriak ziren guztiak, eta are larriagoa da azken hau, aurrekoen kalteak, murrizketak eta kolpeak metatu eta biderkatuta ekartzen dizkigulako. Horrexegatik biderkatu behar dugu guk ere eman beharreko erantzuna. Erasoaren tamainako erantzuna eman behar dugu, Alderdi Popularrak Madrilgo legebiltzarrean bipartidismoaren sistema ustelduan lortutako gehiengo absolutuari Euskal Herriko eragile sozial, sindikal eta politikoen gehiengoak erantzun behar dio, elkarlanetik, gure ahotsa inoiz baino sendoago entzun dezaten, Euskal Herriko kaleetan datorren ostegunean nagusi izango diren aldarriak Madrilera, Bruselara eta Berlinera hel daitezela.

Lan baldintzak guztiz kaskartu eta soldatak zein kaleratzeak merkatzea da neurri multzo honen helburu nagusia. Esaldi bateko laburpenaz azal daitekeen arren, eskubide eta berme ugari birrindu egiten du erreforma da honek. Urtebeteko epea dute orain enpresaburuek langileak inolako kalte ordainik gabe kaleratzeko, gainerakoen prezioa erdira baino gutxiagora merkatzen dela, sektore pribatuetako zein publikoetako langileen gehiengoarentzat. Baina haratago doa lege dekretua, negoziazio kolektiboaren amaiera baitakar. Sektore hitzarmenen kalte enpresa itunak lehenesten dira eta, batez ere, ultraeraginkortasuna, langileen esku gelditzen zen berme gutxienetako bat, mugatu eta mehatxatu egiten du. Modu batean zein bestean, patronala beti aterako da garaile, hitzartutako soldatak, lanaldiak eta lan eremuak nahi erara moldatu ahal izango dizkiotelako langileari. Euskal Herriko lan esparru propioaren aldarrikapenaren kontra doaz azken neurri hauek, eta horregatik atzera eragin behar ditugu, erreformaren gainerako urraketekin bezala. Aberastasuna banatzeko baliabide guztiak behar ditugu euskal herritarrok, sistema kapitalistak inposatutako eredu baztertzailea eta bidegabea gainditzeko, bestelako gizartea sortu ahal izateko. Hilaren 29an esparru propioa aldarrikatzeko aterako gara kalera, ez dugulako merkatuen eta finantza interesen morroi izaten jarraitzeko asmorik.

Kolpe ugari eta askotarikoak: 480 euroko soldatak 33 urte bitarteko gazteentzat, kenkari eta hobari berriak enpresaburuentzat, enplegu zerbitzuen pribatizazioa, gaixo dauden langileak kaleratzeko eskubidea, aparteko lan orduak baimentzea, malgutasuna muturreraino areagotzea, lana eta familia uztartzeko neurrietan atzera egitea … Eta guzti hori gutxi bailitzan, merkatuetako jauntxoek, alderdi eskuindarren eskutik, grebarako eskubidea desagerrarazteko eskatzen dute orain. Kalera ateratzeko unea dugu, oihukatzeko eta aldarrikatzeko eskubideak ukatu nahi dizkigutenei ozen erantzungo diegu Greba Orokorrean ez gaituztela kikilduko, ez gaituztela isilaraziko.

Berriro diogu lan erreforma honek aurretik izandako ondorioak eta kalteak metatu dituela. PPren neurriak orain salatzen dituen PSOEk eraso bortitzak egin izan ditu langileen aurka. Eta ezin dugu ahaztu EAJk horiek babestu zituela, bere Madrilgo legebiltzarkideen aldeko botoen zein abstentzioen bidez. Jeltzaleek euskal herritarren gehiengo zabal batek eginiko aldarrikapenei entzungor egin zieten, alderdikeriak lehenetsita. Zapaterok haien beharra zuelako negoziatu zuen jeltzaleekin, Raxoik, aldiz, ez du EAJrekin negoziatzeko inolako beharrik. Izatekotan, berriz ere ikusiko genuke Espainiako eta Euskal Herriko indar eskuindarren arteko akordioa, UPN barne, zalantzarik ez izan. Gure eskubideak, ezin dira botere zaleen xake tauletako piezak bilakatu. Lan eskubideekin ez dela jolasten eta duintasuna ez dela negoziatzen argi eta ozen utzi behar dugu Euskal Herriko kale, plaza eta lantoki guztietan martxoaren 29an.

Ez diezagutela esan grebak ez duela ezer konponduko, eskubide guztiak desagerrarazi nahi dizkiguten honetan dena dugu irabazteke. Lan Erreforma geldiarazi eta atzera eragiteko aterako gara kalera, PPk grebaren osteko egunean iragarri asmo dituen murrizketak ez ditugula onartuko oihukatzeko. Euskal Lan Harremanen Esparru propioa eraikitzeko urrats garrantzitsua ere egingo dugu osteguneko lanuztean. Ostegunean, justizia sozialean, eredu iraunkor berri batean eta burujabetzan oinarritutako Euskal Herria eraikitze aldera urrats izugarria emango dugu. Langileen gehiengoak babestuz gero lanuzte orokorra eraginkorra izan daitekeela agerian uzten du patronalak eta alderdi eskuindarrek greba eskubidea murriztea eskatu izanak. Erantzuteko ordua da. Etorkizuna eraikitzeko garaia da.

Berriak

Europako proletarioak, bat egizue

Asier Vega eta Exabier Arrieta – Alternatiba

Aldarrikapen hau, zaharkitua dirudien arren, gaurkotasun handikoa da. Hala dela ikusiko dugu herri honetako langileok, eta oro har Europakoek ere, jasaten ditugun murrizketei buruz eta gure eskubideen deuseztapena nondik eta nork erabakitzen duen pentsatzen baldin badugu.

Oraindik gogoan daukagu Espainiako Erresumako presidente ohi Rodriguez Zapaterok egindako adierazpen hura: “Langileek ez dute krisia ordainduko” zioen. Hitz horiek esan bezain laster inoiz emandako erreforma eta murrizketa erasoaldirik larrienak agintzen hasi ziren Bruselatik, edo Berlinetik esan beharko genuke?; hitz horiek esan bezain pronto, orain arte ukiezina izan den Espainiako Konstituzioaren erreforma espres bat abiarazi zuten zorpetzea mugatzeko asmoz, eta sektore publikoaren aurkako eraso berria gauzatuz. Berriz ere, aginduak Bruselatik zetozen, erreskate baten mehatxupean, ala ez ote ziren Berlinetik etorri?; hitzok esan bezain laster aldaketak gertatu ziren Grezia eta Italiako gobernuetan, Monti eta Papademos bezalako ustezko teknokratak boterean jarriz (Alemaniako eta Frantziako Banku handien eta Nazioarteko Diru Funtsaren asmatzaileak, hain zuzen). Eserlekura apetaz heldu ostean, euren zeregin bakarra herri hauek ekonomikoki eta politikoki kolonizatzea izan da; berriz ere Bruselaren agintaritzapean, ala Berlinez ari gara beste behin ere? Horrela behin eta berriz.

Azken urteetan Europako Batasuna, diktadura neoliberal baten erara, herritarren erabaki ahalmena lapurtzeaz arduratu da, Alemaniako bankuei eta finantza talde handien esku uzteko. Europarron eskubideei eta bizitzari baino, kapitalari lehentasuna emateko logika honetatik soilik uler daiteke Merkelek beste estatu kideen aurrean duen jarrera; soilik horrela uler daiteke Hitzarmenaren prozesuaren atzean dagoen egitura erabat antidemokratikoa; soilik horrela uler daiteke Europako ekonomiak duen arazo erreala Euroaren Itunaren bidez ixtea, behar bezalako oinarririk gabe; soilik horrela uler daiteke EBZri ematen zaion garrantzia, egitura antidemokratikoa izanik, estatuen ordez bankuak indartzen dituenak; soilik horrela uler daiteke zerbitzuen derrigorrezko pribatizazioa, edo NPB Nekazaritza Politika Bateratua bezalako politika bateratuen ikuspegi klasista eta ultrakapitalista.

Horregatik, martxoaren 29an kalera ateratzen garenean, gure gobernu-txotxongiloak estutu behar ditugu eta nahikoa dela esan, lapurretak amaitu direla. Eta ez dugu ahaztu behar eredu europar hau langileriaren, gizartearen eta planetaren interesen guztiz aurkakoa dela. Beste Europa bat posible izateaz gain, beharrezkoa ere bada kapitalaren zoramenezko logika hau geldiarazteko, handik sortzen baitira pairatzen ditugun zoritxarreko neurrietako asko. Europa demokratikoa nahi dugu eta hala eskatzen dugu; espekulaziotik aske biziko den Europa bat; eskubideen Europa; defizitak galarazten ez dituen Europa, langileen baldintzak hobetzen ez dituen superabitak baizik – dauzkagun arazo espekulatiboen oinarrian Alemaniako superabita dago hein handi batean- ; zerga-sistema bakarreko Europa bat, beti ere, herriak hala nahi badu, baina kapitalak ordaindu dezan eta politika publikoak hobetu daitezen. Azken finean, Europa alternatibo bat, gehiengoen ongizateaz arduratzen dena, eta ez gutxi batzuen negozioaz.

Kapitalaren Europari aurre egin nahi badiogu, langileok ere elkarrekin antolatu behar gara maila globalean, erasoa ere globala delako. Ezin dezakegu onartu herriak aukeratu ez duen inork gu zuzentzea, krisi hau sortu duten interesak babesten dituztenek, hain zuzen. Horregatik guztiagatik, 29an guztiok Greba Orokorrera.

Berriak

Bizimodu duin baten alde, emakumeak grebara

Jone Bengoetxea – ELA

Bizimodu duina? Ez al gara pertsona guztiok duin, pertsona garen aldetik? Edota, agian, duin ginen, baina orain ez? Ziurrenik zeuen buruari galdetuko diozue zer dela-eta hasi den sindikalismoa egunetik egunera, gero eta areago zalantzan jartzen herritar gehienek, langile ordaindu izan ala ez, onartzen dituzten oinarrizko printzipio batzuk.

Bete-betean ari gara bizitzen gizarte-mobilizazioa eta ekintza sindikalak; greba orokor batera ere deitua dute. Langile-klasearen borrokak gero eta konplexuagoak dira, aspaldian ikusi gabeko eraso horri aurre egin nahian. Eta horri dagokionez, emakumeok badugu zer esan eta zer egin, ez bakarrik Martxoaren 8aren bezperetan, baizik hasi diren eta etorriko diren mobilizazio horien baitan ere.

Urtero martxoaren 8a dela-eta argazki bat plazaratzen dugu, nolabait erresistentzia pasibozko jarrera batekin, argazkiak sexuaren arabera zatikatutako lan-merkatu bat erakusten baitu; horrek eragin jakinak ditu, ondorio kaltegarriak emakumeontzat.

Hasteko, gizonekiko soldaten desberdintasuna oso handia da (urteko 7.000 euro EAEn 2011n, eta 7.268 euro Nafarroan 2009an); emakumeok batez besteko mailatik gora gaude ordezkatuta langabezian, azpienpleguan, aldi baterako kontratuetan, lanaldi partzialean, eta abarretan. Eta ez dago aipatu beharrik ekonomia informalean egiten ditugun jarduera guztiak, bizitzarako ezinbestekoak eta konplizitate kolektibo harrigarriz musu-truk eta inongo aitorpenik gabe egiten direnak.

Behin eta berriz aipatuagatik, oraindik ere emakume langileon eskubideak urratu egiten dira, baina modu berezian: guri ematen dizkiguten enplegu-kategoriek balioespen sozial eta ekonomiko okerragoa izan ohi dute; gure lan-baldintzak beti gain behera doaz, eta zor estruktural horrekiko itsutasuna historikoa da.

Haatik, guk ez dugu zor estrukturala izan nahi; erresistentzia pasiboak bere mugak ditu, areago atzerakada gertatzen ari den uneotan, izan ere, krisia ordaintzen ari diren guztien artean, emakumeok «gainsari» gaizto bat baitaukagu.

Ez dauka ez hankarik ez bururik, batetik, genero berdintasuna aldarrikatzeak, eta, bestetik, gastu publikoa zeharo murrizten aritzeak. Kontraesana da bankuen kontuak diru publikoz orekatzea eta emakume eta gizonen arteko berdintasunaren edota bereizkeriaren kontrako jarrera aipatzea.

Aurrekontu publikoaren eta gizarte-gastuaren murrizketa zuzen-zuzenean emakumeen bizkarrera doa, dugun krisiaren «leuntzaile» rola dela medio; halaber, pobreziaren feminizazioa areagotzen du, eta bizimodu prekariora daraman bidea urratzen hasten da.

Gauzak horrela ikusirik, erakundeek agenda politikoaren eta ekonomikoaren lehentasunak zeintzu diren adierazten dute, eta argi dago emakumeok, benetako berdintasuna eta, are, bortizkeriarik gabe bizitzeko gure eskubidea ez daudela inondik ere lehentasun horien artean.

Uneotan gogoan dugu azken lan-erreforma eta negoziazio kolektiboaren erreforma; espainiar parlamentuan, hain zuzen, martxoaren 8an berretsiko dute. A zer paradoxa!

Hartutako erabakien xehetasunetan sartu gabe, batzuk aipatzea komeni da, eta kontuan izan behar da guztiek dutela genero-eragin bereziren bat. Aipatzekoa da kaleratzea hainbat eratan erraztu eta merkatu dutela; negoziazio kolektiborako eskubidea mugatzen da; malgutasuna areagotu dute, eta kontratu prekarioak zein lanaldi partzialekoak bultzatu.

Zehazki, azken erabaki horrek emakumeok bete-betean jotzen gaitu, kontratu mota hori ia emakumeekin besterik ez baita egiten. Lana, familia eta bizitza pertsonala bateratzeko bide horren zergatia zaintza-azpiegitura unibertsal egokirik ez dagoela da. Baina gainera, sarri emakumeek lan-merkatuan sartzeko duten bide bakarra da. Hori ere tranpa bat da, izan ere, askotan emakumeek ez baitute borondatez hautatzen; horregatik, adi egon behar dugu «ezkutuko langabeak» bistatik ez galtzeko, hots, enplegu bila ez dabiltzan emakume eta pertsonak, baina aukera izanik lan egingo luketenak.

Erreforma hori gure eskubideentzako iseka bat baino gehiago da. Erantzun argia eman behar diogu guztiok, sare gisa eta era antolatuan jokatuz. ELAk uste du enpresei presio eragin behar zaiela eta politika publikoak fiskalizatu behar direla. Baina badakigu borroka areago doala ere, eta partekatutako borroken arteko ekintza bateratua indartzea ez dela nahi bat, betebehar bat baizik.

Eta borroka partekatuen artean, emakume eta gizonen arteko zinezko berdintasunaren alde egin beharrekoa saihestu ezineko jokaleku bilakatzen da; hor indarrak batuko ditugu mugimendu feministekin, zein helburu hori duten kolektibo, plataforma eta antolakunde sozialekin.

Bizimodu duin baten aldeko borroka ere ez da hautu kontu bat; horrenbestez, sindikalismoa indarrez mobilizatuko da. Kalera ateratzeko arrazoiak sobera ditugu; gaur egun lana duenak ere ez baitauka bizimodu duina ziurtatuta, eta prekarietatea ere gertu egon baitaiteke. Horrengatik guztiarengatik, martxoaren 29an emakumeok grebara goaz!

Berriak

Araba Klinika: Harri berberekin estropezu egitea

Guk argi daukagu, 2009ko abenduan argi genuen bezala, behin betiko konponbidea lortzeko nahitaez zerbitzuaren kudeaketa publiko eta zuzena berreskuratu behar dela  eta langile guztiak Foru Ongizate Erakundeko langile izatera pasatu behar direla. Hau egiteko unerik egokiena da, kutxa publikotik ahalik eta gutxien ordaintzeko. Diputazioak ezin du hiri honetako baliabide sozial baliotsuagoetako bat kudeatzeko aukera pasatzen utzi.

2009aren amaieran artikulu bat idatzi genuen Araba Klinikaren egoeraren inguruan. Une hartan, klinika pribatua konkurtso prozesu batean murgilduta zegoen, eta Enplegua Eteteko Espediente bati hasiera eman zion. Egoera dramatikoa zen gaixoentzat, senideentzat eta langileentzat. Gizarte Ongizaterako Foru Erakundeak aipaturiko enpresa pribatuarekiko itunaren luzapena negoziatzen zuen une hartan, eta Alternatibatik klinika honek historikoki izan duen gatazka iraunkorrerako konponbide bat eskatzen genuen. Konponbide bat, ez arazoa hilabete edo urte batzuk nekez luzatuko zuen estalki soila. Bai une hartan eta baita oraingoan ere, gure apustua beharrezkoa bezain baliotsua den baliabide bat publiko bihurtzea da. Hala ere, une hartako Ongizatearen apustua beste erosle pribatu bat bilatzea izan zen, Araba Klinikan emandako astakeria kudeatu zezan, aldi berean, Foru Ogasunak onartu zuen enpresak erakunde publikoarekin zuen zorraren %50 kitatzea

Jada ez gaude 2009an, 2012ko martxoan baizik, baina egoera orduko berbera da. Klinikak Kaleratze Espedientea aurkeztu du berriz, berriro ere gaixoak truke txanpon bezala darabiltza, eta berriro konkurtso legera jo du. Arazo bera, harri berbera, baina oraingoan Alaña diputatu arduradunak, are kontzientzia sozial txikiagoarekin, zuzendaritzarekin ez “negoziatzea” erabaki du, bere eskaerak gehiegizkoak direla argudiatuz. Badirudi eguneko oheagatik 140€ eskatzea dela zuzendaritzaren eskaera “urria”. Ez dio arduratzen Araba Klinikaren moduko baliabide bat mantentzea, ezta lanpostuak babestea; bere kezka bakarra bere alderdiak eta EAJk urteetan elikatu duten arazoa gainetik kentzea da. Ez da Klinikaren zuzendaritzarekin akordio batera helduko, kudeaketa hori apetazko aukeraketa bidez Miñaoko Albertia Etxea izeneko egoitza pribatu berriari emateko asmoa duelako. Langileak kaleratuko dituzte, senideak beren ibilgailuetan mugitu behar izango dira gaixoak ikusteko – Ba al dago Araban garraio publikorik?- eta gasteiztarrok hiriko bihotzean dagoen eraikin huts zoragarri bat jasoko dugu ordainean.

Seguru gaude diputatuak datozen egunotan arazo honi behin betiko konponbidea emateko premiari buruz hitz egingo digula. Ziur aski, egoitza berriaren abantailez hitz egingo du, eta ondo funtzionatzeko kudeaketa publiko-pribatua zein garrantzitsua den esango digu. Hala ere, hau ez da konponbidea, arazoa beste leku batera daraman estalki berria baizik. Araba Klinikaren esperientziak ikasketa bezala balio behar izango liguke akats berdinak ez errepikatzeko. Kudeaketa publikoa esku pribatuetan uztea enplegu duina hondatzen duen arrisku sozial onartezina da, zerbitzuaren kalitatea murrizten duena eta, luzarora jada egiaztatu ahal izan dugun bezala, enpresari pribatuen interes espekulatiboa eskuin neo-liberalak baieztatzen duena baino askoz garestiagoa izan daiteke. Guzti honi gehitu behar zaio erakunde publikoak behin pribatizatutako zerbitzuaren kudeaketa berreskuratzeak duen zailtasuna.

Guk argi daukagu, 2009ko abenduan argi genuen bezala, behin betiko konponbidea lortzeko nahitaez zerbitzuaren kudeaketa publiko eta zuzena berreskuratu behar dela  eta langile guztiak Foru Ongizate Erakundeko langile izatera pasatu behar direla. Hau egiteko unerik egokiena da, kutxa publikotik ahalik eta gutxien ordaintzeko. Diputazioak ezin du hiri honetako baliabide sozial baliotsuagoetako bat kudeatzeko aukera pasatzen utzi. Gizarte Zerbitzuetako diputatuak apustu ausarta egin behar du baliabide honen alde, eta ez iraganean egindako akatsak errepikatu, etekin pribatua arabarren osasunaren eta ongizatearen lepotik sustatuz.

Berriak

Subjektu politiko feminista sendotzen

Emakume feministon eta bereziki mugimendu feministako emakume feministen artean aliantzak eraikitzen jarraitzea berebiziko estrategia bat da Alternatibako emakume feministon ustez. Agendak konpartitzen eta borroka komunak artikulatzen jarraitu nahi dugu eta horregatik beste emakume feminista askorekin batera eztabaida eta gogoetarako espazioak konpartitzea espero dugu. Martxoaren 2an 3an eta 4an Leitzan ikusiko garelakoan.

Alternatibako Feminismo Mahaitik Bilgune Feminista zoriondu nahi dugu bere hamargarren urteurrena dela eta. Euskal Herri feminista baten alde urteetan borrokatzeagatik zoriontzen dugu; emakumeen egoera hobetzeko aldarrikapen isolatuen batuketa soilaren ordez, borroka feminista gizarte eredu berri bat eraikitzeko beharrezko tresna moduan ulertzeagatik zoriontzen dugu. Gizarte eraldaketa, feminista izango da edo ez da izango; mugimendu feministak egindako aldarrikapen honi esker ulertu denez, ezin daitezke borrokaren dimentsioak hierarkizatu eta jarraitu beharreko bidea emantzipaziorantz doa, patriarkatuak eta kapitalismoak eraikitako binomio banaezinak egun inposatzen dizkigun jazarpen era ezberdinei aurre eginez.   

Azken finean, patriarkatuarekin ez dago iraultzarik, ezta kapitalismoarekin genero berdintasunik; eredu produktibistekin ez dago iraultzarik, ezta ekologia jasangarritasunik ere, indarrean dagoen ereduaren oinarriak aldatu gabe; kultura eta nazio uniformetasunarekin edo klase antagonikoekin ez dago iraultzarik, ezta nazio eraikuntzarik, internazionalismorik gabe. 

Zentzu honetan, asko pozten gaitu Bilgunek antolatutako topaketan parte hartzeak, eta bereziki aberasgarria deritzogu elkarrekin aurkitu eta feminismotik eraiki nahi dugun eredu ekonomiko eta sozial berri horren inguruan eztabaidatzeari. Gure ustez, sistemaren krisi honetan berebizikoa da behin eta berriz azpimarratzea eredu berri honek zaintzaren ekonomia kontuan hartu beharko duela, ekonomia jardueran funtsezkoa den heinean. Era berean, gizarte ikuspuntu batetik, gizon eta emakumeen arteko kontratu sozial berri bat adostu behar da, arduren elkarbanatzean oinarritutakoa eta ez gizonen laguntzaile diren emakumeen jardueran. Bilgunek luzatutako gonbidapenari esker, Alternatibako Feminismo Mahaitik ekonomia eta lan ardatzen inguruan egiten ari garen lana sendotzeko gogoetak partekatzeko eta zabaltzeko aukera izango dugu. 

Gainera, Bilgunerekin beharrizan bat konpartitzen dugu: leku ezberdinetatik patriarkatuaren amaiera dominazio era guztien amaierari lotuta egon behar dela ulertzen dugun emakume feministon artean aliantzen eraikuntzaren bidez subjektu politiko feminista indartzeko beharrizana, hain zuzen. Anitza izan behar duen subjektu politiko ezkertiarraren barruan artikulatutako subjektu feminista indartsu bat eraikitzen jarraitzea berebizikoa dela uste dugu: emakume feministekin batera langile klasea eraikiz, ekonomia feministaren, nekazarien eta mugimendu ekologistaren ikuspuntutik ulertuta.  

Topaketa hauen antolaketak eta Bilgunek espazio ezberdinetan lan egiten dugun emakume feministoi luzatu digun gonbidapen zabalak, baita militantzia politiko mistoko espazioetakoei egindakoa, aldarrikatzen ditugun indarren batuketa praktikan jartzeko aukera eskaintzen digula uste dugu. Emakume feministon eta bereziki mugimendu feministako emakume feministen artean aliantzak eraikitzen jarraitzea berebiziko estrategia bat da Alternatibako emakume feministon ustez. Agendak konpartitzen eta borroka komunak artikulatzen jarraitu nahi dugu eta horregatik beste emakume feminista askorekin batera eztabaida eta gogoetarako espazioak konpartitzea espero dugu. Martxoaren 2an 3an eta 4an Leitzan ikusiko garelakoan. 

Zorionak Bilgune! Urte askotarako!

Berriak

Oihukatu, laster hori ere murriztuko baitigute

Ana Etxarte eta Asier Vega – Alternatibako bozeramaileak

Joan den urteko apirilean datu deigarri bat argitaratu zen: Espainiako Erresumako enpresek Alemaniakoek baina zor handiagoa metatzen zuten, Alemaniaren BPG bikoitza izanda ere. Zorpetze handi honek hainbat arrazoi ditu: Espainiako ekoizpen ereduaren balio erantsi eskasa Alemaniakoarekin alderatuta; Espainiak esportatzeko duen ezintasuna eta Alemaniak bere esportazioekiko gehiegizko menpekotasuna izatea; edo kanpoko kapitalen erabilera sustatzen duen Sozietate Zergaren erregulazioa, bai Espainiako Erresuman zein Lurralde Historikoetan, mozkinak eta bestelako berezko fondoak berriz inbertitu beharrean.

Zergatiak alde batera utzita, zor konparatibo honek ondorio argi bat dauka: enpresek gehiago irabazi behar dute euren zorra kitatzeko. Horrela, krisia edo enplegu betea izan, patronalak eta bere aliatuek beti proposatuko dute euren irabazien tartea bide azkarrenetik igotzea: langileen soldatak jaitsiz, alegia. Dirudienez, hori da irtenbide bakarra, eta ez produkzio eredua aldatzeko edota ongizate orokorra hobetzeko; euren zorrak ordaintzeko asmoz enpresen errenta handitzeko baizik, aberaste azkar eta errazaren kulturari eutsiz. Gainera, Europak eta nazioarteko finantza erakundeek beti babesten dituzte tesi hauek; beraz ez da harritzekoa azken hamarkadetan errentaren banaketak kapitalari gero eta mesede handiagoa egitea eta langileei gero eta txikiagoa.

Hondamendiaren kapitalismoa da. Bere estrategia desarautzean datza eta kasu honetan, helburua sektore eta lurralde hitzarmenek euren indar araugilea galtzea da; orain arte auzitegietan eska zitekeen eskubideak izan direlako. Gaurtik aurrera, teorian baino ez dira existituko. Bide honetatik jarraituta, enpresa hitzarmenaren desarautzea helduko da eta gure eskubide iturri bakarra banakako lan kontratua izango da.

Sistemaren krisi betean, langabetu gehien daudenean, eta borrokaren bidez indarren arteko korrelazioa aldatzea inoiz baino beharrezkoagoa denean, sindikatu batzuk negoziazio kolektiboa berpizteko bileretan parte hartzera makurtzen dira. Tresna hau, perfektua ez bada ere, langileei indarrak batzen laguntzen die etsai indartsuari aurre egiteko. Orain, sindikatu hauen berebiziko laguntzari esker, etsaiak bere helburua beteko du: “hobe banan-banan pasatzen bazarete, kasuz kasu negoziatuko dugu eta”. Emaitza badakigu dagoeneko zein den eta baita sindikatuek ere, “lan erreformarekin edo erreformarik gabe, enplegurik sortuko ez dela” onartzen dutenean. Erreforma, soldatak jaisteko eta produkzio handiagoa langile gutxiagorekin lortzeko egiten da. Ondorioz, lan gutxiago egongo da eta enpresak mozkin handiagoak izango ditu. Noren alde jokatzen dute benetan sindikatu hauek?

Raxoiren muturreko eskumako gobernuak pozez jaso ditu sindikatu eta patronalaren arteko negoziazioaren antzerkian emandako adostasun eta desadostasunak (borroka soziala saihesteko antzerkia). Lan eskubideen zorigaiztoko urraketa honetan, jokaldi kolektibo bat egin da ardura partekatuekin: Lehenik, sindikatuek bidea zabaldu zuten lan eta epaiketa gatazketan arbitro lanak egiteko. Eurak ere izan dira hitzarmenak ez aplikatzea onartu dutenak, enpresariek itun baten soldata baldintzak errespetatu behar ez izatea ahalbidetuz, arbitratze batzordeak bidezkoa dela erabakiz gero. Ondoren, PPren gobernuak bere bidetik jarraitu du, lan ordutegiak eta baldintzak aldatzeko malgutasun handiagoa erraztuz eta kontratu mota desberdinak murriztuz. Horrela, norbait kaleratzeko kostua aldi baterako kontratuen mailara murrizten duen enpleguaren sustapenerako kontratua lehenesten dute. Honek, egungo langabezia egoera masiboa kontuan hartuta, enpresen zuzendaritza batzordeei aurre egiteko langileen presio ahalmena ahulduko du.

Halaber, enpresa hitzarmenak lehenesteak, lurralde hitzarmenak kaltetuko ditu eta lan baldintzak okerrera jotzea eragingo du; are gehiago, enpresek dagoeneko sinatuta dauden hitzarmenen edukia aplikatu behar ez izatea errazten bada. Era berean, hitzarmenen ultraeraginkortasuna ezabatzean, langileek aurreko borroketan lortutako guztia galtzen dute. Orain negoziazioetan zerotik hasi beharra dago eta akordiorik lortu ezean, ez da aurreko hitzarmenaren iraunaldia automatikoki luzatuko, arbitro batek erabakiko baitu. Beharrezkoa den guztia lan baldintzak murrizteko.

Bestetik, Mariano Raxoik ez du ahaztu Espainiako Erresumako gazteen %50aren langabezia egoera eta bere irtenbide propioa eskaini die: Ia dohainik lan egitea. 30 urtetik beherako gazteen soldata lanbide arteko gutxieneko soldata baino txikiagoa izan daiteke eta gobernuak ez die enpresariei euren Gizarte Segurantzaren kotizazioa ordainaraziko. Hona eskuinaren beste perla bat.

Espainiako Erresuman iaz sinatutako kontratuen %92a aldi baterakoak izan ziren, gehienek urte bakoitzeko 8 eguneko kalte-ordaina soilik jasotzeko eskubidea eskaintzen dutela. Hala ere, Gobernuak CEPYME patronalaren eskakizuna entzun du, “epailerik ez gure bidean, arren” zioenak. Izan ere, epaile batek kaleratze objektiboa interpretatu ezin izatea eskatzen zuten. Horrela, enpresariek apurtutako lan-kontratu finkoetan ez da epaileen esku-hartzerik egongo eta kaleratzeak 20 egunetan orokortuko dira. Eta plana borobiltzeko, Gobernuak Erregulazio Espedienteak liberalizatzea ere proposatzen du, aurrerantzean lan agintaritzaren baimenaren beharrik gabe egitea, alegia.

Zorionez, Euskal Herrian bestelako borroka eredu bat sustatzen eta praktikatzen duen erantzun sindikal bat badago. Patronalaren aurkako borrokan, bere burua kate motzean lotzen uzten ez duena; borrokarako prest dagoena eta erreforma honen aurrean alternatibak eraikitzeko prest dagoena, bai sektore mailan zein enpresa mailan ere, bere ondorioak indargabetu ahal izateko. Madril oso urrun dago, eta horrelako erabakiak hemen definitu behar dira. Ez da aski eskumen gehiago eskatzea, erreforma hau orain gelditu behar dugu. Kaleak hartuz gelditu behar dugu, patronalaren aurrean beste behin ere amore eman izateagatik gure haserrea azaldu behar dugulako. Oihuka egin dezagun, debekatzen diguten hurrengo gauza garrasi egitea izan baitaiteke!

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X