Etiketa: Iritzia

Patronalak ez du esku sartzerik onartzen

Begoña Vesga eta Luis Salgado – Alternatiba

Gipuzkoako erresidentzien borrokak zaintzaren sektoreari, gehien bat lan baldintza prekarioetan eta ikusezintasunean lan egiten duten emakumeek osatutakoari, aurpegia eta ahotsa jartzea ahalbidetu du. Eta ugazabak, nola ez, ia beti gizonezkoak dira, bizitzaren zaintzan etekinak lortzeko diru-iturri amaigabe bat aurkitu dutenak, hain zuzen. Zahar egoitzen borrokak, halaber, bi gobernu eredu kontrajarriak daudela erakutsi du: langileentzat soluzioak bilatzen dituen eredua batetik, eta bestetik -zoritxarrez hegemonikoa dena- langileen duintasunaren lepotik enpresarien etekinak biderkatzen saiatzen dena.

Gipuzkoako Aldundiak Rajoyren lan erreforma buruz behera jartzen duen proposamen bat aurkeztu du, zortzi milioi euro eskaintzen dituelarik langileen soldata eta lan baldintzak bermatu ahal izateko. Baina Bilduren eredua ez dirudi PNV eta PPren gustukoa denik. Azken hauek, Bizkaian eta Araban erresidentzietako patronalarekin bilera pribatuetan negoziatzea erabaki dute, beste behin ere sektorearen lan baldintzak murrizteko. 

Izan ere, uztailaren 8tik aurrera, hitzarmen kolektiboak bertan behera gelditu direla eta lan garaipen guztiak galdu egingo dira ez badira dagoeneko gutxieneko duintasun egoeran dauden hitzarmen berriak sinatzen. Okerrenean, euren lan baldintzak Langileen Estatutuak zehazten dituen gutxieneko ziztrinetara mugatuko dira. Zahar egoitza eta eguneko zentroetako langileentzat, lege-degradazio honek urtean 200 ordu gehiago lan egitea eta hileroko soldatan 400 euroko murrizketa pairatzea ekar dezake. Lan erreformak ere bi hilabeteetan bederatzi egunez lanera joan ez den edozein pertsona kaleratzea ahalbidetzen du, zaintzaileak gaixorik egonda ere, zerbitzuaren erabiltzaileak zaintzen jarraitzera behartuz, honek izan dezakeen arriskua kontuan hartu gabe.

Gehiegikeria honen aurrean, Lares patronalak adierazi du lan erreforma begi onez ikusten ez duela, baina ez die etekinei uko egiten. Antza, ez dute ulertzen zaintza zerbitzuen kalitatea soilik PNV eta PPk defendatutako eredutik kanpo bermatu daitekeela, hau da, mugarik gabeko etekinen eredutik kanpo.  

Logika horretatik abiatuta, PPk Arabako Aldundia erabiltzen du sektoreko enpresariei gomendioak emateko eta lan erreforma eskuan hartuta, euren langileen poltsikoak garbitzen irakasteko. Aitzitik, lagun arteko harreman hau ez da harritzekoa. Izan ere, SEA Arabako patronalaren idazkari nagusi ohiak, Jose Zuritak, orain Sustapen Ekonomiko Ahaldunaren jesarleku erosotik sektorearen interes korporatiboak defendatzen ditu, Javier de Andresen esanetara. Horregatik patronal arabarrak enplegua erregulatzeko espedienterik eraginkorrenak gauzatu nahi dituzten enpresarien aholkularitzari foru diru-laguntzak zuzentzen dizkio.

Politikarien bulegoen eta erresidentzien ugazaben artean dauden joan-etorriko ate horiek, Bizkaian ere funtzionatzen dute, non Josu Bergara Ahaldun Nagusi izatetik Nostem Erresidentzien Aholkulari izatera pasa zen, PNVk erakusten dituen ohiko prestidigitazio joko horietako baten ondorioz. Nola ez, Nostem Erresidentziak Bizkaiko Aldundiarentzat lan egiten du, inor bateraezintasunei buruz ezer esatera ausartu gabe.  Antza, Jose Luis Bilbaoren Aldundiak ere ezkutuan negoziatzen du lan erreforma berria erresidentzietako langileei ezartzea, bere pribatizazio estrategiari jarraiki. Estrategia hori bera da  Gizarte Laguntzen Foru Institutuaren aurrekontua 2009tik bere horretan utzi duena, Gizarte Ekintzako aurrekontua “asistentzia-zerbitzuetako prestazioa” azpikontratatzera desbideratzen duen bitartean.

Erresidentzietako patronalak hainbeste ohitu dira gure gobernu-buruen poltsikoak hustera, ez dutela ulertzen eta ez dutela ulertu nahi lehen aldiz Gipuzkoan agertu diren justizia soziala defendatzen dituzten politikak. Horregatik Adegi patronalak Bilduren foru gobernua epaitegietan salatu du “hitzarmen kolektiboen negoziazioan eskua sartzea” leporatuta. Zeren eta patronalak onartzen duen esku sartze bakarra –guztiek jakin dezatela- gorbatadunen arteko bostekoak eta diru publikoarekin ordaindutako menu garestiak dira, hainbeste urteetan PNV eta PPk ohitu duen bezala.  

Berriak

Duintasuna edo esklabotza

Cristina Bereciartua eta David Pina – Alternatiba

Datorren uztailaren 7an hitzarmen kolektiboen ultraeraginkortasuna agortu egingo da azken lan erreformaren ondorioz. Komunikabideek gu engainatzen saiatzeko erabiltzen duten iruzurra ezagutzen dugu, saihestezina izango dela sinestaraziz, enpresariek lege-aginduz hitzarmena aplikatzen amaitu behar izango balute bezala. Badakigu zein ondorio izango dituen; uztailaren 8tik aurrera datorrena, ordea, ez daukagu hain argi; lan baldintzen murrizketari nola helduko zaion, alegia. Edonola ere, artikulu honen helburua ez da gako hauek aztertzea, ez da lege edo prozedurei buruzkoa ere… erraiei buruzkoa da, sentimendu eta beharrizanei buruzkoa.

Duela gutxi, gizarte esperimentu bat ikusteko aukera izan dugu, ultimatumaren jokoa izenekoa. Diru kopuru bat banatzean datza, 100 euro, non bi lagun parte hartzen duten. Lehenak zenbateko kopurua emateko prest dagoen erabaki behar du, bigarrenari eskaintza bakarra zabalduz, eta bigarren horrek tratua onartzen duen ala ez erabaki behar du. Tratua onartzekotan, kopurua banatzen dute eta jokoa amaitzen da; ez badu onartzen, biek guztia galtzen dute eta esperimentua amaitutzat jotzen da. 

Banaketa parekidea denean, bi aldeentzat onuragarriak diren akordioak modu azkar batean lortzen dira. Aitzitik, eskaintzailearen diru-goseak bere buruari esleitutako kopurua handiegia izatea eragiten duenean, bigarrenari hutsaren hurrengoko zenbatekoa utziz, ohikoena da bigarren horrek tratuari uko egitea eta biak ezer gabe gelditzea. Zergatik nahiago du ezer gabe gelditzea, kopuru txiki bat onartzea baino? Azken finean, bigarren hori ezer gabe abiatu da eta hala eta guztiz ere tratuari uko egiten dio arerioa zigortuz: horri duintasuna deitzen zaio. 

Hemendik aurrera, zalantzak besterik ez zaizkigu sortzen; noiz hasiko gara langileon duintasuna aldarrikatzen? Duintasuna lapurtzea onartuko al dugu? Tratu bat bidegabea denean, planto egiteko erantzukizuna dugu, ez onartzekoa. Askok pentsatuko dute, “bai, baina ez badugu onartzen ezer gabe geldituko gara”, eta ekuazioaren ezinbesteko alde bat garela ahazten dugu. Enpresarien eskuak al dira eraikinak egiten dituztenak, lantegietako makinak martxan jartzen dituztenak, ogia egiten dutenak edo lurra lantzen dutenak? Tratuari uko egiten badiogu, beraiek izango dira galtzaileak, euren enpresek ez dutelako berez produzitzen eta dirua ezin delako jan.

Zenbat balio du gure duintasunak? Zenbateraino onartuko dugu zapalduak izatea, aurkezten diguten eskaintza soziala bidegabea dela konturatu arte? Esklabotzaren pareko lan baldintzak, askok ordaindu ezin izango dugun osasungintza pribatua, aberatsen seme-alabentzat pentsatutako hezkuntza prekarioa, babes sozialaren desagerpena… aldi berean, aberastasun handiak etengabe hazten eta enpresen etekinak biderkatzen ikusten ditugu. Guztia gure lepotik, beti gure lepotik.

Batzuk egunero borrokatzen dugu gizarte justuago eta parekideago baten alde, eta apurka apurka indarrak batzen gabiltza, baina egoera guztiz iraultzeko, guztiok norabide berdinean arraunean egin behar dugu. Hitzarmenen ultraeraginkortasunaren amaiera ez da diru kontu bat, ezta lan baldintza kontu bat ere. Izan ere, gure gainetik pasatzen ez uztean datza, interes ekonomikoen zerbitzura dagoen eta bizitzaren gauza garrantzitsuek lekurik ez duten gizarte eredu bati aski dela esatean. Zoriontasuna, pertsonen arteko jokaerak, gizarte harremanak, familia, lagunak, bizitza azken finean, bizitzeko debora izatea besterik ez da.    

Asko gara gelditzeko momentua heldu dela uste dugunok, tratuari uko egiteko unea, arerioari aurre egiteko eta galtzeko prest gaudela esateko. Zeren gu erortzen bagara, aurrean ditugunak ere jarraian eroriko dira eta gu baino askoz gehiago dute galtzeko, gure sufrimenduari esker aberastasun handia pilatu ahal izan dutelako. Durrutik esan zuen bezala, hondamendiak ez gaitu beldurtzen, gure bihotzetan mundu berri bat daramagulako. Behin eta berriro berreraikiko dugu; goazen berregitera baina, oraingoan, gure arauen arabera.

Berriak

Emakume ausarten omenez

Laura Mintegi, Diana Urrea eta Lur Etxeberria – EHBilduko Gasteizko Legebiltzarkideak

Lerroon bidez, jendarte justuago eta parekideago baten alde lanean diharduten emakume eta gizonen lana eskertu nahi dugu, eta ekainaren 30a hurbiltzen ari zaigun honetan, bereziki gogoratu nahi ditugu Irunen eta Hondarribian alarde parekidearen alde hainbeste ahalegin egin duten eta egiten ari diren guztiak. Zorionak eta besarkada bat.

1996. urtean, duela 17 urte, Hondarribiko eta Irungo emakume batzuk beraien herrietako alardeetan parte hartu nahi izan zuten. Urte hartako ekainaren 30ean, Irunen, 57 emakume eta beste hainbeste gizon konpainia batean sartu ziren, talde mistoari leku egiteko eskopetari batzuk ilarak zabaldu zituztenean. Horren aurrean, gizonen alardeko kideen eta herritar askoren erantzuna bortitza izan zen. Antzeko zerbait pasa zen Hondarribian urte bereko irailaren 8an.

Ekintza sinple horrek agerian jarri zuen ustez herriaren alardea zena ez zela benetan guztiena, gizonen alardea zela. Festa horrek gizonak egiten dituela festaren protagonista; gizonak, espazio publikoa okupatzen dutenak; gizonak, festaz modu aktiboan gozatzen dutenak, emakumeak kantinera edo ikusle paperera mugatuta.

Urte asko pasa dira alarde parekidea egiteko lehenengo saiakera haietatik, eta gatazkaren gordintasun-maila aldatzen joan da, baina konpontzeke dago oraindik. Ez da lortu herritar guztiek alarde bakarrean parte hartzea, alardea herriarena izatea, emakumeena eta gizonena azken finean, herriotako udalek normaltasunaren itxura eman nahi duten arren.

Alarde bakarra, publikoa baina baztertzailea egitetik bi alarde ezberdindu eta banatu egitera pasa dira herriotan: alarde parekidea, batetik, eta gizonen alardea, bestetik. Alarde publikoak zirenak pribatizatu egin dituzte, emakumeen parte-hartzea galarazten jarraitu ahal izateko.

Askok pentsatuko dute festak besterik ez direla eta zertarako kezkatu, ez dela garrantzitsua. Baina festak gure errealitatearen isla ere badira. Are gehiago, errealitatea islatu, eta erreproduzitu egiten dute; emakumeek jendartean duten lekua irudikatzen eta legitimatzen dute. Lotuta daude baloreen munduarekin, jendarteko egiturarekin eta, bereziki, emakume eta gizonen arteko harremanekin.

Irungo eta Hondarribiko alardeen gatazkaren oinarrian dagoena emakumeen kontrako bazterketa da. Eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna oraindik oso urrun dagoela erakusten du. Orain arteko ordena soziala zalantzan jarri da, gizonen pribilegioak eta emakumeen rolak kuestionatu, eta horrek sekulako erresistentziak eta bortizkeria sortu ditu.

Hortaz, ezin ditugu gure buruak lasaitu eta gure ardurak saihestu. Alardeen gatazka ez da irundarren edo hondarribiarren arazoa soilik. Guztion arazoa da, eta guztion betebeharra esparru horretan ere emakumeen eskubideak eskuratzea. Eta gatazkaren konponbidean ardura berezia daukate erakunde publikoek. Gatazka betikotzen uzteko tentazioa izan dezakete, bereizkeria «normalizatzen» uztekoa, nolabait esateko. Eta hori onartezina da. Ezin da diskriminazioa luzatzen utzi.

Hondarribiko eta Irungo alkateek eta Udalek ardura berezia dute honetan. Hasiera-hasieratik, hauspoa eman diete emakumeak baztertzen jarraitu nahi izan dutenei eta izkin egin emakumeen eskubideak bermatu eta gatazka konpontzeko betebeharrari. Eta horretan zeresan berezia daukate alkate eta udal horien alderdiek, PNVk eta PSEk, jarrera hori mantentzea baimentzen baitiete.

Uste dugu erakunde publikoen betebeharra dela alarde publikoa, bakarra eta parekidea lortzeko urratsak egitea eta, horretarako, erakundeen arteko elkarlana abiatzea. Gaia agenda politikoan ezarri eta lehentasuna ematea, etorkizun hurbilean herritar guztiek festa elkarrekin ospa dezaten, bakoitzak nahi duen rolean.

Duela egun batzuk entzundako Joseba Sarrionandiaren hitzak gogoan igeri dabilzkigu oraindik eta ezin bota gabe utzi: «Besteen eskubideak ez dira hasten gureak bukatzen diren tokian. Gure eskubideak hasten dira besteen eskubideak hasten diren tokian. Besteen eskubideak hasten dira gure eskubideak hasten diren tokian».

http://alternatiba.net/old-files/Alarde tapado.jpg

Berriak

Faxismoari trabarik ez Europan

Jonathan Martínez – Alternatiba

Clement Meric talde nazi batek Parisen erail duen egun berean, Kataluniako ultraeskuin zinegotzi Juan Gomez Monterok twitterren beste hilketa bat ospatzen du, Guillem Agulloren hilketa alegia, orain dela hogei urte Montanejos castelloar herrian labankada faxista batek akabatu zuena.
 
Gomez Monteroren hitzetan, Guillem  Agullo “orain dagoen lekuan ondo dagoen putakumea da”. Ez du esaten ostera, bere borreroak Espainiako muturreko eskuin alderdiei lotuta daudela. Ez du aipatzen ere, merke atera zitzaien krimena izen zela, Epaitegi Probintzialak lau urteko kartzela zigorra ezarri eta gertaera kale istilu huts batera mugatu zuenean.

Bigarren mailako hildakoak dira: Aitor Zabaleta, Carlos Palomino edo Lucrecia Perez dute izena, eta haien memoria umiliatzea doakoa da. Clement Meric eta Guillem Agullo dute izena, ezkerreko militanteak eta Europan patxadaz zabaltzen den faxismoaren hamazortzi urteko biktimak. Epaileen eta gobernarien babesa ere dituena, aukerak eskatzen duen bakoitzean beste alde batera begiratzen dutenak.

Ez dira pasako.

Berriak

Agur, San Mames

Jonathan Martinez – Alternatiba

Bilbo existitu aurretik, bazegoen itsasadarreko bi bazterrak lotzen zituen zubi bat. San Antongo zubi zaharra hiribilduko paisaiaren parte izan zen bostehun urte luzez, 1870ean Udalak uholdeen kontra borroka egiteaz aspertuta, berri batekin ordezkatu zuen arte. Bilboko, Athleticeko eta Txileko Constitución hiriko armarriek ageri duten zubia, orain dela mende bat baino gehiago desegin zuten. Ondarearen suntsiketa tatuatuta daramagu armarrian.

Sustrai sakonak dituen ohiturari jarraiki, ehun urte luzez gurekin egon den eta nahitaez gure bizitzen parte bilakatutako estadioa eraisten hasi dira. San Mames obra-hondakin bihurtuko da San Mames Barriarengatik ordezkatua izan arte. San Mames zaharrean 39.750 ikusle sartzen ziren, San Mames berriak ordea, 53.332 pertsonentzako tokia izango du. Halere, leku guztiak batuta ere, ez litzateke tokia nahikorik egongo Bizkaian egun diren 100.188 langabeentzat.

Diru publikotik 121 milioi euro aterako dira enpresa eraikitzaile gutxi batzuen eskuetan jartzeko. Pozez zoratzen daude beren sozio politikoek, alegia PNVk, PSOEk eta PPk babestutakooperazioari esker, oraingoan abertzaletasun zuri-gorria erabili dutenak enpresari euskañolen poltsikoak betetzeko. San Mames zaharraren lurperatzaileak AHTaren lanak egiteko -aberatsentzako tren hori, pobreek ordainduta- azpilanetan aritutako berberak izan dira, instituzio publikoetatik hiru milioi euro baino gehiago xahutuko dituztenak eta euren kontu korronteetan pilatzeko. Bere izenak Balzola,Cycasa, Exbasa, Acciona, Altuna eta Uria, Viuda de Sainz edo Murias dira. Azken hiruak, Ester Koplowitzen FCCrekin batera, otoitz egiten dute egunen baten Bildu Gipuzkoatik jausteko eta azkenik Zubietako erraustegia eraiki eta kudeatu ahal izateko, 263 milioi euroren truke.

Enpresa hauetako batzuk batzokiko partaide ospetsuak dira eta baita aurkezten diren lehiaketa publiko guztien irabazle susmagarriak ere. Viuda de Sainzek, adibidez, ez du Bizkaiko lan handietako bat bera ere galdu: BEC, Supersur edota Bilboko Metroak euren irabazien curriculuma osatzen dute hainbat eskandalu ezagunekin batera: esaterako, Karrantzako minda plantaren eraikuntzatik 10 milioi euro desagertzea edota Leioako Pinosolo polikiroldegiaren iruzurrezko esleipena, 58 milioi euroren truke.

Dudarik gabe, Balzola beste munstro jeltzaleetako bat da: Guggenheim Museoa, Iberdrola Dorrea edo BEC bere eskuetatik pasatu dira. Lezamako instalazioen berritze lanak ere bere gain egon ziren. Marcelo Bielsa entrenatzaileak berak lan hauek “engainu, lapurreta eta iruzurtzat” jo zituen, ondoren Athleticeko zuzendaritzak ohar bat bidali zuela, bere entrenatzailearen aurka eginez eta enpresa eraikitzaileari babesa emanez.

Eta estadio berria eraikitzen duen aldi baterako enpresa elkartearen buruan Acciona dugu, Ibex 35ean dagoena eta zeinaren zuzendaritza Jose Manuel Entrecanalesek 2004an jaso zuena, bere aitaren eskutik. Entrecanales Espainiako Vodafoneko presidente izandakoa da 1995 eta 2007 bitartean, Endesako presidente 2007tik 2009ra, eta 2012an Familia-enpresen Institutu (IEF) deritzon enpresarien lobbyaren presidentzia hartu zuen. Era berean, Lehiakortasunerako Enpresarien Kontseiluan (CEC) parte hartzen du, 2011an sortutako beste lobby batean alegia, Espainiako hamazazpi enpresa boteretsuenetako arduradunek osatutakoa, aberriko inbertitzaileen izen ona garbitzeko asmoz. Accionako presidenteak 2012an 4,2 milioi euroko diru-saria jaso duela jakin dugun egun berean, CEC-ek irmoki adierazi du “krisiaren txarrena pasa dela”.

Bielsak bere azken prentsaurrekoan esan zuen: “futbolak gero eta gutxiago du zaleen antza eta enpresariena gero eta gehiago hartuz doa”. Behar bada horregatik erotzat jotzen dute.

Agur, San Mames, agur, Bielsa.

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X