Etiketa: Iritzia

Duintasuna edo esklabotza

Cristina Bereciartua eta David Pina – Alternatiba

Datorren uztailaren 7an hitzarmen kolektiboen ultraeraginkortasuna agortu egingo da azken lan erreformaren ondorioz. Komunikabideek gu engainatzen saiatzeko erabiltzen duten iruzurra ezagutzen dugu, saihestezina izango dela sinestaraziz, enpresariek lege-aginduz hitzarmena aplikatzen amaitu behar izango balute bezala. Badakigu zein ondorio izango dituen; uztailaren 8tik aurrera datorrena, ordea, ez daukagu hain argi; lan baldintzen murrizketari nola helduko zaion, alegia. Edonola ere, artikulu honen helburua ez da gako hauek aztertzea, ez da lege edo prozedurei buruzkoa ere… erraiei buruzkoa da, sentimendu eta beharrizanei buruzkoa.

Duela gutxi, gizarte esperimentu bat ikusteko aukera izan dugu, ultimatumaren jokoa izenekoa. Diru kopuru bat banatzean datza, 100 euro, non bi lagun parte hartzen duten. Lehenak zenbateko kopurua emateko prest dagoen erabaki behar du, bigarrenari eskaintza bakarra zabalduz, eta bigarren horrek tratua onartzen duen ala ez erabaki behar du. Tratua onartzekotan, kopurua banatzen dute eta jokoa amaitzen da; ez badu onartzen, biek guztia galtzen dute eta esperimentua amaitutzat jotzen da. 

Banaketa parekidea denean, bi aldeentzat onuragarriak diren akordioak modu azkar batean lortzen dira. Aitzitik, eskaintzailearen diru-goseak bere buruari esleitutako kopurua handiegia izatea eragiten duenean, bigarrenari hutsaren hurrengoko zenbatekoa utziz, ohikoena da bigarren horrek tratuari uko egitea eta biak ezer gabe gelditzea. Zergatik nahiago du ezer gabe gelditzea, kopuru txiki bat onartzea baino? Azken finean, bigarren hori ezer gabe abiatu da eta hala eta guztiz ere tratuari uko egiten dio arerioa zigortuz: horri duintasuna deitzen zaio. 

Hemendik aurrera, zalantzak besterik ez zaizkigu sortzen; noiz hasiko gara langileon duintasuna aldarrikatzen? Duintasuna lapurtzea onartuko al dugu? Tratu bat bidegabea denean, planto egiteko erantzukizuna dugu, ez onartzekoa. Askok pentsatuko dute, “bai, baina ez badugu onartzen ezer gabe geldituko gara”, eta ekuazioaren ezinbesteko alde bat garela ahazten dugu. Enpresarien eskuak al dira eraikinak egiten dituztenak, lantegietako makinak martxan jartzen dituztenak, ogia egiten dutenak edo lurra lantzen dutenak? Tratuari uko egiten badiogu, beraiek izango dira galtzaileak, euren enpresek ez dutelako berez produzitzen eta dirua ezin delako jan.

Zenbat balio du gure duintasunak? Zenbateraino onartuko dugu zapalduak izatea, aurkezten diguten eskaintza soziala bidegabea dela konturatu arte? Esklabotzaren pareko lan baldintzak, askok ordaindu ezin izango dugun osasungintza pribatua, aberatsen seme-alabentzat pentsatutako hezkuntza prekarioa, babes sozialaren desagerpena… aldi berean, aberastasun handiak etengabe hazten eta enpresen etekinak biderkatzen ikusten ditugu. Guztia gure lepotik, beti gure lepotik.

Batzuk egunero borrokatzen dugu gizarte justuago eta parekideago baten alde, eta apurka apurka indarrak batzen gabiltza, baina egoera guztiz iraultzeko, guztiok norabide berdinean arraunean egin behar dugu. Hitzarmenen ultraeraginkortasunaren amaiera ez da diru kontu bat, ezta lan baldintza kontu bat ere. Izan ere, gure gainetik pasatzen ez uztean datza, interes ekonomikoen zerbitzura dagoen eta bizitzaren gauza garrantzitsuek lekurik ez duten gizarte eredu bati aski dela esatean. Zoriontasuna, pertsonen arteko jokaerak, gizarte harremanak, familia, lagunak, bizitza azken finean, bizitzeko debora izatea besterik ez da.    

Asko gara gelditzeko momentua heldu dela uste dugunok, tratuari uko egiteko unea, arerioari aurre egiteko eta galtzeko prest gaudela esateko. Zeren gu erortzen bagara, aurrean ditugunak ere jarraian eroriko dira eta gu baino askoz gehiago dute galtzeko, gure sufrimenduari esker aberastasun handia pilatu ahal izan dutelako. Durrutik esan zuen bezala, hondamendiak ez gaitu beldurtzen, gure bihotzetan mundu berri bat daramagulako. Behin eta berriro berreraikiko dugu; goazen berregitera baina, oraingoan, gure arauen arabera.

Berriak

Emakume ausarten omenez

Laura Mintegi, Diana Urrea eta Lur Etxeberria – EHBilduko Gasteizko Legebiltzarkideak

Lerroon bidez, jendarte justuago eta parekideago baten alde lanean diharduten emakume eta gizonen lana eskertu nahi dugu, eta ekainaren 30a hurbiltzen ari zaigun honetan, bereziki gogoratu nahi ditugu Irunen eta Hondarribian alarde parekidearen alde hainbeste ahalegin egin duten eta egiten ari diren guztiak. Zorionak eta besarkada bat.

1996. urtean, duela 17 urte, Hondarribiko eta Irungo emakume batzuk beraien herrietako alardeetan parte hartu nahi izan zuten. Urte hartako ekainaren 30ean, Irunen, 57 emakume eta beste hainbeste gizon konpainia batean sartu ziren, talde mistoari leku egiteko eskopetari batzuk ilarak zabaldu zituztenean. Horren aurrean, gizonen alardeko kideen eta herritar askoren erantzuna bortitza izan zen. Antzeko zerbait pasa zen Hondarribian urte bereko irailaren 8an.

Ekintza sinple horrek agerian jarri zuen ustez herriaren alardea zena ez zela benetan guztiena, gizonen alardea zela. Festa horrek gizonak egiten dituela festaren protagonista; gizonak, espazio publikoa okupatzen dutenak; gizonak, festaz modu aktiboan gozatzen dutenak, emakumeak kantinera edo ikusle paperera mugatuta.

Urte asko pasa dira alarde parekidea egiteko lehenengo saiakera haietatik, eta gatazkaren gordintasun-maila aldatzen joan da, baina konpontzeke dago oraindik. Ez da lortu herritar guztiek alarde bakarrean parte hartzea, alardea herriarena izatea, emakumeena eta gizonena azken finean, herriotako udalek normaltasunaren itxura eman nahi duten arren.

Alarde bakarra, publikoa baina baztertzailea egitetik bi alarde ezberdindu eta banatu egitera pasa dira herriotan: alarde parekidea, batetik, eta gizonen alardea, bestetik. Alarde publikoak zirenak pribatizatu egin dituzte, emakumeen parte-hartzea galarazten jarraitu ahal izateko.

Askok pentsatuko dute festak besterik ez direla eta zertarako kezkatu, ez dela garrantzitsua. Baina festak gure errealitatearen isla ere badira. Are gehiago, errealitatea islatu, eta erreproduzitu egiten dute; emakumeek jendartean duten lekua irudikatzen eta legitimatzen dute. Lotuta daude baloreen munduarekin, jendarteko egiturarekin eta, bereziki, emakume eta gizonen arteko harremanekin.

Irungo eta Hondarribiko alardeen gatazkaren oinarrian dagoena emakumeen kontrako bazterketa da. Eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna oraindik oso urrun dagoela erakusten du. Orain arteko ordena soziala zalantzan jarri da, gizonen pribilegioak eta emakumeen rolak kuestionatu, eta horrek sekulako erresistentziak eta bortizkeria sortu ditu.

Hortaz, ezin ditugu gure buruak lasaitu eta gure ardurak saihestu. Alardeen gatazka ez da irundarren edo hondarribiarren arazoa soilik. Guztion arazoa da, eta guztion betebeharra esparru horretan ere emakumeen eskubideak eskuratzea. Eta gatazkaren konponbidean ardura berezia daukate erakunde publikoek. Gatazka betikotzen uzteko tentazioa izan dezakete, bereizkeria «normalizatzen» uztekoa, nolabait esateko. Eta hori onartezina da. Ezin da diskriminazioa luzatzen utzi.

Hondarribiko eta Irungo alkateek eta Udalek ardura berezia dute honetan. Hasiera-hasieratik, hauspoa eman diete emakumeak baztertzen jarraitu nahi izan dutenei eta izkin egin emakumeen eskubideak bermatu eta gatazka konpontzeko betebeharrari. Eta horretan zeresan berezia daukate alkate eta udal horien alderdiek, PNVk eta PSEk, jarrera hori mantentzea baimentzen baitiete.

Uste dugu erakunde publikoen betebeharra dela alarde publikoa, bakarra eta parekidea lortzeko urratsak egitea eta, horretarako, erakundeen arteko elkarlana abiatzea. Gaia agenda politikoan ezarri eta lehentasuna ematea, etorkizun hurbilean herritar guztiek festa elkarrekin ospa dezaten, bakoitzak nahi duen rolean.

Duela egun batzuk entzundako Joseba Sarrionandiaren hitzak gogoan igeri dabilzkigu oraindik eta ezin bota gabe utzi: «Besteen eskubideak ez dira hasten gureak bukatzen diren tokian. Gure eskubideak hasten dira besteen eskubideak hasten diren tokian. Besteen eskubideak hasten dira gure eskubideak hasten diren tokian».

http://alternatiba.net/old-files/Alarde tapado.jpg

Berriak

Faxismoari trabarik ez Europan

Jonathan Martínez – Alternatiba

Clement Meric talde nazi batek Parisen erail duen egun berean, Kataluniako ultraeskuin zinegotzi Juan Gomez Monterok twitterren beste hilketa bat ospatzen du, Guillem Agulloren hilketa alegia, orain dela hogei urte Montanejos castelloar herrian labankada faxista batek akabatu zuena.
 
Gomez Monteroren hitzetan, Guillem  Agullo “orain dagoen lekuan ondo dagoen putakumea da”. Ez du esaten ostera, bere borreroak Espainiako muturreko eskuin alderdiei lotuta daudela. Ez du aipatzen ere, merke atera zitzaien krimena izen zela, Epaitegi Probintzialak lau urteko kartzela zigorra ezarri eta gertaera kale istilu huts batera mugatu zuenean.

Bigarren mailako hildakoak dira: Aitor Zabaleta, Carlos Palomino edo Lucrecia Perez dute izena, eta haien memoria umiliatzea doakoa da. Clement Meric eta Guillem Agullo dute izena, ezkerreko militanteak eta Europan patxadaz zabaltzen den faxismoaren hamazortzi urteko biktimak. Epaileen eta gobernarien babesa ere dituena, aukerak eskatzen duen bakoitzean beste alde batera begiratzen dutenak.

Ez dira pasako.

Berriak

Agur, San Mames

Jonathan Martinez – Alternatiba

Bilbo existitu aurretik, bazegoen itsasadarreko bi bazterrak lotzen zituen zubi bat. San Antongo zubi zaharra hiribilduko paisaiaren parte izan zen bostehun urte luzez, 1870ean Udalak uholdeen kontra borroka egiteaz aspertuta, berri batekin ordezkatu zuen arte. Bilboko, Athleticeko eta Txileko Constitución hiriko armarriek ageri duten zubia, orain dela mende bat baino gehiago desegin zuten. Ondarearen suntsiketa tatuatuta daramagu armarrian.

Sustrai sakonak dituen ohiturari jarraiki, ehun urte luzez gurekin egon den eta nahitaez gure bizitzen parte bilakatutako estadioa eraisten hasi dira. San Mames obra-hondakin bihurtuko da San Mames Barriarengatik ordezkatua izan arte. San Mames zaharrean 39.750 ikusle sartzen ziren, San Mames berriak ordea, 53.332 pertsonentzako tokia izango du. Halere, leku guztiak batuta ere, ez litzateke tokia nahikorik egongo Bizkaian egun diren 100.188 langabeentzat.

Diru publikotik 121 milioi euro aterako dira enpresa eraikitzaile gutxi batzuen eskuetan jartzeko. Pozez zoratzen daude beren sozio politikoek, alegia PNVk, PSOEk eta PPk babestutakooperazioari esker, oraingoan abertzaletasun zuri-gorria erabili dutenak enpresari euskañolen poltsikoak betetzeko. San Mames zaharraren lurperatzaileak AHTaren lanak egiteko -aberatsentzako tren hori, pobreek ordainduta- azpilanetan aritutako berberak izan dira, instituzio publikoetatik hiru milioi euro baino gehiago xahutuko dituztenak eta euren kontu korronteetan pilatzeko. Bere izenak Balzola,Cycasa, Exbasa, Acciona, Altuna eta Uria, Viuda de Sainz edo Murias dira. Azken hiruak, Ester Koplowitzen FCCrekin batera, otoitz egiten dute egunen baten Bildu Gipuzkoatik jausteko eta azkenik Zubietako erraustegia eraiki eta kudeatu ahal izateko, 263 milioi euroren truke.

Enpresa hauetako batzuk batzokiko partaide ospetsuak dira eta baita aurkezten diren lehiaketa publiko guztien irabazle susmagarriak ere. Viuda de Sainzek, adibidez, ez du Bizkaiko lan handietako bat bera ere galdu: BEC, Supersur edota Bilboko Metroak euren irabazien curriculuma osatzen dute hainbat eskandalu ezagunekin batera: esaterako, Karrantzako minda plantaren eraikuntzatik 10 milioi euro desagertzea edota Leioako Pinosolo polikiroldegiaren iruzurrezko esleipena, 58 milioi euroren truke.

Dudarik gabe, Balzola beste munstro jeltzaleetako bat da: Guggenheim Museoa, Iberdrola Dorrea edo BEC bere eskuetatik pasatu dira. Lezamako instalazioen berritze lanak ere bere gain egon ziren. Marcelo Bielsa entrenatzaileak berak lan hauek “engainu, lapurreta eta iruzurtzat” jo zituen, ondoren Athleticeko zuzendaritzak ohar bat bidali zuela, bere entrenatzailearen aurka eginez eta enpresa eraikitzaileari babesa emanez.

Eta estadio berria eraikitzen duen aldi baterako enpresa elkartearen buruan Acciona dugu, Ibex 35ean dagoena eta zeinaren zuzendaritza Jose Manuel Entrecanalesek 2004an jaso zuena, bere aitaren eskutik. Entrecanales Espainiako Vodafoneko presidente izandakoa da 1995 eta 2007 bitartean, Endesako presidente 2007tik 2009ra, eta 2012an Familia-enpresen Institutu (IEF) deritzon enpresarien lobbyaren presidentzia hartu zuen. Era berean, Lehiakortasunerako Enpresarien Kontseiluan (CEC) parte hartzen du, 2011an sortutako beste lobby batean alegia, Espainiako hamazazpi enpresa boteretsuenetako arduradunek osatutakoa, aberriko inbertitzaileen izen ona garbitzeko asmoz. Accionako presidenteak 2012an 4,2 milioi euroko diru-saria jaso duela jakin dugun egun berean, CEC-ek irmoki adierazi du “krisiaren txarrena pasa dela”.

Bielsak bere azken prentsaurrekoan esan zuen: “futbolak gero eta gutxiago du zaleen antza eta enpresariena gero eta gehiago hartuz doa”. Behar bada horregatik erotzat jotzen dute.

Agur, San Mames, agur, Bielsa.

Berriak

M-30, legebiltzarretik kalera

Oskar Matute, Belen Arrondo, Arri Zulaika eta Dani Maeztu, EH Bilduko legebiltzarkideen iritzi artikulua

Ze burugogorrak diren aldaketa politiko, ekonomiko eta sozialaren etsaiak! Ze itsuki defendatzen duten eurek sortu eta babestu duten ordezkaritza sistema! Ze erraztasun handia duten parlamentuetako lau hormen barruan geratzeko eta herritarren aldarrikapenen aurrean entzungor egiteko! Ba euren burugogortasunarekin eta itsutasunarekin legebiltzarreko lau hormen barruan geratuko dira ere maiatzaren 30ean, ostegunetako ohiko osoko bilkura egunez aldatu nahi izan ez duten alderdiak.

EH Bilduren 21 legebiltzarkideok ez dugu parte hartuko osteguneko bilkuran, hain zuzen, euskal gehiengo sindikalak deitu duen greba orokorra egun berean egingo delako. Eta doala aurretik gure azalpena: gure helburua zen maiatzaren 30ean berdin-berdin errespetatzea lan egin nahi dutenen eskubideak eta greba egin nahi duten langileen eskubideak. Horretarako, eskaera bat aurkeztu genien EAJ, PSE eta PPri, osoko bilkura egunez aldatzeko; izan ere, ostegunetako osoko bilkurak eskatzen du legebiltzarkide guztien presentzia, bozketak egiten direlako. Egunez aldatuko balitz, hala nahiko lukeen legebiltzarkideak lan egin zezakeen, asteko gainontzeko egunetan egiten duen moduan; eta greba egin nahi dugunok aukera izango genuke greba egiteko.

Baina EAJ, PSE eta PPren bozek gure eskaera atzera bota zuten. Patronalaren eta kapitalaren diktadoreen konplize moduan jokatu zuten; izan ere, euren helburua da langileon mobilizazioen indarra eta ondorioak ahalik eta gehien apaltzea. Konplizeak izan ziren euren mezuan: «Greba orokorrak ez du ezertarako edo ia ezertarako balio»; eta konplizeak euren jarduera politikoan: «Ez da ezer berezia gertatuko ostegunean, eta, beraz, ez dago arrazoirik ohiko osoko bilkura atzeratzeko».

Baina legebiltzarreko pasilloek gordetzen duten historiak traizio egiten die. Baliteke greba orokorra ez izatea arrazoi nahikoa 75 legebiltzarkidetik 54rentzat, ohiko osoko bilkura bat egunez aldatzeko; ordea, garrantzi nahikoa izan zuten beste arrazoi batzuek, hala nola alderdi jakin batzuek kongresuak ospatzea, edo ordezkari jakinek osoko bilkuran ezin egon izatea. Horiek bai izan ziren taxuzko arrazoiak, bilkurak, esaterako, asteazken batera aldatzeko. Beraz, logikoena, justuena, duinena, eta baita egingarriena ere, Gasteizko osoko bilkuraren data aldatzea izango litzateke. Are gehiago, kontuan izanda Nafarroan euren alderdikideek izaten duten jarrera. Nafarroako parlamentuan ez da jarduerarik egongo ostegunean, Geroa Baik eta PSNk ere horren alde bozkatu ondoren. Zergatik Iruñean bai eta Gasteizen ez?

Aurrekariak ez dira nahikoa izan; ezta ere EAJri eta PSEri Nafarroako alderdikideek emandako lezioa. Gasteizko osoko bilkura ez da egunez aldatuko euren erabaki politikoaren ondorioz. Eta, hala ere, EH Bilduren 21 legebiltzarkideok erabakia hartua dugu: maiatzaren 30ean kalean izango gara, erakundea kaleengatik aldatuko dugu. Izan ere, uste dugu erakunde honek, legebiltzarrak, kalearen luzapena izan behar duela eta herritarren zerbitzura egon behar duela. Erakunde honetan politika jakin bati jarraituta egiten ditugun ekinbideek eta aldarrikapenek ez lukete inongo baliorik eta zentzurik izango, baldin eta lau horma hauetatik kanpo ez balego inor politika hori babestuko lukeenik.

Horregatik, jakin badakigu ostegunean gure jardunaren ordena aldatzea tokatzen zaigula. Legebiltzarra hustu egingo dugu, kalera ateratzeko eta herriaren aldarrikapenak entzuteko. Langileei eta pertsonei gure elkartasuna adieraziko diegu, langile klasearen parte izango gara, eta kalean borrokatuko gara aldaketa ekonomikoa, politikoa, soziala aldarrikatzen duzuenon ondoan. Botere ekonomiko eta finantzarioetatik autonomoa eta merkatu espekulatiboek agintzen ez duten sistema eraikitzearen alde borrokatzen segituko dugu.

EAJk, PSEk eta PPk saiakera egiten dute etsipenezko mezua gizarteratzeko. Euren estrategia politikoaren barruan dago esatea mobilizazioak ez duela ezertarako edo ia ezertarako balio. Kapitalarekiko independenteak izateko eta status-quo-a bukatzeko ezintasuna estaltzen saiatzen dira. Ez dute eredu aldaketa nahi. Baina borrokari esker lortu genuena ezin dezakegu utzi euren esku. Ezin gaitezke erori etsipenezko mezuan. EH Bilduren iritziz, protestak, borrokak, mobilizazioak balio du eskubide sozialik eta laboralik ez galtzeko. Kontuan izan behar dugu denbora gutxian urteetan zehar irabazitako langileon eskubideei eraso bortitza egin dietela. Zer uste dute, gure aurrekoek borrokaren bitartez lortu zutena borrokarik egin gabe galtzen utziko dugula?

Horregatik guztiarengatik, ostegun honetan aldaketaren aldeko alternatiba politikoa eta soziala kalean izango da. Era berean, gainontzeko egun askotan erakundean lanean izango gara alternatiba horrek indarra har dezan. Eta gure nahia da ostegun honetan aldaketarako gogo horrek fabrikak, zerbitzu publikoak eta erakundeak hustu ahal izatea. Ostegunetik aurrera, beste hainbat toki egongo dira erasoen aurka borrokatzen segitzeko.

http://alternatiba.net/old-files/M30 legebiltzarkideak.jpg

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X