Etiketa: Iritzia

Oihukatu, laster hori ere murriztuko baitigute

Ana Etxarte eta Asier Vega – Alternatibako bozeramaileak

Joan den urteko apirilean datu deigarri bat argitaratu zen: Espainiako Erresumako enpresek Alemaniakoek baina zor handiagoa metatzen zuten, Alemaniaren BPG bikoitza izanda ere. Zorpetze handi honek hainbat arrazoi ditu: Espainiako ekoizpen ereduaren balio erantsi eskasa Alemaniakoarekin alderatuta; Espainiak esportatzeko duen ezintasuna eta Alemaniak bere esportazioekiko gehiegizko menpekotasuna izatea; edo kanpoko kapitalen erabilera sustatzen duen Sozietate Zergaren erregulazioa, bai Espainiako Erresuman zein Lurralde Historikoetan, mozkinak eta bestelako berezko fondoak berriz inbertitu beharrean.

Zergatiak alde batera utzita, zor konparatibo honek ondorio argi bat dauka: enpresek gehiago irabazi behar dute euren zorra kitatzeko. Horrela, krisia edo enplegu betea izan, patronalak eta bere aliatuek beti proposatuko dute euren irabazien tartea bide azkarrenetik igotzea: langileen soldatak jaitsiz, alegia. Dirudienez, hori da irtenbide bakarra, eta ez produkzio eredua aldatzeko edota ongizate orokorra hobetzeko; euren zorrak ordaintzeko asmoz enpresen errenta handitzeko baizik, aberaste azkar eta errazaren kulturari eutsiz. Gainera, Europak eta nazioarteko finantza erakundeek beti babesten dituzte tesi hauek; beraz ez da harritzekoa azken hamarkadetan errentaren banaketak kapitalari gero eta mesede handiagoa egitea eta langileei gero eta txikiagoa.

Hondamendiaren kapitalismoa da. Bere estrategia desarautzean datza eta kasu honetan, helburua sektore eta lurralde hitzarmenek euren indar araugilea galtzea da; orain arte auzitegietan eska zitekeen eskubideak izan direlako. Gaurtik aurrera, teorian baino ez dira existituko. Bide honetatik jarraituta, enpresa hitzarmenaren desarautzea helduko da eta gure eskubide iturri bakarra banakako lan kontratua izango da.

Sistemaren krisi betean, langabetu gehien daudenean, eta borrokaren bidez indarren arteko korrelazioa aldatzea inoiz baino beharrezkoagoa denean, sindikatu batzuk negoziazio kolektiboa berpizteko bileretan parte hartzera makurtzen dira. Tresna hau, perfektua ez bada ere, langileei indarrak batzen laguntzen die etsai indartsuari aurre egiteko. Orain, sindikatu hauen berebiziko laguntzari esker, etsaiak bere helburua beteko du: “hobe banan-banan pasatzen bazarete, kasuz kasu negoziatuko dugu eta”. Emaitza badakigu dagoeneko zein den eta baita sindikatuek ere, “lan erreformarekin edo erreformarik gabe, enplegurik sortuko ez dela” onartzen dutenean. Erreforma, soldatak jaisteko eta produkzio handiagoa langile gutxiagorekin lortzeko egiten da. Ondorioz, lan gutxiago egongo da eta enpresak mozkin handiagoak izango ditu. Noren alde jokatzen dute benetan sindikatu hauek?

Raxoiren muturreko eskumako gobernuak pozez jaso ditu sindikatu eta patronalaren arteko negoziazioaren antzerkian emandako adostasun eta desadostasunak (borroka soziala saihesteko antzerkia). Lan eskubideen zorigaiztoko urraketa honetan, jokaldi kolektibo bat egin da ardura partekatuekin: Lehenik, sindikatuek bidea zabaldu zuten lan eta epaiketa gatazketan arbitro lanak egiteko. Eurak ere izan dira hitzarmenak ez aplikatzea onartu dutenak, enpresariek itun baten soldata baldintzak errespetatu behar ez izatea ahalbidetuz, arbitratze batzordeak bidezkoa dela erabakiz gero. Ondoren, PPren gobernuak bere bidetik jarraitu du, lan ordutegiak eta baldintzak aldatzeko malgutasun handiagoa erraztuz eta kontratu mota desberdinak murriztuz. Horrela, norbait kaleratzeko kostua aldi baterako kontratuen mailara murrizten duen enpleguaren sustapenerako kontratua lehenesten dute. Honek, egungo langabezia egoera masiboa kontuan hartuta, enpresen zuzendaritza batzordeei aurre egiteko langileen presio ahalmena ahulduko du.

Halaber, enpresa hitzarmenak lehenesteak, lurralde hitzarmenak kaltetuko ditu eta lan baldintzak okerrera jotzea eragingo du; are gehiago, enpresek dagoeneko sinatuta dauden hitzarmenen edukia aplikatu behar ez izatea errazten bada. Era berean, hitzarmenen ultraeraginkortasuna ezabatzean, langileek aurreko borroketan lortutako guztia galtzen dute. Orain negoziazioetan zerotik hasi beharra dago eta akordiorik lortu ezean, ez da aurreko hitzarmenaren iraunaldia automatikoki luzatuko, arbitro batek erabakiko baitu. Beharrezkoa den guztia lan baldintzak murrizteko.

Bestetik, Mariano Raxoik ez du ahaztu Espainiako Erresumako gazteen %50aren langabezia egoera eta bere irtenbide propioa eskaini die: Ia dohainik lan egitea. 30 urtetik beherako gazteen soldata lanbide arteko gutxieneko soldata baino txikiagoa izan daiteke eta gobernuak ez die enpresariei euren Gizarte Segurantzaren kotizazioa ordainaraziko. Hona eskuinaren beste perla bat.

Espainiako Erresuman iaz sinatutako kontratuen %92a aldi baterakoak izan ziren, gehienek urte bakoitzeko 8 eguneko kalte-ordaina soilik jasotzeko eskubidea eskaintzen dutela. Hala ere, Gobernuak CEPYME patronalaren eskakizuna entzun du, “epailerik ez gure bidean, arren” zioenak. Izan ere, epaile batek kaleratze objektiboa interpretatu ezin izatea eskatzen zuten. Horrela, enpresariek apurtutako lan-kontratu finkoetan ez da epaileen esku-hartzerik egongo eta kaleratzeak 20 egunetan orokortuko dira. Eta plana borobiltzeko, Gobernuak Erregulazio Espedienteak liberalizatzea ere proposatzen du, aurrerantzean lan agintaritzaren baimenaren beharrik gabe egitea, alegia.

Zorionez, Euskal Herrian bestelako borroka eredu bat sustatzen eta praktikatzen duen erantzun sindikal bat badago. Patronalaren aurkako borrokan, bere burua kate motzean lotzen uzten ez duena; borrokarako prest dagoena eta erreforma honen aurrean alternatibak eraikitzeko prest dagoena, bai sektore mailan zein enpresa mailan ere, bere ondorioak indargabetu ahal izateko. Madril oso urrun dago, eta horrelako erabakiak hemen definitu behar dira. Ez da aski eskumen gehiago eskatzea, erreforma hau orain gelditu behar dugu. Kaleak hartuz gelditu behar dugu, patronalaren aurrean beste behin ere amore eman izateagatik gure haserrea azaldu behar dugulako. Oihuka egin dezagun, debekatzen diguten hurrengo gauza garrasi egitea izan baitaiteke!

Berriak

Kutxabank, pribatizaziorako bidean

Ana Etxarte eta Oskar Matute – Alternatibako bozeramaileak

EAJk eta PPk azpijoko antidemokratikoan ibili dira Gipuzkoako legezko ordezkariek Kutxabankeko Administrazio Kontseiluan dagozkien lekuak izan ez ditzaten. Baina hau lehen urratsa besterik ez da izan, ekonomia globalizatuan euskal banku handi bat sortu eta pribatizatzea helburu duen estrategiaren barruan. Erakunde honek, banku orok bezala, ez du kontsumo arduratsuari zuzendutako krediturik eskainiko, ezta edozein gizarte onurari zuzendutakorik ere. Beste guztien antzera, espekulazioa zein epe motzeko mozkinak sustatuko ditu eta kosta ahala kosta, statu quoa laguntzen saiatuko da.

Estrategia hau da, hain zuzen ere, ezagutarazi nahi duguna, hura gelditzeko garaiz gaudelako. Eskuma euskaldunak eta espainolak Italian 90eko hamarkadan jarraitutako prozesua berreskuratu nahi dute. Honi esker, aurrezki kutxak bankuetan eraldatu zituzten, gizarte-ekintzaren eta kapital publikoaren arrastorik utzi gabe. Egindako urratsak honakoak izan ziren: bat, gizarte-ekintza bankuaren jardueratik banandu, fundazioak kontrolatuta ere; bi, legean aldaketak egin kapital pribatuaren sarrera ahalbidetzeko; hiru, kapital pribatua modu masiboan sartu; lau, kapital publikoari garrantzia kendu, azkenean esku pribatuetan uzteko. Emaitza: erabat pribatua den bankua eta gizarte-ekintzaren amaiera.

Dagoeneko lehen urratsa egin da. Orain, beste hirurak falta dira, zorrotz beteko dituztenak. Egia esan, badago berebiziko ezberdintasun bat. Izan ere, Italian 10 urte igaro behar izan ziren eta hemen ez dute hainbeste denbora itxoiteko asmorik. Mario Fernandezen azken deklarazioek bidea zabaldu dute eta hurrengo urratsak justifikatzeko argudioak bilatzen hasi dira, “norbaitek behartu gaitzakeelako” aitzakiarekin.

Haientzat garrantzitsua zen Administrazio Kontseiluarekin egin dutena egitea: etxetik gorriak kaleratu, inork estrategia barrutik ezagutu ez dezan, barruan dagoen inork banku publikoa eskatu ez dezan. Espainiako Bankuko diktadorea pozez zoratzen dago PP gobernura heldu izanagatik -boterera ez da heldu, boterea beste nonbaiten baitago-: Dagoeneko finantza sistemaren erreforma berri bat iragarri dute! Behar bada honek ez dauka lehentasun handiena; aurretik sindikalismoa akatu behar da eta langile klasea zapaldu negoziazio kolektiboa ezabatuz. Baina berehala helduko da berregituraketa eta finantza erakundeei kapitala handitzera behartuko zaie mundu globalizatu honetan bizirauteko asmoz, euren kaudimena ziurtatuz. Orduan Kutxabankek agindu hauek bete beharko ditu nahitaez: seguruenik Espainiako hainbat aurrezki kutxa irentsiko ditu prezio merkean, gero kapital pribaturantz behin-betiko pausua emateko… eta kito! 2., 3. eta 4. urratsak eginda denbora-markak hautsita! Koilarakada bat EAJ, PP ugari, Espainiako Bankuan muturreko eskuineko sukaldari bat, eta on egin!

Helburua, egungo krisi sakonera zuzenean eraman gaituen logika kapitalistaren bidean jarraitzea da: sektore pribatuarentzat dirua liberatu, publikoa den oro desegin, merkatu aseezinek etekinak ateratzeko aukera berriak sortu eta langile klasea otzandu. Hau da euren helburu ezkutua. Eta zeharo aldenduta dago ezkerrak Euskal Herriarentzat egiten duen apustutik: finantza sistema publiko, garden eta demokratiko baten alde, hain zuzen; funtzio soziala definitu eta mugatuko duena eta banku komertzialaren rola gaindituko duena, irizpide ekologiko eta sozialetan oinarritutako inbertsio produktiboa erraztuko duen bankua izateko; zaintza ekonomia baten lehentasunei mailegu eta inbertsio egokiak eskainiko dizkiona, kalitatezko enplegua sortuz eta klima aldaketaren aurkako borroka sustatuz, elikadura burujabetza eta sektore ahulenen kontsumoa sustatuko dituena eta azken finean, justizia soziala lehenetsiko duena eta demokrazia parte-hartzailea zein gardentasuna bidelagun izango dituena. Aitzitik, Kutxabankeko zuzendariak dagoeneko adierazi du “pausoak emateko” prest daudela inbertsioa Euskal Herritik aldenduko duten fusio berriak bilatzeko, erabat espekulatiboak diren interesen alde.

Pribatizaziorantz abiatutako bide hau ikusita, aurrez aurreko norgehiagoka garai baterantz abiatu behar gara, bi ereduak bateraezinak direlako. Batak epe laburreko mozkina bilatzen du; besteak, pausoak ematen ditu Euskal Herri burujabe eta sozialista baterantz, justizian zein pertsona guztiontzako eskubideetan oinarritua. Dagoeneko, bere garaian ezarritako euste-hormak nahikoak ez direla frogatzen hasi da, eta estrategia maltzur horri aurre egin behar diogu kaletik, gizartearen inkonformismotik. Noski Administrazio Kontseiluan merezi dugun ordezkaritza demokratikoa eskatuko dugula, baina hori ez da nahikoa, ez dugu aski izango.

Publikoa dena kalean defendatu behar dugu, eta hau berebizikoa eta estrategikoa da. Haiek badute estrategia jakin bat, eta guk ere badugu geurea. Geldiarazi behar ditugu, garaiz gabiltza. Norgehiagoka, inkonformismoa eta borroka momentu historiko honen hitz gakoak izan behar dira. Banku publiko, sozial eta garden baten alde: Pribatizaziorik ez!

Berriak

Goian bego sozialdemokrazia

Oskar Matute eta Ana Etxarte – Alternatibako bozeramaileak

Amaitu berri den urtean nazioarteko egoerari dagokionez, politikoki eragin izan duten gertaeretako bat azpimarratu behar bagenu, mundu mailako krisiarekin, Europako konstituzioaren porrotarekin edota Durbanen klima aldaketari aurre egiteko ezintasunarekin batera, askoz ere oihartzun txikiagoa izan duen gertakaria eman da, ondorio politiko garrantzitsuak dituen arren: Europako sozialdemokraziaren heriotza, hain zuzen ere.

Hala, Eslovenia, Grezia eta Espainiako Erresumako gobernuetako aldaketek,  mapa erabat kontserbadorea marraztu dute: Ia EB osoa eskuinaren eskuetan dago, Danimarka, Errumania, Belgika eta Austria izan ezik (azken hauek gobernu ahulak dira edo kontserbadoreekin koalizioan daude); bitxia da Europako parlamentuko gehiengo kontserbadore zabala krisi garaian izugarri hazi izana; Europako Batzordea ere kontserbadore baten zuzendaritzapean dago -gogora dezagun Barroso jauna Azoreetako argazki lotsagarri hartako laugarren lekuan agertzen zela-. Europako eskuinaren metastasia paradoxa handi bat iruditu ahal zaigu: Nahiago al ditugu eskubide urratzaileak, zapaltzaileak, demokraziaren garapena galarazi eta zerbitzu publikoak suntsitzen dituztenak, eskubideak eta askatasuna defendatzen dituztenak baino? Jakina, herritarrek ez diotela bere buruari halakorik galdetzen, kontserbadoreek, liberalek eta sozialdemokratek neurri berberak ezartzen dituztenean eta euren arteko ezberdintasunak ezerezean gelditzen direnean, krisi honi aurre egiteko gai ez diren bitartean. Hala, sozialdemokrazia ez da statu quoa-rekiko aukera bat, haren aldaera soil bat baizik, aldaketa irudikatzen duen txandakatze hutsa, aldaketa bera eragotzi besterik egiten ez duena.

Krisiak aukera erreformista hau agerian utzi besterik ez du egin, eta 2011 urteak azken hamarkadetan egituraketa krisia pairatu duen espazio politikoaren behin betiko desagerpena ekarri du. Ez da bidean aurkitutako oztopo bat, sozialdemokraziaren koma egoera larria baizik. Etorkizunean, txandakatze dinamika baten barruan noizean behin berriro agertzeko aukera egon arren, -Frantzian hala gerta liteke-, bere zilegitasun politikoa guztiz galdu du, ez bakarrik pairatzen ditugun arazo larriak konpontzeko gai ez izateagatik, arazo hauek sortzeko politiketan parte hartu duelako baizik.

Oparoaldi garaiak dagoeneko igaro dira; 50eko eta 60ko hamarkadak urrun daude; estatu esku-hartzailearen, merkatuen erregulazioaren, ongizatearen eta politika publikoen garaiak, alegia. Gero krisia heldu zen -70eko  hamarkadakoa- eta alderdi sozialdemokrata dirudunak alderdi sozial-liberaletan eraldatu ziren (neoliberalak bezalakoak, baina ez hain atzerakoiak gizarte gaiei dagokionez), pribatizazio, desarautze, ekonomiaren finantzazio eta sektore publikoaren suntsiketa prozesu guztietan parte hartuz. Bai, haiek izan ziren gaur egun egoera jasanezinean bizitzera eraman gaituen  munstroaren sorrera baimendu eta sortzen lagundu zutenak; Bai, haiek izan ziren botere guztia merkatuen eskuetan utzi zutenak eta gaur egun euren asaldura goraipatzen dutenean, merkatu horiei berberei sekulako boterea izatea leporatzen dietenak, bi aurpegiko jokaera azalduz; Bai, Botin, Fernandez Ordoñez edo Mario Fernandez esan ordez, merkatu generiko delakoa aipatzen duten horiek; 70eko hamarkadan krisia kudeatu zuten horiek XXI. mendeko krisi handia eskura jartzen digute orain; krisiz krisi, antzara-jokoan bezala, baina oraingoan ez dira jolasten, bere txanda ez delako.

Eta ez da bere txanda, sozial-liberalismoa aukera bat eskaintzeko gai ez delako. Honek euren kideen artean izugarrizko kezka sortzen badu ere, are kezkagarriagoa den arrazoi bat ere badaukate: euren logikaren barnetik ez dutela aterabiderik, ezta urrezko urteetako oinarri sozialdemokratetara itzultzekotan ere. Izan ere, sortzen lagundu duten mundua eta duela hiru hamarkadetakoa zeharo ezberdinak dira. Orduan, gaur egungo zibilizazio krisiaren aurrean, nork itzuliko du finantza sistema haiek irekitako Pandoraren kutxara? Nork egingo die aurre arazo globalei, neurri sakonik eta nazioarteko ordenean errotiko aldaketarik egin gabe? Nork itzuliko die herritarrei transnazionalen eskuetan dagoen sasi-demokrazia ez parte-hartzailearen bidez lapurtutako burujabetza eta autonomia? Laburbilduz, nork lortuko ditu eskubide eta askatasun handiagoak, pobrezia, desberdintasunak, diktadurak eta kalte larriak eragin dituen kapitalismoa gainditu gabe? Ez da erreformak edo apurkako aldaketak egiteko garaia; berebiziko momentuan gaude, eta eztabaida eremua sistema erabat aldatu nahi dutenen eta hura defendatzen dutenen artekoa da. Dagoeneko ez dago sozialdemokraziarentzako tarterik; aukera eta premia bakarra ezkerrerarentzat da.

Beraz, ezker sozialista eta alternatiboak ardura handia dauka eta baita ibilbide luzea egiteke ere. Bizi dugun abagunearen mailan egon behar da, sozialdemokraziaren akatsez ikasiz: oportunismoaren, sozialdemokraziaren proposamenen bereizmen ezaren eta ikuspegi bakarraren aurrean, borrokak bateratuko dituen mezu erradikal eta alternatiboa proposatuz; abaguneaz baliatu ordez eta hauteskunde estrategien aurrean, epe luzerako ikuspegia ezarriz; bertikaltasunari eta sozialdemokraziako kideen robotizazioari aurre egiteko, politika ulertzeko modu horizontal, demokratiko eta zuzen banatutakoak proposatuz -kontuan hartuta ez direla soilik alderdien esparrukoak-; ezkerretik jaiotako hegemonia bat sortzeko beharrizana argi adieraziz, eskuindar eta sasi-eskuindarren arteko itunei aurre egiteko.

Euskal Herrian oso argi izan behar dugu mezu hau: sozialdemokrazia lurperatuta dago, eta hura berpizten saiatzen denak amaiera berbera izango du. Hemen ez digu balio gaiztoak baino zintzoagoak izatea. Haiek -eskuma- ez dira geure erreferentzia, momentuak eskatzen diguna baizik: aukera erradikal batetik hegemonia bat eraikitzea, alegia. Ilusioz beteriko garaian gaude eta ezker anitzen artikulaziorako espazioak -non Alternatibak parte hartzen duen- eta tresnak garatzen ari dira. Gaur egungo historia eta testuingurua kontuan izan behar ditugu, egoerak eskatzen duen mailan jardun behar dugu, pausoz pauso prozesu hau bideratzeko kapitalismoaren  osteko trantsizio baterantz abiatuz, sistema gaindituko duen trantsizio erradikal baterantz hain zuzen.

Horregatik, hasi berri dugun 2012 honetan, Alternatiba sozialdemokraziaren hilobira hurbildu da honako mezua botatzeko: “goian bego, betirako deskantsatu”. Noizean behin hilobia bisitatzera etorriko gara, ez hura goraipatzeko, ondo lurperatuta jarraitzen duela ziurtatzeko baizik.

Berriak

Bideo elkarrizketa: Negoziazio kolektiboaren erreforma (Garbiñe Aranburu – LAB)

2012ko urtarrilean gaurkotuta: PPren Gobernuak erreforma larriak bultzatzen dabilela eta patronalak eskakizun berriak behin eta berriro plazaratzen dituela lan eskubideen aurka, ongi datorkigu  negoziazio kolektiboaren erreformaren inguruan eginiko bideo elkarrizketa gogoraraztea.

Alternatibak Garbiñe Aranburu LABeko zuzendaritzako kidea elkarrizketatu du Espainiako Gobernuak abiatutako negoziazio kolektiboaren erreformaren inguruan. Erreforma honen nondik norakoak azaldu dizkigu, ultraeraginkortasuna eta negoziazio esparruak, besteak beste.

Berriak

Isabel Otxoa, etxeko langileen Bizkaiko elkarteko kideak, langile hauen egoera zailaren berri eman digu

AlternaTB-k Isabel Otxoa elkarrizketatu du, EHUko irakasle eta Bizkaiko Etxeko Langileen elkartekokideak. Etxeko langileen errealiateaen berri ematen du bideoan, eskubide gabeziak eta azken hilabeteetan emandako lege aldaketen inguru hausnarketa egin du.

Gaurkotuta: 2012ko urtarrilean sartu dira indarrean Isabelek aipatzen zizkigun aldaketetako batzuk, merezi du, hala ere, gabezia handiak direla ikusteak.

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X