Etiketa: Iritzia

Etxerik gabeko jendea

María del Río – Alternatiba

Eta jenderik gabeko etxeak egoteari lotsagarria zeritzon Kataluniako kantari batek film baterako sortutako abestian. Berriki Auzitegi Konstituzionalak ontzat eman ditu EAEko Etxebizitza Legeari buruzko artikulu gehienak, eta horrek etxebizitza eskubidearen gaineko eztabaida berpiztu du. Legeak onartzen du eskubide subjektiboa dela. Ondorioz, egoera jakin batzuetan Jaurlaritzari erreklamatu ahal izango zaio, eta epaitegietara ere jo ahal izango da. Horrela bada ere, oraindik zail egiten zaigu etxebizitza eskubide osotzat hartzea; urrun dago hezkuntza eskubideak edo osasun eskubideak duten gizarte babesetik.

Dudarik gabe, oinarrizko eskubide hori bermatzeko ezinbestekoak dira epe luzeko inbertsio publiko handiak. Baina zer gertatzen da bermatzen ez bada? Bada herritarron bizi-kalitatea eta osasun fisiko zein mentala okertu egiten direla, gizarte eragin nabarmenekin; besteak beste, emantzipatzeko adinaren atzerapena eta jaiotza-tasaren eragin negatiboa. Laburbilduz, bizitoki baldintza egokiak ez izateak gainerako gizarte eskubideak indargabetu edo ahultzen ditu.

Etxebizitza eskubidea bermatzen dela esateko bizileku bizigarria eskaini beharra dago, eta tamaina zein bestelako ezaugarri egokiak bermatu, pertsona edo familia jakin batentzat. Beraz, ezin ahaztu eraikinen eta etxeen birgaitzeak duen garrantzia, ezta azken honek energia gastuan duen eragina ere. Are gehiago, legeak ingurua ere duina eta egokia izan behar dela dio. Ba al dituzte gure auzoek berdegune eta ekipamendu nahiko?

Gaia konplexua da, eta interes kontrajarri ugari daude tartean; merkatuak duen pisua nabaria da. Azken batean, etxebizitza eskubidea bermatzeko egitekoa handia da eta premiazkoa, halaber, nekez ematen den politiken arteko koherentzia. Horren adibide etxebizitza, zerga zein hirigintza politikak dira. Azkenaldian, etxebizitza hutsak desjabetzeko aukeran arreta jarri da. Dena den, muturreko egoeretan soilik erabili ahal den neurri horretan sakontzea baino, eztabaida etxebizitzaren funtzio sozialean ardaztuko nuke: bizi-baldintzak hobetzeko eta gizarte-bazterketa saihesteko tresna gisa.

GARAn argitaratua

Berriak

Urtea irailean hasten da (Maria del Rio)

Europan ordu aldaketaren eztabaida pil-pilean dagoenean, hara nor datorren egutegia ere zalantzan jartzera. Baina hala da, gutako askorentzat urtea ez da urtarrilean hasten, irailean baizik. Bilboko Aste Nagusia gainditzean abiatzen da, Marijaia sugarren artean agurtzearekin batera. Oporren osteko kurtso berriarekin ziklo berri bati heltzen diogu eta, beraz, aldaketak egiteko une aproposa izaten da; gustatzen ez zaiguna apurtu eta zerbait berria sortzeko.

More…

Iritzia

Erdia badira, erdira daitezela

Alba Fatuarte  eta Mireia Arginzoniz – Alternatibako Mahai Feminista

Silvia Federicik esana, «emakumeen gorputza kapitalismoaren azken muga da». Kapitalak gure bizitzak kontrolatu nahi ditu, gure umetokietatik hasita, mozkinak metatzen jarraitzeko. Oso modu desberdinetan agerian gelditzen ari den patriarkatuaren erasoaldia da.

Orain dela gutxi, komunikabide guztietan trajedun gizonezko talde irribarretsu bat azaldu zen: gizon zuriak, autonomoak eta aniztasun funtzionalik gabekoak; Eusko Jaurlaritzak, foru aldundiek eta Eudelek Familiaren Euskadiko Kontseiluarekin izenpetutako akordioaren berrespena jasotzen zuen albisteak, «jaiotza-tasa sustatzeko ituna» deritzona, Confebask patronalak ere bere egin duena.

Irudi honen aurrean, oraindik ez dakigu Urkullu, Olano eta besteak hazitarako animalien modura beren burua aurkezten ari ziren, edo benetan ez duten ulertzen argazki horretan oso agerian dagoen zer edo zer faltan zela. Bitxia bezain ohikoa bilakatu zaigu despotismo ilustratuaren garaiko leloa eraberritua datorkigula, «guztia herriarentzat, baina emakumerik gabe». Izan ere, bost gizon hauentzat emakumeok ez omen dugu zerikusi handirik jorratzen ari ziren gaiarekin, umeak izatearekin alegia, errealitateak kontrakoa dion arren.

Dirudienez, Euskadin «arazo» bat dago, emakumeok ume gutxi ditugulako. Baina, zergatik da arazo bat jaiotza-tasak behera egitea? Gizon hauek patronalak Gabonetan oparitu zien kalkulagailuari eragin diote, eta kontuak atera dituzte: Christine Lagardek dioen bezala, «agureak gehiegi bizi badira», eta gainera emakume nahikorik ez badago lan merkatua elikatuko dituen umeak ekartzeko prest… Nork ordainduko ditu pentsioak?

Halako batean, alarma guztiak piztu dira, eta «arazo demografikoaren» eztabaida zahar bezain faltsua pizten da. Zein da proposatzen duten konponbidea? Bost milioi euroren laguntza zuzenak, halako pizgarri politikak eraginkorrak ez direla egiaztatu den arren. Lana eta familia uztartzeko neurriak ere iragarri dituzte, hauek baliatzen dituztenen %90 emakumeak direla ezaguna den arren orokorrean, zaintzarako bideratuta. Neurriok, azken batean, erasoaldi patriarkal eta kapitalista hau indartzera datoz, lana generoaren arabera banatuz eta lan produktiboa eta ugalketari dagokiona bide desberdinetatik jorratuz.

Baina albiste txar bat dakarkigu Confebask eta PNVrentzat (ez bada erakunde bera direla, logo desberdinak izan arren): ez gara inozoak. Jakin badakigu beren benetako asmoa pentsioen sistema pribatizatzea dela. «Aurreikuspen sozialeko plan osagarriak», Pedro Azpiazu, Ogasun eta Ekonomia sailburuaren esanetan, eta herritarrei dei egin die halako plan pribatuen inguruan arreta jartzeko. Harago joan da Mariano Rajoy, banka handiaren morroi gisa jokatuta, zuzenean eskatu baitie herritarrei beren pentsioak osatzeko aurreztu dezatela. Santander edota BBVAren buruzagiek aspaldi eskatutakoari men egitea besterik ez da: legea baliatzea pentsio plan pribatuak kontratatzera behartzeko. Publikoa den ororen lapurretan jorratzeke duten azken negozioa da.

Guk argi dugu: Ez dugu onartuko pentsio sistemaren gainbeherarekin mehatxatzea jaiotza-tasa jaisten den bakoitzean. Xantaia baino ez da. Ez diegu utziko gure gorputzetara jotzea, berriro ere, kapitalari eusteko; ez dugu onartuko sistemak mozkinak metatzen jarraitzea ahalbidetuko duen lan esku merkea sortzeko inkubagailu hutsak izatea.

Indarra eta proposamenak ditugu bizitza eta pertsonen zaintza erdigunean jarriko dituen sistema baterantz aurrera egiteko. Beren benetako helburua familiak laguntzea balitz, batez ere bazterketa pairatzen dutenak gehienak bakarrik emakume baten ardurapean, haurrentzako bermatutako errenta sistema martxan jar zitekeen, edota zaintza berdintasun eta justizia irizpideetatik jorratuko dituzten neurriak ezarri. Aski da gogora ekartzea duela hilabete batzuk bukatu zen Bizkaiko erresidentzien gatazka, benetako arazoak non dauden ikusteko, eta zein gutxi egiteko prest ez dauden horiei konponbidea jartzeko.

Berriro diogu, proposamenak baditugu sistema heteropatriarkala iraultzeko, zaintza lanen morroi nahi gaituztelako, ikusezinak eta bigarren mailako herritarrak izatera kondenatuak. Isilik eta menderatuak nahi gaituzte, erditzen eta beren lan indarra ugaltzen jarraitzeko. Izateko eta gure gorputzen zein bizitzen gainean erabakitzeko gure oinarrizko eskubidearen kontrako erasoen aurrean izango gaituzte, autodefentsa feministaz jantzita, beren kontrolaren eta beldurraren diskurtsoa desegiteko prest.

Beraz, jaiotza-tasa baxua konpondu beharreko arazoa dela uste dugun aztertu aurretik, jorratu ditzagun pertsona guztien bizitza duina bermatzea ahalbidetuko dituzten alderdi guztiak. Bitartean, haur gehiago sortu nahi badituzte, eta gizartearen erdia direla, haiek erdi daitezela. Sailburu, diputatu, alkate eta patronaleko buru gizonezko guztiak jar daitezela horretara, gu ez baikara salgai dauden umetokiak, ez bost milioi euroren truke ezta saldu nahi diguten inongo jaiotza-tasa sustatzeko itunen truke.

Berriak

Firmas y cadenas perpetuas

Luis Salgado – Alternatiba 
 
Cientos de paisanos se dirigen colina arriba con antorchas, horcas y azadas. Las llamas provocan sombras dantescas a su alrededor. Un grupúsculo se separa de la mayoría a escasos veinte metros del porche de la casa de entre el grupo destaca un hombre que, con gran pericia engancha una soga a una fuerte rama del roble alrededor del cual siempre han correteado los infantes que crecieron bajo su sombra.
 
La marabunta grita, agita las antorchas y exige a la residente que salga y se entregue. Son todos los que están, apenas falta nadie. Todo el pueblo se siente con la razón. Son la justicia. Son tiempos pretéritos que algunas personas creíamos olvidados. Es el presente. Es el Reino Medieval de España. Son las firmas que reúne el Partido Popular, porque ahora la marabunta ni siquiera se mancha las manos con la sangre. Que sean otros. Yo firmo. Me tomo un vino y despotrico desde mi pedestal moral. ¡Qué paguen!
 
Hablamos de cadena perpetua como hablamos del último partido de fútbol. No me va a tocar a mí ni a los míos. Son los demás, y los demás me importan un bledo. Además algo habrán hecho. Y la sociedad conservadora, que no sólo los partidos, saben aprovechar el momento. Una vez que retrocedamos regresar al futuro será casi imposible. ¿Qué hay más democrática que la voz del pueblo? Y así hasta el más progresista se encuentra en una encrucijada. Hablan de que cuentan con el apoyo del 80% de mis congéneres, y me da miedo pensar que puedan no estar tan equivocados.
 
Pero esta batalla no se pierde ahora. Esta batalla se viene perdiendo desde hace años. Desde que quienes creemos en otro modelo social abandonamos el frente. Asumimos las cárceles, las prisiones, como un mal menor, cuando no una necesidad. Asumimos las penas progresivas, aunque tampoco lo sean, y claro, si por robar para comer puedes terminar varios años en presidio ¿Cómo no exigir que muera en la cárcel quien ha asesinado? Si lo entiendo, pero no lo quiero.
 
Recogen miles, decenas de miles, cientos de miles de firmas. El preso no tiene derechos, la mayoría ha hablado. Cómo en aquellos pueblos que ahora llamamos bárbaros. Quizás no hemos avanzado. Y se me revuelven las entrañas. No hay razonamiento por la masa, y a mí se me exige raciocinio. Cuestión de fe, no hay que demostrar que Dios existe, que sean los demás los que demuestren su inexistencia. Es frustrante darte cuenta de que la discrepancia no está en la cadena perpetua, creo que tampoco estaría en la pena de muerte, se discrepa sobre los delitos a los que se aplicaría. Ya no critico a quien la defiende a pecho descubierto, lo hago a quien no la combate porque en el fondo también la aplicaría con su contrario. 
 
Leer en su blog El mundo imperfecto 
Berriak

Batak ez dezala estali bestea

Memoria Partekatu baterantz agiria 2015eko azaroan plazaratu zenetik, Orereta- Errenteriako udalak pausu sendoak eman ditu bizikidetza eraikitzearen alde. Hain zuzen, zor zion aitortza egin dio ETAk hildako zinegotziei eta beren sendiei, eta duela gutxi 1977ko Amnistiaren Aldeko Bigarren asteko poliziaren jazarpen errepresioaren biktimei ere. “Lege eder bat jarri, bizi gaitezen garbi, hori desio nuke nik isuri gabe odolik”, zioen gure Xenpelarrek. Zoritxarrez odola isurtzeari amaiera emateak ez du ziurtatzen lege ederrik, batez ere Espainiako Erresuman.

Garaia da, bai, gure aldetik bederen, garai zaharreko joera sektarioei nola errepresio polizialaren kalteei aurre egiteko, nahiz eta nire uste apalean, zaila bada sektakeria uxatzea (oso lotua dago zatiketa politikoarekin)  are zailagoa iruditzen zait errepresioarekin bukatzea.

Izan ere, Espainiar Estatu kapitalistan bizitzea tokatu zaigunei itzalak argiari bezala jarraituko gaitu errepresioak. Hots. Hain baketsu eta demokratikoa den kataluniar prozesu independentistari Estatuak nola erantzun dion ikusi besterik ez dago, jakiteko nola erantzungo duen aldaketaren bati ekiten badiogu.

Gainera, gehiengoaren esplotazioan oinarrituriko sistema kapitalista honetan (“bestearenetik –izerdiaz ari da– asko bizi diren”  Maialen Lujanbioren esanetan) benetako bizikidetza lortzea ezinezkoa deritzot. Alde horretatik,  ikusten dut garai batean  Euskal Herriko Belfast izendatua izan zen Errenteria harekiko harrotasuna (askatasuna eta justizia sozialaren aldeko borrokan puntako herria zenak) apaldu edo lausotu egin dela, eta tristea litzateke gaur egun bizikidetzaren arloan puntakoak izan nahi izateak herri borrokalariaren sena estaltzea. Ez da nostalgia puntua, edo agian bai, kontua da ezin dugula forma goxo eta abegikorrekin gatazkaren beharra ordezkatu.

Atzo eta gaur, gatazka beharrezkoa da gizartea aldarazteko norabide askatzaile batean. Gure belaunaldiak borrokaren gorrian ikasi zuen gure buruak antolatzen pertsonalki zein sozialki; bide batez, besteekiko solidario izaten. Aski zen lantegi bat borrokan hastea besteetan asanbladak antolatzeko, nola lagundu aztertzeko.

Gaurko belaunaldiak bere erara egin beharko du bidea, baina seguru borrokatu beharko duela aurre egiteko.

Egungo Errenteriak (mundu osoan bezala), arazo asko izaten jarraitzen du: langabezia, prekarietatea, miseria, euskararen normalizazio eza, kultur arloko ahulezia, kutsadura, aldaketa klimatikoaren zantzuak, genero indarkeria, eta abar luze bat, azken finean zinezko bizikidetza galarazten dutenak. Eta ezkerreko udaletxearen ahaleginak garrantzitsuak badira ere, ez dira aski arazo horiek guztiak konpontzeko. Gizarte bizi eta aktibo bat behar dugu.

Bizikidetzaren aldeko ahaleginak ez dezala estali borrokaren beharra. Ondo esanak onartu eta gaizki esanak barkatu.

ZuZeu-n argitaratua

Berriak

Teoria grisa da; bizitza, berriz, berdea eta dizdiratsua

 

Joxe Iriarte, Bikila

Goetheren hitzak erabiliko ditu Leninek bere alderdikideak konbentzitzeko iraultzak ez direla gauzatzen teori jakin bati estu-estu atxikirik, baizik eta giza taldeen norabideari kasu eginez. Marxismo ortodoxoaren iritzian, historiaren aro, epe edo atal jakin batera (batez ere indar produktiboen aldetik) heldu edo mamitu arte ezinezkoa zen beste aro berri batera jauzi egitera. Horren arabera, Errusiako gizarte atzeratu erdi feudalari zegokion hurrengo etapa kapitalismoarena zen, eta horregatik iraultzaileek (boltxebikeek ere) bertako burgesia liberal demokratikoari lagundu behar zioten monarkia ustela ordezkatuz, modu ahalik eta aurreratuenean.

Gerra erauntziak amildu zuen monarkia. Behin-behineko gobernu liberal-burgesa ere gerraren zurrunbiloan harrapatuta geratu zen eta alderdi boltxebikeko Komite Zentraleko buruzagi gehienek izugarrizko duda-mudak izan zituzten bere jarrera finkatzeko. Alabaina, Leninek 1917. urteko apirilean “Finlandia” geltokira ongi etorria ematera etorritako herritarren aurrean, argi eta garbi azaldu zuen, errusiar inperioko langile, nekazari eta armadako soldaduek eskatzen zuten “ogia eta bakea” ez zela gobernu liberalaren eskutik etorriko, egoeraren nagusi ziren sobieten eskutik baizik. Botere guztia sobietei! Aldarriak gizarte sozialistari ateak irekitzen zizkion.

MENDE MOTZA

John Reed idazle eta kazetari amerikarrak idatzitako Mundua aztoratu zuten hamar egunak irakurri besterik ez dago Urriko Iraultza benetako iraultza soziala izan zela ulertzeko. Giza mugimendu “telurikoa”. Neguko Jauregiaren asaltoa Peterburg-eko Sobietek erabaki zuten eta boltxebikeak antolatu militarki. Aldiz, ortodoxiaren ikuspuntutik baldintzak askoz egokiagoak zituen Alemanian, SPDk (Alderdi sozialdemokrata) iraultza soziala nahi ez eta monarkia ordezkatzera mugatuko zen. Are, Iraultza Soziala aldarrikatzen zuten guztiak (Rola Luxenburgo erail zuten) menderatzeko militarrak erabili zituen. Beraz, Kontra Iraultza Alemanian sozialdemokraziaren gidaritzapean zegoen; Errusian, berriz, Iraultza Sozialista boltxebikeen gidaritzapean. Eta Iraultza horrek markatu zuen hein handi batean XX. mendea. Eri Hobsbawm-ek Mende motza izendatu zuena, 1917tik 1991era arte iraun zuelako.

Dena den, batean eta bestean, urte latzak igaro behar izan zituzten. Alemanian, potentzia irabazleek ezarritako zigorrek gizarte osoa ito zuten. Ia hogei urtez gatazka sozial odoltsuen ondoren, azkenean, anabasaren erdian sorturiko alderdi nazional sozialistak garaitu zen eta komunista eta sozialdemokratak birrinduko zituen, ia diferentziarik egin gabe. Ezin ahaztu nazien gainbehera Stalingradon hasi zela Armada Gorriaren kuraiaren eraginez.

Sobiet Batasunean, berriz, kosta hala kosta Boltxebikeek eutsi ahal zioten botereari. Izan ere, boltxebikeek uste eta desio zuten iraultza internazionala ez zen gauzatu eta Iraultza Sobietarra (berez unibertsala izan beharko lukeena) isolatua eta setiatua geratu zen, “herri edo eremu mugatu bateko sozialismoa” bihurtuz. Guardia Zuriek berrantolatu ziren kanpoko indarren laguntzaz (ingelesen, frantsesen laguntzaz…) guda zibil luze eta odoltsuari bide emanez, non Armada Gorria garaile aterako zen baina ez, nola nahi.

BORONDATEA OINARRI

Marx-ek zion baldintza jakin batzuen baitan kokatzen dela gizakion askatasun gosea. Zenbateraino mugatzen du gizakia baldintza objektiboak eta zenbateko indarra du borondateak muga horiek gainditzeko?

Borondateak, Europan zehar zebilen komunismoaren mamua, hezur mamizkoa bihurtuko zuen estreinakoan. Kapitalismoa ez zen garaiezina. Lehenengo aldiz historian zehar Iraultza proletarioaren garaipena suertatu zen. Errusiar inperioa izaera nazional jakin bati uko eginda sobietar federazio bilakatu zen; eta bertako nazio guztiek estreinako aldiz beren buruaren jabe izateko aukera izan zuten, autodeterminazioaren doktrina praktikoaren eraginez. Langileria produkzio indarren jabe bihurtu zen; emakumeek lehenengo aldiz aintzakotzat hartuak izan ziren eta zenbait eskubideen jabe; gazteriak batez ere, sexu askatasuna aldarrikatu zuen; askatasunak mila aurpegi irudikatu zituen; mundu guztiko langileria Sobiet Batasunari jarri zen begira, anarkistak ere bai.

Baldintzen zama ez zen nola nahikoa, jakina. “Lasterra amaitu da, sua moteldu. Ispiritu burges-koxkorrak kerua botatzen du” ohartarazten du Maiakoskik. Handik gutxira Eseninek bezala, bere buruaz beste egingo zuen, eta berarekin poeta belaunaldi oso bat galduko zen.

Ordurako, Iraultzari su eta hauspo eman zion langileria iraultzailea fisikoki birrindua zegoen. Gerra-komunismoak ez zuen iraun urte asko, baina bere eragin kaltegarria, ordea, bai. Kronstad-eko sarraskia. Milioika nekazari gosez eta izurritez hilak; gizarteak oro har gorriak eta bi jasan behar izan zuen; errepresioa mugatua eta etsaiari zuzendua behar zena endemiko eta orokor bihurtu. Ezkerreko oposizioa partidutik kanporatua; baita Trostkiren aldekoak ere. Ondoren Moskuko Epaiketak, gulaga, estalinismoa, hitz batez. “Helburuak eta bideak, lotuta daudenez gero, elkarrekin aldarazten dira; norabide berriak helburu berriak erakusten baitu” zioskun poetak. Partiduak ordezkatu zuen langileria, Komite zentralak partidua eta komite zentrala Idazkari nagusiak. Saturnok bere seme-alabak irentsi zituen.

Azkenez, gizarte utopikotik baino distopikotik hurbilago. Marxek irudikaturiko gizarte “desalienatu”aren ikuspegitik Sobiet Batasunean buruturiko iraultza porrota itzala izan zen, horretan ez dago zalantzarik. Baina Alemanian sozialdemokraziak iraultzari ateak itxi zizkionean ireki zion bidea nazismoari. Ez da aitzakia. Batean eta bestean, ez zegoen ezer idatzita aldez aurretik. Izan zitekeena eta izan zenaren artean historia luzea eta gatazkatsua dago, zeinean bariante asko eta konplexuak tartekatzen diren aldez aurretik jakin ezin direnak.

IRAULTZA SOBIETARRA ETA LITERATURA

Frantziako iraultzak edo amerikarrak bezala, Iraultza Sobietarrak ere izugarrizko eragina izan zuen literaturaren arloan, orriotan ezin aztertu dezakedana. Horregatik zertzelada partzial eta xume batzuk besterik ez.

Iraultza horren abiapuntua literaturan Maxim Gorkiren Ama dugu. Autokraziaren erresuma bidegabean, gazte iraultzaile baten amaren bilakaera harrigarri bezain hunkigarria bere sakrifizioaz gizarte paradigma bihurtuko zena maisuki kontatua. Autorea, Leninen begikoa, Stalinek ere loriatua erregimenaren mesederako, baina azkenean Sobiet Batasuna deitoratu zuena. Maximo Gorkik Iraultzarekin izan zuen maitasun-gorroto istorioa ere oso aproposa da literaturen begietatik irakurrita.

Ni gai banintz, Leninen azken hatsaz idatziko nuke. Gaixo, eri, baina ez itsu, jabetzen hasia zen gauzak ez zihoazela bide onetik. Errusiar “txobinismoa” oso presente zegoela estatuko aparatuan beste nazioen kalterako; aparatxiak hezitako gaztedi komunista berria burokrata akritikoak zirela eta txeka jaun eta jabe. Damu, egoera horrekiko zuen erantzukizunaz barkamenak eskatzen dio munduko langileriari eta Stalinen izaerari buruzko kritika latza egiten du. Alferrik, ordea. Ikonoa bilakatua baina jada isolatua, Stalinen sikarioen menpe; bere azken idatzietan azaltzen den etsipen gordina islatu nahiko nuke. Nahi izatea ez da nahikoa.

Eta Trostki-ri buruz? Ezbairik gabe, iraultzaren bigarren izarra, Stalini itzala egin lekiokeen bakarra. Zorionez, Eduardo Padura kubatarrak idatziriko El hombre que amaba a los perros ( Zakurrak maite zituen gizona) ematen digu horretarako aukera bikaina. Zein eder eta maisuki deskribatzen du “Armada Gorriaren” sortzailearen destino tragikoa (Profeta Armatua, Desarmatua eta Erbesteratua, Isaac Deustcher-en esanetan) Espainiako gerra zibilarekin kateatzen baitu, Jose Mercader bere hiltzailearen bitartez. Alemania galduta Espainiar iraultzan ikusten zuen Trotskik Stalini eta bide batez faxismoari aurre egiteko azken aukera. Larrutik ordaindu zuten bere jarraitzaile edo lagunek (Stalinek POUM desegitea agindu zuenean) berak ere bai, PSUCeko militantearen pioletak kazkezurra zulatu zionean.

Katalunian borrokatutako Orwel idazleak Matxinada landetxean, irudikatu zuen: abereak Iraultza Sobietarren bilakaera tragikoa irudi bihurtuz; eta 1984 izenburuko obran estalinismoa eta nazismoarekin hibrido distopikoa ekarri zuen gogora. Ordurako Iraultza Sobietikoa oso ondo ezagutzen zuen Victor Sergek idatzia zuen Tuláyev auzia, non argi eta garbi azaltzen ziren estalinismoaren barne mekanismoak.

Alabaina, ezin ahaztu iraultzak lehen urteetan ahalegin betea egin zuela literatura garatzeko. Askatasun osoa izan zuten era guztiko idazle eta irakurleek. Futuristek esate baterako Maiakoski izan zuten ikur nagusia baina, ez bakarra. Satirikoek ere askatasun osoz xaxakatzen zituzten burokrata berriak. Yuri Oleshak Inbidia izenburuko nobelan erregimena zirikatzen da modu oso finez. Proletkultur mugimenduari buruz, esaterako, eztabaida sutsuak kaleratu ziren, baita boltxebikeen buruzagien artean ere.

Alabaina, sormenaren eta askatasunaren aroa ez zuen iraun; pixkanaka, eta 1928an dekretuz, literatura, propagandaren agindupean ezarri zen. Nikolái Ostrovskik-en Horrela gogortu zen altzairua liburua arrakastatsua dugu eredu. Sobietar gizaki berriaren apologia gordina da, ondo idatzia baina inozoa eta sinetsitasun gutxikoa. Kontrakoek edo kritikoek ere idatzi zituzten liburu bikain asko. Iraultzarekin ados baina apologiatik urrun dugu Isaac Babelen Zalditeria Gorria, horrek ez zion libratu Stalinen biktima izatetik, edo Dimitri Furmanofen Tchapayef, gerrillari boltxebikearen bizitzan oinarrituriko nobela. Ezin ahaztu Mijaíl Shólojov Nobel Sariaren irabazlea (batez ere Don barea liburuari esker ezaguna ). Erregimenak aintzakotzat zuen internazionalki ospea ematen ziolako.

Iraultza zirikatzen (Basili Grosmanen Bizitza eta destinoa) edo arbuiatzen zutenek ere obra bikainak burutu zituzten. Hala Mijail Bulgákov-en Guardia Zuria nola Boris Pastenaken Zhivago doktorea. Eta nola ez, Alexander Solzhenitsyn Egun bat Ivan Denisovichen bizitzan.

Hegats-en argitaratua

Berriak

Sistemaren miseriak eta azpijokoak

Oskar Matute

Sarri askotan, are gehiago Euskal Herrian, dudak sortzen dira naftalina usaina duten erakundeen erabileraz eta zentzuaz. Espainiako Diputatuen Kongresua da horren isla. Behin baino gehiagotan zalantzan jartzen da instituzio horrek zerbaitetarako balio ote duen Espainia gobernatzea amesten duten indar politikoen arteko konfrontazio antzeztu batetik harago. Eta ez zaie arrazoirik falta zalantza horiei. Dena dela, erakunde zaharkitu horretan ere badira harresiak gainditu ditzaketen esparruak, eremu publikoko jokabide ankerrak lau haizeetara zabaltzeko eta erantzuleak argi eta garbi salatzeko balio dezaketenak.

Ezbairik gabe, PPren legez kanpoko finantzaketa ikertzeko batzordea da esparru erabilgarri horietako bat. Askori gehiegi gustatu ez arren, EH Bildu ere erakunde kriminal horren azpijokoak ikusarazteko aukera izaten ari da batzorde horretan. Oraingoz, PPren diruzain ohiek, Barcenas izar modura agertuta, UDEFeko Polizia Inspektoreak eta Gurtel kasua lehertu zeneko Polizia Judizialeko komisario ohiak baino ez dute deklaratu. Eta soilik agerraldi horiekin, ozen eta ziur esan dezakegu ustelkeriaren jatorriaz, tamainaz eta ondorioez hainbatetan defendatu dugun tesi nagusiarekin bete-betean asmatu dugula: alegia, urteetan zehar sostengatutako ustelkeria sistemikoa dela Espainian, ez salbuespenekoa, ezta gutxi batzuen kontua ere. Guztion dirua lapurtu du PPk patrika pribatuetan gordetzeko, eta etengabe batzordea mugatzeko jarritako oztopoak oztopo, ikerketa aurrera doa; poliki, baina irmo.

Enpresariek dute agindua, eta haien esanetara dauden politikari otzanek txintik egin gabe betetzen dute iruzurra; dirutzaren truke, noski. Eta ez espresuki herritarren interes orokorraren alde, Espainiako konpainia erraldoien mesederako baizik. Nola? Maneatutako adjudikazio publikoen bidez, eskaintza bidegabeak eginda eta legez kanpoko komisioak kobratuta.

Gordintasun berarekin jakin dugu Gurtel auzia eta Barcenasen paperak ikertu dituztenek erabateko egiazkotasuna ematen dietela, eta aho bizarrik gabe seinalatu dituzte iruzurraren atzean daudenak, B kutxatik diruz betetako gutunak jaso zutenak. Azken hamarkadetan PPko buru izandako guztiak daude zerrendan: Mariano Rajoy, Javier Arenas, Paco Alvarez Cascos, Angel Acebes, Jaime Mayor Oreja, Maria Dolores de Cospedal eta abar, eta abar.

Baina iruzurgileak dauden kasu guztietan daude iruzur hori sostengatzen dutenak. Kasu honetan, Espainiako enpresarik boteretsuenak, obra publiko batetik bestera saltoka ibili direnak, adjudikazioak irabazteko zortea izateagatik. 2012ra arte Polizia Judizialeko komisario izandako Juan Antonio Gonzalez Garciak —agintera iritsi bezain pronto kargugabetu zuen PPk— aitortu du eraikuntza eta finantza enpresa entzutetsuak daudela Gurtel tramaren onuradunen zerrendan.

Baina izan gaitezen zintzoak: litekeena da Kongresuko batzordean frogatutzat jotzea PPko agintarien erantzukizuna, baina, aldi berean, ondorio penalik ez izatea. Zergatik? Estatu osoari eragingo liokeelako kasuak. Hain dago hedatua iruzurra, sistema bera eroriko litzateke berarekin batera, bakarrik ustelkeriaren icebergaren punta ezagutzen dugun arren.

Ziurrenik, horrek azaltzen du komisario ohiaren aitorpenak Espainiako hedabideetan izan duen oihartzun mediatiko eskasa. Medioek aspaldi utzi zioten informazio igorle izateari iritzi sortzaile izateko, ziurrenik trantze deseroso hau lehenbailehen estaltzea komeni zaielako; gaia ezkutatzea, show- ak bere bidea jarrai dezan, estutasunak estutasun.

Berria-n argitaratua

Berriak

Zer eta nongo Errepublika?

Joxemari Carrere – Alternatiba

Oarsoaldeko Pikoketa talde errepublikarrak antolatuta mahai inguru interesgarria izan zen aurreko azaroaren 6an Errenteria/Oreretan. Errepublika, demokrazia, erabakitzeko eskubidea izenburupean lau hizlari elkartu zituen talde errepublikarrak. Lau sentsibilitate politiko ezberdinenen ordezkari gisa izan ziren gonbidatuak. Isabel Salud, Ezker Anitza/IUko koordinatzaile orokorra; Jorge Letamendia PSE-EEko kidea (Odon Elorza Donostiako alkate ohiaren ordez joan zen); Roberto Uriarte, Ahal Dugu/Podemos alderdiko kidea; eta Oskar Matute Alternatibako gure kidea eta EHBilduren parlamentaria Madrilen. Bakoitzak bere interbentzioan mahai gainean jarritako gaiei euren kokapen politikoaren ardatz nagusiak jarri zituen gainean, eta antolatzaileen helburua Katalunian ez zentratzea bazen ere, azken asteetako gertaerak eta horren gaineko gogoetak izan ziren protagonista. Aretoa betetzen zuen publikoa mahaian ordezkatutako aniztasunaren adierazle zen, baina batez ere ideien elkar trukatze eta eztabaidatzearen gose.

Konstituzioaren aldaketaren gainean, autodeterminazio eskubidea jasotzearen alde agertu zen Isabel Salud, eta errealitate plurinazionala onartu. Euskadi nazio gisa onartzearen aldekoa da bere erakundea, baina era berean arazo nazionala eta soziala uztartu beharra aldarrikatu zuen. Jorge Letamendiak, aldiz, ezinezkoa ikusten zuen orain Konstituzioaren aldaketa sakonik, aurretik kontsentsuak eraikitzen ez badira. Errepublika aldarrikatzeko unea ez dugula orain, hori baino lehen aldaketa sozialak bilatu beharko direlarik. Hala ere, izaera federaleko konstituzio baten alde egin zuen. Bestalde, esan zuen erabakitzeko eskubidea horrela azalduta ez dela inon erabiltzen Espainian izan ezik, asmakeria dela eta halakorik ez dela existitzen. Euskadi zein Espainia jendarte pluralak direla zioen eta horiek ukatzeak konfliktoak baino ez dituela ekartzen.

Oskar Matutek ez zuen sinesten konstituzio aldaketa batean, oinarrizko zutabeak aldatzen ez badira. Katalunian ematen ari den adibidea ekarri zuen hizpidera errepublika baten ideia aldarrikatzeko, behetik eginda, erabakitzeko eskubidearekin, demokrazia praktikatuz. Eta bide batez, 155 artikuluaren ezartzea demokraziaren kontrako kolpe gisa definitu zuen. Letamendiari erantzunez, esan zuen aniztasuna egon badagoela eta egongo dela beti, baina hori ezin dela aitzakia bezala erabili erabakitzeko eskubidea ukatzeko. 78ko erregimena desegitearen beharra aldarrikatu zuen, eta Kataluniarekin elkartasuna azaltzea horren adibidea da, eta bidea.

Hiru mahaikide hauek gai hauetan zentratu baziren, Roberto Uriarte demokraziaz eta errepublikanismoaren izaeraz aritu zen. Demokrazia osorik ez dagoela argitu zuen, gaur egun ezagutzen ditugunak txapuza gisa definitu zituen. Errepublikanismoa estatu antolamendu baino, bertute zibikotzat hartu zuen. Bere mintzaldia balore demokratikoen garrantziaz zentratu zuen, nazionalismoen arbuiatzeaz eta ezkerraren definizioaz, alde praktikoetan baino, alde teoriko orokorretan aritu zen.

Publikoari debatea zabaltzerakoan kritika ugari jaso zituen PSE-EEko kideak, bere erantzunean tonu erasokorrean agertu zelarik, jendearen artetik kontrako txistu batzuk eta kexak izan zirelarik, baina berehala isilarazi zirenak publiko artetik beretik, debatearen lasaitasuna mantentzearren. Eta halaxe mantentzea lortu zen, iritzi nahiko kontrajarriak eta batzuetan korapilatsuak azaldu arren, batez ere Kataluniako egoera bitarte.

Orokorrean mahai gainean jarritako gaiak interesgarriak izan arren, ez zen planteatu aurretik jakinak ziren jarrerak eta iritzi politikoetatik ezer aparte. Bestalde argi ikusi zen, Kataluniako gertaerak eta egoera eztabaidaren zentroan zegoen eta erreferentzia ezinbestekoa bihurtu ziren. Eta Katalunian bezala, burujabetasunak ezkerraren barruan nolabaiteko muga jartzen duela ikusi zen. Dena dela,PSOE-PSE ezkerreko alderditzat hartzea ere gehiegizkoa dirudi, batez ere Kataluniako gertaeren ostean, baina baita sistemaren euskarri nagusietako bat izanik, jendartearen aldaketa sakonen kontra duen jarreragatik; Letamendiaren hitzetan ederki islatu zen halakorik. Alternatibako kidea Oskar Matutek, beste hiru jarreren aurrean, egungo sistemaren aurrean eta lurralde antolamenduari jarrera kritikoena agertu zuen, urratu ezineko Espainiaren  aurrean bide propioa aldarrikatuz, errepublika propioa eta jendarte soziala eta berdintasunean oinarrituta irudikatuz. Eta batez ere, Kataluniarekiko elkartasun baldintzarik gabea eskatuz.

https://3.bp.blogspot.com/-i3bFZo9YBGU/WfcDo_wlptI/AAAAAAAAYVI/-LIZrkSbSP8U9qjZKeF73sSCDDhS0D7zwCLcBGAs/s1600/6Noviembre%2Bcopia.jpg

http://alternatiba.net/old-files/Errepublika%20(1).jpg

http://alternatiba.net/old-files/Errepublika (1).jpg

Berriak

Zirt edo zart! Mamboa dantzatzeko ordua!

Joxe Iriarte “Bikila” – Alternatiba

Aurrera edo atzera. Espainiar estatuaren eta govern/parlament-aren arteko demak, gatazkak edo dena delakoak, ez du iraungo denbora asko bere horretan; batez ere, herriak aurrera egiten ez badu botere berri bat eraikiz, hau da, Errepublika herritarra eta soziala. Izan ere, prozesu iraultzaileek luze jo dezakete (eta Kataluniakoak bost urte daramatza hasi zenetik), gorabehera handiak izaten dituztelarik irauten duten bitartean. Alabaina, une erabakigarrira iritsiz gero, atzera edo aurrera egiten dute; jauzi kualitatiboa emanez, kasu honetan Errepublika Independentea gauzatuz, edo kontrairaultza garaile gertatuz Estatu etsaiak iraultza mendean hartuta; kasu honetan, Espainia eternalak bere legea ezarriz. 155. artikulua hasiera besterik ez da.

Auzitegi Konstituzionalak Estatutu berria indargabetu zuenean Kataluniak iraultza demokratikoa hasi zuen, protesta eta haserretik independentziaren aldarrira jauzi eginez. Iraultza diot, eta ez soil-soilik borroka politikoa. Egia da iraultza horrek mugak izan dituela, batez ere alde sozialetik. Neoliberalismoa jaun eta jabe den garaiotan, objektiboki inoiz baina garrantzitsua izan beharko luke nazio askatasuna, demokrazia bera eta justizia soziala uztartzeak; baina, nahiz eta CUP saiatu den horrela izan dadin, nazio estaldura arazo sozialen gainetik nabarmendu edo azpimarratu izan da usu, prozesua gerriko gorria deritzon zonaldeetan txertatzeko ahaleginak zailduz. Bestaldetik, instituzioek egoera esanguratsuetan kalea estali izan dute, ia monopolizatu arte, erritmoak motelduz eta lorpenak gradualki gauzatuko zirela irudikaraziz; alegia, hausturarako prestatu beharrean, legalitate berriak zaharra urratsez urrats ordezkatuko zuela.

Haustura, horra hor gakoa. Azken garaietan, eta prozesuaren erreferendumaren ildoan jarrita, batez ere, ANC eta Omnium erakundeen eskutik, antolamendu klasikoaz gain, herriz herri, auzoz auzo, tokiz tokiko talde eta antolamendu modu berriak sortu dira, mugimendua zabalduz, indartuz eta saretuz. U1ean izugarrizko garrantzia izan zuten herri harresiak dira horren adibide. Gainera, ikasleak, irakasleak eta langileak preseski mobilizatzen hasiak dira, U3ko greba orokorrean ikusi zen bezala. Sektore horiek ohartu dira prozesua U1ean amaitu zela eta gerriak mamboaren dantza herritarraren erritmoan mugitzeko garaia dela.

Urriaren 10ean, Puigdemontek independentzia aldarrikatu eta, aldi berean, bertan behera utzi zuenean, dantzariak noraezean geratu ziren musika aldaketarekin; eta Espainiako gobernuak, berriz, ofentsiban zegoena defentsiban jartzeko aukera ikusi zuen, eta alderantziz. Hori oso arriskutsua da Kataluniako herriarentzat. Nire uste apalean, Mas Puigdemontekin ordezkatzearekin bete betean asmatu zuten prozesuaren etorkizunerako; baina Puigdemonek ere bere mugak azaldu ditu (azken finean, PdCATeko kidea da), eta Errepublikaren aldarrikapena bertan behera uzteak onurak baino, kalteak ekarri dizkio mugimenduari. Eskerrak PPren gogorkeriak ez diola tarterik utzi eta, gauzak okertzen ez badira, horrek ura bere bidera ekarriko du.

Une honetan, elkarrizketaren mezuak eta antzekoak, hutsalak izateaz gain, porrotaren adierazle dira. Jakina, bestelako bideak ez du garaipenaren bermerik. Halako talka batean garaipena inoiz ez da gauza segurua, baina egoerari aurre egin ezean, porrota da seguru. Eta txarrean ere, kikildu ez izanak, aurrera begira borrokan jarraitzeko egoera hobean jarriko lituzke.

Zirt edo zart, ez dago beste aukerarik. Espainiako Estatuarekin hautsi eta Errepublika soziala aldarrikatu, desobedientzia eta erresistentzia zibilaren bidetik aurrera eginez, azken hilabeteetan erroturiko erakunde, mugimendu sozial eta politikoak zutabe izanik. Errepublika soziala, eta ez liberala, Kataluniako herria behartsuen interesekin lotuz, herriz herri eta auzoz auzo antolatuz, errepresio polizialari eta politikoari aurre eginez.

Eta gurekin zer? PP garaile aterako balitz, kontra-erreformaren gau beltzaren atarian geundeke; Estatuaren gaurko krisi soziala eta politikoa modu atzerakoian itxiko lukete, bere ezaugarri erreakzionarioenak sendotuz eta indartuz. Espainia beltzak berriro irabaziko luke eta, Kataluniako herriak ez ezik, Espainia gorriak eta guk ere, jai-jai.

Horregatik: kalera, kalera…

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X