Etiketa: Feminismoa

Hizkuntza, generoa eta deserosotasuna

Garabideko lagunei esker, berriki aukera izan dut hizkuntza gutxituetako komunitateetako emakumeen topaketa batean parte hartzeko. Benetan interesgarria, izenburutik hasita ere: “Ahalduntzen: Hizkuntza eta generoa”.

Helburua, hizkuntza biziberritzeak emakumeen ahalduntzeari egin diezaiokeen ekarpenari buruzko gakoak identifikatu, gogoeta partekatuak sustatu eta zapalkuntzaren irakurketa anitzetatik, elkarlanerako bideak eta ikuspuntu anitzak elkarlotzea.  

Kontua da, Yukatango maia, Kaqchikel, Nasa, Kitxua eta beste hamaika hizkuntza komunitateetako emakume ekintzaileen hitzak erne entzuten nengoela, konturatu nintzela guztiok zerbait genuela komunean: hizkuntza gutxituez eta dominazio harremanez ari ginen etengabe. Eta ideia horrek duela hilabete eskas Bilboko Udalbatzan izandako liskarraekarri zidan gogora, hain zuzen ere, hizkuntza eta botere harremanekin guztiz lotuta zegoena. Orduan baino argiago ikusten dut orain.

Udalbatza hartan, EH Bilduren izenean euskararen ordenantza eratzeko proposamena aurkezten ari nintzela, Arkaitz Zarragak, udaltzain batekin izandako ika-mikaren harira egindako salaketa gogora ekarri nuen. Euskaldunon hizkuntza eskubideak egunero urratzen direla azaltzeko adibide bat izan zen. Izan ere, gertaera jakin bat izanik, Arkaitzi gertatutakoa ez da egoera isolatua, euskal hiztunok pairatzen dugun menderakuntza egoeraren ondorioa baizik.

Baina Bilboko Udaleko arduradunak ez zeuden prest Arkaitzen hitza sinisteko eta, are gehiago, bere eskubideak urratu egin direla salatu duen herritar baten aurka egitea erabaki zuten: alkatearekin hasita, eta noski, gaztelaniaz, boterearen hizkuntzan. Udalbatzan berak bakarrik dauka hitza emateko eta kentzeko ahalmena, eta bide batez, eztabaidak nahiera mozteko, akusazioak egiteko, gezurrak esateko eta funtsean, egia borobila zein den erabakitzeko ahalmena… Alkateak bere boterea eztabaidak moderatzeko erabili beharrean, tamalez, besteak zapaltzeko erabiltzen du sarri Udalbatzarrean, gehienetan udal gobernuko kideak argudio politikoen faltan daudenean. Hiru urte hauetan askotan ikusi ditut horrelako jarrerak, eta ondo dakit horrek sortzen duen amorrua eta mina.

Mina eta ezintasunaren ondorioz, hain zuzen ere, negarrez hasi nintzen eztabaidaren erdian. Noski, niretzako ez zen samurra izan malkoei ezin eustea halako egoeran, baina bitxia bada ere, beste askorentzat are deserosoagoa izan zen gertaera. Botereaz ari garela, gizonezkoek diseinatutako erakundeetan lekuz kanpo daude ahultasuna adierazten omen duten jokabideak. Egia esan, oro har desatsegina zaie berezkoa ez duten oro. 

Esan bezala, benetan bitxia izan zen Udalbatzan emandakoa. Udal gobernuko kideek nire aurka lotsarik eta, batez ere, argudio eta daturik gabe gogor aritzeagatik ia inor ez zen arduratu (araua berretsi zuen salbuespena Amaia Arenal izan zen, eztabaidan ikusitako jarrera matxistak salatu baitzituen), baina aldiz, zinegotzi bat negarrez egotea ezinegona piztu zuen askorengan. 

Zorionez, udaletxetik atera eta jarraian gobernuz kanpoko erakundeen koordinakundearen urtemuga ekitaldira joan nintzen eta, han, Yayo Herrero ekintzaile ekofeministarekin hitz egiteko aukera izan nuen. Lasai egoteko esan zidan, gizonezkoak nagusi diren eremu politikoetan negar egitea ekintza eraldatzailea delako; feminismoa politikagintzara eramateko beste urrats txiki bat akaso? Ez dakit, baina argi dudana ahalduntzerako lehenengo urratsa zapalkuntzaren jakitun izatea dela. Gerora ere, pentsatu izan dut gizakiok komunikatzeko darabilgun lehen hizkuntza dela negarra. Eta irri egin dut.

Uriola-n argitaratua

Berriak

Alternatibak Hondarribiko alardearen eta Jaizkibel konpainiaren historia jasotzen duen komikia Iruñean eta Irunen aurkeztuko du

Alternatibak “Jaizkibel konpainia” komikiaren aurkezpena egingo du asteon, martxoaren 14an eta 15ean, Iruñean eta Irunen. Liburuak Hondarribiko alardearen historia jorratzen du, jatorrizko gertaera historikoetatik abiatuta, irailaren 8an urtero gogora ekartzen direnak, eta azken hamarkadetan herriko jaiak parekidetasunean bizitzeko hainbat emakume eta gizonek abiatutako borrokarekin amaituta.

Egilea, Iñigo Goikoetxea “Galgó” marrazkilari hondarribiarra, aurkezpen ekitaldietan izango da, eta ikerketa lanaren zein sorkuntza grafikoaren berri emango du. Komikia auto-edizioaren bidez argitara eman da, besteak beste, Alternatiba bezalako eragileen laguntzarekin, Jaizkibel konpainiaren borrokarekin aspalditik agertutako konpromisoarekin bat eginda.

Iruñeko aurkezpen saioa, Kultur Alternatibak antolatua, martxoaren 14an egingo da, Katakrak aretoan (Kale Nagusia 54) 19:00etan hasita. Irungo aurkezpen saioa, esan bezala, martxoaren 15ean egingo da, Kabigorri aretoan (Peña 1) 19:30etan hasita. Ekitaldietan komikia erosteko aukera izango dute bertaratutakoek. Salmentarekin bildutako dirua, osorik, Jaizkibel Konpainiarentzat bideratuko da.

 

Berriak

Erdia badira, erdira daitezela

Alba Fatuarte  eta Mireia Arginzoniz – Alternatibako Mahai Feminista

Silvia Federicik esana, «emakumeen gorputza kapitalismoaren azken muga da». Kapitalak gure bizitzak kontrolatu nahi ditu, gure umetokietatik hasita, mozkinak metatzen jarraitzeko. Oso modu desberdinetan agerian gelditzen ari den patriarkatuaren erasoaldia da.

Orain dela gutxi, komunikabide guztietan trajedun gizonezko talde irribarretsu bat azaldu zen: gizon zuriak, autonomoak eta aniztasun funtzionalik gabekoak; Eusko Jaurlaritzak, foru aldundiek eta Eudelek Familiaren Euskadiko Kontseiluarekin izenpetutako akordioaren berrespena jasotzen zuen albisteak, «jaiotza-tasa sustatzeko ituna» deritzona, Confebask patronalak ere bere egin duena.

Irudi honen aurrean, oraindik ez dakigu Urkullu, Olano eta besteak hazitarako animalien modura beren burua aurkezten ari ziren, edo benetan ez duten ulertzen argazki horretan oso agerian dagoen zer edo zer faltan zela. Bitxia bezain ohikoa bilakatu zaigu despotismo ilustratuaren garaiko leloa eraberritua datorkigula, «guztia herriarentzat, baina emakumerik gabe». Izan ere, bost gizon hauentzat emakumeok ez omen dugu zerikusi handirik jorratzen ari ziren gaiarekin, umeak izatearekin alegia, errealitateak kontrakoa dion arren.

Dirudienez, Euskadin «arazo» bat dago, emakumeok ume gutxi ditugulako. Baina, zergatik da arazo bat jaiotza-tasak behera egitea? Gizon hauek patronalak Gabonetan oparitu zien kalkulagailuari eragin diote, eta kontuak atera dituzte: Christine Lagardek dioen bezala, «agureak gehiegi bizi badira», eta gainera emakume nahikorik ez badago lan merkatua elikatuko dituen umeak ekartzeko prest… Nork ordainduko ditu pentsioak?

Halako batean, alarma guztiak piztu dira, eta «arazo demografikoaren» eztabaida zahar bezain faltsua pizten da. Zein da proposatzen duten konponbidea? Bost milioi euroren laguntza zuzenak, halako pizgarri politikak eraginkorrak ez direla egiaztatu den arren. Lana eta familia uztartzeko neurriak ere iragarri dituzte, hauek baliatzen dituztenen %90 emakumeak direla ezaguna den arren orokorrean, zaintzarako bideratuta. Neurriok, azken batean, erasoaldi patriarkal eta kapitalista hau indartzera datoz, lana generoaren arabera banatuz eta lan produktiboa eta ugalketari dagokiona bide desberdinetatik jorratuz.

Baina albiste txar bat dakarkigu Confebask eta PNVrentzat (ez bada erakunde bera direla, logo desberdinak izan arren): ez gara inozoak. Jakin badakigu beren benetako asmoa pentsioen sistema pribatizatzea dela. «Aurreikuspen sozialeko plan osagarriak», Pedro Azpiazu, Ogasun eta Ekonomia sailburuaren esanetan, eta herritarrei dei egin die halako plan pribatuen inguruan arreta jartzeko. Harago joan da Mariano Rajoy, banka handiaren morroi gisa jokatuta, zuzenean eskatu baitie herritarrei beren pentsioak osatzeko aurreztu dezatela. Santander edota BBVAren buruzagiek aspaldi eskatutakoari men egitea besterik ez da: legea baliatzea pentsio plan pribatuak kontratatzera behartzeko. Publikoa den ororen lapurretan jorratzeke duten azken negozioa da.

Guk argi dugu: Ez dugu onartuko pentsio sistemaren gainbeherarekin mehatxatzea jaiotza-tasa jaisten den bakoitzean. Xantaia baino ez da. Ez diegu utziko gure gorputzetara jotzea, berriro ere, kapitalari eusteko; ez dugu onartuko sistemak mozkinak metatzen jarraitzea ahalbidetuko duen lan esku merkea sortzeko inkubagailu hutsak izatea.

Indarra eta proposamenak ditugu bizitza eta pertsonen zaintza erdigunean jarriko dituen sistema baterantz aurrera egiteko. Beren benetako helburua familiak laguntzea balitz, batez ere bazterketa pairatzen dutenak gehienak bakarrik emakume baten ardurapean, haurrentzako bermatutako errenta sistema martxan jar zitekeen, edota zaintza berdintasun eta justizia irizpideetatik jorratuko dituzten neurriak ezarri. Aski da gogora ekartzea duela hilabete batzuk bukatu zen Bizkaiko erresidentzien gatazka, benetako arazoak non dauden ikusteko, eta zein gutxi egiteko prest ez dauden horiei konponbidea jartzeko.

Berriro diogu, proposamenak baditugu sistema heteropatriarkala iraultzeko, zaintza lanen morroi nahi gaituztelako, ikusezinak eta bigarren mailako herritarrak izatera kondenatuak. Isilik eta menderatuak nahi gaituzte, erditzen eta beren lan indarra ugaltzen jarraitzeko. Izateko eta gure gorputzen zein bizitzen gainean erabakitzeko gure oinarrizko eskubidearen kontrako erasoen aurrean izango gaituzte, autodefentsa feministaz jantzita, beren kontrolaren eta beldurraren diskurtsoa desegiteko prest.

Beraz, jaiotza-tasa baxua konpondu beharreko arazoa dela uste dugun aztertu aurretik, jorratu ditzagun pertsona guztien bizitza duina bermatzea ahalbidetuko dituzten alderdi guztiak. Bitartean, haur gehiago sortu nahi badituzte, eta gizartearen erdia direla, haiek erdi daitezela. Sailburu, diputatu, alkate eta patronaleko buru gizonezko guztiak jar daitezela horretara, gu ez baikara salgai dauden umetokiak, ez bost milioi euroren truke ezta saldu nahi diguten inongo jaiotza-tasa sustatzeko itunen truke.

Berriak

Fatuarte: «Mila esker askotan ukatzen diguten lehen lerroan egon zareten emakume hautetsi guztiei»

Gure kide Alba Fatuarteren hitzartzea EHBilduren gune feministaren aurkezpen ekitaldian non, besteak beste, politikaren lehen lerroan konpromisoa agertu duten emakume guztiei eskerrak eman dizkie barne zein kanpoko oztopoei aurre eginda.

Kaixo Bilboko EHBilduko udal taldeko kide nahi izan heinean, anfitrioi lanaren tarte bat egokitu zait; Beraz, ongietorri berriz ere ekitaldi honetara.

Gaur EHBilduko Emakumeen guneari hasiera emango diogu. Eta akaso lehen galdera izan daiteke: Zergatik emakumeen gune bat erakunde politiko misto baten barruan? Ba argi dugulako EHBildu feminista bat nahi dugula, eta are argiago dugulako horretarako, botere harremanen aurrean emakumeok estrategiak konpartitu eta praktikan jarri behar ditugula, eta emakumeon arteko ahizpatasuna bultzatu behar dugula. Eta horretarako sortzera goaz espazio hau; emakume bilkideen topalekua, hausnarketa, eztabaida eta partaidetza espazio bat izango dena, gure ahalduntzeari zuzendua.

Guretzat, une berezia eta garrantzitsua da eta horregatik ekitaldi hau zuekin guztiekin konpartitu nahi genuen. Lehenik eta behin, gu guztiak ordezkatzen aurpegia eman duzuen guztiei, erraza ez zenean ere: Horregatik, eskerrik asko Laura, Larraitz, Onintza; eskerrik asko Maddalen, Miren, Jasone, Bakartxo; Eskerrik asko Irantzu, Marian, Aitziber… eskerrik asko askotan ukatzen diguten lehen lerro horretan egoteagatik, eta baita udaletan ere, konpromisoa agertu duzuen beste ehunka emakume hautetsiei. Baita ere, nola ez mugimendu feministako lagunei, zein beste eragile mistoetako emakume feministei eta oro har, duela zazpi urte Bildu jaio zenetik gaurko EHBildu honetara iritsi arte, bidelagun izan zaretenei. Eta zergatik? ba zuek gabe, ez dugulako aurrera egiterik, mugimendu feministari esker lortu direlako orain artekoak eta zuen eskutik helduko direlako halabeharrez ondorengoak. Beraz, gaurkoan gure eskerra eta gure aitortza helarazi nahi dizuegu zuei guztiei!

Os daba la bienvenida, y decía que ya que estamos en Bilbo me ha tocado ejercer en cierta manera de anfitriona. Así que bienvenidas, a esta grandiosa “ciudad de valores”, como dice el alcalde. Es el mismo que hace poquito aseguraba que en Bilbao, el que la hace la paga siempre. Lo dice en declaraciones grandilocuentes cuando de pronto, una gran parte de la población, todo un barrio, sentía inseguridad. Antes, claro, había reunido la junta de seguridad en un salón muy elegante del ayuntamiento. Una reunión con una característica que en esta ciudad (como en las vuestras seguramente), es muy habitual: todos y cada uno de sus miembros, bien encorbatados, bien uniformados, eran hombres (blancos, autónomos y sin diversidad funcional, podríamos añadir). De hecho la única mujer que entró en esa sala fue una que limpia para una subcontrata del ayuntamiento y que despiden una vez cada seis meses para impedirle encadenar contratos. Seguro que ella no siente precisamente seguridad mientras se reúnen los bravos machos que velan por todas nosotras.

Pero lo cierto es que Aburto nos ha dedicado otros momentos estelares aún más significativos y dolorosos. Merece recordar uno en particular: En octubre de 2015, cuando la violencia machista asesinó a una vecina de Bilbo, el alcalde dijo, literalmente, que no sabía qué más hacer ante lo que llamaba un drama, una lacra; es más, aseguró que si se pudiera hacer algo más, ya lo estarían haciendo. Curioso que Aburto simule saber qué hacer para calmar la sensación de riesgo de un barrio y, sin embargo, ante la falta de libertad de la mitad de la población, que somos las mujeres, no sepa qué hacer. Pues bien, ¿sabéis quién le respondió? el movimiento feminista de Bilbo, algo de lo que sí podemos presumir en esta ciudad de postal.

Porque a un mes de aquel asesinato, el 25 de noviembre, se llenaron las calles, para gritar una vez más contra la violencia patriarcal, y aquella manifestación acabó en las escalinatas del ayuntamiento, en la casa del alcalde que dice no saber qué hacer. Y como encima somos tan generosas, evidentemente no fuimos con las manos vacías. El movimiento feminista depositó en aquellas escalinatas docenas de propuestas transformadoras para colocar la vida en el centro de las políticas públicas, vidas libres de violencia machista, propuestas para combatir la feminización de la pobreza, medidas para avanzar hacia igualdad real, exigencias históricas que ya no se deben demorar ni un minuto más, como una casa de las mujeres.

Nos queremos libres, y sabemos que para serlo nos necesitamos las unas a las otras. Necesitamos seguir fortaleciendo el pulmón de nuestra libertad, el movimiento feminista; articulado, empoderado, crítico, activo y en permanente lucha. Por eso hoy, que nos reivindicamos como espacio de mujeres en el seno de una fuerza política mixta a la que tenemos que impregnar con nuestras ideas y nuestra lucha, manifestemos nuestro más profundo reconocimiento a todas las militantes feministas Euskal Herria y del mundo.

Izan gaitezen emakume guztiak konplize, maita gaitezen guztiak. Gora Euskal Herri morea eta gora emakumeon borroka!

Berriak

Vesga: «Gure belaunaldian, iraultza soziala oso garbi zegoen, baina etxekoa, ez hainbeste»

Urte luzeetako militantzia ibilbidea izan du Begoña Vesgak (Quintanilla de San Garcia, Espainia, 1951). Frankismo amaierako urteetan PCE(i)-ko kide egin zen, eta lehen hauteskunde demokratikoetan PCEko zinegotzi izan zen Ermuan (Bizkaia); gero, baita Ezker Batuaren izenean ere. Bertako mugimendu sozial eta herritarrak gertutik ezagutu ditu, eta zerbitzu publikorik apenas zegoen herrian horiek lortzeko borrokan aritu zen. Alternatiba alderdiaren sortzaileetako bat ere izan zen. Mahai feministako kide da, eta, EH Bilduren sorreran, Eibarko (Gipuzkoa) zinegotzi izan zen. BERRIA egunkarirako Lander Muñagorrik eginiko elkarrizketa.

Noiz hasi zinen militantzia politikoan?

Oso gaztetatik, 16 urte ingururekin-edo. Injustiziak salatzen goiz hasi nintzen mugimendu kristau edo Elizaren ingurukoetan. 17 urterekin eskola amaitu, eta beste guneetara inguratzen hasi nintzen; mendi taldera, adibidez. Hor bazegoen antolatutako jendea, eta berehala talde komunista batean sartu nintzen.

Etxean bazenuten halako tradiziorik?

Etxean ez zuten errepresio frankista ezagutu. Burgosko [Espainia] eskualde batekoak ziren gurasoak, eta alde nazionalean harrapatu zituen gerrak. Beldur handia zegoen, hori bai, eta ez nuen esaten zertan nenbilen ere.

Klandestinitatea etxean zein kalean…

Bai, baina etxean zalantzan jartzen nituen zenbait gauza; erlijioarekin lotutakoak, esaterako. Aita asko haserretzen zen, eta leihoak ixten zituen goikoak entzungo gintuztelakoan. Beldurra zuten. Injustizia asko bizi izan zituzten, baina ez ziren inon sartu. Eta guri ere berdin egiteko esaten ziguten. Nire etxean, gainera, komunista hitza deabruaren parekoa zen, eta ni PCE(i)ren zelula batean sartu nintzen. PCEko internazionalistak ziren, maoistak.

Kalean zein zen giroa?

Burgosko prozesuarekin bat egin zuen, eta, Eibarren, greba eta manifestazio ugari egon ziren. Manifestazio batean, polizia tiroka hasi, eta barrikada batean geundela, nire zelulako kide zen Roberto Perez Jauregiri eman zioten. Hiru egunera hil zen.

Nola oroitzen duzu une hura?

Oso gogorra. Robertok lan egiten zuen lekua nire bulegotik gertu zegoen, eta askotan geratzen ginen lanetik ateratzean propaganda trukatzeko. Normal egiten genuen, lagunak bagina bezala, eta tailerreko askok esaten zuten Robertoren bikotekidea nintzela. Hil zutenean, ezin nuen esan politikoki antolatuta geundela, eta alderdiak, gainera, ez zuen bere heriotza aldarrikatu.

Zergatik?

Istorio klandestinoak. Niri horrek mina egin zidan, ez baitakit zer gorde nahi zuten. Denbora gutxira, orri batzuk banatzen ari ginela, Poliziak harrapatu gintuen, eta atxilotu. Orduan izan zuten etxean nire militantziaren berri. Atxilotzea, ordea, ez zen oso gogorra izan; 19 urte nituen, eta ez neukan informazio askorik ere. Hilabete eta erdi egon ginen Martuteneko kartzelan, eta baldintzapean aske atera nintzen. Nire etxean beldur handia zuten beste kontu batean sartuko ote nintzen, eta amak goitik behera miatzen ninduen.

Hortik PCEra egin zenuen salto. Zergatik?

PCE(i)koekin arazoak izan nituen nire familiak berme bat pagatu zuelako, haien politika bermerik ez pagatzea baitzen. Horrez gain, PCEko kide batekin ateratzen hasi nintzen, eta ikusi nuen beste egitura bat zutela. Ezkondu egin ginen, eta Ermura joan ginen bizitzera.

Ermuan herri mailako mugimenduetan parte hartzen hasi zinen. Nolakoa zen orduko Ermua?

Zoragarria zen, borborka zegoen herri bat. Bizilagun mugimendu oso indartsua zeukan, lotarako herri bat izan arren. Azpiegituren falta zegoen, eta horiek lortzeko borrokan hasi ginen. Gauza txikien konkistak lortu genituen: anbulatorioa, eskolak, haur eskolak… Modu txarrean egindako herri bat zen, 3.000 biztanletik 20.000ra igaro baitzen denbora gutxian. Beraz, errepideak itxiz eta mobilizatuz lortu genituen gauza horiek.

Lehen hauteskunde demokratikoak iritsi zirenean, zinegotzi izan zinen PCErekin.

Urte haiek lotura gehien egin nituen garaia izan ziren. Ermuko egitura oso berezia da, herri karlista bat delako. Jendea eskuindarra zen, baina oposizio taldea handia zen. Lehen hauteskundeetan ezkerrak irabazi zuen, PSOE kontuan hartuta. Julian San Cristobal izan zen alkate, GAL muntatu zutenetako bat. Ez zen herrikoa, eta ez zuen Ermua ezagutzen, baina argia izan zen, herri mugimenduetan zebilen jendea ikusi zuelako eta ardurak partekatu genituelako. Kontzentrazio gobernu bat izan zen.

Dena egongo zen egiteko…

Bai. Talde tekniko bat zegoen auzoko taldeak aholkatzen zituena, eta San Cristobalek lan egiten utzi zigun. Demokraziaren lehen udalak buelta eman zion herriari, eta herri izaera bat garatzen hasi zen. Baina 1982an, Gobernu Zibilera pasatu zen, eta hurrengo hauteskundeetan gehiengo absolutuz irabazi zuen PSEk. [Francisco Jose] Berjon iritsi zen alkatetzara, eta hark bertan behera utzi zuen martxan zegoen guztia. Ordutik ezin izan zaio egoerari buelta eman.

1991ko hauteskundeetan berriz aurkeztu zinen, eta berdintasun zinegotzi bat jartzeko proposatu zenuen.

Bai, emakumeen hautagaitza bat aurkeztu zen; Ermua aitzindaria izan zen horretan. Ni Ezker Batuarekin joan nintzen, baina ez ziren etsaiak. [Carlos] Totorika etorri zen orduan, eta hor hasi zen udaleko nire bigarren etapa. Totorikari berdintasun zinegotzia sortzea proposatu nion, eta berdintasun plan bat egin zezan, eta onartu zidan, gobernuan egon gabe. Berdintasun teknikari bat ere jarri zen; aitzindariak izan ginen.

Miguel Angel Blancoren hilketa nola bizi izan zenuen?

Ez zitzaidan Ermuan bizitzea tokatu, ordurako banandua eta Eibarrera itzulia nintzen. Pentsatzen nuen gobernuak negoziatuko zuela… Baina herritarren altxamenduak ez ninduen harritu, mugimendu sozialen oinarria bazegoelako. Gero erabilera negargarria egin zitzaion egoerari, etsaiak bilatu baitzituzten leku guztietan.

Zure jarduera politikoa udal mailara mugatu da, baina Alternatibaren sorreran ere parte hartu zenuen…

Bai, herri mailako politika oso gertukoa iruditzen zait, eta zorte handiz beste esperientzia ere eduki nuen. PCEtik ondorengo zatiketa guztietan egon naiz: Euskadiko Ezkerrakoa, Ezker Batukoa, Madrazoren garaia… Madrazori oposizioa egin genion bere jarrera diruzaleagatik, eta Alternatiba sortzen aritu ginen. Alderdiaren lehen egoitza etxe hau [bere bizilekua] izan zen, eta oraindik karta batzuk iristen dira… Gutxira, EH Bildu sortu zen, eta zerrenda garbien kontuarekin Eibarren eman nuen izena.

Nola gogoratzen duzu garai hura?

Beste etapa zoragarri bat izan zen. Alderdi ezberdinen elkargune bat izan zen, eta soka horien bat egite hori oso interesgarria izan zen. Eibarko Udalean administrazioan lan egin izan dut, eta, udal hauteskundeetako zerrendak egiteko orduan, garbi utzi nuen izena emango nuela, baina ez ateratzeko moduan, lanari muzin egin beharko niolako. Zerrendan seigarren izan nintzen, pentsatuz ez genuela aterako…

Eta emaitzen unea nolakoa izan zen?

Gogoan dut nola ikuskatzaile gisa egon nintzen Amaña auzoan, eta, nire aktarekin itzultzen ari nintzela, ahizpak deitu zidan esanez Donostian Odon Elorza erori zela, eta Eibarren zinegotzi aterako nintzela. Lokalera iritsi, eta mundu guztia euforiko zegoen, eta ni beldurtuta, pentsatuz zer egin behar nuen. Baimena hartu nuen, eta zinegotzi izan nintzen Eibarren. Baina halakoa izan zen booma, diputazioa ere hartu genuela, eta batzarkide gisa ere joan nintzen. Beraz, kasik lehen lerroan egotea tokatu zitzaidan berriz, eta oso esperientzia polita izan zen.

Garai historikoa izan zen…

Nik zortea eduki dut. Ermuan nahiz Eibarren oposizioan egonda ere, talde oso interesgarria izan zen. Belaunaldi berri batekin bat egin dut, eta ederra izan da. Feminismoaren alorrean, neska gazte zoragarri batzuekin ere bat egin dut, eta Alternatibako feminismo mahaian ere banago. Alde horretatik, pribilegiatua sentitzen naiz, belaunaldi berriak ezagutu ahal izan ditudalako.

Ez daude emakume asko jarduera politikoan hainbeste urtez jarraitu dutenak. Zu hor egon zara.

Beste gauza batzuk lehenetsi ditut, eta politikoki aktiboen egon naizenean, garai onak izatea tokatu zait. Hala ere, etapa zailena zaintzarena izan da. Oso gazte izan nintzen ama, eta orduan oso ausarta zara. Lortu dut lan egin, militatu, haurrak izan eta ama ere izatea. Beti pentsatu dut nire haurrek ez dutela izan ama bat ikastola kanpoan ogitartekoarekin zain, baina esan izan didate horrek independentzia eman diela.

Hori gogorra izan da zuretzat?

Bai, alaba haurtzaindegian utzi nuela amestu nuen denbora luzez. Hainbeste kezka neuzkan bateko bilera zela eta besteko kontuekin. Eta bikotekidearen kolaborazioa ere ez zen nahi bestekoa… Gure belaunaldian, iraultza soziala oso garbi zegoen, baina etxekoa, ez hainbeste. Nik ere bilera asko izan nituen, baina haurrak norekin geratuko ziren lotuta uzten nuen beti. Alde horretatik, garai zailena hori izan zen bateratzeko; baina gaztea nintzenez eta indarra nuenez, igaro nuen.

Gaur egun indar handien duten mugimendu sozialetako bat feminismoa da. Nola ari zara bizitzen garai hau?

Zoragarria da. Irantzu Varelaren fana naiz, eta harekin topatzea zoragarria da. Ekintza batzuk egiten hasi ginen, Irantzuk egun egiten dituen bideoen antzera. Esku hartze batzuk egin genituen Bilboko elizaren parean, eta parte hartu nuen han. Gaztetu egin nau. Mezu feministak zabaltzeko modu berri bat da; oso interesgarria. Nik ez diet asko eskaini, nire esperientzia ez baita asko. Alderantziz, haien bidez ikasi dudana askoz gehiago izan da nik eskaini ahal izan diedana baino.

Berriak

Iñigo Goikoetxea “Jaizkibel konpainia” komikiaren egileari elkarrizketa BERRIAn

Iñigo Goikoetxea “Jaizkibel konpainia” komikiaren egile eta marrazkilariari Jon Ander De la Hoz kazetariak BERRIAn egindako elkarrizketa, Hondarribiko Alardearen eta Jaizkibel Konpainiaren historia kontatzen duena. 

Beti ibili izan da marrazkiaren jiran Iñigo Goikoetxea (Hondarribia, Gipuzkoa, 1983). Arkitektura ikasketak egin zituen, eta komikia du zaletasun. Zaletasun horretan oinarritu du alardeko Jaizkibel konpainia mistoaren historia biltzen duen komikia: «Konpainiako militantea naiz, eta lan hau gizartean eragiteko tresna da».

Komikiaren lehen zatian alardearen oinarri izan zen 1638ko setioa landu duzu. Nola dokumentatu zara duela lau mende oinarritutako zatia egiteko?

Hasteko, garai hari buruzko testuak irakurri nituen informatzeko. Xabier Kerejeta historialariarekin ere bildu nintzen, eta zinta batzuetan bera txertatu dut kontaketa egiten. Hondarribiko setiotik hasi, eta ia XX. mendera arteko historia kontatu zidan. Beraz, esan daiteke elkarrizketa bidez informatu naizela.

Jaizkibelen hogei urteko ibilbidea ere biltzen du lanak. Konpainiako kide izateak zuzeneko iturrietara iristea ahalbidetu dizu?

Kideak ezagutzen ditut, eta lanak errazten ditu horrek. Gainera, ez dute nirekin hitz egiteko beldurrik izan, nire babesa dutela badakitelako. Jende irekia da elkarrizketak emateko garaian.

Komikia egiten hasi zinenerako istorio definitu bat egituratua al zenuen?

Ez dut gidoirik erabili, esperientzia pertsonalen batuketa delako. Lau edo bost aukera nituen informazioa sartzeko; kronologikoki azaldu dut Jaizkibelen bilakaera.

Zeure kabuz hasi zinen lana egiten; zer erantzun jaso zenuen Jaizkibelekoei aurkeztu zenienean? 

Ni komikiaren munduan aritzen naiz, eta komikia tresna ona da gaia gizartean zabaltzeko. Horregatik, Jaizkibelen asanbladan proposatu zuten, eta, ados zeudenez, aurrera egitea erabaki genuen.

Fikzioak ba al du lekurik zure lanean?

Komikia kronika bat da, eta marrazkien bidez benetan gertatutakoei irudi bat egin diet, telebistako kamerarik ez zegoelako ordu hartan. Esaterako, lehen aldiz desfilatu aurretik etxeko atarian bizi izandakoen irudikapena dago komikian. Fikziotik gutxi du lanak, baina komikian badago zati bat non egileak momentu hori imajinatu egiten duen. Hala ere, betiko alardeko kide bati galdetzen badiozu, guztia fikzioa dela esango dizu. Komikia inprimatu ere egin gabe zegoenean, hala jarri zuten txio batean, fikziozko istorio polita zela.

Diozunez, gatazka ez zen 1996an hasi, 1993an baizik. Zergatik?

Hori da. Ez da asko ezagutzen, baina lehendabiziko hiru urteetan, festan parte hartzeko baimena eskatu zion emakume talde batek Hondarribiko Udalari. Oso modu naturalean egin zuten, horretarako eskubidea zutela iritzita. Hiru urte horietan, isiltasun administratiboa egin zuen udalak, eskaera hura ikusezin bilakatuz. Jendeak pentsa dezake 1996ko saialdira arte ez zela deus gertatzen, baina ez da hala.

Berriak

Alternatibak Hondarribiko alarde eta Jaizkibel konpainiaren historia jasotzen duen komikia Eibarren eta Bilbon aurkeztuko du

Alternatibak “Jaizkibel konpainia” komikiaren aurkezpena egingo du Eibarren eta Bilbon. Liburuak Hondarribiko alardearen historia jorratzen du, jatorrizko gertaera historikoetatik abiatuta, irailaren 8an urtero gogora ekartzen direnak, eta azken hamarkadetan herriko jaiak parekidetasunean bizitzeko hainbat emakume eta gizonek abiatutako borrokarekin amaituta.

Egilea, Iñigo Goicocechea “Galgó” marrazkilari hondarribiarra, aurkezpen ekitaldietan izango da, eta ikerketa lanaren zein sorkuntza grafikoaren berri emango du. Komikia auto-edizioaren bidez argitara eman da, besteak beste, Alternatiba bezalako eragileen laguntzarekin, Jaizkibel konpainiaren borrokarekin aspalditik agertutako konpromisoarekin bat eginda.

Eibarreko ekitaldia bihar, hilaren 28an, osteguna, egingo da, herriko Portalea aretoan (Bista-eder kaleko 10. zenbakiko behealdean) arratsaldeko 19:00etatik aurrera. Bilboko saioa aldiz, urtarrilaren 11an egingo da, Hika Atenenoan (Ibeni Kaia 1) hain zuzen eta ordu berean, 19:00etan, hasita.

Ekitaldiotan komikia erosteko aukera izango dute bertaratutakoek. Salmentarekin bildutako dirua, osorik, Jaizkibiel Konpainiarentzat bideratuko da. Informazio gehiago nahi dutenek edota egilea elkarrizketatu  nahi duten hedabideek, aski dute Alternatibaren komunikazio taldearekin harremanetan jartzea.

Berriak

Alternatibak Hondarribiko alardearen eta Jaizkibel konpainiaren historia jasotzen duen komikia Gasteizen eta Oiartzunen aurkeztuko du

Abenduaren 19an eta 20an, Alternatibak “Jaizkibel konpainia” komikiaren aurkezpena egingo du Gasteizen eta Oiartzunen. Liburuak Hondarribiko alardearen historia jorratzen du, jatorrizko gertaera historikoetatik abiatuta, irailaren 8an urtero gogora ekartzen direnak, eta azken hamarkadetan herriko jaiak parekidetasunean bizitzeko hainbat emakume eta gizonek abiatutako borrokarekin amaituta.

Egilea, Iñigo Goicocechea “Galgó” marrazkilari hondarribiarra, aurkezpen ekitaldietan izango da, eta ikerketa lanaren zein sorkuntza grafikoaren berri emango du. Komikia auto-edizioaren bidez argitara eman da, besteak beste, Alternatiba bezalako eragileen laguntzarekin, Jaizkibel konpainiaren borrokarekin aspalditik agertutako konpromisoarekin bat eginda.

Gasteizko ekitaldia hilaren 19an, asteartea, egingo da, alderdiaren egoitzan (Los Herran kaleko 25.eko behealdean) arratsaldeko 19:00etatik aurrera. Hurrengo egunean, Oiartzunera (Gipuzkoa) eramango da aurkezpena, Manuel Lekuona udal liburutegira hain zuzen eta ordu berean, 19:00etan, hasita.

Ekitaldiotan komikia erosteko aukera izango dute bertaratutakoek. Salmentarekin bildutako dirua, osorik, Jaizkibiel Konpainiarentzat bideratuko da. Informazio gehiago nahi dutenek edota egilea elkarrizketatu  nahi duten hedabideek, aski dute Alternatibaren komunikazio taldearekin harremanetan jartzea.

Berriak

«Errekaleor ahalduntzeko eta emantzipatzeko espazioa da maila guztietan, baina bereziki emakumeontzako»

Errekaleor Bizirik 2013an sortu zen eta mehatxuak mehatxu, proiektuarekin aurrera egiteko prest daude bere sustatzaileak. Auzoko nondik norakoak ikuspuntu feminista batetik kontatzeko bertoko bililagun Karla Berrojalbiz eta Irune Tobajasekin elkartu gara.

Errekaleor proiektu iraultzaile bat den heinean, feminismoak zer nolako papera bete du? Zer nolako ekintzak egiten dira lantzeko? 
 
Irune Tobajas Lozano: Hemen bizi garenak badugu kontzientzia minimo bat feminismoarekin. Hasierako urteetan oso neska gutxi bizi ziren hemen eta gure artean elkartzeko behar baten ondorioz Erreka Emeak espazioa sortu genuen. Hasieran oso giro informalean afalorduak eta afal osteko solasaldiak egiten ziren bakarrik, gure kezkak eta bestelakoak lantzeko.
 
Orokorrean, auzoan feminismoa txertatuta dagoela uste dut. Ekintza kulturaletan beti kontuan hartzen da eta lantaldeetan parekidetasun irizpidea errespetatzen da; azpiegitura taldean emakumeak egotearekin adibidez. Egia esan ,nahiko naturala izan da, eta horrela izan ez denean arreta deitu dugu eta gauzak aldatzen joan dira. Aipagarria da ere 28. blokean, adibidez, emakumeak bakarrik bizi direla. 
 
Karla Berrojalbiz Pisano: Irunek esan bezala hau ez da ohiko auzo bat. Hala eta guztiz ere, eman dira hainbat egoera Erreka Emeak taldea lanean jarri behar izatea eragin dutenak. 150 auzokide gara eta denak elkar ondo ezagutzen dugu. Beharbada horregatik hemen ez dira antzematen patriarkatuaren oinarriak hain erraz…  agian hain agerikoak ez direlako. Egoera hauen ondorioz ideia eta mekanismo asko berrikusteko beharra izan dugu. Neurriak ez dira kuantitatiboak bakarrik -ondo dago azpiegituran emakumeak egotea baina ez da nahikoa- kualitatiboak ere badira; emakume horiek nolakoak diren, zer nolako parte hartzea duten eta abar. 
 
Berrikusketa hauek azaleratu dute emakumeon artean iritzi eta jokamolde desberdinak ditugula. Adibidez, egoera sexistak eman direnean zailtasunak egon dira identifikatzeko. Nola jokatu horrelako erasoa ematen denean gure kolektiboko batekin? Auzoak berezitasun hori dauka, ez dakit positiboa edo negatiboa, arazoak sortu ez ezik aukerak ere sortzen direlako. Berezitasun horrek behartzen gaitu zenbait oinarri teoriko eta mekanismo birplanteatzera, elkarrekin bizi garelako eta identifikatzen ere zailagoa delako. Baina aldi berean lantzeko errazagoak direla ikusten dut, beste bitarteko batzuk sortzeko aukerak ditugu, salaketatik harago doazenak. Gasteizko jaietan adibidez gehiago garatu da salaketa protokoloa baina ez horrenbeste lanketa protokolo bat.
 
ITL: Saiatu ginen erroetara jotzen zuen protokolo bat egiten. Prozesu feminista bat abiaraztea helburu zuena. Denok batera gai hori lantzeko aukera izateko. Saiatu gara hainbatetan baina egia da ere hemen mila gauzetan gabiltzala. Halere, uste dut genero ikuspegi hori kontu gehienetan badugula. Espazio guztietan gaudelako emakumeak aktibo eta zerbaitek ‘txokatzen’ gaituenean berehala esaten dugu. 
 
KBP: Gogoratzen dut diagnostiko bat egiteko inkesta prestatu nahi genuela. Baina egiterakoan bitarteko barik sentitu ginen eta jasotzen genituen galderekin konturatzen ginen ez gindoazela benetan iturrietara. Horregatik uste dut aukera bat dela. Niretzat auzoa ahalduntzeko espazio bat da maila guztietan, pertsona moduan emantzipatzeko espazio bat, baina bereziki emakumeontzako. Ikasketa sistematik aparte ikasketa ez formalak ditugu hemen eta guztiz aberasgarriak: etxe bat egiten jakitea, adibidez. Niretzat kriston esperientzia izan da. Eta ez ikasketa bakarrik, nik talde berri bat sortu nahi badut, hitzordua jarri eta bihar bertan badugu espazioa eta 15 lagun hori egiteko. Beste edozein auzotan ez duzu hori, ez jenderik ez espaziorik. 
 
Errekaleor estatuko auzo okupatu burujabe handiena da, gizartearen gehiengoaren babesa jaso duena. Baina auzo bat baino gehiago ere bada. Zer eskaintzen dio proiektuak gizarteari?
 
KBP: Alde batetik, gizartea bera eraldatzeko ilusioa dugunon erakusle da Errekaleor. Bere sorburutik hori izan da proiektuaren helburu nagusiena. Errekaleor ez du irla isolatu bat izan nahi, Euskal Herrian zehar mila Errekaleor sortzea dugu helburu, kolore desberdinaz osatuta. Argi da ez dugula bizimodu perfektu baten formularik, baina uste dugu bide bat behintzat zabaltzen ari garela. 
 
Bigarren erantzun bat Gorka Urtarani helaraziko nioke. Zer dauka Errekaleorrek gizarteari eskaintzeko? PNVk ordezkatzen duen gizarte kapitalistarentzako Errekaleor onuragarria izan daiteke ere. Emantzipatu ezinean dauden gazteek, adibidez, hemen bizitzeko aukera izanda, ez dira estatuak ematen dituen apurretatik biziko; haien bidea lortuko dute. Eskaintza kulturalari dagokionez, udalak milaka euro gastatzen ditu. Guk, aldiz, doako eskaintza kulturala egiten dugu, askoz zabalagoa eta ez pribatiboa. Eta zergatik ez, turistentzako leku bat ere izan gaitezke. Hortaz, perspektiba moderno kapitalista batetik hori guztia dugu eskaintzeko. Beste gauza bat da hori gure helburua den ala ez. 
 
Oztopo eta mehatxu askorekin egin duzue topo. Asko gainditu ere. Zuen borroka Marotoren gobernuan hasi zen eta orain Urtaranekin, alderik sumatu al duzue auzoarekiko duten jarreran? 
 
ITL: Maroto gobernuan zegoenean egoera oso desberdina zen, Errekaleorren 30 pertsona besterik bizi ez zirelako. Eta Marotok axolagabetasunik gabe begiratzen zuen auzora. PPren jarrera praktikotasunean ez zen erasokorra. Diskurtsiboki bai, gogorra, okupazioaren estigmatizazioarekin eta hori dena. Baina ez zuten inolako prozesurik abiatu hau eraisteko. Gainera ez zegoen dirurik horretarako. Baina orain PNVrekin gauzak desberdinak dira, batez ere PNVk baduelako dirua. Gainera, honek geroz eta forma gehiago hartzen ari du, eta gu indartsu ikusteak molestatzen die. 
 
KBP: Auzotik egiten dugun analisi politikoa honakoa da: Urtaranek lehenengo pauso bat eman zuen ondoren emango zituenak legitimatzeko. Hau da, Aretxabaletako eskaintza egin zigun -guztiz irreala zena, auzokideak bertan bizi direlako eta guztiontzako lekurik ez dagoelako- guk zuzenean uko egiteko. Horrela beti izango dute aitzakia, elkarrizketa falta horren mamuari eusteko. Errekaleor Bizirik espazioa bera da, ez dira bakarrik etxebizitzak. Hemen sortu ditugun proiektu guztiek jarraipena izan dezaten behar da frontoia, behar da lurra, behar dira sortu ditugun azpiegitura guztiak. Halere, positiboki baloratu genuen uste genuelako izango zela negoziaketa edo behintzat elkarrizketa baten hasiera. Baina ez zen horrela izan. 
 
PNVrena hautu elektorala besterik ez da izan eta Errekaleor botoak lortzeko aukera bat dela ikusi dute. Udalean 3. indarra dira eta hortaz, eskumatik botoak lortzeko ahalegin batean egin dute biratze bat, baina ez bakarrik okupazioarekin, auzolana pilotalekuarekin, oinarrizko errentarekin… Beharbada ez du PPren bezain diskurtso arrazista eta xenofoboa egingo, baina Errekaleor bezalako ikono bat suntsitzea eskumako botoak irabaztea dela badaki, eta bide batez, herri mugimenduari kolpe izugarria ematea ere. 
 
Orduan, udalaren jarrera ezkorra ez da aldatu eta auzoa botatzeko erabakiarekin aurrera doala dirudi. Zer aukera dituzue proiektua babesteko? 
 
ITL: Beti esaten duguna, gure helburua kaleratzea galaraztea da, baina etortzekotan defendatuko gara edozein herri mugimenduk egingo lukeen bezala. Baina egiten ditugun ahaleginen gainetik, herriak du Errekaleor ez botatzeko giltza eta argindarra kentzera etorri zirenean hemen aurreko plazan gertatutakoa horren irudi da. Hortaz, argi dugu, erasoen aurrean noski defendatuko garela, baina herriak bakarrik babes dezake Errekaleor. 
 
KBP: Kaleratze bat galarazi behar dugu, baina jakin badakigu udalaren borondatea nahiko irmoa dela. Ildo horretan, eztabaida teknikoa deuseztatu nahi genuen. Hau ez da segurtasun kontua, ez eta diru kontua ere. Etxeak seguruak dira eta horretarako aurkeztu ziren arkitektoen txostenak. Hortaz, ez dago Errekaleor eraisteko arrazoi bat ere ez. Ez ekologikoa, ez segurtasunekoa, ez ekonomikoa… Milioi bat euro kostatzen du hau botatzeak. Ez dauka zentzurik, horregatik badakigu hautua politikoa dela. 
 
Eztabaida eremu politiko helduetara eraman nahi dugu behingoz. Eta jendartea termino horietan kokatu beharko da. Eztabaida oso garrantzitsua gainera, Errekaleor eraisteak ezegonkortasuna suposatuko duena Gasteizko herritarrentzako kohesio eta elkarbizitza arazo bat ekarri dezakeelako. Jendeak ere jakin dezala zertara datozen hona eta zertarako eraitsi nahi duten. 
 
Eskumako gobernu batekin, Gora Gasteiz bezalako mugimendu soziala piztu zen. Hortik ere etorriko zen Errekaleor Bizirik babestuko zuen gehiengoaren oinarria. Nola ikusten duzue Gasteiz alternatibo hori? 
 
KBP: Lehenik aipatzea niri min handia egiten didala EAJk Gora Gasteiz mugimenduaren izenean hitz egiten duenean. Gora Gasteiz oso mugimendu potentea izan zen, baina neurri batean jarri zuen Urtaran dagoen lekuan. 
 
Uste dut Gasteizen, eta Euskal Herri osoan, beti existitu izan dela alternatiben eraikuntza bat. Egia da kutsu aglutinanteagoa hartu duela azkenengo hamarkadan; agerikoa da estrategia aldaketa bat egon dela eta herri mugimendu guztiak jarri direla horra begira. Baina uste dut mugimendu iraultzailea beti egon izan dela hor. Oso adierazle ona da Martxoaren 3ko manifestazioa, hain urrunetik datorren gaia dela kontutan izanik, urterik urtera duen babesa nola igotzen den ikusteak. Eta horrek erantzuten dio estrategia aldaketa horri. Nik orain konkretuki Gasteiz okupazioarekin eta autogestioarekin ikusten dut loraldi handietako batean. Gasteizek orain beste kolore bat dauka. Baina oinarrian lanean ari garenok kolore berdina dugu.
 
ITL: Dudarik gabe Gasteizko herri mugimendua pil-pilean dago. Eta okupazioa eta gazte emantzipazio sarea topera dabil, Errekaleor bidez emantzipatzeko aukera erreala dutelako. Gaztetxea, bere gorabeherekin noski, baina beti egon da indartsu eta egun jarraitzen du. 
 
Bukatzeko, ikuspegi feminista batetik, nola begiratzen diozue proiektuaren etorkizunari?
 
KBP: Nik uste dut emakumeak ahaldunduko garela baita ere erresistentzian. Eta hor dugu erronka polit bat. Bizi izan ditugun hilabete hauetan engranajeak asko estutu behar izan ditugu. Eta datozen hilabeteetan buru belarri ibiliko gara eta horrek gure komunitateko elkarbizitzari arazo asko ekar lekioke. Hor dugu erronka. Botere harreman asko dago eta niri zaila egiten zait soilik genero ikuspegi batetik egitea analisia, horretan mila gauza sartzen direlako. 
 
Komunitate bat gara, beste komunitate txikiz osatua. Gure artean ematen dira botere harreman asko, oinarrituta daudenak bai ezagutza mailan modu natural batean ematen direlako. Egiten dugun lan kantitatearen arabera sortzen dugu botere hori. Pilo bat gauza daude horrelako desorekak dakartzatenak. Desorekak egon, egon behar dira, baina kudeatu behar. Nik behintzat hori oso ongi antzeman nuen, nire buruaren analisia egiten, ekaineko manifestazioaren antolakuntzaren aurreko asteetan azeleragailua zapalduta ibili ginenean. Bukatzean balorazioa eginda konturatzen zara zenbat gauza ditugun lantzeko. Zentzu horretan uste dut datorkiguna interesgarria izango dela. Eta berriro esango dut: erresistentzian emakumeak egongo gara. 
 
ITL: 2018an gure 5. urteurrena izango da eta horregatik Gaztetxearekin eta Hala Bedirekin batera ospatuko dugu, 30 eta 35 urte beteko dituztelako. Denak borobilak izanik, Gasteizko herri mugimendurekin bat egiteko aukera bat dela uste dugu. Gure helburua hori ere badelako. Pixkat isolatuta ibili gara hau piztu ahal izateko indar asko behar delako. Baina elkarlana sustatzeko garaia da eta urtemuga hori  momentu aproposa da. 
Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X