Etiketa: Iritzia

Amatxoak gurditxoekin

“Amatxoak gurditxoekin”. Hala deritzo Bilbao Kirolak emakumeei eginiko eskaintza berriari. Bilboko Udalak, Bilbao Kirolaren bidez, mezu oso kezkagarriak bidaltzen dizkigu kanpaina honi izena ematen dizkioten hitzen bitartez:

Emakumeenganako zer nolako irudia dauka Udalak? Bilbao Kirolakek emakumeentzat bereziki eskainitako jarduera bakarrak amatasunarekin lotuta daude: aurretik haurdun dauden emakumeentzako ikastaroak antolatu dituzte eta, orain, gurditxoekin egiteko ikastaroa. Emakume guztiak amatasunarekin lotzen al ditu Udalak? Edo emakumeei kirola egiteko gogoa ama izatetik datorkiola bakarrik uste al du? Zergatik ez dago programa bakar bat ere kirola emakumeen artean sustatzeko, eta batez ere nesken artean, kirolean aritzen diren emakumeak gizonezkoak baino gutxiago direla dakigunean?

Zer dio Udalak emakumezkoen eta gizonezkoen ardura partekatuaz haurrak zaintzeko orduan? Badirudi erantzun argia ematen digutela ikastaro honen bidez; zaintzaren ardura emakumearena da. Ez dute inondik inora aztertu haurrek eta gurasoek aldi berean, denbora tarte berean, egin ahal dituzten kirol ikastaroak eskaintzea, emakumeek zein gizonezkoek parte hartzeko aukera izan dezaten. Hori egin beharrean kirolean aritzeko orduan ere, aisialdian beraz, norberarentzat eskainitako denboran, emakumeak haurrei lotuta ezinbestez egon behar direla dirudi.

Zer egin du Udalak Bilbon irisgarritasuna errazteko? Eta haurrak gurditxoetan eramateari kalte egiten dion erabilgarritasunari bereziki? Beharbada, Bilboko zonalde ugarietan eta udal autobusetan dauden irisgarritasun arazoak konpontzeko inolako asmorik ez dagoenez, haurrak gurditxoetan eramaten dituzten emakumeak sasoian egon daitezen ikastaro bat antolatzea merkeago ateratzen zaiela erabaki dute, sasoian diogu eskailerak igo, aulkiak tolestu, umetxoa besapean hartuta aulkia beste eskuarekin heldu eta autobus bateko eskailera estuak zeharkatzeko…

Bada, eskaintza honen berri izan ondoren, ez ginateke inolaz ere harrituko hurrengo ikastaroaren izenburua “Aitatxoak garagardotan” izango balitz.

 

Carmen Garcia – Alternatibako Feminismo Mahaiko kidea

Berriak

Palestina 194

Mahmud Abbas Palestinako Aginte Nazionaleko presidentearen apustuak Nazio Batuen Erakundeak Palestinako Estatua onar dezaten eztabaida sakona eragin du, Palestinako gizartean bertan zein herri honekiko nazioarteko elkartasun mugimenduaren baitan.

Egitasmoak aurrera egiteko aukera gutxi dituen arren, bere sustatzaileek Asanblada Nagusian lortutako babesak garaipen sinboliko gisa hartu dituzte eta, hobarien artean aipatzen dituztenak, AEBen zaintzarik gabeko aurrerapasoak emateko beharra, palestinarren aldeko nazioarteko babesa handitzea, gatazkaren geldotasuna hausteko aukera, Palestinako mugimendu soziala birantolatzea eta NBEaren ebazpenak eta nazioarteko zuzenbidea gatazka gainditzeko oinarrizko irizpide berriz ere bilakatzea daude.

Jarrera honen aurrean, aitortza honen eskaerak izango dituen alderdi txarrak aipatu dituzten ahots ugari izan dira: izaera isolatua duela, estrategia nagusirik gabekoa; zatikatutako lurraldeetako, legez kanpoko kokalekuetako eta sakabanatutako herri taldeetako status quoa zilegi egingo dituen beldurra; nazioarteko ebazpenetan oinarritutako negoziazio egoera batera bueltatzeko baliagarria izango den zalantza; “estatu bakarraren irtenbidea” lagatzea “bi estatuen konponbidea” sustatuz; Palestinako Estatuaren bideraezintasuna egungo baldintzetan; Palestinako Aginte Nazionalak sakabanatutako pertsonen itzultzeko eskubideari uko egingo dion beldurra…

Neurri handi batean, egitasmoak Osloko Akordioetatik aurrera bakea lortzeko negoziazioek jarraitu duten eskema aldatzeko gai izango ote den asmatzea da gakoa, NBEren ebazpenak “lurraldeak bakearen truke” printzipioarekin ordezkatu zirenean, etengabeko kolonizazio prozesuari erreparatu gabe.

Nazioarteko zuzenbide publikoak argi hitz egin du Palestina eta Israel arteko gatazkan: NBEko  Segurtasun Kontseiluaren ebazpenek israeldarrak 1949ko menian adostutako mugetara atzera egitera eta Palestinako lurraldeetan milioi erdi kolono hartzen dituzten 140 gora kokalekuak desegitera behartzen dute. Gainera, Genevako IV. Konbentzioa, Gerra garaian Zibilak Babesteari dagokiona, de iure aitortzen zaio lurralde hauei ituna sinatu duten alderdi guztien artean, baita Asanblada Nagusiak eta Segurtasun Kontseiluak, baina Israelek ezetz dio betetzeari.

“Bake egitasmo” ugarien porrotak Palestinako herriaren batasuna eta eskubide nazionalak ahaztu izanaren ondorio izan dira, bakea okupazio israeldarraren irizpideen arabera eraiki nahi izanagatik. Hala, gaur arte, lurralde eta demografia aldatzeko politikak inposatuz Israelek Palestinako Estatuaren sorrera ekidin izan du, eremu militarrean duen nagusitasuna eta AEBen baldintzarik gabeko babesa baliatuta. Helburu nagusia nazioarteko legezkotasuna baztertzea da; Palestinako agintariak kokalekuak, lurren desjabetzea, harresia eta palestinarren herbesteratzea onartzera behartu nahi dituzte.

Subiranotasunaren aitortza, beraz, ezin da onartu nazioarteko ebazpenak aldarrikatzen jarraitu gabe. Edonola ere, Nazio Batuengana jotzea ez da aski izango ez bada erresistentzia baketsuan oinarritutako estrategiaren eskutik, okupatutako lurraldeetan zein nazioartean, horixe baita, dirudienez, Palestinako Aginte Nazionalari falta zaiona.

Argi dago nazioartean lortutako garaipen sinboliko batek ez duela Israelek darabilen apartheid eta bazterkeria politikarekin amaituko. Bestalde, Palestinako Estatua aitortzeak ezin da bihurtu gobernuek nazioarteko legeak bete daitezen duten ardura ahazteko atzaikia. Ildo honetatik, gogoratu beharra dugu Espainiak 2,8 milioi euroko arma salmentak onartuko zituela Israelentzat.

Realpolitik deritzonaren hipokresiaren eta Israelgo Estatuak nazioarteko legeei azaltzen dion mespretxuaren aurrean, Palestinako herriaren eskubideen aldeko borrokaren baliabiderik eraginkorrenetarikoa boikot, desinbertsio eta zigor kanpainan datza. Kanpaina honek, Hegoafrikako apartheid politikaren aurkakoaren ereduari jarraiki, Israelekin kooperazio ekonomikoa, kulturala eta kirol eremukoa etetean datza, estatuetatik zein sektore pribatuetatik, eta arrakasta handiak izan ditu, hala nola, gizateriaren aurkako edota gerra krimenak egin dituzten arduradun israeldarrak auziperatzea; Israelgo erakundeekin harremana duten unibertsitate zein enpresei eginiko boikotak ere emaitzak izan ditu, bezeroek eginiko presioei men eginez ekoizpen israeldarra kontratatzeari uko egin baitiote.

Gaur egungo boikot kanpainiarik garrantzitsuenetarikoa Frantziako Veolia transnazionalaren aurkakoa da, Mendebalde Jerusalem ekialdeko eta Zisjordaniako legez kanpoko kokalekuekin lotuko dituen tren arina eraikitzeko partzuergoko kide izateagatik, azpiegitura horrek okupazioa hedatuko baitu. Gainera, Veoliak 30 urterako kontratua eskuratu du Zisjordaniako kolonoen kokalekuetarako zabor bilketa eta autobus ibilbide bat kudeatzeko. Jarduera guzti hauek, Genevako IV. Konbentzioaren eta Nazioarteko Zigor Auzitegiaren Erromako Estatutuaren arabera, gerra krimenak laguntzearen pareko dira. Kanpaina honen harira eginiko protesten ondorioz, transnazionala Londresko Udalak deitutako lehiaketa publikobatetik at utzi izan dute.

Veolia da, hain zuzen ere, Bilboko autobus garraio zerbitzua kudatzen duen enpresa eta, Udalak, gertaera hauen berri izan arren, kontratua bertan behera utz dezala orain arte egin zaizkion eskaerei entzungor egin die, kontratu publikoetan esleipendun konpainiei ezarritako baldintzen artean giza eskubideak eta nazioarteko legeak bete dezatela eskatzearekin egin duen bezala.

Beraz, palestinarren borroka baketsuari egin diezaiokegun ekarpena ez da ezinezko ameskeria, ezta herritarren eraginetik kanpo dagoen zerbait; aldiz, udal politikatik egingarria da, ezin dugu onartu gure Udalak Veolia bezalako ibilbidea duten enpresak diru publikoarekin saritzea.

Ana Etxarte – Alternatibako bozeramailea

http://alternatiba.net/old-files/palestinaveoli def.jpg

Berriak

Pribatizazioari ez: Borrokak aurrera darrai

EAEko kutxen fusio prozesuak eztabaida sakona eragin du Alternatibaren baitan. Hala, alde batetik, ezinezkoa izan da bizi gaituen erasoaldi kapitalista ultraliberalaren testuingurua eztabaidatik kanpo uztea, kutxen egitura ilun eta antidemokratikoan zein Espainiako Erresumako finantza sisteman islatzen dena, sistema bere horretan babesten dutenen eta Euskal Herri burujabe baten alde gaudenon arteko indarren oreka gabezia gero eta handiagoa dela. Beste alde batetik, kontuan izan dugu prozesu iluna dela hau, aurretik martxan zegoena eta oso aurreratuta heltzen zitzaiguna – ordurako bermatuta zegoen Vital eta BBKren arteko bat egitea – eta Gipuzkoako lurraldean ordezkaritza guztiz desitxuratuta zegoela.

Testuinguru honen aurrean, indar korrelazio honen aurrean, Gizarte Ekintzaren desegitea eta euskal finantza sistemaren berehalako pribatizazioa geldiarazteko zituen aukerak ongi kudeatu behar zituen BILDUk, hala uste izan du Alternatibak. Kutxetan kapital pribatua sartzea eta jabetza publikoa saltzea oztopatzen duten neurriak txertatu izan direlako Alternatibak akordioa babestu du. Muga hauek ez dira Aurrezki Kutxen bankarizazio olatu honetan emandako antzeko prozesu bakar batean ere lortu.

Borrokak, alabaina, aurrera darrai. Akordioak, esan dugunez, pribatizazioa oztopatzen duten lubakiak zehaztu ditu, baina bide luzea dugu aurretik. Etorkizunean ezker subiranista eta alternatiboak indarren korrelazioa eraldatuko duen itxaropena dugu, pribatizazioaren bidea erabat mugatuko duena, eta finantza publikoak beste eredu baterantz birdefinituko dituena, demokrazia eta gardentasunerantz, helburu sozial jakinekin: irizpide ekologikoak, aldaketa klimatikoaren aurkako borroka, kalitatezko enplegua sortzea, zaintzaren ekonomia, elikadura subiranotasuna, etab.

Berresten dugu, beraz, kapital pribatuaren sarrera onartzeko hiru kutxetako asanbladen erabakiak beharrezkoak izateak – ez bada Espainiako Bankuak edo dagokion erakundeak bestelako bideak ezartzen dituela – edo aktiboak hirugarren erakundeei ez transmititzeko konpromisoak, bestelako joko zelai bat ezartzen dutela, non irmotasun osoz jokatu beharko dugun gure postulatuetan aurrera egin ahal izateko, banka publikoa eta sozialaren alde eta Euskal Herriko Lan Harremanen Esparruaren defentsan. Borrokak aurrera darrai.

 

Ana Etxarte eta Oskar Matute

Alternatibako bozeramaile nazionalak

Berriak

Ametsgaiztoa Los Huetos etorbidean

Josu Estarrona > Alternatiba Araba

Ezer berririk ez eguzkipean. Gizateriaren historian boteretsuek bi bide baino ez dituzte topatu gizartean asaldaketa giroa sortu den guztietan herria isilarazteko, dakigula; zapalduen eskaera gutxi batzuk onartuta, gutxitan, eta gehienetan aldaketarako gosea geldiaraziko duen beldurra zabalduta. Azken joera honen adibideak soberan ditugu; enperadore, errege, autokrata, kolore zein ideologia desberdinetako pseudo-demokratek, guztiek erabili izan dute beldurra uneren baten indarrean dagoen status quoari eusteko. Egia da, bai, guztien gogoan daudela gobernuek bere herritarren kontra erabilitako muturreko indarkeriaren irudiak. Bakearen izenean eginiko sarraskiak, iraultzaren osteko Frantzia, Casas Viejas, Tian´anmen… edo denboran gertuago ditugun Libia eta Siriako irudiak. Beldurra, alabaina, ez dator ezinbestez bortizkeriaren eskutik. Beldurra ezartzeko bide ezkutuagoak daude eta, krisiak bizi gaituen urteotan egiaztatzen denez, eraginkorragoak.

Beldurrezko filmen zuzendariez ariko bagina bezala, kapitalistek eta haien menpeko agintariek, gizarte osoak langabeziari dion beldurra ustiatzeko moduan asmatzen ari dira, etorkizun beltza irudikatzen digute “merkatuen” eskakizunei men egiten ez badiegu, aurpegirik ez baina zerga paradisuetan kontuak eta jabetzan futbol, saskibaloi zein petanka taldeak (denetarik dago) dituzten horiei. Haien gomendio eta antidotoekin datoz gure laguntzan. “Batez ere, ez zaitezte mugitu, ez hitz egin ozenegi, lan egin eta ez ezazue haserretu diruaren jabea. Gerrikoa estutu eta zuen eskubideei uko egin, ez baitira hauek eskubide sozialen moduko luxuetarako garaiak”. Eta argi dago, baten bati kontrakoa esateko ahotsa altxatzea bururatzen bazaio errealitate dosi batekin isilaraziko dugu, “haien” errealitatearekin.

Arestian esandako guztiaz asko dakigu hemen bizi garenok. Krisialdi honetan, azken hiru urteetan, ateak itxi dituzte inguruko dozenaka enpresek eragindako sufrimenduarekin nahikoa ez balitz, bere produkzioa deslokalizatu nahi duen beste multinazional baten albistearekin gosaldu berri dugu, ekoizpen horretatik bizi diren 150 familiekin zer gertatuko den inolaz ere erreparatu gabe. Daewoo topatu dezakegun kasurik mingarrienetakoa dugu, enpresa “eredugarri” honek lor daitezkeen laguntza publiko guztiak eskuratu dituelako, beste edozein enpresak baino lan baldintza prekarioagoak ezartzen zituen bitartean. Araban izan duen historia bere langileekin izandako gatazka etengabearena izan da; gure elkartasuna eta babesa merezi duten langileak dira. Orain, Daewook alde egitea erabaki du, atzera begiratu gabe, arabarrekiko oro har eta langileekin bereziki duen erantzukizuna onartu gabe. Baina honekin nahikoa izango ez dugulakoan, duela gutxi ikusi berri ditugu Esmaltaciones San Ignacio lantegiko langileak ateak itxita aurkitu dituztela oporretatik bueltan. Aurretik ohartarazi gabe, negoziaziorik gabe, itxitako atea besterik ez dute topatu. Herrialde honetan irekiko dituzten ate bakarrak Zaballako kartzelakoak dirudite, tamalez, gela hauetan aberatsak inoiz ez dira sartzen eta txiroak nekez atera daitezke.

Noski, giro honen aurrean, hemen bizi eta lan egiten dugun herritarrok asaldatzen has gaitezkeela ikusta, aurrea hartzen digute beldurra are gehiago zabaltzen. Hala, egunero errepikatzen digute Mercedesek bere lantegia deslokalizatzeak gure lurraldearentzat zer nolako arriskua ekar dezakeen. Komunikabideen azaletan ikus dezakegu, baita hainbat orritako gehigarrietan ere, lan itunaren negoziazioa blokatuta dagoela esaten digute. Inolako lotsarik gabe ohartarazten digute auto modelo berria Los Huetos etorbidera eramatea langileak beren eskubideak murrizten jarraitzeko prestutasunaren araberakoa dela, eta langileei “arduraz” jokatzeko eskatzen diete, zuzendaritzaren erantzukizuna ahaztuta. Langileen baldintzez eta soldatez hitz egiten digute, pribilejiodunak bailitzan, hauek egin izan dituzten ahalegin ugariak ahaztuta. Multinazionalaren balizko beharrizanen berri xehetasunez ematen digute, baina ezkutatzen ez duten interesak bultzatuta lurraldean egon diren bitartean jaso dituzten laguntzak eta opariak ahaztu egiten dituzte. Ajuria Eneatik pasa diren Lehendakari desberdinek Alemaniara eginiko bidaiak diru laguntza desberdinak “negoziatzeko”. Hain luzea omen da arabarrentzat Mercedes bezalako multinazional bat gure lurraldean egotearen onuren zerrenda ezen apirilaren 24an San Prudentzio ospatu beharrean agian egokiagoa izango litzatekeela irailaren 24an Nuestra Señora de las Mercedes ospatzea, noski, kristau onen legez hemen erein dituzten fruituen etekinekin alde egitea erabakitzen ez badute.

Berriak

Jaurlaritzaren «bake plana»

Antxon Gomez. Gotzon Garmendia. Manu Sainz. Andoni Txasko. Iñaki Astoreka.

Lau Haizetara Gogoan plataformako kideak

Hurrengo egunetan, Gasteizeko gobernuak plan berri bat aurkeztuko du, «Bakea eta bizikidetza» deritzana. Ardantzaren gobernuek 1988ko Ajuria Eneko hitzarmenean sostengatu zuten euren plana; Ibarretxek 2006an estreinatu zuen berea; eta orain, 2011n, Patxi Lopezen gobernuak berea iragartzen digu. Guztiek gauza komun bat izan dute: 1983ko ZEN plan hark definitu zuen «bakegintzaren» inguruko lerro estrategikoaren ezarpenaren ondorioak jaso izana, Euskal Herrian bizi izan dugun biolentzia askotarikoari buruzko ikusmolde desitxuratua zabaltzea.

Plan horiek guztiak agiri berean hiru helburu bildu nahi izatearen emaitzak dira: 1) disidentzia politikoa suntsitzea; 2) marketin politikoarekin lotutako xedeak lortzea, oinarri kontserbadorea duten espazio sozio-politikoak sendotzeko asmoz; eta 3) kide dituzten fundazio, elkarte eta komunikabideen aldeko diru iturriak sortzea.

1936ko altxamendu militarra eta Estatu terrorismoaren biktimen eskubideak defendatzen ditugun erakundeok egiaztatu dugu plan guztiek emaitza berbera lortu dutela: azken 75 urteetan burututako Estatu krimenen gainean eraikitako errugabetasuna betikotzea.

Badakigu plan horiek martxan jartzen dituztenen helburua ez dela justizia eraginkor eta bidezkoa lortzea. Badakigu gauzak horrela direla; izan ere, plan bakoitzaren ostean, bi errealitate egiaztatu ahal izan ditugu. Batetik, nazioarteko legezkotasunari bizkar ematen jarraitzen zaio; alegia, Estatuak egia ikertzera eta justizia eraginkorra eta kalte-ordainen aldeko neurriak ezartzera (ez errepikatzeko bermeak barne) derrigortzen dituen legezkotasun horri. Eta, bigarrenik, genozidio frankista eta Estatu terrorismoaren biktimen bitartekaritza ukatzen da; alegia, giza eskubideen urraketak gainditzeko bidean behar liratekeen neurri politiko, juridiko eta sozialak ezartzeko orduan beharrezkoa den ahotsa.

Bake eta elkarbizitzarako plan batek, lehenengo eta behin, euskal herritarrek sufritu dituzten eta oraindik sufritzen dituzten giza eskubideen urraketen arrazoiak eta ondorioak definitu behar ditu argi eta garbi. Erakunde publikoetan orain arte aurkeztu diren planek, ordea, ez dute gizateriaren aurkako krimen gisa definitu 1936ko altxamendu militarrak eragindako indarkeria; plan horiek ez dute Estatu terrorismo gisa kalifikatu Estatuko gorputz militarren eta polizialen jarduna, nahiz eta heriotzak, torturak, desagertzeak eta abar izan tartean.

Estatu terrorismoa baita, eta ez «botere nagusikeria», euskal herritarrak erailtzea haiek auzo osasuntsu eta kutsadurarik gabekoak defendatzen ari zirela (Erandio, 1969); Estatu terrorismoa baita erailtzea langile babesgabeak, euren duintasuna eta lan zein gizarte eskubideak aldarrikatzen ari zirela (Gasteiz, 1976). Estatu terrorismoa baita talde armatuak antolatzea eta diruz laguntzea. Gizateriaren aurkako krimena baita herritar babesgabeak atxilotzea, erailtzea, torturatzea eta desagerraraztea; herri baten berezko nortasun ezaugarriak zapaltzea; eta oinarrizko giza eskubideak eta eskubide zibil eta politikoak ukatzea.

Auzitan jarri ezineko gertakizun historiko, politiko eta juridikoa den Estatu terrorismoaren biktimen errealitate sozio-politiko horri bizkar ematen jarraitzea, inpunitatearen mantupean ezkutatzen jarraitzea, 1936ko matxinatuen garaipenak eraikitako gizarte dualari jarraipena ematea da, genozidio politikoan eta Estatu terrorismoaren oinarritu zena, hain zuzen.

Euskal Herriko indarkeriaren fenomenoaren inguruko «kontaketa zuzen» bat egin nahi duenak, Gasteizko gobernuak egin asmo duen bezala, ezin du ezkutatu gure herriaren hurbileko historian bestelako giza gertakizunekin parekorik ez duen errealitate hauxe, giza dimentsioaren eta kopuru dimentsioaren ikuspegitik parekorik ez duen errealitate hauxe.

Ez bake planek ezta horien ondoriozko legebiltzarreko batzorde txostengileek ere ezin diote bizkar eman, beste behin, milaka zapalduren historiari, oraindik erantzun politiko eta juridiko eraginkorrik jaso ez duen errealitate horri. Jaur-laritza hartua duzuen horiek frankismoaren oinordeko ideologikoekin hartutako hipotekekin hautsi behar dute, diktadura garaiak, baretasunez, soseguz eta bake sozialez beteriko garai historikoak izan zirela usten duten horiekin, hain zuzen.

Historia ezkutatu eta itxuraldatzetik ez dira soluziobideak eratorriko, are gutxiago ahanztura inposatzetik. Soluzio bideak iragana onartu eta diktadura frankistaren eta Estatu terrorismoaren biktima guztiek dagokien eskubideak eskuratu dezaten neurriak hartzetik eratorriko da, hau da, egia, justizia eta erraparazioa, ez errepikatzeko bermeak barne, helburuak lortzeko beharrezkoak diren neurrietatik.

Berriak

Nukleartegirik ez

Jakes Lafitte > Berria

Lema hori zekarten pegatina eta txartel andana bat agertu zen Euskal Herrian 1974. urtean, jadanik errekarantz zihoan Francoren diktaduraren azken urteetan. Baita « Nukleartegiak : Euskal Herrian hilerriak » izenburutzat zuen errebista berezia kaleratua izana zen. «Ama lurra hil da ez dago kanpairik», Maite Idirinek abestutako koplak nahiko ospetsuak ziren Euskal Herrian eta kanpoan bizi ziren gazte argi batzuen gogoetan. Garai haietako ezker abertzale edo xoraturik omen zeuden gazte ekologisten asmakeriak baizik ez omen ziren lema beltz eta pesimista horiek. Zeren-eta denboraldi honetan 1973. urtetik munduan hasi zen erregaien kinka zela , beste energia iturburuak eta independentzia energetikoa eskuratu behar zituzten herri garaitu eta industriatsuek. Ekidin ezin genezakeen aurrerapenaren ildoa omen ziren nukleartegiak.

1975 .urteko udaberrian geoteknika saio batzuk egin nituen eraikitzen ari ziren Dampierre en Burly nukleartegian. Hamabost egun geratu nintzen Frantziako toki hartan, baina jadanik zer-nolako tentsioak nabaritzen ziren ohartu nintzen: guardiez, txakurrez eta burdinazko hesiez inguraturik zegoen xantier erraldoi hori. Gerla denboran ginela bazirudien benetan. Obra horretaz arduratzen zen ingeniariarekin mintzatzen ari nintzelarik, azkarregi pentsaturiko irtenbide bat nukleartegiak zirela eta 30 urte iragan ondoren abandonatuko zela aitortu zidan hark. Baita jende gehiena horri buruz ezaxola zela adierazi zidan. Geroztik pentsatzen dut kuraia ez zitzaiola eskas gizon horri, zuen lanpostuarengatik izugarrizko aitorpenak egiten zizkidalako. Nukleartegien eraikuntzan lanpostu txikiago dutenek gizakiak menperatzen ez duen teknika berri horren defendatzaile porrokatuenak baitira.

Ameriketako Estatu Batuetan lehen nukleartegiak egin zituzten, baina bide zuhurrago batez, hiri handietatik urrun zeuden basamortuetan eraiki baitzituzten. Frankismoaren denboretan, aldiz, hirigintza azkarra dagoela Lemoiz eta Ispaster bereizi zituzten, herria probokatu nahi bailuten. Horretaz gainera, kontzientzia txarra zutelako seinale, izengoiti baten pean lurraldeak erosi zituen Iberduerok. Nukleartegiak lanjeros ez zirela kantatzen ziguten leku guztietan, etorkizunerako bide berria zela. baina Txernobileko istripua gertatu zen 1986. urtean eta aurten Fukushimakoa. Ukraniakoa komunisten « lan txarraren » emaitza baizik ez omen zen, eta Fukushimakoa itsasikarak eragindako uhin erraldoiak ondorioztatu zuen. Baina zergatik lurrikarak maiz gertatzen diren tokietan nukleartegien eraikitzea? Hori alferrik arriskuetan ibiltzea delakoan nago. Euskal Herria Auniamendietan izanik, lurrikarak gerta daitezkeen herrialde batean dago, eta askotan pentsa dezakegu zer katastrofe gertatuko zen Lemoizko zentral nuklearraren ondoan lurrikara edo itsasikara bat gertatu izan balitz. Borroka horretan jende zentzudun batzuk bizitza galdu dutela esan dezake batek baino gehiagok; baina hainbesteraino iritsi aitzin, ez ote zen elkarrizketan oinarritutako irtenbide bat atzeman ahal izan? Frankoren diktadurarekin ezin aski. Alderantziz, zapalkuntza bortitzagoz erantzun zuen diktadurak: Gladys del Estal militante gaztea erail zuten Tuteran, eta «nukleartegirik ez » arropan josia zuten euskal herritarrak kalean bertan belaunikaturik papera jan zezaten bortxatu zituzten guardia zibilek; herriari iraina eta umiliazioa. Baina « edozein eta zernahitarako indarkeria» kondenatzen duten apostolu horiek zer dioskute Txernobilekoak eta Fukushimakoak egin eta eginen dituen biktimez ?

Diktatura nagusitzen ez zen erresumetan bide demokratikorik bereizi ahal zuten nukleartegien aldeko gobernuek? Oroitzen naizenez, Giscard d’Estaing-en denboretan bailararen mailan Kaskoinako Golfechen erreferendum bat antolatu zuten bertakoek nukleartegia nahi zutenetz jakiteko; ezetza eman zuten arren, Pariseko Gobernuak ez zuen boto hori onartu nahi izan , «konstituzioaren araberakoa» ez zelakoan.

Austrian, aldiz, nazioaren mailan egindako erreferendum baten ondorioz, ez dute nukleartegirik egin, eta Suitzan bezala gaur ere hala jarraitzen du Vienako Gobernuak. Horida, nire ustez, benetako demokraziaren ezaugarrietako bat. Frantziako estatuan 1981. urtean ezkerraldekoek boterea lortu zutelarik murriztu zuten nukleartegien egitasmoa, baina ez osoki gelditu, eta gero berriz abiatu zuten Chiracen kideek.

Hala ere, Txernobil eta Fukushimaren katastrofak gertatu ondoren galdera asko egiten diote Europako zuzendariek euren buruei energi nuklearra abandonatu ala jarraitu behar denaz. Alemaniak, behintzat, 2024an nukleartegiak geldituko dituelako ebazpen zuhurra hartu du. Pariseko eta Londreseko Gobernuak, naski, ez dira horretan; bi makur handi gertatu arren, aitzina jo nahi dute; Sarkozyren ustez, Erdi Arora itzultzea bailitzateke nukleartegietatik ekoitzitako energia abandonatzea. Hala ere, energia nuklearra utzi arren, Austriako biztanleria ez da Frantzian eta Bretainia Handian baino okerrago bizitzen.

Nukleartegiek estatuen independentzia energetikoa sendotzen dutela dioskute; baina nondik etorriko da Frantziako nukleartegien ibilarazteko uraniuma? Frantziako estatuan zeuden meategi ia guztiak (Vendeekoa, Limusingoa eta Forezgoa) agorturik daude, non lurki arraroa kanpotik ekarri beharko baitute. Orain Nigereko basamortuan meatokiak kudeatzen ditu AREVA konpainiak, Al Qaida-ko aktibistak nagusiak diren herrialde batean, alegia. Eta etorkizunean nork pentsa lezake uraniorik duten Afrika eta Asiako herrialdeek petroliodunek egiten duten baino presio gehiago eginen ez dutenetz?

Dampierre en Burly-n ezagutu nuen ingeniari horrek arrazoia zuela gero eta konbentzituago nago; nukleartegia behin-behineko irtenbide bat da. Beste energia iturbururik bilatu behar ditugu, eta ekoitz dezakeguna gutxiago gastatu, eta ez alferrik.

Berriak

“Pasatzen ari haiz” > Maite Asensio (Berria)

Maite Asensio > Berria

Aitzakiak bilatu ohi dira emakumeen aurkako indarkeria ezkutatzeko: emaztea hil duen gizona zorrek itota dago, bikotekidea kalean jo duena zeloek itsututa, eta laguna bortxatu duena burua galduta. Jai giroan, berriz, alkohola izaten da aitzakia, erasoak mozorrotzeraino, «txantxa inozente» bihurtzeraino, eta erabateko zigorgabetasuna hedatzeraino: egoera antzeratsuan daudenen begien aurrean, erasotzaileak ondo pasatu nahian dabiltzan errugabeak dira, eta erasoa salatzen dutenak, aldiz, festa zapuztu nahi duten «histerikoak».

Baina, funtsean, adierazle batek ezaugarritzen ditu erasotzaile eta eraso guztiak: emakumeekiko begirunerik eza. Horrelako jokabideak ez dira egun batetik bestera agertzen, luzaroan egosten baizik. Eta aztarnak uzten dituzte: familia bazkarian emazteari isiltzeko agintzen dion gizonari jarrera matxista antzematen diogun bezala, zergatik ez ondoan duen emakumea haren gogoz kontra gerritik heltzen tematu denari? Zergatik ez ditugu horrelakoak gaitzesten? Are gehiago, zergatik kudeatzen ditugu halako egoerak konplizitatetik?

Indarkeria sexistari aurre egiteko, emakumeen jabekuntza ezinbestekoa da: jabetzea eskubideez, aukerez, berdintasunaz, erabakiez, autonomiaz. Jai giroan gertatzen diren erasoei aurre egiteko batik bat, autodefentsarako deia egin ohi du mugimendu feministak. Baina batzuetan, hori ez da nahikoa, eta, gainera, bidegabea ere izan liteke: non dago gizonen ardura? Non dago balizko erasotzaileekiko prebentzioa? Matxismoaren aurrean, euren burua neutraltzat daukate gizon gehienek, baina zenbatek esaten diote ozen albokoari lankidearen gonari buruzko iruzkin sexista erabat desegokia izan dela? Zenbatek diote, halere, ezin dutela ia ezer egin matxismoaren aurka?

Indarkeria maila bortitzenean gertatu aurretik egin behar da prebentzioa. Kuadrillako lagun hori, ustez ligatu nahian, emakumearen urruntze keinuei muzin eginda, gerritik heltzen ari zaionean, behin eta berriro. Lagunarengana joan, eta esan: «Pasatzen ari haiz». Moztu egoera, erasoa larriagotu aurretik. Eta adiskidetasunak ematen duen konfiantzatik, erreferente izaeratik, gaineratu: «Pasatzen ari haiz; neskak ezetz esan dik, eta hik hori errespetatu behar duk».

Argazkia: Gaizka Iroz / Berria

Berriak

Kutxan gordetako gezurrak (Alternatiba)

Kutxen bat-egite prozesua geldiezina dirudi prentsan eta albistegietan hainbeste titular eta aipamen eman ostean. Halaxe saldu izan dizkigute Europan eginiko lan erreformarik atzerakoienak, pentsio sistema publikoen kontrako erasoa edo zerbitzu sozialetan emandako atzerapauso nabarmenak. Jakin badakigu krisia sortu zutenak direla bere onuradun nagusiak baina, hala ere, edozer egiteko aitzakia bilakatu da, baita finantza merkatuetan ere.

Berriz ere, errealitatea ezkutatzen digute, orain arte eta gureak ei ziren aurrezki kutxen fusiorako benetako arrazoiak argudio ilunekin estaltzen dituzte. Ez dago inolako kaudimen arazorik BBK, Kutxa eta Vitalen, inongo ikuspuntutik begiratuta ere, Europako finantza sistemaren zati baten gainean egin berri diren azterketek agerian utzi dutenez.

Benetako helburua, beraz, diru publikoa ebatsi eta merkatu pribatuetan txertatzea besterik ez da, finantza sistemaren erreskatearekin edota, are modu lotsagabeagoan, pentsioen erreformarekin. Inork ez dezala bere burua engainatzen utzi, diru publikoa eskuratzeko lapurreta da hau, banka pribatuaren emaitzak eta egoera are gehiago hobetzeko. Hondamendia eragin zuten berberak arbitro bilakatu ditu klase politikoak, haien gehiegikeriak herritarrek ordain ditzatela ebatzi duten epaileak dira.

Errealitatearekin zerikusirik ez duen egoera irudikatu digute non kutxak kutsu politiko handiegia duten erakundeak diren, kudeatzaile treberik gabekoak. Era berean, amildegi amaigabea ere deskribatu digute zeinetan nazioarteko merkatuek bankuak nahiago dituzten eraginkorragoak direlakoan. Espainiako kutxa jakin batzuen egoera txar baina puntualetik abiatuta, kutxen gaineko baldintzak gogortu dituzte eta, Kutxen Lege berriarekin, kapital pribatua bilatzera behartzen dituzte.

EAEn are gezur gehiago azaltzen zaizkigu, izan ere, kutxen aurkako eta bankarizazioaren aldeko giroan murgilduta, Akzio Sozietate (Kutxa Bank) berriaren gaineko kontrol publikoa izango dutela ziurtatu dute, baita gizarte ekintzaren gainekoa ere, betidanik gaizki ulertutako gizarte ekintza, finantza erakundeentzat zergak ordaintzeari uzteko eta, era berean, estatuak eskaini beharko lituzkeen hainbat zerbitzu ez emateko aitzakia dena.

Baina guzti hau, eta eskuzabalak izanik, erdizkako egia besterik ez da, honekin Italian 90ko hamarkadan emandakoaren antzeko bankarizazio prozesua ezkutatu nahi baitute. Hala laburtu daiteke: gizarte ekintza bere jardueratik banatzen duen finantza erakundea, gizarte ekintza fundazio bilakatuta eta, hasieran bakarrik, bankua kontrolatuko duena. Ondoren kapital pribatuaren sarrera gertatzen da eta, pixkanaka, fundazioak erabakiak hartzeko orduan duen gaitasuna murriztuz doa. Azkenean bankuaren eta fundazioaren arteko erabateko banaketa ematen da, fundazioa organo erabakitzailetik atera eta gizarte ekintza likidatzen dute.

Kontraesan handiak dituen eta dagoeneko oso mugatuta dauden finantza publikoen aurkako azken erasoaren larritasunaren aurrean, Alternatibak finantza sistema publikoa, gardena eta demokratikoa babesten du. EAEko hiru lurraldeetarako Aurrezki Kutxaren aldeko apustua da gurea, gure herriaren tamainara, enpresa egiturari eta gizartearen beharrei egokitutakoa. Bere zeregin soziala zehaztuko duen Aurrezki Kutxa berria, banka komertzialaren zereginak gaindituko dituena inbertsio produktiboak sustatuko dituen erakundea izateko, irizpide ekologiko eta sozialak jarraituta.

Finantza espekulatiboetatik at jokatuko duen kutxa nahi dugu, inbertsio militarrak, megaproiektuak eta erregai fosilak errefusatuko dituenak. Zeregin sozial jakin batzuk beteko dituen kutxa behar dugu, zaintzaren ekonomia baten lehentasunei egokitutako maileguak eta inbertsioak baimenduko dituena, kalitatezko enplegua sortzea eta aldaketa klimatikoaren aurkako borroka sustatuko dituena, elikadura subiranotasuna eta sektore ahulenen kontsumoa bultzatuko dituena. Lehentasun nagusi, azken batean, justizia soziala izango duena.

Eta erakunde honi forma emateko ordezkaritza portzentaje batzuk ezarri beharko lirateke , ezarleak, sindikatuak, langileak, instituzioak eta bazterketaren zein pobreziaren aurkako mugimendu sozialak aintzat hartuko lituzkeenak.

Baina makineria sasi utopiko honen ezinbesteko atala gardentasuna da, hiritarrei zabaldutako informazioan eta kontrol sozialean oinarritzen dena. Legebiltzarrak eta Diputazioek onartutako informazio sistema zeinetan, aldiro, emandako kredituen eta eginiko inbertsioen berri emango litzake eta ez bakarrik Kutxaren bilakaera orokorraren gainekoa.

Tamalez, euskal kutxen errautsetatik eraiki nahi duten bankuak ez du zerikusirik Alternatibak babestutako Euskal Kutxarekin. Eta horrela izaera nazionaleko banka publikoa izateko aukera galduko dugu, planifikatutako ekonomia nazionalerako lanabesa izango litzatekeena, atzerakoienek gaitzetsiko duen kontzeptua izanik ere, ezker kutsurik gabeko dokumentuetan ageri zaigu, Espainiako konstituzioan kasu.

Oskar Matute eta Ana Etxarte – Alternatibako bozeramaile nazionalak

Berriak

Kukutza: benetako eraikuntzaren adibidea

Sonia Gonzalez (Idazlea) > Gara

Bilboko Udalak dio Kukutza jabego pribatua dela, bere jabea enpresa bat dela. Hortaz, Bilboko Udalak dio ezin dutela ezer egin, hori «errespetatu» behar dutela. Behin baino gehiagotan galdetu diote Udalari ea zer gailendu behar den: enpresaren interesa edo herritarren interesa. Erantzunik ez.

Hala ere, egia esan, Espainiako Konstituzio sakrosantuari errespetua zor zaiola esan, eta jabego pribatua beste ezeren gainetik dagoela eta lurraren jabeei beste inoren aurretik belauniko egin behar zaiela men erabaki zuten, eta praktikan men egiten dute marko hori defendatzen dutenek. Baina tira, beste kontu bat da hori, eta beste baterako utziko dugu.

Udalak ez dira enpresenak edo edozelako jabeenak, ezta aulkietan jesartzen diren jauntxoenak ere, nahiz eta baten bati arrotz suertatu gehiengo absolutua eta botere absolutua ezberdintzen dituen marra. Udalak herritarronak beharko lirateke izan. Herritarrok herritarrontzat erabakitzen duguna martxan ipintzeko eta aplikatzeko tresnak. Baina bueno, benetako demokraziaren afera beste kontu bat da eta hori ere beste baterako utziko dugu.

Beste baterako utziko ez duguna da Errekalde auzoa bereziki gaztigatua izan dela hamarkadatik hamarkadara. Errekaldeko auzokideek euren kabuz hainbat borroka egin behar izan dituztela eta euren kabuz hainbat konponbide bilatu, eta hainbat neurri hartu behar izan dituztela pairatu izan duten bazterkeriaren aurrean. Ez dugu beste baterako utziko Kukutzak hamarkada luze batean lortu duela benetan erreferente kultural eta sozial bihurtzea, auzokideentzako hasiera batean, Bilbo osorako segidan eta Euskal Herri osoarentzat momentu honetan. Ez dugu ahaztuko Udalaren utzikeriari espekulazioa ere gehitu zaiola eta Kukutza arrisku bizian ipini dutela egunotan.

Cavisa enpresak lurrak erosi eta birkalifikatzea lortu, besterik ez du egin 17 urtean. Bere altxorra Errekalde erdi-erdian gorde, edozein egoeratan eduki, negozioa egiteko momentuaren zain. Ze babes merezi du horrek? Ze errespetu kultura, kirol eta aisia proiektua botatzeko erabakiak, behar ez diren etxe gehiago eraikitzeko asmoz?

Udalak aspaldi berreskuratu behar izan zituen Kukutza kokatzen den lurzorua, Errekaldeko auzokideek hain aberasgarri suertatu den proiektua garatzeko eraikina eskuratu zuten bezala. Hala ere, urte hauetan guztietan Udalak ez du bere zeregina bete, Errekalde auzoari dagokionez beste hainbat zentzutan bete ez duen bezala. Ez da berandu, hala ere, eta, Udaletik bertatik Bilduk plazaratu bezala, aukerak badaude momentu honetan ere Kukutzak, elkarlan eta autogestio bidetik, zutik iraun dezan. Ez bada horietako bat ere jorratzen, arrazoi bakarra borondate politiko falta izango da: borondate politiko falta, azken batean Kukutza bezalako proiektu emankor eta aske batek batzuei kalte baino ez dielako ekartzen.

Benetako eraikuntza ez da egiten zementuz eta azpikontrataz, are gutxiago morrontza eta menpekotasunetik. Hori posible dela erakustea mingarria da zenbaitentzat.

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X