Etiketa: Iritzia

Fusio hotza bezain antzua (Alternatiba)

Nazioarteko azken krisiak, finantza sistema kudeatzen dutenen etika gabeziak eta etekinak edozerren gainetik lehenesteak eragindako krisialdiak, gaurkotasunera ekarri du berriz ere kreditu merkatuak bidezkoa eta eraginkorra izateko izan behar dituen bi ezaugarriak.

Banka sektorea ia bere osotasunean publikoa izan behar dela da lehenengoa, kreditu kooperatiben esku edota irabazi asmorik gabeko erakundeen esku egon daitekeen zati txiki baten salbuespenarekin. Aski da gizateriaren gehiengo baten interesak lukurarien esku uzteari.

Horixe baita garapen sostengaezinaren aldeko apustuan egiten dutena: azpiegitura faraonikoak, arma lasterketa eta armen merkatuak finantzatzea, nuklearrak eta transgenikoak babestea, zerga eta lan politika murriztaileak ezarri… eta abar luze bat, den dena aberastasun lizunak pilatzeko asmoz. Haien gehiegikeriek muga guztiak gainditu dituztenean, diru zale hauek bankaren (eta batez ere zorraren) nazionalizazioa eskatzera heldu dira, Irlandan gertatu bezala, galerak sozializatu nahi dituzte kreditua pribatizatzeko fase berri batean murgildu aurretik.

Baina behin eta berriro egiaztatzen dugu sektorearen izaera publikoa ez dela nahikoa. Inolako kezkarik ez duen politikari leinua ohiko oligarkia finantzaria bezain harrapakaria izan daiteke. Hala ikusi izan ditugu Estatu Batuetako aurrezki kutxen hondoratzean Reagan edota Bush aita presidenteen garaietan, edo askoz gertuago Caja Castilla La Mancha erakundeko kontseilariek eginiko gehiegikeriak.

Hortik dator beharrezkoa deritzogun bigarren ezaugarria: Erabat gardena izatea eta ezarleek zuzenean aukeratutako Kontseilua sortzea, erakunde publikoek izendatutako ordezkarien menpe egongo ez dena.

Beraz, aipatutako krisiak gure aurrezki kutxen fusioa saihestezin egin duenean (ibili gabeko bide luzea utzi dugu atzean kutxen federakunde eusko-nafar horretatik, eta Nafarroako Kutxa norabide atzerakoietan dago murgilduta dagoeneko) gutxienez bezerook hautatzeko aukera izango genuela espero genuen, adierazitako bi ezaugarri horietan sakondu behar zuen erakundea aukeratzea egongo zela.

Baina ezta horrela ere, euskal kutxen gaineko legeak opakutasuna areagotzen du (“profesionaltasuna” dela diote) eta ezarleen lekuan ordezkari politikoak jartzen dituzte, herritarren kontrol oro oztopatzeko.

M22ko emaitzek agerian utzi dute hori, hiru kutxek banku bilakatzeko prozesua azkartu nahi dutela baitirudi, gutxienez bi helburu argi dituztela: Bilduk jasotako botoek, Gipuzkoan batez ere, hiru erakundeetako asanbladetan marraztuko duten mapa berria ekiditea eta, era berean, Kutxen Lege berria saihestea. Larria da herritarren botoek BBK, Kutxa eta Vitalen egungo asanbladetan duten ordezkaritza falta eta orain motorrak berotzen hasi dira hauteskundeetako emaitzek kutxen zuzendaritzetan islarik izan ez dezaten.

Joera neoliberala da nagusi. Izaera publiko indartsua duen euskal kutxa sortu beharrean, fusio hotzerako pausoak ematen dira, izaera publiko oro galdu eta banku pribatu forma hartzen ari dela. Alderdi unionistek beste alde batetik ere atera dira garaile, euskal ikur berria bilakatuko litzatekeena hiru herrialde-zaletasun ergelen batuketa izaten amaituko duelako, beren sortzaileen gozamenerako.

Beraz, haiei eta EAJko foralistei esker, gauza asko jakin gabe jarraituko dugu. Izan ere, zenbat irabazi zuten kutxek Airtel salduta? Zenbateko zergak ordaindu zituzten eta zertan inbertitu zituzten etekinak? Nork erabaki zuen komisio gutxien kobratzen zituzten erakundeak izatetik Estatuko garestienak izatera pasatzea? Nork eta nola erabakitzen du gizarte ekintza Estatuaren gabezia sozialak estaltzetik haratago joatea?

Eta bide batez, ez gaude kutxek bere jarduera eremu naturaletik kanpo neurriz hedatzearen kontra, munduan zehar bidaiatzen duten euskal herritarrei zerbitzua eskaintzeko edota gauzak egiteko bestelako moduak zabaltzeko, jasangarriak eta ohiko bankarekiko alternatiboak. Baina ez dirudi hala denik bulegoak bigarren etxebizitzen salerosketarako zabaltzen dituztenean. Are gutxiago salerosketa horiek maila handiko gaizkileekin mahaia eta bazkaria partekatzea, hirigintza basatia edota ingurumenaren aurkako bortizkeriak sustatzen dituzten udalekin aritzea eta jasangarritasun ekologikoaren irizpideak zeharo baztertzen dituzten azpiegiturak finantzatzea dakarrenean. Eta guzti hori ez dute bakarrik Malagan, Almerian edo Murtzian egiten. Kantauri itsasoko kostaldea adibide (txarrez) beterik dago.

Laburbilduz, aldaketa aurrerakoia egin beharrean krisia norabide neoliberalerako baliatzen ari dira, datozen hamar urteetan berbideratu ezin izango dena. Hauxe da fusio hotzaren proiektua.

Orain, zientzialarien artean onartuta dago fusio hotz nuklearra ez dagoela prest ingurumenari ekarriko dion kaltea justifikatzeko eta sendabide gisa erabiltzeak politiko ergel eta interesak dituzten adituen propagandari bakarrik erantzuten dio, eta espero dugu euskal gizarteak munstro hotz honen gainean antzeko ondorioetara heltzea… hamar urte pasa behar badira ere.

Berriak

Bildu eta proiektu estrategikoak > Juan Mari Arregi (Argia)

Juan Mari Arregi
Argia

Bilduren hauteskundeetako garaipenak ilusio handia sortu du orain arte “euretakoei” bozkatzea eragotzi izan zaion gizartearen zati batean. Baina ardura ere sortu du gainerako alderdi politikoen kupuletan, sektore ekonomiko eta finantzarietan, eta beraien hedabideetan. Gehien arduratzen diena independentismoaren aurrerakada den arren, beldurra dute Bildurekin arriskuan leudekeelako proiektu estrategikoak: fiskalitatean eta finantzetan (kutxen fusioa) erreformak, AHTa, Pasaiako kanpo portua, erraustegiak… Politikarien eta lobby-en kezkak erakusten du zeinen zerbitzura egon diren proiektu estrategiko horiek.

Beharrezko herri kontsultarik gabe erabakitakoak izateaz gain, ez dira gehiengo sozialaren zerbitzura egon, langile klasearen eta herri sektoreen zerbitzura, baizik eta talde ekonomiko, enpresari eta finantzari zehatzen interesen zerbitzura. Gure herriaren egituratze ekonomiko, sozial eta nazionalaren alde ere ez dute ezer egin proiektuok.

Bilduk sorpresa eman du herritarren babes handia jaso duelako, eta orain berriz ere sorpresa emateko ardura du baliabide publikoak kudeatzeko gaitasuna duela erakutsiz: irmotasuna azalduz bere helburu estrategikoak (sozialak eta nazionalak) mantentzeko, eta malgutasuna adieraziz epeak eta exekuzio denborak negoziatzeko. Bilduk, udalak eta aldundiak gobernatzeko eskubidea eta aukera du, eta sorpresa eman beharra dauka bere kudeaketan gardentasuna eta zorroztasuna erakutsiz. Udal handietako eta aldundietako zinegotzien eta goi karguen soldata milioidunak murrizten hastea ona litzateke kudeaketa eredugarriaren lehen neurri gisa. Bilduk sorpresa eman beharko luke proiektuen inguruan herritarren borondatea errespetatuz eta horretarako herri kontsultak eginez. Bilduk aukera dauka demostratzeko badagoela gobernatzeko beste modu bat, langile klasearen eta herri sektoreen zerbitzura, eta ez enpresari, bankari eta finantzari gutxiengoaren zerbitzura.

Irudia: Kenjyis

Berriak

Bozetatik haratago > Euken Barreña (Alternatiba)

Igandeko emaitzak jasota ere, begibistakoa da egungo gizarteak parte-hartze politikorako duen axolagabetasuna. Hau azaltzeko erabili ohi diren arrazoietako batzuk dira, alde batetik, politikarien jokabideak eragin duen nekea, erakundeen gardentasun faltaren ondorioz, alderdi politikoetako barne demokrazia eskasa eta ustelkeria. Bestetik, herritarren apatia dago, herritarrek jarduera politikoan era aktiboan parte hartzeari uko egin diote botoa ematetik haratago. “Politikoek konpon dezatela, horretarako ordaintzen diegu!” esaera jokabide horren adierazgarri da.

Azalpen sinple honen aurrean honako galdera hau egin beharra dago: Zuzena al da ordezkari publikoei eta herritarrei erantzukizun bera eskatzea? Ez dirudi logikoa denik, batez ere politikariek eta erakundeek azkenaldian zabaldu duten mezuari erreparatuz, alegia, erabaki politikoak gero eta konplexuagoak direnez, ezinezkoa litzaiokeela herritar arrunt bati erabaki horiek bere gain hartzea. Beste kasu batzuetan, aldiz, herritarren parte-hartzearen aldeko diskurtsoari ekin zaio baina praktikara eramateko inolako neurririk hartu gabe.

Indar ezkertiarrak ez dira inertzia honetatik aldendu, orain arte behintzat, eta gizarteak politika eskuindarrera joko duen beldurrez, parte-hartzearen aurka azaldu dira. Hala ere, auzotarren elkarteen, mugimendu sozialen eta bestelako mobilizazio espontaneoen bizitasunak ideia hau ezeresean utzi dute. Zelan apur daiteke orduan gurpil gaizto hau non herritarren parte-hartzea murriztu nahi duten politikariak eta parte hartzerako tresnen faltak eragindako apatia batzen diren?

Zoritxarrez, gugan eragina duten erabaki asko ez dira demokrazia parte-hartzailearen organoetara (udal, aldundi, legebiltzar…) mugatzen. Horren ordez, demokratikoki hautatu ez diren eta herritarren kontroletik kanpo dauden arloetan hartzen dira. Ondorioz, defizit demokratikoa konpontzen duten demokrazia parte-hartzailearen tresnen eta organoen aldeko apustuak lehentasuna izan behar du.

Igandeko emaitzak aukera bikaina dira egoera honi buelta emateko. Alternatibatik demokrazia parte-hartzailea udal guztietara zabaltzeko proposamena egin dugu, hiru oinarri aintzat hartuz: udal gobernu-organo guztiak mugimendu sozialen zein norbanakoen parte-hartzera zabaldu; alderdien monopolizazioa saihestu; aurrekontu parte-hartzaileak sustatu eta herritarren parte-hartzea bideratzeko bitartekoak sortu, auzo, sektore eta hiri kontseiluak. Organo hauek ez dute kontsultarako izaera izango soilik, bertan hartutako erabakiak lotesleak izan beharko dute erabaki estrategikoei begira. Desadostasunak izanez gero, herri galdeketetaz baliatu beharko lirateke udalak.

Neurri hauek ezartzeko bidean testuinguru zehatzari errepatu beharko zaio jakina, baita ekonomiaren, heziketaren eta sentsibilizazioaren ikuspuntuetatik beharrezko baliabideak bideratu ere. Herritarren parte-hartzerako konpromisoa ez da soilik galbidean dagoen demokraziaren osasunari eusteko egin beharreko eskaera etikoa, baizik eta borondate politiko argiaren araberakoa da eta Alternatibak konpromiso horri ekin dio bere sorreratik.

 

Irudia: Ciro Boro

Berriak

Eraiki nahi dugun aberria (Alternatiba)

Irudia: Iñigo Arsuaga
Igande honetan, apirilak 24, Aberri Eguna ospatzen da, Alternatibak autodeterminaziorako eskubide erreala eta eraginkorra aldarrikatzeko baliatzen duen eguna. Menpekotasun sistema guztiak gaindituko dituen Euskal Herria eraiki beharra daukagu: kapitalismo aseezina, patriarkatuaren bidegabekeria, produktibismo suntsikorra, arrazakeri ankerra, itxurazko demokrazia eta kultur asimilizazioa gaindituko dituena.

Borroka guzti hauek izan behar dute lekua Aberri Eguneko ospakizunetan, hala uste dugu Alternatiba osatzen dugun gizon-emakumeok, bakarrik horiei aurre egin eta urratsak egiteko gai den herria izango delako benetan demokratikoa.

Egun honek folklorea gainditu behar du, gure lurraldean diren gatazka sozial, politiko eta ekologikoen aurrean entzungor dirauen nazio ikuspegia baztertzen dugu. Ez dugu haien nazioa nahi, naziorik ez baitago berdintasuna urratuta eta pertsona guztien eskubide guztiak errespetatu gabe. Ez gara ikurren defentsarekin konformatuko, Euskal Herri justuagoa eraikitzeak herritarrentzako eskubideak eta askatasunak zabaldu behar dituela aldarrikatzen dugu.

Garai berria bizi du Euskal Herriak, egoera politiko berria non, herriak eskatzen duenaren bidetik, elkarlanaren alde egiten dugu. Alternatibak eragile ezkertiar eta subiranistek indarrak batzearen aldeko apustua egin du beti, eta oraingoan etorkizun komun baterako bidea partekatzeko aukera gauzatu dugu. Zailtasunak daudela jakin badakigu, eta ez gara bakea eta nazio eraikuntza oztopatu nahi dutenei buruz bakarrik ari. Izan ere, badira askoz traba gehiago: desberdintasunak, pobrezia, era guztietako eskubideen urraketa eta indarrean dauden logika zapaltzaileak.

Seguruenik, esan ohi denez, ez daude diren guztiak, baina badakigu zer garen barruan gaudenok. Euskal Herriko pertsona guztien eskubide indibidual eta kolektibo guztiak bermatu beharraz seguru gaude, bakerantz   egin beharreko urratsen premiaz, indarkeria, mehatxu eta errepresio forma guztiak gaindituta, gatazkaren parte diren edozein erakunde, eragile zein instituzioen aldetik. Askok ukatzen badute ere, gatazka herritar guztiek gainditu nahi dutela jakin badakigu.

Era berean, Euskal Herrian diren subiranotasun nahiak zilegi direla konbentzituta gaude. Bere buruari zuzenbidezkoa deritzon estatuak zilegitasun hori modu gaitzesgarrian urratzen duela salatzen dugu, horretarako milaka eta milaka herritarren parte-hartze politikorako eskubidea bortxatzen du, 50.000 lagunena zuzenean eta bi milioitik gora lagunena zeharka. Demokrazioaren aurkako bidegabakeria honen aurrean, behin et aberriz exijituko diogu Espainiako estatuari, ETAri indarkeriazko ekintzak uzteko galdegin genion irmotasun berberarekin, gobernu espainiarrek urratu izan dituzten eskubide guztiak berrezar ditzala: elkartzeko eskubidea, adierazpen eta manifestazio askatasunarena eta herritarren botoa bahitzen duen Alderdien Legea bertan behera uztea.

Bestetik, Iruñea eta Gasteizko gobernuen politika neoliberalekiko morroitzari erantzuteko alternatibak eskaini behar ditugu, herri sozialista, ekologista eta feminista eraikiz. Eta nazio eraikuntzan zein eremu sozialean herria desegiten dutenen aurka egin behar dugu.

Hauxe da Aberri Egun honetan Alternatibak egiten duen aldarrikapena, azken hilabeteotan elkarrekin egin ditugun urratsek herri honen eraikuntzarako aukera berriak eta itxaropentsuak eskainiko dituelakoan, herri honetan sinesten dugulako, ezkerreko Euskal Herrian sinesten dugulako.

Euskal Herrian, 2011ko apirilaren 24an

Berriak

Elikadura subiranotasunik gabe, ez dago subiranotasun politikorik (Alternatiba)

“Nazioarteko merkatuaren baldintzak ez dira bidezkoak, eta ezingo dira izan elikagaiak, giza eskubidetzat baino, salgaitzat jotzen diren bitartean”

1996ko apirilaren 17an, Brasilgo polizia militarrak tiro egin zuen Lurrik Gabeko Nekazarien Mugimenduak deitutako manifestazio baten aurka El Dorado dos Carajas-en. Nekazarien eskubideak aldarrikatzeko manifestaldia zen hura. Guztira, hemeretzi nekazari hil zituzten eta hirurogeita bederatzik mozketak pairatu zituzten, ehunka zauritu suertatu ziren eta hamar lagun epaiketarik gabe exekutatu zituzten, gutxienez, atxilotu ostean.

Egun horretan, zoritxarreko gertaerak jazotzen ari ziren bitartean, Via Campesina elkarteak nazioarteko bigarren biltzarra egiten ari zen Tlaxcalan, Mexikon. Mundu zabaleko nekazariek “Nekazarien Borrokaren Nazioarteko Eguna” izendatu zuten egun hura.

Hamabost urte igaro ondoren eta urtero egiten den legez, apirilaren 17an aldarrikapen bikoitza egin ohi da mundu osoan: alde batetik, nekazariek eta herri landatarrek bizirauteko duten eskubidea eta, bestetik, mundua elikatzen jarraitzeko borroka gogoraraztekoa. Elikadura subiranotasunean oinarritutako sistema berria defendatzeko ekintzak dira.

Baina, zer dakigu elikadura subiranotasunari buruz? Nondik dator kontzeptua? Zein da bere esanahia?

56 herrialdetako nekazarien 150 erakunde batzen dituen Via Campesina-k garatu zuen elikadura subiranotasunaren kontzeptua eta publikoki eztabaidatu zen lehenengoz 1996an FAOren egoitza zentralean (Erroma) egindako Elikaduraren Munduko goi-bileran. Hortik aurrera, kontzeptu hori eztabaidagai nagusienetakoa bilakatu da nazioarteko nekazaritzaren alorrean, baita Nazio Batuen barne instantzietan ere. Izan ere, 2002ko FAOko Elikaduraren Munduko goi-bilerari lotutako GKE-k antolatu zuten batzar paraleoaren ardatz nagusia bilakatu zen.

Elikadura subiranotasunak honako eskubide hauen aldarrikapenean datza: herriek euren nekazaritza- eta elikadura-politika zehazteko; dumping mekanismoen bitartez produktu soberakinen sarbidea saihesteko eta lurraldea errespetatuko duen nekazaritza lokala, anitza, landatarra eta ekologikoa sustatzeko, hau da, nazioarteko merkataritza ekoizpen lokalaren osagarri gisa jardungo duena. Elikadura subiranotasunak ondasun naturalen gaineko kontrola (lurra, ura eta haziak) komunitateei itzultzean datza, baita bizitzaren pribatizazioaren aurka borrokatzean, ura era jasangarrian banatu dadin bere ondasun publikoko izaerari eutsiz, eta genetikoki eraldatutako organismoen aurkako borrokari ekinez, haziak askatasunez eskuratu ahal izateko. Horra hor nekazaritza-erreformen beharra.

Elikadura subiranotasunak ez ditu trukeak errefusatzen, bai, ordea, esportazioei emandako lehentasuna, nazioarteko merkatuetan sartzea ez delako nekazariek behar duten konponbidea. Nekazariek duten arazorik larriena zera da: merkatu lokal propietara sartzeko zailtasuna, elikagaien industriak oso salneurri baxuan finkatzen dituelako bere produktuak.

Politika neoliberalek mugarik gabeko mozkinen bilateraki lotuta dagoen nazioarteko merkataritza lehenesten dute. Gainera, nazioarteko merkataritzan sartzea duten nekazaritza-ekoizpenak nekazaritza-enpresa boteretsuenen kontrolpean daude, premiazko ondasunak esportatzen dituzten iparraldeko herrialdeen ekoizpenei mesede eginez, eta hegoaldeko nekazariak kaltetuz, bigarren mailako elikagaiak baino ezin dituztelako esportatu.

Hegoaldeko herrialdeetako elikagaien esportazioek munduko eskaera osoaren herena suposatzen dute, iparraldeko herrialde aberatsek gainontzeko bi herenak esportatzen dituzten bitartean. Aitzitik, euren kanpo zorrari aurre egiteko beharrak hegoaldeko herrialdeak baldintzatzen ditu nazioarteko merkataritzan, euren egoera hobetu ezinean.

Argi dago, beraz, nazioarteko merkatuaren baldintzak ez direla bidezkoak, eta ezin izango direla bidezko izan elikagaiak merkantziatzat jotzen diren bitartean, giza eskubide gisa hartu beharrean. Gainera, planetaren elikadura nazioarteko merkataritzan oinarritzeak komunitate askoren eredu kulturalen aldaketa suposatzen du inposatutako ohituren bat-egitearen alde.

Hortaz, elikadura subiranotasunak alternatiba bat eskaintzen dio egungo nekazaritza-eredu industrialari. Eredu berri honek oinarrizko giza eskubidetzat jotzen du elikadura, herri eta estatu guztiek euren nekazaritza-politika propioak zehazteko eskubidea aldarrikatzen du eta elikagaiak ekoizten dituztenak politika hauen ardatz nagusi gisa hartzen ditu: nekazariak, baserritarrak eta arrantzaleak, baita kontsumitzaileak ere. Elikaduraren subiranotasuna subiranotasun politikoaren oinarrizko ardatza baita.

Berriak

Esku-hartze humanitario militarra Libian? > Alternatiba

Alternatibako internazionalismo mahaia
Ilustrazioa: Jared Rodriguez (truthout.org)

NBE Nazio Batuen Erakundeko Segurtasun Kontseiluaren 1973 ebazpenak Libiako aire espazioaren itxiera ezartzetik haratago doa, gizarte zibila babesteko beharrezkoak diren bitarteko guztiak erabiltzeko eskubidea ematen dio Nazioarteari. Bonbardaketak zein zibilen heriotza masiboak salatzeaz gain, Alternatibak ezezko biribila eman nahi dio errealitatearen irakurketa zital bezain bipolar honi. Eraso militarrak klase eta herrialde menderatzaileen logikari erantzuten dio, nazio subiranotasunaren kontzeptua berrikusiz eta esku hartze humanitarioa kapitalismoaren orden berri gisa ezarriz.

Libian inori kezkatzen ez zaiona bertako gizon-emakumeak dira. Hipokratesen printzipio zaharraren arabera, “minik ez egitea da lehena”, baina zibilen erailketak)milaka errefuxiatu eta kalte ekologikoak eragiten dituen eraso militarrak printzipio hori zapuzten du. Bonbardaketek ez dute ezer konpondu, krisia areagotzea baino ez dute ekarri. Zer dela eta ez dira aztertu Afganistan edo Irakeko eraso militarren emaitzak?

Erasoaren benetako arrazoiak zibilak babestetik oso urrun daude: petrolioa, transnazional handien interesak eta zonaldearen kontrol geoestrategikoak baitira benetako zergatiak. Gainera, mendebaldeko herrialdeen hipokresia salatu nahi dogu, azken hauek Libiako errepresioa eskandalutzat omen dute, baina, aldiz, euren aliatu Israel, Saudi Arabia, Maroko, Kolonbia eta enparauek egiten dutenarekin ez jakinarena egiten dute ahaztutako gatazketan hildako milaka lagunak aintzat hartu gabe.

Bestalde, erasotzeko erabakia hartu dutenen lagun-mina izan da Libiako diktadorea duela gutxira arte. Errepresioa, torturak eta sarraskiak onargarriak dira diktadurak eraginkorrak diren bitartean. Espainiako estatuan hiprokresiaren erakusgarri patetikoenak dira Erregea, Aznar, Zapatero, Gallardon (alkateak Madrilgo Urrezko Giltza eman zion Gadafiri) eta milioika euro irabazi dituzten enpresariak. Neurri bikoitzaren erabilpena argi islatzen da euren kanpo-politikan, giza-eskubideen babesaren nazioarteko sistemaren aldeko apustuaren ahulezian zein nazioarteko azterketa egiteari behin eta berriz eman dioten ezezkoan.

Nazio Batuen Gutunean eta Nazioarteko Justizia Auzitegiko ebazpenetan oinarritutako egungo nazioarteko ordenamenduak debekatzen du estatu baten subiranotasun nazionala indarrez urratzea, Segurtasun Kontseiluak onartu ezean. Libiako erasoak mahai gainean jarri du berriro ere Nazio Batuetan erreforma demokratiko sakona egiteko beharra.  NBEko partaide izateak honako konpromiso hauek suposatu beharko lituzke: Nazioarteko Zuzenbidearen onarpena eta gerrari uko egitea; gatazken konponbide baketsuaren aldeko sistema bati men egitea; Estatuen pixkanakako desarme prozesua  finkatzea; Estatuetako ordezkaritza proportzionala bermatzeko sistema bat ezartzea Biltzar Nagusian; beto eskubidearen amaiera Segurtasun Kontseiluan eta nazioarteko ekintzen kontrol judizialaren indartzea eta Hagako Nazioarteko Justizia Auzitegiaren epaiek bete beharreko izaera lortzea.

Libiako gizarte zibilak kezkatzen gaitu eta Gadafi diktadorearen praktikak errefusatzen ditugu, baina eraso militarrak erregaiarekin amatatu nahi du piztu den sua. Hona hemen gure apustuak: diplomaziaren eta negoziazioaren alde, krisi uneetan bitartekari eta nazioarteko begiraleen alde, erasoan gastatutako baliabide ekonomiko guztiak bake prozesu batean inbertitzearen alde, armen salmentaren erabateko debekuaren alde, diktadurekin amaitzeko eta boterea eskuratzeko bide demokratikoak ahalbidetuko dituzten prozesu demokratizatzaileen sustapenaren alde, eta talde minoritarioen segurtasuna bermatzearen alde. Hau da, Alternatibak gatazkarik ez gertatzeko aurretiko lana lehenesten du ekintza humanitario militarren aurrean.

Nork erabakitzen du gobernu bat ez dela zilegi edota giza-eskubideak sistematikoki urratzen dituela? Hori baita gakoa. Egungo nazioarteko egoera ikusita, ez zaie galdera hauei behar bezala erantzuten. Bistan da ez direla sakratutzat jo behar estatu subiranotasuna edota esku-hartze eza bezalako kontzeptuak, baina ezin dira berrirakurri homogeneizazio neoliberalaren mesedetara. Argi izan behar dugu potentzia handiek jomuga dituztela kapitalismoa eta mugak ezabatzen dituen merkatu bakarra. Interbentzionismo humanitarioa orden neoliberal berriaren tresna bikaina da, izaera militarra eta humanitarioa batzen dituena, hain zuzen.

Berriak

Petrolio gosea demokraziaz mozorrotzen denean > Xabier Letona

Xabier Letona
Argia (ARGIAren 2270. zenbakian argitaratua)
Argazkia: Nasser Nouri

Petrolioa Libiari egindako erasoaren muinean dagoela pentsatzeko arrazoiak ugariak dira, erasoaren arrazoi nagusia zibilen defentsa dela pentsatzeko baino askoz gehiago. NBEko 1973 ebazpena, zibilen babesean oinarritzen da, baina orain arte Frantziak, Erresuma Batuak eta AEBek gidatutako koalizioaren armek ez dela hala erakusten dute, Gaddafiren kontrolpeko era guztietako azpiegiturak suntsitzen ari dira eta. Horren ondorioz, Gaddafiren aurkako operazioari babesa eman zion Liga Arabiarrak adibidez, erasoen izaerarekiko desadostasuna erakutsi du.

Libiako erregimenaren erorketa helburu, eta Irak eta Afganistango inbasio zuzenen akats eta arriskuetatik ikasita, Mendebaldeko indarrek Libiako azpiegiturak gogor kolpatu eta oposizio armatua indartzea izango dute helburu. Hasiera ezagutzen dugu jada, baina eraso militar hauen esperientziak dioskunez, amaiera aurreikustea oso bestelako kontua da. Beste hainbatetan ere Mendebaldeak bere interesak babestu ditu, baina bertako herritarren egoera okertuz (Irak, Afganistan, Somalia…).

Petrolioa da lehena, ez herritarrak. Marokon (bertakoekin eta sahararrekin), Aljerian, Yemenen, Barhein-en eta Palestinan, besteak beste, zibilen aurkako errepresioa oso gogorra da, baina ez dira gisa horretako neurriak hartzen. Berdin munduko beste hainbat lekutan, hasi Txinatik eta Honduraseraino. Mendebaldeak bere interesen alde egiten du, ez diktadurek zapaldutako herritarren alde.

Libiako petrolioaren %75 Europako Batasunera doa: Italiara %32, Alemaniara %13,4, Frantziara %10, Espainiara %8,6… Eta munduko petrolio erreserben zerrendan, Libia 9.ena da. Une honetan petrolioaren prezioan oso garrantzitsua da eta petrolioa gero eta eskasago izango den munduan estrategikoa.

Aitortu behar da, alabaina, eraso militar honek Bengaziko matxinatuak eta zibilak babestu egin dituela. Zantzu guztien arabera, eta ikusirik Gaddafiren armada nola ari zen irabazten gerra, badira arrazoi asko pentsatzeko Bengazin mendeku odoltsua gauzatuko zuela. Benetako helburua balizko sarraskia eragoztea balitz, ordea, nahikoa izan zitekeen Bengaziko Gaddafiren indarrak geldiaraztea eta gainerakoan indar diplomatikoa erabiltzea. Errepresio basatietarako lekurik ez dagoela argi utzita, ondorengo guztia libiarrei dagokie konpontzea, eta NBEk horretarako laguntza guztia eskaini beharko luke. Berdin beste herrialde arabiarretan ere.

Ez dago argi orain zer gerta litekeen, baina epe laburrean bi eszenatoki bederen aurreikus litezke. Bata, nazioarteko erasoak aurrera jarraitzea eta Gaddafiren erregimena barrutik ere lehertzea (desertzioak…). Beste eszenatokia luzeagorako litzateke: Libia bitan zatitua geratzen da, erregimena mendebaldean eta matxinatuak ekialdean, eta gerra luzearen ondoren eta Mendebaldeko potentzien sostenguarekin, matxinatuek irabaztea. Era batera ala bestera, argi dago Gaddafirenak egin duela.

Hori bai, beste behin ere, argi geratu da Mendebaldeko herrialde askoren hipokrisia. Azken urteotan denok ikusi dugu telebista eta argazkietan nola ibili den Libiako koronela hiriburuz hiriburu Italian, Frantzian, Espainian… 2005etik 2009ra Alemaniak ia 86 milioi euro saldu zizkion Libiari material militarrean; oraingo erasoekin Frantziak berak Libiari saldutako Mirage hegazkinak lurreratuko ditu agian; eta Espainiak otsailaren bukaeran agindu zuen etetea Libiara saltzen ari zen material militarra…

Herrialde arabiarretako matxinaden funtsa, beren diktadurekiko duten jasanezintasunean dago; pobrezia eta beste hainbat eragile leherkari izan dira. Urtea joan urtea etorri –eta petrolioa eta Israelekiko babesa beti muinean–, diktadura horiek Mendebaldeko sostengua izan dute eta honek bere kasara maneiatu ditu, orain Sadam Hussein Iran-en aurka erabiliz, edo gero Ga­ddafi Al Kaedaren aurka. Lehen kolonialismotik, gero postkolonialismoz jantzita.

Benetako helburua herrien garapena, zibilen babesa eta demokrazia baldin bada, testuinguru horretan ez da lekurik Mendebaleko politika paratxutistentzat. Erantzun bakar eta sinplistarik ez duten egoera konplexuak daude matxinada arabiarren baitan. NBEk diktadura ororen aurka ari diren herritarrak sostengatu beharko lituzke, beti ere zenbait printzipio nagusi eginez: herritarren interesa, herrialdeen soberania eta indar militarra azken baliabidea dela. Baina hori ez da samurra izango, batetik Mendebaldeko herrialde nagusiek oraindik orain beren interesak lehenesten dituztelako; eta bestetik, eredu izateko etxetik hasi behar delako. Esaterako, noizko NBEko erreforma, herrialde nagusien beto eskubidearekin amaitzeko?

Berriak

Emakumezkooi eragiten digun krisia iraunkorra da, krisi historiko hau emakumezko guztion artean ordaintzen ari baikara

Martxoaren 8a, emakumezkoon nazioarteko eguna, ospatzeko eguna ez ezik, bada borroka eguna ere. Emakumeek urte luzeetako borroketan lortutakoak ospatu beharrekoak dira. 1911. urtetik hona bozka emateko eskubidea, hautetsia izatekoa, lanpostu duina izateko eskubidea… gaur egun lorpen zerrenda luzea ospa dezakegu hamarkadetan feminista mugimenduek egindako borrokaldiei esker.

Baina gaur egun ere Martxoak 8 borroka egiten jarraitzeko eguna dugu, oraindik eskubide ugari lortzeke baitaude. Itxurazko berdintasunaren azpian, emakumezkoek lortutako eskubideen eta guztiontzako aukera berdinen azpian, bazterketa eta berdintasunik eza agerian dago-eta. Horregatik borrokan jarraitu behar dugu, oraindik emakumezkoen hiritartasun osoa aldarrikatzea beharrezkoa delako, arazoen sustraiei ekiten ez dieten zatikako konponbideak eta behin behineko neurriak aski ez direlako, sistema patriarkal eta kapitalistak ez dituelako emakumeen eskubide guztiak aitortzen eta errespetatzen.

Eta aurtengo martxoaren 8an, herritar askori eragiten dion krisi basatia leundu asmoz neurrien inguruko informazio-jasa pairatzen ari garela, euskal emakumezkook egiturazko krisi iraunkorrean bizi garela salatu nahi dugu. Egungo krisiak gizonezkoei  ere eraginda, sistema hau jasangaitza dela erakutsi du. Hala ere, gaurkoan bozgoragailuarena egin nahi dugu, emakumezkooi eragiten diguten krisiaren alderdi desberdinak zabaldu asmoz. Hala, bereziki emakumezkook krisia pairatzen dugu:

* lan merkatura sartzen garenean, prekarietate tasarik altuenak sufrituz, ardurarik txikieneko lanpostuetan kokatuz, lan-iraunkortasunik gabe, ia promoziorik aukerarik gabe eta gizonezkoek lan bera egiteagatik kobratzen duten soldata baino txikiagoa jasoz. Gainera emakumezko gehienak lan arlo zehatzetan kokatuta egoten dira, hala arlo sozialean edo zerbitzuetan nola zaintza arloan, eta lan arlo horiek krisi eta aldaketa ekonomikoen eraginak sufritzen lehenak izaten dira.

* jendea zainduz edo etxean lan egiten dugunean, errege dekretu batek babesik gabe eta bazterketa egoera iraunkorrean jardutera behartuta. Zahar-egoitza edo etxez etxeko zerbitzu enpresa batean lan egiten dugunean, arloaren pribatizazioak gure eskubide guztiak kentzen dizkigulako.

* enpleguaren eta gure haurren hazkuntzaren artean hautatu behar dugunean, eta biak bateragarri egitekotan lagundu nahi omen duten neurriak –jardunaldiaren murrizketak, baimenak, etab.- hartu behar ditugu, nahiz eta gizonezkoek zaintza ardurarik gabeko gizonezkoentzat pentsatutako lan merkatuan bateragarritasun ideal hori ezinezkoa izan. Emakumezkoen etorkizuneko prekarietatean sakonduko duten neurriak dira, zeren eta laguntza sozial horiek gure lan bizitza osoan kotizatutakoari lotuta baitaude.

* menpekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzen ditugunean, eredu familista oinarri, laguntza eta babes guztia behin behinekoa izaten da, zaintza familiaren ardura dela ezarriz, eta zer esanik ez, gaur egun ere lan honek emakumezkoen gainean jarraitzen du.

* urrutitik aukera berrien bila Euskal Herrira etortzen garenean, lanposturik prekarioenak hartzera behartzen gaituen jendartearekin topo egiten dugu. Gure herrialdeetan beste emakumezko batzuk menpekotasun egoeran ditugun pertsonak zainduz utzi behar ditugu, gu hemengo emakumezkoak baino “merkeagoak” izateagatik beste batzuk menpekotasun egoeran dituzten pertsonak zaindu ditzagun. Gainera lan egitearren edozer onartzeko prest egoten garela entzun behar dugu. Hori esaten dutenek badakite hiritartasun osorik gabe guk bestelako lan baldintza batzuk nekez negozia ditzakegula.

Badira krisi beraren beste alderdi batzuk ordaintzen ari diren emakumezkoak, jakina. Halaber, badira urte gehiegi ere krisi bera ordainduz, horregatik…

? Apustu ekonomiko neoliberalarekin batera aurrerapen sozialak bultzatu nahia fantasia hutsa dela adierazi nahi dugu. Ekonomia kontzeptua bera berraztertzea nahiko genuke, menpekotasun egoeran dauden pertsonen zaintza ekonomiaren erdigunean ezarriz eta ez merkatuaren menpe.

? Kontratu sozial berria aldarrikatu nahi dugu, gizonezko-langilea eta emakumezko-zaindaria binomioa erabat gaindituz. Emakumezko eta gizonezkoen arteko erantzukidetasunaren aldeko apustua egiten dugu, zaintzarako eskubideak guztiona izan behar duelakoan. Horregatik emakumezkoen eta gizonezkoen arteko kontratu berriaren alde egiten dugu, non gizonezkoek eta emakumezkook enplegua, zaintza eta boterearen alderdi guztiak partekatzea adostuko dugun.

? Emakumezkoen eta gizonezkoen artean enplegua eta zaintza benetan partekatzea ahalbidetuko duten neurrien alde egiten dugu, aitatasun baimen besterenezinak kasu.

? Zaintza unibertsalizatzea guztiz beharrezkoa da, jatorria, errenta edo beste edozein faktore alde batera utzita. Zaintza zerbitzu publikoak desegite eta ondoriozko pribatizazio prozesuaren aurrean, kalitatezko zaintza zerbitzu publikoa aldarrikatzen dugu.

? Atzerritarren legea aldatu gabe ez da posible zaintza lan arloan bazterketa eta prekarietatea amaitzea. Gaur egun atzerritar legeak zaintza arloan lan prekarioa, emakumezkoen arteko hierarkizazioa eta emakumezko batzuen eskubideak beste emakumezko batzuen eskubideen gainean ezartzea ahalbidetzen baitu.

? Etxe barruko enplegu erregimena lehenbailehen aldatzeko eskatzen dugu. Etxe barruko langileak aitortzea ezinbestekoa baita, noski, horren baitan paperik gabeko emakumezko etorkinei soldata duinerako, atsedenaldirako eta gizarte segurantzarako eskubidea aitortu eta errespetatu behar zaie.

? Atzerritarren legea eta menpekotasun legea ikuspegi feminista kritiko batetik berraztertzea proposatzen dugu.

? Laster espainiar Estatuan onartu nahi duten pentsio erreforma arbuiatzen dugu, kotizazio oinarri txikiagoak izateagatik emakumezkoak kaltetuenak izango baitira.

? Eskola eta ikastoletan hezkidetza oinarri duten ereduak bultzatzeko eskatzen dugu, txikitatik gizonezkoak eta emakumezkoak pertsona autonomo bihur daitezen. Hala, bai batzuk bai besteek zaintza –besteena eta beraien buruarena- nola egin ikasi behar dute.

Krisian bizi izatera zigortuta ez gaudelako…GORA EMAKUMEON BORROKA!

Berriak

Zaintza duinaren alde > Amaia Agirresarobe (Alternatiba)

Ongizate estatuaren desegite prozesuak aurrera darrai. Iragan astean, gure begien parean gorpuzten ikusteko aukera izan genuen. Izan ere, kapitalismo basatirako bidean hartu den trenaren isla baino ez da Bizkaiko Batzar Nagusiek onartuko duten Mendekotasuna duten Pertsonen eta Ezinduen Egoera eta Beharrizanen Txostena.

Txostenak zaintza lanetan eredu mistoa sustatzea bultzatuko du hemendik aurrera egingo diren arauetan. Hau da, kudeaketa publikoa eta pribatua uztartuko ditu. Hala, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema publikoa sortzeari uko egingo zaio, eredu pribatua zabaltzeko asmoz. Txosten berriaren Alde agertu direnek zaila izango dute herritarrei azaltzea ongizate kolektiboan atzera egin izana. Guretzat bidegabekeria besterik ez da, izaera publikoa duenaren aurkako bidegabekeria.

Kapital metaketaren eta erantzukizun publikoa murriztearen aldeko apustuak berretsiko dituzte, honenbestez, Batzar Nagusiek. Apustu sendoak dirudite. Florentino Perezek pozaren pozez hartuko du berria, dudarik gabe. Enpresaburuari parez pare zabaldu baitizkio ateak Bizkaiak, bere hamaikagarren filialaren bitartez zaintzari esker aberasten jarrai dezan. Zaintzagatik birritan ordaindu beharko dutenek, aldiz, ez dute pozik egoteko inolako arrazoirik izango.

Ordainketa partekatua; horixe baita, antza, herritarren zaintzarako eskubidea bermatzeko aurkitu duten ustezko finantzabide bakarra. Ordainketa partekatua baino, berrordainketa deitu beharko litzaioke. Desadostasunak irudikatu nahi dituzten arren, euskal erakundeak ados daude jarraitu beharreko ereduan: Euren gain dauden zerbitzu publikoen kostuak murriztu nahi dituzte, erantzukizuna familiengan utzita. Erakunde publikoek euren erantzukizunari uko egiteak nori egingo dio kalte? Mendekotasuna duten pertsona eta ezinduei, noski.

Ordainketa partekatua herritarren arteko elkartasunarekin lotu ohi dute neurri honen aldekoek. Guk, aldiz, argi daukagu hipokresiaz jantzitako elkartasuna eskatzen ari direla. Behin eta berriro erakutsi dute ez zaiela axola kontzeptu hau perbertitzea euren mesederako baldin bada. Izan ere, ordainketa partekatua bera da elkartasun eta berdintasun kontzeptuak zapuzten dituena. Sistema honen ondorioz, norberaren ordaintze ahalmenaren araberakoa izango da bakoitzak jasoko duen zaintzaren intentsitatea, edukia eta kalitatea.

Urteak dira Bizkaiko Foru Aldundiak zergak barkatzen dizkiela diru sarrera gehien eta ondarerik handienak dituztenei. Ondorioz, langileriari egotzi diote fiskalitatearen ardura. Arazoa, beraz, diru falta da. Gehien dutenei barkatu dieten dirua da, hain zuzen ere, orain inoiz baino gehiago behar dena. Besteak beste, aberatsenei ondare zerga kendu zaienetik urtean barkatzen dizkieten 106 milioi euroak.

Bestalde, Aldundiak azpikontratazio prozesuak sustatzen ditu aspalditik, prekarietatea berezko ezaugarria duen sektore baten egoera jasangaitza areagotuz. Hala, arlo publikoari zein pribatuari dagokionez, baldintza duineko lanpostu gutxi eskaintzen dira zaintzaren arloan, gehienak prekarioak baitira. Txostenak zabaldutako bideari ekinez gero, egoerak okerrera egiten jarraituko du. Izan ere, gero eta zailagoa izango da kalitatezko zaintza bermatzea, lan hori produktibitateak eta etekin ekonomikoek baldintzatzen badute.

Jakin badakigu klase behartsuenek pairatu ohi dituztela lan baldintzarik kaskarrenak. Kasu honetan, argi dago prekarietateak emakumezkoen eta, batez ere, emakume migratzaileen eskubideak kolokan jarriko dituela. Gure ustez, berebiziko garrantzia dauka arlo honetan dauden aukera desberdinak ezagutarazteko lanak.

Heldu da garaia zaintza lanak familien eta, bereziki emakumeen, ardura direlako ideia alde batera uzteko. Horrela, mendekotasunak beharrezkoak dituen politika publiko aktiboak abiarazi behar dira, benetan eraginkorrak izan daitezen baliabideak jarrita. Kalitatezko zaintzak bermatzeko bidean, ezinbestekotzat jotzen ditugu lansari duinak, lanari lotutako eskubide sozialen onarpena eta gizartean ikusezinaren eremura sokoratu duten errealitatea azaleraztea.

Txostenak, aldiz, pribatizazioa txalotzen du emakumezkoen enplegu-tasa handitzen lagunduko duelakoan. Langileen eskubideen bermea, ordea, airean utziko dute. Alternatibaren hausnarketan esanahai orokorragoa dauka lanak, (lana kontzeptu globalaltzat dugu), soldatapeko enpleguaz gain gizartearen iraunkortasunari eusten dion edozein beharrezko jarduera barne hartzen duela. Beraz, zaintza lanak, batez ere emakumeen ardura izan direnak, lan gisa hartzen dugunaren funtsezko atala da.

Aitzitik, ordainketa partekatuaren sistemak ez die mesederik egingo etxeko langileei. Izan ere, diru beltzez egindako kontratazioek ordainketa partekatua baino merkeagoa izaten jarraituko dute, formaltasun eta berme faltari eusteko aitzakia bilakatuz. Honen ondorioz, emakume migratzaileek zail izango dute erregularizazioaren bideari ekin ahal izatea eta are zailagoa izango dute ogibidez aldatu ahal izatea.

Hori gutxi balitz, testuak sendi barruko zaintzak eta zaintzaileak hobesten ditu edo, zehazkiago esanda, emakume jagoleen papera berrindartzera dator. Gure ustez, neurri honek emakumeak lan mundutik aldentzea besterik ez du eragingo. Bistan da etxeko langileen Gizarte Segurantzako erregimen bereziaren prekarietatea eta kalitate eskasa. Beraz, jagole hauek 45 eta 65 urte bitarteko andrazkoak izanda, ezin izango dute prestaziorik jaso.

Hau guztia ikusita, guk argi daukagu Aldundia aukera bikaina galtzen ari dela behar duten herritarrei eta sektore honetan diharduten langileei merezi duten aterabide duina eskaintzeko. Bizkaia, ostera, produktibitateari eta etekin ekonomikoei begira jarriko da, betikoen mesedera, alegia. Gauzak horrela, familiek eta, batez ere, emakumeek zaintzaren ardura bere gain hartzen jarraitu beharko dute.

http://www.leioa.net/uploads/520_fjm0526-ancianos.jpg

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X