Etiketa: Iritzia

Hedabideez eta estereotipo matxistez

Lur Etxeberria Iradi eta Diana Urrea Herrera – EH Bildu

Udazkeneko hego haizeak iraileko kresal usaina dakarkigunean, oraindik gogora dezakegu irailaren 14ko igandea: Kontxako estropada eta emakume arraunlarien ahalegina, poza, urtetako lana agerian geratu zenekoa. Zirrara berezia eragin zigun hainbeste oztoporen gainetik kirolari lotuta jarraitzen duten emakumeak ikusteak, Kontxako estropada ez ezik, emakumeek arrotz zaizkien uretan lehiatu behar dutelako egunero eta kirolean nabarmen. Garaipen txiki bat zela sentitu genuen, emakume arraunlari guztien garaipena, emakume kirolari guztiena, emakume guztiena eta jendarte osoarena. Udazkeneko hego haizeak dakarren kresal usainarekin egun hura gogoratzean, irribarrea sortzen zaigu ia oharkabean.

Irailaren 14ak argi-ilunak izan zituen, ordea. Egunean bertan eta biharamunean kezkaz ikusi genuen hedabide batzuentzat emakumeen estropada ez zela existitu ere egin, edo beste batzuk gizonen estropadaren “telonero” gisa tratatu zituztela. Are gehiago, gure hedabide publikoa denak, EiTBk, titularretan gizonen estropadaz soilik hitz egin izanak eta emakumeen estropadari bazterreko lekua emateak. Are gehiago, Hego Euskal Herrian gehien saltzen den prentsa gehienak emakumeen estropada ezkutatu izanak. Egia da hedabideek kirolean emakumeak baztertzea edo ezkutatzea ez dela kontu berria, baina bai larria. “Normala da”, “beti horrela izan da” eta antzeko argudioek ez gaituzte asebetetzen. Atzo normaltzat ematen genuena ez da gaur normaltzat daukaguna.

Kirola, eta bereziki lehiaketara bideratutako kirola, gizonen espazioa dela adierazten digute etengabe. Hedabideetako titularrak eta irudiak gizonenak dira, gizonak jokalari titularrak, gizonen partida da kirolarena eta emakumeak aulkian geratzea tokatzen zaie; ikusle gisa edo ikusiak izateko gisan, azafata, animatzaile edo bikotekide-ederraren paperean, ikuskizunari glamourra ematen. Lehenago ezagutuko dugu futbolari izar baten bikotekidea, emakume futbolari puntako bat baino. Ez al da hala? Esaera batek dioen bezala, denok jolastu ezean, baloia zulatuko dugu, eta agian iritsi da ordua. Hemen ez dugu denok jolasten eta, are gutxiago, antzeko baldintzatan.

Kezkaz begiratzen diogu kirolari, ikusita osasungarri eta gozagarri izan daitekeena nola bihurtu den patriarkatuaren gotorleku, hedabide nagusien konplizitatearekin. Kirola eta hedabideak balio, rol eta estereotipo sexisten sorburu inportantea dira gaur egun. Gizon kirolariak izar eta heroi bihurtzen dituzte, mutikoentzat erreferente eta eredu bakarra sortuz, mutikoek ondo ikas ditzaten gizon arrakastatsu izateko behar dituzten ezaugarri eta jokabideak. Neskek, berriz, segituan ikasten dute mezua: “kirola ez dela neskentzat”, nahiz eta ezkon daitezkeen kirol izar batekin, eta Hello Kyttiren mundua daukatela zain.  Bestelako erreferenterik ez daukate apenas.

Kezkatuta gaude kirol-ikuskizun handiek eta hedabideek, kirolaren aitzakian, zabaltzen dituzten mezu eta irudiekin, erreferente eta eredu matxistak sortzen eta indartzen etengabe. Munduko saskibaloi txapelketa Bizkaitik pasa berri zaigu eta esatari baten komentario matxista dela eta ez dela zalaparta sortu da, ikuskizun arranditsu hori erabat matxista zela aipatu gabe, protagonistak gizonak zirela ahaztuz eta emakumeek animatzaile edo azafata gisa parte-hartzea beste aukerarik ez zutela. Horregatik, uste dugu urgentea dela erakunde publikoek esparru honetan parekidetasunaren alde egitea. Gaiari heldu behar diogu udako kresal usaina neguko ipar haizeak izoztu baino lehen. Ez gaude prest gure seme-alabak sexismoan hezteko; ez dugu haientzat jendarte sexistarik nahi. Pertsona aske nahi ditugu.

Ordezkari politikook eta bereziki erakunde publikoek badugu ardura eta gaitasuna egoera hau iraultzen laguntzeko. Horretan saiatuko gara guretik. Hasteko, gure kezka helaraziko diogu Emakunderi eta ekimenak abiatuko ditugu Gasteizko legebiltzarrean. Eduki matxistak zabaltzen dituzten hedabideak diru publikoz lagundu behar dira, publizitate instituzionala emanez?Balio eta estereotipo sexistak indartzen dituzten kirol-ikuskizun handiak diru publikoz lagundu behar dira? Galdera hauexek egiten dizkiogu Jaurlaritzari eta eskatu diru publikoa 0 izan dadila hedabide eta kirol-ikuskizun hauentzat. Alferrikakoa da emakumeen kontrako eraso agerikoenen aurrean txapa morea jartzea, eraso horien oinarrian dauden desberdintasunak gainditzeko ezer egiten ez badugu. Has gaitezen serio jokatzen.

Naiz-en argitaratua

Berriak

Alardea: Ezer berririk ez. Ala bai?

Laura Gomez – Gizpuzkoako Foru Aldundiaren Berdintasunerako Zuzendari Nagusia

Hondarribiko Udalbatzak, EAJ, PP eta H1! alderdien babesarekin, duela gutxi eskatu dio Jaizkibel konpainia mistoari bere estrategiaren inguruko hausnarketa sakon bat egiteko eta, horrez gain, bere babes osoa erakutsi dio alarde pribatuari, hondarribiar gehienak horren aldekoak direla argudiatuz. Aldi berean, Hondarribiko alkateak eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak, biak EAJkoak, Alarde Fundazioaren lokal berriaren inaugurazioan izan dira, eta horrek garbi uzten du desfile pribatuari ematen diotela babesa. Emakunde, Arartekoa eta Gipuzkoako Foru Aldundia bezalako erakundeek egindako adierazpenek, non udalei eskatzen baitzitzaien erantzukizunez jokatzeko 20 urtez iraun duen gizarte gatazkari konponbideak bilatzeko, Alarde Fundazioaren erantzun haserrea eragin zuten, berriz ere.

Beraz, pentsa liteke hainbesteko mugimenduan ez dagoela ezer berririk. Edo bai. Susmoa daukat oraingoan aldea dela mugimendu horiek, hain zuzen ere, ezer ez aldatzea nahiko lukeenarentzat gauzak lekuz aldatzen ari direla imajinatzeak sortzen duen urduritasunaren ondorio direla. Eta badute urduri egoteko arrazoia, hiru erakunde (Gipuzkoako Foru Aldundia, Arartekoa eta Emakunde), lehenengo aldiz, elkar hartuta ari baitira lanean konponbideak bilatzen eta aho batez eskatzen udalek ere haiekin bat egin dezatela. Eta Eusko Jaurlaritzak duela gutxi egindako azterketa soziologiko batek erakusten duelako hainbeste aldarrikatzen dituzten gizarte gehiengo horiek jada ez direla beraiek dioten bezalakoak: hondarribiarren %72k gatazkarentzako konponbideak eskatzen dituzte, %84k adierazten dute oraingo jaiak tristura, lotsa, gogaitasuna eta haserrea sorrarazten dizkiela, eta %43k formularen bat nahi dute emakumeek parte hartzeko aukera izan dezaten, baina ez orain bezala. 

Egoera berri horren aurrean, Hondarribiko Udalaren eta Alarde Fundazioaren erantzunak zahar usaina dauka. Antzua, frustragarria eta oso mingarria izan dela frogatuta dagoen eta, gainera, onartezina eta arduragabea den jarrerarekin jarraitzen du Udalak: hots, Alardea bezalako topaketa kolektiboko gune nagusi bat pribatizatzea funtsezkoa den berdintasun eskubidearen betetzea saihesteko; hain zuzen ere, eskubide hori betetzea basakerian ez bizitzeko gizarte talde modura hartu ditugun akordioetako bat da. Alarde Fundazioak, hasteko, biktimizatu egiten du bere burua erakundeek bultzatutako lintxamenduaz hitz eginez, Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat arazo nagusia ez baita Alarde Fundazioa izeneko antolakuntza pribatua, Udalaren jarrera baizik. Eta, bigarrenik, gezurra esatea erabakitzen du Jaizkibel konpainia pasatzen denean protestak egiteko estrategian inolako erantzukizunik ez duela esatean. Urteak daramatzate ekintzak antolatzen berdintasunezko partaidetza defendatzen dutenak ahultzeko eta iritzia azaldu ez dutenak hertsatzeko; hala, haien isiltasuna aprobetxatzen dute gehienen babesa dutela aldarrikatzeko.

Beraz, zertan gara gatazka honen konponketari dagokionez? Ez dauzkagu konponbideak, baina bai bide horretan gidari izan behar ditugun zenbait elementu eta printzipio.

Erakundeen arteko elkarlana ezinbestekoa da, Alardearen auzia agendan sartu baita herrialde mailako arazo gisa; horrelako beste gizarte gatazka bat berriz gertatzea ekidingo duten irakaspenak ateratzeko aukera ematen digulako; eta helburu bakarra konponbideak bilatzea izatea ahalbidetzen digulako, gatazkaren inguruan dauden alderdikeriak gainditzea eta arma moduan ez erabiltzea lortzeko.

Udalak dira egoera hori aldatzeko gakoa. Adorea behar dute gizarte gatazka bat dagoela aitortzeko, ahots guztiak entzuteko —ez baita gehiengoentzat gobernatzen, gizarte osoarentzat baizik— eta zintzotasunez konponbideen bilaketan inplikatzeko. Beti esan diegu ondoan izango gaituztela laguntzeko, erakunde publiko gisa legitimizatzen gaituenaz arduratzea erabakiz gero: arazo kolektiboak konpontzea.

Konponbide-bilaketak taldean baretasunez eztabaidatzeko gai izan behar du, Alardearen eta haren kuestionamendu kritikoaren inguruko tabuak apurtzeko. Baina eztabaida horietan ezin da ahaztu jaiak errituak direla, elkarrekin bizitzeko hartu dugun erabakia eta adostutako kontratu bati jarraituz bizitzeko sinatu dugun ituna irudikatzen dituztenak. Beraz, herritarren zati batek ezin ditu modu pribatuan zehaztu jaiak eta ezin du adostutakoa ez errespetatu. Horrenbestez, edozein konponbidek eskatuko du jaiak publikoak eta berdintasunezkoak izatea, akordioaren eta adostasunaren bitartez elkarrekin bizitzea aukeratu dugunontzat bizitzeko eta gozatzeko moduko jaiak izatea, gehiengoen edo gutxiengoen mendean jarri gabe.

Berriak

Melilla: fikzioa gainditzen duen errealitatea

Diana Urrea – Alternatiba

Errealitateak fikzioa gainditzen duela diogu, baina batzuetan esaldi hori askoz ere gordinagoa izan daitekeela sentitzen dugu. Hala gertatu zait duela gutxi Melillara egin dudan bidaiaren ondorioz.

Mugan ematen den giza miseriaren arduradun zuzenak Espainiako eta Marokoko erresumak direla ziurtatzera eramaten gaituzten argudioak aipatu aurretik, ezinbestekoa da migratzaileak eta errefuxiatuak Melillara zer nolako  egoeratan heltzen diren azaltzen duen testuinguruaz hitz egitea.

Melillaz ari garenean, berehala hesia zeharkatzen saiatzen diren afrikar “uholdeen” irudia datorkigu gogora. Hesia baino, hesiak direla esan beharko genuke, guztira hiru baitira; eta aurki lau izango dira, Maroko eraikitzen ari den hesi berria gehituta. Afrikar hauetariko gehienak gizonezkoak dira. Emakumeak ordea, txalupetan edota muga-zeharbideetatik sartzen dira; bertatik egunero komunikabideentzat ikusezinak diren 20.000 eta 30.000 lagun artean igarotzen direla.

Gauzak horrela, azpimarratu beharreko lehen faktorea generoa da. Beste behin ere, emakumezko migratzaile eta errefuxiatuek ondorio latzak pairatzen dituzte: guztiek sexu erasoak jasotzen dituzte etengabe sorterritik atera eta helmugara heldu arte; gehienak euren ibilbide migratzailea kontrolatzen dituzten eta sexu esplotazioa helburu duten sareen salerosketaren biktimak dira; gainera familia barruan indarkeria matxista egunero jasaten dute, eta abar luze bat. Guzti hau heriotza edo haientzat are beldurgarriagoa den zerbaiten mehatxupean; budua.

Aurretik azaldutako baldintzak guztiz lotuta daude emakume hauek duten asilo eskubidearekin. Halaber, pertsona hauen sorterria gatazka egoeran eta krisi humanitario larrian murgilduta dago; eta ondorioz, nazioarteko babesa jasotzeko zilegitasun osoa dute.  

Baina Melillara heldu eta asiloa eskatzeko asmoa dutenek, euren askatasunez mugitzeko eskubide urraketarekin topo egiten dute. Izan ere, asilo baimenaren izapideak egiten diren bitartean, debekatuta dute hiritik ateratzea eta penintsulatik libre ibiltzea. Ondorioz, penintsulara beste nolabait sartzea erabakitzen dute. Arazoa da ordurako kaleratze agindu bat jaso dutela eta horrek gerora asiloa eskatu nahi izatekotan, zailtasunak sortuko dizkiela; horrela, legez kanpoko pertsonak bihurtzen dira; oinarrizko bizi baldintzarik gabe, prekarietate sozial eta ekonomiko larrian bizitzera behartuta egongo diren etorkinak. 

Argitu beharra dago Espainiako Gobernuak ez duela oraindik sexu esplotazioa helburu duen pertsonen salerosketa asiloa eskatzeko arrazoitzat jotzen eta, ondorioz, emakumeak babesik gabe eta euren sorterrira bueltan bidaltzeko arriskupean daude.

Beste faktore garrantzitsu bat Etorkinen Aldi Baterako Egonaldi Zentroaren (CETI) gehiegizko okupazioa eta pilaketa egoera da. Egiaztatu dugunez, 480 lagun biltzeko sortutako zentro honetan 1.600 pertsona nekez bizi dira; haien artean 400 adin txikikoak. Euren bataz besteko egonaldia 280 egunekoa da.

Zentro honen beharrizan guztiei aurre egiteko 15 funtzionariok egiten dute lan, eta eskura dituzten baliabide ekonomiko eskasak kontuan izanda, zeregin hau betetzea erabat ezinezkoa da. Egoera lazgarri honen arduraduna Estatu Espainoleko Barne Ministerioa da. 

Faktore mediatikoak ere garrantzi handia dauka: komunikabide ofizialistak erabiliz, hesira salto egiten duten pertsonak kontrolaezinak direla sinestarazten zaie herritarrei. Norbaitek sinetsiko al luke egoera hauek kontrolaezinak direla, estatuaren segurtasun eta indar kidegoek eskura dituzten bero eta mugimendu sentsoreekin eta base militar marokoarrekin? zentzugabekeria hutsa da. Hala nahi izango balute, inork ez luke hesitik salto egin behar, baina zenbait hitzarmen ekonomiko sinatzen direnean, mugimendu masibo hauek ematea komeni da, arreta desbideratu ahal izateko, giza miseriaren morboa eta pertsonen salerosketa erabilita.

Zorionez, komunikabide alternatiboak daude, Espainiari lan zikina egiten dieten indar marokoarrek pertsona migratzaileei jasanarazten dieten krudeltasunaren  berri ematen digutenak. Melillako Garapenerako Gobernuz Kanpoko Erakunde baten esanetan “penintsulako herri ezberdinen burujabetza ukatzen dutenek, Marokori bere nahiera ibiltzen eta giza eskubideak urratzen uzten diote”.

Azkenik, ezin ahaztu Melillan ematen den esklabotza mota ikusgarriena: “Emakume garraiolari” delakoak. Emakume marokoarrak dira, Espainia eta Maroko artean 30 eta 100 kilo bitarteko fardelak euren sorbaldetan eramaten dituztenak, 2 euroren truke. Auzo Txinatarretik igaro besterik ez dugu behar pairatu behar izaten dituzten izugarrikeriez ohartzeko.

Baina zerbait azpimarratzekotan, duintasuna izango litzateke. Mundu zeken eta bidegabe batean gizaki batek jasan dezakeen guztia jasan ostean, edozein bidetik mugak zeharkatzen dituzten milaka gizon-emakumeei, Estatu espainol eta marokoarrek inoiz kendu ezin izango dieten duintasuna, hain zuzen ere.

Mugarik gabeko mundu baten alde, non herrien arteko elkartasuna eta herritartasun unibertsala oinarrizko printzipioak izango diren; gaur inoiz baino gehiago, Euskal Herri libre eta internazionalista bat aldarrikatzen dugu, munduko edozein tokitan pobrezia eta bidegabekeria pairatzen duten pertsona eta herri guztien mina bere egingo duena.

Argitaratu izan da, besteak beste:

Ahotsa.info eta Ozenki webguneetan.

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/t31.0-8/10532325_921584127858904_8223132021791970165_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10457389_921583914525592_770403091804003351_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10497292_921583921192258_2981816096046544466_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpf1/t31.0-8/10547369_921584001192250_7142990125952579762_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-g-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/t31.0-8/10535779_921584027858914_198461352626954479_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xaf1/t31.0-8/10572203_921584077858909_9056584540340134860_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/t31.0-8/10517308_921584184525565_5475852870746427544_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-b-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xap1/t31.0-8/s960x960/1889080_921584211192229_8860629059750369364_o.jpg

https://fbcdn-sphotos-h-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/t31.0-8/10553743_921584221192228_8235299782313136558_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/1537544_921584277858889_8216496498213771208_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpf1/t31.0-8/10295897_921584301192220_7814162715301170349_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10497141_921584324525551_9050137041099940671_o.jpg

https://scontent-b-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/t31.0-8/10495344_921584361192214_1408028507051181404_o.jpg

https://scontent-a-mad.xx.fbcdn.net/hphotos-xpa1/t31.0-8/10498315_921584354525548_329560118946672805_o.jpg

Berriak

Maroto, arrazista ezjakina edo asmo txarrekoa?

Toni Ramos eta Cristina Bereziartua – Alternatiba Araba

Maroto jauna, egunotan egin dituzun adierazpen arrazista eta xenofoboen aurrean, gure gaitzespenik irmoena ozen adierazteko beharra sentitzen dugu. Ez dakigu herritarrekin nahita aritu zaren gezurretan edo zure ezjakintasuna azaldu besterik ez ote duzun egin ziurtatzean aljeriarrak eta marokoarrak laguntza sozialak jasotzeko Gasteizen erroldatzen direla. Zure iruzur sozialaren aurkako gurutzadaren datuak ikusita, argi dago erroldatik kanporatutako pertsona gehienak, %75, bertakoak direla, eta %18ra ere heltzen ez direla jatorri magrebtarrekoak. Ez legoke gaizki zurea bezalako kargua dutenek informazioa bilatzea halako salaketa larriak egin aurretik, are gehiago herritar guztiek -zuk ere bai- dakitenean zure alderdiko bulego dotoreetan esertzen direnetako asko iruzurrarekin eta ustelkeriarekin harreman zuzena dutela, herritarren lepotik gainera, diru publikotik milioika euro desagerrarazten dituztela. Beraz, zuzenagoa litzateke esatea zu zeu, PPkoa izate hutsagatik politikari ustela zarela, pertsona jakin bat magrebtarra izateagatik iruzurra egiten duela esatea baino.

Zoritxarrez, zure adierazpen arduragabeekin ohituta gaude dagoeneko, are okerrago, ildo beretik doazen politikak ezartzera ohituak gaituzu, Frantzian Le Pen bezalako muturreko eskuindarrek babestutako politiken parekoak direla. Mota honetako diskurtsoak, Maroto jauna, arrazakeria eta xenofobiaren txinparta piztu besterik ez dute egiten krisiak kolpatutako gizartean, etorkinak egoera horren errudun bilakatuta. Baina egoera hau, zure alderdiak Gasteizko Udalean, Arabako Aldundian zein Espainiako Erresumaren Gobernutik ezarritako politiken emaitza zuzena dira. Zure hitzak gezurra baino askoz gehiago dira, gizartean pentsamolde faxistari bide egiten dion pozoitzea ekar dezakete.

Oker dabilena, are gehiago oker dabilena alkatea denean eta herritarrei kalte egiten dienean, okerra zuzendu eta publikoki barkamena eskatu behar du. Baina egia esanda, ez dugu uste hala jokatuko duzunik, zure politika arrazista eta xenofoboak aldatuko dituzunik uste ez dugun bezala. Ez dirudi, halaber, arduraz aritzearen argia piztuta diskurtso populista lagako duzunik hitz pedagogikoak eta arrazoituak erabiltzen hasteko. Eta benetan diogu, Maroto jauna, gustatuko litzaigukeela honetan oker dabiltzanak gu izatea. 

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X