Etiketa: Iritzia

Esku-hartze humanitario militarra Libian? > Alternatiba

Alternatibako internazionalismo mahaia
Ilustrazioa: Jared Rodriguez (truthout.org)

NBE Nazio Batuen Erakundeko Segurtasun Kontseiluaren 1973 ebazpenak Libiako aire espazioaren itxiera ezartzetik haratago doa, gizarte zibila babesteko beharrezkoak diren bitarteko guztiak erabiltzeko eskubidea ematen dio Nazioarteari. Bonbardaketak zein zibilen heriotza masiboak salatzeaz gain, Alternatibak ezezko biribila eman nahi dio errealitatearen irakurketa zital bezain bipolar honi. Eraso militarrak klase eta herrialde menderatzaileen logikari erantzuten dio, nazio subiranotasunaren kontzeptua berrikusiz eta esku hartze humanitarioa kapitalismoaren orden berri gisa ezarriz.

Libian inori kezkatzen ez zaiona bertako gizon-emakumeak dira. Hipokratesen printzipio zaharraren arabera, “minik ez egitea da lehena”, baina zibilen erailketak)milaka errefuxiatu eta kalte ekologikoak eragiten dituen eraso militarrak printzipio hori zapuzten du. Bonbardaketek ez dute ezer konpondu, krisia areagotzea baino ez dute ekarri. Zer dela eta ez dira aztertu Afganistan edo Irakeko eraso militarren emaitzak?

Erasoaren benetako arrazoiak zibilak babestetik oso urrun daude: petrolioa, transnazional handien interesak eta zonaldearen kontrol geoestrategikoak baitira benetako zergatiak. Gainera, mendebaldeko herrialdeen hipokresia salatu nahi dogu, azken hauek Libiako errepresioa eskandalutzat omen dute, baina, aldiz, euren aliatu Israel, Saudi Arabia, Maroko, Kolonbia eta enparauek egiten dutenarekin ez jakinarena egiten dute ahaztutako gatazketan hildako milaka lagunak aintzat hartu gabe.

Bestalde, erasotzeko erabakia hartu dutenen lagun-mina izan da Libiako diktadorea duela gutxira arte. Errepresioa, torturak eta sarraskiak onargarriak dira diktadurak eraginkorrak diren bitartean. Espainiako estatuan hiprokresiaren erakusgarri patetikoenak dira Erregea, Aznar, Zapatero, Gallardon (alkateak Madrilgo Urrezko Giltza eman zion Gadafiri) eta milioika euro irabazi dituzten enpresariak. Neurri bikoitzaren erabilpena argi islatzen da euren kanpo-politikan, giza-eskubideen babesaren nazioarteko sistemaren aldeko apustuaren ahulezian zein nazioarteko azterketa egiteari behin eta berriz eman dioten ezezkoan.

Nazio Batuen Gutunean eta Nazioarteko Justizia Auzitegiko ebazpenetan oinarritutako egungo nazioarteko ordenamenduak debekatzen du estatu baten subiranotasun nazionala indarrez urratzea, Segurtasun Kontseiluak onartu ezean. Libiako erasoak mahai gainean jarri du berriro ere Nazio Batuetan erreforma demokratiko sakona egiteko beharra.  NBEko partaide izateak honako konpromiso hauek suposatu beharko lituzke: Nazioarteko Zuzenbidearen onarpena eta gerrari uko egitea; gatazken konponbide baketsuaren aldeko sistema bati men egitea; Estatuen pixkanakako desarme prozesua  finkatzea; Estatuetako ordezkaritza proportzionala bermatzeko sistema bat ezartzea Biltzar Nagusian; beto eskubidearen amaiera Segurtasun Kontseiluan eta nazioarteko ekintzen kontrol judizialaren indartzea eta Hagako Nazioarteko Justizia Auzitegiaren epaiek bete beharreko izaera lortzea.

Libiako gizarte zibilak kezkatzen gaitu eta Gadafi diktadorearen praktikak errefusatzen ditugu, baina eraso militarrak erregaiarekin amatatu nahi du piztu den sua. Hona hemen gure apustuak: diplomaziaren eta negoziazioaren alde, krisi uneetan bitartekari eta nazioarteko begiraleen alde, erasoan gastatutako baliabide ekonomiko guztiak bake prozesu batean inbertitzearen alde, armen salmentaren erabateko debekuaren alde, diktadurekin amaitzeko eta boterea eskuratzeko bide demokratikoak ahalbidetuko dituzten prozesu demokratizatzaileen sustapenaren alde, eta talde minoritarioen segurtasuna bermatzearen alde. Hau da, Alternatibak gatazkarik ez gertatzeko aurretiko lana lehenesten du ekintza humanitario militarren aurrean.

Nork erabakitzen du gobernu bat ez dela zilegi edota giza-eskubideak sistematikoki urratzen dituela? Hori baita gakoa. Egungo nazioarteko egoera ikusita, ez zaie galdera hauei behar bezala erantzuten. Bistan da ez direla sakratutzat jo behar estatu subiranotasuna edota esku-hartze eza bezalako kontzeptuak, baina ezin dira berrirakurri homogeneizazio neoliberalaren mesedetara. Argi izan behar dugu potentzia handiek jomuga dituztela kapitalismoa eta mugak ezabatzen dituen merkatu bakarra. Interbentzionismo humanitarioa orden neoliberal berriaren tresna bikaina da, izaera militarra eta humanitarioa batzen dituena, hain zuzen.

Berriak

Petrolio gosea demokraziaz mozorrotzen denean > Xabier Letona

Xabier Letona
Argia (ARGIAren 2270. zenbakian argitaratua)
Argazkia: Nasser Nouri

Petrolioa Libiari egindako erasoaren muinean dagoela pentsatzeko arrazoiak ugariak dira, erasoaren arrazoi nagusia zibilen defentsa dela pentsatzeko baino askoz gehiago. NBEko 1973 ebazpena, zibilen babesean oinarritzen da, baina orain arte Frantziak, Erresuma Batuak eta AEBek gidatutako koalizioaren armek ez dela hala erakusten dute, Gaddafiren kontrolpeko era guztietako azpiegiturak suntsitzen ari dira eta. Horren ondorioz, Gaddafiren aurkako operazioari babesa eman zion Liga Arabiarrak adibidez, erasoen izaerarekiko desadostasuna erakutsi du.

Libiako erregimenaren erorketa helburu, eta Irak eta Afganistango inbasio zuzenen akats eta arriskuetatik ikasita, Mendebaldeko indarrek Libiako azpiegiturak gogor kolpatu eta oposizio armatua indartzea izango dute helburu. Hasiera ezagutzen dugu jada, baina eraso militar hauen esperientziak dioskunez, amaiera aurreikustea oso bestelako kontua da. Beste hainbatetan ere Mendebaldeak bere interesak babestu ditu, baina bertako herritarren egoera okertuz (Irak, Afganistan, Somalia…).

Petrolioa da lehena, ez herritarrak. Marokon (bertakoekin eta sahararrekin), Aljerian, Yemenen, Barhein-en eta Palestinan, besteak beste, zibilen aurkako errepresioa oso gogorra da, baina ez dira gisa horretako neurriak hartzen. Berdin munduko beste hainbat lekutan, hasi Txinatik eta Honduraseraino. Mendebaldeak bere interesen alde egiten du, ez diktadurek zapaldutako herritarren alde.

Libiako petrolioaren %75 Europako Batasunera doa: Italiara %32, Alemaniara %13,4, Frantziara %10, Espainiara %8,6… Eta munduko petrolio erreserben zerrendan, Libia 9.ena da. Une honetan petrolioaren prezioan oso garrantzitsua da eta petrolioa gero eta eskasago izango den munduan estrategikoa.

Aitortu behar da, alabaina, eraso militar honek Bengaziko matxinatuak eta zibilak babestu egin dituela. Zantzu guztien arabera, eta ikusirik Gaddafiren armada nola ari zen irabazten gerra, badira arrazoi asko pentsatzeko Bengazin mendeku odoltsua gauzatuko zuela. Benetako helburua balizko sarraskia eragoztea balitz, ordea, nahikoa izan zitekeen Bengaziko Gaddafiren indarrak geldiaraztea eta gainerakoan indar diplomatikoa erabiltzea. Errepresio basatietarako lekurik ez dagoela argi utzita, ondorengo guztia libiarrei dagokie konpontzea, eta NBEk horretarako laguntza guztia eskaini beharko luke. Berdin beste herrialde arabiarretan ere.

Ez dago argi orain zer gerta litekeen, baina epe laburrean bi eszenatoki bederen aurreikus litezke. Bata, nazioarteko erasoak aurrera jarraitzea eta Gaddafiren erregimena barrutik ere lehertzea (desertzioak…). Beste eszenatokia luzeagorako litzateke: Libia bitan zatitua geratzen da, erregimena mendebaldean eta matxinatuak ekialdean, eta gerra luzearen ondoren eta Mendebaldeko potentzien sostenguarekin, matxinatuek irabaztea. Era batera ala bestera, argi dago Gaddafirenak egin duela.

Hori bai, beste behin ere, argi geratu da Mendebaldeko herrialde askoren hipokrisia. Azken urteotan denok ikusi dugu telebista eta argazkietan nola ibili den Libiako koronela hiriburuz hiriburu Italian, Frantzian, Espainian… 2005etik 2009ra Alemaniak ia 86 milioi euro saldu zizkion Libiari material militarrean; oraingo erasoekin Frantziak berak Libiari saldutako Mirage hegazkinak lurreratuko ditu agian; eta Espainiak otsailaren bukaeran agindu zuen etetea Libiara saltzen ari zen material militarra…

Herrialde arabiarretako matxinaden funtsa, beren diktadurekiko duten jasanezintasunean dago; pobrezia eta beste hainbat eragile leherkari izan dira. Urtea joan urtea etorri –eta petrolioa eta Israelekiko babesa beti muinean–, diktadura horiek Mendebaldeko sostengua izan dute eta honek bere kasara maneiatu ditu, orain Sadam Hussein Iran-en aurka erabiliz, edo gero Ga­ddafi Al Kaedaren aurka. Lehen kolonialismotik, gero postkolonialismoz jantzita.

Benetako helburua herrien garapena, zibilen babesa eta demokrazia baldin bada, testuinguru horretan ez da lekurik Mendebaleko politika paratxutistentzat. Erantzun bakar eta sinplistarik ez duten egoera konplexuak daude matxinada arabiarren baitan. NBEk diktadura ororen aurka ari diren herritarrak sostengatu beharko lituzke, beti ere zenbait printzipio nagusi eginez: herritarren interesa, herrialdeen soberania eta indar militarra azken baliabidea dela. Baina hori ez da samurra izango, batetik Mendebaldeko herrialde nagusiek oraindik orain beren interesak lehenesten dituztelako; eta bestetik, eredu izateko etxetik hasi behar delako. Esaterako, noizko NBEko erreforma, herrialde nagusien beto eskubidearekin amaitzeko?

Berriak

Emakumezkooi eragiten digun krisia iraunkorra da, krisi historiko hau emakumezko guztion artean ordaintzen ari baikara

Martxoaren 8a, emakumezkoon nazioarteko eguna, ospatzeko eguna ez ezik, bada borroka eguna ere. Emakumeek urte luzeetako borroketan lortutakoak ospatu beharrekoak dira. 1911. urtetik hona bozka emateko eskubidea, hautetsia izatekoa, lanpostu duina izateko eskubidea… gaur egun lorpen zerrenda luzea ospa dezakegu hamarkadetan feminista mugimenduek egindako borrokaldiei esker.

Baina gaur egun ere Martxoak 8 borroka egiten jarraitzeko eguna dugu, oraindik eskubide ugari lortzeke baitaude. Itxurazko berdintasunaren azpian, emakumezkoek lortutako eskubideen eta guztiontzako aukera berdinen azpian, bazterketa eta berdintasunik eza agerian dago-eta. Horregatik borrokan jarraitu behar dugu, oraindik emakumezkoen hiritartasun osoa aldarrikatzea beharrezkoa delako, arazoen sustraiei ekiten ez dieten zatikako konponbideak eta behin behineko neurriak aski ez direlako, sistema patriarkal eta kapitalistak ez dituelako emakumeen eskubide guztiak aitortzen eta errespetatzen.

Eta aurtengo martxoaren 8an, herritar askori eragiten dion krisi basatia leundu asmoz neurrien inguruko informazio-jasa pairatzen ari garela, euskal emakumezkook egiturazko krisi iraunkorrean bizi garela salatu nahi dugu. Egungo krisiak gizonezkoei  ere eraginda, sistema hau jasangaitza dela erakutsi du. Hala ere, gaurkoan bozgoragailuarena egin nahi dugu, emakumezkooi eragiten diguten krisiaren alderdi desberdinak zabaldu asmoz. Hala, bereziki emakumezkook krisia pairatzen dugu:

* lan merkatura sartzen garenean, prekarietate tasarik altuenak sufrituz, ardurarik txikieneko lanpostuetan kokatuz, lan-iraunkortasunik gabe, ia promoziorik aukerarik gabe eta gizonezkoek lan bera egiteagatik kobratzen duten soldata baino txikiagoa jasoz. Gainera emakumezko gehienak lan arlo zehatzetan kokatuta egoten dira, hala arlo sozialean edo zerbitzuetan nola zaintza arloan, eta lan arlo horiek krisi eta aldaketa ekonomikoen eraginak sufritzen lehenak izaten dira.

* jendea zainduz edo etxean lan egiten dugunean, errege dekretu batek babesik gabe eta bazterketa egoera iraunkorrean jardutera behartuta. Zahar-egoitza edo etxez etxeko zerbitzu enpresa batean lan egiten dugunean, arloaren pribatizazioak gure eskubide guztiak kentzen dizkigulako.

* enpleguaren eta gure haurren hazkuntzaren artean hautatu behar dugunean, eta biak bateragarri egitekotan lagundu nahi omen duten neurriak –jardunaldiaren murrizketak, baimenak, etab.- hartu behar ditugu, nahiz eta gizonezkoek zaintza ardurarik gabeko gizonezkoentzat pentsatutako lan merkatuan bateragarritasun ideal hori ezinezkoa izan. Emakumezkoen etorkizuneko prekarietatean sakonduko duten neurriak dira, zeren eta laguntza sozial horiek gure lan bizitza osoan kotizatutakoari lotuta baitaude.

* menpekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzen ditugunean, eredu familista oinarri, laguntza eta babes guztia behin behinekoa izaten da, zaintza familiaren ardura dela ezarriz, eta zer esanik ez, gaur egun ere lan honek emakumezkoen gainean jarraitzen du.

* urrutitik aukera berrien bila Euskal Herrira etortzen garenean, lanposturik prekarioenak hartzera behartzen gaituen jendartearekin topo egiten dugu. Gure herrialdeetan beste emakumezko batzuk menpekotasun egoeran ditugun pertsonak zainduz utzi behar ditugu, gu hemengo emakumezkoak baino “merkeagoak” izateagatik beste batzuk menpekotasun egoeran dituzten pertsonak zaindu ditzagun. Gainera lan egitearren edozer onartzeko prest egoten garela entzun behar dugu. Hori esaten dutenek badakite hiritartasun osorik gabe guk bestelako lan baldintza batzuk nekez negozia ditzakegula.

Badira krisi beraren beste alderdi batzuk ordaintzen ari diren emakumezkoak, jakina. Halaber, badira urte gehiegi ere krisi bera ordainduz, horregatik…

? Apustu ekonomiko neoliberalarekin batera aurrerapen sozialak bultzatu nahia fantasia hutsa dela adierazi nahi dugu. Ekonomia kontzeptua bera berraztertzea nahiko genuke, menpekotasun egoeran dauden pertsonen zaintza ekonomiaren erdigunean ezarriz eta ez merkatuaren menpe.

? Kontratu sozial berria aldarrikatu nahi dugu, gizonezko-langilea eta emakumezko-zaindaria binomioa erabat gaindituz. Emakumezko eta gizonezkoen arteko erantzukidetasunaren aldeko apustua egiten dugu, zaintzarako eskubideak guztiona izan behar duelakoan. Horregatik emakumezkoen eta gizonezkoen arteko kontratu berriaren alde egiten dugu, non gizonezkoek eta emakumezkook enplegua, zaintza eta boterearen alderdi guztiak partekatzea adostuko dugun.

? Emakumezkoen eta gizonezkoen artean enplegua eta zaintza benetan partekatzea ahalbidetuko duten neurrien alde egiten dugu, aitatasun baimen besterenezinak kasu.

? Zaintza unibertsalizatzea guztiz beharrezkoa da, jatorria, errenta edo beste edozein faktore alde batera utzita. Zaintza zerbitzu publikoak desegite eta ondoriozko pribatizazio prozesuaren aurrean, kalitatezko zaintza zerbitzu publikoa aldarrikatzen dugu.

? Atzerritarren legea aldatu gabe ez da posible zaintza lan arloan bazterketa eta prekarietatea amaitzea. Gaur egun atzerritar legeak zaintza arloan lan prekarioa, emakumezkoen arteko hierarkizazioa eta emakumezko batzuen eskubideak beste emakumezko batzuen eskubideen gainean ezartzea ahalbidetzen baitu.

? Etxe barruko enplegu erregimena lehenbailehen aldatzeko eskatzen dugu. Etxe barruko langileak aitortzea ezinbestekoa baita, noski, horren baitan paperik gabeko emakumezko etorkinei soldata duinerako, atsedenaldirako eta gizarte segurantzarako eskubidea aitortu eta errespetatu behar zaie.

? Atzerritarren legea eta menpekotasun legea ikuspegi feminista kritiko batetik berraztertzea proposatzen dugu.

? Laster espainiar Estatuan onartu nahi duten pentsio erreforma arbuiatzen dugu, kotizazio oinarri txikiagoak izateagatik emakumezkoak kaltetuenak izango baitira.

? Eskola eta ikastoletan hezkidetza oinarri duten ereduak bultzatzeko eskatzen dugu, txikitatik gizonezkoak eta emakumezkoak pertsona autonomo bihur daitezen. Hala, bai batzuk bai besteek zaintza –besteena eta beraien buruarena- nola egin ikasi behar dute.

Krisian bizi izatera zigortuta ez gaudelako…GORA EMAKUMEON BORROKA!

Berriak

Zaintza duinaren alde > Amaia Agirresarobe (Alternatiba)

Ongizate estatuaren desegite prozesuak aurrera darrai. Iragan astean, gure begien parean gorpuzten ikusteko aukera izan genuen. Izan ere, kapitalismo basatirako bidean hartu den trenaren isla baino ez da Bizkaiko Batzar Nagusiek onartuko duten Mendekotasuna duten Pertsonen eta Ezinduen Egoera eta Beharrizanen Txostena.

Txostenak zaintza lanetan eredu mistoa sustatzea bultzatuko du hemendik aurrera egingo diren arauetan. Hau da, kudeaketa publikoa eta pribatua uztartuko ditu. Hala, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema publikoa sortzeari uko egingo zaio, eredu pribatua zabaltzeko asmoz. Txosten berriaren Alde agertu direnek zaila izango dute herritarrei azaltzea ongizate kolektiboan atzera egin izana. Guretzat bidegabekeria besterik ez da, izaera publikoa duenaren aurkako bidegabekeria.

Kapital metaketaren eta erantzukizun publikoa murriztearen aldeko apustuak berretsiko dituzte, honenbestez, Batzar Nagusiek. Apustu sendoak dirudite. Florentino Perezek pozaren pozez hartuko du berria, dudarik gabe. Enpresaburuari parez pare zabaldu baitizkio ateak Bizkaiak, bere hamaikagarren filialaren bitartez zaintzari esker aberasten jarrai dezan. Zaintzagatik birritan ordaindu beharko dutenek, aldiz, ez dute pozik egoteko inolako arrazoirik izango.

Ordainketa partekatua; horixe baita, antza, herritarren zaintzarako eskubidea bermatzeko aurkitu duten ustezko finantzabide bakarra. Ordainketa partekatua baino, berrordainketa deitu beharko litzaioke. Desadostasunak irudikatu nahi dituzten arren, euskal erakundeak ados daude jarraitu beharreko ereduan: Euren gain dauden zerbitzu publikoen kostuak murriztu nahi dituzte, erantzukizuna familiengan utzita. Erakunde publikoek euren erantzukizunari uko egiteak nori egingo dio kalte? Mendekotasuna duten pertsona eta ezinduei, noski.

Ordainketa partekatua herritarren arteko elkartasunarekin lotu ohi dute neurri honen aldekoek. Guk, aldiz, argi daukagu hipokresiaz jantzitako elkartasuna eskatzen ari direla. Behin eta berriro erakutsi dute ez zaiela axola kontzeptu hau perbertitzea euren mesederako baldin bada. Izan ere, ordainketa partekatua bera da elkartasun eta berdintasun kontzeptuak zapuzten dituena. Sistema honen ondorioz, norberaren ordaintze ahalmenaren araberakoa izango da bakoitzak jasoko duen zaintzaren intentsitatea, edukia eta kalitatea.

Urteak dira Bizkaiko Foru Aldundiak zergak barkatzen dizkiela diru sarrera gehien eta ondarerik handienak dituztenei. Ondorioz, langileriari egotzi diote fiskalitatearen ardura. Arazoa, beraz, diru falta da. Gehien dutenei barkatu dieten dirua da, hain zuzen ere, orain inoiz baino gehiago behar dena. Besteak beste, aberatsenei ondare zerga kendu zaienetik urtean barkatzen dizkieten 106 milioi euroak.

Bestalde, Aldundiak azpikontratazio prozesuak sustatzen ditu aspalditik, prekarietatea berezko ezaugarria duen sektore baten egoera jasangaitza areagotuz. Hala, arlo publikoari zein pribatuari dagokionez, baldintza duineko lanpostu gutxi eskaintzen dira zaintzaren arloan, gehienak prekarioak baitira. Txostenak zabaldutako bideari ekinez gero, egoerak okerrera egiten jarraituko du. Izan ere, gero eta zailagoa izango da kalitatezko zaintza bermatzea, lan hori produktibitateak eta etekin ekonomikoek baldintzatzen badute.

Jakin badakigu klase behartsuenek pairatu ohi dituztela lan baldintzarik kaskarrenak. Kasu honetan, argi dago prekarietateak emakumezkoen eta, batez ere, emakume migratzaileen eskubideak kolokan jarriko dituela. Gure ustez, berebiziko garrantzia dauka arlo honetan dauden aukera desberdinak ezagutarazteko lanak.

Heldu da garaia zaintza lanak familien eta, bereziki emakumeen, ardura direlako ideia alde batera uzteko. Horrela, mendekotasunak beharrezkoak dituen politika publiko aktiboak abiarazi behar dira, benetan eraginkorrak izan daitezen baliabideak jarrita. Kalitatezko zaintzak bermatzeko bidean, ezinbestekotzat jotzen ditugu lansari duinak, lanari lotutako eskubide sozialen onarpena eta gizartean ikusezinaren eremura sokoratu duten errealitatea azaleraztea.

Txostenak, aldiz, pribatizazioa txalotzen du emakumezkoen enplegu-tasa handitzen lagunduko duelakoan. Langileen eskubideen bermea, ordea, airean utziko dute. Alternatibaren hausnarketan esanahai orokorragoa dauka lanak, (lana kontzeptu globalaltzat dugu), soldatapeko enpleguaz gain gizartearen iraunkortasunari eusten dion edozein beharrezko jarduera barne hartzen duela. Beraz, zaintza lanak, batez ere emakumeen ardura izan direnak, lan gisa hartzen dugunaren funtsezko atala da.

Aitzitik, ordainketa partekatuaren sistemak ez die mesederik egingo etxeko langileei. Izan ere, diru beltzez egindako kontratazioek ordainketa partekatua baino merkeagoa izaten jarraituko dute, formaltasun eta berme faltari eusteko aitzakia bilakatuz. Honen ondorioz, emakume migratzaileek zail izango dute erregularizazioaren bideari ekin ahal izatea eta are zailagoa izango dute ogibidez aldatu ahal izatea.

Hori gutxi balitz, testuak sendi barruko zaintzak eta zaintzaileak hobesten ditu edo, zehazkiago esanda, emakume jagoleen papera berrindartzera dator. Gure ustez, neurri honek emakumeak lan mundutik aldentzea besterik ez du eragingo. Bistan da etxeko langileen Gizarte Segurantzako erregimen bereziaren prekarietatea eta kalitate eskasa. Beraz, jagole hauek 45 eta 65 urte bitarteko andrazkoak izanda, ezin izango dute prestaziorik jaso.

Hau guztia ikusita, guk argi daukagu Aldundia aukera bikaina galtzen ari dela behar duten herritarrei eta sektore honetan diharduten langileei merezi duten aterabide duina eskaintzeko. Bizkaia, ostera, produktibitateari eta etekin ekonomikoei begira jarriko da, betikoen mesedera, alegia. Gauzak horrela, familiek eta, batez ere, emakumeek zaintzaren ardura bere gain hartzen jarraitu beharko dute.

http://www.leioa.net/uploads/520_fjm0526-ancianos.jpg

Berriak

Ez dezala jan lanik egiten ez duenak> Ander Rodriguez Lejarza (Alternatiba)

Ezer gutxi aurreratu dugu. Bi mila urte eta gero, Eusko Jaurlaritzak Pablo de Tarsoren hitzak berrartu ditu: “Ez dezala jan lanik egiten ez duenak”. Lan-eskaintza bati uko egiten dionak Oinarrizko Errenta galduko du eta erabaki horrek langabezia-prestazioarengan ere eragina izan lezake. Sorospen hau, beste batzuen artean, herritarrei beharrezko ondasunak bermatzeko helburua duen gutxieneko soldata da. Modu honetan, mezu argia helarazten dute: ez diogu zertan biziraupena bermatu behar edozein lan ordaindu onartzen ez duenari.

Parentesi bat. “Lan ordaindua” erabiltzen dut murriztaile eta baztertzailetzat jotzen dudalako “lana” eta “lan-kontratua” parekatzea. Eusko Jaurlaritzak ez du aintzat hartzen behar ordaindutik kanpo, beste lan mota batzuk badaudela, besteak beste, boluntarioak edota etxeko lanak. Baina, “zer dela eta sartu behar dira gizakiak egiten dituen jarduera probetxugarri guztiak lan-kontratu baten barruan?”, Claus Offe soziologoak galdetu zuen legez. Murrizketa hau ontzat joz gero, honako paradoxa honekin topo egin dezakegu: bere etxean ordu jakin batzuetan lanak egiten dituen lagun bat ez da beharrean ari, baina, diru kopuru baten truke, zeregin berberak beste etxe batean egiten baditu, lanbide bat dauka. Hau da, lanaren definizioa merkatuaren eskuetan uzten dugu. Izan ere, merkatuak agintzen du zeintzuk diren ordaindu beharreko lanak.

Hasieran esandakoari berrekinez, badirudi Gemma Zabaleta sailburuak uste duela biziraupenak kontrapartida bat eskatzen duela. Beraz, lagun horrek jan nahi badu, edozein lan-kontratu hartzeko prest egon behar da, baita baldintza prekarioak dituztenak ere. Antza denez, euskal Administrazioarentzat buruhaustea suposatzen du txiro batek jatekoa izatea ordaindu gabeko lan bati ekinez. Hala ere, arazo hau ez da gainontzeko gizarte-mailetan ematen. Klase horietan badaude, lan egin ez arren, jaten dutenak, kapitala edo lurrak dituztelako. Arazoa pobreak dira, berriz ere.

Azken hilabeteotan kanpaina politiko eta mediatiko ikaragarria burutu da jendeak onar dezan gutxien dutenei dagozkien laguntza publikoak kentzeko beharra. Kanpaina hura prestazioei lotutako ustezko iruzur masiboan oinarritu dute. Ez da zaila zabaldutako gezurra bertan behera uztea. Oinarrizko Errentaren inguruko iruzurra ez da %2ra heltzen. Hartzaile guztiei ikerketa bana egiten zaie urtean behin gutxienez. Kapitalari lotutako errenten azterketak, berriz, %1,2 baino ez dira. Nortzuk ikuskatu beharko lituzke Administrazioak?

Harridura sortzen du ikusteak ordaindutako lan bat aurkitzeko gai ez diren Oinarrizko Errentaren hartzaileak kolokan jartzen dituzten bitartean, politikari berek erretiro adina atzeratzeko neurriak onartu izana, lan-merkatura sartzeko aukerak are gehiago murriztuz, hain zuzen ere. 

Berbaldi honek bere oinarria dauka pobreziaren tranpa delakoan: baldintzatutako laguntza berdintzen ez duen ordaindutako lanaren bilaketa zailtzen da. Hala ere, ezin daiteke tranpa horri aurre egin langileei baldintza kaskarrak eta gaizki ordainduak dauden lanak hartzera behartuz. Horrek enpresarien ideologiari amore ematea suposatzen du. Izan ere, Confebask-ek konplexurik gabe azaldu zuen: “Kontuan hartu behar da laguntza mailak askotan baldintzatzen duela lanari ekiteko premia”. Tristea da Eusko Jaurlaritzak pobrezi-mugan dauden zabor kontratuen aurrean kezkatu beharrean, baldintza prekarioei ezezkoa ematea ahalbidetzen duen laguntza baten inguruan aritzen ikustea.

Hori baita iragarritako neurriaren ondorio beldurgarri bakarra: askatasunaren galera. Edozein lagunek ez baditu asetuta aurrera egin ahal izateko gutxieneko baldintzak, ez dauka benetako askatasunik, beharrizanek aukeratzeko askatasuna baldintzatzen dutelako. Edozein lanpostu hartzera behartzeak enpresariaren nagusitasuna berrindartzen du lan-harremanetan  eta langileen jarrera are gehiago ahulduko du negoziatzeko orduan.

Helburua pobreziaren tranpari eta ustez baldintzatutako laguntzek suposatzen duten oztopoari aurre egitea izango balitz, Jaurlaritzak Hiritartasun Oinarrizko Errentaren alde egin lezake. “Bermatutako gutxieneko errenta honek hiru desberdintasun nagusi ditu Europako zenbait estatutan gaur egun dutenerakin alderatuta. Hasteko, norbanakoei ordaintzen zaie eta ez familiei; bestalde, gainontzeko errenta iturrietatik aparte ordaintzen da; azkenik, hartzaileak ez dauka zertan lanik egin behar edota eskainitako lan bat onartzeko borondaterik erakutsi behar”, Basic Income Earth Network-en definizioaren arabera.

Formula honek askatasunez jokatzeko baldintzak bermatzen ditu: %100eko estaldura ezartzen du; kontrol iraingarriak baztertzen ditu; aberastasunaren banaketa hobea bermatzen du; Administrazioari dirua aurrezten laguntzen dio; autoenplegua, lanaldi partziala eta arriskua bultzatzen ditu; borondatezko zein etxeko lanak aintzat hartzen ditu; iruzurra desagertarazi eta pobreziaren tranpari aurre egiten dizkie. Hiritartasun Oinarrizko Errenta gauzatzeak ez du oztopo teknikorik, baina bai oztopo politiko ugari. Hobeto daudenek ezin dute onartu, besterik gabe.

Berriak

Soldatak x Produktibitatea = Soldata- Mozkinak+ > Jonathan Martínez (Alternatiba)

Alemaniako kantziler Angela Merkelek inflazioa alde batera utzi eta soldatak produktibitateari lotzearen alde eginiko proposamenak atxikimendu oldea jaso du. Jose Luis Bilbao Bizkaiko Ahaldun nagusiak “ideia bikaina” deritzo Merkelek esandakoari eta antzera hitz egin dute Nuria Lopez de Gereñu Confebaskeko idazkari nagusi eta Herrilan eta Garraio sailburu ohiak – horra hor joan-itzuli ederra administrazioetatik patronalera! – Gemma Zabaleta Eusko Jaurlaritzako sailburuak, Adegi, CEOE, Espainiako Bankuko eta BBVAko ordezkariek, Emilio Botinek, Felipez Gonzalezek eta Pedro Solbesek.

Enpresen mozkinak lan sarien lepotik igotzeko ahalegina da. Komunikabideek aipatutako guztiei eskaini izan dieten arretatik urrun, Vicenç Navarro ekonomialariak azpimarratu du “helburua ez dela ekonomia edo lehiakortasuna defendatzea, enpresa handien interesak baizik, langileen interesen lepotik. Iraganean klase borroka zena lehiakortasunaren diskurtsoarekin maskaratzen dute orain”.

Azken urteetan, etekinak nominen gainetik gizendu dira eta, kasu ugarietan, soldaten igoerak inflazioaren azpitik gelditu dira, benetako emaitza hazkunde negatiboa izanik eta langileen erosteko ahalmena gutxituz. Noski, oparotasunaren garaian ez zituzten soldatak mozkinekin lotu nahi izan. Eustaten datuen arabera, 1980an EAEko langileen soldatek BPGren %57 izatetik %50 izatera pasa da 2009an, ustiapen soberakin netoak edo enpresen etekinak %24tik %32ra igo diren bitartean. Alegia, aberastasunaren banaketan mozkinek soldatak ordezkatu dituzte. Eta hala ere produktibitatearen araberako igoerak exijitzeko lotsagabekeria dute! Horrekin nahikoa izango ez balitz, ekoizpenaren eta inportazioen gaineko zerga garbiak osatzen zuten pastelaren zatia murriztuz joan da hiru urteetan, 2006tik 2009ra, eta duela bi hamarkadako mailan dago, administrazioek gastu publikoari eusteko duten ahalmena mugatu duena.

Testuinguru honetan, langabezia handiarekin, enpresari klaseak eta haien ordezkaritza politikoak gaurko shock egoera baliatu nahi dute, erreforma antisozialak inolako erantzunik gabe egin dezeketela ikusita, nominak murriztu eta haien dibidenduak are gehiago puzteko. Baina, esaten dutenaren kontra, soldatak dira errendimendu baxuaren errudunak, hauen ondorioz enpresaburuek produktibitatean inbertitzeko beharrik ikusten ez dutelako. Gainera, Lanaren Nazioarteko Erakundeak dioenez, produktibitatearen igoerak langabezia handitzea dakar.

Funtsean, langileen lepotik mozkinak handitzeko helburua duen mugimendu berria da hau. Aurrerakuntza teknologikoak lanaldiak murrizteko aukera baztertzen dute. Ez ditzagun lan orduak banatu jende gehiagok lanpostu bat izan dezan gizartearen ongizatea handitu eta aisialdirako zein gizarte ekintzarako ordu gehiago izateko! Hobe langileak ustiatu haien erosteko ahalmena murrizten den bitartean. Zer gertatuko da, alabaina, soldatapekoen taldeak berak ekoizten duena eskuratzeko aukerarik ez duenean? Zer gertatuko da baztertu ezin daitekeen energiaren prezioaren igoeraren ondorioz produktibitatea erortzen denean? Orain arte soldatak mozkinekin lotu ez badituzte, zergatik diote orain produktibitatearekin lotu behar dituztela?

Kontua da neurri hauek gehien babesten dituztenak direla isiltzeko arrazoi gehien dituztenak. Jose Luis Bilbaok neoliberalismoaren hooligana balitz jokatzen du, Zabalgarbi bezalako auzietan bere burua engainatzen utzi badu ere. Alemaniako kantzilerraren proposamenarekin bat egin duen beste bat Espainiako Bankuko gobernadore Miguel Angel Fernandez Ordoñez izan da, higiezinen eta finantzen krisia aurreikusteko gaitasun ezak bere produktibitate eztabaidagarriaren berri ematen duen arren. Eusko Jaurlaritzak ere hitz egin du. Gemma Zabaleta Enplegu eta Gizarte Gaietako sailburuak “oparotasunik gabeko etorkizuna” iragarri du produktibitatearen aldagaia soldatetan jasotzen ez bada; galde dakioke: Nola eragingo dio bere soldatari Patxi Lopezen Gobernuak pilatzen duen hogei legeko atzerapen produktiboak?

Berriak

Indarkeria sexistaren biktimen errekonozimenturako kanpaina


Bizkaiko Emakumeon Asanbladako kanpaina indarkeria sexistaren biktimen errekonozimenturako

Bizkaiko Emakumeon Asanbladatik eskaera bat egin nahi diogu Bilboko Udaletxeari, indarkeria sexista jasan duten biktimak aintzat hartuak eta errekonozituak izan daitezen. Botere publikoek, kasu honetan Bilboko Udaletxea lehenengoa izanik, indarkeria sexistaren biktimak diren emakumeek bizi izan duten ikusezintasunean eta utzieran erreparatzeko ordua dutela uste dugu.
 
Indarkeria sexista, emakumeak gizonengandik menpekotasun egoera batean mantentzeko tresna izan da eta oraindik ere bada. Erantzukizuna ez da bakarrik indarkeria jazartzen duenarena, baizik eta emakumeenganako indarkeria legitimatzen eta “ulertzen” duten estereotipoetan oinarritutako patroiak iraunarazten duenarena ere. Indarkeria mota honen desagerpena erakunde guztien, agente sozialen eta hiritarren ardura da. Emakumeok, historian zehar, egoera hau jasan dugu baina oinarrizko giza eskubideak ukatzen dizkigun antolaketa sistema honen kontra ere altxatu gara. Hala ere, ezberdintasunak eragin duen sufrimenduak edo berdintasunaren aldeko borroka baketsuak, ez batak ez besteak, ez dute botere publikoen partetik inolako errekonozimendurik jaso. Errekonozimendu honen egonezak edo ausentziak, indarkeria hau sistematikoki ematea erraztu du eta gure memorietatik at mantendu du. Ondorioaz, askok, emakumeenganako indarkeria faktore berria, baztertua eta ulertezina bezala antzematen dute euren dimentsio egituran. Memoria historikoaren erakuntza prozesuetan parte hartzeko, ezinbestekoa da SIGNIFIKAZIO, ERREKONOZIMENDU ETA KALTEORDAIN PROZESUETAN autoritatea eta presentzia irabaztea, sinboloak erreferentzia publikoa bezala IKUSTARAZIZ.
 
Sinboloak, edozein gizarte demokratikoaren oinarrizko giza eskubideak eta baloreak errekonozitzeko zein bertan gure buruak errekonozitzeko memoriaren lekuak dira.
 
Hori dela eta, emakumeenganako indarkeria inoiz ahaztua, erabilia edo legitimatua izan ez dadin, memoria kolektiboaren deialdi moduan, espazio publikoan indarkeria mota zehatz hau sinbolizatzea exijitzen dugu, NBEren hitzetan, GIZA ESKUBIDEEN BORTXAKETA HEDATUENA, IZKUTATUENA ETA ZIGORGABETUENA errepresentatzen baitu.
 
Indarkeria sexistaren kontrako borrokaren konplexutasunaz kontziente gara, baina ezinbestekoa da prebentzioa azpimarratzea, berdintasun baldintzetan, hiritar guztien eskuratzea ahalbidetzen duten balore ideologikoen aldaketa baten bitartez. Emakumeenganako indarkeria, emakumeoi hiritar bezala dagozkigun eskubideak eskuratzeko jasan behar dugun oztopo handienetarikoa izaten jarraitzen du. Hau guztiagatik isiltasuna apurtzea aldarrikatzen dugu, gure memoria sozialean lagunduko gaituen eta geroko belaunaldiak lagunduko dituen aztarna bat sortuz. Modu honetan, erasotzaileek askotan izan duten konplizitate sozialarekin apurtuko dugu eta biktimek merezi duten errekonozimendu sinbolikoa izango dute.
 
Ekintza honekin bilatzen dugu:
 
Biktimen errekonozimendua, FAMILIEK oroimenerako eta duelurako espazio publiko bat izatea eta berdintasunaren aldeko borroka feministaren adierazpen sinbolikoa izateaz gain, indarkeria sexistaren adierazpen mota guztiak gogoratzeko zein errefusatzeko memoria kolektiboaren aztarna bilakatzea.
Horretarako, San Vicente Plaza, AZAROAK 25EKO PLAZA deitzea eta Udaletxeak lehiaketa bat antolatzea eskatzen dugu, seinalatutako plaza honetan sinbolo bat altxatzeko helburuarekin, alde batetik biktimen errekonozimendurako eta bestetik euren existentzia propioaren jabe izateko, zein emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren alde egiteko borrokatu diren emakume guztien omenaldirako.
 
San Vicente Plaza egokiena dela uste dugu justizia arloetan signifikazio berezia eta sinbolikoa duelako, izan ere, auzitegiak bertan daude eta berdintasunaren aldeko emakumeen borrokarako espazio garrantzitsua bilakatu delako. Auzitegi hauetan, askotan bildu behar izan gara tratu txarren edo indarkeria sexualaren biktimak diren emakumeak laguntzera joan garelako, eskubideetara mugatzen ez diren sententzia judizialen aurka gure gaitzidura edo haserrea adierazi behar izan dugulako eta askotan, indarkeria sexistarik gabeko mundua aldarrikatzeko dugun eskubidea exijitzera joan garelako. Honez gain, plaza honek, Bilbo hirian lehentasunezko espazioa okupatzen duela uste dugu, Udaletxetik hurbil baitago eta aurkitzeko kokapen erraza du. Errekonozimendua edozein espaziotan ezin dela jardun kontsideratzen dugu eta nahiz eta Bilboko espazio guztiak garrantzitsuak izan, plaza hau gure eskaeretara hobeto moldatzen dena badela uste dugu.

Hemen sinatu!!

Berriak

Batu gaitezen: Otsoa dator!> Jon Lasa (Alternatiba)

Azken aldian, EAJk mehatxu berria asmatu du. “Batu gaitezen” proposamenaren bitartez, bide baketsu eta demokratikoetatik erabakitze eskubidearen alde gaudenen batasuna deitu du, ustez PSE eta Alderdi Popularraren arteko ituna geldiarazteko datozen foru eta udal hauteskundeei begira. EAJk ke gortina zabaldu du berriro ere “besteak” baino hobeak eta bertakoagoak direla ziurtatzeko, interes ekonomiko berberen ordezkari diren arren.

Sirena kantuak dira. Ez naiz EAJk aipatu duen autodeterminazioaz ari, Alternatiban uste berekoak garelako, baizik eta gizakia ez delako bizi bakarrik autodeterminazio eskubideaz, Mateok esandakoa berreginez. Ulertzen da Urkulluk hauteskundeei begira bere alderdiaren aldeko frontea osatzeko duen premia, baina erabakitze eskubidea ezin da aitzakia bihurtu askok gorroto ditugun EAJren gainontzeko politika eskuindarrak ezkutatzeko.

Bistan da beharrezkoa dela Eusko Jaurlaritzatik, PPren babesarekin, PSEk sustatu dituen neurri neoliberalei muga jarriko dien frontea. Fronte honek, ordea, honako neurri hauek bultzatu beharko lituzke: garapen kontzeptu desberdina, azpiegituren sistema jasangarria, bidezko eredu fiskala eta banatzailea, eta publikoaren aldeko apustu sendoa. EAJ, PSE eta PPrekin batera, politika hauen aurkakoak dira.

Hori dela eta, bitxia da EAJk hartu duen jarrera. Zapaterok abiatutako lan-merkatuaren erreforma eta aurrekontu murrizketak bermatu, makroegitura jasangaitzak sustatu eta gehiago dutenei gutxiago ordaintzeko eskatzen dien egitura fiskalaren aldeko apustua berretsi duen bitartean, gainontzekoei dena ahazteko eskatu digute, erabakitze eskubideaz aritu behar garelako bakar-bakarrik. Euskal abertzaletasunaren aldeko berbaldiak ematen ditu Afganistango inbasioaren alde bozkatzen duen bitartean, altxor publikotik milioika euro AEBren mesederako egin den gerra batean inbertituz, hain zuzen. Ez al dute afganiarrek NATOren aurrean erabakitzeko eskubiderik?

Zentzurik al dauka otsoa datorrela oihukatzeak EAJ, PSE eta PP lagun minak direnean? Urkulluren alderdia da PSOErekin estatuko aurrekontuak babestu, EAEkoak ontzat jo eta hiru herrialdeetako aurrekontuei foru-baimena eman dizkiena. Hau guztia egin du EAJk “Estatu erantzukina” delakoaren ustezko babesaz baliatuz edo, hobeto esanda, euren artean egungo status quo ekonomikoari eusteko.

Ez ditugu ulertzen, beraz, PSEk eta PPk foru erakundeak zuzendu ditzaten ekidin behar dela dioten adierazpen alarmistak, egun EAJ burutzen ari den politikatik aldenduko balira bezala. Gauza bera izango litzateke-eta! Krisi ekonomiko eta gizarte eskubideen murrizketa egoera honetara eraman gaituzten politikei benetako alternatiba eraiki beharra dago. EAJ eta PSE-PP bikote bihurriaren artean baino ezin dela hautatu sinistarazi nahi izateak, eztabaida politikoari dagokionez, gabon hauetan Barbie eta Bratz panpinen artean hautatu behar izatearen maila bera dauka.

Herri honek eskubide guztiak errespetatzen dituen bloke ezkertiarra behar du: giza eskubidek eta eskubide zibilak, erabakitze eskubide demokratikoa barne. Diskurtso desberdina osatu behar dugu, saldu nahi diguten sirena kantuetatik aldentzen dena, alegia. Posiblea da beste dinamika bat eta, aurrean duguna ikusita, baita premiazkoa eta behar-beharrezkoa ere. Denbora luzea da otsoa oilategian sartu zenetik.

Berriak

Alternatiba | Ezkerra eraldatzearen erronka

X